Binnen land.
TT it &e Peis.
VBMADEIIW TAl DHCE1UÜTCBJUD
INDISCH NIEUWS.
gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
Tentoonstelling Gouda 1913.
SPOKT.
Ohm geïllustreerde Weekbladen
Laatste Berichten.
BURGERLIJKE STAND-
Telegrafisch Weerbericht
Qfficieele Prijscourant
Effecten handel te Amsterdam
-
-
-
inet ongeduld op deZe opening, ten
einde het geschenk een prachtigen
zilveren doos, bevattende een ser
vies van zilver en agaat te pno-
tographeeren.
Opening der Staten-Generaal.
Dinsdag 16 Sept. zal des middags
te 1 uur in de vereenigde zitting der
beido Kamers der Staten-Generaal do
opening door li. M. de Koningin ge
schieden.
H. M. zal zich daarvoor met den be
kenden statie-stoet van het Paleis in
het Noordeinde begeven naar de Rid
derzaal en daarbij de volgenden weg
nemenPaleis, Heulstraat, Lange
Voorhout, (schelppad), Korte Vijver
berg, Binnenhof.
Toegang tot den vergadering heb
ben alleen de leden der Staten-Gene
raal, zy, die in ambtscostuum recht
van toegang hebben, en zij die voor
zien zijn van oen toegangsbewijs.
Kon beperkt aantal plaatsen is be
schikbaar voor de publieke tribune
Tweede Kamer.
De Tweode Kamer der Staten-Gene*
ranl zal Dinsdag a.s. te 3 ure in opon-
baro vergadering bijeenkomen.
Vliegmachines voor het leger.
De Tel. kan mededeelen, dat do drie
vliogmachines voor het leger nog dozo
week zullen worden overgedragen.
Hiermede in verband, zal de kapitein
Wallaardt Sacré, commandant van de
laehtvaart-afdeeJing, hedenavond naar
Parijs vertrekken, om in commissie,
mot do hoeren Van Herjst, Versteogh
en Coblijn, de Nedorlandscho luitenant-
vliogoniors, die zich daar sinds oenigen
tijd voor hetzelfde dool bevinden, de
drio Karman-tweedekkers in ontvangst
to nomen.
De verzonding naar Soesterberg zal
daarna onmiddellijk plaats vinden.
geile, welks licht opgaat voor don
oprechte van harte.
Dr. Bronsveld en bet
Algemeen Kiesrecht.
Dr. Bronsveld schrijft in zijn „Kro
niek van stemmen voor waarhejd en
vrede" o.m. het volgende
Zullen wij nu oen voorstel to wach
ten hebben tot invoering van hot al
gemeen stemrecht, en tot wegneming
van hetgeen' aan het stemrecht ook
van vrouwen in den weg staat? En
zoo j a hebben wij dan reden om
ons te verheugen over het heengaan
van het minister©-Heemskerk? Wij
antwoorden, dat wij volstrekt niet
blind zijn voor de gevaren, verbon
den aan hot algemeen stemrecht. Wij
hebben daar meermalen op gewezen.
Maar wij hebben hoe langer hoe
meer de overtuiging gekregen, dat het
genoemd stom recht niet te weren zal
zijn. Daar treden gedurig in do ge
gehiedenis machten op, welke met on
weerstaanbaar geweld zich plaats en
moorderheid veroveren. Minister Van
der ürugghen is Indertijd ook. reeds
tot de slotsom gekomen, dat, ondanks
alle bezwaren en gevaren, het toch
tot de toekenning van hel algemeen
stemrecht komen moest. En de leden
dor concentratie tot Kamerleden ge
kozen, hebben er zich ook beslist
voor verklaard. Welnu laat het
komen! Laat ons er in zien, een
verschijnsel, dat voortvloeit uit de
ontwikkeling onzer toestanden, welke
zooals wij gelooven, geleid wordt
door God. Laat ons dat recht mei
evenredige vertegenwoordiging toe
kennen langs wettigen weg, voordat
het wordt afgeperst langs den weg
van gewold. Laat ons trachten, de
mannen, aan wie voor het eerst oen
stembiljet zal worden uitgereikt, te
doordringen van hoog ore ethische be-
ginselen. De heer Hugo Nolthonius
oeft in het Congres van Vegetariërs
een schrikwekkende schildering ge
geven van den mensch, en Wij we
ten ook wel, welke hartstochten en
driften onder ons en in ons woelen
doch wij gelooven niet, wat tot
op aanzienlijke hoogle de vegetariërs
schijnen te meenen dat „der Mensch
1st was er lost" - maar dat hij door
de kracht van het Evangelie kan
worden zachtmoedig, en bedenkend
wat rein is en liefelijk en wat w6l
luidt.
