Bioscoop Salon „6ouila Vooruit."
«P05T:»
Ford. Niepoort,
E. ESDERS
ZONDAG m VOLGENDE WEEK GROOTE EXPOSITIE
De Negerhut van Oom Tom
F Firma J. ,T. A. DE GROOT ZOON,
Groote Markt 21, 2^g Rotterdam.
OPENING ZOMERSEIZOEN 1913
Opening
Voorjaars-Seizoen.
Tentoonstelling
H. van Dam Azn. Zonen,
HEEREN-, DAMES EN KINDERKLEEDING
HOOFDSTEE!! HOEK HOHTTHIN
ROTTERDAM
No 12123.
Rotterdam
I
I
Engelsche Fantasiehoeden vanaf f 2.5Ü.
Engelsche Petten - 1.—
Zijden Hoeden - 4,50. j
Kloveniersburgwal 70, Amsterdam.
Administratiekantoor van Vermogens,
Onroerende Goederen en Hypothecaire vorderingen.
Hebben kapitaalbeschikbaar voor eerste hypotheken
Telephoonnet Gouda.
Pianino's
Pianola's
Orgels
steeds voorradig'.
MIJNE SORTEEMNG IN
18 GEREED
Zaterdag 15 Maart 1013.
51e Jaargang.
InTIo-cl-ws- en. voor <3r-©-CLcLsL eon. OanoLstreZkcoan-
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
Telefoon Interc. 82.
Tweede Blad.
MILITIE.
KENNISGEVING.
36/ ons t&arhment.
Butenl&ndsch Nieuws.
der Nouveautés.
Oroote sorteering in alle afdeelingen.
Hoogstraat hoek
Spuistraat tegenover de Vlasmarkt.
J5-
Vanaf ZATERDAG! 15 MAART tot en met DONDERDAG
'10 MAART geheel nieuw Pracht-Pragramma.
HET BEKENDE VERHAAL:
van BEECHER STOWE.
Door do Bioscoop Ia boold gebracht.
Eon fntorossaato, foorzamo prachtfilm voor oud on |on(.
Verder nog
Een reisje door de Franeche Alpen. Natuur.
De handschoenen van den dief. Truc film.
De gedwongen toestemming. Comedie.
Gered door een poes. Spannend drama.
Bunny een half uur kapitein. Komisch.
N.B. Vrijdag 11 Maart (Ooedc Vrijdag) geen voorstelling.
Gedurende de Stille Week geen muziek.
UTHiCHYT
GOUDA.
Oudst* H eerenhoedeumagmmljn hier te lande
Opgericht 1804. 40
Makelaars en Administrateurs,
tegen billyke rente en voorwaarden.
Ook voor Grootboekkapitalen en hypothecaire vorderingen;
Aangesloten
Tol. No. 845. NIEBUBG, M., Oom-
missionair in Granen,
Reeuwijk.'*
346. OVERBOSCH, E., Rijks-
veearts, Bleekerssingel 1
in alle houtsoorten.
Bespeelde instrumenten
Pianofabrikant,
N. Binnenweg 292, Botterdam.
Telef. 8622.
Pryscourant gratis en franco.
Stemmen,, repareeren,
verhuren, inruilen.
Vraagt condities.
ZIET MIJNE ETALAGES!
GOIIDSCHE courant.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf 1.45
Idem franco per post150
Met Geïllustreerd Zondagsblad ,1.50
Idem franco per post t 80
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Lange
Tiexdeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
PRIJS DER ADV ER TENT I N
Van 15 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer «OIO
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen I wee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f 0 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets Reclames t 0.15 per regel
Groote letters en randen naar plaatsruimte
Vrijstelling van don dienst wegens
eigen vrijwilligen dienst, broeder-
dienst of aanwezigheid van in hetzelfde
jaar geboren broeders of halfbroeders.
De BURGEMEESTER der gemeente
Gouda brengt ter kennis van belang
hebbenden, dat ton aanzien van vrij
stelling van den dienst bij do Militie
om een der hierboven vermelde rede
nen het volgende geldt:
Eigen vrijwilligen dienst.
Tot het verkrijgen van vrijstelling
wegens eigen vrijwilligerf" dienst moet
worden overgelegd een bewijs van
dienst of een uittreksel uit het stam
boek.
Voor hen, die nog dienen of wier
verbintenis nog loopende is, worden
deze stukken door de zorg van de
daarbij betrokken autoriteiton bij don
militieraad ingediend, zonder eonige
bemoeienis van de zijde van belang
hebbenden.
