STATEN GENERAAL
VKRG\DËR1VTi VAX HEX GEMEENTERAAD
Gemengde Berichten.
CE?1
r
Stadsnieuws.
1 .autste Berichteji.
MARKTBERICHTEN.
BURGERLIJKE STAND
Telegrafisch Weerbericht
Officieele Prijscourant
Effectenhandel teAmst er dam
-
-
-
-
-
-
a
rijksontvanger een heel bosjê inge
vulde biljetten yoor de personeele be
lasting. Dit wekte argwaan. Men tooj
op onderzoek uit en wat bleek nu
Dat geen van de in die biljetten
genoemde personen belastingplichtig
was.
Dadelijk viel het vermoeden van
den ontvanger op bedoelden gemeen
te-ambtenaar, die weldra ook bleek
de schuldige te zijn.
Hij had, nadat hij de blanco biljetten
in zijn bezit had, eenige onontwikkel-
den in zijn gemeente, waarvan hij de
wetenschap bezat dat zij geen kiezer
waren, bezocht. De vraag werd dan
gesteld of ze geen kiezer wilden wor
den. Op het antwoord dat liet te veel
geld koste, kwam de ambtenaar met
do verzekering dat de man, dien hi
kiezer wilde maken, toch een paarc
bezat. Waarop de man weer antwoord
de dat het paard, dat hij wel eens
gebruikte, niet zijn eigendom was,
maar dat het dier aan zijn baas be
hoorde, van wien* hij het wel eens
ter leen ontving. „Welnu, dart^ben je
kiezer", hernam de ambtenaar. „Zet
dan maar hier je handteekening",
wijzende op den onderkant van een
inmiddels voor den dag gekomen
beschrijvingsbiljet. De man toekende
dan ven het paard plaatste de ambte
naar er dan wel op.
Op dezelfde wijze ging het dan zoo
bij verscheidene anderen.
De poging zou den fokker misschien
gelukt zijn, indien deze slimmerd te
werk was gegaan door nl. de beschrij
vingsbiljetten niet per bosje, maar
stuk voor stuk te deponeeren, of
indien de controleerende abtenaar niet
zoo oplettend ware geweest.
Naar de Tel. verneemt, heeft dr.
J. Th. de Vissen, te kennen gegeven,
dat hij bij de aanstaande periodieke
verkiezingen geen candidatunr voor
het lidmaatschap de Tweede Kamer
meer wenscht te aanvaarden.
De Rijksmiddelen.
Het jaar 1913 zet goed in. De maand
'Januari toont een flinke vermeerdering
aan, vergeleken bij het vorig jaar. En
hoewel de grillige successierechten
daaraan krachtig hebben medegewerkt,
mogen toch ook verschillende andere
bronoen van inkomst worden genoemd,
in 't bijzonder de suikeraccijns.
De opbrengst was n.l. f 13,843,730.57
tegen f 12,789,837 in Januari
1912. Het accres bedraagt dus
f 1,053,892,61 !/j, een vermeerdering
over Januari die nog nimmer bereikt
is. Nu maakt óén zwaluw nog wel
geen lente, maar toch is zulk een goede
Januari-ontvangst een moedgevend
begin.
De verschillende rubrieken yergelij
kende, zien we dat dit jaar meer werd
ontvangen dan in Januari 1912 op de
grondbelasting f 5000, het personeel
f 11,000, het recht op de mijnen f 5000,
de invoerrechten f107,000, c^en sui-
keraocijns f421.000, den zoutaccijns
f 14.000, dien op het geslacht f 15,000,
de zegelrechten f 84,000, de hypotheek
rechten f 11,000, de successierechten
f 341,000, de domeinen f 12,000, de
posterijen f30,000, de rijkstelegraaf
f 47,000 en de loodsgelden f 23,000.
Minder leverden opde bedrijfsbe
lasting f 14,000, de vermogensbelasting
f 12,000, de wijnaccijns f 3000, het ge
distilleerd f 15,000, de bier-accijns
f 3000, en de registratierechten f 31,000
terwijl de belasting op gouden en zil
veren werken, de staatsloterij en de
jacht- en 'vischacten slechts zeer ge
ringe verschillen bij verleden jaar aan
wijzen. (N. Crt.)
Meelrechten.
Men schrijft aan het Vad.
Voorstanders van bescherming der
Nederlandsche Maal-industrie door het
heffen van invoerrechten op meel
hebben als hoofdargument steeds er
zich op beroepen, dat het aantal meel
fabrieken in Nederland belangrijk ge
daald is.
Tegenstanders van Meelrechten heb
ben hiertegen steeds aangevoerd, dat
wel is waar het aantal fabrieken klei
ner geworden is, maar dat de bestaande
17 fabrieken te zamen heel wat meer
fabriceeren dan de 80 fabrieken van
voor 30 jaar. Immers alleen van 1903
tot 1911 steeg deze invoer van 214.000
tot 337.000 tons.
Om een bewijs te leveren, dat de
zelfde evolutie van klein- tot groot
industrie ook in landen met bescher
mende rechten heeft plaats gehad, is
gewezen op Duitschland, waar van
1875 tot 1907 het aantal molens mot
niet minder dan 20 000 afgenomen is,
terwijl in dezelfde periode het aantal
groote molens (fabrieken met meer dan
50 arbeiders) verdriedubbelde.
In verband hiermede wenschen wij
thans te wijzen op de laatste officieele
Amerikaansche Statistiek, ook in dit
Rijk toch, waar da maal-industrie sterk
beschermd wordt, is de laatste 10 jaar
het aantal meelfabrieken, van 8987
tot 5615 gedaald. Het door deze fa
brieken vermalen cfuantum tarwe steeg
echter gelijktijdig van 481.658.179 tot
491.224.288 bushels en de meelop-
brengt steeg van 100.823.820 tot
105.094.806 barrels.
