Kamerverkiezingen 1913.
VERGADERING VAN DEN GEMEENTERAAD
Stadsnieuws..
402® Staats-loterij
ZKTTÏTST.
MARKTBERICHTEN.
ALLERLEI.
Kaatste Herichten.
BURGERLIJKE STAND.
Telegrafisch Weerbericht
Officieels Prijscourant
CffecteDta&odel te A iiisterdain
-
-
-
-
Nederl. Maatschappij, ten doel hebben
de, ue Oprichting van Monsterkamers
en den handel met deze landen, be
staat voor belanghebbende Kooplieden
en Industriëelen (ook op het gebied
van Landbouw en Veeteelt) gelegen
heid tot bespreking op Vrij dag 30 Mei
1913 tusschen 11—2 uur in het Ge
bouw „Odóon" Singel 460 b. h. Ko
ningsplein te Amsterdam.
Het hoofdbestuur van den Nationa-
len Bond van Protestanteehe Kiezers
heeft het volgend manifest verspreid
aan het Nederlandsche Volk
Gedrongen door ons geweten, en
de liefde voor ons volk hebben wij
ons vereenigd tot een Nationaleu Bond
voor Protestantsche Kiezers.
De tijden zijn ernstig. De nood
dringt.
Groeiend toch is alom in den lande
vooral in Hervormde kringen -
de ontevredenheid over de coalitie-po
litiek, zooals die den laatsten tijd"
wordt gevoerd, zoodat er dan ook ve
len, die gewoon zijn den eoalitie-can-
didaat te stemmen, weifelen wat te
doen, daar veel in de coalitie hun
tegenstaat.
Die allen wenschen wij te vereeni
gen. i
Naar ons oordeel wordt aan het
ware christelijke geloof groote schade
toegebracht door deze coalitie-politiek
zoodat wij die als zoodanig moeten
bestrijden, terwijl wij evenmin ons
kunnen aansluiten bij een der link-
sche partijen als zoodanig.
Diep toch leeft in ons de overtui
ging, dat ons .volk, zal het zichzelf
kunnen zijn en zich kunnen blijven
ontwikkelen in de lijnen van chris
tendom en historie, moet vasthouden
aan den godsdienst, die sinds de da
gen der reformatie zijn kracht is ge
weest, hetgeen dus zeggen wil dat het
moet handhaven zijn Protestantsch
karakter.
Daarom willen wij, dat naast vrij
heid van godsdienst en geweten onze
openbare Instellingen een protestantsch
christelijke stempel zullen dragen.
Evenzfto willen wij, dat bij vrijheid
voor alle kerken de historische .vech
ten der Ned. Herv. Kerk onverkort
blijven en dat aan haar de plaats
worde gewaarborgd, die haar als de
Vaderlandsche kerk in ons volksleven
toekomt.
Voor dat doel werd deze Bond op
gericht, die geen nieuwe politieke
partij wil zijn, maar zich stellende
boven alle partijen wil trachten ook
bij de komende verkiezingen met de
daad deze beginselen ingang te deen
vinden en zooveel mogelijk toé te
passen.
Van harte verfooien wij de bedrie-
gelijke leuze der coalitie, die op on
heilige wijze godsdienst en politiek
vermengt en door het stellen van de
»'4ftntithese, zooals de coalitjo dat doet,
ons volk al meer in twoo vijandelijke
kampen verdeelt, waar zij elk, die
met haar niet wil meegaan, of aan
haar leiband niet wil loopen, in den
hoek der paganisten, „óngelo ivigen",
„vijanden van Christus" dringt.
Met kracht ook verzetten wij ons
tegen de aanmatiging van het Ültra-
montanisnie, dat krachtons zijn wezen
niet anders dan vijandig kan staan
tegenover de Protestanfselie grondsla
gen van ons staatsleven.
Wij willen evenzeer tegenweer bie
den aan alle aanslagen tegen de Her
vormde Kerk onder de valsche voor
stelling als zou niet zij de voortzet
ting van de kerk *der vaderen, de
vaderlandsche kerk zijn.
Evenzoo verwerpen wij de voorge
stelde schoolkwestie als onchristelijk,
waardoor het oprichten van allerlei
sectescholen, zeliB van anti-nationale
en anti-religieuse, wordt in de hand
gewerkt, terwijl de openbare school
tot volstrekte neutraliteit wordt ge
doemd, daar wij opoischen voor God
gansch de gedoopte jeugd van ous
volk.
Daarom moeten wij ons keeren te
gen de coalitie, al is het dan ook dat
wij ons bloot stellen aan verdachtma
king en smaak, al is het ook dat men
ons ten onrechte beschuldigt van anti
papisme en ,,gerefonneerden"-haat.
Wij willen trachten de verkiezing
ie bevorderen van zulke candidaten,
die hart hebben voor het Protestan
tisme en met name ook voor de Her
vormde Kerk, waarvoor wij het too-
nen niet een smaldeel van links ge
worden te zijn, maar met dr. Hoede-
inaker voorstaan de leuze s „noch
rechts noch links maar de koninklijke
weg".
Wij willen dat doen hetzij door
eigen candidaten te stellen, hetzij door
het steunen van zulke candidaten van
wie op deugdelijke gronden mag wor
den verwacht, dat ook zij de hooge
en heilige belangen door ons voorge
staan, zullen verdedigen.
Zoo doen wij ons geweten geen ge
weld aan en offeren wij ons beginsel
niet op aan het succes.
In de verwachting, dat ons streven
ten goede moge komen niet alleen
aan land en volk en kerk, maar ook
aan de komst van Gods Koninkrijk,
roepen wij allen op om bij ons zich
aan te sluiten en met ons op te hef
fen de banier van ons alom geliefd
Oranjehuis, met zijn fiere wapen
spreuk ,ïk zal handhaven".
Bij Kon. besluit is met ingang van
26 Mei benoemd
Bij het wapen der infanterie, bij
den Btaf van het wapen, tot majoor,
tel beschikking van den Minister van
Oorlog, de kapitein L. W. J. K.
Thomson, van het wapen, thans op
non-activiteit als lid vad de Tweede
Kamer der Staten-Generaal.
Rotterdam V.
