«bank
Wl'l
PPIJ
‘khandel.
VAN HOUTEN 5
f^ONA Cacao
Courant
DE 8EWETENL00ZE.
No 12130.
Woensdag 2 April 1913.
52e Jaargang.
behalve Zon
en
Sxxxtexxla.xx <5L
FEUILLETON,
i
Feestdagen.
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
exx -^.d-vextexj-tielolsud. voor G-otxdsL en OxxxstxeHicezx.
Verschij nt dagelij ks
PRIJS VAN~HET ABONNEM E XT?
LL
Wat onze tegenstanders
willen.
xvn.
1.
’.ON EN.
ON.
f 1.45
rijk
de openbare
Minneren,
den grond
uw fcZtu, Goud*.
B nomlig
GBR”
i zelf.
64)
Schaakbord" 8'/»
i- en Propaganda-
Debat-A vond.
en Woningtoei.,
ndentandecomm.
a Genoegen, 8 n.,
rf en Vaderland”.
i'll Vergade-
i Arbeid voor de
ybortl zijn
i*n, waav
worden.
ry geregeld tijdig
m ontvangen r*n
rten, vennakeiyk-
M du is onee
L
MERKEN
i
TIEMAN
1’1! 1.1* DER .1 1» ER T EXT I EX
Van 1—5 gewone regels niet bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer0.10
By drie achtereen volgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
1.00 Ar K, M/lc Jffvz.y jJ Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit-
- «i L- i v .u ïv .~z->ange betaling, elke regel meer G ets Reclames I 0.35 per regeï
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de PostkantorenGroote letters en randen naar plaatsruimte.
JsriM
7«00'’
W41
G0UD8CHE COURANT.
Per kwartaal
Idem franco per post,1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad .1.50
Idem franco per post B
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Lj
Herbst trof het goed. Mevrouw Tei-
ehert was naar Berlyn gereden en alle
dienstboden waren in de keuken bezig
of in de eetzaal. Want om twaalf uur
vond bet groote dejeuner plaats, waar,
bij alle architecten met Glaser aan
zaten. Dus kon Klothilde ongestoord
een kwartiertje met haar minnaar
samen zijn. Uit de rookkamer ging ze
met hem de smalle wenteltrap op naar
GltUwr’s werkkamer, een groot boek
vertrek, welks erker een torentje droeg.
Het zonlicht flikkerde on de marmeren
buste van Klothilde, die hier stond.
Iets moest Glaser toch hebben om aan
haar te denken, terwijl zij van een
ander lag te droomen. Hecht» en links
van den erker waren groote boogramen
waaruit men een ruim gezicht op de
aangelegde straten had. Een kleine
deur gaf toegang tot een slaapkamer,
waar Gl&ser, als hij moe was, eindelijk
rast kon vinden. Klothilde sliep in den
anderen vleugel, en tusschen de beide
slaapkamers lagen die van Victor en
de kinderjuffrouw. Gliteer wilde hem
ook ’s nachts in zijn nabijheid hebben,
en geregeld, eer hij rusten ging, deed
hij voorzichtig de deur open om even
naar den sluimerenden knaap te zien*
Kom, laat ik je nu eerst kussen
zei Klothilde, Herbst hartstochtelijk
aan zich trekkend.
Ze was reeds in ontvangkleeding,
een zijden japon, van boven openge
werkt, het mooie blank van haar vollen
hals latende doorschemeren. Sedert zij
bang geworden was breed te worden,
bad ze zich aan training on derworpen
en verval.
rijgbnai' aan
II. (Slot.)
Aan het slot van het eerste artikel
resumeerden we het on twerp-program
van actie der «antirevolutionaire partij,
welk „ontwerp** 24 dezer onder gejuich
van de Deputatenvergadering zal wor
den aangenomen.
Volledigheidshalve drukken we hot
program liever nog eens letterlijk af.
Het luidt als volgt
1.
