in
ffl w
l MERK ie lette*
IT”.
PING
an dit blad.
boe klein ook,
lanten voor pot-
Maandag 5 Mei 1913.
52e Jaargang.
nd.
behalve 2S<m-
en
143.
EiaitexxlaxxcL
id.
Buitenlandsch Nieuws.
FEllLhJETODÏ,
ALME,
HILLEOOM.
lAY zonen
lo.,
raz)^..
’LANTEN,
n volop bloemen,
Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
No. 18163.
XTi.e-va-“ws- ezx ^.d.Trertexxtxel51si-d. voor Q-©-clc3.su exx Ozxxstr©3iE©xx.
Verschijnt dagelijks
pBIJrg VAJ( HET AB0NNEM-1EKT:
Telefoon Interc. 82.
IE GEWETENLOOZE.
4 EI geheel
illinfca des
A
l'
IUELLE
N WATER
C. BIJL,
EBAART Lc.
|alem”.
tor.
ZIJN VAN
TBJf.
REEËN worden
tl in- verzegelde
an lijf, twee en
(•n een Ned. on*
aiding van Nom-
rijs, voorzien van
md Merk, vol
vet gedeponeerd.
>t de uitvoering
arde orders aan-
akbord 81/, nnr.
j „Meroaritu.”
éuuie", 8 uur.
■of. Eardmans.
r en Woningtoe-
gadering Onder-
„Armenaorg.”
rjj geregeld tijdig
a ontvangen v»
■ten, veraakaljk
i» du ia ona.
eel lijn leven een
hebben? Bea^t
lo verschillende
075, 30 i f I.—,
f 2.J0.
>or kamer of tuin
PRÜF1FËR ADVERTENTIES:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel ineer .0.10
By drie achtereen volgende plaatsingen worden deze tegen twee berekeiid.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels fü 35 by vooruit
betaling. elke regel meer 6 ets.» Reclames f 0 25 per regel
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
dan terug, st_
Hij besteelt! d<
toch rusten,
GliniSIHE COURANT.
Per kwartaal
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post
Abonnementen worden dageljjks aangenomen mi
TiEXDEweu 64, bij onze Agenten, den Boekhandel
f 1.25
1.50
1.50
1 tH>
i ;yui ops BureauLange
i en de Postkantoren
OPREKENIHG
KMAFVEKOtO
A 15 CT.
ontruimd. Nadat do Servische vlag was
neergehaald, trokken 5000 Turken met
artillerie Durazzo binnen on hcschen
daar de Turksche vlag. Zij werden
vriendschappelijk ontvangen.
SI)
In Jiet binnengedeelte, waarvoor een
blauw gordijn hing, hoorde hij daar
achter Klothilde spreken. Langzaam
keerde hij om, ging naar het trappen
huis, dat op de eerste verdieping ein
digde, terwijl de lichtkoepel tot het
dak rijkte. Hechts was de eetzaal, die
beide zijden een kleine galerij had.
Hij liep er omheen en kwam in de
woonkamer, welker vensters op straat
uitzagen. Ng kon hij elk woord ver
baan, dat gesproken werd.
Ik moet de vijftienduizend mark
hebben of ik ben verloren, zei Herbst,
en liep opgewonden de kamer op en
neet.
Maar liefste, hoe kom ik daar
tón f Mijn God, zijt ge daarom hier
gekomen? Ik verheugde me nog al zoo!
"7 Ja, ik ookMaar als je zoo iets
in je hoofd hebtVoor jou natuur».
l?k een kleinigheid 1
Dat zeg je zoo, voerde zij hem,
jnet ^en zucht tegemoet. Mijn man'
heeft het chequeboek meegenomen, ik
moeat het Mem geven.
Jje oorloy op den Balkon.
Dq vredeskansen.
De Maand. Crt. bevat een telegram
uit Constantinopel, dd. 4 Mei. Er is
bevel gegeven, om de vijandelijkheden
te staken hetgeen feitelijk reeds
geschied is totdat de vrede zal zijn
gesloten. S
De toestand op den Balkan.
Gisteren regenbuien,
Heden zonneschijn,
Morgen zal ’t misschien weer
Sneeuw of hagel zijn.
Tal van wisselingen
Biedt deez’ maand ons aan.
Heden is ’t een lachje,
Morgen weer een traan.