Naar de N. R. Ct. verneemt, heeft
de heer G. J. de Jongh, de vrijzinnige
candidaat in Rotterdam V, aan het
vrijzinnig verkiezingscomitó bericht
gezonden, zich w,egens gezondheids
redenen verplicht te gevoelen, alsnog
van een candidatuur voor de
Tweede Kamer af te zien.
Verkiezingsgeld.
De r.-k. kiesvereeniging Noord-Bra
bant, afdeeling 's Hertogonbosch, heeft
besloten f 1000 af te staan tot steun
voor de verkiezingen boven den Moer
dijk. (HM.)
Gorinchera
Men schrijft aan de N. Crt. uit
GorinchemS
In het Kamey^iiatr'wt Gorinchem ia
rechts nog niet klaar met zijn candi
daten. Het schijnt dat de heer Pollema,
die eerst de candidatuur aanvaArd had,
zich daarna terugtrok, op aandrang
zich toen weer beschikbaar stelde, en
nu toch op het laatste oogenblik weer
weigert om een candidatuur te aan
vaarden. Men is benieuwd wie de can
didaat van rechts zal zijn.
Van beide zijden wordt flink gewerkt
wat de interne actie betreft. Wat het
uiterlijk vertoon in het beleggen van
openbare meetingen betreft, is het
nog ijzig kalmte.
Weert.
Naar de „N. R. Crt.u verneemt, zal
jhr. mr. V. de Stuers wederom candi
daat gesteld worden in het district
Weert. Bij een eventueel niet aannemen
van de'candidatuur wordt als candi
daat genoemd de heer Kolkman, zoon
van minister Kolkman, burgemeester
van Weert.
VRIJDAG 23 MEI 1913.
(Vervolg.)
De Voorzitter vervolgt.
-Nu zegt de heer IJsselstijn B. en
W. vergeten dftarbij, dat, zoo de prijs
der steenkolen zooveel hooger wordt,
ook de opbrengst van het nevenpro
duct, do cokes, zooveel hooger zal
worden. Dit is njet juist. Do juiste
cijfers heb ik niet in mijn hoofd;
waarschijnlijk zal een der leden van de
gascommissie mij dat wel kunnen ver
beteren. Maar als wij aannemon dat
voor f 80000.steenkolen worden
gebruikt, dan is de opbrengst dor cokes
ongeveer f 30000 Dit jaar zullen
de steenkolen f 10000.meerkosten.
Is er iemand hier, die zou durven be
weren dat nu ook de opbrengst van
de cokes f 10000.hooger zal zijn?
Ik herhaalB. en W. hebben er op
gewezen, dat de winst lager zal worden.
Een tweede mötief daarvoor is, dat
de gasfabriek dit jaar moet aangaan
oen groote schuld ten gevolge van
uitbreidingswerken. Die schuld zal
gaan een eind over de ton. De rente
daarvan zal zeker moeten bod ragen
4 y2 de aflossing zal op zijn langst
duren 25 jaren. Men kan dus nagaan,
dat die leening aan de gasfabriek in
den oorsten tijd zal kosten f 9000.
k f 10000.—- per jaar. De winst moet
dus f 9000.— k f 10000.— hooger
worden, wil het winstcijfer daarvan
geen invloed ondervinden. My dunkt,
dat hot roekeloos zou zijn van B. en
W. om met dit vooruitzicht voor ooger.
niet voor te stellen maatregelen van
voorzichtigheid.
Nu hebben in dit opzicht B. en W.
een afwijkend gevoelen van dat van
den heer IJsselstijn. Deze is van oor
deel, dat de winst ook moet strekken
tot ontlasting van de belasting beta
lende burgers. Dit zijn B. en W. ge
heel met hem eens maar zij zijn or ook
stellig van overtuigd, dat de belasting
betalende burgers hot toch zeker niet
aangenaam zouden vinden, wanneer
zij dit jaar zouden moeten betalen, laat
ik zeggen 5 °/0, het volgend jaar ten
gevolge van dit hooge winstcijfer 4,5 °/0
en in 1915 5,6 Het zal den be
lasting betalenden burgers wel evenzoo
gaan als b.v. aandeelhouders in een of
nndere maatschappij. Evenals deze
er de voorkeur aan geven elk jaar
ongeveer eenzelfde bedrag uitgekeerd
te krijgen, verkiezen de belasting be
talende burgers een belastingpercen
tage, dat niet aan schommelingen on
derhevig ia.
B. en W. achten het daarom voor
zichtig liever een zekere stabiliteit te
betrachten en te zorgen dat het belas
tingpercentage zooveel mogelijk con
stant zou blijven in plaats dat het
onderhevig zou zijn aan verschillende
fluctuaties.
Ten slotte heeft de heer IJsselstijn
de vraag gesteld of het niet mogelijk
zou zijn om met het oog op dit winst
cijfer dan tenminste de muntgasver-
bruikers te ontlastenvolgens he/n zou
het grootste deel, althans een groot
deel dier winst moeten worden toege
schreven aan de muntgasverbruikers.
Het schijnt, dat de heer IJsselstijn
de rekeningen en daarbij behoorende
stukken niet buitengewoon nauwkeurig
heeft nagekeken. Anders zou hem ge
bleken zijn het is trouwens ook zoo
na te gaan dat waar op een totaal
van ongeveer 3500 gasverbruikers zijn
150 muntgasverbruikers, onder die
3500 zich zeer groote gasverbruikers
bevinden en de verbruikers van munt-
gas kleinere afnemers zijn, het van zelf
spreekt, dat onmogelijk juist kan zijn
de beworing van den hoer IJsselstijn,
dat een zeer groot deel van de winst
veroorzaakt zou zijn door de munt
gasverbruikers.
Het neemt niet weg, dat ook ik het
zou toejuichen en ongetwijfeld ook de
Commissie voor de Lichtfabrieken niets
Hovers zal willen en ook aanstonds
wannneer dat mogelijk was zou voor
stellen een verlaging van het tarief
van het muntgas. Op dit oogenblik
heeft de Commissie het niet gedaan
en ik stel zooveel vertrouwen in haar,
dat ik geen oogenblik er aan twijfel
of het is niet mogelijk "daartoe over
te gaan. Anders zou zij het zeer stel
lig reeds gedaan hebben.
