ISEL
ITS,
and el.
Coalitiebederf.
DE GEWETENLOOZE.
i
Zaterdag 29 Maart 1913.
No. 12133.
51e Jaargang.
I
l
FEUILLETON.
s bevallen
n.M."
sODOL
leohls
te niet voor
slaand merk.
jgbaar.
Amsterdam.
TAMINIAU’S
JAM
cLe BESTE.
ELST BIJ ARNHEM.
risia1
eevoeders.
Gouda»
n Heeren
XTie-ux-w-s- exx. voor G-oxxd-a. en. OzocxstreUsezx-
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82.
Eerste Blad.
Wat onze tegenstanders
willen.
•behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
n
)c
00
ir
F
0
uwe Excellentie do
l Zn., Goud».
l
N MERKEN
\N
TIEMAN
Kanaries
3, en i/i liter
„Net als een lijk”, spreek
wijze, toegepast op de onvoorwaar
delijke gehoorzaamheid, die de Je
zuïetenorde van hare leden eischt.
fHoezeer veranderd bij vroeger.
mdermeel
voederkosten
40 en 5 kilo
b
p. stuk.
ierk
yme th ode.
ederfabriek
8IA
Enkhuizen.
ar bij HH.:
Vijdstraat.
Veers tal.
■es:
UT IN
rinde ac cadaver'1 hernieuwt, ver
oordeelt zichzelve, als het bederf van
politiek karakter en overtuiging.
Nooit hebben de liberalen, als
daar een minister» achter de groene
tafel van hunne kleur, zich het recht
laten ontnemen hunne waarschuwen
de stem te doen hooren, als ze
meenden, dat het niet den goeden
weg uitgingze hebben van dat
recht helaas vaak a 1 te kwistig ge-
bruik gemaakt. En er was indertijd
een man van Rechts, die schreef,
dat hij deze opvatting der liberalen
benijdde dat hij zou wenschen, dat
die ook in de anti-revolutionaire
partij de woorden werden geuit
toen die partij nog één en onver
deeld was werd gehuldigd. En
die man was De Savornih Lohman.
Questum mutatus ah Ulo. f).
stellen accoord te gaan, toch wl
men bijna eenparig van oordeel, di
de gedelegeerden door de zeven'
conccssit'n, waartoe zij zich hadden,
laten overhalen, feitelijk reeds meur
hadden ingewilligd dan zij mochtmi.
Wel werd dan ook het moderatten
gemachtigd, alsnog op de voorge
stelde bedingingen de overeenkomst
te sluiten, maar niet dan onder het
uitdrukkelijk voorbehoud, dat, met
name ook in zake Ommen en Ede,
in geen enkele verdere concessie door
hen zou worden toegestemd en dit
temeer, daar van Christ.-hist. zijde
van geen enkele zakelijke tegen-con-
cessie bleek.
Na al deze onvriendelijkheid kwam,
het concept-program van actie.
Het bestaat uit 5 puntenSteun
aan het zittend Kabinet, vooral met
’t oog op de Grondwetsherziening
stuiting van de geldelijke „bevoor
rechting” van het openbaar boven
het bijzonder onderwijs uit de Kassen
der Overheid veiligstelling van land
en koloniën tegen inval van buiten
„afwerking” van de sociale wetge
ving, onder eerbiediging, „zooveel
dit kan” van het particulier initia
tief en, last not least, betere rege
ling van de openbare viering van
den Zondag.
Terwijl dan ten slotte gezegd
wordt dat al hetgeen uit het Program
van Actie van 1897 nog onafge
werkt bleef, „ondersteld” wordt
„aangeboden” te zijn. We stellen
ons voor, het krijgsplan van Kuyper
in een volgend nummer wat nader
onder de oogen te zien.
Wij hebben er reeds meer op ge
wezen, dat de coalitie het graf is
van eigen overtuiging en van eigen
karakter. Wie op beiden prijs stelt,
en Imogen prijs stelt op het behoud
van de coalitie, hij wordt gehoond
en uitgeworpen. Zoo heet in anti
revolutionairen mond de bekende
Israëlitische baron, die eene groote
Zondagen een oppasser, die do resi
dentie-bewoners tien pfennig vroeg
voor het beklimmen van den toren,
want naar de meening van Glüser
hoorde wat voor wat. Hij nam geld
waar hij het krijgen kon, heel goed
wetende, dat dertig grossen óón thaler
maken.
- Daar komt uw minister van bin-
nenlandsche zaken aangewipperd, zei
Herbst op een Woensdag tot hem, toen
hij Bohnenstiel zag komen.