Dit versje teekent zoo juist de ver
warde toestand die thans in Europa
heerscht. Vandaag schijnt def vredes-
zon, morgen rammelt God Mars met
zijn ketenen en vreest elk dat de
strijd zal losbreken. Zoo een tele
gram, dat meldt dat de gezanten
conferentie er in geslaagd is het Euro-
peesch concert zonder staking door
te doen musiceeron, zoo meteen een
extra-editie van het een of ander we-
reldblad, dat verkondigt, dat de’eerste
troepenbewegingen al begonnen zijn.
Aller oogen zijn thans op den Zuid
oosthoek van Europa gevestigd. Het
is de koning vkn de Zwarte Bergen,
die «oo een angst door Europa brengt.
Want met vreezen zien de volken
naar de kabinetsvergaderingen en naar
de handelingen van do vooraanstaan
den in den lande. Eén onbezonnen
daad van een rijkskanselier, staats
secretaris van buitenlandsche zaken of
diplomaat en een oorlog «is onvermij
delijk. Het is treurig, dat in de handen
van zoo enkele personen het lijden en
strijden ligt van duizenden en mil-
lioenen. Wanneer we lezen het op
ruiende boek zooals dat door den Duit-
schen kroonprins met behulp van vele
officieren is geschreven, dan vraagt
men zich af, of een regeeringsvorm,
zooals in Duitschland van den Keizer
„bei Gottes Gnade”, voor ons al niet
lang uit den tijd is, want op het
oogenblik kan de kroonprins nog
slechts demonstreeren uit<^p hofloge
in den Rijksdag. Maar eenmaal kan
er eep tijd komen, dat mede in de
hamfën van een oorlogszuchtig mensch
aly de Kroonprins worden gelegd de
b^angen van een geheel volk. Al zal
misschien de ouderdom wat meer be
zadigdheid brengen, toch blijven we
het een ramp voor een land vinden,
wanneer daar menschen aan het hoofd
korn^n, die meenen dat „het zwaard
zal tot aan het einde der wereld steeds
in laatste instantie de doorslaggevende
factor zijn en blijven.” Menschen, die
das stond hij daar, Beproevend oen
houding aan te nemen. Maar toen hij
zag, dat alles voor hem verloren was,
wilde hij toch een waardige terugtocht
maken.
Morgen verwacht ik uw excuus,
morgen Hoort ge Vergeet niet, dat
ge tot nog toe geen geheimen voor
mij hadt en dat op deze ruwe manier
geen verschillen uit don weg geruimd
worden
Maar wel beurs-verschillen door
het geld van een minnares riep Gla
ser, en hield hot lachen in, dat in hem
opkwam. Er uit, er uit
Weer wilde hij op hem afkomen,
maar Klothilde trad tussohenbeide.
Haar toorn was ontwaakt, gelijk vroe
ger nog eens, toen w het maitreeje
bij hem had aangetroffen. Voor de
tweede inaai was haai de blinddoek
van do Mogen gevallen, maar nu zag
ze verder, want hij, die haar de oogen
opende, loog niet, dat voelde zo, of
schoon ze nog nooit zulk een afschuw
van hem gehait^ad, als nu.
Wat wij je? Ga toch met hem
mee! Je bent niet beter dan het vuil
van de straat.
Zonder vrees weerstond ze zijn blik,
terwijl een donkerrood haar gelaat
bedekte.
(Wordt vervolgd).
Neem hfjj dan terug, steel het,
voor mijn par* Hij besteelt dè men
schen genoeg.»
Laat dal toch rusten, bad zij.
Kom mee naarAchter, ik zal jp hoed en
parapluie me$emen.
Daar hij nóg Aarzelde, speelde zij
de' teleurgestelde. t
Oskar, ik geloof je niet! Zij is
weer hier, je hebt 'fne bedrogen F Als
ik het wist, o, als ik herwistIk zou
me schamen, weer zoo zwak geweest
te zijn.
Hij lachtq luid.
Weer de oude geschiedenis! Goed,
goed, ik kan wel weggaan. Wat w?et
jij van beursspel?
Terwijl beiden zwegen, ruisehte haar
kleed, zoodat haar sleep het gordijn
deed bewegen.
