Alleen deze week.
Alleen voor de Dames.
I Van Houtens R0 N A Caca0
COSTER's
Van Houtens Ron A
fff- op ALLE artikelen, -^j
Stremsel en Kleursel.- I
V.
|Bioscoop-Salon„GoudaVooruiti
I COSTER's Stremsel en Kleursel.
Abonneert U op dit Blad.
■II
UITNOODIGING.
Gtoote Opruiming
Winteraftikelen
Voor de Kaasmakerij. I
UITNOODIGING.
(nrRLIHLAfi-i H vouw
Tot een bezoek wordt men beleefd uitgenoodigd.
I Pi aclxt - ^rogrra,«xm.a.. I
Voortzetting wan de
»t; (;oi;nHOoi*E winkel
"Kleiweg No. 1, hoek Turfmarkt.
1. Een zwaar gewicht in kaas.
2. Prachtige natuurlijke kleur.
3. Heerlijke smaak.
4. Hooge prijzen in geld en in zuivelwedstrijden.
Tut een bezoek wordt men beleefd uitgenoodigd.
No 1208?.
Zaterdag 1 Februari 191$,
51e tlaargani».
2rT i©t1-ws- en -^-d-rroxte^tielolsLd. -voor Q-o\ida em OrrrstreOserL.
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82.
behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON,
Telefoon Interc. 82.
Tweede
Blad.
KIESWET.
V
li
£J
ons tfarloment.
20 ROKimH
In cle zaak van den Heer T. OREBAS Markt te Gouda, wordt op MAANDAG
3 FEBRUARI van 10-6 uur MeltcllOCOlade uitgeschonken, bereid van
Voor iedere huisvrouw is het inderdaad van groot belang dezen uitschenk te
bezoeken. Men kan zich daar persoonlijk overtuigen hoe uitstekend de kwaliteit van
deze cacao is en hoe llltei'§t gOCdkOOp men daarvan heerlijke chocolade kan
maken.
Wkisp. f
C. J. Vak Houten k Zoon.
Vanaf ZATERDAG 1 FEBRUARI geheel nieuw
Waarin als hoofdnummer:'
V
,p Groot levensdrama in 2 acten. I
I t6ll DOvIv Schets nit het donkere leven I
I te Parijs.
I Irma in gevaar. Dramatische soène.
I Een Amerikaansch journalist. Drama.'
I In den tunnel. Comedie.
I Cunegonde als burchtvrouw. Hoog komisch.
I Overdreven dankbaarheid. Humoristisch.
I De Londensche lirandweer. Wetenschappelijk.
VAN ALLE
tegen spotprijzen h contant in
ZS2 ZIE DB ETALAOE.
Men wprdt dringend verzocht, uitsluitend te bestellen en
gebruiken
O»
Deze fabrikaten zün gemaakt van de allerbeste grondstoffen, g
waardoor wordt verkregen
enz. enz.
Dus goed onthouden, gebruikt steeds
I prijzen hebben daarmede Kaasmakers behaald op
I _L«eMW do laatste Tentoonstellingen.
I In flesschen en kruikjes overal verkrijgbaar.
QOtlttM Hoofdkantoor en Fabriek.
ALKMAAR.
Bijkantoren PETIT FAIJT (Frankrijk).
I LONDON.
In de zaak van den Heer L. VAN DER BEEK Lange Tiendeweg 45 Gouda
wordt op MAANDAG 3 FEBRUARI van 10-5 uur MelfcChOCOlade uit
geschonken, bereid van
Voor iedere huisvrouw is het inderdaad van groot belang dezen uitschenk te
bezoeken. Men kan zich daar persoonlijk overtuigen hoe uitstekend de kwaliteit van
deze cacao is en hoe Uiterst gOedltOOp men daarvan heerlijke chocolade kan
maken.
^K8P C. J. Van Houten <fc ?oo».
(iOUDSCHE COURANT.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal f 1.25
Idem franco per post50
Met Geïllustreerd Zondagsblad 150
Idem franco per post I 90
Abonnementen worden dageljjks* aangenomen aan ons Bureau "Lange
Tiendeweg 04, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0 56
Elke regel meerq jy
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0 35 bij vooruit-
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
De BURGEMEESTER der Ge-
meente GOUDA,
Gelet op de artikelen 11, 12 en 13
der kieswet
Noodigt de mannelijke inVoners
dezer Gemeente uit, om zoo zij in eene
andere Gemeente over het volle laatst-
verloopen dienstjaar in eene der Rijks
directe belastingen zijn aarigeslagi
wat de grondbelasting betreft in eene
andere gemeente of in meer gemeen-
'ten te zamen, tot een bedrag van ten
minste ^óén gulden, daarvan door
overlegging der, overeenkomstig het
bepaalde bij artikel la dei" Kieswet,
voor voldaan geteekende aanslagbil
jetten vóór den 15den Februari -a. s
te doen blijken. Deze aanslagbiljetten
irden na de vaststelling der kiezers
lijsten aan belanghebbenden terugge
geven.
