Kamerverkiezingen 1913.
VËKG.\DEHl\ti VAN DES GEHISENTERAAD
Stadsnieuws.
Rede Mr. van Doorn.
INGEZONDEN
MARKTBERICHTEN.
402e Staats-loterij.
demengde Berichten.
Laatste Berichten
BURGERLIJKE STAND
Telegrafisch Weerbericht
Officieele Prijscourant
Eft'cctenhan del le A mstnrdani
-
-
-
-
-
ging. In zijn desbetreffend schrijven
merkt de heer Juten op, dat de Katho
lieken kiosvereeniging geen candidaat
heeft gesteld op do wijze gelijk bij do
statuten is voorgeschreven. Het hoofd
bestuur mist z. i. reeds daardoor het
recht te verklaren, dat hij bet lid
maatschap der kiesvereoniging zou
hebben verloren.
Diaconie en Bijzondere School.
Vrijdag 11. was te Amersfoort een
openbare verkiezingsmeeting van
rechts zonder debat, waar het woord
werd gevoerd door de Kamerleden jhr.
mr. H. W. Van Asch van Wijck (a-r)
zitting hebbende voor het district
Amorsfoort, mr. baron Van Wijnber
gen (r-k) en mr. J. Ankerman (chr.-
hist.) afgovaardigde van Harlingen.
Sprekende over het beweerde dri
ven naar de bijzondere school door
diaconie en vincentianen, debiteordo
de laatstgenoemde spreker het volgen
de „Wje niet wonschen te genieten
van do geestelijke middelen, welk recht
hebben ze dan van de kerk te eischen,
dat deze in hun stoffelijk noodeij zal
voorzien A
Een nieuwe bijdrage, waapra de
chr. school de „vrije" schooi wordt
geheeten; in dit geval omdat de
armen „vrij" zijn, honger te lijden, als
zij hunne kinderen er niet heen zendon.
Men deelt aan Het Volk mede, dat
het honderdtal marinematrozen, dat
outslagen is wegens weigering van den
oxtra-oorlam op Juliana-dag, dadelijk
bij aankomst in Nederland zal worden
afgemonsterd. Gewoonlijk duurt hot
een dag of vier na aankomst in het
vaderland, vóór de papieren in orde
zynthans echter is oen ambtenaar van
het Departemon van Marine naar
Genua gezonden om do zakboekjos der
ontslagenon te halen, opdat zij onmid
dellijk bij aankomst kunnen worden
vorwydert uit den dienst.
Openbare en bijzondero scholen.
Uit Hengoio (Gelderl.), wordt aan
de Zutph. Ct. gemeld
Telken jaro ter gelegenheid vnn den
verjaardag onzer Koningin, vierden
de leerlingen der openbare en bijzon
dere scholen gezamenlijk feest. Thans
is bij het bestuur der Wilhelmina-vor-
eeniging een schrijven ingekomon, dat
do School met den Bijbel in 't vervolg
niet moer wenscht feost te vieren met
de kinderen der openbare Bchool.
Het Utr. Dbl. doelt omtrent de voor
genomen hulde aan de nagodachtonis
van Franciscus Cornolis Dondors nog
mede, dat hot monument niot zal ver
rijzon op het Janskorkhof, omdat daar
allerlei moeilijkheden mede gepaard
zouden gaan die elders zich niet voor
doen.
Het monument zal vermoedelijk in
1917 onthuld worden.
Mr. P. J. Troolstra.
Mon meldt ons
Mr. P. J. Troelstra, dio deze wook
op vorschillondo plaatsen in Friesland
als spreker zou optredon, moot door
eon ernstige koolontsteking van al die
spreekbeurten afzien.
Koning Albert in de Nodorlandscho
afdeeling te Gent.
Over het bezoek van koning Albert
aan do buitenlandscho afdeolingen, in
't bijzonder de Nederlandsche, ter
üentsche tentoonstelling, schrijft do
„Indóp. Beige" nog het volgende
üo Noderlandscho inzending is
prachtig. Daar had men allereerst de
inzonding van de metaal-gloeilichfc-
lampenfabriek van Philips te Eind-
hovon. Do hoor Philips gaf aan den
Koning alle inlichtingen over de ver
schillende tentoongestelde soorten van
lampen de Koning wenschto don heer
Philips met warmte geluk. Vervolgens
begaf koning Albert zich naar de in
stallatie dor industrie J. Brüning en
Zoon to Eindhoven, aan wëlk< r direc
teur, den -heer Th. von der Nahmer,
do* Koning oveneens zijn compliment
maakte en vervolgons hield Z. M. zich
langdurig op vóór het paviljoen van
don heer E. J. de Schepper uit Help
man bij Groningen, die de technisch
meest volmaakte biljarten tentoonstelt.
Pest op Java.
Bjj hot Departement van Koloniën
is ontvangen het volgende telegram
van den Gouverneur-Generaal van
Nedorlandsch-Indië, dd. 7 dezer, be
treffende pestgevallen op Java gedu
rende hot veertiendaagsche tijdvak van
21 t/m 3 Juni j.l.:
„Afdeeling Maleng 250 nieuwe pest
gevallen, 245 dooden.
„Poroe 14 nieuwe gevallen, 12 doo-
den. r
„Soerabaja 8 nieuwe gevallen,
dooden in de vorige periode aldaar
nog oen doodelijk geval.
„Toeloengagoen 44 doodelijk geval
len, Madioen 11 en Kediri 10
Anti-semitisme.
Het antisemitisme wordt in de anti-
rev. pers als wapen in den verkiezings
strijd gehanteerd, en wel naar aanlei
ding van den steun dien de Bond van
Protestantsche kiezers in het district
Middelburg heeft toegezegd aan de
candidatuur-van Raalto.
Zoo schrijft „De Standaard", dit feit
vermeldende
„"Wie lacht daar
„Werd in 1853 ook niet de jood
Godefroy tegenover den christen ge
kozen En was 't niot in Amsterdam
een jood, mr. Asschor, die het verbod
van luidkeels venten op Zondag van
dc baan hielp V Vreemde beschermers
van de christelrjko grondslagen, waar
aan ons volk nog gehecht is
En „De Rotterdammer": De Bond
van Protestantsche kiezers verwacht
van hem (d.i. mr. van Raai te) geen
gevaar voor de Hervormde kerk, waftt
mr. Eduard Ellis van Kaalte is een
onvervalscht Israëlliet.