Ik zal je gelooven, liefste. Heb ik
je niet altijd gegeven Ik ben tot elke
opoffering bereid. Omdat ik je zoo lief
heb, omdat ik niet buiten je kanBlijf
toch blijf toch Geef me één uurIk
wil alles beproeven, zelfs mijn diaman
ten beleenen
Hij wankelde.
Je moest weten, dat ik vandaag
een groote onrust voel. Laat me gaan
hij heeft vandaag iets, ik zag het hem
A^Ach, virbeelding I Hg is net als
concludeeren dat het jaar 1863 betee-
kent een reusachtige wending ten
goede van onze volksopvoeding.
Intusschen heeft die snelle uitbrei
ding zeker veel bezwaren gehad, gelijk
spr. nader aantoonde.
Den invloed van het middelbaar on
derwijs op de ontwikkeling van don
middenstand en den landbouw schet
sende wees spr. er op, dat onmisken
baar het middelbaar onderWya aan hot
geheolo bedrijfsleven in hoogo mate
ton goede is gekomen. Die invloed is
evenwel nog veel grootor en algemeo-
ner geworden juist w(jl de H. B.
Scholen niet bovenal tot technische
of handelsscholen zyn geworden, maar
zelfstandig het doel zijn blyven na
streven van algemeene voorbereiding
voor hoogore wetenschappelijke vor
ming op velerlei gebied.
Do klacht is gehoord en ze is niet
ongegrond, dat het leerplan van de
IIB. Scholen te overladen, wat te
eenzijdig is gericht op de beoefening
van de wis- en natuurkundige weten
schappen. De klachten zijn evenwel
gaandeweg zeer in kracht verminderd,
zoo niet geheel opgehouden.
Steeds meer hebben ook zij, die ze
aanhieven, gezien dat zonder don
broeden grondslag van het onderwas,
op de wijze zooals de H. B. Scholen
het thans geven, de ontwikkeling van
wetenschap on techniek achter blijft.
Wellicht zal in de volgende jaren
de wet. van 1863 reeds geheel tot de
geschiedenis gaan behooren. Daarom
wilde spr. aan hot einde van zyn rede
in een kort woord zyn verwachtingen
samenvatten. Spr. hoopte en ver
wachtte dat als kern van de opvoeding
onzer jonge lieden van twaalf tot
achttien jaren zal blyven bestaan de
opvoedingsschool die algemeene weten
schappelijke voorbereiding geeft op
den grondslag van de wetenschappen,
welke voor ons tegenwoordig maat
schappelijk leven van belang zijn, en
dat zij «ich daarbij zwl ontdoen van
die elementen, welke tot het vak
onderwijs op verschillend gebied bo-
hooren en afzondörlijk organisatie be
hoeven, zonder evenwel elementen
V.an klassieker opleiding op te nemen.
Spr. hoopte dat deze school, degelijk
uitgerust met welbezoldigde, voorna-
m olijk onder leiding van aan de univer-
siteiten wetenschappelijk opgeleide
leerkrachten die in do gologonneid zijn
geweest, zich ook paedagogisch te
bekwamen vóór ze hun taak aanvaar
den, met voldoende middelen onbo-
De voorbereiding van Oostenrijk.
Omtrent den gemeenschappelijken
Ministerraad welke in de Oostenrijk-
sche hoofdstad gehouden is en waar
aan al|e Ministers der Donau-monarehie
deelnamen, worden nog de volgende
bijzonderheden gemeld: Door den
Ministerraad werden alle vraagstukken
van finaneieelen on militairen aard
volkomen afgehandeld.
Zoowel de vraag van de noodige
credit ten als van de troepentranspor
ten, het transporteeren van munitie
en proviand, kortom alles wat tot de
voorbereiding van de actie dient werd
afgedaan. Het commando van de troe
pen werd opgedragen aan generaal von
Kötiorek De toestand wordt van goed
ingelichte zijde na don Ministerraad
zoo voorgemeld, dat het golioelo ap
paraat in Oostenryk-Hongarije, dat
voor een der gelijke actie noodig is,
op een toeken, door tien Keizer te
geven, automatisch in beweging gezet
wordt. Wat de beslissing van (hm Kei
zer betreft, het is natuurlijk buiten
gesloten, een voorspelling te doen.