Voor zooveel betreft ingeschreve
nen voor de militie, die gediend bob
ben, maar niet meer in dienst zijn,
moet het opgeven van de reden van
vrijstelling, indien dit niet reeds bij de
"inschrijving heeft plaats gehad, door
of vanwege hen geschieden ter Secre
tarie dezer gemeente tusschen 21 en
31 Maart, bij voorkeur op^-tlinsdag
26 Maart a.s. des voormiddag» tus
schen 9 en 12 uur.
Aldaar wordt gezorgd voor het op
vragen en het indienen van de ver-
eischte stukken.
Medebrengen van zakboekje of pas
poort is zeer gewenscht.
Broederdienst.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat van een even getal broeders of
halfbroeders de helft en van oen on
even getal de grootere helft wordt
vrijgesteld.
Tot het verkrygen van vrijstelling
wegens broederdienst moet worden
overgelegd
1°. een bewijs van bestemming ter
inly ving, een bewijs van diénst of een
uittreksel uit het stamboek van elkèn
wettigen broeder of halfbroeder, die
ter inlijving bestemd is, dient of ge
diend neeft, zoomede ten aanzien van
eiken wettigen broeder of halfbroeder,
voor wien een plaatsvervanger is ge
steld, een bewys van dienst of een
uittreksel uit het stamboek van den
plaatsvervanger
2°. een getuigschrift betreffende
de wettige broeders en halfbroeders
van den ingeschrevene.
De stukken, onder 1°. bedoeld, wor
den voor zoover de reden van vrij
stelling reeds bij de inschryving is of
binnen den hierna te noemen tyd ter
Secretarie dezer gemeente alsnog wordt
opgegeven, zonder verdere bemoeienis
van de zijde van* den ingeschrevene
opgevraagd en ingediend.
Tot het opmaken van het getuig
schrift, onder 2°. bedoeld, moet door
of vanwege den ingeschrevene aan
vraag worden gedaan ter Secretarie
dezer gemeente, tusschen 21 en 31
Maart, bij voorkeur op Dinsdag 25 en
Woensdag 26 Maart a.s., des voor-
middags tusschen 9 en 12 unr. Daarbij
moet door of vanwege den ingeschre
vene worden gezorgd voor de tegen
woordigheid van twee getuigen, die
meerderjarige mannelijke personen
moeten zijn, van wie kan worden aan
genomen, dat zij met het gezin, waar
toe de ingeschrevene behoort, vol
doende bekend zyn.
Medebrengen van zakboekjes of van
paspoorten is zeer gewenscht.
Het getuigschrift wordt in den regel
opgemaakt door den Burgemeester der
de belanghebbende
voor de militie is ingeschreven, doch
kan ook door een anderen Burgemees-
tor worden opgemaakt.
Zijn er twee of meer broeders of
halfbroeders in hetzelfde jaar geboren
en moet aan een of meer van hen
vrijstelling wegens broederdienst wor
den verleend, dan wordt in de zitting
van ^don militieraad door loting uit
gemaakt aan wien of aan wie hunner
de vrijstelling zal worden toegekend.
Onder zekere voorwaarden kunnen zy
echter, met afwijking hiervan, bij on
derlinge overeenkomst aanwijzen wie
hunner om bedoelde reden zal of zul
len worden vrijgesteld. Minderjarigen
moeten voor zulk een overeenkomst
de toestemming hebben van hem of
haar, die de ouderlijke macht of de
voogdij over hen uitoefent.
Het aangaan van de overeenkomst
en het veneenen van de toestemming
kan geschieden hetzij schriftelijk ten
overstaan van den Burgemeester of
van een door dezen daartoe aange
wezen gemeente-ambtenaar, bij voor
keur op den hiervoren bedoelden dag,
hetzij mondeling in do zitting van
den militieraad.
Aanwezigheid van in hetzelfde jaar
geboren broeders of halfbroeders.
Deze aanwezigheid kan ook op zich
zelf reden tot vrijstelling geven, zon
der dat er reden tot vrijstelling wegens
broadacdifuutiu bestaat.
De wet bepaalt namelijk"onder zekere
voorwaarden Indien twee of meer
broeders, die geen recht op vrijstelling
wegens broederdienst kunnen doen
gelden, in hetzelfde jaar zijn geboren,
wordt de helft van hun getal of, zoo
dit oneven is, de grootere helft vrij
gesteld.