Voor de kerk van Christus zal
het uitgebreide stemrecht een prikkel
te meer moeten wezen, om van dos
Hoeren Goost do harten als oen be
derfwerende macht te doordringen en
den vrede te doen komen en toene
men op aarde.
Deze dingen bedenkende, zullen wij
het komend ministerie begroeten met
de bede, dat het vereerd met het ver
trouwen van onze koningin, ons
volk zal besturen met wijsheid, recht
vaardigheid, oprechtheid en kracht,
liet gelooven aan de macht der waar
heid en der vredet Vrij van alle doc
trinair liberalisme leide het de de
mocrntisrhc strooming, welk© niemand
weerstaan kan, in historische lied
ding, en in den geest van hot Eva»
DINSDAG 2 SEPTEMBER.
(Slot).
De Voorzitter: lk wil er den
heer Nederborst op wijzen, dat bij aan
neming van het amendement van den
heer Jongenburger niet 71, maar 144
woningen zullen worden gebouwd.
Dezelfde geachte spreker bracht by
de door hem gemaakte berekening
6% rente in rekening, maar ik moet
or zijn aandacht op vestigen, dat de
Gemeente het geld, dat zij toekent,
van hot Rijk krijgt, niet tegenadmn
gewonen rentekoers, doch op dit oogjm-
lik togen een rente van 3 °/0 4 3'/» 'Vo
lk heb hier voor mij de détail-begroo
ting de hoeren kennen alleen de
begrooting voor den volledigen bouw
van dja bouw van 71 huizen en
daaruiyjtfiijkt, dat do hunr dier huizen
slechts een stuiver meer zou moeten
zijn^ dan by uitvoering van het geheele
plan en dus op f 2.40 zou komen.
De heer va# Itorson: M. de V.
Met belangstelling heb ik de verschil
lende opinies gehoord, maar bij mij is
de vraag gerezen of het Rijk wel zoo
heel licht gold zal geven om borg te
blyven voor woningbouw. Jk heb dezer
dagen in de courant gelezen, dat de
Regoering vele aanvragen heeft afge
wezen, oQidat te groote sommen wer
den gevraagd. Do Rogeering be
schouwt als een arbeiderswoning een
huis, bestaande uit een woonkamer,
een keuken en drie slaapkamers en
wanneer bier nu woningen van een
huurprijs van f 2.75 worden gebouwd,
zullen die grootor zijn dan de soort
woningen waarvoor de Regeering steun
wil geven, lk zou wenschen te vra
gen of daarmede rokening is gehouden
en of het u, M. de V., bekend is, dat
de laatste dagen door de Regeering
bovengenoomde beslu ton zijn ge
nomen.
I)e V o o r z i 11 o rlk kan den hoer
van Iterson de verzekering geven, dat
ik die berichten ook in do courant heb
gelezen. Hot antwoord op zyn vraag
vindt hij in do stukken de eerste
voorwaarde, dio gesteld wordt, luidt:
„dat do gemeento van het Rijk oen
voorschotf bekome van gelijk bedrag
als de door haar aan de vereeniging
toegekende voorschotten." Verleent
hot Rijk dat voorschot niet, dan wordt
aan do eersto voorwaarde niet voldaan
on wordt dus ook door de gemeente
geen froancieelen steun gegeven.
Do heer van Iterson: Dan zit
ten wij te discussioeren in afwachting
van do beslissing der Regoering.
De V o o r z i 11 e rJa
De heer vag Iterson: Laten wij
het dan maar kort doen.
De Voorzitter: Gij spreekt naar
miin hart.
