I QLAZEN, .E. Alter Gracht 269* <AG, TE WAAR- ?en meskleeding. .51e Jaargang. Helder voor oogenl I ZB-o-itenlarxca.. 1 IXL I TAMINIAU’S JAM cxe BESTE. ELST BIJ AHM1EM. I JAK8KKKK )d. E. ALTER acht *269' A AG. )UDE r KBAXM. .Uitgevers, Gouda antiseptische awerkinq: 6a7uuc traanqename smuk! Brieven uit de Hofstad. ezx voox G-o-ulcLsu ezx O»cxstr®3s:@zx. Verschynt Jagelijks behalve’ Zou- en Feestdagen. pFusJanh et TaWknêmeYt: phïjs der ADvlf htTntTÊn- Telefoon latere. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82. Eerste Blad. DE GEWETENLOOZE. .o No. 12133. Zaterdag 15 Maart 1913. '73 de stad aan huis km»a A Zn., Goud*. (Wordt Vervolgd). f i of gedeelten er beroemde Kerkglazen IK digste den eersten eisch van haar programalgemeen kiesrecht voor mannen en wegneming uit de Grond wet van de hinderpalen, die vrou wenkiesrecht in den weg staan, zal hebben te verwezenlijken. Een overwinning der coalitie be- teekent, dat het kiesrechtgeknutsel van den heer Heemskerk benevens de uitsluiting van alle vrouwen in de grondwet zal worden vastgelegd. Het is deze quaestie, die de Juni- stembus van meer belang maakt dan die van 1901, 1905 of 1909. Niet genoeg kan daarop de aan dacht worden gevestigd. Meer dan een halve eeuw geleden liet Thor- becke zijn gevleugeld woord hoeren het algemeen kiesrecht ligt in de Staatkundige ontwikkeling onzer eeuw. De vrijzinnigen van alle scha- keering hebben' dr wawrheid van zijn profetie thans erkend door den kiesrechteisch vast te leggen als eerste eisch van hun program. Was er langer tijd een smaldeel, dat aan het algemeen kiesrecht rem mende voorwaarden wilde verbinden, het pleit voor het inzicht van die vrijliberale voormannen, die inzagen, dat deze eisch moest worden los gelaten. Het algemeen kiesrecht zal de concentratie moeten brengen zon der verzwakkende bepalingen, alp de stembus te haren gunste spreekt. En de coalitie Wat minister Heemskerk aan de Volksvertegen woordiging in een wetsontwerp heeft durven aanbieden, getuigt van een cynisme, van een speculatie op eigen belang van het clericalisme, als hij zelden of nooit openlijk durfde ver tonnen Zijn wijziging van artikel 80 zal wij zetten het reeds vroeger uiteen het kiesrecht Het huis Romanow. Toen het huis Romanow aan do regeering kwam was, het binnenland aan een geweldige beroering prys ge geven, welke onlusten echter onder Michael Romanow ten einde kwamen, zoodat de toestand aanmerkelijk ver beterde. Tegenover het buitenland was Michael echter minder gelukkig. Aan Zweden verloor hij Karellë en Inger- mannland. Polen verwierf Smolensk. Dezen strijd nam een keer onder zijn zoon en opvolger Alexcie, die vooral Polen met succes bestreed. Deze czaar kan men aanmerken als de voorlooper van Peter den Groote, den czaar die op zijn reizen door Europa ook ons land bezocht. (1697) Alexci trachtte ook de Westersche irgoed. M en ADRES-. gaarne wilde, dat haar vroegere ge liefde in deze dingen ingewijd werd, omdat hij dan nog meer gebruik zou kunnen maken van haar zwakheid. Dolinsky was bescheiden bij de deur blijven staan, nadat hij beleefd gebogen had. De tocht door de vele kantoren, langs ontelbare lessenaars, kluizen en een menigte menschen, had hem geheel verlegen gemaakt. Doordat hij den brief met Glaser’s onderteekening, dien hij als een kostbare oorkonde in de hand hield, had laten zien, was hij als een gewichtig persoon ontvangen, die bij den bankbeheerscher gebracht moest worden. En dat had hem nog meer in verwarring gebracht. De moed was hem in de schoenen gezonken, slechts één gedachte hield hem bezig„Wat een groot man is hij geworden Eerst langzamerhand gewende zich zijn blik aan deze groote met gesneden hout beschoten ruimte. Glaser stond op uit zijn gemakke- lyken stoel en trad met een groet op hem toe, waarby hij Dolinsky van het hoofd tot de voeten opnam. Hij was tevreden met deze monstering, want reeds was hij bevreesd geweest, dat zijn vroegere reisgenoot uit de vierde klasse bij het verhieuwen van de ken nismaking iets van zijn bouwvak zou laten