Op grond van een en andèr kan ik
niet anders dan juist in het belang
van de stabiliteit der gemeentefinan-
ciën aanraden er op aan te dringen, dat
het voorstel van B. en W. ongewij
zigd door dqn Raad worde aanvaard.
De heer M u y 1 w ij k M. de V.
Aan hetgeen u hebt aangevoerd ten
betooge, dat in de toekomst een aan
merkelijk lager winstcijfer van de gas
fabriek te verwachten is, zou ik nog
willen toevoegen, dat binnen zeer
korten tijd van de Commissie voor de
Lichtfabrieken mag verwacht worden
een voorstel tot invoering van het
drieploegenstelsel.
Mocht de Raad zich daarmede ver
eenigen, dan zal ook uit dien hoofde
het winstcijfer aanmerkelijk lager
worden.
Ik meen dat ook hierin eem mötief
gelegen is om niet id te gaan op het
denkbeeld van den heer van der Ree.
De heer IJ s s e 1 s t ij nHet is
minder aangenaam, dat de heer Muijl-
wijk een zaak in het debat brengt,
welke in een zeker stadium verkeert
en waarvan niemand buiten de Com
missie voor de Lichtfabrieken kennis
droeg. Ik had het aangenamer ge
vonden, wanneer wij van dit motief
ook kenuis hadden kunnen nemeflsm
de toelichting van B. en W., maaht-
het blijkt dat het hun tot op heden
ook onbekend was.
Wat nu betreft hetgeen de Voor
zitter tot weerlegging van mijn be
toog heeft aangevoerd, doe ik op
merken dat ik niet woordelijk de
toelichting van B. en W. gevolgd heb.
Daarin heeft de Voorzitter een ope
ning gezien en ik zal nu mijn wijze
van betoogen veranderen en woordelijk
de toelichting volgen.
Ik lees dan„Het winstsaldo, dat
de exploitatie van het gasbedrijf over
1912 na afschrijving heeft overgelaten,
bedraagt door een samenloop van
funstige omstandigheden (waaronder
e stijging van het gasdebiet door de
invoering van muntgasmeters)" enz.
Het motiëf, hetwelk ik gebruikt heb,
was het motief van B. en W. Het is
het eerst genoemd motief, waarom wy
dergelijk gunstig jaar hebben gehad
en afgaande op dit officieel stuk had
ik toch wel het recht om daarvan bij
deze bespreking gebruik te maken.
Verder had ik B. en W. het woord
„abnoimaal" in den mond gelegd,
ofschoon zij het niet gebezigd hadden.
Dit concludeerde ik uit een anderen
passus van de toelichting, waar B. en
w. zeggen de helft zij hadden
eigenlyk moeten zeggen de grootste
helft, maar dat ziet men van zelf wel
uit de cijfers moeten wij afschrij
ven om de stabiliteit van het belas
tingpercentage te behouden. Met an
dere woorden: het is werkelijk hoog;
er moet ten minste f 12000.-— van af;
anders krijgen wij in de toekomst
groote schommelingen. Dit wil toch
niets anders zeggen dhn dat de winst
abnormaal hoog is.
Ik heb nu eenmaal meer vertrouwen
in de toekomst van ons gasbedrijf.
Ik meen in deze aangetoond te
hebben dat wat ik gezegd heb gezegd
mocht worden op grond van de ge
gevens, die door het ooilege van B.
en W. ons verstrekt zijn.
De beraadslaging wordt gesloten.
De balansen en winst- en verliesre
keningen der gemeente-lichtfabrieken
over 1912 worden achtereenvolgens
zonder beraadslaging en zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
Het voorstel tot wijziging der ge-
meentebegrooting voor 1913 komt in
stemming en wordt met 15 tegen 3
stemmen aangenomen.
Voor hebben gestemd de heeren
Nederhorst, van Galen, van Iterson,
van de Velde, Prince, Muijlwijk, Kolijn,
van Enk, Herman, Vergeer, Bokhoven,
Broekhuizen, de Jong, Dessing en van
der Torren.
Tegen hebben gestemd de heeren
IJsselstijn, van der Ree en Knuttel.
Aan de orde
Het voorstel tot verhuur van grond
aan de firma Gebr. Hamerslag.
De Voor^tter: Ik maak er
opmerkzaam 1^, dat in dit voorstel
eenige woordjfn zijn uitgevallen, n.l.
de woorden /per M2." na „f 0.10".
Dezë woorden worden door mij alsnog
ingevoegd.
Het voorstel wordt zonder beraad-
slaging^^n zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot het treffen eener
regeling met de firma Zwartjes A Co.
in zake gronden bij de Vest.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot wijziging van de
voorwaarden tetreffende de levering
van electriciteit.
De beraadslaging wordt geopend.
De heer IJ s s e 1 s t ij n M. de V.
Uit het adres van den heer Jaspers
blijkt, dat in dit voorstel wel eenige
onbillijkheid schuilt.
Wat toch is het geval? De heer
Jaspers is geweest een afnemer van
de centrale voor krachthij heeft voqr
zijn bedrijf stoom noodig ep nu ge
bruikt hij dien ook om oen electro
motor in beweging te brengen waar
door hy stroom weet op te wekken
voor een zeer lagen prijs.
Dit wil zeggen, dat do gemeente in,
deze een klant verliest. Maar in der/
gelijke bedrijven komt het natuurlijs;
voor dat men niet altijd over stoom
beschikt en nu zegt de gemeente
hoor eens, mijnheer Jaspers ik noem
,den heer Jaspers omdat van hem een
adres ingekomen is; ik kan evengoed
een ander noemen dan zullen wij
u een soort van handboeien aandoen
enige zult moeten betalen f^0.per
geïnstalleerd K.W.
De heer Jaspers heeft noodig een
weinig stroom vobr kracht en f 60.
a f 70.per jaar voor licht, totaal
ongeveer f 80.—. Maar nu zegt de
gemeente: neen, ge zult niet zooals
een ander f 80.betalen maar f^60.
