Binnenland.
Kamerverkiezingen 1913.
VERGADER1\6 VAN DEN GEMEENTERAAD
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
4o2° Staats-loterij,
Rechtszaken.
Laatste Berichten
Telegrafisch. Weerbericht
Officieele Prijscourant
rr,6/l6
-
-
-
-
■x
-
w
'W>
-
(Ierland iu gevaar zou kunnen bren
gen. De natie moet in de noodzake
lijke offers toestemmen.
Duitschland.
Eon Poolsche betooging.
Te Posen, de hoofstad van Pruisisch
Polen, zal dezer dagen voor de straf
kamer een proces beginnen, dat de
aandacht verdient, als een bewijs hoe
sterk het nationaliteits-gevoel bij de
Polen, ook onder (of moeten wij zeg
gen iuist door het Pruisisch régime
blijft leven, en hoe vijandig dit blijft
tegenover den Pruisisclien overheer-
scher.
Den 22n Januari was door een
comité, onder leiding van den beken-
don Poolschen nationalist Karl v.
Rurpecht in het hotel Basar Posnawski
oen grootsch feest georganiseerd tot
herdenking van den Polenopstand van
1863. Ongeveer 800 personen waren
aanwezig, waaronder vele vertegen
woordigers van den hoogen Poolschen
adel met hun dames, geneosheeren,
advocaten enz., en verder een groot
aantal gymnasiasten, jongens en meis
jes. Op het program stonden bijna
niets dan verboden revolutionnaire
liederen. In de zaal was een borstbeeld
van den „revolutionnair" Kosciuzko
opgesteld, met bloemon versierd en
een groot lint, waarop stond „hulde
aan do gevalleneNauwelijks was
echter het openingslied geëindigd, of
een commissaris van politie verscheen
met een aantal agenten, die de bijeen
komst voor ontbonden verklaarde.
Onmiddelijk klonk een schel gefluit,
dat het soin was voor een algemeen
lawaai en geschreeuw, waarbij don
politieagenten en in 't bijzonder den
commissaris allerlei beleedigingen naar
het hoofd werden geslingerd. De be-
toogers trokken echtor langzaam, onder
het zingen van revólufcionnairoliede*
ren af, i om buiten yaor hot MJolucnicih
gedenkteeken een manifestatie te hour
don, wat echter door een sterke politie
macht, die de feestvierenden uiteen
dreef, belet werd. Eerst laat in don
avond werd het geheel rustig in de
stad.
Een groot aantal Poolsche notabolen
van Posen zullen nu deze week wegens
deelnoming aan deze botooging, en
beleodiging der politie, terechtstaan.
Volgens den correspondent der
Köin. Ztg. heeft het gebeurde te Posen
bedoeld zal wel zijnin Duitsche
kringen daar een „pijnlijke indruk"
gemaakt.
Engeland.
Keizer Wilhelm naar Engeland.
De correspondent van de Daily Te
legraph te Portmouth meldt, volgens
inlichtingen uit maritieme kringen, dat
Keizer Wilhelm in Augustus een be
zoek aan Engeland zal brengen. Hij
zal, denkt men, vergezeld zijn van
zijn beste schepen. De koning van
Engeland zal hem tegemoet komon
naar Spithead met de voornaamste
kruisers en pantser schepen van de
Engelsche vloot. De twee vorsten zul
len revue houden over die schepen
alvorens te Portsmouth te,pntsqhepep
om,zich naar Lohden ie beg'óven,
Het onmogelijk, aldpa wordt mi
Londen gemeld, .officieel^ bevestiging
to verkrijgen van dit bericht, 't 'welk
men nochtans gelooft juist te zijn.
Het Kamer- en Raadslid Thomson.
Wegens zijn bevordering tot majoor
en daarmede gepaarde herplaatsing in
den actioven dienst van het leger,
heeft de heer Thomson met ingang van
gisteren opgehouden on lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
èn lid van den Gemeenteraad te zyn.
In do positie van den officier, lid
der Tweede Kamer, bij de bovorde-
ringswet geregeld, in de gemoentowet
is het lidmaatschap van den Raad
onvoroenigbaar verklaard met de be
trekking van krijgsman in werkelijkon
dienst.
De hoer Thomson is echtor in beide
functiën herkiesbaar en nu laat de
datufn van zijne bevordering (ook we
gens promotie in don staatsdienst zou
hij als Kamerlid moeten aftreden) toe,
dat de vervulling der vacatures kan
samenvallen met do a.s. periodieko
Kamer- on Raadsverkiezingen. Vad.
Onder kerkelijk bewind.
Hot Vad. verneemt uit een bron,
die absoluut vertrouwon verdient, dat
onlangs minister Heemskerk aan oen
sollicitant naar een burgemeesters-
vacature op een audiëntie gevraagd
heeft, tot welke partij hij behoorde.
De sollicitant antwoordde, dat hij
Christen was, maar zich nooit bjj oenige
partij had nangesloten, nadat hem nog
uitdrukkelijk gevraagd was, of hq niet
anti-revolutionnair of christelijk-his-
torisch was. Verder werd gevraagd
welke courant de sollicitant las toen
in antwoord hierop twëe liberale bla
den werden genoemd, luidde de re
pliek: dus leest u niet De Standaard
Het antwoord luidde ontkennend.
Deze sollicitant is niet benoemd.
Ten overvloede voegt het blad hier
nog aan toe, dat het hier gold een
zoon van een in christelijke kringen
zeer bekend man en dat de sollicitant
een bekwaam man is, die sedert in
een eervol ambt (geen staatsambt na
tuurlijk!) word benoemd.
De Tilburg8ehe Tentoonstelling.
Thans is de opbouw der Tilbürgscho
Tentoonstelling zoover gevorderd, dat
met zekerheid kan gezegd worden
op den dag dor opening, 18 Juni, is
alles goreed.
De reusachtige machinozaal gelijkt
als het ware oeno opslagplaats van
machinedeelen en 't zal een overwel
digenden indruk geven, wanneer al
dat rader- en cylinderwork staat ineen-
gepast. Do machinezaal biedt een uni-
verseol ovorzicht der fabrieken-instal-
latiën van den nieuweren tijd.