Terwijl dus het aantal fabrieken met
3372 verminderde, vermeerderde het
verbruik van de grondstof tarwe met
10 millioen bushels en van de meel-
opbrengst met 41/» millioen barrels, of
in percenten uitgedrukt
Vermindering aantal moelfabrieken
37Vj pCt., vermeerdering verbruikte
tarwe 2 pCt., vermeerdering meel-
opbrengst 4 pCt.
Men ziet lietEen nieuw bewijs
voor de stelling, dat do maatindustrie
zich niet alleen bij ons d.i. zonder
protectie, maar ook in de landen waar
beschorming bestaat van kloin-indus-
trie tot groot-industrie heeft ontwik
keld.
Met of zonder bescherming in deze
industrie is voor de kleintjes geen
plaats mee, zij kunnen de concurrentie
tegen de groote fabrieken niet vol
houden.
EERSTE KAMER.
Vergadering van 17 Febr.
(vervolg)
De heer ^van Deventer (v.d.)
kwam vervolgens op tegen de be
schuldiging van den Minister van
Koloniën, als zou spr. in de kaart
spelen van de revolutionairen in Indië.
Die beschuldiging is ook herhaald door
den heer Frans&en. Daarvan verwacht
spr. een nadere verklaring.
Wat het werken der zending aan
gaat, meermalen heeft „de Standaard"
geschreven, dat, wanneer op Java geen
vorderingen werden gemaakt, de bui
tenbezittingen zouden worden bewerkt.
Het "is gemakkelijker tien heidenen te
bekeeren dan een Mahomedaan. Spr.
verwees naar hetgeen Prof. Snouck
Hurgronje aangaande het Panslavisme
heeft geschreven.
Spr. is niet tegen de zending ge
kant en vraagt juist daarom, waarom
de zending niet werkt op die plaatsen
waar ze kans heeft van slagen, voor
dat de Islam haar voor is.
Er is in Indië een groote opvoe
dende taak te vervullen door de zen
ding en door het onderwijs met eer
biediging» van ieders godsdienstige
Inzichten en door een voorbeeld te zijn
van rechtvaardigheid en beschaving.
De heer H o v y (a.r.) oordeelde de
heer van Deventer niet voldoende
autoriteit en schaarde zich daarom
aan de zijde zijner geestverwanten.
De M i n i s t e r van Binnenlandsche
Zaken, de heer Heemskerk, beant
woordde de sprekers, meer speciaal de
heeren Reekers en v. d. Feltz. Politiek
debat is niet gevoerd, slechts'over
enkele punten werd gedebatteerd.
De heer v. d. Feltz sprak niet over
de concentratie, zoodat er niet veel
overbleef. Aangevoerd is het ontbre
ken van de oplossing van de eeds-
quaestie en de Zondagswet waarmede
de oppositie zich de pretentie aanma
tigt zelf het regeeringsprogramma op
te maken. De Min. vraagt, indien er
geen regeeringsbeleid kan bestaan op
christelijke beginselen, waarom het
dan niet eens beproefd
Op onderwijsgebied is de vrijheid
voor de christelijke opvoeding vero
verd moeten worden. De Min. kan
zich niet begrijpen dat het geval met
Mr. v. d. Laar te Gendringen in de
politieke beraadslaging wordt aange
haald. Dat bewijst dat men niet sterk
staat. Van andere zijde wordt geklaagd
over te strenge doorvoering van chris
telijke beginselen bij de oprichting
van sanatoria b.v.
Hét verwijt dat gebrek aan ernst
zou voorzitten door de heffing van
opcenten en ten aanzien van de soci
ale wetgeving, werpt de Min. ver van
zich. Do Minister tracht althans dat
gene tot stand te brengen, wat hij
het noodzakelijkst acht. Het regee-
ringsprogram liet den tijd tot. behan
deling der sociale wetgeving, die toch
geen aanleiding behoeft te geven tot
zoo'n feilen partij-strijd.
Inzake de Grondwetsvoorstellen zal
de Minister niet3 nader zeggen dan
nadat door de oppositie zijn verdedi
ging is ontzenuwdhet is daarbij goedo
regel de ontwerpen te besproken wan-
neor zij aan de orde zijn.
Wat het vrouwenkiesrecht aangaat,
de minister zeide dat de beweging van
enkelen niet moet worden aangezien
voor een beweging «der vrouw.
Het echtscheidings-ontwerp kan niet
zoo worden gemaakt, dat het feit van
hethuwelijk er als 'tware door ongedaan
wordt gemaakt.
De Indisohe onderwijspolitiek zou
de Min. niet ter sprake brengen.
èet standpunt van den heer van
Deventer inzake de zending tegenover
hot Mohamedanisme kan de minister
niet erkennen, dat zou een opzettelijk
wegcijferen zijn der zending.
De Regeering volgt uitsluitend een
politiek van draagzaamheid. Zij steunt
alleen de zending. Op onderwijsgebied
moest geen verschil bestaan tusschen
rechts en lipks, daar beide toch gelijk
gerechtigd zijn.
Inzake de geweigerde subsidie voor
Vereeniging Zedelijke Opvoeding, ant
woordde de Minister dat do regeering
er mede heeft te rekenen dat bij de
opvoeding de godsdienst behoort.
De Minister besloot met hulde te
brengen aan den heer Cremer voor
diens rede.
De vergadering werd verdaagd tot
Woensdag 11 uur.
Vrijdag 14 Februari 1913.
(Vervolg.)
Aan de orde
De benoeming van eene onderwij
zeres aan de le Burgerschool voor
meisjes.
De Voorzittor: Mag ik do" hee
ren Dessing, Kolijn en Broekhuizen
uitnoodigon het bureau van stemop
neming te willen uitmaken?
