Aanbesteding.
GREBAS
PlXAVONJ
IFIiNO'S
1' ORBELBE5PELINO
i VAN DER MYDEN Co.
Drinkt thee van
P. WEIJ ER,
Firma A. VAN VLIET.
Licht- en Krachtinstallatics.
LIMONADES OP KOGELFLESCBM.
Jubileum Zelfbinders
bj C. A. B. R VATZLXGER,
ASTRA
Electro-Technisch Bureau.
H. van Dam zn. Zonen,
BELONJE's
Gemengde Berichten.
Gemeentelijke Arbeidsbeurs,
Stadsnieuws.
Laatste Berichten
aanbesteed
Het verbouwen van perceel
1 Jouwe Nr. 146-148 te Gouda.
Telegrafisch. Weerbericht
Advertentiën
merk'I Niadlmls
er ons 16, 18, 20, 22 et.
in de Groote of St. Janskerk
op DINSDAG 13 MEI1913,
ANTON COOPS,
Rijwielhandel „STRUISVOGEL"
Levering van Ornamenten, Gloeilampen en aanverwante artikelen.
J. F. W. TURION,
Pianohandelaren
Kloveniersburgwal ÏO, Amsterdam.
Administratiekantoor van Vermogens,
Onroerende Goederen en Hypothecaire vorderingen,
Hebben kapitaal beschikbaar voor eerste hypotheken
Alom verkrijgbaar.
Bi. JML BFLON J F Jr., Keizerstraat
Maakt zelf uw Drukwerk,
VHAACiT
Markt 18-1».
werken. Wij hebben over deze oplos
sing, volgens welke de genoemde
Firma in het vervolg een bedrag van
f 57.725 jaarlijks aan do Gemeente zal
hebben te betalen, het advies inge
wonnen van de Commissie van bijstand
in het beheer der Gemeentewerken,
die blijkens haar hierbij overgelegd
schrijven verklaart er mede in te stem
men. Voor het goed begrip der zaak
loggen wij hierbij nog over de met den
hoer Notaris Cambier van Nooten
namens de Firma Zwartjes en Co.
met ons over de zaak gevoerde corres
pondentie benevens eenige uittreksels
uit het kadastrale plan.
Op grond van het bovenstaande
hebben wij thans de eer de ontworpen
regeling aan Uwe goedkeuring te on
derwerpen en U daarom voor te stel
len te nemen het volgende besluit
De Raad der Gemeente Gouda
Gezien de voordracht van Burge
meester en Wethouders dd. 30 April
1913, No. 39/365;
Gelet op het advies der Commissie
van bijstand in het beheer der Gemeen
tewerken, dd. 21 April 1913, No. 238
Besluit
I. met de Firma Zwartjes en Co.
alhier er toe mede te werken, dat het
fierceel aan de Vest alhier kadastraal
>ekend gemeente Gouda, Sectie D
No. 1328, erf groot 7 Aren 80 centiaren
bij een akte' van rectificatie wordt
gesteld ton name van de gemeente
Gouda
it aan de Firma Zwartjes en Co.
voornoemd4 in erfpacht voor den tijd
van 50 jaar uit te geven een perceel
grond aan de Vest, kadastraal bekend
gemeente Gouda Sectie D No. 2502,
groot 4 Aren 10 centiaren voor een
jaarlijkschen canon van f 41.met
bepaling dat de erfpachtster ten dienste
van haar aan Vest en Drapiorsteeg
gelegen fabriek recht van overgang
heeft over do zg. Watersteeg tusschen
de kadastrale perceelen Gemeente
Gouda Sectie D Nos. 1170 en 1328
en overigens onder de gebruikelijke
erfpachtsvoorwaarden
III. met intrekking van de door de
gemeente met de Firma Zwartjes en
Co. op 7 Februari 1896 gesloten huur
overeenkomst betreffende een terrein
aan de Vest, groot 90 M2. deel uit
makende van het perceel, kadastraal
bekend Gemeente Gouda, Sectie D,
No. 1330, aan de Firma Zwartjes en
Co. te verhuren voor den tijd van 50
jaar een gerioleerde zijl, gelegen ten
Noord-Oosten van het onder II ge
noemde perceel en kadastraal bekend
gemeente Gouda Sectie D No. 1972,
groot 167.25 M2. voor een jaarlijk
schen huurprijs van f 16.726 en verder
onder de voor de verhuring van ge
meentezijlen gebruikelijke volrwaar-
den.
De Raad voornoemd,
Secretaris. Voorzitter.
(Wordt vervolgd.)
By de gehouden stemming voor lid
van den Raad der gemeente Oudorp
(N.-H.) waren 122 stemmen uitge
bracht, waarvan 1 van onwaarde. De
liberale candidaat werd gekozen met
66 tegen 65 op den R.-K.
De politie te Boedapest deod Don
derdagavond een inval in vijf clubs
waar in het geheim gedobbeld werd.
In een daarvan werd een portefeuille
gevonden met een aantal wissels ge-
teekend door spelers die geld tegen
woekerrente hadden geleend van de
club. Het schy'nt dat spelen een van
do ernstigste gebreken is van de Hon-
gaarsche samenleving.
Do 150.000ste mikroskroop.
De firma Seitz te Wetzlar, die haar
100.000ste mikroskoop indertijd aan R.