Zal echter in de machinozaal het
woelige fabrieksleven gedemonstreerd
zijn in al zijn grootschheid, de afdee
ling „Nijverheid" wordt eene afspie
geling van onzen handel, onze indu
strie, waar Nederlandsche fabrikaat
van alle soort zal geëxposeerd zijn in
overvloed en op de meest aanlokkende
wijze. Wij noemen slechts de suiker
raffinaderijen te Breda, die gozamenlijk
een 35 M. hoogen obelisk hebben opge
richt, een kleinen Eifoltoren. mag men
zeggen, maar bepleisterd en bopoeierd,
als was het een bonk suiker.
De parkaanleg belooft in een woord
ongeëvenaard tezijn, doch, wat do clou
de?er tentoonstelling zal wordeh,gaat'
óók dë stobtsto verachtingen te boven
Ëón bloepien woelde als hier wordt gó-
kvroekt Schijnt een illusie, vooral wan
neer mén 'bedenkt, hoe feeëriek dat
alles moet uitkomen, als 12.000 elec-
trischo lampen haar tinteling van licht
zullen gieten over al die kleuren en
nuancen. De Tilburgsche Tentoonstel
ling biedt echtor nog meer. Ook onze
schilder- en beeldhouwkunst is er ver
tegenwoordigd. Uit de naamlijst der
inzonders blijkt, dat er zeer veel schoons
zal worden bijeengebracht.
Nog een burgemeestersbenoeming.
Do Gemeenteraad van Twisk werd
dezer dagen voor de eerste maal geleid
door den nieuwen burgemeester, den
heer-H. Vijn Oz. Een der Raadsleden,
de heer Pyper, wees er bij de rondvraag
op, dat hij verhinderd was aanwezig
te zijn op den dag der installatie. „Ware
dit wel het geval geweest, ik had mis
schien uiting gegeven aan een gevoel
van teleurstolling. Niet omdat ik ben
gepasseerd, dat ware jaloezie, maar
teleurgesteld in den ernst der adviezen
van hoogere regeeringspersonon. Ik
spreek er mijn verwondering over uit,
dat in oen gemeente zonder politieke
partijen hoegenaamd, toch misschien
nog de vruchten dor coalitie worden
geplukt. U is feestelijk ontvangen, of
dit echter in do lijn der gebeurtenissen
qp de waardigste wijzpyras, laat ik aan
andefén tel* bo'ooideeing, Ik(ymep|d^r
vorklaron, dat,ik, pp yari
H. M. gevallen is tot de moeste ^amen-
werking in 't belang der gemeente
bereid bon." (N. v. d. D.)
Waarschuwing tegen de Chr. school.
Do heer N. Voogd Nzn. te Rotter
dam, „spreker op eene grooto kinder-
kerk en onderwijzer van een Zondags
school", vestigt in de N.R.Ct. do
aandacht op oen bedenkelijke zijde
van het christelijk onderwijs, waar
voor ook door anderen, o.a. door dr.
Iluedemaker, do aandacht gevraagd is.
Met laatstgenoemde waarschuwt do
heer De Voogd nl. er tegen, dat men
de jeugd toch niet al te gemeenzaam
moet maken met de heilige dingen.
Waar dit gevaar reeds zoo groot is
vqor volwassenen zegt hij is
hét nog grooter voor kinderen. Zijn
langdurige ervaring heeft hem b.v.
geloerd, dat de kinderen, die in do
week de openbare school bezoeken,
zich meestentijds veel eerbiediger go
dragen dan de leerlingen van de chris-
telijko school. Vooral onder het bid
den en danken is het duidelijk merk
baar. M.i. zegt hij is 't onmo
gelijk voor onderwijzers en onderwij
zeressen om dagelijks met de kinderen
over Godsdienst te spreken en daar
voor den eerbied te bewaren. Het
('hri^elijk onderwijs mag theoretisch
mooi *tijn, praetisch «tuit 't op zeer
groote bezwaron echter. De oudors
hooren niet altijd van hun kinderen
wat or op school gebeurt en zeker
niet ais het kind begrijpt dat zulks
de goedkeuring van vader of mjeder
niet wegdraagt. Diep treurig is het te
vernemen hoe met het heiligste ons
door onzen Ilemelsehen Vader ge
schonken op de christelijke scholen
vaak spot wordt gedreven. Persoon
lijk zijn mij gevallen bekend, die maar
heter niet publiek gemaakt worden.
Ik gelobf dat wanneer men eens een
statistiek opmaakte, le christelijke
school meer menschen van God ver
vreemdt dan de openbare.
Slechts één is bij machte bij het
kind het geloofsleven op te wekken
en te bewaren. Die éóne is de moe
der. Zij toch is daartoe door God ge
roepen. De vrouw, die den heiligen
plicht, haar opgelegd, namelijk haar
kind op te voeden tot een goed en
voor de maatschappij nuttig mensch,
maar liever geheel op anderen schuift
is niet waard moeder te zijn.
Stuur nooit uit gemakzucht een
kind naar de christelijke school,
•waarschuwt deze Zondagschoolonder
wijzer. Het zal uw schuld zijn als
het kind daardoor geestelijk armoede
lijdt en van God vervreemdt.
De schim van den vlootdominee.
Eenigen tijd geleden ging het be
richt door de pers, dat ds. W. B.
Onnekes te Den Helder tot predikant
te Nieuw-Nickerie in Suriname beroe
pen was. Dezer dagen lazen wij even
wel, dat ds. H. W. Eldermans te
Noordwolde beroepen was en het be
roep heeft aangenomen. Uit vertrouw
bare bron is het volgende te melden
ter opheldering. De kerkeraad to N.
Nickerie heeft inderdaad ds. Onnekes
beroepen, maar het beroep moet door
den Gouverneur van Suriname be
krachtigd worden. En deze heeft nu
in afwijking van het beroep door den
kerkeraad uitgebracht, benoemd ds.
ELdermans. De reden hiervan moet
vermoedelijk gezocht worden in het
feit dat de Gouverneur, indertijd vloot
voogd to den Helder, zich zeer inte
resseerde voor den vlootpredikant en
ds. Onnekes met jhr, v. Asbeck daar
over van meening verschilde.
gun .Q.mmen.