In dezen tijd deed Glaser met zijn
adjudant geregeld de rondte door den
aanleg, waarbij hij dan al de opzichters
om zich heen verzamelde. Dan werden
alle plannen besproken en omgewerkt,
nieuwe ontworpen, en de dag der in
wijding telkens verschoven, omdat er
aan de zwarigheden geen einde kwam.
Ofschoon dit alles in zijn hoofd omging,
lachte Glüser tpch om de opmerking
van Herbst, ornaat ze naar zijn koning
schap heen wees. Toen echter de ge
heimraad nabij was, na uit de verte
allerlei handbewegingen gemaakt te
hebben, week hij van zyn gewoonte
af om het eerst te groeten en riep hem
dadelijk toe
We zitten, mooi opgescheept met
het terrein van uw schoonzoon, Excel
lentie In plaats van er mee te ver
dienen, moet er telkens geld bij. Alles
61)
De overweging, dat het een goeden
indruk moest geven, als de drager van
een zoo klinkenden naam een der eerste
bewoners van Eind-Berlijn zou zijn,
had Glaser doen toegeven. En „Excel
lentie von Bohnenstiel” keerde met
de regelmatigheid van een slinger slag
op slag in elk bericht terug, dat van
wege de onderneming in de wereld
gestuurd werd.
Den ganschen dag klepperde de ge
heimraad op zijn dunne onvaste been
tjes van het eene bouwwerk naar het
andere, of, als de jicht hem weer een
vermaning gaf, liet hij zich door zijn
dienaar in een rolwagen heen en weer
r^den. Niets te doen hebbende begon
hij Mich, zijn waardigheid wel bewust,
t® beschouwen als den eenigen ont
werper der groeiende Land-stad. Als
hij de opmerkzaamheid van een op
zichter getrokken had, kwaakte hij
Eh I ah, eh 1 dat maken we hier
weer voortreffelijk, zeer voortreffelijk
Het wordt, mün waarde, het wordt!
En met zyn bamboestok in een krin-
fiOlIDSfiHE COURANT.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf 1.25
Idem franco per post 1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad1.50
Idem franco per post 1 90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Lange
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
verseelvoer)
3 en ’/2 kilo
noegen” 7—10
Kinderbal.
e Réunie” 8 u.
ring der afd.
3ond'.
geregeld tijdig
ontvangen van
n, vermakelijk-
dan in onze
i
•24 April zullen de drie Kerke
lijke partijen in algemeene vergade
ring bijeenkomen. De zeer late
datum wijst reeds op zichzelf op de
groote moeilijkheden, die verbonden
waren aan het opstellen van het vast
accoord, zonder hetwelk de partij
van Kuyper niet langer in coalitie
wilde optrekken.
Het „vast accoord” zal er, laten
we ’t aannemen, Aomen.
Hoe het er uit zal zien
Van Katholieke en christelijk-
htstorische zijde vernam men nog
niets. Van beide partijen raag men
aannemen, dat het haar voorname
lijk te doen is om Rechts aan het
bewind te laten en dat haar belang
stelling voor wat er dan gebeuren
zal slechts matig is. De Christelijk-
Historischen de mannen van Lohman,
hielden nooit van stembus-programs
en vaste accoorden, hetgeen geheel
ligt in de lijn van wie zich wenscht
voer te behouden, morgen zwart te
noemen wat hij gisteren wit noemde
en omgekeerd. En bij de Katholie
ken vindt men slechts eenheidzin het
geloofkomt men op het terrein der
Staatkunde, dan vindt men op ieder
belangrijk punt vóór- en tegenstan
ders. Hoe minder men zich dus daar
bindt, hoe beter
Eén ding staat vast. Wanneer de
coalitie vernieuwd wordt, zal men
een soort gemeenschappelijk program
moeten hebben.
/Wij kunnen toch moeilijk^ aanne
men, dat men ieder met een anders
gekleurde vlag zal optrekken, terwyl
men reeds bij het eerste optreden
de troepen wil vermengen.
Een gemeenschappelijk program
dus.
dezen kant, het dichtst bij Berlijn, en
op vasten grond, waren in dozijnen hui
zen verschillende beambten van de
bank kosteloos onder dak gebracht.
Nu zag men ten minste de coulissen,
waarachter de groote tooneelruimte
lag. Men kon nu ook wat toonen
den goedgeloovigen die op Zondag in
heele scharen hierheen kwamen, toe
roepen „Ziet ge, zoo gaat het worden.