De belangen der Hervormde kerk
in handen van oen vrijzinnig-demo
craat, die Israëliet is 1 Do Hervormde
kerk aan de joden overgeleverd Nu
is ze veilig 1"
VRIJDAG 6 JUNI 1913.
(Vervolg.)
Aan de orde:
Do benoeming van een leoraar aan
do Muziekschool.
Wordt met algoraeene (18) stemmen
benoemd de hoor J. M. SCHIJVENS.
De Voorziter: Ik heb de eer
namens B. en W. voor te stellen deze
benoeming te doen ingaan met ingang
van 1 Juni 1.1.
Aldus besloten.
Aan de orde
Do benoeming van eono onderwij
zeres aan de inrichting tot opleiding
van bowaarschoolhouderossen.
Wordt benoemd mot algeraoonc (18)
stemmen Mej. G. E. VAN DE PÜTTE.
Do Voorzitter: Ik stel na
mens B. en W. voor deze benoeming
te doen ingaan op een nader door
hen te bepalen "datum.
Aldus besloten.
Aan de orde:
Do benoeming van een sluisknecht.
Worden uitgebracht (18) stommen,
waarvan 14 op 0. J. A. Twigt en 4
op N. J. Ililgois, zoodat benoemd is
O. J. A. TWIGT.
Do Voorzitter: Mag ik de
hoeren, die liet stembureau hebben
uitgemaakt, ten zeerste bedanken voor
de wijze, waarop zij hunne taak heb-
volbracht
Aan de orde:
De rekeningen over 1912 van de
gesubsidieerde instellingen van welda
digheid.
a. het Burgerlijk Armbostuur, in
ontvangst on uitgaaf f 13216,093
b. hot van Iterson Ziekenhuis, in
ontvangst en uitgaaf f 26222,
c. hot Wees- en Aelomoosoniershuis,
in ontvangst on uitgaaf f 16139,84
d. het St. Elisabeth Gast-, of Oude
Vrouwenhuis, in ontvangst en uitgaaf
f 6350,11;
e. Het St. Catharina Gast- of Boste-
delingenhuis, in ontvangst en uitgaaf
f 9429,926
hot Israëlitisch Armbestuur, in
ontvangst en uitgaaf f 4748,92\
Worden achtereenvolgens zonder
beraadslaging en zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot het opnieuw vast
stellen der Verordeningen op de hef
fing en de invordering van bruggelden
voor het gebruik van de Haastrecht-
sche brug.
Wordt zondor beraudslnging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot wijziging der ge
meente-begrooting voor 1912.
Wordt zondor boraadslagïng en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot oninbaarvorklaring
van aanslagen in de plaatsolijko di
recte belasting naar het inkomen,dienst
1912.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan do orde:
Hot voorstel tot het verleenen van
uitzicht op een zijl aan de Goudsche
Coöperatieve Broodbakkerij en Ver
bruikt vereeniging „Ons Voordeel
Wordt zonder beraadslaging en zon
dor hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan do orde:
Het voorstel tot overdracht van de
verplichtingen der aannemers Gebr.
Binnendijk op deu heer C. M. Dessing.
T)e beraadslaging wordt geopend.
De heer v a n E ij k M. de V. Ik
wensch naar aanleiding van dit voor
stel enkele opmerkingon te maken en
een enkele vraag te stellen.
Toen in de vergadering van 12 Mei
1911 door den Raad besloten werd om
de gemoonte-reiniging in het openbaar
aan te bestoden, is dat natuurlijk in
openbare vergadering geschied. Daar
aan is echter voorafgegaan een ver
gadering met gesloten deuren, waarin
verschillende punten besproken zijn.
Ik wil nu, alvorens mot mijne opmer
kingon to beginnen, vragen of de Raad
kan toestaan, dat het geheim worde
opgeheven van hetgeen in die besloten
vergadering is gesproken. Het is niet
mijn plan om iets van het toen be
handelde te zeggen wat persoonlijk
zou kunnen zijn of wat de gemeente
zou kunnen schaden, maar om te voor
komen dat mij misschien het woord
zou ontnomen worden, wanneer ik
iets daarvan ter sprake bracht.
De Voorzitter: Kan de Raad
toestaan, dat de heer van Eijk en na
hom natuurlijk ook andere sprekers,
op zeer bescheiden wijze, gebruik
maken van hetgeen in die vergadering
met gesloten deuren is besproken
De heer van Iterson: M. de
V.Ik begrijp niet goed wat betee-
kenen de woorden „op zeer bescheiden
wijze".
Ik geloof, dat do leden van den
Raad gowoQn zijn de bescheidenheid
in acht te nemen, en dat hetgeen in
die bewuste vergadering verhandeld
is niot oirbaar zou zijn, mag ik niet
veronderstellen. Ik zou dus gaarne
zien, dat de leden van den Raad in
deze volle vrijheid van spreken hadden.
Do Voorzitter: De heer van
Iterson w^scht dus volledige opheffing
van de geheimhouding van het toen
gesprokene, ton aanzien van deze aan
gelegenheid. Kan do Raad zich daar
mede vereenigen
Aldus besloten.
Dan mag ik de leden van den Raad
wel op het hart drukken om niets uit
die vergadering mede te deelen, wat
het belang der gemeente zou kunnen
schaden.
De heer van E ij k In de ver
gadering van 12 Mei 1911 is er door
enkele Raadsleden met nadruk op
gewezen, dat voor de gemeente bij
den reinigingsdienst gewichtige be
langen betrokken zijn. Men zal zich
herinneren, dat er toen heel wat over
gediscussieerd is en nu krijgen wij
een voorstel van B. en W. om de
verplichtingen van de tegenwoordige
aannemers eenvoudig over te dragen
op hun gevolmachtigde, <)io nu de
reinigingsdienst waarneemt.