Dé cent-ral»; Christelijk-Historische
Kiesvereemging in het district Ommen
vergaderde Ma&édagavond te Almelo
tdt hét stellen van een candi-
daat voor het lidmaatschap van de
Tweede Kamer.
Gesteld werd mr. C. G. A. Bichon
Van IJselmonde, aftredend lid.
(N. R. Gt.)
De Agrarische Partij.
Uit Amsterdam meldt men aan het
Vad.In verband met den gecompli-
ceerden politieken toestand, die in ver
schillende plattelandsdistricten bestaat,
zal, naar wij vernemen, van de zijde
der Ararische Partij aan de komende
Kamerverkiezingen niet worden deel
genomen.
VRIJDAG 23 MEI 1913.
(Vervolg.)
De heer M u ij I w ij kde V.
Het komt mij voor, dat de beperkende
^epaling, welke de heer IJsselstijn
zou willen doen opnemen, juist voor
den heer Jaspers en voor iedereen
onaannemelijk zou zijn. Die beper
kende bepaling zou natuurlijk in de
eerste plaats inhouden, dat men des
avonds geen licht mocht branden of
geen motor mocht doen draaien, maar
wat zou men—er dan aan hebban
Dan is .het voorstel der Commissie
véél1 fcêwfeV "VP^dtAft éangen'oihén,
darv kunnéfli-dijfli/menschen ten minste
steeds als zij het noodig hebben, stroom
gebruiken.
Ik wil echter in overweging geven
om het in art. 22 bis genoemd bedrag
van f 20.— te wijzigen in f 10.
Ik zou met dit denkbeeld niet ge
komen zgn, wanneer wij niet besloten
hadden om een grooten generator er
bij te plaatsen. Zooals nu de centrale
werkt, werkt zij vol belast en wan
neer op een gegeven oogenblik door
een client mot een. flinke installatie
deze op eons in haar volle kracht op
het net geworpen werd, dan zou het
gevolg zijn dat zoo'n cliënt, die zeer
weinig stroom koopt, alles op de cen
trale in de war stuurde, datw ij voor
zoo'n cliënt, die weinig stroom koopt,
duizenden guldens zouden moeten uit
geven ten eindo de centraio uit te brei
den. Do koston zouden voor derge-
lijken cliënt vool te hoog worden.
Zooals ik zeido, ik zou mot dit denk
beeld niet gekomen zijn wanneer niet
besloten was tot aanschaffing van een
grootero machine. Nu wij echter daar
toe besloten hebben en die machine
in de eorste jaren volstrekt niet vol
belast zal zijn, kunnen wij hierin veilig
den hoer Jaspers ter wille zijn. Als
wij het bedrag stellen op f 10.per
geïnstalleerd K.W., dan wordt het voor
den hoer Jaspers aannomelijk en de
gemeente zal er in dit geval geen
schade van lijden.
Ik stel derhalve voor f 20.te ver
andoren in f 10
Hot amendement van don heer Muijl-
wijk wordt voldoende ondersteund en
maakt mitsdien een onderwerp van
beraadslaging uit.
De heer IJ s 3 e 1 s t ij n De heer
Muijlwijk schijnt te meenen, dat wij
den heer Jaspers geen genoegen zou
den door een bepaling te maken als
ik aangegeven heb. Ik heb den heer
Jaspers gesproken en ben daardoor
beter op de hoogte van zijn gemoeds
toestand. Ik kan zeggen, dat bij der
gelijke wijziging van het voorstel zou
toejuichen en met beide handen aan
grijpen.
Overigens heeft de heer Muijlwgk
niet juist geluisterd. Ik heb het gehad
over den krachtstroom en niet over
den stroom, dien de heer Jaspers noo
dig heeft voor verlichting. Deze stroom
gaat over zijn lichtmeter. Iedere bur
ger heeft toch hetzelfde recht om zijn
licht te gebruiken? De verlichting
kunnen wij hier dus uitschakelen. Het
loopt alleen over den stroom voor
kracht.
Nu heb ik gezegdmen late den heer
Jaspers alleen stroom verbruiken als
de centrale een overproductie heeft en
anders niet. Dat beteekent v,oor de
gemeente winst. Wat wij daarvan ha
len is toch winst!
Nu is echter de heer Muijlwijk ge
komen met een voorstel om de f 20.—
te verlagen tot f 10.*—. Wordt dit
aangenomen, dan moet de heer Jaspers
een bedrag betalen, dat zijn verbruik
meer nabij komt. Met het oog daarop
heb ik geen bezwaar mijne bedenkin
gen verder te laten rusten en zal ik
medegaan met het voorstel van den
heer Muijlwijk.
De Voorzitter: Ik moet er op
wijzen, dat wij hier bezig zijn met een
voorstel tot wijziging d©r verordening
betreffende de voorwaarden voor leve
ring van electriciteit, dit geldt voor
het algemeen en niet voor één persoon,
en dat wij hebben te letten op de be
langen van de gemeente en niet op die
van een persoon.
De heer v a n G a I e n M. de ,V.
Het zij mij vergund den heer IJsselstijn
te antwoorden en tevens nader uiteqn
te zetten, waarom de Commissie ge
komen is tot het indienen van dit
voorstel.
Vooraf wil ik even zeggen dat het
mij spijt dat do heer Muijlwijk, lid der
commissie voor de Lichtfabrieken, niet
vooraf over zijn voorstel met zijne
medeleden der commissie heeft gespro
ken met mij althans heeft hij er niet
over gesproken. Dan had de commissie
er ten minste over kunnen overleggen.
Het voorstel van den heer Muijlwijk
komt dan ook geheel voor zijn eigen
rekening.
De heer IJsselstijn heeft gezegd
wanneer de heer Jaspers ik noem
den heer Jaspers, ofschoon ik natuur
lijk meen dat deze wijziging van de
verordening niet speciaal voorgesteld
is naar aanleiding van het geval-Jas-
pers zich laat uitschakelen, dan zal
hij toch moeten betalen f20.per
geïnstalleerd K.W., dus f280.(de
heer Jaspers heeft niet 13 maar 14
geinstalleerd K.W.,). Dit is een on
juiste voorstelling. De heer Jaspers
heeft te allen tijde gelegenheid zich
van de centrale los te maken. Dan
zijn wij hem als klant kwijt en betaalt
hij niets. Dan is hij vrij. Dat spreekt
van zelf.