'Nog worden de mannelijke inwoners,
e op grond van het bepaalde bij het
ierde lid van artikel 2 der voormelde
wet aanspraak meenen te kunnen ma
ken om geplaatst te worden op de
kiezerslijst, uitgenoodigd dawvan vóór
den 15den Februari a. s. ahngifte te
doen.
De bewijsstukken, bij zoodanige aan
gifte over te leggen, waartoe moeten
bohooren het aanslagbiljet, of een door
den Ontvanger gewaarmerkt duplicaat
daarvan, eene opgaaf van het bedrag
van het aandeel in den aanslag en de
noodige bescheiden ten bewijze van
het gemeenschappelijk bezit, worden
na de Vaststelling der kiezerslijsten
aan belanghebbenden teruggegeven.
Tevens worden de mannelijke in
woners dezer Gemeente, die krachtens
artikel 16 derzelfde wet aanspraak
meenen te kunnen maken orn geplaatst
te worden op de kiezerslijst, uitge
noodigd daarvan vóór den 15den Fe
bruari a. s., aangifte te doen.
Wie tot deze aangifte bevoegd zijn
blijkt uit do artikelen 1 en 2 der
Kieswet, luidende
Art. 1. De leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal worden
door de mannelijke ingezete
nen des Rijks, tevens Nederlanders,
die den leeftijd van vijf en twintig
jaren hebben bereikt, voor zoover zij
over het laatstverloopen dionstjaar in
eene of meer der Rijks directe belas
tingen zijn aangeslagen, het te dier
zake verschuldigde vóór of op den
lsten Maart voldaan hebben, en
aover het volle laatstverloopen
dienstbaar zijn aangeslagen in de grond
belasting voor een bedrag van ten
minste een gulden, die in vermogens
belasting, in de belasting op bedrijfs-
en andere inkomsten of naar een of
meer der vijf eerste grondslagen van
de personeele belasting, zooals die is
iregeld bij de Wet van 16 April
.896 (Staatsblad n°. 72)
b. indien zij niet overeenkomstig
het bepaalde sub a zijn aangeslagen,
voldoen aan eene der volgende voor
waarden
1°. dat zij als hoofden van gezinnen
of als alleen wonende personen op den
"In Januari sedert den ln Augustus
vorige jaar hebben bewoond:
Jwohtens huur achtereenvolgens in
dezelfde gemeente niet meer dan twee
noizen of gedeelten van huizen, voor
waarvan, met of zonder bijbehoo-
renden grond of lokalen en bijgebou-
Wen' niet ter bewoning bestemd, de
werkelyke huurprijs per week berekend
ten minste heeft bedragen de som
voor de gemeente of het ..gedeelte der
gemeente, waar het huis
tabe?8^ deze wet gevoegde
of, krachtens eigendom, vruchtge
bruik of huur, eenzelfde vaartuig
ten minste 24 kubieke Meter
2°. dat zij op den 31n Januari sedert
den ln Januari van het laatstverfoo-
pen jaar bij dezelfde persoon, onder
neming,* openbare of bijzondere instel
ling in dienstbetrekking of als inwo
nende persoon in het bedrijf of beroep
der ouders werkzaam zijn en als zoo
danig over dat jaar een inkomen heb
ben genoten als voor de gemeente of
het gedeelte der gemeente, waar zij
wonen, is vermeld in de bij deze wet
gevoegde tabel
of dat zij op den ln Februari in het
genot zijn van een door eene open
bare instelling verleend pensioen van
gelijk bedrag
met dien verstande dat voor hen,
die in beide gevallen verkeeren, zoo
noodig, ter bereiking van het ver-
eischte bedrag, het inkomen en het
pensioen worden samengesteld
3°. dat zij, op den ln Februari se
dert een jaar den ei^ebdoni met recht
van vrije beschikking!ifabfo£in van ten
minste f 100.(nomifa^^ingeschre-
von in de Grootboelöen^dor Nationale
Schuld of van ten minafce f50.in
gelegd in de Rijkspostspaarbank.
4°. dat zij hebben voldaan aan de
bekwaamheid, door of krachtens de
wet gesteld voor de benoembaarheid
tot eenig ambt, voor de vervulling van
eenige betrekking of Voor de uitoefe
ning van eenig bedrijf of beroep.