Koch heeft geschonken, heeft nu den
150.000sten aan Ehrlich aangeboden.
Het „zittend" leger, dat in onzen
door mikroskopen tuurt, moet wel
ontzaggelijk zijn, als éón firma zóóveel
instrumenten aflevert. En de verove
ringen van dit leger zullen de macht
der volkeren duurzamer verhoogen
dan de instrumenten van Krupp.
(T. v. G.)
Opgave der Personen,
die zich gedurende de week
van 2 Mei tot 9 Mei in
de Gemeente gevestigd of
deze verlaten hebben.
VER TROKKENEN:
F. J. A. H. Ilendriksz, uit Veerstal 3
naar Delft Korenmarkt 31.
J. H. T. Stam, uit Bleekersingel 6
naar Ned. Indië.
II. Kooi, uit Bogen 52 naar Am
sterdam, Overtoom.
C. van den Berg Wed. Verlaan uit
Winterdijk 2 naar Amsterdam Drie-
koningenstraat 11, 1 hoog,
J. B. Bruikman, uit Raam 19 naar
Amsterdam.
L. M. de Bruijn uit Boelekadc 93
naar 's Gravenhage Schenkstraat 36.
H. J. M. van Leeuwen uit Gouwo
191 naar Amsterdam, Haarlemmer
houttuin 44.
G. de Bruijn uit Bleekersingel 49
naar Rotterdam.
C. Boer, uit v. Beverninghlaan 22
naar Alphen, Groene weg.
C. T. van der Werf, uit L. Tiende-
weg 74 naar Heerenveen.
J. H. H. Damoiseaux uit Kleiweg
76 naar Eygelshoven.
G. Groot, Wed. uit Krugerlaan 17
naar Ouddorp.
J. Hoogerdijk uit Vlamingstraat 12
naar Waddinxveen Jaagpad 106.
W. van Breonen uit Bogen 20 naar
Woerden, Doelstraat 4.
C. D. A. Stol werk uit Zougstraat
54 naar den Haag. Prinsengracht 57.
A. F. den Edel uit Boomgaardstraat
64 naar Rotterdam.
W. Broer uit Buurtje 17 naar Rot
terdam Lijnbaanstraat 15.
GEVESTIGD
N. Scheffers uit Schiedam in Kar-
nemelksloot 23.
G. J. van der Hoorn uit Alkemade
in Groenendaal 50.
J. Broker uit Boskoop in Bleeker
singel 11.
J. Boot uit Bodegraven in Corn.
Ketelstraat 29.
J. W. F. Jonkers uit Zeist in Cra-
bethstraat 71.
D. Blomraondaal uit Duitschland in
Fluweelensingel 91
F. M. Clements uit Zalt Bommel in
Pepersl raat 56.
J. Tanis uit Ouddorp in IJssel-
laan 82.
A. Heerkens uit 's Heerenberg in
P. C. Bothstraat 48.
H. Remmelenkamp uit Schoonhoven
in Groeneweg 7.
G. E. van Keulen uit Rotterdam in
Gouwe 200.
J. van Gessel uit 's Heeronhoek i n
Turfmarkt 110.
C. Vermeulen uit Reeuwijk in R.
van Cats weg 27.
A. Koekkoek uit Rotterdam in Vla
mingstraat 40.
J. W. van Sohaik uit Utrecht in
Spoorstraat 3.
INGF,ZONDEN.
Buiten verantwoordelijkheid der lied.
Aan den Wel Edel gestrengen Bern-,
Mr. J. A. De Wilde.
Gouda, 10 Mei 1913
WelEdel gestrenge Heer,
Ondergeteekenden wenschen Ulangs
dezen weg eene verklaring te geven
van de reden, waarom zij zich genoog
zagen uwe repliek in de vergadering
van gisterenavond niet langer aan te
hooren. Na uwe verklaring, dat het U
door uwe persoonlijke bekendheid met
Z. Ex. Dr. A. Kuyper gemakkelijk zou
zijn'te spreken over zijne persoonlijke
gebreken, verweet U aan den eerst
ondargeteekende, dat hij zulks gedaan
had. Toen deze U bij interruptie de
onwaarheid hiervan kenbaar maakte
meende U zich genoegzaam te kunnen
verdedigen dooi hem toe te roepon
dat U het van „hooren zeggen" had,
voorafgegaan door uwe verklaring, dat
deze ontkenning U aangenaam was.
Toch meenden ondergeteekenden
verplicht te zijn als protest heen te
gaan in aanmerking genomen de moer
dan lichtvaardige wijze, waarop U in
een ernstig debat zulk een pertinente
onwaarheid te berde gebracht heeft.
Te meer was dit grievend voor hem
wien uw verwijt gold, omdat hy van
den aanvang af, dat hij njeende in
het openbaar de coalitie te moeten
bestrijden nooit het persoonlijk le
ven van wien ook in hot geding
heeft gebracht.
Met verschuldigde hoogachting,
E. A. KEUCHENIÜS.
A. H. C. KIP.
Aanvragen van werknemers op
9 Mei.
Volwassenen.
2 opperlieden,
1 stoker,
2 werkvrouwen,
1 grondwerker,
7 pakhuisknechten,
1 magazijnmeester gep. onderoff.
3 werklieden zonder vakkennis.
Leerlingen en jongens
1 klerk.