De heer IJselstijn vond het beter,
dat de Commissie haar voorstel intfök
en met een voorstel kwam dat ge
legenheid bood met dergelijke ver
bruikers een nadere overeenkomst te
sluiten, ten gevolge waarvan zij stroom
van de centrale zouden kunnen be
trekken binnen zekeren tijd, waarin
de centrale niet zoo belast was.
Ik heb er niet met de Commissie
over gesproken maar ik kan mij niet
voorstellen, dat zij met dergelijk voor
stel zou kunnen komen. Wat is het
geval? Dergelijke menschen houden
de gemeentelijke centrale er op na
als reserve die gebruiken zij in geval
van nood. Onderstel eens, dat zoo
ieriland midden in de week een defect
krijgt aan zijn machinedan zal hij
direct op de centrale overschakelen.
Dat is natuurlijk voortdurend het gé
val. Nu kan ik mij niet indenken, dat
ten aanzien van dergelijke personen
een rogoling te treffen is, waarbij zal
worden voorgeschreven gedurende
weikon tijd zij electriciteit van de ge
meente kunnen gebruiken. Dat hangt
geheel van hun bedrijf af, gelijk ik
reeds aangaf.
Laat ik nog eens den heer Jaspers
tot voorbeeld nemen. De heer Jaspers
is geïnstalleerd voor een verbruik van'
14 K.W. per jaar. Daarvoor moeten
wij aan de Centrale voor onze turbines
zekere capaciteit houden. Wanneer wij
nu hetgeen wij voor hem beschikbaar
moeten houden in geld omzetten, dan
is dat op zijn mjnst f 500 per geïn
stalleerd K.W., of berekend tegen 4 °/0
per jaar f 20. Met het voorgesteld
bedrag zal dus niet eens worden goed
gemaakt hetgeen het de centrale zelf
kost.
Nu heeft de heer Muijlwijk er op
gewezen, dat er een grootere machine
in de centrale bijkomt en dat dan het
stroomverbruik van dergelijke af
nemers niet zoo hinderlijk voor de
fabriek zal zrjn als nu het geval is bij
turbines, die toch al hoog belast zijn.
Dit is eigenlijk een bijkomend iets. Ik
zou zeggenwanneer wij iemand in-
stalleeren voor zooveel K.W. per jaar
dan moeten wij toch in elk geval er
op rekenen, dat wij hem elk oogen
blik van den dag voor die capaciteit
kannen bedienen. Wij moeten dat voor
hem beschikbaar houden en het is
niet meer dan billijk dat in dit geval
zoo iemand do gemeente daarvoor
eenige tegemoetkoming geeft voor het
kapitaal, dat zij op die \Vijze in de
centrale gestoken heeft.
Dit is de gedachtengang der Com
missie geweest bij het indienen van
dit voorstel.
De heer IJ s e 1 b t ij n ontvangt voor
de derde maal het woord en zegtIk
ben het niet geheel eens mot den ge
dachtengang van den heer van Galen.
Mijn bedoeling met die beperkende
bepalingen was, dat dergelijke stroom
afnemer natuurlijk niet zou mogen
inschakelen des avonds, wanneer de
centrale al zeer belast is, en dat 'hij
eiken keer dat hij stroom noodig heeft
vooraf dén directeur vraagt, of men
hem bedienen kan. Dus wanneer er
stroom over zou zijn, dan zou hem
geleverd kunnen worden en anders
niet.
De Voorzitter: Ik wijs er op,
dat door een meermalen in dit debat
genoemd adressant beweerd is, dat,
zoo deze nieuwe bepaling werd aan
genomen, de gebruikers van electrici
teit aan groote willekeur zouden zijn
blootgesteld. Maar mij dunkt dat,
wanneer een bepaling werd gemaakt
als de heer IJsselstijn zou willen, zoo
adat dus de levering van stroom geheel
fZQu afhangen van het b<?a plai&ir vpn
den directeur, dan tooh, (ik aeg, niét
grond bestaat voor de vrees, maar toch
zeker aanleiding zal worden gegev,en
tot klachten over willekeur.
De heer IJ s s e 1 s t ij n Men on
dervangt daardoor tooh de stagnatie
in het bedryf
De heer M u ij 1 w ij kIk moet ten
ernstigste de beweringen van den heer
IJsselstijn bestrijden.
De beperkende voorwaarden, die
dan de heer Jaspers wel zou kunnen
gebruiken, zijn absolnut onbruikbaar
voor anderen. Het gevolg zou zijn,
dat wij voor eiken verbruiker een
ander contract zouden moeten maken,
dat geheel anders in elkander zit. Waar
zouden we dan heengaan Wij moeten
toch voor allen dezelde gedragslijn
volgen.
De heer 1J s s e 1 s t ij nDit wordt
niet gevolgd
De beraadslaging wordt gesloten.
Het amendement van den heer Muijl
wijk komt in stemming en wordt met
11 tegen 7 stemmen verworpen.
Tegen hebben gestemd de heeren
Nederhorst, van Galen, van Iterson,
van de Velde, Prince, van Eijk, Her
man, Vergeer, Bokhoven, van der Tor
ren en Knuttel.
Voor hebben gestemd de heeren
Muijlwijk, KoljjOi IJsselstijn^ m-,dt Ree,
Broekhuizen, de Jong en Dessing.
Het vóorstel van B. en W. wordt
aangenomen met algemeene stemmen
op 1 na, die van den heer IJsselstijn.
Aan de orde:
Het voorstel tot uitbreiding van de
buisïeidingen der gemeente-gasfabriek.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
De bezwaarschriften van A. Nonner,
J. H. Peper, wed. Ots—Groot, W.
Boere, H. Vrugtman en D. Huisman
tegen hunne aanslagen op het 2de aan
vullingskohier der plaatselijke directe
belasting naar het inkomon, dienst 1912.
