'I
1
ITS,
and eL
ISEL
ffl BE
MERK te letten
l
'1
nle
i
DE VIOOLSPELER.
i
Zaterdag 34 Mei 1913.
No. 13179.
53e Jaargang.
en
1.
Hoe men ons bestrijdt.
'1
E\iitenlan.d..
Buitenlandsch Nieuws.
FEUILLETON.
ELA-,
n
huis.
Eerste Blad.
•'A
bevallen
U 3
;ODOL
echts
e niet voor-
daaiid merk.
;baar.
Amsterdim.
Gouda.
i Heem
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
AYZONEN
Hm.
Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
TAMIMAU’JS
JAM
BESTE.
ELST BIJ arnhem.
XTi.exx.~ws- ezx u^-d-wex'tess.’ti.e’ble-ci. voor O-oxxcLsl exx Oxxxs“txeic:exi..
behalve Zon-
hem
r DANTZIG,
DIEST.
ifleveriny.
teisterd. Maar tot
(Wordt vervolgd).
i Zn., Goud».
Düitschland.
Een worstfabrikant te Rawitsch in
scfwonmaak-
•ij het opruimen
kortom alles
vice-Voorz.
iningm.
leer.
Dil Nummer bestaat uit twee
bladen.
f 1.25
150
geregeld tijdig
ontvangen van
o, vennakelijk-
dan in onae
HOOGEN.
v. ABS-
ÏT
HUL,
BAART Lz.
Vry bewerkt door AMO.
stuk.
l
s:
[T IN
eenige wonde zal toebrengen.
Maar dit alles teekent wie
pater van Amiens of Bernhard
Clai
Dat de uitingen,
tholieke zijde, over
eene eventueele
de
in
werpt
nogal verzachtende omstandig
heden ten eerste zijn jeugd, ten
tweede zijne, iederen dag klaarder af-
teekenende begeerte om ook een Van
Wijnbergen te worden ten derde da|
hij in politicis nog alles te leeren
heeft. Wij kunnenhier echter onze
vrees niet onuitgesproken laten., dat,
gezien dep natuurlijken aanleg van
dit jongemensch, de kans niet is uit
gesloten, dat de leerling den meester
nog eens zal voorbijstreven.
de Zalm, Ver-
judsche Zwem-
met een tameHjk nederige buiging.
„Neem mij niet* kwalijk als ik u stoor,
maar ik ben de huishoudster op het
kasteel, en kom vragen of het u ge
legen komt, mylord dezen middag het
Sacrament te komen toedienen.
„Ik meen, dat uw heer geen inge
schreven lid is van de kerk? zeide
Howard op ernstigen toon.
Natuurlijk wist hij wel, op welken
vóet Jord Asherton met de kerk stond.
„Dat is hij helaas niet, mijnheer,
maar ik vrees dat hij niet lang meer
zal leven, en het zou toch zeer treurig
wezen, als een Craven stierf zonder
het Sacrament ontvangen te hebben?
„Het lijkt wel, of ge het Sacrament
beschouwt als een soort toovermiddel?
„Och neen, mijnheerVolstrekt niet!
Maar in den afgeloópen nacht\had ik
de grootste moeite om zijn toestemming
te verkrijgen, en als het werd uitge
steld vrees ik dat hij het Sacrament
zou weigeren?
„De grootste moeite om zijn toe
stemming te krijgen ?u
„Och mijnheer, begrijp mij toch niet
verkeerd, alsjeblieft? antwoordde juf
frouw Jenner, bemerkende dat zij haar
mond voorbijgepraat had, „maar wij
moeten wat toegevend zijn voor de
zwakheden van een zieke?
„Mr. Howard antwoordde niet: hij
PRIJS VAN HET ABONNEMEÏÏtT
Per kwartaal
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad«1.50
Idem franco per post1 90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons BureauLange
Tiexheweg 64, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren
weest. Aan die idee hebben zij te dan
ken, dat in 1853 onder groot verzet
van hen, wier geestverwanten thans
in nauwen band met hen zijn veree-
nigd, hun kerk zich kon ontplooien
in al hare kracht en de verdreven
geestelijke orden uit de naburige sta
len, die. wij zijn er trotsch op
hier te\ lande veilige schuilplaats
vonden, omdat ons land uit de vrij
zinnige idee leeft, die volkomen vrij
heid van godsdienst wil, moesten de
katholieken zich toch tweemaal doen
bedenken, vóór ze juist dat deel van
de Nederlandsche natie, dat hun recht
deed, tot eerste mikpunt kiezen van
hun vergiftigde pijlen.