Art, 2. Onder hen, die den leeftijd
van vijf en twintig jaren hebben be
reikt, verstaat deze wet hen, diodien
leeftijd hebben bereikt vóór of op den
löden Mei.
De aanslag der vrouw in de Rijks
directe belastingen geldt voor haren
man die van minderjarige kinderen
wegens goederen, waarvan hun vader
het vruchtgenot heeft, voor hunnen
vader.
Aanslagen in de grbndbelasting we
gens onroerende goederen eener on
verdeelde nalatenschap gelden ook
voor den mede-eigenaar, wiens naam
niet bij den aanslag in het kohier is
vermeld, mits zijn aandeel in dien aan
slag tenminste óón gulden bedraagt.
Door <fc*n aanslag in de grondbelas
ting, in art. 1 vermeld worden de
hoofdsom en de Rijks-opcenten ver
staan.
Aanslag in de vermogens- of in de
bedrijfsbelasting geeft geene aanspraak
op kiesrecht, indien hij het gevolg is
van eene met de waarheid strijdige
aangifte.
Bij de berekening van den werkelij-
ken huurprijs wordt maandhuur tot
weekhuur herleid door deeling met 4,
jaarhüur door deeling met 50.
Bij de berekening van het inkomen,
bedoeld in art. 16, 2°., eerste lid, wor
den vrije woning of inwoning en vrije
\kost en inwoning gerekend op het be
drag, voor de gemeente of het ge
deelte der gemeente, waar zij genoten
worden, vermeld in de bij deze wet
egde tabelenkel vrije kost op
het verdrag, vermeld in de laatste
kolojn, verminderd met dat, vermfld
in do voorlaatste kolom dier tabél.
Overigens komt alleen geld in aan
merking.
Indien het inkomen, bedoeld in art.
16, 2°., als vast week-, veertiendaagsch,
maand- of jaarloon is genoton en dit
loon wegens ziekte of verwonding ge
durende ten hoogste twee maanden
niet of niet ten volle is ontvangen,
wordt het geacht tot het normale be
drag te zijn genoten.
Indien gedeelten eener Gemeente in
de bij deze wet gevoegde tabel afzon-
irlijk worden genoemd, wordt de
•ens tusschen die gedeelten door Ons,
edeputeerde Staten gehoord, bepaald
en wanneer verandering van omstan
digheden daartoe aanleiding geeft ge
wijzigd.
Van deze besluiten wordt mededee-
ling gedaan in de Staatscourant, met
bijvoeging van de adviezen van Ge
deputeerde Staten, voor zoover bij de
besluiten van die adviezen is afge
weken.
Volgens artikel 20 der Wet is voor
hen, die krachtens Vroeger gedane
aangifte op de loopande kiezerslijst
voorkomen, hernieuwde aangifte ón-
noodig, indien de plaatsing op die
lijst berustte op
1°. bewoning van een huis of ge
deelte van een huis of van een vjjtar-
tuig, mits zij op 31 Januari alwiogl
hetzelfde huis of eort gedeelte van
hetzelfde huis of hetzelfde vaartuig
bewonen
2°. genot van pensioen
3°. bezit van eene inschrijving
de Grootboeken der Nationale Schuld
of van een inleg in de Rijkspostspaar
bank
4°. afleggen van examen.
Daarentegen is IWrnieuwde aangifte
wèl noodig voor hen, wier plaatsing
op de lijst berustte op
1°. bewoning van een huis of
deqlte van een huis of vaneen vaartuig,
indien zij niet op 31 Januari hetzelfde
huis of een gedeelte van hetzelfde
huis of hetzelfde vaartuig bewonen of
2° op genot van inkomen in dienst
betrekking of als inwonende zoon, in
het bedrijf of beroep <$pr ouders werk
zaam, hetzij met of zonder genot van
pensioen.
Aan hen, die verkeeren in het laat
ste onder No. 2 vermelde geval, wordt
door den Burgemeester een aangifte
biljet ter invulling toegezonden.
In de tabel, bedoeld in de artikelen
1 en 2 der Kieswet, is, voor zoover de
Gemeente Gouda betreft liet volgende
Gemeente
ot deel
der
Gemeente.
c
3
.5
I BEDOELD IN ARTIKEL
i ib, io ib, 2o.
GOUDA,
1-75-
450.00.
87-50.
300.00.
De formulieren tot het doen, van
aangifte zijn kosteloos verkrijgbaar ter
Secretarie der Gemeente.