Wordt met algemeeno (13) stemmen
benoemd mej. II. J. HEIJ.
De Voorzitter: Ik dank den
heeren stemopnemers voor den ver
leenden bijstand.
Aan de orde:
De suppletoiro begrootingen voor
1912 van:
a. de Bank van Leening,
b. het Israël. Armbestuur.
c. het Bestedelingenhuis.
d. het Oude Vrouwenhuis.
Worden achtereenvolgens zonder
beraadslaging en zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Aan dê orde:
De ontwerp-verordening tot wijzi
ging der Algemeene Politieverorde
ning.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot aankoop van de
eigendommen te Gouda van het A.
D. Boschhofje.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer van der Ree: M. de V.
Met belangstelljng heb ik kennis ge
nomen van dit.voorstel, waarvoorin-
derdaad veel te zeggen valt. Er is
echter een schaduwzijde aan verbon
den, namelijk (Jat tot hetgeen gekocht
wordt ook behooren een 8-tal huisjes,
welke het A. D. Boschhofje uitmaken
en als zoodanig door bejaarde vrou
wen om niet worden bewoond.
Ik lees in de toelichting tot dit
voorstel niets van wat de bedoeling
is geweest van de personen, die daar
over zeggenschap hebben. Ik zou
daarom willen vragen en kunnen
B. en W. mij daarop hedenavond geen
antwoord geven, dan zou ik gaarne
zien dat dit voorstel van de agenda
werd afgevoerd 1 of B. en W. meer
gegevens hebben dan wel inzage van
het testament hebben gehad, op grond
waarvan kan aangenomen worden, dat
er geen bezwaren bestaan tegen den
verkoop van het A. D. Bosch-hofje.
De Voorzitter: Ik kan den heer
van der Ree daarop antwoorden dat
ik, teneinde de onderhandelingen hier
over te voeren, een bezoek heb ge
bracht bij één der regenten van het
A. D. Bosch-hofje te Amsterdam. Deze
heeft mij toen medegedeeld, dat hij
het testament er op had geraadpleegd
en had laten raadplegen en dat het
testament geen bezwaren opleverde
tegen den verkoop van deze huisjes.
Laat ik hieraan.toevoegen, dat het
bezwaar van den heer van der Ree
ook niet zoo zwaar behoeft te wegen,
aangezien de huisjes, die het hofje
samenstellen, in zoodanigen toestand
verkeeren dat zij, ik zal niet zeggen
dat het de eerste 2, 3 of 4 jaar zal
gebeuren, maar toch zeer zeker in de
naaste toekomst met het oog op de
eischen die tegenwoordig aan wonin
gen worden gesteld onbewoonbaar
zouden moeten worden verklaard. En
dan zou het hofje waarschijnlijk geen
voldoende fondsen hebben, althans
Gouda, om te zorgen voor een nieuw
hofje.
Ik geloof dus dat de gemoedsbe
zwaren, die de heer van der Ree mis
schien zou hebben, ter zijde gesteld
kunnen worden.
De heer van der Ree: M. deV.
Ik dank u voor uwe mededeeling.
De beraadslaging wordt gesloten en
het voorstel zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen.
Aan de orde
Het voorstel tot verlenging dei
voorloopige concessie voor den tram
weg GoudaUtrecht.
Wordt zonder beraadslaging en zon-
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde
Het voorstel om den Inspecteur van
het Bouw- en Woningtoezicht, den
heer J. M. Bakker, toe te staan de
hoofdleiding op eich te nemen van den
door eene bouw vereeniging voorge
nomen bouw van woningen.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer Dessing: M. do V.Wat
mfj aangaat had ik veel liever gezien
dat B. en W. dit voorstel niet aan den
Raad hadden gedaan. Nu het echter
eenmaal gedaan is, moet door den
Raad natuurlijk ëon beslissing in don,
een of anderen zin genomen worden
De instructie der onderscheidene
gemeente-ambtenaren houdt in^ dat zij
geen particulier of publiek werk op
zich mogen nemen. Nu vrees ik, dat
men van het een tot het andere zal
komen en dat na dit geval nog zullen
komen een tweede, een derde, een
vierde geval.
Ik zou het <ïan ook gewer.schter
geacht hebben, indien B. en W. had'
den gebruik gemaakt van hun bevoegd
heid en verklaard hadden, dat zij dit
niet konden toestaan aan den heer
Bakker, j
B. en W. schrijven in hun toelich
ting, dat de heer Bakker slechts de
hoofdleiding van de werkzaamheden
zal hebben. Hoe moet dat op
gevat worden De hoofdleiding
hebben bjeteekent toch architect zijn
over dent bouw van een zeker werk.
Men heeft het hier waarschijnlijk vér-
zacht om'niet direct het woord '^ar
chitect" te noemen.
Ik vond het wel jammer, dat men
hiertoe overgaat,1 want het zal straks
moeilijk vallen het aan andere amb
tenaren te weigeren.
Intusschen, ik zal piet stemmen
togen het voorstél van B. en W. 4het
zou anders zijn alsof men-dergelafeen
ambtenaar wat daarmede verdiend
kan worden misgunt, en dat ligt. in
geenen deele in mijne bedfcjeling. Ik
heb er alleen op willen wijzen dat hier
een voorbeeld gesteld wordt en' dat
men daardoor in het vervojglin gfoote
moeilijkheden zal kunnen kermen.
De Voorzitter: DeVlraer Des
sing betreurt het^at B. en W. zijn
gekomen met dit voorstel qjn had lie
ver gezien dat zij'(gebruik HMden ge
maakt van hunne jjevoegdheid om den
heer Bakker het door hem gevraagde
te weigeren. <y
Mag ik er op wnzen, dat B. en W.
niet eigener bewefeing met dit voor
stel bij den$Jtaa« zijn gekomen. De
heer Bakker heeft i een verzoek bij den
Raad ingediend eri daarop hebben B.