Ik meen, dat er eon te groot belang
voor de gemeente bij betrokkon is, om
zondor discassio en zonder nadere in
lichtingen zoo maar hiertoe te be
sluiten.
Wanneer wij do geschiedenis van
don reinigingsdienst hier ter stede
eens nagaan, dan blijkt, dat hot vaak
geweest is een lijdensgeschiedenis voor
hen, die zich met dien dienst belast
hebben in den loop der jaren.
Gedurende 28 jaren is do reinigings
dienst waargenomen door iemand, die
werkelijk zeer arm gestorven is. Er
zijn hier ter stede menschen, dio dit
zouden kunnen getuigen. Toen hebben
wij gekregen een aannemer, die de zaak
in den steek heeft gelaton. Daarna is
er gedurende een 15-tal jaren onge
veer een aannemer geweest, over wión
voor zoover mij bekend geen
klachten zyn vernomen en die zijne
verplichtingen zeer goed nakwam.
Desondanks is de Raad, althans zijn
meorderkeid, zoo onbillijk geweest om
over het hoofd te zien do gogrondo
klacht van den aannemer, dat hij er
zooveel geld aan had verloren. Een
deel van die moerderheid werd daarbij
geleid door principieele, eg>n ander
doel door fmancioelo overwegingen.
De minderheid heeft toen zeer sterk
de bezwaren voor de gemeente op den
voorgrond gesteld en er op gewezen,
dat, wanneer het werk niet goed zou
worden uitgevoerd, daarvan in de
toekomst zeer groote schade voor do
gemoento zou voortvloeien. Daaraan
hooft men echter geen gehoor gegeven
en do zaak is aan den laagsten in
schrijver gegund.
Nu staan wij voor het feit, dat die
inschrijver de zaak in den. steek laat;
hij draagt haar althans aan oen ander
over, wat trouwens zijn recht is. B.
en W. stellen dan ook voor den dienst
aan den heer C. M. Deesing over te
dragen.
Ik wil nu vragen gelijk ik 2 jaren
geleden ook rreds heb godaan welke
waarborgen wij hebben, dat het werk
goed zal worden uitgevoerd en dat
wij nog niet voor grootero rampen
komen to staan dan wij op hot oogen-
blik reeds hebben, Ben ik goed in
gelicht en dat geloof ik wel - dan
heeft de dienst gedurende het loopend
contract zeer veel te wenschon over
gelaten en als men de deskundigen
gelooven mag, dan zullen wij in de
toekomst nog veel meer moeilijkheden
krijgen.
Vandaar dat ik gaarne van B. en W.
zou willen vernemen, welke waarbor
gen er zijn, dat het voor de getiaeente
in de toekomst niet te groote schade
zal opleveren, want het zou kunnen
blijken, dat do zuinigheid, welke men
destijds ten onrechte heeft betracht,
aan de gemeente zeer groote schade
zou kunnen berokkenen. Wij herin
neren ons nog, toen een 18-tal jaren
geleden de toenmalige aannemer de
zaak in den1* steek had gelaten, was de
geheele reinigingsdienst zoo vervuild
en verwaarloosd, dat het groote sehadö
en groote moeilijkheden heeft berok
kend aan den aannemer, die in zijn
plaats is gekomen.
De heer Nederhorst: Ik ben
het in hoofdzaak met den heer vaii
Eijk eens. De reinigingsdienst is een
werk zeer op zich zelf en dat het niet
gaat zooala het behoort is ook zoer
zeker waar.
Ik neem aan, dat do man die weg
gegaan is weL geschikt had kunnen
zijn, maar hij laad andore gebreken
die hem bepaaldY>ngcschjkt maakten
om den reinigingsdienst goed uit te
voeren. Do zaak/ is eonmaal zoo en ik
geloof, dat er zéér weinig aan te doen
zal zijn.
Ik meen derhalve, dat het het beste
k dat de Raad medegaat met het voor
stel van B. en W. en dat wij zoo ge
streng mogelijk alles laten nagaan, des
noods met een opzichter, als de dienst
verwaarloosd wordt. Zooals het nu is,
kan het niet blijven.
De Voorzitter: Ik kan hieraan
toevoegen, dat deze zaak heeft uitge
maakt een punt van bespreking in
het college van B. en W, en ook nog
de laatste maal is vrijwel in beginsel
aangenomen, dat van de zijde van het
gemeentebestuur en van de ambtena
ren der gemeente zou worden opge
treden met gestrengheid, wanneer
zulks noodig was,
Degeen, dio nu den reinigingsdienst
waarneemt, is nog een betrekkelijk
jonge man, die niet de noodige erva
ring hooft maar wel van goeden wil
schijnt te zijn. Wanneer hij bijge
staan wordt door menschen met meer
ervaring, dan is ook naar het oordeel
van den gemeente-bouwmeester het
zeer zeker mogelijk dat do zaak goed
behartigd wordt, zij het ook niet zoo
good als het ia hot verledon geweest is.
Ik herhaal, het is onze bedoeling
om op te treden met do gestrongheid
waartoe het contract aanleiding geeft.
Blijkt een gestreng optreden niet te
helpen, welnu dan zou de gemeente
kunnen optredon en bewandelen de
andere wegon, die het contract aan
wijst, maar op dit oogenblik zijn B.
en W. van oordeel, dat. het hot boste
is' te handeion zooals zij voorstellen.
(Slot volgt.)
GOUDA, 10 Juni 1913.
Gemeenteraadsverkiezing.
Wij herinneren bij clezo er aan dat
hedenavond in Cafó „'t Schaakbord"
een vergadering zal worden gohoudon
van do Vrijzinnige Kiesvereoniging
„Gouda" waar besproken zullen wor-
don de candidaturon welke bij de a.s,
Gemeonternadsverkiezing zullen wor
den gosteld.
Men verzoekt ons mode to deolon
dat het Carillon van af hodon bij heel
uur hot oude Wilhelmus en het Wien
Noerlandsch bloed zal spolen.^,
Programma van het 3do Volkscon
cert op Donderdag 12 Juni in hot
Iloutmansplantsoen te geven door het
Sted. Muziekcorps, Directeur Joh. G.