1 pottendraaier.
Aanvragen van werkgevers.
Volwassenen.
3 opperlieden.
2 werkvrouwen.
Halfwas of aankomende
1 kleermaker.
2 pakhuisknechten.
Leerlingen en jongens.
I kleermaker.
1 pakhuisknecht,
Te Waddinxveen gevraagd:
1 bankwerker.
15 fabrieksarbeiders.
Predikbeurten te Gouda.
Zondag.
REMONSTRANTSCHE KERK.
Voorm. 10'uur. Ds. II. VAN ASSEN
DELFT. Collecte voor het Nederl.
Bijbelgenootschap.
GROOTE KERK.
Vroegpreek ten 7 V2 u^6, ^8* HIJL.
Voorm. ten 10 ure. Ds. ROSCAM
ABBING, Nieuwerkerk a/d. IJsel.
Namidd. ten 2 ure. Geen dienst.
KLEINE KERK.
Namiddag ten 2 ure. Ds. BERKEL-
BACII V. D. SPRENKEL.
LUTHERSCHE KERK.
Voorm. ten 10 ure. Ds. GEELHUY-
SEN.
Maandag 12 Mei (2e Pinksterdag).
GROOTE KERK.
Voorm. ten 10 ure. Ds. BERKEL-
BACH V. D. SPRENKEL.
LUTHERSCHE KERK.
Voorm. ten 10 ure. Ds. GEELHUY-
SEN.
GROOTE KERK.
Huwelijksinzegening, Woensdag 14
Mei 12 uur, Ds. DEUR.
GOUDA, 10 Mei 1913.
Programma van de l,te Orgelbe
speling in de Grooto of St. Janskerk
alhier, op Dinsdag 13 Mei a.s., des
avonds ten 8' uur door den heer J. H.
B. Spaanderman met welwilende mede
werking van Mej. Corrie Hubert van
Beusekom (Alt) Rotterdam.
1. Concert N°. V., G. F. Hiindel
a. Larghetto b. Allegroc Alla Sici-
lianad. Presto.
2. Aria„Pena Tiranna", G. F.
Handel.
3. a. Prealudium (Ed. Peters, Band
II, N°. 2.), b. Adagio (Recitativ) uit
hot 3e Concert, J. S. Bacli.
4. a. Kom mt, Seelen dieserTag b.
Jesus, unser Trost und Leben, J. S.
Bach.
5. Fantasie Sonate N°. 3, over het
Koraal„Ja, Jezus heerschthet on
geloof verstommV' Ev. Gez. 150. S.
de Lange a. Allegro moderato b. An
dante religiosoc. Allegro. Recitet
Finale (Moderato).
6. a. Heer, mijn hert is boos en schul
dig, Cath. van Rennes b. Jesuslied,
Eugen Hildach.
7. Offertoire sur un noël Espagnol
Alex Guilmant.
N B. No. 2, 4 en 6 voor Alt en
Orgelbegeleiding.
Do 2e Orgelbespeling zal plaats heb
ben Dinsdag 3 Juni a.s.
Politieke LezingMr. J. A. de Wilde.
Voor de Anti-Rev. Kiesvereeniging
„Vreest God, Eert den Koning" trad
gisterenavond in de zaal Kunstmin
dor' Sociëteit „Ons Genoegen" als spre-
kerop de candidaat d. rechtsche partijen
in het district GoudaMr. J. A. de
Wilde van 1s Gravenhage.
De voorzitter der kiesvereeniging,
do heer P. D. Muylwijk, opende de
bijeenkomst met de bede „Onze hulp
is in den naam des Heeren" waarna
hij in een kort inleidend woord, van
het ministerie-Heemkerk getuigde dat
het getoond hoeft hoogst bekwaam te
zijn en ondanks tegenwerking veel tot
stand te hebben gebracht, reden waar
om do voorzitter den wensch uitsprak
dat dit ministerie voor het land be
houden zal blijven.
De A.-R Kiesvereeniging heeft ge
meend in Mr. J. A. de Wilde den man
te vinden, die het Ministerie genegen
is en tot steun daarvan zal kunnen
optreden.
Na deze introductie van den Kamer-
candidaat, kwam Mr. de Wilde aan
het woord en verklaarde terstond, dat
hij ditmaal zou spreken over het hoofd
punt van den politieken strijd, nl. de
Grondwetswijziging van het Ministerie
Heemskerk en wei speciaal van art.
192, het onderwijs-artikel. De sociale
quaestie is thans niet de hoofdzaak,
wijl Minister Talma, dien spr. om zijn
stoere werkkracht prijst, dne belang
rijke wetsontwerpen de Tweede Kamer
heeft doen passeeren en het lijdt geen
twijfel dat ook de Eerste Kamer daar
aan zijn sanctie zal verleenen.
De schoolquaestie is het waar het
thans om gaat. In 1905 toen Kuyper
gevallen was, werd aan de linkerzijde
beweerd dat thans de antithese mors
dood was, maar in 1912 is een vrij
zinnige concentratie tot stand gebracht
juist op den grondslag der antithese.
Het concentratiemanifest noemde spr.
daarvoor het bewijs. Spr. verheugt zich
in de totstandkoming dier concentratie,
omdat daardoor zoo krachtig stelling
wordt gekozen tegen de rechtsche be
ginselen.