Maar we moeten tijd hebben. Dróómt
intusschen maar van de snoezige huis
jes, met de bloeiende tuintjes er voor
en do slatuintjes er achter.
Het merkwaardigste van de onder
neming was de „Schervenberg“, waar
voor duizenden wagenvrachten waren
aangevoerd, en die als oen meesterstuk
van menschenhanden do geheelo aar
dige stad beheerschte. Langs zigzag
lijnen liep de weg omhoog, een wan
deling tusschen jong geboomte, dat
uit de verte op kinder-speolgoed geleek.
Aan don voet van den berg was een
groote steenen plaat geplaatst, waarop
met reusachtige gouden letters gegrifd
stond„Eind-Berlijn. Gegrondvest
1884 door Richard A. Glaser.” Heel
boven was een toren gebouwd, met
open zuilen-gangen er omheen. Ook
was er een uitspanning, waarmee men
de uitgaande Berlijners dacht te lokken
Voorloopig stond hier op de mooie
De partij van dr. Kuyper heeft
’t nu, hangende de onderhandelingen
over een „vast accoord” welke
onderhandelingen misschien vlotter
zullen gaan, nu dr. Kuyper de Resi
dentie voor eenigen tijd verliet
oirbaar geacht haar stembuspro
gram reeds te publiceeren. Dit dunkt
ons buitengewoon onbehoorlijk, maar
de a.s. bondgenooten, die reeds zoo
veel slikten uit de Kanaalstraat moe
ten zelf weten, of zij zich hun pro
gram eenvoudig zullen laten dictee-
ren, dan wel of zij een eigen pro
gram zullen opstellen, verschillend
van dat der antirevolutionaire partij,
niettegenstaande men reeds bij eerste
stemming voor eikaars candidaten in
’t vuur zal moeten.
Ook de wijze, waarop men van
antirevolutionaire zijde zijn plannen
publiceerde, was buitengewoon onaan
genaam voor de bondgenooten. Aan
de publicatie van het door het „cen
traal comité” (lees Kuyper) vastge
stelde concept program van actie,
dat 24 April a.s. door de Deputa-
tenvergadering zal worden bekrach
tigd, ging vooraf de mededeeling, dat
het centraal comité 2 Maart j.l. ver
gaderd had. In die vergadering was
ingekomen de mededeeling der partij-
gedelegeerden, dat dusver geen
accoord met de beide andere par
tijen van Rechts was tot stand ge
komen, zoodat men zich genoodzaakt
zag, bij het nemen van zijn maat
regelen reeds nu op zelfstandig op
treden in Juni bedacht te zijn.
Al achtte men toch, dat vooral
met het oog op ’t behoud van het
Kabinet, hernieuwing van de Coalitie
gewenscht was, en al verklaarde men
zich bereid op grond van de laatste
lijk van A. R. zijde ingediende voor-
getje rond trippelend:
Zeg eens, mijn waarde, eh, ah....
Ja, wat wou ik ook zeggen.
Het wou ,hem niet te binnen komen;
dus hield het kwaken op, als bij een
kikvorsch wien de lucht ontbreekt.
Ah, eh, rijd door, KarlWaarom
maakt dit volk altijd zooveel stof?
O, die stof! Is dat noodig, Karl?
Ah, eh, zeg toch, Karl, Wat is
dat eigenlijk Men schijnt mij hier
zeer goed te kennen, men groet zoo
dikwijls, eh, ah, ah, jaRijd verder
Allen hielden hem voor een suffen
man, wien men echter om zijn on-
noozelheid niets kon kwalijk nemen.
Altijd had hij een sliert kinderen achter
zich, die hij door zijn nikkelgeld ver
wend had, zoodat hij ze bezwaarlijk
kwijt kon raken. Als hij in een der
nieuw aangelegde straten stil hield,
omringd door de lieve jeugd, die zijn
zwakke zijde ontdekt had en hem driest
als hun gelijke behandelde, geleek hij
een oude vervallen ruïne, die door
nieuwsgierigen aangogaapt en met
kreten van verwondering begroet werd.
De bouwers noemden hem de droge
Excellentie, omdat zijn villa aan den
ingang van de huizenrij stond, waar
voor men zoogenaamde droog-bewo-
ners had uitgezócht, om eindelijk wat
leven in de streek te brengen. Aan
De Engelsche marinebegrooting.
De Engelsche minister van marine,
de heer Winsten Churchill hoeft op
nieuw zijn begrooting van wat hij
voor zijn departement noodig hoeft,
aan hot Huis voorgelogd. Zeven en
veertig millioen pond sterling achtte
de minister noodig om zijn departe
ment het materiaal te verschaffen
voor wat het behoeft om ’s lands ver
dediging voldoende te kunnen noemen.