Arentz.
1. Marsch La Renommee^TasoIle;
2. Ouverture Sous l'Ombrage, Torolli;
3. Valse Nuaces Roses, BergerFan
tasie La Somnambule, Bellini; 5. Ouver
ture Elviera, J. Werkman6. Pot
pourri sur I'opéra Le Trouvère, Verdi;
7. Valse Sympathie, Mezza Capo 8.
Fantasio Une Soiree d'Autömno aux
Ardennes, A. Govaert.
Aanvang 772 uur.
M'mMinxveen. Door de firma van
Schaik en Berghuis, meubelfabrikanten
alhier, is naar we vornomen, aan Bur
gemeester en Wethouders, ingovolge
de Hinderwet oen verzoek om vergun
ning gericht om hare meubelfabriek
te mogen uitbreiden, door het oprichten
eoner inrichting tot het drogen van
hout. Deze inrichting zal geplaatst
worden op oen perceel gelegen in den
Oostpoldor kadastraal bekend Sectio
F. No. 1537.
Zekere H. N. een rondreizend
koopman alhier gestationeerd met zijn
woonwagon, werd heden door de beide
veldwachters aangehouden, daar hij
in het Politieblad gesignaleerd stond
wegens het opgeven van een valschen
naam. Hij was toen veroordoejd tot
een boete van f 16 subsidiair 16 dagen
hechtenis. Hij moest ten Raadhuizo
verblijven, terwijl een der veldwachters
de verschuldigde boete bij zijn vrouw
ging halen. Toon de boete betaald was
werd hij direct weder op vrije voeten
gesteld. Nog liep hij eéne bekeuring
op wegens het staan met een woon
wagen op den openbaren wog (verbod
art. 167 dor Alg. Politieverordening
dezer gemeente.
Moordrecht. Tot assistent van
den hoofdopzichter van den Zuidpias-
polder is benoemd de heer N. Exalto,
alhier*
Krimpen a. d. Lek. Door don di
recteur A. Boon word aan do gymnas-
tiokverooniging een Tremplin (spring-
toestol) ten geschenke gegeven.
Nteuwerkerk w d. IJsel. In het
afgeloopen boekjaar van do Coöpera
tieve Landbouwvereeniging „Niouwer-
kerk a. d." bedroegen de ontvang
sten f 257,545,45i/2 en do uitgaven
f 254,193,40V2i alzoo een batig saldo
van f 3052.05. r
Boskoop. Do paar lenslngor B. uit
Gouda liet Zaterdag in Laag Boskoop
zijn voor een kar gespannon paard een
oogenblik onboheerd staan. Zondor be
stuurder ging het paard or van door
en reed tegen oen lantaarnpaal tenge
volge waarvan do lantaarn werd ver
nield en de kar te water geraakte.
Het alleen doorloopondo paard* werd
door voorbijgangers tot staan gebracht.
Een ongeluk dat betrekkelijk goed
afliep overkwam gisteren P. J. W.,
petroleumverkoopor voor de Maat
schappij „de Automaat". Door Laag
Boskoop rijdende geraakte hij mot
paard en petroleumwagen in de diepe
wetering langs den weg. De bestuur
der kwam gelukkig met een nat pak
vrij terwijl paard en wagon mot toe
schoten hulp op het droge werden ge
bracht.
Na reeds te Krimpen a.d. Lek eu
Ouderkerk a.d. IJsel te zijn opgetre
den, hield gisteravond Gouda's afge
vaardigde Jhr. Mr. W. |>h. C. van
Doorn een politieke rede voor de kie
zers te Moordrecht, Waarin spr. zijn
standpunt uiteenzette ten opzichte, van
de groote vraagstukken, welke tegen
woordig het staatkundig leven behoer-
schen.
Na een bijzondere verwelkoming
door den voorzitter der Vrijzinnige
Kiesvereenigipg te Moordrecht, den
heer J. Buijs, kwam Mr. van Doorn
aan het woord.
Spr. gaf aanstonds le kennen, dat
het hem aangenaam was ook in Moor
drecht ditmaal op te treden, wijl de
aanst. verkiezing is van bijzonder
groot gewicht. Het gaat thans toch
om de vraag of het bewind van het
coalitiekabinet thans zal worden be
stendigd, of niet. Spr. hoopt van har
te, dal het zittend kabinet niet aan
blijft, daar het voor het land van 't
grootste belang is dat aan dit regeo-
ringsbeleid een eind wordt gemaakt.
De politiek van hot kabinet-Heems
kerk vraagt de aandacht voor drie
groote punten, nl. de grondwets
herziening, het tl w a n g v e r-
zekeringsstelsel van Mi
nister Talma en de Tarief-
w e t.
Bij elk dezer hoofdpunten stond spr.
vrij uitvoerig stil.
Wij staan aan den vooravond van
oeu gi'ondwetsherziening, die niet klei
nere zaken, één punt beoogt, waarbij
het hoogste landsbelang is betrokken,
lil. de wijziging inzake het onderwijs.
Indien deze wijziging mocht wur-
don aangenomen, dan zal het open
baar onderwijs hebben afgedaan. Mi
nister Heemskerk toch heeft gezegd,
dat hij het oogenblik zou zegenen,
waarop de openbare school verdwijnt.
De openbare school zal dan alleen
dienen als aanvulling.
Het onderwijs zal dan worden toe
vertrouwd aan de godsdienstige of &.g.
vrije scholen.
Men zegt rechts dat de school be
hoort aan de ouders in de eerste
plaats en dan aan de kerk, die de
taak der opvoeding op zich noemt.
Spr.noemt dat zeer gevaarlijk. Het,_
is toch gebleken, dat toen het onde#
wijs nog niet was staatszaak,' en de
ouders en de kerk daarvoor zorgden
dat er van dat onderwijs niets terecht
is gekomen. Spr. grondt deze uit
spraak op hetgeen de historie van 100
jaitr terug tot heden heeft aangetoond.