De antithese hangt ten nauwste
samen met de onderwijsquaestie. Dat
deze antithese bestaat, vindt spr. niet
zoo te betreuren. De tegenstellingen
werken van af den kinderleeftijd tot
op rijper jaren door en daardoor zijn
de partijen ontstaan.
Tot het bespreken der schoolquaestie
behandelde spr. de volgende stellingen
1°. de neutrale school bestaat niet;
2°. door bevoorrechting der zooge
naamd neutrale school wordt 'n deel v.
het volk onderdrukt
3°. de tijden zijn thans rijp voor een
oplossing
4°. door de door Minister Heems
kerk voorgestelde oplossing wordt nie
mand verongelijkt. Daarom is deze
oplossing een nationale zaak.
Allereerst behandelde spr. dan zijn
stelling dat de neutrale school niet
bestaat Het art. 33 der Wet L. O.
lijkt zoef schoon maar de interpretatie
van dit wetsartikel is zoodanig dat de
school is gekomen tot de z.g. neutra
liteit d. w. z. het onthouden van 'alles
wat godsdienst is. Op de z.g. neutrale
school worden wel geleerd de histori
sche personen, doch de qualiteiten dier
personen worden niet behandeld, al-
thaps niet in positieven zin. Spr. zegt
dat er c.a. 400.000 menschen hier te
lande zijn, welke niet behooren tot
eenig kerkgenootschap en voor dezul
ken, die een kleine minderheid vormen
in den staat, bestaat deze neutrale
school.
De rechterzijde heeft men verweten
subsidiejagers, ja subsidiovreters te
zijn. Maar ook op andere wijze wordt
de strijd tegen het christelijk onderwijs
gevoerd. Uit een psychologisch oog
punt beschouwd, werd het godsdienstig
onderwijs bestreden. Men wilde geen
godsdienst op de openbare school uit
eerbied voor den godsdienst. Spr. gaf
hierbij een uiteenzetting van Groen
van Prinsterer's standpunt en haalde
daarbij aan dat Groen gezegd heeft
dat God op dl school niet voorbij mag
worden gegaan. Toon is er gekomen
eon voorstel tot instelling van een go-
splitste staatsschool en later is begon
nen de strijd voor het bijzonder onder
wijs. Door dat bijzonder onderwijs
wordt aangekweekt een sympathie voor
hot Huis van Oranje. Op de openbare
scholen is daarin kentering gekomen.
Een strooming van republikeinsche
onderwijzers heeft zich geopenbaard
bij de geboorte van de Prinses, een
gebeurtenis van groot internationaal
belang in verband met de troonopvol
ging. Eenige onderwijzers hebben zich
tegenstanders betoond van een feeste
lijke herdenking van dit heuglijk ge
beuren. Zij wenschten op school de
absolute neutraliteit te handhaven, De
bewering door Ossendorp verooj'z aakt,
heeft aanvankelijk de liberalèn een
schrik aangejaagd, waarvan ze echter
al heel gauw bekomen zijn.
De quaestie wat aan kinderen moet
worden geleerd en wat niet, is een
paedagogische quaestie en heeft met
het staatkundig leven niets te maken.
Spr. meer.t dat wij staan voor het feit
dat de meerderheid van het volk gods
dienstig onderwijs verlangt. De staat
heeft niet het recht tot het volgen van
godsdienstloos onderwijs te dwingen.
In verband daarmede kwam spr. tot
de bevoorrechting der z.g. neutrale
school. Spr.'s ineening is dat de ware
vrijheid daarin bestaat dat de over
tuigingen van anders-denkenden wor
den geëerbiedigd. Wanneer de liberale
partij tot dat standpunt was gekomen,
dan waren van de antithese de scherpe
kanten af. Tachtigjaar is er gestreden,
maar spr. meent dat het geen 80 jaar
meer zal duren eer volkomen vryheid
van onderwijs zal zijn verkregen.
Thans zijn niettegenstaande Kappeyne
1100 christelijke scholen in ons land
verrezen. Dank zij de wet-Mackay
daarna de wet-Kuyper en de wet-
Heemskerk is het bijzonder onderwijs
ruim gesteund. Maar nu dient de kroon
gezet te worden op het werk; Nog
nooit is er zooveel geestdrift geweest
om de ware vrijheid op dat gebied te
veroveren. De strijd zal worden ge
streden om het nieuwe grondwets
artikel te doen aannemen. Dit artikel
zal niet één richting in welk opzicht
ook benadeelen. Het beoogt gelijkheid
en vrijheid en spr. riep zijn gehoor op
voor den stryd voor die vryheid.
Daarvoor is noodig bestendiging van
dit ministerie. Spr. wees nog op de
Ministers Talma en Colyn, voor wien
het een belooning en zulk een vol
doening zou zijn als zij aan den arbeid
konden blijven.
Met een enkel woord wees spr. nog
op de noodzakelijkheid van een goed
leger, terwyl spr. ten slot» betoogde
dat wanneer rechts bij de stembus ver
liest, een toestand van groote verwar
ring en van stagnatie wordt geschapen.
Daarom moet de koers van heden
blijven gevolgd. (Applaus).