W. moeten prae-advi§eeren. Het
ligt niet in de bevoegdheid van B.
en W. om dit toe te staan of te wei
geren het ligt uitsluitend bij den
Raad. Dus B. en W. konden niet an
ders dan een advies aan den Raad
uitbrengen over het vérzoek dat bij
den Raad is ingediend.
Nu hebben B. en W. wel degelijk
over -dat verzoek gesproken en ik|geef
den heer Dessing de verzekering dat,
wanneer bij dit verzoek niet was be
trokken het gemeentebelang, dat mis
schien *het prae-advies van B. en W.
anders zou geweest zijn en dat diens
volgens ook niet behoeft bestaan de
vrees, dat hierdoor zonder meer zou
zijn geschapen een precedent voor
andere gemeenteambtenaren.
Ik zeghet gemeentebelang is hier
bij betrokken. Wat toch is het geval?
Deze bouwvereeniging zal de gemeente
om een voorschot komen vragen en
de gemeente za! een gelijk bedrag aan
het" Rijk vragen. Loopt de zaak zooals
wij ons voorstellen, dan krijgt de
gemoente van het Rijk een voorschot
betaalt dat uit aan de bouwver
eeniging. De vereeniging blijft ver-
antwoonjelijk tegenover de gemeente
en deze verantwoordelijk tegenover het
Rijk. Dus de bouwvereeniging is niet
verantwoordelijk tegenover het Rijk
maar uitsluitend de gemeente. Wan
neer er nu iets gebeurt met die bouw
vereeniging, dan kan de gemeente
de hypotheek, welke zij op de huizen
krijgt, executeeren en zich stellen in
het bezit van die woningen. Nu spreekt
het van zelf, dat het een groot ge
meentebelang is dat wij de zekerheid,
hebb^a dat die woningen niet worden
iSuwd, laat ik zeggen zooals uit
speculatie gebouwd wordt, maar zoo
soliede mogelijk. Daarom hebben B.
en W. hierin gezien een zeer groot
gemeentebelang, dat meer nog dan
)ij het gewone toezicht van het Bouw
en Woningtoezicht de gemeente zou
worden betrokken bij den bouw van
deze woningen.
Dit is geweest het hoofdargument,
waarom B. en W. zijn heengestapt
over de bezwaren, die ontegenzegge
lijk in deze zaak bestaan, en den Raad
hebben voorgesteld het verzoek in te
willigen.
De heer Dessing: M. d. V. 1 Dat
dit de bedoeling van B. en W. is ge
weest, valt ook uit de stukken op te
maken en ik kan mij daarmede dan
ook wel vereenigen. Ik heb alleen mijn
bezorgdheid willen uitspreken voor
het vervolg. Ik ben bevreesd dat wij
door dit toe te staan in moeilijkheden
zullen komen. Men vergete ook niet,
dat boven dezen ambtenaar nog hoogere
.ambtenaren staan. Wij zullen straks
voor moeilijkheden komen te staan,
die niet zoo gemakkelijk weg te ruimen
zijn.
De beraadslaging wordt gesloten en^
het voorstel zonder hoofdelijke stem-'
ming aangenomen.
Aan de orde
Het voorstel tot verkoop van een
stukje grond aan den hoer J. de
J >ng Hz.
Wordt zonder beraadslaging on zon-
djbr hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde: y
Het voofstel tot uitbreiding van
de electrische centrale.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het afwijzend preadvies op de ver
zoeken tot vaststelling van een ver
plicht sluitingsuur voor winkels en®.
De beraadslaging wordt geopend.
Dé heer B r o 'o k h u i z e n M. de V!
Retvteou mij verheugen, indien de win
keliers uit eigen beweging er toe kon
den flovergaan om hun winkels b.v. tq
9 uhr defy avonds te sluiten. (Daarbij
ejen zaóp groot belang befrokkeq,
naidjelijk dttt die menschen ook op hjiri j
tijd rust Wnjgen en vooral dai de be^
dienden, rain rnpt krijgen, waAt dezen!
zijn in ellmgeval gebonden terwijl dq[
winkeliers|j zelve nog hjhn eigW p/rg^l
heid behotMen.5» J m
In het pjgeadvies verklaren 0. ej4 W.k
dat een wettelijke wink&lsluifcijig, huijp'jf
niet gerechtvaardigd v<Arkon$jj <J|bk in,
vërband met het groot(ö| scheepvaart
verkeer. Misschien ben ik nictë.genpeg
op de hoogte, maar dit'|ijkt ,taij tföch
wei een eqpjigzins twijfelfijchtigWotief.
Ik kan niét Jgoed begrijnJp, dat er na
9 ujir 'des avonds b.v.yjriog zoovele i'
schippers de stad ingaan en d^n nog-3
zoovele inkoopen doen, zoodat daar-"
Voq4 de wihkels open zoudeij gaoeten, I
«blijyen, juist in tegenstelling met net
grooter belpng dat er in 'ligt, dat dan1
de winkelbedienden rust krijgen.
Wel gevoel ik iets voor het argu
ment, dat B. en W. in de laatste plaats
aanvoeren, namelijk dat adressanten
niet spreken uit naam van alle nering
doenden in deze gemeente.
Alhoewel ik het een groot voordeel
zou achten hot sluitingsuur van de
winkels wettelijk vast te stellen, zoo
meen ik toch dat men eerst eens kan
afwachten of men een juister oordeel
kan krijgen van het meerendeel van de
neringdoenden..
Ik kan mij derhalve voorloopig ne-
derleggen bij het prae-advies van B.
en W.