De Staat is gedwongen geworden 't
ouderwijs in handen te nemen, wijl
de andereu er zich niets aan lieten
gelegen liggen. De Staat heeft toen
gezorgd, dat overal in het land on
derwijs moest worden gegeven en zulks
in verband met de verschillen der
bevolking, met eerbiediging van ieders
godsuienstige ovortuiging. Groen van
Brillater er cn zijn volgelingen hebben
,lie school toen maar genoemd de
neutrale school, hoewel daarvan
in de wet niet wordt gesproken. Men
beweerde, dat als er op die school
gesproken werd van God, zulks strij
dig was met de neutraliteit. Men heeft
de neutrale school gemaakt tot een
paskwil- Hoe meer men er toe kwam
om aan de school het karakter to ont
nemen, dat ze heeft, door het weren
van bespreking van alle dingen van
hoogere orde, hoe meer men is ge
komen tot aanprijzing van de bijzon
dere school. Men heeft den indruk ge
wekt dat de openbare school is een
godsdienstlooze school en nu gaat de
Kegeoring zoover om de openbare
school af te. schaffen.
De ondervinding toont aan, dat de
vrije school niet voldoet aan de ei
schen, die aan het onderwijs moeten
worden gesteld. Door de subsidies
wordt deoprichting der scholen mo
gelijk gemaakt. Daardoor zijn ont
slaan 90 scholen met 1 leerkracht v.
0 klassen, 1200 scholen met 2 leer
krachten voor 6 klassen. Ieder be
grijpt dat een onderwijzer, die drie of
nog erger zes klassen tegelijk moet
onderwijzen, van zijn ouderwijs ook
maar iets beteekenends terecht kan
brengen. Dank zij de hooge subsidies
voor bouwkosten, waarvan nog wel
wat overschiet, komen er de scholen
dank ook de pressie, die op zoo ve
lerlei wijfeen wordt uitgeoefend op do
ouders, komt de bevolking daarvoor.
Wat nu aangaat de naam v r ij e
school, zooals de godsdienstige school
wordt aangediend, dat begrijpt spr
niet. Niemand wil toch aannemen da;
het onderwijs op de Roomsche school
zoo vrij is en bij de Christelijke scho
len zijn er nog schoolcommissies, die
de vrije" school aan banden leggen.
Het antwoord is echter gegeven door
het Kamerlid, den heer de Savornin
Lobman, die het heeft uitgesproken,
dat die scholen alleen daarom zijn
v r ij e scholen, wijl zij met den
schoolopziener niet t
maken hebben. Men wil geen
toezicht van den Staat, noch goedkeu
ring van het leerplan. Daarom is bij
de vrijzinnigen zulk oen groot be
zwaar tegen (Itj religieuse school. Wij
krijgen nu een onderwijs, waarin de
Staat niets te vertellen heeft. Dit klemt
te meer, omdat de prikkel der con
currentie die er tusschen bijzonder on
openbaar onderwijs bestaat, geheel ver
dwijnt. Spr. ging na op welke wijze
veelal do Christelijke scholen worden
geboren en hoe zij daardoor zijn ge
worden uitwassen in de maatschappij.
Het gevolg van dit alles is het neer
halen van het peil der volksontwik
keling, het neerhalen van den waar
borg voor de toekomst van het Ne/
(lerlandsche Volk. De volksontwikke
ling van Nederland staat in verhou
ding met andere staten op hoogen
Hap, en de kracht en de energie van
het Nederlandsche volk is daarop ge
baseerd. Spr. noemt het een misdaad
die aan het Nederlandsche volk wordt
gopleogd, wanneer daar weggenomen
wordt den waarborg tot volkKonlwikr
keling, tot veerkracht en energie. De
hoillooze plannen inzake het onder
wijs mogen niet worden doorgevoerd.
Luid applaus. De openbare
school moet blijven het plechtanker
van den Staat.
De dwang wetten van Minister Tal-
ma. Wie gevolgd heeft de behandeling
dezer wetten in de Kamer, weet dat
voor het uitvoeren van deze wetten
een leger ambtenaren noodig is. Allen
wat particulier initiatief heet, werd
door den Minister getracht den hals*
om lo draaien. De Raden van Arbeid
bestaande uit 1 ambteuaar-voorzitter
en l werkgevers on 4 werknemers,
welke beide laatste categorieën elkaar
vrijwel ophelen, zoodut de ambtenaar
beslist, kosten met secretarissen en
bureaukosten por jaar een 1% mil-
lioen gulden, zonder dat ze «enig
practisch nut oplevereu. In plaats
van steun aan het bestaande, gaat
Minister Talma uit van het stand
punt zonder ambtenaren bestaat
niets! Ziekenfondsen die overal weg
•noesten, rijksambtenaren zullen cat
regelen. Spr. zou wel eens even de
praktijk van deze arnbumarij ei den
last, die zo meehcengt, willen aan
si-houwen, opdat de Minister zelf
«■ons zou kunnen ervaren welk Oen
wetgeving dit is. Minister Talma heeft
oen getrouwe co pie geleverd van do
puitsche dwangwetton, düe juist daar
tot zoo tallooze klachten aanleiding
geven. Juj8t die klachten uit Duitseh-
lawl en het heilzame sijtdeem dat in
Engeland zulke goede vrachten af
werpt, hebben de vrijzinnigen bewo
gen op te komen voor het stelsel van
verzekering, dat staat op zuiver Hol-
lamlschen basis en voor het staats
pensioen.
De Tariefiret. 2e komt wanneer dit
Ministerie wordt bestendigd. Minister
Kolkman heeft het onomwonden uitge
sproken. Spr. wees op hot valsche van
het systeem, dat aan do eene zijde
zoo voel mogelijk wil doen invoeren
om zoo veel mogelijk rechten to heffen,
terwijl tegelijkertijd beoogd wordt het
buitenlandsche goed zooveel mogelijk
to weren ter bescherming van do
Noderl. Nijverheid. Dc»;e beide begrip
pen sluiten elkaar volkomen uit.