Aan het zittend Kabinet de voort
zetting van de Bowindvoerinp moge
lijk te maken, door het verleenen
van parlementairen steun aan de
ingediende Wetsontwerpen, inzon
derheid voor wat aangaat de voor
stellen tot wijziging van de Grond
wet, met name in zooverre deze be
doelen: 1°. het Grondwettelijk vast
leggen van de formule: „Bn de
gratie Godsu aan het hoofd van Wet
ten en Koninklijke Besluiten 2°. het
herstel van het eenheidsbegrip in
het hoogste gezag 3°. de invoering
van Gezinshoofdenkiesrecht en het
kiesrecht van hiermee gelijkgestel-
denen 4°. de vrijmaking van het
Onderwijs (Art. 72, 55, 80 en 192).
2.
Stuiting van de geldelijke bevoor
rechting van het openbhar boven
het bijzonder onderwijs uit de kassen
der Overheid, en zulks onder stipte
eerbiediging van bei Jer onderschei
den paedagogisch beginsel.
3.
Veiligstelling van land en kolo
niën tegen inval van buiten.
4.
Afwerking van de sociale wet
geving, onder eerbiediging, zooveel
dit kan, van het particulier ini
tiatief.
Turkije.
Zijn opkomst, bloei
II.
Dit Byzantijnsche rijk had terzelfder
tyd ook de Servische bedenkelijk tegen
zich voelen opkomen. Onder Stepha
nas Vil Dusohan was het Servische
ryk ongeveer gegroeid mot geheel
Bulgarije, daar dit land zich in 1330
volledig verslagen zag. Deze Stepha-
nus “Duschan was een machtig heer
schar, die als ideaal zich gesteld had
een Groot-Servië als hoerschende staat
op het Bulkan-schiereiland. Dusohan
bestookte dan ook hot Byzantijnsche
ryk zooveel mogelijk. Mede om zich
tegen andere vijanden te kannen ver
dedigen, riep de keizer van Byzan
tium de hulp der Osmanen in, die
volgaarne aan den oproep gehoor ga
ven en Adrianopel als bewijs van bun
tegenwoordigheid verwoestten. Een
maal in Europa waren de Osmanen
niet meer te verdrijven. In 1354 ver
overden zij Kallipolis, hot tegenwoor
dige Gallipoli, waardoor zij tevens
hadden gekregen een vaste overzet-
plaats over do Dardanelles Deze
verovering werd oorzaak van een bur
geroorlog in hot Byzantijnsche rijk,
die don toenmatigen Keizer Kanta-
kuzenos van don troon stootte on als
nieuwe vorst Johannes V daarop deed
plaats nemen. Even scheen hot of het
Byzantynsche rijk zich weer zou op
heffen. Het groote Servische rijk
stortte ineen, nadat in 1355 Stepha
nas Dusohan was gestorven. Hier
door was weliswaar het Byzantynsche
van een machtigen vijand verlost,
maar tevens was do eenige, die in
staat zou zijn geweest de Turken te
weerstaan, van het tooneel verdwenen.
In 1359 was de vorst der Osmanen,
de reeds vroeger genoemde Oerchan
gestorven en opgovolgd door Moerad
I. Deze geweldige vorst was de
eerste, die met zekerheid zyn plan de
campagne voor de verovering van het
Balkan-schieroiland ontwierp en het
ook uitvoerde. In 1860 stak hij den
Hellespont over, en roods in ’61 kon
hij Bulgarije als tot zijn ryk behoorende
noemen. Zelfs veroverde hij Adria
nopel, dat hij in ’65 tot zijn tweede
residentie maakte. Nadat hij ook
Philippopel had bezet, had hij een
vaste oasis voor zijn veroveringstoch
ten in Europa.