De heer K o 1 ij n M. de V Als lid
van de Winkeliersvereen. heb ik mij
op een desbetreffend aan de leden dier
vereeniging toegezonden biljet ver
klaard voor een wettelijk vervroegde
winkelsluiting. Hier sta ik echter in
eenigzins andere positie. Juist in het
geen door den heer Broekhuizen aan
iet eind van zijn rede is opgemerkt,
namelijk dat het aantal leden van de
Winkeliersvereeniging niet zoo over
wegend is dat men direct op haar ver
zoek zou moeten ingaan, ligt ook voor
mij een bezwaar om aan het verzoek
van adressanten te voldoen en ik moet
mij dan ook onder zeker voorbehoud
scharen aan de zijde van B. en W.
Ik weet niet of de tijd gekomen is
tot het in het leven roepen van een
commissie van onderzoek voor deze
zaak. In elk geval meen ik, dat wij
door dergelijke commissie eén juis-
teren kijk zouden krijgen als Raad
op het hierbij betrokken algemeen be-
Jang.
Blijkens de in de plaatslijke bladen
verschenen artikelen zijn de meeningen
op dit stuk zeer verdeeld en met het
oog daarop wensch ik een afwachten
de houding aan te nemen en ga ik
voorloopig mede met het prae-advieB
van B. en W.
De beslaging wordt gesloten en het
preadvies zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Niets meer aan de orde zijnde wordt
dó vergadering door den Voorzitter
gesloten.
Het conflict in de sigarenindustrie.
Waar het conflict in de sigarenin
dustrie ook'hier aanleiding heeft ge
geven tot uitsluiting van alle georga
niseerde werklieden, waarbij de onge
organiseerden zich vrijwillig hebben
aangesloten op enkele uitzonderingen
na, daar is net niet ondienstig! een
renmai
wers,
tabak
Het Vij
klaarden
ter haft
deel tel
lieden f
wilde
overig#!
dueel M
klaarde
van acta
geheel weer te geven wat de eigenlijke
oorzaak is van dit conflict, die èn aan
tóe werkgevers en aan de werknemers
gropte jschade berokkent en een zeer
ongewenschten toestand heeft ge-
gqpapen.
De Voorzitter van het Verbond van
Sigarenfabrikanten, de heer Hioolen
te Utrecht deelde aan de redactie van
het Utrechtsch Dagblad het volgende
mede
Door de werklieden-organisatie^; in
8e sigaren-industrie is destijds een
program van actie ingediend, zonder
medewerking van de patroons-vereeni-
ging. Dat program bevatte verschil
lende punten, als hooger loon voor
alle" catej^riën van werklieden, siga-
plakkers, sorteerders, sjou-
regeling van het leerlin-
vorstrekking van bereide
•staande grieven, enz. enz.
jond van fabrikanten ver-
ich bereid om de loonregeling
te nemen en trachten ge-
aan de wenschen der werk-
oldoen de leerling-regeling
[n voorloopig laten rusten en
junten aan de patroons indivi-
erlaten. Het Verbond v<jr-
inwilliging van het program
zooals het daar lag, onmo-
'dat de industrie de énorme
!t op zich kon némen, die bij
van het program daarvan
zouden zijn. Het Verbond
ook zijn werkzaamheden
jeling van de lboncn, doch
J veil verga^eririken en con-
j ojoverkomelijfie bezwarejp;
Tniet doenlijk om voor t[
Sn patroonfe-Vereenigini
£t Verbond bestelt, «en
Wèling vW het geheél
nakën. Eindelijk; beslooè Ul
^deyafdoening va^ pun
geinig)'terug taw,
JvMjke patrio n#vc
Thit nu, was dén w<
pis|ties niet naar j#*
keren zin tq blgi»
IVergaten daarbij,'^ (la)
van actie sleqjibj
1 hun wenscnei^ luis nl
|>ndeji worden ö'pgevaj
higingen ontwiér^,
ideij de werklieden-ofgal
w-e loonregelingen, die ev(
Ie lölfitste werden afgewez^
Daarop hebbel* de patroons de loon^n
andermaal verhoogd, met uitzondering
Van de1 werkgevers te Groningen
doch van de hoofdbesturen der werk
lieden-organisaties kwam daarop gee-
nerlei antwoord in.
Inmiddels werden in de meeste pa-
troonsvereenigingen die loonen aan
hun werklieden, met wie zij' indivi-
dueele arbeids-contracten hebben, uit
betaald en door deze geaccepteerd. In
de patroons-voi;eenigingen te Rotter
dam, Dordrecht en Gorinchem werd na
3 weken de laatst aangeboden loon
regeling beantwoord met een' werk
staking, waarbij uit do officieele brieven
van de organisaties Week, dat die
stakingen niet worden; gejiroclameerd
om de onvoldoende loonregeling, doch
om het niet-invoeren van hVprogram
van actie. Aldus zéér ongemotiveerd.
De werklieden-organisaties jjdus
ging de heer Hioolen voort heWölk,
het Verbondsbestnur hierin niet ge
kend zij proclameerden de stakingen
en weken daarmede af van hunne
gewoonte, om bij eventueele conflicten
met de patroons-vereeiligingen de
bemiddeling te verzoeken van het
Dagelijksch Bestuur van het Verbond
of van het Verbond zelf. Inmiddels
riepen de patroons-vereenigingen in
de plaatsen, die ik zooeven noemde,
de hulp in van het Verbond dit gaf
te kennen geen partiëele stakingen te
kunnen toelaten, in welke vereeniging
ook. Algemeen keurde men af, dat
Amsterdam voetstoots een zeer groot
gedeelte der looneischen had ingewil
ligd, omdat die verhooging der loonen
als basis bleek te dienen voor het
ougemotiveerd opdrijven der loonen in
alle provincies.