De openbare vergadering gaat over
in eene met gesloten deuren.
Na heropening deelt do Voorzitter
mede, dat de aanslagen van D. Huis
man en J. H. Peper worden gehand
haafd, de aanslagen van W. Boere,
wed. OttGroot en A. Nonnor wor
den geroyeerd en de aanslag van H.
Vrugtman wordt gebracht van f 1100.—
op f 1000.—.
Niets meer aan de orde zijnde, wordt
do vergadering door den Voorzitter
gesloten.
Branden.
Kort na middernacht gister, brak
een hevige brand nit in de stoom wasc»-
en 8trijkinrichting „De Spuistroo®
aan de Kerkstraat te Oud-Beijerland,
van den hoer Luytenaar. Al spoedig
deelde het vuur zich tevens mede aan
het aangrenzend café van den heer
Van Dam.
De brandweer bleek niet bij machte
het vuur te stuiten. Toen te 4 uur het
gevaar geweken was waren van beide
gebouwen nog slechts de vier muren
overgebleven.
Verdronken in zijn schip.
Gistermorgen is te Durgerdam do
70-jarjge visscher Jan Schouwe ver
dronken gevonden in zijn botter. Men
vond hem met het hoofd naar beneden
in het vischruim.
Een verschrikkelijke bekentenis.
Hot echtpaar De Vos te Leeuwarden
heeft bekend hun dochtertje met zout
zuur te hebben vergiftigd.
Op een brutale wijze hebben Maan
dagavond in Watergraafsmeer inbre
kers hun slag geslagen. Terwijl de heer
Boas, wonende Linnaensparkweg 15,
met zijn familie tusschen half tien en
half elf een wandeling maakte, zijn
inbrekers in zijn woning binnengedron
gen met een huissleutel, die reeds go-
ruimen tijd door de familie werd ge
mist.
Zij namen mee een groot aantal
diamanten, gouden en zilveren voor
werpen, tot een waarde van f 800,
o.a. een diamanten broche van f 500.
De dieven lieten achter een stuk van
een haarkam en een koperen collier,
blijkbaar is dus een vrouw in het spel
geweest. Tot dusver heeft men de
daders niet kunnen opsporen.
De bestolene was tegen inbraak ver-
(Hbld.)
Bij Zeist is gisternamiddag de blik
sem geslagen in een motorwagen van
de electrischo tram Utrecht—Zeist.
Lampen en geleidingen werden ver
brijzeld, doch persoonlijke ongevallen
kwamen niet voor. Het verkeer onder
vond eenige vertraging.
BbVett l(Ijéidefi"fen' omstrefcétf heefri'
gtètèrëflftivö1daé,%brf! dwaaF (Jft'Wèér ge-
tfoed. Hier en daar is nog algttrtt»
schade aangericht. Op verschillende
plaatsen is do bliksem ingeslagen, ter
wijl de telefonische gemeenschap ver
broken was.
GOUDA, 28 Mei 1913.
Door de politie is wederom proces
verbaal opgemaakt tegen een inge
zetene dezer gemeente, die verzuimd
had aangifte te doen voor de honden
belasting.
Hot programma voor de 2° orgel
bespeling in de Groote of St. Janskerk
op Dinsdag 3 Juni a.a. des avonds
8 nur met welwillende medewerking
van mejuffr. Alida Deirkauf (viool)
den Haag en de heeren A. Wielders
(trombone) en Ger. van de Pavoordt
(orgel-accompagnement), bestaat uit
werken van Bach, Handel, Merkel,
Corelli, Schumann, Beethoven, de
Lange, Faure en Salome.
rioioof? vMwaoh-pcestatip, -,iï:
GlsterëtaAfyönid kwam - hiér tqrsted#
een afdeeling va»ide.Grenadiers ott
Jagers aan, welke met voile bëjfak-
king had gemarcheerd van Zwijndrecht
naar deze gemeente, waar zij in do
kazerne overnachtte. De eerste dag
was gemarcheerd van den Haag naar
Zwijndrecht.
De troep kwam hier in uitnemende
conditié aan.
De aanstaande - verkiezingen.
Terwijl in de zaal Concordia" v_„
de R.K. Leesvereeniging alhier optrad
het R.K. Kamerlid, de hoer A. 1. M.
J. Baron van Wijnbergen, tot welke
vergadering alleen toegang
hadden R. K. kiezers en ver
der alle rechtsche kiezers
die oen introductie hadden kun
nen machtig worden, sprak het lid van
de Tweede Kamer vpor het district
Hoorn, de heer W. de Jong, uit 's
Gravenhage in de zaal „Kunstmin"
der Sociëteit „Ons Genoegen" over
..De aanstaande verkiezingen", welke
openbare vergadering, waarin de ge
legenheid tot debat openstond, geleid
werd door de Vrijzinnige Kiesvereeni-
ging „Burgerplicht".
Waar in de aankondiging van de
vergadering van den heer Van Wijn-
horgen, zoo duidelijk was aangege
ven, dat geen toegang werd verleend
aan niet-reehtsche kiezers, wat ons
van dezen edelman uit geboorte, na
zfin onbeschaamde uitlatingen niet
verwondert, hebben wij niet de
moeite genomen te trachten tot deze
vergadering toegang te krijgen.
Wij zullen daarom alleen laten vol
gen een résumé van hetgeen de heer
de Jong gisterenavond behandelde.
De vergadering werd geopend door
den heer 0. W. van de Velde, die
mededeelde, dat de voorzitter, den heer
ochim van der Loeff door ambtsbe
zigheden verhinderd was deze verga
dering te leiden. Hoewel eerst Maan
dag door den spreker kon worden ge
meld dat hij hier den volgenden dag
zou optreden, heeft het bestuur ge
meend, niettegenstaande den te korten
tijd van publiciteit deze vergadering
toch te moeten houden.
De heer de Jong, daarop het woord
verkrijgend, verklaarde ditmaal te zul
len spreken over datgene wat door
de vrijzinnige concentratie wordt be
oogd, en hij wilde dit doen onder
protest tegen de strijdwijze, die door
dd rechtsche coalitie wordt gevoerd
en gesanetionneerd. Uitingen als in
„Zeelandia" van 13 Mei 1913 Wie
stemt op den liberaal, gaat naar de
hel" en als tegenhanger „Wie een
rechtsch man stemt, gaat naar den
hemel", gaven spr. daartoe het recht.