De heer Jongonburgor: M.
do V. f Naar aanleiding van hetgeen
do hoer van Iterson heeft gozogd moet
ik doon opmerken, dat het zeor goed
mogelijk is, dat dio bouwplannen,
waarvan hij sprak, zoo waren ingericht
het kunnen b. v. plannen zijn ge
weest voor don bouw van burger
huizon dat de Rogeering heeft ge
meend den financioelen stoun te moe
ten weigeren. Niemand denkt echter
een oogonblik aan do mogelijkheid,
dat voor dit plan van de Vereeniging
„Het Volksbelang" zooals het ter in-
zago heeft gelegen, het geld niet zou
wordon toegestaan.
De beraadslaging wordt gesloton.
De principieolu vraag of de Raad
bereid is een bijdrage te verleenen,
onder nader te bepalen voorwaarden,
voor het bouwen van oen complex
woningen aan de Goiuve-coupuro, af
gescheiden van het aantal te stichten
woningen, wordt in stomminggebracht
on met 8 togen 10 stemmen verworpen.
Tegen hebben gestemd de heeren:
Bokhoven, Herman, van Veen, do
Jong, Dessinc, Vergeer, van Iterson,
Prince, van Galen on Nederhorst.
Vóór hebben gestemd de hoeren
Muylwiik, van der Ree, Jongen burger,
Knuttel, van do Velde, Kolijn, van
Eyk en v. d. Torren.
De Voorzitter: Daarmede ver
valt het amendemont van den hobr
Jongenburger.
De principieele vraag of de Raad
bereid is eon bydrage te verleenen,
onder nader te bepalen voorwaarden,
voor het bouwen van een complex
woningen achter de Cornelia Ketel
straat, wordt in stemming gebracht
en met 16 stemmen tegen 1 stem aan
genomen.
Vóór hebben gestomd de heeren
Bokhoven, Herman, Muylwnk, van
Veen, do Jong, van der Ree, Dosaing
Knuttel, van de Velde, Vergeer, van
Iterson, Prince, Kolyn, van Eyk, van
der Torron en Nederhorst.
Togen heeft gestemd de beer van
Galen.
De heer Jongenburger hield zich
buiten stemming.
De Voorzitter: Thans zal ik als
zijnde van de verste strekking in stem
ming brengen de motie van den heer
van Eyk, strekkende om f 200.000.
toe te staan voor den bouw vin een
onbestemd aantal woningen in drie of
vier stadsgedeelten.
De heer Knuttel; M. de V. Ik
wensch even te vragen of na dit nog
meer voorstellen in stemming zullen
worden gebracht.
De Voorzitter: Als dit voorstel
wordt aangenomen zijn al de anderen
van de baan. Wordt het echter ver
worpen, dan breng ik in stemming het
voorstel van den heer Bokhoven om
den noodigen steun on het noodige
kapitaal te verleenen voor den bouw
van 50 woningen op een nader aan
te wijzen plaats.
De heer van der Torren: Dat
komt toch overoen met mijn voorstel
De Voorzitter: Neen, gy noemt
geen aantal woningen.
Het voorstel van den heer van Eijk
wordt in stemming gebracht en met
7 tegen 11 stemmen verworpen.
Togen hebben gestemd do heeren
Bokhoven, Moijlwijk, de Jongy Jon-
gonburger, Dossing, van do Velde, van
Iterson, Kolijn, van Galen, van der
Torren en Nederhorst.
Voor hebben gestemd de heeren
Herman, van Voon, van der Ree, Knut
tel, Vergeer, Prince en van Eijk.
De Voorzitter: De motie van
don hoer Bokhoven is vervallen voor-
zoover zij betrekking had op den bouw
van woningen aan do Gouwe-counure,
omdat dn Raad zich in principe heeft
verklaard teren het verleenen van
steun voor don bouw daar ter plaatse.
Do motie van don hoer Bokhoven
om steun te verleenen voor den bouw
van 50 woningen op een ander terrein
dan hot nangovraagde wordt in stem-
ming gebracht en mot 8 tegen 10
stemmen verworpen.
T e g o n hebben gestemd de heeren
Muijlwijk, van der Ree, Jongenburger,
Dossing, van de Voldo, van Itorson,
Kolijn, van Galon, van der Torren en
Nederhorst.
Voor hobbon gestemd do heeren
Bokhoven, Herman, van Veon, de Jong,
Knuttel, Vergeer, Prince en van Eijk.
1)q Voorzitter: Dan rest alleen
hot bouwen van de woningen achter
de Cornells Kotelstraat. In leven is
nog een amendement van den heer
Dessing, gtrdkkendo om een bijdrage
te goven voor den bouw van 40 wo-
ningon aldaar.