De ingevulde formulieren kunnen
kosteloos per post aan den Burge
meester worden toegezonden, met in
achtneming van het volgende voor
schrift
dat de omslagen met aangiften en
stukken moeten dragen boven aan de
voorzijde het opschrift„Vrij van
briefport, ingevolge art. 50 der Kies
wet en in den linkerbenedenhoek de
vermelding van den naam en de woon
plaats van den afzender, gewaarmerkt
door zijne handteekening.
GOUDA, den 1 Februari 1913. 5
De Burgemeester voornoemd,
R. L. MARTENS.
TWEEDE KAMTüR.
Het wordt nu wel bar. De volgende
week, die (zooals men weet) is vast
gelegd voort de verdere behandeling
van de Invaliditeitswet, krijgen we
wóér 2 avondzittingen, voor de verdere
afdoening van Binnenl. Zaken en
Marine.
En de week daarna zeker voor de
verdere afdoening van de Invalidi
teitswet I
Waarom niet? De opkomst der
leden kan moeilijk nóg slechter worden.
Bij Binnenlandsche Zaken was on-
getwijfeld het Lager Onderwijsdebat
het interessantst. De debatten stonden
gemiddeld op hoog peil en jP-ven ten
slotte op scherpe wijze wetwhet ver
schil in opvatting ten deze*tusschen
de kerkdijken en de vrijzinnigen. Voor
de clericalen is de school propaganda-
institjhut voornen bepaald geloof, voor
d0 jjri'ijzinnigen daarentegen instituut
vo« volksontwikkeling, dat steeds
beÜBr moet worden, wil het beantwoor
den aan het doel.
Maar vooraf een betrekkelijke klei
nigheid. Het Rijksmuseum is tegen-
1 woord ig op den Zondag slechts van
13 uur in den namiddag geopend.
Dat is kort. Te kort, vindt de Katho
lieke heer De Stuers. Hjj wil 't open
stellen van 12 ll23 uur. Dit schijnt
voldoende. Het zit 'm dus in een
simpel half uurtje. Maar de Minister,
de Premier, verzette zich scherp en
maakte er een prinoipiëele quaestie van:
de Hervormde beambten moesten ook
naar de Kerk kunnen gaan. Dan moet
de predikant maar wat korter preeken,
antwoordde als een ordinair atheïst de
heer De Stuers. En de Ministervond
hem per slot van rekening een dwin
geland.
Het ging om óón half uurtje Zon
dagsrust in óón museum. Men kan zich
nu zoo ongeveer voorstellen, hoe het
worden zal, wanneer deze Regeering
een Zondagswet indiende 1 Gelukkig
voor de coalitie vindt de oolijke Pre
mier de quaestie niet zoo erg urgent...,
Waarom ook?
Dan het onderwijsdebat.
De Minister is bestreden door de
sprekers van Links en'^pnprdedigd"
van Rechts. De Minister/ aioet zelf
gevoeld hebben, hoe wqt ïraars
steekt in de critiek, wajjj-pS» de ver
dediging dgor zoo veleni^rjSoefd, zóó
slap is, zóó langs de zakên heengaand
en zoo ontwijkend op de hoofdpunten.
Naar aanleiding van het afschuwe
lijke bidden door kinderen op do Ka-
tholike scholen voor verkiezingen,
sprak de heer de Klerk?een waar woord:
Wil men laten biddejï, dan bidde men,
dat de godsdienst vrij blijve van poli
tiek.
Stel nu daartegenover de houding
der „Christelijke" afgevaardigden. De
heer Blum durfdo zijn meening niet
te zeggen, verschool zich achter het
onbenulligheidje, dat een onderwijzer
eenèv bezwaar had gemaakt tegen de
„uitdrukking „God zij dank". De heer
Blum maar hij had ten minste
nog het excuus, dat hij een beetje
onvoorbereid voor deze quaestie werd
ld. De heeren van Wijnbergen,
van der Voort van Zijp en Rutgers
hadden echter ruim drie dagen gehad
om er over na te denken en wat was
het resultaat De beide anti-revolutio
nairen zwegen er over voor hen had
de heer heer Blum reeds gesproken
en de heer van Wijnbergen, van hem
hadden we iets beters verwacht. Ook
hij kwam met het armzalige praatje
van dien onderwijzer, die- bezwaar had
geopperd tegen het „God zij dank" en
nu komen „de zoodanigen" aldus
de Katholieke afgevaardigde voor Eist
in de Kamer, om met ons een dis
cussie aan te gaan over het gebed der
kinderen en daarom weigerde de heer
vqp Wijnbergen te discussieeren met
personen, die op paedagogisch gebied
zoo „diametraal" tegenover hem staan.