Maar... de machtsbegeerte kan tot
veel leiden, en dan, men ziet vreemde
dingen, als zekere Juni-gebeurtenisëen
in het zicht zijn. Dit laatste geldt
niet den edelman mr. Antonins Igna
tius Marie Josephus baron van Wijn
bergen. We willen deze gaarne de ge
tuigenis geven, dat hij zich zei ven
ook nu weer gelijk bleef.
UN VAN
!EEËN worden
in verzegelde
n vijf, twee en
n een Ned. ons
Iding van Nom-
js, voorzien van
id Merk, vol
at gedeponeerd.
do uitvoering
•de orders aan-
ioegenu. 8 uur,
jkkorps Gouda,
loegen?, 8 uur,
ring.
en Woningtoe-
dering Onder-
Lrmenzorg.”
8 u., Openbare
ib. School.
nie” 81/, uur,
van de Kon.
i-Onderofficie-
dan ook een eigenaardig licht op den
strijd voor God en Christus, die hij
zegt aan te gaan. Zie Handelin
gen 19 Januari 1913.
10)
Niemand wist beter dan zij, wat haar
heer geweest isniemand wist beter
dan zij, dat hij nog steeds dezelfde was.
Evenwel gevoelde zij toch, dat een
Craven niet moest sterven zonder Sa
crament en reeds vroeg in den morgen
was zij heengegaan om de diensten
van den geestelijke in te roepen. Deze
was nog pas kort in dienst. Op bij
zondere aanbeveling van een invloed
rijke edelman was hij door lord Asher
ton aangewezen als geestelijke voor
de oude Abdijkerk, doch niemand wist
nog iets van mr. Howard te zeggen,
geen goed en ook geen kwaad.
Juffrouw Jenner werd on middellijk
bij hem toegelaten. Zij werd ontvangen
door een man, wiens gebiedende blik
en deftig voorkomen haar allen lust
benamen om hem met de afdalende
goedheid te bejegenen, waarmee zij
ieder bejegende, die niet op adeldom
of hoogen rang kon bogen.
„Uw dienaresse manheer? begon zij
„Kan hij niet terugkomen vroeg
de zieke.
„Neen, werkelijk niet mylord.”
Voordat er nog tijd was om verdere
tegenwerpingen te maken, trad mr.
Howard de kamer binnen met twee
,of drie van de voornaamste dienst
boden.
Mr. Howard zag bij den eersten oog
opslag dat de hand des doods den
graaf reeds had aangeraakt.
PRIJS DER AD VERTENTIÊN:
Van 15 gewone regels met bewijsnummer f 0.55
Elke regel meer„0.10,
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Maar nog eens, veel ergernis over
deze uitingen gevoelen w ij niet. En
dat nu niet daarom alleen, omdat wij
ons bij zulke uitingen steeds herin
neren, dat het een waar Hollandsch
spreekwoord is, dat men nooit van
koning’s kar wordt overreden, maar
hierom, omdat ze het bewijs zijn, dat
men ook aan katholieke zijde zich zóó
bewust is van het onhoudbare van de
coalitie, van het anti-nationale van
het verbond, wat nog enkel bloot
macht s-verbond is, dat men be
grijpt, dat men met argumenten er
niet meer komt dat het grof geschut
moet worden afgevuurd.