Het Verbond eischte van de werk
liedenorganisaties Opheffing van de
stakingen te Rotterdam, Dordrecht en
Gorinchem en dreigde met uitsluiting
van alle georganiseerde arbeiders bij
de aangesloten leden, indien aan dien
eisch niet zou worden voldaan. De
organisaties wenschten hieraan niet te
voldoen en hieven de stakingen dus
niet op. Het Verbond heeft toen nog
een laatste poging gedaanhet bleef
de opheffingen van de stakingen
eischen, en indien daartoe werd over
gegaan, verklaarde het zich bereid,
door een commissie de loonen onder
ling in de patroonsvereenigingen te
laten regelen. Doch ook die laatste
voorstellen van werkgevers-zgde wer
den van de hand gewezen. De arbei
dersorganisaties handelden hierin naar
mijn oordeel niet verstandigten dui
delijkste bleek het de loon-commissie,
hoe het den werklieden-organisaties
er om te doen was, de kracht hunner
organisaties op den voorgrond te schui
ven en om meer en meer zeggings
macht in het bedrijfsleven te verkrij
gen. In dit rumoerige tijdperk rogende
het klachten uit het geheele land over
lijdelijk verzet van de arbeiders tegen
hun meesterknechts en patroons en
werd de zoogenaamde „stille actie"
toegepast, die ten doel heeftonder
mijning van het gezag, en medezeg
genschap in misschien wel alles wat
tot den fabrieksdienst behoort.
Er bleef dus voor het Verbond niets
anders over om tegenover de machts
ontwikkeling in den vorm van werk
stakingen in Rotterdam Dordrecht enz.
ook de krécht van de patroons-orga
nisatie te toonen en die stakingen met
uitsluiting te beantwoorden. Bij die
beslissing óntstond het conflict met de
Amsterdamsche Patroonsvereeniging,
die, zooalë bekend is, aan onze uit
sluiting gèen deel neemt. Zij stond
met haar afwijkend oordeel in de ver
gadering van het Verbond, die tot de
uitsluiting besloot, geheel alleen, al
was het haar volstrekt niet euvel te
duiden dat zij de opinie harer leden
tot hot laatste moment verdedigde.
De Verjjondsvergadering keurde
met algemeene stemmen (op Amster
dam na) goed, alles wat door hot Ver
bond in deze was verricht en besloot
dan ook n^et alleen de stom van Am
sterdam tegeji, tot de uitsluiting over
te gaan.
Töpn heeft het bestuur uitvoering
gegé^en aan hot genomen besluit.
Inmiddels heeft 'de looncommissie
haar werkzaamheden aangevangen en
zal zij binnen 2 maanden gereed moe
ten zijn. Daarbij is het noodigdatde
loonen in het Zuiden des lands even--
retfig moeten zijn met die overal elders.
Néder woreït nog medegedeeld Jat
Van toegeven van de zijde varl het
Verbond geen sprake kan zijn. U
'/Door het Verbond is aan de orga
nisaties een schrijven gezonden waar-
aan\ "wij hén volgende ontleenen
,9nder de gegeven omstandigheden
.tihen wij^ u hot houden van eene
inferentie niet jvoor^ellen, want wie
njWrede verbreekt, Inoet ook maar
eerste i étappen doen die kunnen
iden jierstel da4 goede betrek
kingen. f
J Invoering, van het Gemeenschappe
lijk Prog^alm is vooijl ons ten minste
'voorloopig onmogelijkal zou het
élleen zijn met het oog op de zeer
aanzienlijke geldelijke offers, die ten
gevolge daarvan van de fébrikanten
zouden worden geeischtoffers, die
onmogelijk gebracht kunnen worden
met het oóg op de zeer slechte bedrijfs-
uitkomsten der laatste jfcren.
Uitsluiting te Amsterdam.
De Vereeniging van Sigarenfabri
kanten alhier, heeft in hare vergade
ring van gisteravond gemeend gevolg
te moeten geven aan de opdracht van
het Verbond van Vereenigingen van
Sigarenfabrikanten in Nederland, zoo
dat de arbeidscontracten op 21 en 22
dezer tegen 28 Februari en 1 Maart
zullen worden opgezegd. (Hbld.)
Het had sedert eenigen tijd de aan
dacht van het personeel der mailtrei-
nen naar Duitschland getrokken, aldus
de N. R. Crt., dat eenige reizigers met
bijzondère belangstelling informeerden
naar den loop van bepaalde rijtuigen,
inzonderheid die welke naar Oosten
rijk gingen. Van Vlissingen af loopen
directe rijtuigen naar Weenen en
Triëst. Het staat thans vast, dat in
deze rijtuigen groote hoeveelheden
sacharine naar Oostenrijk werden ge
smokkeld. In de retirades van de
wagens, die naar Oostenrijk loopen
(een speciaal sobrt, met het oog op
een speciaal rem werk, waarvan de voor
Oostenrijk bestemde wagens voorzien
moeten zijn), heeft men geheime berg
plaatsen voor sacharine gevonden.
Men schijnt paneelen te hebben los
gemaakt, die dan later weer werden
aangebracht. Achter deze paneelen
werd de smokkelwaar verstopt. De
smokkelaars zijn hierbij zeer uitgesla
pen te werk gegaan. Er zijn tot nu
toe geen arrestaties gedaan.
GOUDA, 18 Februari 1913.
Goudsche kaas in Perzië
De invoer van kaas in Perzië wijst
een zeer belangrijken vooruitgang aan.
Nederland neemt bij dezen handel de
tweede plaats in. Rusland is de voor
naamste leverancier, en brengt imitatie-
Edammer kazen op de markt. Indien
men van Nederland uit een weinig
meer pogingen wilde doen om het
Nederlandsch artikel in het Noorden,
zoowel als in het Zuiden van Perzië
te doen introduceeren, zou de afzet
vai
vat
lab-
lied
dit artikel zeer voor uitbreiding
>aar zijn, schrijft een onzer consu-
j ambtenaren in Teheran.
