m Tlffi
khandel.
Courant
PING
No. 12168.
Zaterdag 10 Mei 1913.
52e Jaargang.
en
S-o.ïtexxlaxxd„
FEUILLETON,
DE GEWETENLOOZE.
Eerste Blad.
TAMINIAU’S
JAM
cLe BESTE.
ELST BIJ ARNHEM.
LME,
I1LLEGOM.
I
LANTEN,
volop bloemen,
AYZONEN
'V
risiaw
moeders.
Verdeeld Nederland,
n.
Telefoon Interc. 82.
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZÓÓN.
f 1.25
DANTZIG,
MEST.
iflevering.
‘i
I
(Slot volgt.)
lan Zn., Gouda
B
d zijn leven een
ebben Bestelt
iverseelvoer)
13 en- llt kilo
onie“. Kegeloon-
Negen“.
HOOGEN.
v. ABS-
Dit Nummer bestaat uit twee
bladen.
endermeel
r voederkosten
40 en 5 kilo
Kanaries
.3, en */i liter
ij
verschillende
.75, 30 i f 1.—
t 2.50.
r kamer of tuin
BIJL,
'BAART Lz.
n dit blad.
hoe klein ook,
inten voor pot-
Tweeden Pinksterdag1 ver
schijnt de Goudsche Courant
niet.
lermethode.
joderfabriek
[SIA
Enkhuizen.
aar bij HH.:
Wijdstraat.
D, Veer8tal.
MERK te lellen
iIJN VAN
IEEËN worden
l in verzegelde
.n vijf, twee en
n een Ned. ons
Iding van Nom-
ijs, voorzien van
nd Merk, vol
et gedeponeerd,
t de uitvoering
rde orders aan-
1) Het weekblad D e 0 h r i s t e-
lijke actie schreef: „En gij,
vrouwen, gij hebt hier ook een
woordje mee te spreken; zegt het
maar eens flink en ronduitin mijn
huis komt voortaan geen socialistisch
en geen neutraal brood meer”.
2) Zie N. R. Ct. van 28 Januari
1913.
3) 12 October 1910.
4) De Beukelaar 1 Febr. ’13.
5) Pari. Redevoeringen, I, bl. 571.
aan alle kanten, woekert en knaagt
de verdeeldheid aan de kracht van
ons volk, dat zich, dank zij de
politiek der rechterzijde, meer en
meer in hokjes afscheidt en splitst.
„Blijf één, m’n vaderland” I
De stemming van 1901 zit er
weer volkomen in. Van alle kanten
uit de christelijke pers dreunen de
leugenkreten weer aan, dat hét gaat
„voor of tegen Christus”. Evenzeer
als men vroeger reeds schreef, dat
de vrijzinnnigen propaganda maken
voor den „dierlijken wellust”, even
min schaamt men zich thans ons aan
’t volk af ,te teekenen als de ver
dedigers van den ontucht. Het blad
De Heilige Familie (2),
onder redactie van pater Boomaars,
schreefals de liberalen en socialisten
aan 't bewind4komen „jagen zij de
zusters en de paters als honden het
land uit”, maar de publieke vrouwen,
de sletten, worden „geëerd”. En
't edele blad vervolgde
„Het is wel juist voorspeld, als
de liberalen e;i socialisten hier
aan de regeering komen, het ook
hier zou gaan gelijk overal waar
zij de baas zijnde priesters en
Zusters verjagen, hun goederen
stelen en den armen werkman
laten ploeteren gelijk voorheen, en
de zieken in het ziekenhuis laten
sterven als beesten zonder hulp,
zonder steun. Onthoud het, ver
geet het niet, de inzet van den
verkiezingsstrijd gaat niet voor of
tegen de tariefwet, niet om den
grooteren of kleineren boterham
voor den arbeider, voor den ouden
en invaliden, maar of Nederland
christelijk zal zijn, Christelijk ge
regeerd zal worden, of dat ons
dierbaar Nederlandse)! volk een
aerk
rijgbaar aan
ky’s naam zou hem ook dit bedrog
wel gelukken. Wel is waar waren ze
geheel verschillende personen, maar
toch landslieden, wat den doorslag gaf.
Hij wist, dat zij nu in de stad woonden
in dezelfde buurt als vroeger.
Tegen schemer stuurde hij een jon
gen met eenige regels schrift naar
haar, die hem spoedig het antwoord
gracht, dat zij ’s avonds op den bepaal
den tijd komen zou. „Zur Heimat”
gevraagd, waar ze jaren geleden aan
geland waren. Hij had gehoord dat
andere vrouwen nu de zqak dreven en
andere gezichten er bedienden.