Daar zit een ministerie, dat langer
geregeerd heeft, dan één kabinet in
onzen constitutioneelen staat ten deel
viel het beschikte over grooter meer
derheid in beide takken van de volks
vertegenwoordiging dan ooit in ons
staatkundig leven gekend is, en nu
het bij de Juni-stembus voor de vier
schaar van de Nederlandsche natie
komt, weten de katholieke pleitbezor
gers zóó goed, dat elk beroep op
schoonen staat van dienst met hoon
gelach zou worden begroet dat, wat
ons nog te wachten staat, ook duizen
den, die Rechts plegen te stemmen,
met de grootste zorg vervult, dat men
in arren moede maar de toevlucht
neemt tot belastering van den tegen
stander, wel niet geheel zonder vrees,
dat het effect van dat al te vaak ge
bruikte en afgestompte wapen niet
heel groot zal wezen, maar toch ook
niet geheel zonder hope, dat het wel
als
van
Clauvaux ten heiligen oorlog trekt,
begint niet met de punt .van den de
gen met vergif te drenken en
taal, die baron van Wijnbergen
dezen strijd voegzaam acht,
De keizer van Japan, f
Nauw is de doodsklok die den vo-
rigen keizer van Japan heeft uitge
luid, koud of opnieuw wordt de wereld
kond gedaan van het overlijden van
een Japanschen Mikado. Keizer Yos-
hihito is te Tokio gisteren tengevolge
van gestorven. Keizer Yoshihito werd
den 31*ton Augustus geboren en den
3do» November 1889 werd hij tot
Kroonprins benoemd. Hij heeft niet lvwl'
de groote rol kunnen spelen, die zijn f6?11? alJ18 lsc^e
vadtr in dn gesohindnni. van zijn land to behou'lon blij
heeft vervuld.
Onder dezen was Japan een rijk met
westersche ideeën en toestanden ge
worden. Nadat koning Willem II ©en
paar malen Japan den röad had ge-
gegeven het land open te stellen voor
vreemdelingen het laatste in 1852, was
Amerika meer dwingend opgetreden
en had in ’53 en ’54 door een vloot-
demonstratie kracht bij gezet aan het
verzoek tot het sluiten van een han-
delsverdrag. Nog gedwongen ging do
toenmalige sjogoen hiertoe over. In
1854 volgde een verdrag met Engeland
in ’5 5met Rust, in ’58 met Nederland.
Deze openstelling heeft echter het
sjonoegaat ten val gebracht. Bijna
algemeen was men in Japan tegen de
openstelling en om de macht aan het
sjogoenaat te ontnemen, bracht men
deze op de keizers over. Deze hadden
tot nog toe zeer op den achtergrond
~g4eefd, wat wel de oorzaak is geweest,
een vuur zou gaan dan onder de oogen
van mylord te komen, wanneer hij uit
zijn humeur was?
„Werkelijk?” vroeg mr. Howard,
die het aandringen van juffrouw Jèn-
ner niet goed begreep.
„Ik hoop daarom, dat u er niet boos
om is, mijnheer, maar toen ik zag, hoe u
aarzelde, dacht ik u neemt me niet
kwalijk, mynheer maar toen dacht
ik, dat u misschien wat bevreesd was
voor een lord, omdat u niet gewoon
is met zulke heeren om te gaan.”
Een hartelijke glimlach speelde op
het ernstige gelaat van den geestelijke,
toen hij antwoordde: „Neen goede
vrouw, neen, dan vergist ge u. Ik ben
niet bang voor een lord.”
„Wil u dan komen, mynheer?”
„Ja, ik zal komen op het uur, dat
gij vooruit bepaalt.” En toen voegde
hij er bij, op een toon, alsof hem
plotseling die vraag inviel: „De wereld-
sche zaken van mylord zijn zeker reeds
goed geregeld niet waar?”
„O ja, mijnheer. U zou er verbaasd
over zijn, als u wist, hoe goed alles
is vastgesteld. Zijn hoofd is zoo helder
als maar mogelijk is. Mr. Gale, de
advocaat, zei gisteren nog dat mylord
zijn zaken nog even flink en met even
veel belangstelling behandelde als ooit
te voren/’
Thans doet zich het zelfde voor
wat in 1905 kon worden waargeno
men de katholieken zijn het meest
gesteld op voortzetting der coalitie,
waarin zij bijna op zichzelve de meer
derheid hebben.
Wij misgunnen hun die begeerte
niet. Maar men zou toch kunnen ver
gen, dat zij in den strijd, dien zij te
gen ons, vrijzinnigen voeren, zich
niet geheel losmaakten van de herin
nering, dat zij aan onzen geestelij
ken voorvader Thorbecke zoo onein
dig veel hebben te danken dat de
vrijzinnige idee, die onze wetten be-
beheerscht, ook hun ten zegen is ge-
Er is eindelijk nog iets anders, wat
in deze vast te leggen valt. En wel
dit, dal ook hier wederom uit blijkt,
wie het felst zijn op het behoyd van
de tegenwoordige regeermacht, en wel
de katholieken. Waarlijk geen won
der, waar ze bij de verdeeling van
wat stuk coalitiebuit ook, steeds het
leeuwendeel krijgen. Als dit ministe
rie weg is, dan vervalt de gelegen
heid tot het amendeeren van wetten,
als het M.V.L.O.-wetje en het Bouw-
wetteke, op eene wijze, dat het amen
dementsrecht tot een caricatuur wordt
aangezien het amendement in inhoud
het verre wint van het wetsontwerp
zelf. En van die beide wetten heeft
het roomsch-katholieke onderwijs om
de bekende redenen het meeste profijt.