Dit is oppervlakkig beschouwd on
billijk. Ik weet wel, dat, als een groote
verbruiker de centrale verlaat, dat in
het bedrijf wel eenige stagnatie kan
veroorzaken, maar dat zijn nu eenmaal
gevallen, die men niet zal kunnen
voorkomen. De mogelijkheid bestaat
toch, dat een fabriek aangesloten met
een kolossaal stroomverbruik, failliet
gaat, en dat zou voor de centrale van
nog heel wat meer beteekenis zijn.
Daaraan kan men nu eenmaal niets
doen.
Het ware veel beter, wanneer de
Commissie voor de Lichtfabrieken had
voorgesteld om ten aanzien van dege
nen, die de centrale vaarwel zeggen
en van wie wij de zekerheid niet be
zitten dat zij heden zooveel stroom en
morgen zooveel stroom gebruiken, de
bepaling te maken dat zij alleen voor
hun bedrijf stroom dus kracht
stroom kunnen gebruiken van de
centrale in een beperkten tijd dus
niet op de uren dat de centrale den
stroom het meest noodig heeft voor
de verlichting onder voorafgaande
aanvrage van den directeur. Het is
gemakkelijk op den meter te contrö-
leeren, of zij in bezetten tijd gebruik
maken van de centrale. Dat zal de
meter toch wel aanwijzen.
Dan zou men den verbruiker geen
schade berokkenen en zou men der
gelijke menschen nog als klanten be
houden, zij het dan als kleine klanten.
Want gaat de voorgestelde bepaling
er door, dan loopt men toch gevaar
flat men zegt: goed, dan neem ik
accumulatoren, al is dat misschien
eve.i duur als wanneer ik bij de cen
trale aangesloten bleef.
Vandaar dat ik aan de Commissie
in overweging geef haar voorstel in
te trékken en daarvoor in de plaats
te stellen een voorstel dat het mogelijk
maakt aan personen, die in het geval
van den heer Jaspers verkeeren, de
beperkende bepaling, die ik aangaf,
op te leggen. Dan kunnen beide par
tijen tevreden zijn en is de zaak in
der minne opgelost.
De heer Jaspers is feitelyk de eerste,
die in dergelijke ongunstige omstan
digheid verkeert. Er zijn anderen, die
ook hun stroom gebruiken voor het
opwekken van energie maar in gun
stiger omstandigheden verkeeren.
Wanneer men met de gemeentelijke
centrale contracteert, dan heeft men
deze bepaling te onderschrijven: „De
eerst ondergeteekende verlangt op de
daarvoor door den gemeenteraad vast
gestelde of -nog vast te stellen voor
waarden electriciteit te gebruiken."
Het voorstel, wanneer het eenmaal
bekrachtigd zal zijn, zal van terugwer
kende kracht zijn voor den heer Jas
pers. Dat is het bijzondere geval. De
heer Jaspers valt onder deze veror
dening deze verordening heeft terug
werkende kracht volgens het con
tract en ook volgens het voorstel.
Maar andere personen vallen er buiten,
n.l. dogenen die reeds dergelijke in
stallaties hadden'bij de oprichting der
centrale.
Als men de zaak van dien kant
beschouwt, zou men haast zeggen, dat
die verordening geknipt is gemaakt
voor den heer Jaspers. Zij geldt na
tuurlijk ook voor anderen, maar voor
zoover mij bekend valt de heer Jaspers
nog maar alleen er onder.
Dit alles nagaande zou ik de beste
oplossing achten, zoo de Commissie
haar voorstel introk en kwam met een
voorstel in den geest als ik aangege
ven heb, zoodat den heer Jaspers alleen
gelegenheid gegeven wordt stroom te
gebruiken in den daarvoor beperkten
tijd, natuurlijk met voorafgaande toe
stemming van den directeur.
(Slot volgt.)
GOUDA, 27 Mei 1913.
In de gisterenavond gehouden alge-
meene vergadering van de leden der
sociëteit „Ons Genoegen" werd de
rekening en verantwoording van den
Penningmeester over 1912/1913 goed
gekeurd. Het voordeelig saldo bedroeg
f21.675.
De twee aftredende commissarissen
de hh. J. van Kranenburg en A. J.
IJsselstijn Az. werden bij acclamatie
herkozen.
Bij de heden gehouden aanbesteding
van het bouwen van een meter- en
regulateur-gebouw bij de gemeente
gasfabriek was ingeschreven door
W. A. Verbruggen voor f 10.800.
Lafeber en Schouten - 9775.
J. H. de Wilde - 9342.—
J. P. de Groot - 8684.—
De 'betonwerken werden aangeno
men door Bourdser voor f2500.
Tweede Volksconcert.
Op Donderdag 29 Mei in het Hout-
raansplantsoen te geven door het Sted.
Muziekkorps Dir. Joh. G. Arentz.
Programma.
1. Marsch Tzigane, Th. Popp. 2.
Ouverture Bona Fortuna, Oanivez. 3.
Valse Hymenée, E. Wesly. 4. Fantasie
La belle Argentière, G. Taok. 5. Ouver
ture Festival, Lentner. 6. Gavotte
Clementine Lecocq. 7. Valse Luna,
Paul Lincke. 8. Fantasie Don Pas-
quale, G. Donizetti. 9. Marsch 4vec
Aplomb, R. Vollatedt.
Aanvang 7!/j uur.
Filiaal-T. Crebas.
Zooals uit achterstaande advertentie
blijkt heeft de heer T. Crebas, de
bekende zaak in koloniale waren en
comestibles, Wijdstraat alhier, een fili
aal geopend in het perceel Karnemelk-
sloot 78, waarin al zijn artikelen ver-,
krijgbaar zijn.
De nieuwe winkel is keurig inge
richt.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol-
lan d hebben gisteren behandeld de
aanvrage van B. en W. van Gouda
krachtens de Belemmeringenwet van
23 Mei 1899 (Stbl. n°. 129) om ver
gunning tot het leggen van gasbuis-
leiding ih. de kruin van den Goejan-
verwellen- of Noorder IJsseldijk tus
schen de ooster spoorbaan vandelyn
Goüda-Schoonhoven en de afrit bij de
Krugerlaan.