De Nieuwe Schouwburg,
adat de voorbereidende werkzaam-
m voor den bouw van den nieuwen
schouwburg in den tuin der Sociëteit
daa
zijn
de
gen
Genoegen", bestaande uit het
ter plaatse rooien van boomen,
geëindigd, werd hedenmorgen met
litvoering van het plan aangevan-
met het heiwerk,
tegenwoordigheid van den voor-
zitt4r der Sociëteit, den heer H. Knut-
het lid der bouwcommissie, den
AL Steensma, den directeur, den
C. van Veen Azn. en de archi
tecten de heeren H. J. Nederhorst Jr.
Stok werd heden de eerste, 17
Met )r lange paal in den grond ge
in
tel,
hoei
heei
ider de inschrijvers bij de aanbe-
ng van den bouw van een Openb.
1 te Dordrecht komt ook voor de
J. J. Buym, aannemer alhier
f 56820.
O
sted
school
heer
vooi
Bi j het schutten door het sluisje van
de Iloemendaalsche Polder aan de
Spotrstraat alhier, zonk vanmorgen
L een me{. k;00ia8Ch geladen vlet
o schutkolk. Tegen den middag
het vaartuig nog nietj' gelicht en
ten de zich aan weerszijden der
bevindende schippers wachtep op
vrij "komen van dien waterweg.
vroeg
in c
was
moe.1
sluis
het
c, ie
Ui
triet
grdo
vo®r
met
vUn
ikpe
1 h
vai
is sim
kiqzi
Ptpp
we
voor
wipsl
Kiezers week.
verschillende deelen van het dis
komen berichten in van een
e aanwinst van vrijzinnige kiezers
de kiezerslijst voor 1913, zelfs
a gemeenten, waarvan het zeker
werd verwacht. De uitkomsten
3e kiezeÜskwoek doet met goeden
den Juni-step*bus tegemoet zien.
.impen a.d. ÏJael. Dat er hier
Vrijzinnige zijde niet stilgezeten
et liet aanbrengen van.nieuwe
*s bewijst wel, dat dooraeVrijz.
j ig. Vereeniging alhier +80nieu-
1 lezers aangegeven werden, wat
deze gemeente 'een groote aan-
mag genoemd worden.
31 mtfoort. Het conflict, dat zich
in dt maand December van het vori
ge j lar tusschen den patroon en de
werklieden voordeed op de fabriek
van de firma H. J. van Rooijen
(onts ag van werklieden, Öie een werk-
staki ïg voorbereidden, .omdat zij grie
ven 1 ïadden tegen den meesterknecht),
kan thans als geëindigd worden be
schot wd. Zooals vroeger is gemeld,
was een commissie van arbitrage
benoemd.
De se heeft thans beslist, dat het
conflict te wijten was aan den persoon
van den meesterknecht. Deze had
reeds vóór de uitspraak viel, zijn ont
slag als zoodanig genomen. Als middel
om in de toekomst dergelijke conflic
ten to vhrmijden, werd o.a. aanbevolen
in heb fabrieksreglement een bepaling
op te nemen, waardoor aan de arbei
ders de gelegenheid wordt gegeven
op bopaalde tijden klachten van al-
gemeonen aard aan den patroon mee
te denlen. (U. D.)
Bo ikoop. Bij kon. besluit is met
ingan i van 16 Febr. benoemd tot
amanuensis-concierge aan deRijkstuin-
bouwwinterschool alhier de heer A. J.
van d ïr Leun alhier, thans tgdelijk als
zooda iig werkzaam.
Geop;
Voo
Renge
EERSTE KAMER.
Vergadering van 18 Febr.
tend 11 uur 15 min.
zitter: Mr. van Weideren baron
:s.
Sti .al
taatsbegrooting.
gemeene Beschouwingen.
Igemeene beschouwingen over
tsbegrooting voor 1913 wor-
A
De
de
den vc
De heer Reekers keurt het af,
dat aa: dit ministerie onchristelijkheid
wordt verweten. De heer v. d. Feltz
wees op de verdeeldheid in de coalitie.-
Als, m< n de regeering Staatsbemoeiing
verwijt dan behoort toch zeker niet
de vrij :innig-democratische partij met
steener te gooien,
We even in een atmosfeer van anti-
christelijke bacillen; dit gevaar wordt
steeds grooter en een ministerie dat
5 jaar regeert en niets anti-christelijks
heeft verricht, mag een waardig mi
nisterie worden geheeten,
Deh<er Franssen repliceert.Hij
raadt dan her v. d. Feltz de verdeeld
heid n et aan te wakkeren. De heer
v. d. F jltz achtte beschouwingen om
trent ce toekomst der concentratie
vrijwel nutteloos, want spr. wilde toch
zeggen, wat hij hiervan verwacht.
De heer v. d. Feltz haalde de
rede van den heer Tydeman in de
Tweede Kamer aan, volgens wien de
concentratie, na jaren een zeer krach
tige daad zal blijken. Het Nederland
sche volk moet inzien, dat de vrijzinni
gen geen sociaal-democraten zijn.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van heden.
Voorzitter: de heer van Nispen.
De vergadering werd te 11 uur
wegens aanwezigheid van een te ge
ring aantal leden verdaagd tot 11.30.
Op dat uur waren weder het ver-
eischte aantal leden niet aanwezigen
werd de vergadering opnieuw ver
daagd tot 1 uur.
Toen was aan de orde de
Invaliditeitswet.
Bij art. 62 (berekening van de be-
drijfsrente) verdedigde de heer P a t ij n
(u.l.) een amendement op het 3e lid,
dat bepaalt dat de verhooging bedraagt
10 pCt. van het bedrag, betaald aan
premiën, echter niet meer dan V5 van
den grondslag. Spr. stelde voor de
invaliditeitsrente 14 pCt. en ouder
domsrente 20 pCt. van het totaal be
drag te stellen.
