SSEN
SN
aar
Lebiet,
E. Alter
rachl 269*
lAG,
No. 13138.
51e Jaargang.
Met verdubbelde kracht.
DE GEWETENLOOZE.
TD^k..
valera
)N*.
irwater.
1NINE.
JETALL
E JONG,
thaven' 31.
BERICHT.
Eerste Blad.
FEUILLETON.
LE. ALTER
TAMINIAL’S
JAM
cL<® L
ELST BIJ ARNHEM.
ITieM’WS- -A-oL-v-exte^tietleLcL voor G-o-ixcLeu exx
behalve Zpn- en Feestdagen.
ON. Telefoon Interc. 82.
Rectificatie.
-■ e -
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOi
1
7
En
een
ie stad aan huis
56)
XV.
(Wordt vervolgd.)
n Zn., Gouda.
Maandag', Tweede Paasch-
dag zal de Goudache Courant
niet verschijnen.
TZIG.
EN.
L
moegen” 710
Kinderbal.
geregeld tijdig
ontvangen van
>n, vermakelqk
dan in onze
E WAAR-
en
leskleeding.
)f gedeelten
Nieuwe abonné’s ontvangen de tot
1 April a.s. verschijnende nummers
gratis.
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
MERKEN
S
1 TIEMAN
We schrijven thans eind Maart.
Nog twee maanden en in heel het
land zullen de candidaten gesteld
zijn. Dinsdag 3 Juni moeten de can-
didaten opgegeven worden volgens
het wettelijk voorschrift en dan een
dag of 10 a 14 later gaat ’t ter
stembus. De Minister van Binnen-
landsche Zaken bepaalt dezen dag,
die ditmaal ongeveer half Juni zal
vallen.
De stembusstrijd zal ditmaal scherp
zijn. Warm zal het toegaan en niet
zonder reden.
Meer dan ooit zal het er dit keer
op aan komen om reeds bij de
d e r s t e stemming alle man op de
been te brengen. In menig district
poogt de S. D. A. P. ons een zetel
af te kapen en zal dit bij den eer
sten gang naar de bus moeten uit
gevochten worden. In Gouda is het
gevaar den zetel aan Rood te ver
spelen niet groot, doch zeker zal
tnen ook ten onzent niet nalaten om
het cijfer van den uitverkoren heer
Dijkgraaf uit Schoonhoven zoo hoog
mogelijk op te voeren. Laat ons
daartegenover eenzelfden ijver ten
toon spreiden.
Rood wil zijn cijfer, dat dusver
niet hooger dan 669 liep (in 1905
in 1909 slechts 543) tot 1000 op
voeren. En door haar roerigheid en
?oed.
f en ADR ES:
ebt 269»
AG.
Herbst kon echter niet vermoeden,
dat Klothilde’s moed er gel uk elke ge
dachte aan hem wegvagen zou. Want
zij‘ had haar man een zoon geschon
ken, die door de natuur ontzettend mis
deeld was. Reeds nA een jaar wees
alras er op, dat Victor eeuwig het erfe-
lijW belaste wezen zou blijven, in plaats
van het zonnekind, waarvan zijn vader
gedroomd had. Zijn naam alleen was
een bepotting. Na nog een jaar hadden
de ouders de vreeselijke zekerheid dat
hier een ontzettende ziekte was, een
algemeene verlamming, waarvan zelfs
de wetenschap de oorzaak niet kon gis
sen. Het kind scheen geen beenderen
te hebben het kon niet staan, de voet
je* fiiet neerzetten,*zijn ledematen nipt
gebruiken. De spieren waren slap een
hoopje menschelijke ellende kroop over
den grond, keek onnoozel rond. Het
verschrikkelijkste was nog, dat het
kind niet spreken kon, dat het de moe-
vestigen.
„Klein Berlijn” was in aantocht.
Duizend krachtige armen waren be
reid het tot zijn doel gereed te maken,
en nogmaals duizend armen waren op
nieuw bezig de eerste kiemen te leggen
om het tot bloei te brengen.