Deze Moerad I was een zeer recht
vaardig en bekwaam heerschar. Ge
streng maar rechtvaardig, wist hij de
achting van zijn onderdanen voor zich
te winnen. Van de groote verdeeld -
heid, die in dien tijd onder de Chris
tenbevolking heerschte, maakte hij
gebruik om een groot deel van het
Bal kanschiereiland onder zijn bewind
te brengen. Het eerst moest Servië
het ontgelden. In 1371 werden de
Serviërs door Moerad volkomen ver
slagen. Steeds verder breidde hij zijn
rijk uit. Achtereenvolgens vielen Thes-
salië on Albanië in zijn handen.
Te midden van zijn strijd tegen de
Serviërs brak een opstand uit in het
oude Byzantynsche rijk. Nogmaals
werd de hulp van do Osmanen door
Victor, klopte hem liefdevol op de
wangen. Dat waren allemaal hande
lingen, die hem weer de welwillend
heid van zijn chef verzekerden, als
Anna er bij gelegenheid over sprak.
Wat ziet ge er weer frisch uit, en uw
jongens ook. Hoe stelt ge dat toch
zoo Is mevrouw binnen
Hij voegde er bij, dat hij iets voor
haar te doen had, ging toen het huis
in. Hij wilde eenige minuten onge
stoord met Klothilde alleen zijn. Zij
kwam hem reeds tegemoet, want door
het open venster had ze zyn stem ge
hoord. Als altijd, als hij zich in acht
pioest nemen, boog hij diep, den hoed
in de hand, en vroeg verlof om in de
werkkamer van haar man te gaan.
Ditmaal deed hij dit zoo komiek, dat
Anna onwillekeurig lachen moest.
Waarom lacht ge toch vroeg
Klothilde, tamelijk gebiedend.
Sedert lang haatte zij Anna, uit een
gevoel van groote dame, die in die
vrouw uit het volk een indringster zag,
waar ze niets aan kon doen, omdat
ze tegenover haar een voorname terug
houding in acht moest nemen. Eerst
geloofde ze, dat Glaser weer tot zijn
oude liefde teragkeeren zou, wat haar
tevreden zou gemaakt hebben. Maar
nu ze zag dat slechts een geestelijke
band beiden verbond, wm ze inwendig
5.
Betere regeling van de openbare
viering van den Zondag.
Al hetgeen uit het Program van
Actie van 1897 nog onafgewerkt
bleef, wordt ondersteld aangehouden
te zijn.
Vijf punten dus en als toegift een
novelachtigo verklaring, dat alles wat
sinds 1897 onafgewerkt bleef, veron-
dersteldjwordr te zijn „aangehouden11.
Om van achteren naar voren te be
ginnen, valt allereerst onze aandacht
's Morgens vroeg reed ze al uitze
dronk weinig, at goon vet on deed
alles wat helpen kon om haar
schoonheid en kracht te bewaren. Zo
wist, dat Herbst van dikke vrouwen
niet hield. Ze voelde haar zes-en-dertig
jaren, ofschoon haar huid nog altijd
teedor en blank was en haar lippen
vol on kersrood waren. Zorgen had ze
nooit gehad zelfs in de dagen toen
zo bedrogen werd, had haar levenslust
haar spoedig daarover heen gebracht.
En nu fladderde ze als oen rozeroode
vlinder daarheen, altijd de zon tege
moet, zonder zich om den dag van
morgen te bekommeren.
Mijn koningin Hoe schoon ben-jo
vandaag weerstamelde Herbst en
snoof de geur van hour haren op.
Alles voor u, alles voor u, mijn
liefste hijgde zij onder zijn heete kus-,
sen. Omdat gij hier zijt en me ziet.
Voor u maak ik me mooi, alsof ik met
je naar ’t bal moest
Nu, maar hoor eens, we dansen
hier op een vulkaan, spotte hij, boog
haar hoofd ver naar achteren en kuste
haar opnieuw.
Gewillig leunde zij zoo in zijn arm,
de groene glinsterende oogen half open
zoodat een groenachtig licht er uit
scheen te stralen.