Dan wordt de gelegènheid weggeno
men om de zetels in ons hoogste
Rechtscollege niet meer te bezetten,
rekening houdende met de belan
gen des lands, maar met die van
de katholieke kerk dan behoeft de
christelijk-historische partij, die dr.
De Visser bestemd had voor opvolger
van den Graaf van Bijlandt als voor
zitter van de Tweede Kamer, niet
meer deemoedig het hoofd te buigen,
als de roomsch-katholieke fractie den
presidentszetel voor zich opeischtl
Waarmee wij natuurflik niet willen
zeggen wij wensdftn op dit pan!
niet misverstaan te worden dat wij
vinden, dat de presidentszetel nieti
aan de grootste fractie der coalitie
zoude toekomen. Of dat wij ook maarl
één aasje bezwaar zouden hebben te-j
gen een voorzitter van de Tweede
Kamer, die kathóliek is, maar alleen!
dit, dat het daarmee uit is, als da
coalitie niet lyper regeert dan zulj
len toch alle anti-papistische neigin-j
gen van anti-revolutionairen en chrls-l
telijk-historischen meer naar buiten
komen, en te feller, waar zij zoo lang*
kunstmatig werden onderdrukt.
scheen in gepeins verdiept te zijn.
Juffrouw Jenner kuchte een paar
keeren om zijn aandacht te trekken.
Toen dit niet gelukte zeide zij„Is er
misschien een andere reden voor uwe
aarzeling, mijnheer?11
„Welke reden denkt ge dan wel,
jutfrouw
„Och, vergeef mij, mijnheer, noem
me niet kwalijk, maar ik dacht dat u
misschien... misschien..?
„Misschien wat?“
„Dat u misschien een weinig be
vreesd is voor mylord. U neemt het
me, hoop ik, niet kwalijk, maar veld
lieden zijn bevreesd voor hem. Hij heeft
zoo een manier van spreken, die dooit
de menschen verafschuwd wordt, en
hen doet zwijgen, vooral wanneer hij
boos is, of liever gezegd, als hij niet
goed gehumeerd is. Niet dat ik iets
kwaads van hem zal zeggen, hij is altijd
een goede' meester voor mij geweest
en hij’ heeft het kasteel altijd goed
onderhouden zonder beknibbelen?
„Dat spreekt zeker in zijn voordeel,
juffrouw Jenner? zei mr. Howard
glimlachend.
„Dat doet het stellig, mijnheer, maar
hij heeft ook goede bedienden gehad.
Hij is geen man, die met half gedaan
werk tevreden is. Ik heb zijn secretaris
eens hooren zeggen, dat hij liever door
„Ah zoo De zaken, die hij weldra
voor eeuwig zal moeten vaarwel zeg
gen, behandelt hij met de grootste
belangstelling. Ik kan moeilijk geloo-
ven, dat uw meester zoo verstandig
zijn belangen heeft behartigd als gij
schijnt te meenen, juffrouw.”
„Ach, mijnheer, zeg dat nietZeg
toch niet, dat het te laat is.”
„God beware mij, dat ik ooit zou
zeggen, dat het te laat is. Ik zal komen
op het uur, dat gij my nu wel zult
willen opgeven,,niet waar?”
HOOFDSTUK IV.
GOUDSCHE COURANT.
van de bewering dat in Japan twee
keizers heerschten, eWi wereldlijke
desjogoen en een geestelijke (lie eigen
lijke keizer). Onder keizer Komei werd
dns het sjogoenaat afgeschaft en het is
keizer Moetsoehito geweest, die van
Japan het rijk heeft gemaakt dat
mede zijn stem laat hooren, wanneer
de grooten der aarde beslissen. De
iHjloed, die hij uitgeoefend heeft, is
reusachtig. De tijd dat zijn opvolger
heeft geregeerd is te kort geweest om
zich een even groote beteekenis |in de
geschiedenis van zijn land te verzeke
ren. Zijn persoon was voor het volk
zeer aantrekkelijk. Hij was tegenover
elkeen die met hem om moest gaan,
heel vriendelijk en toonde zich dank
baar voor eiken dienst, dien men hem
bewees. Naar buiten in het publiek,
had hij echter niet de gave 019 oven
doortastend op te treden als zijn vader.