Zeven en veertig millioen! En wat
men ook dezen liberalen minister zal
mogen verwijten, zeker niet dat hij
niet goed gedocumenteerd jaar in jaar
uit, de belangen van zyn departement
vroeger van binnenlandsche zaken,
thans van marine, verdedigt.
Vriend en vijand roemt dan ook
in de pers algemeen zyn welover-
dachte, op boeiendo wijze uitgespro
ken redevoering. En toch, men mocht
anders verwachten. Z«ven en veertig
millioen is voor alles wat liberaal
denkt, te veel. Maar heeft niet Win
ston Churchill aangetoond, tot op den
laatsten halven cent noodig te heoben,
is moeras en vuiligheid. Die heele
tweehonderd centiaren kunnen ze voor
mijn part stelen
Eh, ah 1 kwam de heer Von
Bohnenstiel.
Ach, zou
goedheid willen hebben zich wat dui
delijker uit te drukken, antwoordde
Glftser spottend. Waarschijnlijk heeft
men bij de bezichtiging steenkoolgruis
gestrooid
Eh, ah heer bank-dirocteur, gij
maakt aardigheden kwaakte de ge
heimraad.
Ja, maar helaas op myn kosten,
zei Glüser. Weet ge hoe de arbeiders
dat gedeelte daar achter noemen
Station Moeras. Het goed heette toch
anders
Ik versta u niet, mijn waarde!
zei de geheiipraad, en rekte zich in
gevoel van eigenwaarde uit.
Ach, gij wilt mij niet verstaan,
Excellentie, antwoordde Glüser on
vriendelijk. Hij had al lang een grooten
wrevel gevoeld, dat het manneke hier
de bouw-koning speelde.
Ja I gy spreekt soms, mijn waarde, V
op een manier, die hoe zal ik zeg
gen, ah, die niet in den vorm is. Ik
moet u dat nu toch eens onder het oog
brengen, want
(Wordt vervolgd).
I'II l.l -s DEli A I) V E H T E N T 1 R N
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer «0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing tan 151 regels f0 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte
rks bijdrage gaf aan de verkiezingskas
lat der partijman van Rechts, terwijl
ren\ een hoogstaand man als dr. Van de
Laar te Gendringen, en de zoon van
Keucheuius, die het standpunt van
zijn vader blijft innemen, voor „vij
anden” worden uitgekreten. Wie
eritiek wil doen hooren, wiens gewe
ten hem belet langer mee te gaan,
hem klinkt het anathemawegnnet
hem, tegen.
Het heeft ons dan ook geen oogen-
blikverwonderd, in het verslag van
de rede van dominee Van der Voort
van Zijp de volgende passage aan te
treffen „Met nadruk waarschuwde
de spreker voor die dissidenten, als
een Van de Laar, een Slotemaker de
Bruine, die zich, christelijk en anti
liberaal noemend, oorlog voeren tegen
kabinet en coalitie.”
Is liet niet teekenend Er wordt
zelfs niet beproefd de bezwaren, die
de beide genoemde heeren tegen de
coalitie hebben, te ontzenuwen, nog
minder worden die bezwaren aan het
gehoor medegedeeld het is genoeg,
dat ze bezwaren hebben, aan den
schandpaal met hen. En i t(=m 1 A.Y1 fA
Het anti-revolutionaire standpunt
in deze wordt het best gekend uit
het volgende anti-revolutionaire pro
duct, per briefkaart in het district
Bodegraven verspreid
„Dat zeg ik U volmondig na
In geen geval van Idsinga,
Zoo’n onafhankelijk man als hij,
Deugt allerminst voor de partij.
Bij Sociale wetten kweeken,
Komt het niet te pas vrij uit te spreken.
Het eenig argument dat klemt,
Is, dat men in de richting stemt.
't Komt niettepasvrij-
uit te spreken. En Idsinga
deed erger, hij sprak niet alleen
vrij uit, maar bleef zichzplven gelijk
tot het einde toe.
Eene coalitie, die alleen in stand
kan gehouden worden door stelsel-
matige versmoring van alle eritiek,
door eene lijdelijkheid, die het „pe-
jje fletwh
f 0.65
dbv 0.70
0.75
0.85
0.90
0.90
0.85
1.50
0.80
1.20
0,80
0.90
n 1-
MO
■twijn
1.20 en 1.35
twij n
1.20 on 150
1.20
iellardi
ar. fl. 1.30
AAR BIJ
Ostade, Gouda.