Spr. bepaalde zich dan eerst tot
het kiesrechtvraagstuk, en ging na
wat daaromtrent in het manifest dor
concentratie is gezegd. Spr. wees op
de grove onbillijkheid, die de kieswet
van Hnuten aankleeft, wees ook op
de oplossing van dit vraagstuk, zoo
als dit door den Standaard-schrijver
wordt gewenscht en ontleedde daarop
het gezinshoofdenkiesrecht met onvol
ledige gezinsformatie als een onding,
dat bovendien lijnrecht ingaat tegen
het a.r. beginsel. Aangaande het or
ganisch karakter van dit „hutspot
kiesrecht", zooals Prof. Fabius dat
uitdrukte, citeerde spr. de volgende
merkwaardige regelen uit de „Maas-
en Scheldebode" van 12 Febr. 1913
„Dat men volgens punt 6, de on
volledige gezinsformatie er ook bij
neemt, valt beter te verdedigen dan
de gediplomeerden. In een onvolledig
gezin, d.i. een gezin zonder vrouw,
zonder man, zonder oudsten zoon, zit
nog organisatie, band, eenheid. Maai
de diploma's worden aan individuen
gegeven dat is zuiver atomistisch
individueel kiesrecht
Begrijpe wie het kan, zeggen Wij
met den spreker.
Spr. is van meening dat de vrij
zinnigen als één man. moeten fitaap
.om het cleriealisme té beletten zulk,
leen ^esjpcht fte pellen. 1
1 Ten afiuzien, van het vro'uwenkies-
jreehi' besprik' ëfir'. de in het manifest
neergelegde u'rang, dat de mogelijk
heid in de grondwet daarvoor moet
worden geopend. Spr.'s persoonlijke
meening is, dat geen onoverkomelijke
bezwaren een algemeen vrouwenkies
recht in den weg kunnen staan.
Thans de dnderwijsquaestie. Spr.
wees te dezer zake op de houding
der rechterzijde, waar het ging om
meerdere rijkssubsidie voor het bij
zonder ondefWijs en verklaarde dat
zelfs de heer Lohman heeft erkend,
dat subsidie-gelden werden gebruikt
voor kloosters. Te Maastricht zei spr.
wordt 62 van de rijkssubsidie
overgehouden, welke niet komt ten
bate van het volksonderwijs. Uitin
gen als de Standaard no. 12480 pu
bliceerde, waarin wordt gezegd dat
smaad en schande rust op elk kind
dat de openbare school bezoekt, haal
de spr. aan om te bewijzen op welke
wijze tegen het openbaar onderwijs
wordt geageerd. Men wil de school
maken tot een openbare armenschool.
Daartegen moet met alle kracht wor
den opgetreden, opdat het onderwijs
niet worde onttrokken aau het gezag
van den etaat en gebracht onder het
clericaal gezag. Applaus.
De staatspensionneering door de
concentratie voorgestaan, verklaarde
spr., na een uiteenzetting en verge
lijking vati .(ket dwangverzekerings-
sijsteem van Minister - Tal ma, de ge-
weasehfc t opltfspiiftg van hot ouder-
<lpuiievjr{wȣttti(dfr, i qrad#jt daijwip nietfie
grove onbillijkheid wordt begaap d&t
alleen de loonarbeiders daardoor wor
den gebaat. De kleine baasjes heb
ben uitkeering evenzeer van noode.
De behandeling van hot ontwerp
nagaande, critiseerde spr. de houding
der rechterzijde, die zich niets liet
gelegen leggen aan de atemmei>, die
opgingen uit het volk, die premiebe
taling van de laagste loonen sanctio
neerde en er niet aan dacht een wo-
duwenronte toe te staan. De wijze,
waarop de wMinister de gelden wil
vinden tot dekking der kosten, noem
de spr. onverantwoordelijk. Een tarief
als door Minister Kolkman ingediend
zal een onevenredig hoogen last leg
gen op de minst draagkrachtige schou
ders on bovendien zal het tarief, dat
tegelijk een beschermend karakter moet
dragen een slag toebrengen- aan han
del en industrie, die thans blijkens
officieele regeeringsbeseheiden in groo
ten bloei verkeeron onder het sijsteem
van den vrijhandel.
Spr. ging dat tarief nog op enkele
punten na en wees er ten. slotte op
dat de prijsstijging, die daardoor het
gevolg zal zijn en die niet in verhou
ding kan staan tot een mogelijke
loonsverhooging, zooals die wordt be
weerd, een zeer grooten druk zal
leggen.
Voor sociale wetgeving is op an-
dére wijze geJd te vinden. Directe
heffingen zijn daarvoor aangewezen,
omdat deze alleen zijn rechtvaardig.
Met een krachtige opwekking tot
steun aan den candidaat der vrijzin
nigen, Mr. van Doorn, die mede
krachtig strijden zal tot bevordering
van datgene wat door de vrijzinnige
concentratie worden beoogd, besroot
spr. Luia applaus.
Voor debat gaf niemand zich op.
Een der sociaal-democraten die aan
vankelijk eenige vragen wilde stellen
zag daarvan af.
Daarom hield spr. nog een kort
betoog om aan te toonen welk een
groote tegenstrijdigheden er bestaan
tusschen het christelijk beginsel
en de christelijke p o 1 i t i e k, het
welk hij met tal van voorbeelden aan
toonde.
Met dank aan den talentvollen spre
ker en met een opwekking om al dat
gene te doen wat kan dienen om de
candidatuur-van Doorn te bevorderen
werd de vergadering gesloten.
Stolwijk. Jn de gisteren gehouden
vergadering van stemgerechtigde In
gelanden van den polder 't Beiorsche
werd do aftredende voorzitter, de heor
H. Anker Wz. met algemeene (241)
stemmen als zoodanig horkozen.
'i In dezelfde vergadering werd de
rekening van 1912 vastgosteld in ont
vangsten f 2914.66 en uitgaven
f 2757.32. Batig saldo f 157.34.