De volks-garantie-bank had een
reuzenvlucht genomen. Al dieper drong
de meening tot de massa door, dat
men zijn geld nergens beter beleggen
kon. In den afgeloopen winter had
Glaser een nieuwen prikkel voor zijn
onderneming uitgedacht. Wie een aan
deel van duizend mark nam en geen
eigen grond wilde hebben, zou later
uit de opbrengst der huurhuizen een
rente van tien procent maken. Dat
lokte nog meer dan te voren, en het
gevolg was, dat de gelden in dubbele
hoeveelheid inkwamen. Wel verhieven
zich waarschuwende stemmen maar de
schitterende artikelen van „De Oplos
sing” maakten ze krachteloos. Glftser
trad nogmaals met een kansberekening
op, waarin hij duidelijk trachtte aan te
toonen, dat de onderneming zich glans
rijk baan zou breken en van verlies
geen sprake kon zijn. Het noodige
aantal eigendommen had hij reeds op
het papier, en hij deed de eerste dui
zend huurders optreden, die als ves-
tigingstam naar de vrye lucht snakten.
derliefde niet kennen zou, dat het
slechts een aantal geluiden tot zijn
dienst had, die op jammerende kreten
geleken.
Klothilde weende bitter, terwijl Gla
ser zich diep ongelukkig gevoelde. En
hoe grooter dit ongelukkige schepsel
werd, des te meer verdween alle hoop,
en slechts de sombere troost bleef, dat
het kind best in ’t laven zou blijven,
maar nooit een normaal mensch wor
den kon.
Wat heb ik toch eigenlijk ge
daan.
Hij was nooit ziek geweest, en ook
Klothilde had zich altijd sterk en ge
zond gevoeld. De dokters haalden de
schouders op, zoo dikwijls ze het zeld
zame kind over den grond zagen krui
pen, spraken er over, en deden Wat
ze konden om het kwaad te verzach
ten. Bij alle voorschriften gaven ze
altijd denzelfden van troostop de
toelcomst hopen en op de natuur die
zich zelf soms helpt.
Te Weinig ruggemerg, te weinig
ruggemerg, heer directeur! Hm ja!
zei de beroemde geheimraad Grobig,
die zich elk woord met honderd mark
liet betalen en beleefdheid voor een
ondeugd hield. Ontaarding van het
spierenstelsel, epileptische toestand,
hm ja
iet B r o k k e n-
ft mogen onder
comité U thans
c schoenen.-
p aan een der
ie worden gaarne
‘verdeden met onderlinge beuzelarijen.
Hoe is dit alles veranderd
Na een uiterst onvruchtbaren re
geert ijd van ruim 5 jaar is de tegen
zin in de kerkdijken allerwege toe
genomen en daarenboven hebben de
vrijzinnigen getoond van (le geschie
denis geleerd te hebben. Zij zijn als
verjongd te voorschijn getreden, in
een ongestoorde eensgezindheid, met
een program dat klinkt als een klok
en hebben daardoor aan vertrouwen
gewonnen.
Eén ding is er maar waarvoor
wij bevreesd zijn. En dat is opti
misme. Niets is gevaarlijker. En
ftiets meer ongemotiveerd.
Er is in de coalitie nog steeds
strubbeling. Het „vast accoord” is
er nog niet en de bevalling schijnt
uiterst zwaar te zijn. Voor eenige
dagen vond de heer Kuyper ’t zelfs
noodig te publiceeren, hoe het Be
stuur der antirev. partij zich ge
noodzaakt zag, bij het nemen van
zijn maatregelen reeds nu op zelf
standig optreden in Juni bedacht te
zijnmen had van die zijde al zeven
concessies gedaan, de partij van
Lohman nog geen enkele en daarom
moest het nu uit zijn vooral Om
men en Ede moesten weer om.
Zelfs publiceerde „De S t a n-
d r d” reeds het antirevolutionair
program van actie in concept.
En daarna regende het weer
wederzijdsche hatelijkheden in de
pers van antirevolutionairen en chris-
telijk-historischen.
Dit alles stemt zoo licht de onzen
optimistisch. Te optimistisch,
daarom onze .waarschuwing.
Al zulke schermutselingen hoe
vele maakten we er niet reeds
medebeteekenen ten slotte
heel weinig. Niets is gauwer ver
geten. Men kijft over Ede en Om
men en gevoelt dan blijkbaar zelf
niet, hoe een belachelijken indruk
het op den tegenstander maakt, dat
een strijd om de „eere Gods”, om
„Gods Koninkrijk”, „voor of tegen
Jezus” culmineert in de vraag, wie
En hij knorde als een buldog, wat
ook goed bij zijn uitzicht paste, ter
wijl hij over zijn gouden bril heen
meer naar den heer des huizes keek dan
naar den kleinen patient. Als hij dan
in de vorstelijk ingerichte kinderkamer
keek, wist hij maar al te goed, dat in
al den luister van dit huis geen plaats
voor familiegeluk was.