Mr. J. Limburg, rapporteur over
deze zaak, deelde daaromtrent made,
dat Dijkgraaf en Hoogheemraden van
Rijnland tot tweemaal toe de gevraagde
vergunning weigerden, eerst vóór het
Kon. besluit van 17 Juni 1912 het
algemeen belang van het door de ge
meente Gouda gewenschte werk werd
erkend, en daarna nk die erkenning,
en dat die weigering geschiedde op
frond, dat de bedoelde dijk ligt tegen
en zoogenaamden open IJssel dos
dóar waar groote vloeden te keeren
zijn, waarom het leggen van de buis
leiding in het belang van het water-
keerend vermogen van den dyk on-
gewenscht zou moeten worden geacht,
te meer daar het lichaam en de onder
grond van den dijk van dien aard zijn,
dat zittingen en verzakkingen zich
daarin telkens voordoen. Nu beriep
Gouda er zich wei op dat elders (te
Haastrecht) waar eene vergunning als
hierboven werd verleend daarvan geen
nodeelige gevolgen zijn Ondervonden,
maar Rijnland voerde daartegen aan
dat toch ook daar de dijk aan
verzakkingen onderhevig was. Voorts
voerden Dijkgraaf en Hoogheemraden
tot staving van hun weigering nog
aan, dat de gasvoorziening ook moge
lijk zou zijn op andere wijze, door in
eene andere richting de buizen te leg
gen, waartegenover het gemeentebe
stuur van Gouda opmerkt, dat zulks
niet mogelijk zou zijn, wijl een andere
richting aanleiding tot verstoppingen
zou geven.
De hoofdingenieur van den provin
cialen waterstaat adviseerde tot het
alsnog verleenen van de vergunning
onder eenige voorwaarden, onder an
dere dat bij verzakkingen buisleidin
gen (die mede yerzakken zou) weder
op kosten van Gouda zou behooren
te worden gelicht. De prov. hoofd
ingenieur ging o.a uit van het stand
punt, dat, waar Gouda bij de verlich
ting van bedoelden dijk een groot ver-
keersbelang heeft, zij daarbij niet on-
noodig moét worden belemmerd.
De ingenieur van Rijnland, de heer
P. Hoogenboom, lichtto na het rapport
over de zaak, het standpunt van het
waterschapsbestuur nader mondeling
toe aan de hand van een nadere me
morie van dat bestuur, daarbij nog
mededeelende, dat in plaats van gas
een electrische verlichting ware aan te
brengen, daar toch do gemeente Gouda
eene electrische centrale bezit, en dat
tegen zoodanige bovongrondsche elec
trische geleidingen geen bezwaar zou
bestaan bij Rijnland. Voorts betoogde
spr., dat het belang van do waterkee-
ring in deze hooger staat dan het ge
noemde verkeersbelang voor Gouda.
Het bezwaar van Rijnland werd z.i.
ook niet opgeheven door de door den
prov, hoofdingenieur aangegeven voor
waarden, elke roering in den dijk zou
dezen in een minder gnnstigon toe
stand brengen.
Namens Rijnland voerde ook nog
het woord zijn secretaris, de heer C.
W. v. d. Pot, die o.a. opkwam tegen
het standpunt van den prov. hoofd
ingenieur, dat Gouda niet onnoodig in
zijn werk voor het verkeersbelang moet
worden belemmerd, en nader nog deed
uitkomen, dat hier volstrekt niet on
noodig eene afwijzende beschikking op
Gonda's verzoek is gegeven. v
De heer J. van Galen, wethouder
van Goudp, daarna nog de belangen
dier gemeente toelichtende, deelde
mede, dat do verlichting van den IJs
seldijk eigenlijk maar bijzaak is. Hoofd
zaak was de bevordering van eene
goede circulatie van het gas -(er plaatse
in het algemeen en o. a. ook voor het
belang van de verlichting van een
ziekenhuis in- de buurt. "Wel had men,
nu -er toch van een gasleiding sprake
zou zijn, van de gelegenheid gebruik
gemaakt, om ook voor plaatsing van
gaslantaarns op den dijk vergunning
te vragen, maar dit was toch niet de
hoofdzaak. Nog voerde deze spreker
aan, dat de gravingen in den dijk niet
zoo v"aak zouden noodig zijn.
De beslissing van Ged. Staten volgt
later. (N. R. Crt.)
Onder begunstiging van prachtig
weder had de door de zeilvereeniging
„Aeolns" aangekondigde wedstrijd
plaats op den Sluipwijkschen plas. De
uitslag was le prP. Maróe met.„Diana":
2e pr. A. Muller met„Amilia"; 3e pr.
J-' O. ppn Hoed met „Zeppelin"4e
pr. A. Van Berkel met „De Zwaluw";
5e pr. D. Stofberg met Agatha" 6e
pr. J. Roelofs met „Arnoldina" en 7e
pr. J. Straver met „Diana".
tteéuwijk afd. Tempel.. Heden
had hier een treurige plechtigheid
plaats nl. de begrafenis van G. Ver-
meij. Gezond en flink werkman als hij
was, werd hij na kort, maar vreeselijk
lijden van zijn vrouw en 6 kinderen
weggenomen hij had in een roestigen
spijker getrapt, waar op bloedvergif
tiging volgde.
Op zijn kist^gen twee prachtige
kransen, een van zijn patroon, den
heer Venema te Boskoop, die, ook
door mede naar de laatste rustplaats
te gaan, bewees, hoe hij den over
ledene waardeerde en een van zijn
kameraden, die jaren met den opge-
mimden makkef werkten.
Waddinacveen, Wanneer het Be
stuur van Voorofsében Polder daartoe
toestemming wil verleenen, zullen op
het smalste gedeelte van de Noordkade
voor de huizen pi. gem. wijk C No.
229 tot en met 242 een veertigtal
women gerooid worden. Het is wel
te verwachten, dat door dezen maat
regel het verkeer ter plaatse aanmer
kelijk verbeterd zal worden.
Het houten dek den z.g.n. Smids-
brug alhier zal vervangen worden door
een van beton. De daartoe noodige
werkzaamheden zullen plaats hebben
tusschen 16 en 28 Juni Juni a.s. Op
voldoende wijze zal worden gezorgd
dat het verkeer geen noemenswaar
dige stremming zal ondervinden.