Het amendemont van den heer De6-
sing wordt in stomming gebracht on
met 12 tegen 6 stemmen verworpen.
Tegen hebben gestemd do heeren
Bokhoven, Muylwijk, van Veen, de
Jong, van der Roe, Jongenburger,
van de Velde, Vergeer, van Iterson,
Kolijn, van Galen en van der Torron
Voor hobben gestemd de heeren
Herman, Dossing, Knuttel, Prince, van
Eijk en Nederhorst.
Do V o o r z i 11 e rNu wensch ik
te vragen of men stemming verlangt
over hetgeen van hot voorstel van B,
on W. is overgebleven, n.l. om financi-
eelen steun ten bedrage van f 122.000.
to verleenen voor den bouw van 73
woningen op een terroin achter de
Cornelia Ketelstraat.
Dit voorstel van B. on W. wordt
aangenomen met 14 togen 3 stemmen
en 1 onthouding.
Vóór hebben gestemd do heeren
Bokhoven, Muylwyk, van Veen, de
Jong, van der Ree, Dessing, Knuttel,
van de Velde, Vergeer, van Iterson,
Prince, Kolijn, van Eijk on van dor
Torren.
Tegen hobben gestemd de heeren:
Herman, van Galen on Nederhorst.
Do hoor Jpngonbnrger bleef buiten
stomming. j
De Voorzitter: Thans komen
in behandeling de voorwaarden, die
door B. en W. wordon voorgesteld.
Door don heer Jongenburger is als
amendement voorgesteld om No. 12
dier voorwaarden to lozen „dat de
bostokkon, voorwaarden en wyze van
aanbesteden der te stichten woningen
aan do goedkeuring van Burgemeester
en Wethouders zijn ondervonden."
Dit amendement wordt zonder hoof
delijke stemming aangenomen.
JDe gewijzigde voorwaarden, door B.
on W. voorgesteld, worden zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan do orde
Het lsto Suppletoir Kohier der
plaatselijke directe belasting naar het
inkomen dienst 1913.
Do Voorzitter: Volgens de ge
woonte wordt dit Kohier behandold in
een vergadering met gesloten deuren
De openbare vergadering wordt ver
anderd iu een met gesloten deuren.
Na horopening wordt de vergadering
gesloten.
Men wapent zich.
Evenals te Soerabaja valt ook te
Batavia Waar te nemen een nit dwaze
vrees voortspruitende ijver om zich te
wapenen-
Brownings en ander schiettuig wor
den in groote hoeveelheden verkocht.
Zoo verkocht een winkel op Noord-
wijk op één dag niet niet minder dan
veertien revolvers! Geen dag gaat er
haast om of men verkoopt eenige pis
tolen, meest Brownings.
Voornamelijk de klasse, gemeenlijk
aangeduid met „Vreemde Oosterlin-
genu, schaft zich dio wapens aan. Van
de tien kooper» van schietwapens zijn
er zeker negen Chineezen en Ara
bieren.
Wie er zijde bij spinnen,(dat zijn de
wapenhandelaars. (J. B.)
Men schrijft uit Bangkaian o.m. aan
het N. v. d. D. v. N.-I.:
Sedert een paar politie-stoomers
voortdurend in Straat Madoera krui
sen, en sedert de laatste zware von
nissen door den Baad van Justitie te
Soerabaja tegen verscheidene Madoe-
reezen geveld, die zich aan kust- en
zeeroof hadden schuldig gemaakt,
hoort men niet meer van aanranding
of plundering van prauwen in die
Straat.
Toch wordt er nog aardig gestolen
en zelfs veel ook, doch nu op een
andere manier en wel door de op
varenden van tjoenia's en andere
laadprauwen natuurlijk in vereeni
ging van. schavuiten van h'ier en Gri-
see. Een soort van moderne zeeroof.
Die diefstallen worden dan gepleegd
op de reede van Soerabaja uit de
velschillende prauwen die goederen
inhebben voor de naar Singapore,
Bandjermassin, Bali de Molukken en
andere havens vertrekkende styomers
Do opvarenden breken de kisten open
en plunderen den inhoud geheel of
gedeeltelijk, maken daarna de kisten
weer goed dicht en kleine prauwen
van hier of van («risee komen clan
langszij om de gestolen goederen naar
deze of gene stunddessa, op Madoe
ra, in veiligheid te brengen, dan wel
die naar een tusschen Soerabaja en
Grisee gelegen kreek te voeren,
van oudsher bekend als een ocht-
opium-smokkelhoekje, en opslagplaats
van gestolen goederen.