Tegen negen uur kwam juffrouw
Dolinsky met kloppend hart bij hem,
om te weten te komen, wat hij ver
langde. Zij had het niet aan haar man
gezegd, uit vrees dat hij voor der eerste
maal zijn heerschappij over haar zou
doen gelden en iets tot nadeel van
Glaser ondernemen. Wat ze deed, wilde
ze slechts voor zich zelf verantwoor
den. Het toeval bracht haar nu in
dezelfde kamer, waar ze bij haar aan
komst te Berlijn geweest was. Hij her
kende de kamer niet, maar zij zag
alles op de oude plaatsen, alles nog
armzaliger en gebrekkiger. Met gebo
gen hoofd zat hij op denzelfden stoel,
waarop zij eenmaal geweend had. Zijn
uitzicht was geheel veranderd, zoodat
Dr. Kuyper heeft niet gerust, voor
hij van het Ministerie-Heemskerk
had gemaakt een kabinet in z ij n
geest. Een kabinet, dat voortzette
de politiek van verdeeldheid en
scheiding, die ons volk verbitterde
en zijn zonen tegen elkander opzette.
En ’t werd steeds erger.
Nu kunnen we dan met recht
spreken van: verdeeld Nederland.
Verdeeld, dank zij het optreden der
rechterzijde. Steeds feller, steeds
scherper worden de scheidings-lijnen
in ons volk. Overal, tot in het absurde
toe, dringt de splijtzwam door, woe
kert en kankert de verdeeldheid, de
geest van sectarisme. Het is of op
geen enkel gebied van ’t openbare
leven de zonen van ons volk meer
kunnen samenwerken. De „christe-
lijken” schuwen ons, als een besmet
telijke ziekte. Tot in de sport drijft
men de verdeeldheid door. Christe
lijke gymnastiek-vereenigingen Zijn
opgericht. Er is een christelijke pad
vinderij. De Katholieken, die veel
van vermaak houden, hebben eigen
dansclubs, waar vermoedelijk vól
gens de christelijke rechtsbeginselen
de Duitsche polka wordt gedanst.
Vurige aanbevelingen worden ver
spreid voor christelijke broodbakke
rijen (1). De geitenfokvereenigingen
op christelijken grondslag zijn bekend.
Levensverzekeringsmaatschappijen,
die behalve gewone uitkeeringen ook
speciale uitkeeringen aan hun klanten
geven, welke vervallen wanneer de
verzekerde een gemengd huwelijk
aangaat, behooren al evenmin meer
tot het terrein dér fantasie. Overal,
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 15 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer „0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0 35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Engeland’s positie als wereldrijk.
Engeland heeft zich in den loop der
tijden een wereldpositie veroverd. Tel
kens is het grondgebied dat tot het
empirium behoort te worden gerekend,
vergroot en nog steeds ligt Engeland
op den loer bij gunstige gelegenheden
zijn machtige hand uit te steken naar
nieuw gebied. Eén nadeel is er aan
dat groote gebied verbonden, n.l. zijn
verspreid heid. Australië en Canada
beide behooren tot het Britsche rijk.
Om eenig denkbeeld van de groote
van het koloniaal gebied van Enge
land te geven, willen we allereerst
meedeelen, dat het Britsche gebied 90
maal zoo groot is als de oppervlakte
van het moederland zelf. Engeland
bezit in Amerika 9.508.000 K.M2., in
Australië 8.258.000 K.M2., in Afrika
5.250.000 K.M2., in Azië 5.244.000
K.M2. Dit reusachtige gebied moet
verdedigd worden. Wie in de laatste
tijden heeft nagegaan de debatten over
de mogelijkheid dat wij Indië zouden
kunnen verdedigen en de daarmee in
verband staande kwestie van een spe
ciaal Indische vloot, ’t zij al of niet
uit slagschepen (dreadnoughts) bestaan
de, begrijpt welke moeilijkheden En
geland ondervindt bij de verdediging
Jij ook al? En ik dacht, dat jij
anders waart dan al de anderen.
Ja, dat is waar, ik heb het je dik
wijls bewezen. Liever onrecht lijden,
dan onrecht doen. En ik heb voor je
geleden.... Ik zal je zeker niet ver
raden, je zult zelf je weg moeten vin
den. Leef wel, arme man!
Dus help je mij ook aan do strop,
stootte hij uit.
Ach, ik, eenvoudige vrouw, wat
kan ik daaraan doen.
Plotseling luisterde hij, als doorgaans
in den laatsten tijd, toen er in de nabij
heid stemmen gehoord worden, die
hem angst aanjoegen. Beneden sprak
men door elkander, zoodat de onver
staanbare klanken de trap op door
drongen.