Tijdens een korte pauze werd gele-
fenheid geboden zich op te geven voor
ebat, waarvan gebruik werd gemaakt
door de heeren Dr. Keuchenius van
Scheveningen, A. Dijkgraaf van
Schoonhoven, J. Snel van Amsterdam,
J. J. Hoogendoorn van Gouda, Jos.
van Veen van Schevoningen, A. H. 0.
Kip van Amsterdam en I. van der
Want van Gouda.
Aan elk der debaters werd 12 minu
ten tijd toegestaan.
Dr. Keuchenius sprak er zyn leed
wezen over uit krachtens zijn a.-r.
beginsel in het strijdperk te moeten
treden met een lid der a.-r. partij.
Waar deb. zich heeft aangesloten bij
de christ.-sociale partij, zal hij namens
die partij zij'n bezwaren doen hooren.
Spr.'s rede toont aan een algeheele
verflauwing van grenzen, daar uit het
gesprokene niet is te bemerken, of ze
is gekomen van iemand die christ.-hist.
is. dan wel antirev. of wel roomsch-
katholiek. Deb. meent het thans wel
overbodig om een college te honden
over de neutraliteit dat weet men nu
wel ongeveer. Deb. noemde spr. een
handig advocaat, door met geen woord
melding te maken van de tot stand
gekomen coalitie.
Deb. werd door den voorzitter tot
de orde geroepen, met de mededeeling
zich te moeten houden aan debat over
het gesprokene.
Deb. kaatste deze uitlating vhn den
voorzitter terug door te antwoorden
dat des voorzitters aanval een bewijs
is van de argumenten, welke de a. f.
partij te berde brengt.
Deb. wees het door spr. beweerde
aangaande Groen van Prinsterer als
onjuist van de hand, spr. zal zeer goed
weten dat de bijbel van de Bchool is
gehaald om de Roomschen en de Jo
den te believen. Daardoor heeft spr.
Groen's optreden in een verkeerd dag
licht gesteld. Vergeten heeft spr. ook
dat de gelijkstelling voor het bijzonder
onderwijs geldt voor elk bijzonder on
derwijs dus ook voor de meest on
godsdienstige school. Deb. vroeg of
dat nu het a. r. beginsel is of het
getuigt van het a. r. beginsel dat Chris*
telijke onderwijzers niet mogen komen
bij het openbaar onderwijs in Indië?
Deb. hoopt dat straks de coalitie uit
een zal spatten.
De heer A. Dijkgraaf bestreed den
spreker naar aanleiding van diens uit
lating inzake de antithese, die niet
aangeeft de lijn door spr. beweerd.
De stemming over de Bakkerswot,
waar 18 Christ. Hist, leden zich tegen
verzetten, en de uitingen daarover in
Patrimonium bewijzen dat. Wellicht,
zei deb. kan de antithese aanleiding
geven tot den schoolstryd, niet tot
sociale wetgeving. Waar Patrimonium
den schoolstrijd voert onder de leuze
„God wil het" Mr. Aalberse het Voor
of tegen den Christus" laat hooren en
de organen van rechts om het hardst
roepen dat het gaat om „de Eere
Gods", daar wordt de antithese ge
trokken, welke dient om te dekken
de scheuring in de coalitie. Deb. haalde
merkwaardige voorbeelden aan hoe
de pastoor in Schoonhoven r. k. kin
deren op de openbare school verbood
te zingen „lp naam van Oranje, doet
open de poqrt", en te Maastricht het
„Wilhelmus" n.b. moest worden ge
fatsoeneerd. Inzake de logerquaestie
betoogde deb. dat elke oorlog draagt
een kapitalistisch karakter.
De heer Snel gaf een kort overzicht
wat er van aan is van de door spr.
beweerde vrijheid van onderwijs en
verdraagzaamheid d. aanhaling van de
schoolboekjes welke op de christelijke
en de roomsch-katholieke scholen al
gemeen worden gebruikt en waarin
over en weer de grofste beleedigingen
voorkomen. Deb. toetste spr.'s be
weerde vrijheid aan de leerplicht en
aan de vaccinedwang en vroeg ten
slotte of spr. bij zyn indeeling ook
niet een bijzondere rechtspraak, leger-
organisatie zou mogelijk achten. Dok
memoreerde deb. met een enkel woord
het impompen der christelijke school,
wat toch waarlijk, wanneer er zooveel
geestdrift zou bestaan, niet noodig is.
De heer J. J. Hoogendoorn weer
legde spr.s beweren inzake Groen, met
een citaat uit Groen's geschriften van
1859, hqtwelk van tegenovergestelde
strekking^ was dan de uiting van Dr.
Kuyper, s*door spr. verkondigd. Deb.
is overtujgd dat door het nieuwe art.
192 het grootste deel van het volk
ernstig wordt benadeeld. De openbare
school vormt nuttige leden der maat
schappij de bijzondere school daaren
tegen vormt nuttige leden der party.
Dat noemde deb. het ernstige verschil#
Inzake de neutraliteit wees deb. erop
dat in de wet staat dat de onderwijzer
neutraal blyft tegenover geloofsge-
tchiUen.
Deb. is overtuigd dat geen enkele school
zoo nationaal en godsdienstig is dan
juist de openbare. Deb. wees op de
leelijke praktijken bij bedeeling en hoe
de Standaard daar weer een mouw
aan wist te passen door de menschen
te waarschuwen, hoe godsdienstleeraren
het godsdienstonderwijs" op de open
bare school verwaarloozen, omdat zij
er geen zin in hebben. Deb. berokende
dat de bijzondere schooi per kind f 8.50
meer van den staat ontvangt dan aan
de openbare wordt toegelegd en detail
leerde die becijfering.