Hij was eigenlijk de zoon van kei
zer Moetsoehito en een van diens ne
vengemalinnen. Door de omstandigheid
dat de werkelijke gemalin van den
Keizer kinderloos bleef, is hij tot troon
opvolger benoemd. Een ernstige ziekte
die hij heeft doorgemaakt, is de waar
schijnlijke oorzaak van zijn niet-mili-
taire opleiding, terwijl hij ook niet in
het buitenland is geweest, daar de
daartoe strekkende reizen door de ver
wikkelingen met Rusland indertijd in
de war zijn gestuurd. Onder het be
stuur van keizer Yoshihiti is het land
mede door binnenlandsche twisten ge
teisterd. Maar tot nog toe heeft steeds
♦jj.de macht weten
om te blijven volgen de
expansie-politiek van voorheen. Daar
door staat echter het land in zyn eco
nomische ontwikkeling geheel stil, wat
zeker niet in de bedoeling heeft ge
legen van keizer Yoshihito. Deze moet
n.T. de democratische beginselen zijn
toegedaan. Ten slotte vermelden we,
dat de keizer in 1900 was gehuwd met
prinses Sadako, een dochter van Koejo
Michitaka. Bij die gelegenheid legde
hij de plechtige belofte af nooit een
bijvrouw te nemen. Uit zijn huwelijk
zijn drie zoons geboren, in 1901,1902
en 1905. Opnieuw wacht Japan dus
de plechtige Keizersbegrafenis.
Naar latere berichten melden, is de
Keizer nog ih leven.
speciaal van Ka
de gevolgen van
overwinning van
Links bij de aanstaande Junistembus
in den laatsten tijd ten beste gegeven
in onze kringen groote ergernis ver
wekken, is begrijpelijk.
Katholieke adel, geestelijkheid en
derde stand trekken in deze ééne lijn.
Baron van Wijnbergen, die dezer da
gen hier tej stede in den besloten
kring zijner coalitiebroeders zal op
treden, kwam met de verklaring „dat
alle canaille Links stemt”; pater Bo-
maars van Roozendaal vond vrijheid
den volke mededeeling te doen, dat,
als de vrijzinnigen aan het roer ko
men „de religieuses het land zullen
worden uitgedreven en de sletten ten
troon verheven”, en mr. Jan van
Best voorspelde op de meest pertinen
te wijze „dat met den ondergang van
dit Kabinet de Nederlandsche natie
zal wegzinken in het graf der on
tucht". En de ergernis is er bij som
migen niet minder om, omdat men
hier niet te doéh heeft met min of
meer ontoerekenbare dorpswoordvoer-
ders, maar met een baron en een
burgerman, die als leden der volks
vertegenwoordiging toch wel in de
eerste plaats in aanmerking komen
om zich zelven niet al te lage eischen
te stellen, en met een priester van
eene kerk, die zich zoo gaarne met
uitsluiting van alle andere kerken de
kerk van Christus noemt.
Men zal het ons, hopen wij, ten
goede houden, dat onze ergernis over
dergelijke uitingen al heel gering is.
Of mr. Antonius Ignatius Marie Jo
sephus baron van Wijnbergen met
zijne liefelijkheden den ouden naam
van zijn aloud geslacht hoog houdt,
is eene zaak, die uitsluitend hemzel-
ven regardeert en zijne familie dat
hij in dit opzicht echter door twijfel
gekweld wordt, is reeds gebleken uit
het feit, dat hij er op zint alle ver
slaggevers, die niet tot de coalitie be-
hooren, uit zijn omgeving te weren,
wanneer zijn hooggeboren mond open
gaat of pater Bomaars wel de aan
gewezen man is voor de taak, waar
voor hij is geroepen, dat moet maar
door zijne superieuren worden uitge
maakt en die goede mr. van Best,
die met zijn bedenkelijke uiting heeft
doen zien, dat hij zich ook nog over
andere dingen kan verpraten dan
over de Tarief wet, wel, er zijn voor
'A'
-O