blijken, wat het personeel zeker tegenwoordig eerste, zei Glkser weer en lachte hardop. Kom, steek eens óp! Dikwijls ontwaakte de plebejer in hem, wat Herbst reeds meermalen op onaangename wyze ondervonden had Bij anderen gebeurde dit in dron kenschap, by hem geregeld na een flink maalhij had zooeven juist stevig ontbeten. Nog stonden de schalen van de twee dozijn oesters en de restanten van de kaviar on het Hamburgsche braadhoen op het sofatafeltje naast het halve wynfleschje, welks inhoud hij steeds met seltserwoter vermengde. Vol eerbied had Dqlinsky reeds zijn blik daarop gericht. Hij knikte, draaide verlegen met zyn stok en trok aan de zware sigaar, die Gifteer hem aange boden had en die hy niet had durven weigeren, ofschoon hat hem altijd slecht bekwam, wanneer hij iets anders rookte danzijn eigenmaakte sigaretten. Einde lijk, toen Glaser eenige vragen tot hem gericht had die betrekking hadden op zyn vroegere grootsche plannen, werd hij moediger U hebt werkelijk Berlijn veroverd, mijnheer de bankdirecteur, zei hij ver trouwelijk. Weet u nog, hoe we daar over spraken U zei, dat het geld op straat lag. Ik lachte er om, u hebt echter gelijk gehad. En wat zegt u er wel vanden pfennnig, dien ik destijds BUS SI. Jsoskerk, der leekeningen cm. 1ERICHT DER rabet h. •mie .van Beeldende •hilder, Architect en nie van Bouwkunde echt. 1 CENT. Bouw- en Woning- Onderstands-Com- izorg”. •dia” 7 uur, Leden- [oll. Mij. van Land- uda e. o. is Genoegen” 7—10 leerd Kinderbal. mwij geregeld tijdig ogen ontvangen van loerten, vermakelijk- dem dan in om» ien. is Genoegen” 8 uur ret-K. Reyne. al ’t Schaakbord” d. Kiesvereeniging beschaving in zyn landen over to bren gen. In zijn pogingen daartoe stuitte hij vooral op tegenstand dor Bojaren. Doch hij wist elk verzot te bedwingen en liet zijn land dan ook als een Mach tige staat na aan Teodor III, een on beduidend vorst. Zijn zuster Sophia wist dan ook do grootste machj in handen to krijgen. Toen Teodor stierf liet zij haar tweeden Iwan, oen idioot, tot keizer uitroepen. Deze plan nen strookton echter niot met do in zichten dor Bojaren, die den jongston zoon van den straks genoemden Alexci Peter op den troon wilden geplaatst zien. a’ Na, oen vinnigeu strijd tusschon de Bojaren on do Strolitsen, de keurbende dor Russische ozaren, kwamen én Iwan èn Peter beiden als Keizer aan de re geering ondor don naam Iwan I en Peter I. Voor hen bekleedde Sophia het regentschap, zoodat zij de macht Peter I, de latere Peter de Groote, was nog te jongfom de geheele situatie te begrijpen. Ook z(jn ontwikkeling liet veel te wwnschen over, omdat zijn opvoeding achandelyk was verwaar loosd. Hij was in 1672 geboren. Vooral door zijn omgang met de vreemdelin gen, hij woonde dicht bij Moskou leerde hij allerlei uit de Westersche landen. Zoo loerde hij vooral ook moet en wiskunde, terwyl hy zich ook toe legde op belegeringskunif. Z|fn groot ste genot was echter zich bezig te houden met do scheepvaart. Dezen trek is hem zyn'geheele leven by ge bleven. Do krijgskunde beoefende hij practisch met oen compagnie soldaten, waarin verschillende vreemdelingen dienden. Sophia wilde zich de macht voor zoolang mogolijk verzekeren. Van haar broer Iwan zou zij geen last hebben. Nu trachtte zij zich te ontslaan van Peter. Daartoe wendde zij zich tot Strelitzon. Toon deze weigerden kwam Peter zelf naar Moskou en verjoeg Sophia, die hij in een klooster zette, waarna hij zelf het bewind in handen nam, hoewel Iwan tot zijn dood 1696 den titel van Czaar behield. Wanneer binnen enkele maanden tijds de stembus de natie zal op roepen om te beslissen, in welke richting in de eerstvolgende V ier jaai ’s lands zaken zullen worden geleid, dient ieder onzer helder voor oogen te staan van hoe buitengewoon be- hmg de Junistrijd van 1913 zal zijn. De kamp, zoo zegt de een, zal de groote machtsworsteling zijn tusschen het clericalisme met zijn dwangver zekering en Tariefwet en de con centratie' met Staatspensioneering en vrijhandel op het program. We zul len geenszins het buitengewone