Deb. besloot met een ernstige waar
schuwing om te strijden voor het open
baar onderwijs, waarbij hij spr'. voor
debat noodigde op de op 29 Mei hier
door deb. te houden openbare verga
dering.
De heer Jos. van Veen bestreed spr's
politiek als te zijn niet-nationaal. Deb.
toonde dit aan door er op te wijzen,
welke ernstige gevaren Nederland be
dreigen door het steeds wassende
Rome. Deb. noemde de pauselijke be
sluiten, welke ingrepen in het recht
van den Nederl. Staat en wees erop
dat de coalitie in deze schnldig staat
aan 'de opoffering van de belangen
van den Staat aan de politiek der
Roomsch-Katholieken. Do coalitie is
hiervoor verantwoordelijk en deze ver
antwoordelijkheid rust daardoor ook
op den spreker, Mr. Wilde.
De heer A. H. C. Kip had het
religieuse element in spr's réde ge
mist. Niet dat deb. vermenging
wenscht van godsdienst en politiek,
integendeel, deb. protesteerde daarte
gen ten sterkste, maar de a.-r. spreker
had het zoo uit zijn rede weggelaten
Dat religieuse element komt ook in
botsing met een coalitie derroomsch-
katholieken, wijl het protestantsch ka
rakter door Rome wordt aangetast.
Krachtens zijn concientje is deb. als
protestant verplicht te protesteeren.
Ten slotte debatteerde de heer I.
van der Want. Deb. betoogde dat de
vrijzinnigen niet gekant zijn tegen
grondwetsherziening zooals door spr.
werd beweerd, doch dat zij wenschen
een herziening in anderen geest.
Tegenover de in elkander getooverde
coalitie stelde deb. de vrijzinnige con
centratie, door spr. als een hocus-pocus
voorgesteld, als oen massale groep, die
krachtens haar groot eenheidsbeginsel
optrekt om af te wenden het groote
gevaar dat door die coalitie dreigt.
Deb. stelde de vraag wie wel de macht
vormt in do coalitie en antwoordde
daarop dat achter de Kuyperfiguur als
de held der antirevolutionnairen, staat
de groote macht van Rome, dat met
haar knellende greep zal omvatten,
totdat loslaten niet meer mogelijk is
Deb. besloot met daartegen ernstig
te waarschuwen en tegelijk den blik
te wonden naar de groote groep der
concentratie, die 's lands belang be
oogt.
Mr. de Wilde beantwoordde de ver
schillende debaters, waarna na een kort
woord van den Voorzitter, de bijeen
komst door den spreker met dankge
bed werd gesloten.
f Gemeenteraad.
Na heropening der zitting van den
gemeenteraad deelde de voorzitter
mede dat het kohier der plaatselijk
directe belasting naar het inkomen
dienst 1913 is vastgesteld tot een be
lastbaar inkomen van f 2.754.500.
c.a. 2 ton meer dan vorig jaar en dat
het vermenigvuldigingscijfer thans is
1.17, terwijl dit voor 1912 1.20 was
Zonder discussie of .hoofdelijke
stemming werd besloten overeen
komstig het voorstel van B. en W
om op de door den Minister van
Binnenl. Zaken gestelde voorwaarden
niet over te gaan tot de stichting van
een nieuw gebouw ten behoeve van
de Rijks Hoogere Burgerschool, aan
gezien deze voorwaarden van te zeer
bezwarenden aard zijn.
Waddinxveen. Tot onderwijzeres
aan een Op. Lag. School te Dordrecht
is benoemd Mej. C. Vogel onderwijzeres
aan School B. alhier, zulks met ingang
van 1 September a.s.
Aan een der Op. Lag. Scholen
te Rotterdam is benoemd tot onder
wijzer de heer O. J. N. Hanegraaff
alhier, onderwijzer aan School B. alhier
zulks met ingang van 1 Juli a.s.
Aan de Gebroeders Noteboom,
meubelfabrikanten alhier is door Bur
gemeester en Wethouders vergunning
verleend tot het oprichten van een
meubelfabriek aan het Noordeinde al-
hier, pi. gem. wyk A. No. 171, kad,
bekend in Sectie A. No. 388. De ver
schillende machineriën zullen worden
gedreven door een petroleummotor van
4 E.P.K.
Capelle a. d. IJsel. Voor onder
wijzeres slaagde mej. N. E. Missel,
alhier.
Schoonhoven. Woensdagmorgen
had de dienstbode van den heer R.
alhier het ongeluk bij het glazen zee-
men zoodanig te vallen, dat zij bewus
teloos bleef liggen.
Onmiddelijk werd geneeskundige
hulp ingeroepen.
Lezing Mr. H. Smeenge.
Ouderkerk ajd lJssel. Het ka
merlid Mr. H. Smeenge, die ook als
voorzitter van Schuttevaer onder de
chippersbevolking een goede bekende
is, zal op Dinsdag a. s. des avonds te
uur in café Harmonie van den
heer J. Broere alhier een lezing hou
den over het onderwerp „Moet de
coalitie worden voorgezet", waarvoor
een ieder vrij toegang heeft.