Er is Vrijdag jl. in deze Gemeente
een ernstig ongeluk gebeurd. De 19-
jarige C. v. d. L. stokkenschaver, wilde
een door hem gemonteerde gasmotor
in werking brengen. Alles ging naar
wensch, doch plotseling vloog uit de
motor een ijzeren bal welke met groote
kracht door een tweetal houten schot
ten vloog en ongelukkigerwijze terecht
kwam tegen het voorhoofd van v. d.
L., die neerviel. Zelf is hij daarop
naar den dokter gereden die opname
in het v. Iterson Ziekenhuis te Gouda
noodig oordeelde. Hij ia echter, na nog
geopereerd te zijn, onder hevige pijnen
bezweken.
Capelle njd. IJssel. In do gister
avond gehouden vergadering van den
gemeenteraad is aan de orde gestold
wijziging van de overeenkqmst met de
gemeente Rotterdam omtrent de leve
ring van drinkwater. Art. 13 van be
doelde overeenkomst houdt namelijk
in, dat do gemeente Capelle op d' IJs
sel zich verbindt goen medewerking
te verleenen voor den aanleg van stra
ten in zeker gedeelte der gemeente.
Gedeputeerde Staten hebben bezwaar
gemaakt deze bepaling goed te keuren,
aangezien de gemeente naar hun mee
ning bij contract met oen derdo voor
oen reeks van jaren afstand zou doen
van hare vrijheid van oordeel omtrent
de vraag, of zij al dan niet medewer
king zal verleenen voor don aanleg
van straten in eenig deel der gemeente,
ook al zou deze medewerking zieh
beperken tot het verleenen van goed
keuring overeenkomstig de bouwver
ordening. Dusdanige bopaling kunnen
zij niet toelaten. Mocht evenwel de
gemeente Rotterdam hare medewer
king afhankelijk stellen van de opne
ming van een bepaling in dezen geest,
dan zijn Ged. Staten bereid goedkeu
ring te verleenen, wanneer de bepaling
in dezer voege worde gewijzigd, dat
de overeenkomst eindigt, wanneor in
de bewuste streek vanwege oj met
medewerking van de gemeente Capelle
a.d. IJssel straten, enz. worden aan
gelegd.
Op voorstel van B. en W. word
besloten de medewerking van do ge
meente Rotterdam te vragen om be
doelde bepaling uit het contract te lich
ten en daaraan een artikel toe te voe
gen als door Gedep. Staten wordt
gevraagd.
Bij herstemming werd de heer H.
M. de Vos met 5 stemmen tot. wethou
der benoemd. Op den heer A. van Cap-
pellen waren 4 stemmen uitgebracht.
De heer De Vos was niet ter vergade
ring tegenwoordig. (N. R. Crt.)
5de Trekking v. Dinsdag 27 Mei.
No. 8729 en 13035 ieder f 1000.
i 4255, 9929 en 14022 ieder f 400.
6296, 6758, 9662, 13455 en
16450 ieder f 200.
4141, 5855,10441,15335,16405,
17420 en 18256 ieder f 100.
Prijzen van f 70.
88 100 90 290 490 523 S8 081 714 88 818 40
1168 1288 1588 48 81 1710 1082 67
2248 67 2341 2411 16 28 58 68 74 98 2774 84 2067
86 80 «147 8212 55 8391 8478 8505 16 97 8708 8825
56 1
4022 4168 06 4891 4420 58 98 4714 4898 89
6018 28 5184 44 47 5418 74 5565 5900 57 70
6126 68 79 6288 0848 6685 0004 0798 0884 58
7045 59 97 7196 7220 7579 98 7085 90 7818 39 94 7942 48
58 08
8222 28 47 0008 8706 28 8866 78
9142 9692 9454 86 9684 9045 50 06 8802 9018 89 45 88
10004 8 89 10140 80 10627 10408 10608 10094 10785 10610
64 74
11068 66 81 96 11101 84 78 11274 11805 11646 1177» 11808
81 40 81 11972
12018 12296 12587 88 12768 12804 12922
18004 18 19 18120 18218 21 18802 18401 13525 18735 13830
14010 14198 14278 88 14872 14486 42 14566 89 14707 86
14818
15080 16102 15227 92 1546Ö 16518 16864
'6186 16288 88 10650 10749 87 16688 18028 27
17056 78 17254 59 60 17814 02 17528 17625 17824 17904 62
18140 18209 18561 18645 18826 8092 18906 81
19028 85 19107 41 19971 19852 19415 19854 91
90006 96 71 20177 20996 20661 20465 20513 70 20618 96
106 6
W. G. van Nouhuys.
De „Tel." verneemt, dat de toestand
van den heer W. G. van Nouhuys,
die langen tyd ernstig ongesteld is
geweest, veel is verbeterd.
Aan de redactie van „Groot-Neder
land" zal de heer Van Nouhuys zijn
krachten blijven wijden. Alleen maakt
het nog een punt van overweging bij
hem dit, of hy al dan niet voor zijn
functie van secretaris en adviseur der
koninklijke vereeniging Het Neder-
landsch Tooneel zal bedanken.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien
aanvoer, prijzen waren voor lstë kw.
45, 2e 40 en 3e 35 cent per half kilo.
Magere Ossen, Melkvee en Vaar-
koeien goed aangevoerd.
Vette Kalveren, goede aanvoer,
lste kw. 32, 2e 27, 3e 24 cent per
half kilo.
Stieren goede aauvoer lste kw. 35
2de kw. 32, 3de k?w. 27 cent per half
kilo.
Handel in vet vee prijshoudend,
vette Kalveren met redelijke omzet,
Stieren lager tin prijshandel traag.
Op de magerejnarkt, was de handel
wat flauwer, prijzen eerder lager.
Neusbloedingen.
Haast ieder kei)t wel uit eigen erva
ring de meest voorkomende van alle
bloedingen, de neusbloeding. Het bloed
vloeit uit één of, als de bloeding erger
is, uit beide neusgaten tegelijk of loopt
achter in de keel. Wordt dit bloed inge
slikt, dan wordt het niet zelden later
weer uitgebraakt en kan de gedachte aan
bon maagbloeding doen ontstaan.
In den regel is de zetel der neusbloe
ding het slijmvlies van het voorste deel
van het neus-tusschenschot. Het ,\®orste
deel van het neus-tusschenschot is niet
alleen het meest aan de inwerking van
geweld blootgesteld, maar <iok om andere
redenen is liet tot bloedingen voorbeschikt.