In den laatsten tijd zijn daarover
tal van klachten te Soerabaja bij af
zenders van koopwaren ingekomen.
De geadresseerden ontvingen de zeer
goed gesloten kisten, die manufactu
ren moesten bevatten, opgevuld met
vuil. Op die wijze is roeds voor dui
zenden guldens gestolen.
Naar aanleiding van die ontelbare
klachten is het toezicht van de zoo
genaamde waterpolitie zeer verwherpt.
De kleinste prauwen, die in straat
Madoera kruisen, worden door de po
litie aangehouden en gevisiteerd.
Op die manier wordt het misschien
eindelijk eens veilig.
Verboden voorstelling.
Aan Ilefc Volk wordt gemeld, dat
(iTooneelvereeniging", die het voor
nemen had op Maandag 15 September
te Maastricht „Een huwelijk onder het
schrikbewind" op te voeren, telegra
fisch bericht heeft ontvangen dat de
burgemeester van Maastricht die op
voering verbiedt.
Een spion gegrepen.
Men meldt uit Beverwijk aan de
O. H. Crt.
Een bijzonder angstwekkend gerucht
ging hier rond. Nauwelijks was Bever
wijk garnizoenstad geworden, of de
buitenlanders waren zich bewust ge
worden van het ernstige gewicht, dat
deze bezetting in den vervolge in o,nze
landsverdediging zou innemen. Er
werd dan ook met bijzondere zorgvul
digheid over deze vesting gewaakt.
Daar verstout zich echter de fotograaf
B. op verzoek van eenige militairen
eonige typische opnamen van aard
appeljassen enz. te willen maken Nau
welijks aan het fort, wordt hem gelast
zich te verwijderen. De heer B. trok
daarop met de militairen het vrije veld
in. Eerst werd hem bevolen 500,
daarna 1000 M. uit het fort te blijven
De heer B. vond het toen beter met
de militairen een boerderij binnen te
Sian en daar eenige opnamen te doen.
och hooger gezag loerde op hem en
op weg naar huis wilde men zijn toe
stel in beslag nemen. Hiermede niet
tevreden, hield men den heer B. zelf
aan en bracht hem naar het politie
bureau. Hier werd bet toestel onder
bewaking gesteld, tot dank de tus-
schenkomst van den burgemeester,
gisterenmorgen de heer B. onder toe
zicht in zijn eigen atelier de opnamen
mocht ontwikkelen.
Ofschoon hier soms wol met wat te
grooten dienstijver door sommigen is
opgetreden, neemt men gelukkig het
geval van de vroolyke zijde op.
In tusschende v'yand zij gewaar
schuwd. Men laat hier niet met zich
spotten.
Men meldt dat het tekort van den
gemeente-ontvanger te Noord wijk be
draagt f 89&4.&). Het bedrag wordt
grootendeds gedekt door borgstelling.
Misbruik van de telefoon.
Het Rott. Nbl. meldt:
Er is in de stad iemand, die gelijk
men zal weten de telefoon gebnjj
of liever gezegd misbruikt om i|l_
brandweer voor niets te doen uitrok
ken- Een paar malen kwam dat a]
voor. Ook is wel eens vernomen van
bestellingen van taartjes en drank per
telefoon, te bezorgen aan adressen,
waar men van niets weet. Wat ons
nu ter oore kwam, spant echter do
kroon en kan niet sterk genoeg wor-
den gelaakt.
De bewoner der Wateringheatraat
v. d. H.t werd gisterenmiddag per te-
lefoon opgebeld met het verzoek om
de echtgenoote van G. de W., koop
man en winkelier in een straat in de
buurt, in kennis te stellen „doch voor
zichtig", dat haar man een ernstig
ongeluk had gekregen en in een der
ziekenhuizen was gebracht en waar-
schijnlijk reeds overleden was.