be lang dezer vraagstukken ontkennen, we zijn ook van meening, dat zij in Juni groot gewicht in de schaal leg gen. De groote beweging die er ten dien opzichten gaande is, toont, hoe zeer de beslissing der Junistembus er eene zal zijn, mede over deze groot* belangen. Doch geen onze- verlieze uit het oog, dat de verkie zingsstrijd ditmaal dubbel belangrijk is, omdat hij zal staan in het teeken der Grondwetsherziening. Geen re geering, die na Juni achter de groene tafel op het Binnenhof zal zitten, zal er aan kunnen ontkomen de her ziening onzer constitutie ter hand te nemen. Geen enkele politieke partij heeft meer vrede met de kies wet van Houten, die, door haar vervaardiger „menschelijkerwijs vol maakt” genoemd, omdat zij men- schenwerk is, de grootste gebreken bleek te bevatten. Wij hebben slechts te wijzen op de onzedelijke kiezers- kweek door spaarbankboekjes en naturalisatie’s om een woord van dr. Kuyper van toepassing te kun nen maken op de kieswetzij is een aansluiting, een wetgevend schan daal. Een overwinning der concen tratie beteekent, dat zij ten spoe- of de heer Heemskerk ontneemt hem het eerste burgerrecht De heer Heemskerk is met deze barbaarsche regeling niet tevreden. Wat hij aan mogelijke kiesrechtuit- breiding door art. 80 zou kunnen geven, remt hij onmiddeliijk door uitbreiding van den invloed der Eerste Kamer Terwijl de concen tratie de kiesrechtuitbreiding vraagt zonder verzwakkende bepaling, heeft de clericale coalitie het opgenomen voor dit College en verijdelt bij voorbaat door het verderfelijk recht van regres aan de Eerste Kamer, dat het kiezerskorps aan invloed zal winnen Het zijn naast andere wijzigingen (men denke aan art. 192) deze kies- rechtplannen, die het voor elk vrij zinnige gebiedend noodzakelijk ma ken tot het uiterste den kamp tegen ’t clericalifeme te strijden. Dat sta toch elk onzer helder voor oogen Invermoeid moet ieder onzer tot Juni naar de hem geschon ken krachten den strijd voeren. Wij weten, dat in het district Gouda geen der onzen achter zal ■blijven. Als ieder zich bewust is van zijn taak, beseft om welke groote belangen het gaat, gaan we met goed vertrouwen Juni tegemoet. CXLVI. In onze vorigon brief beloofden wij het een en ander te zullen vertellen van het nieuwe telefoontarief. Op het eerste gezicht lijkt dit onderwerp niet zeer aantiekkelijk voor dpngene, die vond, heb ik nog, maar rente heeft hij n<fg niet opgebracht, men moet zeker met meer beginnen. Zijn oude vroolijke lach weerklonk, die echter dadelijk wegstierl, want hij vond geen ingang. Glaser sneed iedere herinnering daaraan af met de woor den Zoo, zoo. Daarvan herinner ik me niets. U vergist u zoker in den persoon. Dadelijk viel het hem in dat deze - man hem «in verdenking gebracht,had, on daarom vond hij het beter doofheid te huichelen voor voorbijgegane din gen, maar zoo genadig als een vorst, die zich zelf wel eenige scherts over het verledene mag veroorlooven. Dolinsky, die zich op een domheid betrapt zag, nam zich voor, niet voor de tweede maal dit ^nderwerp aan te roeren en fluisterde het woord „excuusu ongeveer als iemand, die bly is, dat hij zonder ongelukken over een klip gekomen is. Toen Glftser hem daarop een wenk gaf, kwam hy schuchter met zijn verzoek voor den dag. Geheel Berlijn was vol van de landstad, die men wilde oprichten. Zou Glftser hem niet door zijn grooten invloed naar een van de architecten kunnen ver- wyzen fiOUDSCHE COURANT. Per kwartaalf 1.25 WyWff HgSSB Van 1—5 gewone regels met bewysnuinmer f 0.55 Idem franco per post„1.50 Elke regel ineer „0.10 Met Geïllustreerd Zondagsblad „1.50 ijBfcV&jai muftfKjT B|j drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Idem franco per post „1.90 IF/zlT JU Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1 5 regels f0 35 bij vooruit- Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons BureauLange IJj AK betaling, elke regel meer 6 els Reclames 1 0.25 per regel Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de PostkantorenGroote letters en randen