- Stil, stil!
Hij sloot en grendelde de deur.
De angst neep zijn keel toe, zijn
hart bonsde,.
Zij dacht aan haar man, haar kin
deren, aan haar echtelijken staat, die
gevaar liep, als men haar hier met
hem aan trof.
h
goddeloos volk moet worden, een
volk zonder fut en energie, een
volk dat zich zelf uitmoordt, over
geleverd aan de laagste der harts
tochten, de zedeloosheid.”
Ziedaarde linkerzijde door dezen
priester, dienaar van waarheia en
liefde, voorgesteld als propagandist
van zonde, diefstal, ontucht, zedeloos
heid. i'
„Blijf één, blijf dén m’n vader
land.”
En die verderfelijke politiek van
scheiding en leugen en verdeeldheid
wordt reeds overgebracht naar Indië.
Daar ook gaat men door de school
verbittering en tweedracht k weaken.
En men laat hier in ons land de
kleine kinderen op de katholieke
scholen bidden voor den uitslag
der verkiezingen, voor ’t kabinet-
Heemskerk. Zoo snijdt het mes van
beide kanten. Eenerzjjds scheldt men
de openbare school' uit voor al wat
gemeen is. Hoor slechts het Friese h
D a g b 1 a d (3)
„O, Openbare School, moorde
nares van vele duizenden arme
kinderzielen, watl^jt
Gods voor ons volk geweestwat
zijt gij het nog 1 Openbare School
gij, die neutraal wilt zijn en niet
kunt zijn, gij maakt van de u
toebetrouwde kinderen aanbidders
van de volkssouvereiniteitgij
strooit het zaad der Revolutie in
hunne harten ge maakt er ker
misklanten vanwerkheiligen
farizeeërsge leert ze de zon
prijzen en dankbaarheid bewijzen
en gij leert den kinderen God en
Zijnen Christus verloochenen!”
En aan den anderen kant zaait
men in de harten der kinderen op
de bijzondere school reeds de haat
en de verdeeldheid jegens de vrij
zinnigen, maakt men er kleine poli-
tiekertjes van, laat men hen bidden
voor den uitslag der verkiezingen.
Maar een ernstig man als Mr. dr.
van der Laar, de leider der christe-
lijk-sociale partij,dus geen vrijzinnige,
schreef daaarover: (4)
96)
De storm aan de bank was bedaard.
Men had beslag gelegd op Ghtser’s
villa, zijn huis, geheel Eind-Berlijn en
al zijn verdere bezittingen, waarvan
de opbrengst nauwelijks toereikend
was om een deel der reusachtige schuld
te delgen. Sedert drie dagen zocht
men hem, want plotseling had men
ontdekt, dat deposito’s van groote
waarde verdwenen waren. Toen hij
vernam, dat hij ontdekt was, verloor
hij het hoofd en dacht nog slechts aan
ontvluchten. Men meende hem in de
provincie op het spoor te zijn, maar
had geen rekening gehouden met zijn
sluwheid, die hem zelfs op deze vlucht
niet verliet. Evenals hij in Berlijn eens
het beloofde paradijs zag, zoo lokte
het hem nu met al zijn schuilhoeken
en geheime wegen.
Hij liet zijn baard afscheren, zette
een bril op en zwierf zoo, onkenbaar,
door de stad, terwijl hij onder een
valschen naam nu hier, dan daar woon
de, wachtend op een gelegenheid om
hzij schrok. Hij droeg nu zijn bril niet.
Hij was grijs geworden en maakte den
indruk van een verwaarloosd man, die
niet om zijn uiterlijk geeft. Ontroerd
viel ze hem om den hals en begon,
met haar wang tegen de zijne, zacht
te ween en.
Fluisterend zei hij haar, dat hij bu
hier voor koopman Rabinch doorging,
zooals hij geschreven had, en dat zij
zich niet verspreken moest. Zij stelde
hem gerust, zeggende, dat zij onder
dezen naam naar hem gevraagd had.
Beneden had zij een bekende stem
meenen te hooren aan den met gas
ten bezetten disch, maar dit zei ze hem
niet.
Toen Glaser haar zijn plan mee
deelde, weerde ze dat af. Nooit zou ze
dat vkunnen doen van haar man was
niets te hopen, want hij haatte en ver
achtte hem.
Je zijt altijd zoo sterk in je leven
geweest, voegde zij hem toe. "Wees
het nu ook. Zoo,veel menschen heb je
ongelukkig gemaaktwordt nu zelf
weer gelukkig. Geef je aan bij de po
litie, leer boeten, en begin daarna een
nieuw leven, want eerst dan kunt ge
voor uw oude moeder treden.