Om voor vrijstelling om de hierbe-
doelde reden in aanmerking te komen
moet door of vanwege den ingeschre
vene tusschen 10 en 18 Juli ter secre
tarie dezer gemeente aanvraag worden
gedaan tot het opmaken van een daartoe
vereischt gotuigschrift.
Wie van de broeders of halfbroe
ders zal of zullen worden vrijgesteld,
wordt uitgemaakt door een loting of
bij overeenkomst, op dezelfde wijze
als hiervoren omschreven is onder
„Broederdienst", doch voor dit geval
moet het opmaken van een schrifte
lijke overeenkomst en het geven van
een schriftelijke toestemming geschie
den in de maand Jnli.
Deze redenen van vrijstelling moeten
bestaan op 21 Maart van het jaar,
waarin omtrent hem, voor wien vrij
stelling wordt gevraagd, door den
militieraad uitspraak moet worden
GOUDA, den 13 Maart 1913.
De Burgemeester voornoemd,
R. L. MARTENS.
INRICHTINGEN WELKE GEVAAR, SCHADE OF
HINDER KUNNEN VEROORZAKEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van GOUDA.
Gelet op de artt. 6 en 7 der HINDER
WET s
Brengen ter algemeene kennis, dat op
de Secretarie ter visie is gelegd een
verzoek "met bijlagen van D. van Dyk, te
Gouda om vergunning tot het uitbreiden
zijner Brood bakkerij, door de plaatsing van
een gasmotor van 3*/, P. K, voor hetin-
beweging brengen van een4 graanmolcntje
voor het malen van Tarwe voor eigen ge
bruik in het perceel gelegen aan de Doele-
straat No. a7 kadastraal bekend Sectie C
No. 1970.
Dat op Vrijdag den a8n Maart 1913,
des namiddags ten 1 ure op het Raad
huis gelegenheid 11 om bezwaren legen de
gevraagde vergunning in te brengen en
dat gedurende drie dagen vóór dien dag
op de Secretarie der Gemeente van de ter
sake ingekomen schrifturen kan worden
kennis genomen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
volgens de bestaande jurisprudentie niet
tot beroep gerechtigd zijn zjj, die niet over
eenkomstig artikel 7 der Hinderwet voor
het gemeentebestuur of een of meer zijner
leden zijn verschenen ten einde hun be
zwaren mondeling toe te lichten.
Gouda, den I4n Maart 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
R L. MARTENS.
De Secretaris,
J VAN HF.USDK
EERSTE KAMER.
Onze Senaat is thans ook op Pnasch-
recès. 31 dezer komt de Kamer van
50 terug, om 1 April ia de afdeelingen
behalve oenige militaire wetsontwer
pen de Raden én Invalidi
teitswet te gaan behandelen.
Het is geen April-mop!
De Radenwet was eigenlijk zoek.
Sinds Juli 1912.
In handen gesteld van eon Commissie
van Voorbereiding. Instituut dat zin
heeft voor de Tweede Kamer, welke
veranderingen kan aanbrengen in een
voorstel van wet, maar een onding is
voor oen Kamer van ïevisie, voor wie
oen wetsontwerp is k prendre ou a
laisser, hoorde men er in al die maan
den niets van. Het was je rein «te
„obstructie" van de zoo goed-II 0 0 h t-
Bche meerderheid, eon houding, of
wil men o n t houding/ welke zelfs de
door den bekenden Ilaagsche brief
schrijver in „De (Katholiek^ Tijd"
scherp gelaakt werd.
Het kan natuurlyk toeval zijn, maar
een feit is, dat juist nadat in de andere
Kamer er op gewezen was, hoe al de
praatjes over Linksche obstructie er
naast waren en hoe men ter Rechter
zijde beter deed, eens naar de overzijde
van het Binnenhof to zien, juist nu
kwam de zoekgeraakte Radenwet plot
seling te voorschijn.
1 April is men klaar om het af-
deelings-onderzoek te beginnen. Bost.
Maar hoo te verklaren dat men nu
toevallig juist ook op dien dag gereed
is om de Invaliditeitswet te gaan be
handelen Dat is een raadsel, zoo goed
als het een raadsel is, hoe men voor
de veel eenvoudiger Radenwet een
Commissie van Voorbereiding kon
noodig vinden en niet voor de zoo
veel omvangrijker en ingrijpender
In validiteit»- en Ouderdomsverzeko-
'ring.
De eenige mogelyke oplossing van
dit raadsel is, dat de heeren van de
Eerste Kamer de Radenwet eenvoudig
hebben laten liggen, tot de Invalidi
teitswet zou binnenkomen, hetgeen
jaar duurde en allerminst wijst op
groote neiging om de sociale gewroch
ten van Talma af te doen.