(Wordt vervolgd).
op een echt-Kuyperiaansche dubbel- I
hartigheid. Hier wordt den goodge- i
loovigen kiezers voor de zooveelste f
maal voorgespipgeld, dat er een nieuwe
Zondagswet zal komen, wanneer
Rechts maar in het bewind blijft. Ter
wijl juist tevoren vaststaat, dat dit een f
dier vrome menschen is, die door de i
zich Christelijk noemende coalitie niet I
kunnen worden ingewilligd.
Punt 4 laat aan vaagheid niets te
wenschen overhet particulier initia- i
tief zal geëerbiedigd moeten worden I
„zooveel dit kan^men weet, wat dit
onder het regiem van den staatssocia-
list Talma beteekentEn verder moet
de sociale wetgeving'worden „afge-
werkt”in welken zin, staat er niet
bij, vermoedelijk dus in den zin, door
Kuypor heel zijn leven verfoeid on
thans om der wille van „onzen” Talma
en ons succes in Juni als iets Chris
telijks voorgesteld en aanbeden. De
uitdrukking „afwerking’’ doet boven
dien vreemd aan terecht vraagt prof.
Fabius, de antirev. staatsrocht-hoog-
leeraar, in het zoo juist verschenen
Aprilnummer van zijn „Studiën en
Schetsen”, of er niet ton allen tijde
aan een stuk „sociale wetgeving” be
hoefte zal kunnen ontstaan.
Dan punt 3: „Veiligstelling” (hier
aan proeft men den ontwerper uit de
Kanaalstraat) van land on koloniën
tegen inval van buiten. Ziedaar dan
de militaire paragraaf van Kuypor en
de zijnen, djo haast dagelijks op de
vrijzinnigen smalen, dewijl dezbn
van meaning, mèt minister Colijn, dat
in onzen tijd de defensie geen politiek-
actueel vraagstuk is in het eoncen-
tratie-program geen militaire para
graaf opnamen. Is beter rechtvaardi
ging van het standpunt der vrijzinnigen
denkbaar, dan deze banale phrase op
het coalitie-program, een phrase, waar
mee een ieder (op een handvol anar
chisten na) gaarne accoord gaat Is
het dan niet royaler niets te zeggen,
dan zulk een hol zinnetje
Punt 2 is vooral daérom zoo merk
waardig, omdat in punt 1, de grond
wetsherziening van Heemskerk (waarbij
de onderwijsquaestie nog wel apart
vermeld wordt) deze zaak reeds be
sloten ligt. Kuyper is dus niet tevre
den met wat Heemskerk voorstelt,
wèl tevreden met wat deze in de grond
wet wil wijzigen, maar hij wil méér.
Stuiting van (wat Kuyper acht) „be
voorrechting” van het openbaar boven
het bijzonder onderwijs uit de kassen
der Overheid, kan niets anders betee-
Toen Glaser bemerkte dat de knaap
met roerende aanhankelijkheid van
Anna hield, zei hij bij elke gelegenheid,
als Klothilde deze verhouding onbe
grijpelijk vond
Ziet ge, zij geeft hem, wat gij
niet voor hem hebt.
Dit was het eenige verwijt, wat hij
haar maakte, want zijn liefde voor haar
was nog altijd even groot en krachtig,
zoodat ze dikwijls huiverde bij de ge
dachte, wat er wel gebeuren zou, als
hij eens merkte, dat ze naast de moe
derliefde ook haar vrouwen-eer gedood
had. Maar zij troostte zich steeds er
mee, dat deze merkwaardige man met
den ruimen zaken blik kortzichtig was
in alles, wat in zyn onmiddellijke nabij-
heid voorviel,
Ha, goeden dag, juffrouw Do-
linsky, voegde Herbst haar toe, beleefd
den hoed afnemend. Voor hy in huis
ging, vond hij het beter eerst een paar
woorden te wisselen. Hij reikte naar
de hand, drukte de dunne vingers van
kenen, dan dat ook uit de Gemeentekas
een flinke greep voor de bijzondere
school moot worden gedaan. En waarom
ook niet? Wanneer men de openbare,
voor allen toegankelijke volksschool wil
vernietigen en voor haar in de plaats
stéllen een «aantal secte-soholen en
schooltjes, dan ook aiïe middelen daar
toe te baat genomen
Ten slotte punt 1.