Ver volgons verdedigde spr. een
amendement op art. 62e. Dit art. is
ook geamendeerd tloor den heer Treub,
strekkende het buiten twijfel te stellen
dat de ouderdomsrente op 70-jarigen
leeftijd ingaat.
De heer Goeman Borgosius
(u.l.) vestigde de aandacht op het
groote bezwaar dat arbeiders die over
gaande van een hoogere klasse de
voordeelen verliezen aan een vorige
klasse verbonden.
Spr. dacht zk;h een oplossing daar
van het instell(|n van een premievrije
polis voor het eerste bedrag.
Ook hieraan is het bezwaar ver
bonden, dat het wat gecompliceerd is,
doch spr. achtte dat bezwaar niet
overwegend.
(De vergadering dnnrt voort).
De Haagsche klompenschutter
overleden.
Hedenmorgen werd bij de algemeene
Begraafplaats het lijk gevonden van
een man met een schotwond in het
hoofd.
Na een ingesteld*onderzoek bleek
het dat deze man dezelfde was, die
eenige jaren geleden den Haag in rep
en roer bracht als de z.g. klompen-
schutter. Deze man was sinds eenige
jaren pachter van een geheelonthou
ders-koffiehuis en leed den laatsten
tijd aan zwaarmoedigheid.
Naar wij vernemen is toestand van
het meisje dat door de auto van Prins
Hendrik bij ongeluk werd aangereden,
zeer vooruitgaand.
Roemenië en Bulgarije.
Berlijn, 17 Febr. Uit Sofia wordt
d.d. 16 dezer aan de „Berliner Lokal
Anzeiger" geseind
De Rumeensche Gezant Prins Ghika
heeft heden een tweede conferentie
met de Bulgaarsche gevolmachtigden
Dr. Danef en Sarapow gehad. De
laatste verklaarde dat Bulgarije tot
verdere concessies bereid is, door de
hoogte Medskididi welke Silistria be-
heerscht, af te staan en bovendien de
reeds in Londen toegestane kuststrook
van 5 K.M. aan de Zwarte Zee.
Prins Ghika verklaarde de Bulgaar
sche tegemoetkomingen voor onvol-
doelde.
In diplomatieke kringen meent men,
dat Rumenië de onderhandelingen voor
afgebroken zal verklaren, zonder dat
het tegelijkertijd een uiterste stap zal
doen.
De mogendheden zullen thans waar
schijnlijk tot bemiddeling geroepen
worden.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor lste kw.
43, 2e 40 en 3e 32 cent per half kilo.
Vette Kalveren, goeden aanvoer,
lste kw. 35, 2e 30, 3e 26 cent per
half kilo.
Stieren redelijke aanvoer lste kw. 35
2de kw. 31, 3de kw. 28 cent per half
kilo.
Magere ossen, melkvee en Vaar-
koeien goed aangevoerd
Handel voor alles prijshoudend.
GOUDA.
GEBOREN15 Febr. Gerhardus
Willem, ouders W. G. van Driesten
en C. Ankena. 16. Cornelis Anto-
nius, aüders J. J. de Korte en J. P.
Verhaar. 17. Johannes Maarten,
ouders G. C. Verlaan en M. J. Hei.
Barbara Maria Josephina, ouders A. H.
Houtman en J. M. C. van Drimmelen.
18. Arie ouders T. D. Boot en S.
J. Verschoor.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 779.6 te
Stockholm, laagste stand 747.5 te
Horta.
Verwachting tof den volgenden dag:
Matige tijdelijk krachtige oostelijke
tot noordoostelijke wind licht tot balf-
bewolkt, weinig of geen sneenw, ma
tige tot lichte vorst.
VAN DEN
18 FEBR. 1913.
Vorig#
Koert.
78'/»
Staatsleningen
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
pet.
ld. Obl. (Gi1. Russische
Spw.inij.) 1898 4 pet.
Id. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
Id Obligatie 6e Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 6 pet.
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pet.
Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Hank- en Crediet-lnstel-
lingen.
Ned. Bankaandeelen
Industr. Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smelting Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
Kol. Crediet Instelt, en
Cultuur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mg. Aand.
Ned. Handel-Mg. C.v.A
Mijnbouw M(jen.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
RedjangLebong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleum-Ondern.
Dortsche Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. Mij. tot Expl.
v. Petr. Bronn. C.v.A
„Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A
Scheepvaart Mfjen.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
I abak-Ouderueminaen.
Bindjey Tabak Mij. A.
Diversen.
Max wel Land Gpant
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
Spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor-
wegmij. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
W arschau-W eenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 Dct.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
Premieleeningen.
Amsterdam Aand. 3 pet
Hongarije. Thei *-Re-
gulirungs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 3 pCt.
Nat. Staatsfondsen, zelfde koersen,
Buitenl. idem, Culturen nagenoeg on
veranderd, Tabakken flauw, Petroleum
terugloopend, Amerikanen tamelijke
prijzen, Mijnen beter Rubbers lusteloos.
85
83"/,
639/ie
63
100
85'/,
83'/»
917/,»
85'/,
84'/,
853/,
81'/»
45
103'/,
44
81
83'/,
59
2193/,
52
SI
69'/,
-693/,
25
62'/,,
«1
187
275
189»/,
186'/,
16'/,
18'/,
188
716/,
187
70'/,
183'/,
181»/,
573
569'/,
526
18j
1863/,
119
4
47»
90
89'/,
3I3/,6
10'/,
10'/,
903/«
907,
97'/,
96
63'/,,
185'/,
86"/,
96"/,»
29'/,
28''/,,
165
4
155'/,
3"/„
101'/,,
101'/,
146';,