Bij Binnenlandsche Zaken eenige
politieke momenten. Natuurlyk een
bedelarij om meer subsidie voor het
bijzonder onderwijs, maar dat weet
men al van te voren en wij zijn nu
al zóó ver, dat de Minister van Kolo
niën een wetontwerp wil indienen ora
de Cnravaosche bijzondere scholen aan
meer subsidie te helpen, nadat de
Koloniale Raad aldaar een daartoe
strekkend voorstel van den Gouverneur
van Curacao had afgewezen.
Interessant was de jacht van prof.
Woltjer op een liberale schoolopziener,
die zich verstout had op een verga
dering te Amsterdam weinig goeds te
zeggen van het geschiedenis-onderricht
op byzondere scholen in tegenstelling
met dat op openbare scholen. Dr.
Knyper had de jacljt genoemd zulk
een „ambtenaar moest een deuk heb
ben van de Regeering en de gewillige
dry ver Woltjer trachtte na in de Kamer
de Regeering daartoe te bewegen, op
grond dat de heer Gunning znn ambts
geheim zou hebben geschonden. Alsof
niet iedereen te weten kan komen hoe
het onderwijs ergens is 1
•pa
eens kwaad moeten spreken van de
openbare schoolZouden dan dr.
Een rechts schoolopziener had
°P
Kuypor, dr. Woltjer en heel decleri-
cale pers zyn opgestoven Niemand
die 't gelooft.
Gelukkig was minister Heemskerk
voorzichtiger. Op een couranten ver
slagje af te gaan en voor zulk een
feit stel het ware juist een man
als den hoer Gunning publiekelijk tot
de orde te roepen, ware al te onbe
hoorlijk goweest. Toch legde do hoeren
Kuypor, Woltjer e.g. 't daarop aan.
Dan een oud en altijd nog nieuw
vraagstuk, de quaostie der theologische
faculteiten. Naar aanleiding van de
benoeming van prof. Noordtzij was
deze quaestio opnieuw actueel gewor
den, men weet, hoe verbolgen vele
Hervormden waren en nóg zijn over
do benoeming van dezen Gerefor
meerden hoogleeraar, welke zij be
schouwen als een kaakslag aan de
Hervormde Kerk.
Prof. Bavinck uitte nog eens de
echt-Kuyperiaansohe critiek op do
theologische faculteiten, waai tegen hy
opkwam in naam van waarheid en
waarachtigheid. Do Regeering mocht
zulke allorzyds afgokourde toestanden
niet consolideeren, moest er ver
andering in brengen, al begreep de
klager de moeilijkheden opperbest.
De moeilijkheden
Hoo zeilde de Premior er om heen,
onder herinnering aan de houding van
dr. Kuyper, die een wijziging binnen
6 jaar in het uitzicht stelde en nan
het feit, dat hij-zelf genoodzaakt was
geweest dien termijn flink te verlengo».
De Minister erkende de wenscheïijk-
heid van wijziging, maar men moest
voorkómen, dat eon nieuwe regeling
groote beroering zou veroorzaken in
den lande misschien was dan do be
staande regeling nog beter
Wat heerlijke taak voor eeno coalitie,
die Gods naam wil verheerlijken en
Christelijk zegt te rogeeren, om de
stadie der godgeleerdheid te regelen
En zie, ook hier weer is juist de
coalitie onmachtig, evenals op ieder
terrein, waar de geestolijko dingen
meespreken -f men denke slechts aan
vraagstukken als den eed, Zondags
heiliging, strafrecht, openbare lees
zalen, huwelijkswetgeving, loterijspel,
Godsdienstonderwijs op de oponbare
school enz. enz.
Toch gaan ze weer saam in zee,
naar het zich laat aanzien. Op 24
April zullen alle „Christelijke" partijen
vergaderen, één van zin, Rome en
Dordt I
Interessant waren de militaire de
batten. Niet omdat ook nu weer bleek,
hqie de ultra-reactionaire elementen
eigenlijk Colyn ook nog te modern
vinden en verder willen gaan dan hij.
Dit wisten we al van vorige jaren.
Doch om de politieke conclusie, die in
het debat lag opgesloten.