Op de vraag, met wien werd ge
sproken, word geantwoord „de poli
tie" en toen daarop de vraag volgde
in welk Ziekenhuis werd afgebeli
Terwijl het gezin van d. W. in
doodelijken angst verkeerde, kwaad.
W. in levenden lijve aangeloopen.
Er wordt een ernstig onderzoek ia-
gesteld.
Brand in het Blauwhoedenveem.
liet Hbl. meldt nog, dat van het
middelste pakhuis Azië de kelders ge
heel onder geloopen zijn, zoodat de.
aanwezige voorraad van dure tabaks
soorten als vrijwel verlbren moet be
schouwd worden.
Het verbrande pakhuis heeft een
oppervlakte van ongeveer 50 bij 20
Meter.
Biauwhoedenveem heeft te Amster
dam aan haar gezamenlijke pakhuizen
een opslagruimte van ongeveer 170
duizend M2., waarvan door dezen
brand meer dan 10 pet. is verloren
gegaan.
Het N. v. d. deelt mede dat o.a.
voor een waarde van 1.100.000 gul
den aan oacao-boter en -boonen van
de firma van Houten en voor onge
veer 1.150.000 gulden aan tabak van
de verschillende firma's verbrand is.
De drie panden van het Blauwhoe
denveem waren voor 6l/t millioen gul
den verzekerd op algemoene veempo
lis, waarvan er f 411.000 stond go-
boekt op het pakhuis Afrika.
GOUDA, 11 September 1913.
Tentoonstelling Gouda 1913.
liet bestuur der tentoonstelling heeft
gisterenavond als attractie voor de
bezoekers Prof. Cocadores uit Am
sterdam ontboden, die ten aanhoore
van een talrijk publiek een oratie
hield, waarmede hij een lachsucces
had. Cocadores is een populaire fi
guur geworden op tentoonstellingen.
Hij weet alle mogelijke en onmogolik
ke verhalen aan elkaar te rijgen, legt
op zijn eigen wijze verband tusschen
het een en het ander, zoodanig dat
het geheel wordt één zotternij, waar
over het publiek genoegelijk grin
nikt. Het amuseert zich, het lacht
stilletjes na als C'ocadores met zijn
grooten flambard en witten kraag al
van het podium is verdwenen. Dat in
het doel van Cocadores' komst. Het
bestuur kan over hem tevreden zijn.
Vanmiddag en vanavond zal Prof.
Cocadores opnieuw van zijn welspre
kendheid getuigen.
•Gemeenteverslag 1912.
V.
Van Iterso n-Z i e k e n h u i s.
Op 1 Jan. 1912 waren in verpleging
56 patiënten. Gedurende 1912 werden
opgenomen 375 patiënten. Hiorvan
werden ontslagen 286, terwijl over
leden 45 patiënten.
Tot de verpleegden behoorden 11
krankzinnigen (6 mannen en 5 vrou
wen) van wie 7 zijn opgenomen op
last van den Burgemeester in afwach
ting hunner telkens spoedig gevolgde
overbrenging naar een krankzinnigen
gesticht een hunner overleed kort na
de opneming. m
In het gebouw voor besmettelijke
ziekten werden verpleegd 14 patiënten,
waarvan 13 aan dyphteritis en 1 aan
erysipelas12 werden hersteld ont
slagen twee lijders aan dyhteritii
overleden.
Het aantal verpleegden bedroeg ge
middeld 41,5 per daghet grootste
getal der op een dag verpleegden was
58. In 1911 waren deze getallen 44
en 60.
Er werden 105 operaties verricht
Ten behoeve van het Ziekenhui»
worden ter gemeente-apotheek 4969
recepten gereed gemaakt.
In de samenstelling van het college
kwam geen veranderingby zyne p®"
riodiake aftreding op 81 December
werd de heer A. W. Roes, als regent
herbenoemd. -
De uitgaven hebben over IJ12 m
het geheel bedragen f 26222,09.
De eigenlijke exploitatiekosten wa
ren f20696.26 of gemiddeld per dag
en per patiêns f1355.
In 1911 en 1910 was dit gemiddelde
f 1.30 en f 1.31. Het verschil wordt
veroorzaakt door de stijging der prijzen
van levensmiddelen ®n brandstof.
Door het Ziekenhuis werd ontvan
gen uit bezittingen, verpleeggelden
onz. f6285.733
In stede van het toegestane subsidie
van f 10000.— behoefde uit de ge
meentekas slechts f 6344,555 te worden
bijgedragen.