Spr. ging eenigermate na of wer-
kolijk protectie roent van bestaan heeft
en concludeordo daarop dat dit geens
zins hot geval is. Immers, do Regeering
schrijft in hare offioieelc uitgaven dat
Nederland zoo in bloei verkeert en zij
laat dit door oen hoofdambtenaar van
het departement van Handel nog eens
bevestigen. Nu zegt de Regeering wel,
dat was reclame, maar, dat noemt spr.
toch te gek. Bovendien, het bewijs
van bloei wordt elke maand gebracht
door de publicatie van do opbrengst
der belastingen.
De Rogoering wil bescherming op
dringen, waar zo niot wordt gowenscht
en de tariefwet zal door haar tech
nische indeeling slechts oen klein per
centage heffen van de weeldo-artikelon,
terwijl van do eerste behooften hot
overgroots deel wordt gevraagd.
De levensvoorwaarden besprekend
van Duitscbland en Noderland woes
spr, op de in het oersto land inderdaad
bostaande hoogere loonen, maar daar
tegenover op de veel gunstiger levens
voorwaarden in Nederland.
De weg van vrijhandel is gebleken
te zijn den juisten weg, dio moet blij
ven bewandelffc Daarvan mag niet
worden afgeweken. (Applaus.)
Na deze drio hoofdpunten besprak
spr. nog de actie van rechtscho zijde,
die steeds meer verdoeldheid brengt,
dank zij de godsdienstige leuzen waar
onder mon optrekt. Spr. wees ook op
de steeds -toenemende macht der R .K.
staatspartij, waartegen spr. het plicht
acht te waarschuwen om daartegen
ernstig post te vatton.
Spr. gaf zijn verontwaardiging te
kennen over do uitingen, welke van
rechts in den politieken strijd worden
gebezigd, Tegen dergelijke scheld taal
laat spr. een ernstig protest hoeren.
Resumeorend wekto spr. ton slotte
op tot don strijd om het beginsel, op
dat bij do stembus aan den candidaat
der vrijzinnigen de overwinning zal
worden geschonken.
(Luid applaus).
Van do gelegenheid tot debat werd
gebruik gomaakt door ch n heer Ed.
van Dantzig uit Gouda, die er op wees
dat spr. niet van do s. d. had gewaagd.
Waar hot een eerste stemming geldt,
moet van s. d. zijde de vrijzinnige
candidatuur bestroden worden.
Deb. vroeg spr.'s verklaring omtrent
zijn stemming tegen de Steonhouwers-
wet, de Bakkerswet en de Duurte-
toeslag, en wees er op dat meerdere
vrijzinnigen in bepaaldo gevallen, als
o a. de benoeming van Mr. do Vries
te Amsterdam, niet links hebben ge
stemd. Deb. verdedigde het tegen
stemmen der S.D.A.P. tegen do Leer
plichtwet, wees er op datdos.d. goen
marionnetton zijn. Deb. wildo het noo-
dige geld voor de sociale wetgeving
uit de successiebelasting halen. De
zweop der s.d. dreef de liboralon in
vooruitstrevende richting.
De lieer Van Doorn repliceerde en
bestreed den debater. Spr. gaf oon ver
klaring van zijn stemmen over de aan
gevoerde ontwerpen en zeide opnieuw
zoo te zullen stommen indien dergelijke
ontwerpen zouden wórden ingediend,
wijl naar spr.'s overtuiging do prac-
tiscbe doorvoering dezer wotton niet
in hot belang zou zijn, noch van de
bedrijven, nóch van hon, dio in dio
bedrijven werkzaam zijn.
De voorzitter dankte daarop den
sproker voor diens duidelijke rede en
beval diens candidatuur mot warmte
aan.
Do voorziter nam deze gologenheid
te baat om ook oon aanbevelend woord
te spreien ten gunsto der candidaten
voor dó Provinoialo Staten voor hof
district Zootermoer, waartoe Moor
drecht behoort, nl. de hoeren Beelaerts
van Emmiokhovon en Mr. I). A. Kloy,
bekende personen in het district.
De vergadering werd daarop go-
sloten.
Buiten verantwoordelijkheid der lied.
Mijnheer de Redacteur!
Ilot is mijn gewoonte niot om into
gaan op Nabetrachtingen van Gemeen
teraadsvergaderingen, ook heb ik vol
strekt geen plan zulks in het vervolg
te doen, evenwel verzoek ik U thans
eenige ruimto van Uw blad, om een
misverstand weg te nemen en een
kleine opmerking te maken.
In uw blad van 7 dezor wordt mij
er een grief van gemaakt, dat ik don
Voorz' van den Raad verzocht zou
hebben een vraag te stellen en inplaata
daarvan een oratio hiold van politie
ken aard.
Ik kan u daaromtrent vertellen, dat
de meening van den Voorz. op een
misverstand berust. Ik vroeg n.l. des
morgens vóór do vergadering per tele
foonhot woord to mogen vooren over
het verslag van do Kamer van Koop
handel en Fabrieken. Daar de telefoon
soms zeer onduidelijk is, kan ik dus
zeer goed plaatsen, dat ik misverstaan
werd
U doet het eenigszins voorkomen of
ik misleidend to werk ging. Ik vraag
echter, waarvoor zou ik zulks behoe
ven te doen Heb ik als Lid van den
Raad dan niet volkomen hot recht om
het woord te voeren over een ge
meente-instelling, in casu de Kamer
van Kooph. on Fabr.
Waar ër dus niet één reden voor mij
kon bestaan om misloidend op te tre
den, ligt het voor de hand, dat uwe
conclusie onjuist is.
Verder zegt u, dat ik gebruik maakte
van mijn positie als Raadslid om|po-
litieke propaganda te drijven.
Ook weder oen conclusie, die goen
rekening houdt met do feiten.
Gij, Vrijzinnigenzijt zóó gewoon,
dat alle commissies en colleges te
Uwen dienste staan, dat Ge U blijk
baar niot voor Bunt stellen, dat er ook
nog burgers zijn, die or niet mede
accoord gaan, wanneer publieke in
stellingen gebruikt worden als propa
gandamiddel voor de Liberale partij.
Uwe bewering, dat ik slechts handol-
de uit antipatie tegen de Directie dor
Stearine Kaarsenfabriek doet mij vra
gen, of U gedachtenlezer zijt.