Er zal gelegenheid zijn tot debat.
Lezing-Jos. van Veen.
Krimpen a. d. IJsel. Naar wij
vernemen zal de heer Jos. van Veen
uit 's-Gravenhage. Donderdag a. s. in
de zaal van Mej. Verwaal een lezing
houden over het onderwerp Anti-
Tarief en Anti-Rome.
Deze lezing is voor ieder toegan
kelijk, terwijl ook gelegenheid zal wor
den gegeven om met den spreker van
;edachten te wisselen.
Boekaankondiging'.
De Ploeg van 1 Mei (uitgave van
Maatschappij v. Goede en Goedkoope
Lectuur) bevatFriedrich Ilebbel's
Kunst en levensbeschouwingen, in vel
band met zijn dramatische productie
door Dr. Loon Polak. Beeldende Kunst
van W. J. Stoenhoff. Tooneelbespie-
gelingen, een Wandeling door Annie
Salomons, Vrouwenarbeid enz.
Van „Rechts en Links. Hollandia
Drukkerij Baarn. De „Rechtspositie
en Arbeidsvoorwaarden van Ambte
naren en Werklieden in dienst van het
Rijk door W. P. G. Helsdingen.
„Levenvragen" serië V4I no. 10,
Onwetendheid omtrent den Duivel,
grondoorzaak van alle kwaad door
een Jezuiöt bewezen.
Beide brochures zijn uitgaven" van
de Hollandia Drukkerij Baarn.
Het Pinksternummer van hot Leven
brengt in beeld, Ret Zaansche feest op
de tentoonstelling „De Vrouw 1813—
1913", de opvoering van „Heilig
Licht" door de Joodsche Tooneelver-
eeniging, te Utrecht, de feesten te
Hoorn, de studentenroeiwedstrijden te
Delft, Ilenriötte van Kuyk van Heyer
manns ensemble, caricaturen enz.
Ome L'elllnstreerde Weekbladen.
De Wereldkroniek opent met een
aardige foto van het „Coashing season"
te Londen en geeft verder foto's en
artikelen van den de E.N.T.O.S. Inter
laken en GrauWbunderland, de Ten
toonstelling „Do Vrouw" te Amster
dam, personalia, kroniek van de week,
caricaturen enz.
De Prins geeft op den voorplaat
een opening der tentoonst. „de Vrouw
1813—1913" en verder foto's en arti
kelen van kokospalmen, de Balkan
oorlog, de Pinksterbloem in den ouden
tyd, de zeilwedstrijden naar Hoorn, do
Wereldtentoonstelling te Gent, kroniek
van de week, enz.
gebracht, jaarlijks voor.l Juli het fonds
uit te keeren.
De heer T r e u b (v.d.) heeft een
sub-amendement ingediend, om te be-
aalen dat het bepaalde van het eerste
;id niet van toepassing is mits die
gemeente vóór 1 October 1913 ver
klaard geen hqogere bijdrage nu pen
sioen te vorderen, dan zou geheven
orden, indien do geldende pensioon-
«gelir.g op die ambtenaren van toe
passing ware gebleven.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken, do heer Heemskerk ver
klaart beide amendementen voor aan
nemelijk. Met oen kleine redactie
wijziging zal spr. ze dus overnemen.
De heer T.r e u b (v.d.) trekt door
die wijziging zijn amendement in.
Art. 61 en 67 en 68 worden goed
gekeurd.
Evenzoo art. 62.
Bij art. 64 (regeling der betaling)
verdedigt de heer Rutgers (a.r.)
de invoeging van een nieuw artikel
64a, dat strekt om den weg vertier
te effenen voor gemeenten om do
lasten van den overgang naar het
premiestelsel in iedero gemeente te
regelen zooals daar het best is.
Het aantal annuiteiten zal meer kun
nen zijn dan 40.
De minister van financiën, do heer
Kolkman kan dat amendement
niet accepteeren. Het is te vaag ge
redigeerd, walmeer er geeu maximum
aantal annuiteiten wordt gesteld.
Bovendien is hot ten nadeele van het
fonds.
Do heer Rutgers (a.r.) wijzigt
zijn araendement, in dat het pensioen
fonds geen schade zal leiden.
De heer B o s (v.d.) gevoelt wat
voer hot amendement, waarmee het
de verplichtingen van do gemeente
gemakkelijk te dragon maakt en hot
pensioenfonds geen schade lijdt. Na de
aanneming van hot amendemont-de
Geer is het bezwaar voor de gemeente
reefls grootendcels vervallen. Het
amendement is dus overbodig.
De heer R u t g 0 r s (a.r.) trekt het
amendement in.
Art. 64 wordt goedgekourd.
Subsidio concertgebouw.
De motie-Marchant verleening van
f 10000 subsidie aan het concertge
bouw,, waarover deze week de stemmen
staakten, heden opnieuw in stemming
gebracht, werd thans verworpen met
33 tegen 33 steramen.
De echtscheiding viin de baronesse
de Vaughan.
De Journal meldt dat gisteren de
echtscheiding van do baronesse do
Vaughan en den heer Durien is uit
gesproken.
Het huwelijk van Prinses Victoria
Louise.