De begrooting voor 1913 bedraagt
in Ontvangsten en Uitgaven elk
f 2819.56. De omslag por II. A. is f 4.—.
Bergambacht. In de vergadering
v&n de vereeniging „Werkverschaf
fing", alhier, word door den penning
meester rekening en verantwoording
gedaan van zijn beheer over hot dienst
jaar 1912/13. Door oen commissie werd
de rokoning nagezien en in orde be
vonden, waarna zij werd vastgesteld
in ontvang op f 408 32Va en 'n uitgaaf
op f 306.52, sluitende alzoo met een
batig saldo ad f 101.80%.
De aftredende bestuursleden de hee
ren J. A. A. Uilkens, G. Verkaaik en
C. Schouten werden allen weder als
zoodanig herkozen.
Schoonhoven. Vrijdagavond zal in
bet café van de wed. Stuurman te
Ammerstol, door de afdeeling Ammor-
Üstql ypu (jpNqd.J'xotéPtaftt^nbondfien
vergadering wórden ge|>oudeu, waarin
als spreker zal optro(J«R ds. Boor, pre
dikaat te Grootebroek met het onder
werp „Rome in Nederland".
Hoe edelkarpers verdwijnen
lleeuwijk. De heeren Dortland on
Zuidam, uit Gouda, hebben oenige
edelkarpers uitgepoot in een afgezet
slootje van den veehouder C. Streng
in de afdeeling Stein te Reeuwijk.
Den veehouder viel het op, dat
reigers de edelkarpers vingen en op
peuzelden.
Hij hield een oogje in hot zeil en
op een oogenblik, dat weer zoo'n lang
been zachtkens poQt Voor poot, langs
den slootkant wandelde, zag hij hoe
deze een 2-jarigen edelkarpor een
visch van circa 1 pond uit hot
water oppikte.
Fluks hot geweer gehaald en een
welgericht schot doodde den reiger
met den odelkarper nog in don bek;
dien hij nog ,niet had kunnen ver
zwelgen.
Het bleek, dat de visch nog leefdo
maar zij was al zoodanig toegetakeld,
dat de veehouder „voor zijn leven
vreesde" en hem daarom maar overgaf
aan do keukenmeid; die op haar beurt
voor den edelkarpor een edel heengaan
vond-
5»» KI. tfMKklftg'V. TOfen»K^28 Mèt.
No. 3131, 4931, 7812 en 11817 ieder
f 1000.
3200, 5754, 13273 en 18959
iedor f 400.
2960, 3723, 4031 6098, 8890,
11275 en 15877 ieder f 200.
2595, 4167 4786 13791, 16490,
17560, 18460 en 20240 ieder
f 100.
Prijzen van f 70.
i1 118 81 222 40 307 80 472 6W 067 805 038 70
1156 1290 1317 1088 1701 74 1802 1019
9081 4» 2117 2990 2344 3476 3640 56 75 86 00 2877
8006 30 73 3188 3250 8408 8655 8053 80 3784 3810 10 3089
4018 34 4158 4316 41 61 83 4320 4408 4610 91 4796 4821
ÖO01 6990 81 6004 6674 84 6713 6051
6102 6208 6575 0802 f1022 48 58 74 07
7067 Ï122 91 08 7223 62 86 7407 96 02 7514 96 48 7651 78
7768 61 7831 08 7902
8178 8201 0 8170 8715 8818 8028
0087 47 9608 0716 0807 0010
- 75 10308 03 03 04 95 99 10178 10000 39 84
...70
1» 81 11818 80 11423 11537 11780 11877 11000
76 13474 12686 87 12812 12800 12063
16 18229 13806 1350J 13738 1881U 13060
14100 14267 78 143Ö1 14460 14036 63 08 14703
15074 95 16124 15241 68 15844 00 15620 81 15023
10005 16181 10266 10438 10510 10740 48
17059 66 17118 22 82 17210 17307 17451 17028 85 48 00 02
17800 17946
18019 51 18163 02 182UÜ 29 80 18304 14078 80 18070
19049 19190 19348 94 19610 19638 10819 00
200128 20280 20660 20602 81 20777 80 20847 06
5e Klasse 6e Lijst No. 10694 f 70
m.z. 10692 f 70 en No. 18892 f 70
m.z. 18893 f 70.
10029 1
RECHTBANK TE ROTTERDAM.
Strafzitting.
In de op 20 dezer uitgestelde zaak
tegen den 62-jarigcn smid J. de R.,
te Ou werker h' a/d. IJsseJ. die op 12
April met een ijzeren staaf het cement
van een muurtje, dat zijn buurman
langs op zijn grond deed optrekken, had
beschadigd werd nog een getuige ge
hoord, waarna het O. M. vrijspraak
vroeg.
De 32-jarige koetsier O. A. M. v. d.
E. te Capello a. d. IJssel, thans alhier
gedetineerd, had op 28 April 1909 een
borgstelling voor leveranties aan hem
zelf, welke zijn vader ten behoeve van
de firma die aan bekl. zou leveren,
valschelyk zelf, ondertoekend. In begin
Mei d.a.v. had hij hier ter beurze het
stuk aan den procuratiehouder van da
firma ter hand gesteld. De laatste
leverde hem lijnkoeken tot een onbe
taald bedrag van ruim 7ft) gulden
bekl. ging failliet en toen bleek, dat
zijn vader van oen borg niets afwist.
De vador verklaarde, dat bij niet
bereid geweest zou zijn. borg te blij
ven.
Ter zake van valschheid in geschrifte
en het gebruik maken van oen valsch
geschrift, eischte het O. M. een jaar
gevangenisstraf.
Mr. E. J. J. v. d. Heijden morkte
op, dat bokl. niet do minsto moeite
gedaan heeft, de handteekening van
zijn vader na te boötsen, maar onder
het stuk eenvoudig zijn eigen naam
heeft gezet. Hij heeft dan ook niet,
naar pléiter's moening, valschheid in
geschrifte, maar bedrog gepleegd. In
verband daarmode, achtte, pleiter ook
hot tweede ton laste gelegde feit niet
bewezen. Overigons is het overhandi
gen zonder meer van het stuk, geen
gebruik maken in den zin van do wet,
meende pleiter. Hij concludeerde tot
vrijspraak en riep, in geval van vor-
oordoeling, voor bokl. de clementie van
de rechtbank in.