Restauratie van de Sint-
Janskerk over 1912.
Nadat in het voorjaar de zuidelijke
transseptgevel, op dezelfde wijze als
bij de reeds gerestaureerde gevel
vlakken is geschied, van eene hoi-
fandooring inet dwarskepsen en de
noodigo aanmetselingen was voorzien,
is het steonwerk van dezen gevel af
doende hersteld en het steenhouwwerk
van het venster vernieuwd, terwyl het
beeldhouwwerk van den topgevel, die
van de vensterboog af moest Worden
afgebroken, mede nieuw werd aange
bracht. Ook de aansluitende eiken
houten schenkels, de twee muurpijlors
en de hoekbeeren werden hersteld.
Volgons de aanwijzingen van eene
ingevolge een door ons tot den Minis-
tor van Binneniandsche Zaken gericht
vorzoek samengestelde Commissie, be
staande uit de heeren hoogleeraren
Lorentz, Zeeman, Haga en Jnlins,
word do geheele kerk met den toren
omgeven met een motalen netwerk als
bliksemafleider, waardoor hot monu
ment met zijn kostbaren schat aan
gebrand glas tegen het hemelvuur is
beschermd. In dit verband zij tevens
medegedeeld, dat Kerkvoogden der
Nod. Hervoimdo gemeento aan hot
gebouw een buizen-installatie hebben
aangebracht en een eloctrische brand
spuit aangeschaft^ waardoor krachtigo
waterstralon in en op allo deelon der
kerk te brengen zijn en zelfs tot over
don spits van den toren.
Het venster No. 1 werd door den
heer J. L Schouten te Delft geres
taureerd en in "den zomor herplaatst,
zoodat thans alle vensters van de
Noordorbeuk zijn hersteld.
Subsidiën werdon ontvangen Vyn
hot Rijk f 10000.van de Provincie
Zuid-Holland f 1000.— van de Ge
meente Gouda f 1000.van do Ned.
Hervormde gomoenteteGouda f 2500.—
en verder bijdragon en legaten.
Do rekening sloot met een nadeelig
saldo van f 8579,80.
Middelbaar Onderwijs.
Aan het Verslag der Commissie van
toezicht op hetM. O. ontleonen wij hot
volgendo
Do Rijks II oogore Burger
school. Op 31 Decembor 1912 be
droeg het aantal leerlingen 158, waar
van 80 van buiten Gouda.
Voor alle klassen was spitsing in
parallel-klassen noodig.
Vrijstelling van schoolgeld werd ver
leend aan 9 mannelijke en 1 vrouwe-
lijko leerlingen.
Het eind-examen is afgelegd door
26 leerlingen, 28 hadden zich aange
geven.
Van hon hebben 19 leerlingen (18
mannel. en 1 vrouwel.) het getuig
schrift verkregen.
De hulpmiddelen voor fict onderwijs
worden, voor zoover de toegestane be
dragen dit veroorloven, zooveel moge
lijk vernieuwd en aangevuld. Met
dankbaarheid wordt gewag gemaakt
van een buitengewone subsidie van
f 175.ten behoevo van do leermid
delen in de Plant- en Dierkunde, die
vroeger door gebrek aan behoorlijke
berging veel geleden hebben en waar
van vele verouderd zijn.
Het doet de Commissie leed, de
klachten over don slechten toestand
van het gebouw en de ongunstige lig
ging daarvan te moeten herhalen.
1 tonkoop. .Bij beschikking van den
Minister van Landbouw zijn, voor het
tijdvak van heden tot 1 September
1914, wederom benoemd tot tijdelijk
leeraar aan de Rykstuinbonwwinter-
school "W. L. Thiemo, to Rotterdam,
en Chr. Kok, te Leiden.
Waddinxveen, Gistermiddag is
het 4-jaiig zoontje van J. H., wonende
in Bloemend aal te water geraakt en
jammerlijk verdronken.
Evenals het vorige jaar zal bij
genoegzame deelname in de winter
maanden eene cursus worden gehouden
in Eerste Hnlp by Bedrijfsongevallen.
Méér dan twee personen van een fa
briek zullen slechte bij uitzondering
tot den cursus worden toegelaten.