Hij lachte tusschen zijn tanden, zoo-
alsbij vroeger altijd deed,als haar hdnen
wilde.
GOUDSCHE (OIR 1\T.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem, franco per postI 50 t tTfSS
Met Geïllustreerd Zondagsblad „1.50 1
Idem franco per post1 90 AvM Wv)
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange JL
Tiendeweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
afof het niet, ter wille van die toe
komst, een eind moet maken aan
een regeering, die haar numerieke
kracht alleen ontleent aan een
p o 1 k van scheiding,
'scheuring en verdeeld
heid, een politiek die op den duur
voor onze nationale onafhankelijk
heid wel eens een ernstiger gevaar
zou kunnen worden dan welke groote
mogendheid ook.
„Men discht leugens op aan de
kinderen, om ze dan door middel
dier leugens tot gebed aan te
sporen. Zoo doet men aan de
kinderzielen geweld aan. Kinder-
verleugening en daarnaast volks»
verscheuring. De vijand, waar
tegen de onschuldige kinderzielen
bij God om bescherming moeten
vragen. Alsof een buiteniandsch
heidendom ons land bedreigde.
Voor deze kinderen behoort aldus
ieder, die ter linkerzijde staat, tot
den vijand, tegen wien men Gods
hulp heeft in te roepen. Zoo voedt
men de kinderen stelselmatig op
in haat tegen hun medeburgers.
En dergelijk anti-nationaal bedrijf
van volksverscheuring durft men
dan publiekelijk toejuichen.”
Inderdaad
En nog eens -r- zoo knaagt
aan alle kanten de politiek der rech
terzijde aan de nationale kracht en
eenheid van ons volk. Zoo begint
men reeds met de kinderen, om de
zonen van ’t volk tegen elkander op
te hitsen, hen elkaar te doen schuwen
gij een geesel als de pest, om ons kleine' volk uit
elkander te scheuren. Waarachtig:
wij vragen met dr. Kuyper van 1900
wat defensie en diplomatie baten,
wanneer het volk zelf niet gedragen
wordt door een breed en heilig ge
voel van saamhoorigheid en verdraag
zaamheid. Wij, vrijzinnigen, zijn ons
bewust daartegen nooit stelselmatig
te hebben gezondigd. Wij hebben
onze fouten gemaakt, natuurlijk.
Maar vrijheid en verdraagzaamheid
hebben wij door onze politiek altijd
trachten te bevorderen. Dat heeft
Dr. Kuyper zelf erkend. Want hij
zeide in dezelfde redevoering, dat
het kabinet-Pierson in
dien geest heeft gewerkt
(5). Maar nu wij daar straks het
eeuwfeest van onze onafhankelijkheid
gaan vieren, en wij allen beseffen
dat onze toekomst slechts verzekerd
is, wanneer een gevoel van broeder
schap en verdraagzaamheid ons be
zielt nu vrage ons volk zich ernstig
zijn vervolgers te ontsnappen. De man.
wien zoovelen smeekend te voet ge
vallen waren, had, nu hij van zijn
hoog standpunt een smadelijken val
gedaan had, geen enkelen vriend meer.
Twee weken had hij voorbij laten
gaan, terwijl hij intusschen alles, wat
de couranten omtrent hem vermeldden,
verslond met den galgenhumor van
den verslagen man, die om dat alles
lacht. Al had men ook de troepen
vernietigd, den aanvoerder zou merf
stellig niet gevangen kunnen nemen.
Wat hij bijeen had kunnen garen, had
hij opgestreken en nu verlangde hij
om in het buitenland te zijn, waar
nieuwe ondernemingen voor-zijn eer
zucht waren. Nog één nacht slechts
wilde hij in deze huizenzee doorbren
gen, om haar dan langs omwegen te
•verlaten, gedreven door een onweer
staanbaar verlangen om nog eenmaal
moeder en zuster weer te zien, die
steeds rijkelijk door hem bedacht waren.
Wanneer hij in het bezit was van
de papieren van een ander, dan zou
het mogelijk zijn, om tot dicht bij zijn
vaderland te komen, waar hij dan wel
nieuwe plannen zou maken. Anna
kwam hem in de gedachten, die ook
nu nog wel wat voor hem over zou
hebben en haar man zou kunnen be
wegen, hem te helpen. Onder Dolins-
enoegenu 8 uur,
de Wilde.
r- en Woningtoe-
gadering Onder-
„Armenzorg.”
k 8 uur. Orgel-