Ze bewoonden nu een prachtige
villa, die op het hoogste punt eener
vlakte lag en als een slot de omgeving
beheerschte, waar ook de Land-stad
verrijzen zou. Als de eerste bewoner
van dit terrein had Glftser zich daar
gevestigd een kleine koning in een
zelf opgericht rijk die zijn volk steeds
met een goed voorbeeld zou voor
gaan.
Gebiedend, als een burcht, rezen de
torens boven de roode muren ten hemel
en een twaalf al erkers gaf uitzicht ,op
den omtrek, dien honderden handen
in een Eden herschapen hadden, met
een natuurlijk park, dat uit een boschje
ontstaan was. Overal in ’trond zag
men reeds de aangelegde straten, de
pas aangelegde tuinen en de speel
plaatsen. Kleine villa’tjes toonden vroo-
lijk het roode dak. Ruwe gebouwtjes
hier en daar geleken de voorposten van
het groote leger, dat zich hier in een
uitgebreid, vreedzaawi bivak zou komen
haar gauwigheid om uit alles mujit
te slaan, kan dit misschien aan de
S. D. A. P. gelukken. Maar dan
moet ook ons cijfer flink in de hoogte.
Het cijfer van Mr. Van Doorn steeg
reeds van 3361 in 1905 tot 3668
in 1909 in 1913 moeten we
d e 4000 hale n. Dit kan best
er kwam een flink aantal nieuwe
kiezers aan onzen kant bij en boven
dien leverde 1909 een veel te hoog
getal thuisblijvers op: rond 1200.
Nu was ’t in 1909 geen geani
meerde strijd, zooals in 1905, toen
het getal luiaards dan ook niet ten
volle 800 beliep, terwijl het zich
thans laat aanzien, dat van alle
kanten er alles zal worden opgezet.
Laat Gouda eens een voorbeeld
nemen aan Enkhuizen bij ons 1200
thuisblijvers en in Enkhuizen op een
kiezerstal van ruim 10.000 slechts
270 (of eigenlijk 230, daar 40 on
geldige biljetten werden ingeleverd):
dit verschil is te groot.
Welnu, laten we ons er aan zetten,
om de 4000 te overschrijden. Onze
organisatie is veel verbeterd, de
stemming onder de onzen is puik,
voor ons aftredend lid gaat ieder
door het vuur en last not least
de inzet van den strijd is zoo
buitengewoon belangrijk. Immers, in
het diepst der zaak gaat de Juni-
strijd niet om allerlei programpunten
en puntjes, maar om de vraag, of
Nederland v e r k e r k e 1 ij k t moet
worden, dan wel of de v r ij z i n-
n i g e inrichting van onzen Staat
zal worden gehandhaafd.
Zoo scherp is inderdaad de a n-
t i h e s e door dr. Kuyper nooit
tevoren gesteld.
Het is niet onze schuld. Wij zijn
de verdedigende partij, opkomend
■d
Zaterdag 38 Maart 1913.
(lOllkSOIE COIRAVT.
PRIJS DER ADVETt ENTIËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer„0.10
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0 35 bij vooruit
betaling, elke regef meer 6 ets. Reclames t 0.25 per regel
Groote letters en randen naar plaatsruimte
van de zich bij uitstek,, Christelijk”
noemende partyen, A of B, een of
ander district zal bezetten.
Verheug U echter niet te spoedig
ovèr zulke twisten. Er is een wil
om ’t „eens” te worden. Daarom
heeft men reeds tevoren, toen men
nog druk aan ’t vechten was, be
sloten op één dag te vergaderen.
Het zal de 24e April zijn. De
„mise-en-scène”, om met Kuyper te
spreken, is er al. De rest komt
vanzelf, is bijzaak.
En dan zal men zien, hoe fel de
elkaar tot voor kort bestrijdenden,
alle onderlinge quaesties verge
tende zich op ons zullen werpen,
wellicht vóór we er op verdacht zijn.
Dan trekken kapelaan en predi
kant tezamen op en er op uit. Dan
wordt huis aan huis met den kiezer
of met moeder de vrouw gepraat.
Dan wordt heel de coalitie één cle-
ricale bent, Roomsch en on-Roomsch,
conservatief en vooruitstrevend, arm
en rijk. Dan zal men een stormloop
wagen op onze vrijzinnige Grondwet,
dan moet de volksschool vernietigd,
een clericaal kiesrecht ingevoerd,
dan zal de Tariefwet er door ge
jakkerd worden, een onbillyke „so
ciale” wetgeving aan ons volk wor
den opgelegd en nog veel méér,
dat in naam van het Christendom
zal worden aangeprezen en waarvoor
onze vrienden in den lande ons
mogen behoeden.