Niettegenstaande alle geduld cn lank
moedigheid gelooft men, dat de Keizer
niet zal toestemmen dat er langer met
de actie gedraald wordt, omdat de
militaire toestand hierdoor slechter
wordt. Hot bericht, dat Zaterdag via
Engeland kwam dat Oostenrijksche
transportschepen met .tomdin^stroepon
in Antivari aangekomen zijn, wordt
bevestigdeveneens het bericht, dat de
troepen in (’astel Nuovo op telegrafisch
bevel van den Minister van oorlog ge
durende den nacht ontscheept zijn.
De anarchie in Albanië.
Volgens do ^Tribuna“ uit welk blad
het door de „Maand. Crt.“ wordt over
genomen luiden de berichten omtrent
den binne'hlandschon toestand in Alba
nië nog steeds ernstig. Er heerscht
volmaakte anarchie. De soldaten van
Essad pasja en die van Djavid pasja
zoudep roof en moord plegen. Benden
Muzelmannen, die uit Macedonië ver
jaagd zijn, zouden zich aan de nog niet
vastgesteldo grenzen van Albanië be
vinden en daar diefstal en geweldple
ging aan vrouwen begaan.
Men verkeett zoo goed als geheel
in ’t onzekere omtrent de plannen van
Djavid pasja, wien de Porte drie da
gen geleden beval, Albanië te ontrui
men. Het gerucht loopt te Londen, dat
Essad pasja met Ismall Kjemal onder
handelt.
De Serviërs hebben Albanië geheel
altijdJe kunt achter uit, zoodra je
wilt. Er komt niemand, wees daar
zeker van.
Met den ongebonden zinnenlust
eener vrouw, die haar verlangen wil*
dóórzetten, werd zij hartatochtgjyk- «ongc
teeder, en Herbst kon zich daartegerp ^ondi
niet langer verzetten.
Op dijt oogenblik kon Gliiser zich
niet langer inhouden. Hij stormde naar
binnen, pakte Herbst by denAaag en
trok hem met ^geweldige krachtsin
spanning terzijde, zoodat deze achter
over op een stoel viel.
Verleider4 Schurk brulde hij en
kneep hem de keel toe. Zoo beloon je
myn goedheid
Met een schreeuw was Klothilde ge
vlucht, nog altijd met den hoed in de
hand, wat ze niet scheen te weten,*
Je wurgt hem*! Je wurgt hen^BI
krijschte ze. Laat hem los, ik roep oiWl
hulp.
In dat oogenblik dacht ze slechts
aan haar minnaar, die door haar toe
doen hier gebleven was.
Des te beter voor hemriep
GlUser, ruw lachend. Zooals je mij be
drogen hebt, zoo heeft hij ’t jou ooM
gedaanJe hebt als een deern je ga
lant geschenken gedaan, waarvatf hij
een andere betaaltDaarom moet hij
dubbel gestraft worden I
na een schijn-oavalerie-charge bij de
manoeuvres vaak dachten „donnar-
wetter, als dat eens ernst waszulke
menschen zullen te spoedig het zwaard
te voorschijn roepen, waar het woord
der overreding beter op zijn plaats
ware geweest. Zij zijn te weinig door
drongen van de waarheid van het
spreekwoord„Een uur van onbe
dachtzaamheid kan maken dat men
jaren schreit.”
En van dezelfde soort makelij als
de Duitsche kroonprins is de vecht-
horde op den Balkan. Strijd schijnt
daar het doel van het leven. Ofschoon
koning Nikita geen enkel vooruitzicht
kan hebben dat hy ten slotte Skoetari
zal behouden, prikkelt hij door zijn
onverstandige antwoorden den toe
stand van opgewondenheid, waarin in
de laatste maanden de groote mogend
heden en vooral Oostenrijk-flongarije
verkeert. Het is waarschijnlijk slechts
aan de verdiensten van Sir Edward
Grey te danken, dat steeds weer do
eensgezindheid behouden is gebleven.
Grey zet veel op het spel. In dezen
strijd, het is bekend, ziet Rusland met
lonkende oogjes naar de Slavische
overwinnaars van den Balkan. Dos-
tenrijk-Hongarije staat juist vyandig
tegenover die volken. Dat nog altijd
een strijd tusschen Oostenrijk en één
der Balkanstaten is voorkomen, is, we
mogen het gerust zoggen, het werk
van Sir Edward Grey. Engeland’»
minister wil den Balkanoorlog doen
eindigen zoo dat het prostige van
Europa niet al te zeer is geschokt.