Het grootste deel van het ingeademde stof
slaat daar ter plaatse neer, vofmt met
het neus8lijm een vastklevende korst. Deze
korst veroorzaakt jeuk, zoodat men door
Snuiten of duwen met een vinger haar
tracht te verwijderen. Hierbij kunnen de
oppervlakkigste lagen van het slijmvlies
gescheurd worden en bloeding doen ont
staan. Öouis treedt neusbloeding op als
verschijnsel vaji een of andere ziekte,
zooals bloedziekten, infectie-, nierziekten
inz. Bij vrouwen kopien somé periodieke
maandelijksche neusbloedingen voor.
Hlechts zeer zelden is een neusbloeding
direct doodelijk of veroorzaakt zij bewus
teloosheid door bloedverlies. Kik telkens
weer optredend habitueel bloedver
lies, echter ook al is dit telkens gering,
wordt op den duur gevaarlijk. Veel on
schuldiger en minder nadeelig is een een
maal optredende heftigo bloeding, dan tel
kens terugkeerende kleine bloedingen, om
dat men bij deze laalste niet voldoende
herstellen kan voor de nieuwe bloeding
begint, en er dus bloedarmoede ontstaat.
Wie dus aan habitueel neusbloeden lijdt
verzuimc niet zijn geneesheer te raadple
gen. Het bebandelpn van do oorzaak,
die b.v. een zweertje op het neusslijin-
vlie| kan zijn, is hier aangewezen. Voor
een éénmaal optredende neusbloeding be
hoeft alleen de geneesheer ter hulp ge
roepen te worden ais de gewone huis
middeltjes niet helpen.
Welke middelen kan -men toepassen V
Vooraf wat men niet moet doen niet
snuiten, geen koud, lauw of warm water
opsnuiven, niet spuiten, niet duwen of
vogen, vooral niet inel sponzen en andere
onzindelijke voorwerpeö. Alle genoemde
manipulaties hebben het tegenovergestelde
effoct, ze doen de bloeding toenemen en
geven kans op besmetting spuiten kan
een ooraandoening veroorzaken. Ook het
inbrengen van watten In deh neus moet
ontraden worden. Wel kan door oen goed
aangebrachte prop watten een neusbloe
ding gestild worden, maar bij het verwij
deren der watten heeft men kans het
wondje weer open te trekken of wel blij
ven er enkele vezeltjes achter, dlo weer
tot snulten, niezen en krabben aanleiding
kunnen geven. Ook de kans op besmet
ting is hier niet gering, evenals bij het
brengen van andere stoffen, op een bloe
dende wond.
De middelen, die men zonder schade
en in den regel met succes kan toepas
sen zijn
lo. Gaat rustig zitten, houdt het hoofd
niét voorover, waardoor de hals op kraag
of boordje drukken kan, maar ook niet
sterk achterover houdt hot hoofd recht,
oorder iets meer naar achteren dan naar
voren.
2o. Haal diep adem en adem door den
mond uit.
3o. Druk aan de bloedende zijde den
neuszijwand tegen het tusschenschot aan
wat men gewoonlijk dichtdrukken
noemt.
In den regel zal hierdoor spoedig de
neusbloeding tot stand komen. Is dit niet
het geval men blijve rustig in deze
houding gedurende minstens 10 k 15 mi
nuten zonder telkens te probeeren of de,
bloeding reeds staat dan kan men nog:
4o. koude aanwenden op niet i n
den heus of op eenig ander lichaamsdeel.
Het bekende middeleen koude sleutel in
den nek berust op de gedachte dat door
koude vernauwing der bloedvaten ont-
staat evenzoo pijn, waarom men ook 5o.
een vinger aan de zijde van het bloeden
de neusgat met een draad sterk omsnoe
ren kan. 6o. Het in de hoogte houden
van den arm derzelfder zijde wordt aan
bevolen, omdat het uit den arm stroomen-
de bloed dan tevens bloed uit den sche
del mede zou zuigen.
De eerste drie genoemde middelen bij
elkaar toegepast zijn in de overgroote
meerderheid der gevallen voldoende. Waar
dit op den duur niet het geval blijkt te
zijn, kan men de onder 4, 5 en *6 ge
noemde middeltjes probeeren zoo noodig
vrage men hulp bij een geneesheer 7-nem
staan nog anaere middelen ten dienste,
die hij ingeval van nood kan toepassen.
Moleschott.
Wat er alzoo op de Passers te koop is.
Als bekend mag worden veronder
steld, dat in de archieven van de
verschillende gouvernementskantoren
stapels oude papieren, stukken van
een halve eeuw oud als reliquiën wer
den bewaard. Op het residentie kan
door te Soerabaja nam de hoeveelheid
dezer paperassen zoo schrikbarend toe,
dat de resident aan de regeering het
verzoek deed om de oude paperassen
naarBatavia te mogen opzenden. Maar
men had in Batavia meer dan genoeg
van die oude papieren en hoe gaarne
men die van Soerabaja er bij had,
toch moest men dat verzoek vriende
lijk van de hand wijzen. Daarbij werd
de resident van Soerabaja gemachtigd
om de paperassen van voor 1860 te
vernietigen. Bij de weeskamer en den
raad van justitie heeft men toen met
Spoed dit goede voorbeeld gevolgd,
zegt het „Soer.-Hand.".
„Dezer dagen wandelde de heer V.
L., oud-ambtenaar, langs de passer op
Kapassan hij zag daar langs de weg een
half dozijn z. g. „bottel pies" dat zijn
inlandsche opkoopsters van oudé pa
pieren etc. zitten. Zyn nieuwsgierig
heid werd getrokken door eenige bun
dels kentoorpaperassen, die er nog
goed uitzafgen. De heer V. L. keek
deze papifcen in en zag tot zijn groote
verbazing dat het stukkon waren van
het residentie- en politiekantoor en do
weeskamer van de jaren 1906 tot
1908, dus bescheiden die allerminst
op de passer thuis hoorden maar vei
lig in een arclivf dienen te liggen.
Er waren o. m. rapporten bij met
in margine gestelde adviezen en be
slissingen er op.