„De heeren" dat is het volk heb
ben er absoluut niets mee te maken
de bedilzucht gaat nu al zóó ver, dat
men zich zelfs er mee bemoeit hoe en
waarover gebeden pal worden. Hier
wees de heer de Kjierk, bij interruptie
op de belangen vaifiujf kind. Maar
ook ddóirvoor was dijJlMlomsche afge
vaardigde niet te vindfeirrde belangen
van de Roomsche kinderen gingen
alleen hem en de zijnen aan.
Ziehier wAt de heer van Wijnber
gen er over losliet: Geen woord van
afkeuring das, maar ook geen woord
van goedkeuring. Het is niet de zaak
van de volksvertegenwoordiging die
jaarlijks de millioenen voor de bijzon
dere Bcholen heeft toe te staan wat
er op de „vrije" school gebeurt. Men
is daar „vrij", vrij ook om de kinde
ren te misbruiken, alles onder de
Leve de vrijheid
Het zij zoo. Wanneer de geheele
coalitie het niet verder brengt dan tot
zulk een uitdaging, om haar te laten
schalten und walten, zonder eenige
contróle van niet-geloofsgenooten, zal
zij 't aan zich zelve te wijten hebben,
wanneer de sohoolstrijd nimmer op-
houdt. Want dit spreekt vanzelfgeen
vrijzinnige zal er zich bij neerleggen,
dat de kinderen al meer en meer ge
bruikt worden als politieke achterban
en dat de politiek belangrijker wordt
in de lagere „vrije" school dan goed
onderwijs.
De heer van der Voort van Zijp
zegge dan gerustiedere prinoipieele
aanval op de bijzondere school beves
tigt haar bestaansrecht. Hij zal met
zulk een phrase, met hoeveel nadruk
ook uitgesproken, niet kunnen weg
nemen de verontwaardiging, alom ge
wekt door het schandelijke bedrijf in
de Haarlemsóhe Katholieke scholen
(hetwelk reeds elders navolging vond),
een verontwaardiging, die eer stijgen
dan luwen zal, nu geen van de man
nen-broeders den moed heeft gehad
daarover zijn meening uit te spreken.
En de Minister
Als altijd gekscherend, leuke zins
wendingen en mimiek, ma^' zonder op
de zaken in te gaan.Tïij glijdt er keu
velend over heen, aait zijn politieke
vrienden af en toe en hoont zijn tógen-
stander9 in uiterlijk-aardige uitvallen.
De heer Heemskerk verweet den
linkschen sprekers, dat zij te veel
politiek mengden in dit debat en tege
lijk kregen de heeren van Wijnbergen
c.8. een pluimpje, dat zij goede po
litiek lieten hooren. Te veel politiek
Laten onze geestverwanten in den
lande toch op hunne hoede zijn onze
Premier is zoo weergaloos handig. Aan
den vooravond van een wijziging van
het grondwetsartikel 192, strekkende
om de openbare school in een zoo
weinig mogelijk beteekenende positie
te brengen, in een tijd dus, waarin
ieder schooldebat om deze quaestie
behóórt te draaien, in een tijd, waarin
uitgevochten staat te worden de vraag,
of de school zij instituut voor volks
opvoeding of propaganda-instituut
voor de overtalrijke richtingen, die
gaarne beslag leggen op de kinderziel
in zulk een tijd verwijt men U aan
politiek te „doen", wanneer men de
uiterst gewichtige staatkundige betee-
kenis van dit vraagstuk üiet over het
hoofd wenscht te zien. Minister Heems
kerk spréékt er liefst niet over en
ondertusschen ondergraaft hij do grond
wettelijke fundamenten van de voor
allen toegankelijke volksschool.
Zouden in de voor de openbare
school zoo benarde tijden hoofden en
klasse-onderwijzers hun strijd, die de
heeren van Wijnbergen c.s. doet sprin
gen van Schadenfreude, niet een beetje
cannon vergeten en tezamen strij
den voor het groote gemeenschappe
lijke doelbehoud van de openbare
school als norm voor het peil van ons
volksonderwijs en als de nog steeds
door de meerderheid voor haar kin.
deren gewilde school?
De Minister heeft, zoo min als eenig
R,echts Kamerlid, den moed gehad om
hierover zijn meening te uiten. Hij
begon met de aandacht af te leiden
met een praatje over het storten van
gif in de kinderzielen door van God
preken iets wat niemand be
weerd had, en weigerde vervolgens
zich te mengen in de kinderbidquaestie.
Op welken grond Och, do Minister
heeft geen lessen uit te doelen in pa e-