Generaal van Voorst tot Voorst vond
't noodig zyn goedbedoelde, doch hier
en daar zeer overdreven rede te beëin
digen met een politiek slaatje. Het
Kabinet moest aanblijven, zoo zei hy
want ging het Kabinet heen, dan ging
ook Colijn heen en dit zou hij een
ramp achten. Toen nu generaal Staal
even vroeg, waarom Colijn dan ook
weg moet, zei de Katholieke heer van
Voorst, dat het al te naief was, om
aan te nemen, dat Colyn kon overgaan
in een concentratie-Kabinet, en de
Minister, in plaats van dit rustig te
laten zwemmen, antwoordde, fiat hy
homogeen Kabinet door een politieken
aanval tot heengaan werd genoopt,
van meening was, dat wanneer een
eengaan
allen moesten heengaan. Samen uit,
samen thuis zei de minister met stem
verheffing, al zou hier: samen thuis,
samen uit juister zyn geweest.
Wij hebben er geen bezwaar tegen.
Maar waren do heeren vergeten, hoe
lo beroemd geworden minister Went-
holt „man van Rechts'4 werd, door van
een vrijzinnig in een kerkelijk Kabi
net over te stappen
En wat beteekende dat klagen over
verstoring van do contiiüteit aan
Oorlog, waar de heeren-zelf kort na
elkaar de Oorlogsministers Staal, van
Rappard, Cool en Wentholt lieten
tuimelen
Er is echter iets interessantere vast
te nagelen uit dit debat,
En wel ditMinister Colyn zetto
met groote openhartigheid niteon, dat
de organisatie nu af wns, wanneer de
Eerrte Kamer de volgende maand do
do Landweer- en Landstormontwerpen
zal hebben afgedaan. Dan hebben we
eon leger van 210.000 man en oen
reserve van 160.000 man. In-de eerst
volgende jaren valt er dan niet meer
te theoretiseeren, over stelsels en reor
ganisaties te twistenhet kont dan op
uitrusting qn verpleging aan, de ver
plegingsdienst dient dan verbeterd te
worden, de artillerie vorstorkt met
houwitsers, lange aanspanbare kanon
nen en vermeerdering van het veld
geschut.
Alles technische quaesties.
De organisatie moet dezelfdo bly ven.
Welnu, waar men dit eens is en de
Rechtsche Minister dit zoo openlijk
erkende, is daarmede dan niét tevens
bewezen, dat op het strijdprognm der
vrijzinnigen, het concentratieprogram,
geen militaire paragraaf thuis behoort?
Inderdaad zijn de militaire quaesties
in do komende jaren geen politieke
quaesties. Door een militaire paragraaf
in het contratieprogram op te nomen,
hadden de vrijzinnigen zekerlijk het
verwijt gekregen, dat zij do politiek
brachten in 's lands defensie.
Dit nu deden de vrijzinnigen niet.
Laat het dan ook nit zijn met de
onmogelijkste voorstellingen over alle
denkbare misère, waarin oude lands-
onaflmnkelykheid zou komen te gera
ken wanneer de vrijzinnigen in Juni
a.s. zullen overwinnen.
Men heeft toch nog zijn roode spook
Duitsohland.
Nog meer spookluchtschepen.
Een jonge vrouw in het dorp Ca-
puth in de Mark, een boerenarbeidster,
die niet veel van Engelsche spook
luchtschepen weten kan, heeft de Brit-
rehe mode ,oin spookluchtschepen te
zien ook naar Duitschland willen over
brengen. Zij verklaarde, naar wij in
het llbld. lezen, onder mededeeling
van vele bijzonderheden, een brandend
luchtschip te hebben zien vallen.
De burgemeester had, op het ver
haal van het meisje, dadelijk een om
vangrijke hulpverleening georgani
seerd hij alarmeerde de brandweer van
Oaputh en eonige andere dorpen en
zond telegraphisch mededeeling van
het verhaal aan den brandweercom
mandant van Potsdam. Overal werd
in de omliggende dorpen de klok ge
luid en de hoorn gestoken, en van
Potsdam kwam een afdeeling garde*
jagers op rijwielen aangerend.
Den geheelen nacht bleef in Caputh
en in den omtrek de beweging aan
den gang. Alle bosschen en terreinen
worden afgezocht, allerlei merkwaar
dige verhalen werden opgehaald, en
daarbij werden ontzaggelijke hqpveel-
hedenPotsdammerStangenbier gedron
ken, en werd de stemming steeds meer
opgewonden.
Tegen vier uur in den morgen
keerden do brandweerlieden terug. Zij
hadden geen spoor van een luchtschip
gevonden. Ook de Potsdammer jagers
keerden platzak terug. Allen waren
vermoeid en afgemat, en heel slecht