De vraag is nu Hoe kwamen die
stukken daar Het is niet aan te nomen
dat bij de groote opruiming en schoon
maak indertijd ook stukken van jon
geren datum uit do archieven werden
velwijderd. Daarvoor zijn de gouver
nementsambtenaren te secuur. Veel-
oer valt aan te nemen dat „oppas
sers" om aan geld te komon, zich dé
vrijheid hebbon gepermitteerd om nieu
we paperassen aan „bottol pies" vrou
wen te vorkoopofi. Zooals men weet
wordt papier hier tegen goede prij
zen van de hand gezet. Chineezen
koopon het gaarne op. Warfneer van
daag of morgen de griffie van den
raad van justitie of de weeskamer
alhier een belangrijk stuk niet kunnen
vinden, weten de heeron waar zo dit
misschien kunnon terug bekomen,"
Het droogdok te Middelburg.
In het droogdok „Prins Hendrik"
te Middelburg zijn gedurende 1912 12
stoomschepen en 28 zeilschepen met
oen gezamenlijken inhoud van 5081j}
tonnen opgenomen.
Eerekruis.
De Koning van Spanje heeft het
oerekruis van de orde van Maria
Louisa aan Prinses Victoria van Hohen-
zollern verleend.
Grieken en Bulgaren.
Saloniki, 26 Mei. Volgens bericht
zouden de Bulgaren de Griekscho
stellingen hebben aangevallen vóór
Sochos en zond/n de Grieken hebben
teruggejaagd. De verliezen van deze
laatsten' zouden zeer belangrijk zijn.
Het bezoek van Poincaró.
Londp.n 26 Mei. De Times zegt dat
het tweede eskader pantserschepen, het
eerste eskader van gepantserde kruisers
en de vierde flottielje van contra-tor
pedo's te Portsmouth den 24n Juni
zullen bijeenkomen om, Poincaró, den
president van de Franscho republiek
te ontvangen.
Kamerverkiezing Haarlem.
De R. K. kiesvereeniging «besloot
de candidatuur-Van Lennep door de
Chr. Hist, kiesvereeniging geBteld
krachtig te steunen.
Majoor Thomson.
De hoer Thomson, teruggekeerd van
zijn defcacheering a la militair attaché
bij den Balkanoorlog heeft gisteravond
in de Haagsche Raadszaal een voor
dracht gehouden over den Balkanoor
log toegelicht met lichtbeelden.
Vele gemeenteautoriteiten waren te
genwoordig. De heer Thomson droeg
de uniform van majoor.
Vliegenier gevallen.
Berlijn, 27 Mei. In het vliegkamp
te Johannisthal is hedenmorgen do
vliegenier Michaëlis van een hoogte
gevallen, waardoor hij ernstig werd
verwond en bewusteloos naar het hos
pitaal werd vervoerd.
GEBOREN 24 Mei. Klaas, ouders
L. de Jong en H. van den Heuvel.
Nicolaas, ouders R. Walthie en R.
Vermeeren. 25. Arie, ouders P. J.
Koerts en E. van 't Wout. Jan Cor-
nelis, ouders T. J. Gravesteijn en W.
van der Wolff. 26. Jan Albertus,
ouders A. G. van Willigen en A. van
der Klis. Jacoba, ouders J. Schou
ten en J. den Hertog. Cornelis,
ouders A. Bakker on D. Groenendaal.
Pleuna Barendina, ouders A. J.
Kaar» en G. M. de Jong. 27. Ni
colaas, ouders J. M. Boer en N. Bakker.
Teunis ouders T. Rook en C. F. A.
Fruhm.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 768.4 te
Perpignan, laagste stand 755.6 te Ha-
paranda.
Verwachting tot den volgenden dag
Zwakke tot matige winden, meest
met zuidelijke richtingen, toenemende
bewolking, droog weer behoudens toe
nemende kans op onweer, aanvanke
lijk nog warm.
VAN DEN
27 MEI 1913.
Stufttsleeniügen.
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Bolastingvrije
Kroneurente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
5 pet.
Id. Obl. (Gr. Russische
ld.
öpw.inij.) 1898 4 pet
Obl. (NicolaiSp oor-
weg) 1867-69 4 pot.
Id Obligatie 60 Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding Lee-
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Batik- cu Crediet-fnatel-
lingen.
Ned. Bankaandeelen
ludustr. Onderneming cii
American Oar A Foun
dry Oomp. O. v. A.
Id.Smelting A Rofining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp* Cert.
v. Gew. Aand.
liol. Crediet Install, en
Cultuur Ondernemingen
Hanrlolayer. Amster-
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Handel-Mij.C.v.A
Aiynbouw M(Jen.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aan<l.
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleum-Ouderu.
Dortsche Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
KonNedMijtot Expl
v. Petr. Bronn. C.v. A
„Shell" The Transp. A
Trad Cy. C. v. G. A
Scheel» vaar I M(jeu.
Ned.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoom vaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
Tabak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mij. A.
I>1 rersen.
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim, Gert. v. Aand.
Spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand.
My. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
Warschau-Weenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Jouisa.
Amerika. Atohison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A
Wabash Gew. Aand
Premieieeningeu.
Amsterdam Aand3 pet
Hongarije. TheLs-Re-
gs-Ges. 4 pet.
Prolongatie 2l/2 pCt.
Nat. Staatsf. luier. Buitenl.
varieering, Culturen weinig
Tabakken luier, Petroleum
Amerikanen flauw, Mijnen stil,
pryihondend.
Vorige
Koers.
iKoer, y.ii
j heden
77%
"'7,6
62
83%
99
937.
85%
85%
90
8 47,«
81%
847
41'%
103%
78 V,
80'/,.
&8 IJ/le
58"/,,
100
49%
69%
49'/,
68%
241/.6
24%,
61V,
61
217
263%
189%
217%
261
15%
16
191
45",
190
445/,
183
189
620
623»/,
525
182'
182'/,
116'/,
63/iti
4'
112
3
3
107,6
T
92
92%
1007,
100%
63a/,
63
185
93
937,
93'%,
28%
28'/,
15! 7,
3%
153'/,
3 A
100%
100'/,
H97,
RS.
150'/,
weinig
omzet,
hooger,
Rubbers