Ik zou kunnen eindigen met een
spreekwoord van oon Waard on zijn
gasten, maar wil liever opmerken, dat
het niet pdel is om een tegenstander
zondor bewijsmisleiding, misbruik yan
positie en wraakzucht toe te schrijven.
Inmiddels
Uw. dw.
P. D. MUIJLWIJK.
Gouda, 9/6 '13.
NASCHRIFT.
Op hot bovenstaande van den heor
Muijlwijk onzerzijds nog het volgendo:
Wat aangaat hot misverstand tus
schen U en den voorzitter van den Raad
door Uw telefonisch gesprok, wij be
treuren ernstig dat hier is misverstaan,
want, was dit niet het geval geweest,
had de voorzitter Uw juiste bedoeling
begrepen, dan, daarvan meonen wij
overtuigd te mogon zijn, was U goen
verlof tot tot zulk een interpellatie
verleend. Het „misverstand" heeft U
dus in do gelegenheid gosteld datgene
te zeggen, wat U, naar onze moening,
niet had mogen uiten.
Daarmede zeggen wij niot, dat het
Verslag van de Kamer van Koop
handel niet door U zou mogen wordon
besproken, doch hetgeen U hebt go-
daan, was niet een zakelijke bespre
king van het betreffende punt in
bedoeld Verslag, doch dit was voor
U slechts een aanleiding om langs don
wog van verheerlijking van de politiek
van het tegenwoordig Ministerie te
komen tot de quittessence van uw
betoog inzake de Kaarsenfabriek en
de Directeuren dier onderneming.
Noemt U hët gepast, om zulke woor
den in een openbare raadsvergadering
te bezigen
Zie, mijnheer Muijlwijk, dat is bot,
wat ons en mot ons talloos velon hoeft
gegriefd. Ge hebt het persoonlijk ele
ment op den voorgrond gebracht onder
het mom van oen politiek vertoon, dat
op zich zelf genomen in geen enkel
opzicht kan worden gemotiveerd, op
grond van de uitspraken ton gunsto
der Tariofwet in andere verslagen van
Kamers van Koophandel opgenomen.t
Do insinuatie dat do vrijzinnigen de
pyblioke instellingen gobruiken als
propaganda-middel voor hun partij,
zullen we laten voor wat ze is. Wan
neer ge oen zaak wilt verdedigen door
insinueoron, dan zij wij geneigd te
zeggen dat die zaak.toch wel erg zwak
staat.
Wat nu dat gedachtenlozen aan
gaat, wol, men behoeft waarlijk niet
te werken mot koffiedik Of met hot
ei, indien mon raadt datgene, wat met
uw interpellatie word beoogd. Het lag
er te dik op
Ten slotte vindt de heer Muijlwijk
niot edel datgono, wat wij naar aan
leiding van zijn interpellatie schrevon.
Dat is verschil van appreciatie. Het
geen wij schrevon, hebben wij godaan
uit vollo ovortuiging, het was onze
plicht op to komon togen Uw optredon
in een officieele vergadering, welk
optredon naar onfeo meening was mis
bruik maken van Uw bevoegdheid als
lid van don Raad.
REDACTIE.
houdend vette Kalveren lager in prijs
handel stug. Op do magerenmarkt
was do handel stug prijzen eenigszins
lagfer.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor lsto kw.
45, 2o 40 en 3e- 85 cent por half kilo.
Magere Ossen, Melkvee en Vaar-
kooion goed aangevoerd.
Vette Kalveren, goede aanvoer,
lsto kw. 32, 2e 27, 3e 24 cent por
half kilo.
Stieren goede aanvoer, lsto kw. 36,
2e 31, 3o 27 cent per half kilo.
Handel in vet vee en Stieren prijs-
5do KI. Trokking van Dinsdag 10 Juni.
No. 14103 f 1500.
2846, 7558, 8607,10611,14745,
15457 on 17853 ieder f 1000.
3281, 8748, 11486 en 16411
ieder f 400.
9612 en 11017 iodor f 200.
1711, 4848, 8798, 8977, 10153,
13303, 15093 en 17188 ieder
f 100.
Prijzen van f 70.
22 Ü7 SI W 188 874 479 BW 40 fa 020 9ö 830 78 883
1O70 1217 1802 48 1424 62 1S4H 188S
2068 75 2200 2327 2450 2GU0 2710 B814 27 2957
8027 8153 3292 8488 8529 3720
4245 81 4306 15 4488 4502 4626 4730 4827 4969 70
5276 5382 2507 12 61 87 .Vf29 5742 88 5818 i« 51XU
0000 2 30 65 6100 65 68 6820 59 6482 6530 64 90 0644
0830 68
7088 7127 87 7206 71108 7423 78 7885 7005 08 01
8045 71 77 8457 8504 76 8608 25 8762 8H81 8910
9018 85 018!» 9412 9041 70 OKU 80 9915
10022 46 10125 07 100U0 68 09 10830 10020 89
1100U 11148 80 11358 11481 UCJ 11538 43 11025 11719 11865
11931
12043 12144 60 79 04 12334 65 77 78 87 12422 72 12B52
12009 127110 04 12872 92 19901
13090 98 13198 13407 13527 83 43641 83 18727
14050 14121 00 14200 11814 14401 50 53 14557 14014 14700
40 50 14808 23 82
15167 75 15391 15684 («1 15054 1B728 25 1B822 36 74
10018 49 86 68 16144 J6434 16581 16630 45 1Ö714 16802 11
90
17009 93 17258 56 63 88 17412 17537
18171 18307 18419 83 18000 18755 79 98
19004 77 19866 97 11M73 19588 10720 19855 BB 79 84 19094
20041 20165 20905 20005 33 93 90578 90797
Het zoontje van don workman J.
to Ilansweert, dronk in een onbewaakt
oogenblik uit een fieseh met crooline.
Geneeskundige hulp word ingeroepen
en na voel moeite mocht hot gelukken
het ventje to bohouden.