En daarom kiest Engeland de partij
van Oostenrijk, waar dit er op aan
dringt dat Skoetari direct zal worden
ontruimd. En dat Rusland ook zoo
goed mee blijft doen is mode aan En
geland te wijten. Bij alle ongunstige
berichten over de onderlinge verstand
houding houden we dit steeds voor
oogen, dat de schipper, die op het
oogeflblik hot vrede^scheepje stuurt,
een kundig vakman blijkt te zyn.
De wet op het Middelbaar
Onderwijs.
Zaterdagmiddag vierden to ’sGraven-
hage belanghebbenden bij en belang
stellenden in ‘t Middelbaar Onderwys
het halve eeuwfeest van de wet op
het Middelbaar Onderwijs, die op 2 Mei
1863 door den Koning werd bekrach
tigd.
Het feest was georganiseerd door
do Vereeniging van leeraren bij hdt
Middelbaar Onderwijs en werd gege*-
von in „Diligentia”, waar op haar uit-
noodiging autoriteiten en geleerden
uit alle doelen des lands waren saam-
gokomen en Waar voor, na en tusschen
de redevoeringen on toespraken het
muziekgezelschap „Amphion, nit H.
B. S.-leerlingon en ex-leerlingon saam-
gestold en door eon II. B. S.-leeraar
idon heer Van Milligen) geleid, muziek
stukken ten gehoore bracht.
In deze feostvergadering sprak de
heer Dr. D. Bos, lid van de Tweede
Kamer, con rode uit over „De maat
schappelijke betoekenia van de wet op
het Middelbaar Onderwys.”
Hij wees er op dat voor ons vader-
laqdsch onderwys do daad van 1863
daarom zoo belangrijk was, omdat zij
beteekende de schepping van iets
nieuw» en hoe groot de betoekenis is
geweest van deze schepping, wordt
eerst duidelijk voor wie een oog slaat
in de geschiedenis van ons onderwys,
een halve eeuw geleden, liet beeld
van toen vergelykt met darpan het
heden. CT"*
Overal deed zich bijna onnTWeUyk
na de totstandkoming van de wet de
werking gevoelen en het is juist de
groote verdienste van de wat, dat hare
bepalingen daartoe noopten.
Allerminst ontkende Thorbeckè de
bqteekoni» van het particulier initiatief,
maar hoezeer ook daarvoor gestemd,
dat by b. v. op het gebied van het
landbouwonderwijs ook vóór alles
wenschte, bleef Thorbecke tevens over
tuigd, van de noodzakelijkheid dat de
Staat zelf het voorbeeld moest geven,
zelfs moest voorgaan, zelf moest orga-
niseeren, en dien plicht voor zoover
doenlijk, ook aan de gemeenten moest
opeggen.
Spr. ging de snelle ontwikkeling
dier scholen na, om uit de cijfers te
Aan het geld denkend, dat niet eens
in handen van den huichelaar geble
ven was, sloeg hij wild op hem los,
op zijn gelaat, zijn schouders, en schud
de hem bij de armen als een school-
-jongen. Hij gebruikte zijn vuisten,
Ier te zien, waar ze neerkwamen.
De kleine jpogan werden groot en ver
loren hunAi.iweeglijkheigi, want hij zag
slechts xfen man, die hem zijn geluk
gerooM had.
Bega Joch geen| on‘geluk riep
Klothilde hem toe toen ze zag, dat
Herbst verbleekte on naar lucht en
woorden zocht.
Terwijl GUsei1 er nog op los sloeg,
en niet wist, wat hij deed, werd van
onder de wenteltrap luid zijn nanm
geroepen. Er moest iets bijzonders
voorgevallen zijn, want het was do
tuinman, die op verschrikten toon riep,
dat hij spoedig beneden komen zou.
Ja, dadelijk riep Glaser terug,
kwam tot bezinning en liet zijn slacht
offer los.
Zijt ge gek geworden vroeg
Herbst, nog kuchende van benauwd
heid. Gij zult uw verontschuldiging
moeten aanbieden Het is zuiver toe val
dat gij mij hier vindt! Slechts uw ver
beelding kan u dit alles ingegeven
hebben
Met verkreukt boord en gescheurde