Voor het Vdericalisme is het in
Juni: nu ofyooit!
Laat het antwoord zijnN o o i t j
In ons artikel „Heil in Kool I”
in ons jongste Woejédagnummer slo
pen twee zetfouten/in, die herstel be
hoeven.}
Wa^ stoiyl-Met was een onschul
dige, volkomerugeoorloofde toepassing
op del Omme/ tragedie, welke dr. K.
had «ic/r~gijmaakt” was geschreven
r*iek gemaakt”
En onder 7°. stond gedrukt„Maar
eerlijk is het laatste zinnetje, dat een
totaal onbewezen en loshangende be
schuldiging inhoudt, te leelijker
Alle bedenkingen tegen den te ver
wachten toevloed werden te niet ge
daan. Hij beloofde den bouw van een
zytak naar Berlijn met een tien-mi-
nutendienst. Paardetrams zouden het
verdere doen en ten slotte werd er op
gewezen, dat in de Spree in de nabij
heid een stoombootsteiger zou gemaakt
worden.
Een zomertheater waa in uitzicht,
en daar er ook met het zieleheil reke
ning werd gehouden, was de plaats
voor een kerk alreeds vastgesteld. In
het midden der nieuwe gebouwen, door
Dolynsky ontworpen ep geteekend,
rees de spits$ toren vrfn het godshuis
omhoog, als een lokkende waarschu
wing van het geloof niet in de Godheid,
maar in den grooten welvaart-apostel
Glftser.
Ook in ander opzicht stond de bank
vast. Sedert het bekend geworden was,
dat ze met millioenen werkte en de
bank voor grondbezit haar krachtig
steunde, was het niet meer uitsluitend
de middenstand, die er aandeel in nam,
maar belegden ook de bezitters hun
fondsen bij haar.
voor w&t ons, vrijzinnigen, allen
gemeen, allen heilig is. De Regee-
ring heeft den vrijzinnigen den hand
schoen toegeworpenzij hebben hem
moeten oprapen, wilden zij niet gan-
schelijk vernietigd worden. Oor
deelde iiiet».zelfs een Mr. Troelstra
het ontstaan der vrijzinnige concen
tratie een noodzakelijkheid en voegde
iiij er niet aan toe. dat een andere
bonding voor de vrijzinnigen gelijk
hadde gestaan, met politieken zelf
moord In zooverre is de strijd der
vrijzinnigen een behoudende, een be
schermende, een afwerende, al staan
natuurlijk positieve wensclien in ons
actie-program daarnaast.
Wat wij nu zoo gaarne wilden
en wat wij voor mogelijk houden,
is, dat onze vrienden de maanden
April en Mei eens goed gebrui
ken voor p e r s o o n 1 ij k e p r o-
p a g a n d a. Laat ieder overtuig
de pogen anderen, onverschilli
gen, luien, lialf-conservatieven. te
overtuigen laat men dit doen in
onderling gesprek, door toezending
van lectuur, door telkens weer er
op terug te komen, door ten slotte
den voorheen nog met overtuigde
óók zoo ver te krijgen, dat hij in
Juni zal meedoen, dat ook hij zal
beseffen, dat ons land niet clericaal
is en worden moet, en dat het cle-
ricalisme van het coalitie-christendom
dubbel gevaarlijk is, doordat het een
mengelmoes is van zear'verschillende
kerkelijke neigingen enstroomingen.
Wij zijn zelfs overtuigd, dat zulk
een propaganda op-den-man-af winst
kan opleveren door het overkomen
van wie een vorig keer Rechts
stemde.
Dit laatste geldt voor heel het
land.
Er was een tijd waarom ’t
te verhelen dat Hechts in op
komst was, dat Rechts zich vrij on
schuldig voordeed en goedkoop scheen
in het gebruikwaarbij tot over
maat van ramp kwam, dat de vrij
zinnigen het dreigend gevaar te wei
nig beseften en veel tijd en kracht
PRIJS VAN ~HET ABONNEMENT:
Per kwartaal f 1.25
Idem franco per post1 50
Met Geïllustreerd Zondagsblad „1.50 ijMyBKjF
Idem franco per post 1 90 y)
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiendïweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
per flesch
0.65
>c 0.70
0.75
0.85
0.90
0.90
0.85
1.50
0.80
-. 1.20
0.80
0.90
n
1.10-
wijn
.20 en 1.35
wijn
.20 en 1.50
1.20
dlardi” L
fl. 1.30
AR BIJaj
stade, Gouda.