Bij vonnis van don kantonrochtor
te Qoqdfl,, werden de 58-jarigo visscher
K. v< G. 'en c]q;3Ó-jarigQ S. I£r H?.
hmër, boixlq,van daar veroordeeld élk;
f 50 boete subs. 60 dagen fiechtenjs,
ter zake van overtreding van do vis-
schorijwet. Togen dit vonnis waren zij
in appél gekomen.
Nadat twee getuigen waren gehoord,
eischte het O.M. vernietiging van het
vonnis wegens vormgebrok en voroor-
doeling van de bekl. tot dezelfde straf.
De rochtbank heeft gisteren ver
oordeeld
P. B., 29 jaar, lossen werkman te
Gouda, wegens mishandeling te Reeu
wijk tot f 15 boete subs. 15 dagen
hechtenis.
W. C. II. v. E., 21 jaar. lompensor-
fcoerder, te Gonda, wegens het opzet
telijk belemmeren van een handeling
van een ambtenaar belast met dé op
sporing van strafbare feiten, tot f5
subs. 5 dagen hechtenis.
(N. R. Crt.)
De gezondheid van den Mikado.
Hot bulletin aangaande den gezond
heidstoestand van den Keizer van
Japan luidde gisteren.
7 uur v. m. temp. 37°.1, polssjag 72,
adomhaling 22.
12 ufir temp. 3T.4, polsslag 70,
ademhaling 22.
4 uur1 n. m. 'tömp'. 37.8, polsslag 72,
ademhaling 24.
Diagnose van 4 uur 'smiddag.
Toestand zeer bevredigend. Z. H.
voelt zich al beter
Wanordelijkheden te Corinthe.
Cobinthe, 27 Mei. Een conflict is
uitgebarsten tusschen studenten en
burgers. Do politie moet tusschen beide
komon om de orde to herstellen. De
schouwburgen en variétés zijn giste
ren gesloten. Do studenten eischen het
ontslag van den commissaris van
polifcio.
Prins Hendrik komt Zondagmorgen
uit den Taunus op het Loo terug. Do
Prins maakt het uitstekend.
Vliegenier gedood.
II an no ver, 28 Mei. Do vliegenier
Horn is op zijn vlucht over land van
een hoogte van 150 meter gevallon.
Hij was terstond dood.
II. M. de Koningin bezocht heden
middag het Tehuis voor alleenstaande
blinden.
Een Belgisch afgevaardigde.
Parijs, 28 Mei. Uit Brussel wordt
aan do Matin gemold dat do afge
vaardigde Furnómont, die wegens
onzedelijke handelingen met minder
jarige kinderen door hot Belgisch ge
recht wordt gezocht, van uit Parijs
zijn ontslagbrief als Kamerafgevaar-
digdo voor Namen en als lid van den
Brnsselschon gemeenteraad heeft in
gezonden.
Als lid van het Internationaal so
cialistisch bureau wordt hij vervangen
door den afgevaardigde Brunet.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 766.5 te
Biarritz en .Sledax, laagste stand 756.6
te Riga.
Verwachting tot den volgenden dag
Zwakke tot matige westelijk tot
zuidelijke wind, meest zwaarbewolkt,
waarschijnlijk enkele regen of onweers
buien, iets warmer in het Noordon.
TAN DEN
lil f ec t c ii ha n iiel te A nis t or dam
28 JIEX 1913.
Staatslecniiigen
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrij o
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russischo Obl. 1906
5 pet.
Id. Obl. (Gr. Russischo
Spw.inij.) 1898 4 pet.
Id. Obl. (NicolaiSpoor
weg) 1867-69 4 pet.
Id Obligatie 6o Emis
sie 4 pet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland.
Obl. 5pct.
Brazilië. Funding Loo
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Ihiiik en Credift-instel-
jjMgeii-
Nod. Bankaandehlon
Industr. OuderiirniiiiKeii
American dar ft Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smolting ft Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Stoel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
Kul. Crediei lnstcll- en
Cultuur OuderiiemiiiRTii
Handolsver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Handel-Mij.C.v.A
Mijnbouw Mijen.
Kotahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
RedjangLobong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleum-Onderii.
Dortsche Petroleum I n-
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Nod. Mij.totExpi.
v. Petr. Bronn. C.v.A
Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A
Scheepvaart Mljen.
Ned.-Am- Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomva^-Mq^
land" Proferente A
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
Tabak-Oiiderueniingen
Bindjey Tabak Mij. A.
Diversen.
Maxwel Land Gpant
Cert. v. Aand.
Peruvian Corporation
Linu Cert. v. Aand.
Spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pot.
W arschau- Weenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. do Jouiss.
Amerika. A tchison Alg.
Hypb. Gbl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A
Wabash Gew. Aand.
Premleleenliigen.
Amsterdam Aand. 3 pet
Hongarije. TheLs-Ro-
guIirung8-Ges. 4 pet.
Vorige
Koers.
Koers van
heden
77"/,,
83'/*
83
02
99'/,
86'/,
85'/»
90
84»/.
81V,
84'/,
41,s/ie
103'/,
80'/,
80'/,
68 "V,,
58"/,»
i(*U
finnrod
vd
i/i/fna
J.a wt
ilirel
V 48%
.«8 'it
68
24'/, s
24
61
60",,»
217'/,
261
189
216
264
16
190
190
43'/»
189
189",
623'/,
630'/,
625
'i
ffnro
'i iPi,
mtiiD.
4
4
112
111
3
3
10'/,
927/g
lOO'/j
101'/,
63
02"/,»
I®'/.
93"/,»
93''/,»
93'/,
28'/,
27"/,
158'/,
3
152
V),
100'/,
100"/,»
150'/a
149'/,
GELDKOERS.
Prolongatie 2 7% POtd
Amerikanen flauw, Mij non weinig
omzet, Rubbers stil en prijshoudend,
Petroleum vast, Tabakken onveran
derd, Culturen stil. Nat. Staatsf. beter,
Buitenl. weinig variatie.