Voor don kouringsraad te Hoeron-
veen verschoen oen jongman, ingo-
schrevon voor de lichting 1914, groot...
0.995 M. Hij word natuurlijk afgekeurd,
de minimum-lengte is 1.55 M.
I)e landbouworsknecht F. Uitten-
bogaard te Waarder (Z.-H.) had dezer
dagen het ongeluk van oen paard te
vallen, dat het tuig nog op had. Uit-
tenbogaard geraakte in de strengen
verwaard on werd oen oindweegs door
het paard meegesleurd. Met ornstige
verwondingen word hy opgenomen.
De geroepon geneesheer constateerde
hersenschudding.
Prof. Druckcr.
De Staten van Noord-Holland kozen
hodon tot lid der Eerste Kamer Prof.
ürueker.
BERLIJN, 10 Juni. Do Berliner
Zeitung am Mittag ontvangt bericht
uit Sofia, dat de staat van beleg is
afgekondigd. Allo publieke vermake
lijkheden zijn op last der politie-pro-
fcctuur gesloten.
De douane-wet
Washington, 9 Jnni. De leidende
democratische partij van den Sonaat
hoeft voorgesteld een represaille be
lasting te heffen op het vee, vorsch
vleesoh, allerlei graan- en meelsoorten.
Dozo artikelen zijn geplaatst op de lijst
van producten die vrij kunnen worden
ingevoerd in de Ver. Staten. Allen
Zij vrij zijn wannoer door do landen
van uitvoer golijko Amerikaansche
producten vrij toelaat. Wanneer dezo
beslist zijn zullen do bovengenoemde
artikolon door gelijko rechten belast
worden.
Het Vntikaan en do arbeiders,
Men meldt uit Romo aan de Ex
celsior: Do paus bereidt oon.encycliok
voor die uitsluitend do arboiderskrach-
ton zal behandelen. Ilij handhaaft de
zelfde stollingen als Leo XIII in zijn
beroomde encycliek „Rerum Nova
rum", waarvan hij alleen een nadere
toelichting zal geven.
GEBOftEN: 8 Juni Krijn Gorar-
dus, ouders B. Thoen en O. B. Tui-
nenburg. Coinelis, oudors G. van
Eijk en S. Bakker. Grietje, ouders
J. C. Blok en A. Schutter. Thona
Annigjc, ouders II. den Boon on G.
van Wijngaarden. 9. Arie, ouders
J. Groenen veld en C. Vorbnrg. Jo
hannes, Louweronburg en J. P. Mul.
10. Pietor Renko, ouders P. R.
Prevo en W. Bonefaas. Arnold,
ouders II. Belgraver on J. I). Stubbe.
Jan Peter, ouders J. P. de Groot
on K. Slierendrecht. Hondrika,
ouders A. C. Heins on T. Scherpenzol
OVERLEDEN: 8 Juni. W, P. de
Ru ij ter, 13 m. B. A. J. Limbeek,
eebtg. van J. C. E. Zeegors 77 j.
Christiaan G. Veirblaauw 8 j. 9.
Louis W. F. van Campen, eehtg. v.
C% O. A. van tie Weglve,, 44 j.
van hot Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 773.5 te
Horta, laagste stand 736.8 te Lewich.
Verwachting tot den-vtflgonden dag:
Meest krachtige tiJWelijk afnemende
westelijke tot zuidelijko wind, meest
zwaarbewolkt, waarschijnlijk nog
regen buien, overdag iets warmer.
VAN DEN
40 JUNJ 19X3.
■Staatsleciiiugcn.
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Krononronto 4 pet.
Port. Obl. 3do Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
o «pot.
Id. Obl, (Gr. Russische
Spw.mij.) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nieolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
ld Obligatie Go Kmis-
sio 4iet
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilio. Funding Leu
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezuela Dipl. Schuld
1905 3 pet.
üauk- cn (IreUlet-Instel-
llnjccn.
Ned. Baukaandoelen
I ml list r Omlerucitiiiiffcu
Amorican Car Foun
dry Comp. Q. v. A.
ld .Smolting Refini ng
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A
U. S. Steel Corp. Cert.
Gow, Aand.
Kul. Cre«liet lustell. eir
Cultuur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cukuur Mij. Aand.
Ned. Handel-Mij. C.v.A
MUnbouwH (jen.
Ketahoon" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
RedjangLobong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
Pctroleum-Oudern.
Dorische Petroleum In
dustrie Mrj. Gow. A.
Kon. Ned. Mij.totExpl.
v. Petr. Br'onn. C.v.A
Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A
Scheepvaart Jfijeu.
Nod.-Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zoo-
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Prof. A.
Tabak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mij. A.
Diversen.
Maxwel Land Gpaiit
Cert, v. Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
Spoorwegen.
Heil. IJzeren Spoor
wegmij. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwrntj.
Serie A-H Obl. 3 pet.
W arschau-W eenen
Spoorwegrnij. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet,.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cv. Cert. v. gew. A
Wabash Gew. Aand
Premieleenlagen.
Amsterdam Aand. 3 pet
Hongarije. Thei s-Re-
gultrungs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 23/43 pCt.
Nationale StaatHfondnen heter, Bui-
lenl. weinig varieorend, Culturen flau
wer, Tabakken lager, Petroleum zoor
flauw, Amerikanen oveneens, Mijnen
weinig omzet, Rubbers stil.
Vorige
Koer».
Koer» rnn
beden.
TC5/,
76
82'/,
82"/,,
62
62'/,
99'/,
80
85"/,,
88'/,
84»/,,
81'/,
83'/,
40
1025/»
80'/,
102'/,
38'/,
57'/,
100
42'/,
40'/,
62'/,
61'/,
23'/,
23'/,
55'/,
53'/,
222'/,
206
189'/,
222'/,
265'/,
ir>
15
180
42'/,
180
41
189'/,
187
638'/,
030'/,
525
183'/,
183'/,
117'/,
3'/i«
111'/,-
37,
107
100
3
O'8/,»
97»
95
96'/,
101
62'/,
«27,
185'/,
93
93'/,
93'/,
24
23
145"/,,
3
144
2'7,e
100'/
100'/,,
149