naar plaatsruimte. Dit Nummer bestaat uit twee bladen. geven aan hoofden van gezinnen en zelfstandige personen in de maat schappij. Hoe ver zal de grens dezer zelfstandigen worden getrokken? Het wordt aan een latere» wetgever over gelaten Maar intusschen beijvert deze minister zich de grenzen dier zelf standigheid ten ruimste uit te zetten voor het clericalisme, ze in te per ken naar zijn clericaal vermogen voor andersdenkenden. Wat is het anders dan een ongeoorloofde' spe culatie op het eigenbelang der deri- rale coalitie, waar de heer Heems kerk de kerkelijk bedeelden hun kiesrecht laat behouden en het allen, die drie maanden van hetjaar door gemeentebestuur of niet- kerkelijke instelling in hun ellende wordsn gesteund, ontrooft De kerk moet haar invloed op de armen houden, desnoods haar dwang kunnen oefe nen. Al Wordt zoo’n schipbreukeling levenslang bedeeld, hij blijft naar den betoogtrant des Heeren Heems kerk, een maatschappelijk zelfstan dige, de broeder en zusterliefde der kerk immers hielp hem 1 Maar deze sc.hijnfthoone woorden zullen geen weldenkende blind kun nen doen zijn, voor het schande lijke, dat elk andersdenkende, door opvoeding, door overtuiging losge- wordeli van het kerkelijk verband, tot een tweederangsburger wordt verlaagd, als de nood hem dwingt den steun der overheid of een niet kerkelijke instelling in te roepen I Meent Zijne Exellentie, dat bij die niet-kerkelijke instelling geen broe der- en zusterliefde kan bestaan Pleit het maatschappelijk werk van zoovele niet-kerkehjke philantropische instellingen niet tegefi zijn bekrom pen voorstel De maatschappelijke schipbreukeling, nog tot het kerk verband behoorende, mag levenslang de hand ophouden tot steun, de wet gever in het kabinet Heemskerk declareert hem maatschappelijk zelf standig! Een andersdenkende mag geen drie maanden steun aanvaarden, En zijn ijdelheid nam toe, nn hij zich meer en meer verbeeldde, dat dit alles een gevolg was van de gebie dende macht zijner persoonlijkheid. Er moest toch wel iets in hem zijn, dat de menschen aan hem onderwierp en ze tot gehoorzaamheid dwong. Dat had Anna Sphiman hem weer bewezen, die hy als een hond gedresseerd had. Hij zag nioHiet vrome gemoed in haar, niet haar medelijdend gevoel, slechts de slavennatuur, die door den heer en meester geregeerd werd. Herbst kwam en bracht hem Do- Hnaky's kaartje, waarop GlAser ver- «cht, hem een kwartiertje niet te Horen. De referendaris knikte slechts en liet den architect binnen komen, waarbij hy hem als een goede bekende toelachte. Mevrouw Teichert, die me nigmaal neiging gevoelde hem als haar ■oon te behandelen, had Herbst Zon dags allea in kleuren en geuren verteld, wat het gebeurde in haar kamer betrof. Natuurlyk was een twist met haar dochter gevolgd, daar Klothilde niet niet ontgaan zou zijn. Zoo, het verneugt me, u weer te zien, begon hij ea reikte hem twee vingers, wat steeds tegenover menschen deed, wien hy zyn nederbuigende wel willendheid wilde toonen. U wilt <lus trouwen Uitstekend, uitstekendEen degelijk huishouden vestigen, dat is de hoofdzaak. U kunt verzekert zijn van myn ^unst Dolinsky gevoelde niets van den spot dezer woorden, want tegenover dezen voornamen man, die ook licha melijk boven hem stond, was hij geheel ondor den indruk van zün eigen klein heid. Onderdanig stamelde hij een paar woorden tot bevestiging. Hij gevoelde steeds meer de breede kloof, die tus- schen hem, den daglooner, en dezen geldkoning ontstaan was. Eigenlijk had hij het zich geheel anders gedacht. Hij zou verheugd op hem toetreden en dadelijk vroolijk tot hem zeggen Verduiveld, je hebt geboft, landsman!” Nu echter voelde hij zich heel klein inden grooten lederen armstoel, waarin hij op uitnoodiging van Glüser op een puntje was gaan zitten, de knieën links tegen elkaar gedrukt, ongewoon aan zulk een onderscheiding, die hem voor het eerst in zyn leven ten deel viel. U reist nog steeds vierde klasse, zooals ik gehoord heb, niet waar?Ik

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1913 | | pagina 1