Het Kabinet voorop. De schijn is
nu al vast gered. Nu Kuyper jaren
lang hot Kabinet met. fnuikende oritiek
striemde, moet voor de geopende stem
bus het Kabinet „warm” gesteund.
Vooral om de Grondwetsherziening,
die voor 7/s ftl8 ware gedicteerd is
vanuit do Kanaalstraat.
Maar omdat de Grondwetsherzie
ning voor één achtste niet deugt, moest
er bij vermeld worden, wat vooral
goed is in de oogen Kuyper’shet
grond wettel ijk vastleggen van
de formule „bij de gratie Gotls” (een
bloote formaliteit, waar deze formule
I reeds in zwang is); het herstel van
het „eenheidsbegrip” in hot hoogste
gezag (boerenbedrog, daar niemand
er aan denkt, in werkelijkheid de macht
des Konings uit fe breiden, en voor
zoover reëel bedoeld reactie in Prui-
sischen geest); verder het malle kies-
rechtvoorstel van gezinshoofden en
niet-gezinshoofden, die .^gelijkgesteld”
worden met gezinshoofden, het zoo
genaamde hntspotkiosreoht, waarbij
listiglijk verzwegen wordt hoe men
de kerkelijken wil bevoordeelen door
de „Christelijke” uitsluiting van bur-
gerlijk-bedeelden in tegenstelling met
de kerkelijk-bedeelden en last not least
de „vrijmaking" van het onderwijs,
d. w. z. het openen der gelegenheid
aan allerlei groepjes, christenen, atheïs
ten, socialisten, anarchisten e. d. om
op staats- en gemeentekosten scholen
te kunnen inrichten, teneinde den
kinderen allerlei leerstellingen te kun
nen inpompen, waarvan zij niets be
grijpen. Dit héét dan de strijd voor
de Christelijke school, doch dit is een
leugen. Het Christendom zal er weinig
of niet mee gebaat zyn, maar allerlei
stroominkjes en partijtjes, ook de meest
on- en auri-christeiyke, zullen op over
heidskosten kinderzieltjes kunnen win
nen voor de ideeën, wïarvoor de
ouders of de leiders van dezen ijveren.
En, hot onderwijs zal or onder lijden.
Ton slotte: hottaricfontwerp-Kolk-
man is zekervergeten op het
program van actie.
Laten w ij er dan aan denken
woedend. Zij zag in haar oen spion,
een lastig persoon, een middon-ding
tuBBchen een dienstbode en een hand-
werksvrouw die halve moederrechten
gekregen had, waardoor ze menigmaal
vrijpostig en vertrouwelijk werd. En
het ergste was, dat ze haar toch vrien
delijk moest behandelen, want ze had
een voortdurenden angst, dat Anna
aan Glaser verraden zou, hoe ze haar
eens met Herbst gezien had. Haar haat
was sterker geworden naarmate zij
zelve meer schuld had aan deze eigen
aardige verhouding.
Het was maar om de kinderen,
jokte Anna, verlogen naar den grond
ziende.
Klothilde zag haar onderzoekend
aan, gedwongen lachend, verzocht
daarna vriéndelijk Herbst om binnen
te komen. Nog een oogenblik bleef ze
achterdan volgde ze hem met de
hooghartige houding eener vrouw, die
niets bijzonders in het bezoek ziet.
peK flroeh
f 0.66
>c 0.70
0.75
0.85
0.90
0.90
0.86
1.50
0.80
1-20
0.80
0.90
1.-
1.10
wijn
1.20 on 1.36
wij n
1.20 en 1.50
f 1.20
leilardi’
,r. fl. 1.30
IAR BIJ
Dsiade, Wil