Bf.blijn, 9 Mei. Men verklaart in
officieele kringen dat de aartshertog
Frans Ferdinand niet bij het huwelijk
van den Prinses Victoria Louise zal
tegenwoordig zijn.
Eward Pacha is geen candidaat.
Londen, 9 Mei. De Dally Telegraph
vernoemt dat Ismil Kenal. chef van
de voorloopige rogeering in Albanië,
op dit oogenblik te Londen, hoeft
gisteren van Ewad Pacha een tele
gram ontvangen, dat hij zich niet
zal proclameeren tot koning van Al
banië, daar zijn eenige wensch is het
land te blijven dienen als gemeen
soldaat. Hij heeft nimmer onderhan
delingen aangoknoopt met Koning
Nicolaas ten aanzien van een konink
rijk Albanië en het was slechts de
hongersnood die hem dwong Skoetari
over te geven.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Zaterdag 10 Mei
Geopend te 11.10 ure-
Voorzitter Jhr. Mr. van Nispen
tot Sevenaer.
Pensioneering van gemeente
ambtenaren.
Aan de orde is de herstemming over
het amendement-d e Meester op
art 51, (beheer en samenstelling van
het fondsbestuur), waarover gisteren
de stemming staakten.
Het wordt nu verworpen met
31 tegen 30 stemmen.
Aan de orde is daarna art 61 (de
wet is niet toepasselijk op de op
October 1913 in dienst zijnde gemeente
ambtenaren, die niet wenschen toe te
treden.)
In verband hiermede worden de ar
tikelen 67 en 68 behandeld.
Door den heer de Geer (c.h.) zijn
amendementen ingediend, waarin
wordt bepaald dat een gemeente met
eigen pensioenregeling op 1 Mei 1913
geen bijdragen aan het fonds zal ver
schuldigd zyn wanneer zij zich bereid
verklaart van de pensioenen de inge
volge de wet door de ambtenaren la
ter zullen worden genoten, de gedeel
ten van den tyd, in haar dienst door-
Op VRIJDAG 16 MEI 1913, des
avonds 7 uur, zal door ondergeteo-
kende namens den Heer C. VAN
KRIMPEN te Gouda, in Café
Schaakbord", aldaar wordeh
Bestek en teekening zijn tegen be
taling van f 1.25 per stel te verkrijgen
bij ondergetoekende, door wien tevens
nadere inlichtingen worden verstrekt.
H. J. NEDERIIORST Jr.,
Architect.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 769.7 te
Bodo, laagste stand 743.7 te Valentia.
Verwachting tot den volgenden dag:
Zwakke totmatige zuidwestelijke
tot zuidoostelijke wind, aanvankelijk
veel kans op regen of onweer, later
opklarend, zelfde temperatuur.)
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: 10 Mei. Engelini
Margaretha, ouders C. Kortenoever
en G. A. Visser. - Albertus, ouders
A. Vuijk en J. J. Broer.
ONDERTROUWDJ. van der Veer
te Deventer en B. C. Brow.
van der Klis en W. J. de Jong.
J. Bunschoten en I. de Jong. G.
J. Nicuwveld en W. Rietveld. W.
van den Dungen en A. M. Binee.
G. T. van Vliet te Deventer en J. M
van de Rotte.
OVERLEDEN: 8 Mei. W. Boere,
wed. v. A. Nederhof, 83 j. A. M
van Leeuwen, echtg. van J. van der
Burg, 45 j. M. G. Steenwinkel,
echtg. van A. H. de Ruiter, 43 j.
9. N. O. van der Post, echtg. van J,
C. J. van der Pouw, 27 j.
TE GOUDA
des avonds ten 8 uur,
d. don Hr. J II. B. SPAANDERMAN,
met welwillende medewerking van
Mej. CORRIE HUBERT VAN
BEUSEKOM (Alt) Rotterdam.
Programma's, tevens bewijzen van
toegang, zijn a 10 cent verkrijgbaar
bij do Boekhandelaars J. VAN BEN-
TÜM ZOON en J. DE VEN en
bij den Koster.
Sanitaire Slofwerende VLOEROLIE.
Door de Arbeidsinspectie aanbevolen
in werkplaatsen, drukkerijen etc.
45 cent per IAter bij
Apotheker,GOUWE 135.
Drogist, WIJDSTRAAT 29.
TELEFOON No. $s6.
AANLEG van complete
Gedipl. Electroteohnicus.
Beleefd aanbevelend,
rechtstreeks geïmporteerd, sterk oon-
curreerende prijzen vanaf f 295.
bespeelde Piano's v.af f I25«—
bespeelde Pianola's f 113».—
VRAAGT CONDITIËN I
Rotterdam.
Goudschesingel No. 237, Tel. 4077. Opgericht 1898.
Kruiskade No. 112, Tel. 4090.
Makelaars en Administrateurs,
togen billijke rente en voorwaarden.
Ook voor Grootboekkapitalen en hypothecaire vorderingen.
Aanbevelend,
Circulaires, Menu's, Muziek. Teekening-en, enz.
De ,7»III.TIVO l'ISW (wettig gedepon.) 20
stelt U daartoe in de gelegenheid. Prijs compleet f 17.50.
Vraagt inl. „ALG. COMMISSIE-BUREAU", HOOGSTRAAT 158,
ROTTERDAM. Kantoor van 96 uur.
-i cm rs-1 cm rs