ReenwijkIn de Maandag ge
houden vergadering van de af deeling
Reeuwijk en Omstreken van de Holl.
Maatschappij van Landbouw is besloten,
de regeling van de te houden fok vee
keuring op te dragen aan het bestuur
der afdeeling, dat zich tot bijstand
eenige leden kan toevoegen. Ais zoo
danig werden door den voorzitter aan
gewezen de heeren Th. Van Leeuwen
Bz., J. Van Spengen Nzn., eu S. Van
Zaert, die zich daartoe bereid ver
klaarden. Ook werd besloten, dat de
afdeeling een oproeping zal doen aan
alle ingezetenen boven de 18 jaar, tot
het houden eoner bijeenkomst op Maan
dag 15 Sept., ten einde een commissie
te vormen, die zich zal belasten met
de samenstelling en de uitvoering van
het programma voor do feestelijkheden
tor herdenking van het 100-jarig be
staan vanNeerlands Onafhankelijkheid.
Krimpen a. d. IJ nel. De heer
P. A. C. Reyers, slaagde te Utrecht
voor het examen hoofdacte.
De inzendinge».
VII.
Het Electrotechnisch Bureau Polak
Co. exposeert op de tentoonstelling
een keur van voorwerpen voor huis
houdelijk gebruik op welke de elec-
triciteit van toepassing kan worden
gebracht en doet bovendien zien het
laden van accumulatoren. Daarbij zijn
„tentoongesteld een groot aantal arti
kelen voor het gebruik van gas- en
waterleiding en wat verdor tot dat vnk
behoort. Dat deze firma zich ook be
last mot de bezorging van grootoro
electrischo installaties, blijkt uit de
haar door do Sociëteit „Ons Genoegen"
verstrekte opdracht voor den nieuwen
schouwburg.
Stand 4 van J. C. den Boer
lokt de bezoekers aan door do be
schuitjes mot kaas, die daar ten ver
koop zijn. Dat is bij wijzo van proef
van het product dat daar is tentoon
gesteld met vele comestibles waren.
Twee stands van zilverwerken en
byouteriön trekken de aandacht door
hun fraaie uitstalling. De firma's G.
P. de Jong voorhoon W. Begeer en
G. C. deVooys hebben daar zeer
mobi werk samengebracht, dat monig-
een, die voor deze stands vorwijlt,
ongetwijfeld bij,jfirh zei ven denkt bij
de beschouwing,, van iets opvallond
mooisdat zou ik wel willen hobben.
Gelukkig voor die bezoekers dat do
magazijnen dier firma's dagelijks go-
opend zijn, zoodat zij diroct aan hun
verlangen kunnen voldoen.
De firma I). S a m s o m doet op
deze tentoonstelling zien over wat
elegante toiletten, mantels, pelterijen
enz. dit magazijn beschikt. Deze firma
heeft daar een voorname, chique ex
positie ingericht.
Mej. F. T i e s e m a, wier work op
meerdere tentoonstellingen reeds werd
aanschouwd en gewaardeerd, heeft ook
hier haar brandschildorwerk tentoon
gesteld, waarvan zij bijzonder voel
werk maakt. Inlichtingen hoe dit werk
gemaakt wordt, worden aan den stand
verstrekt.
Een voor de landbouwers sprekende
expositie is die van do firma J. C o s-
ter en Zonen met haar diverse
verpakkingen kaasstremsel, kaaskleur-
sel en boterkleursel.
Reed» eerder wezen wij op do bloe
misterij-W. L. I m m i n k, dio op zoo
fraaie wijze de groen- en bloemen-
decoraties voor de tentoonstelling heeft
bezorgd. Thans vestigen wij nog de
aandacht op haar kleinen bloemenhof
aan den ingang der tweede zaal, waar
zij met bloemen en groen ook ver
schillende galhituren exposeert.
Op den stand van den rijwielhandel
A. L. van der Hoorn zijn eenige
rijwielen geëxposeerd van de nieuwste
soort, waarbij gevoegd zijn rijwiel- en
auto-banden en diverse onderdeelen,
die doen zien dat deze zaak goed is
geïnstalleerd.
De firma Gabry ftZonenheeft
een stand ingenomen, waar met ver
schillende andere muziekinstrumenten
een ingebouwde pianola is geëxposeerd,
welke mechanisch speolt. Deze pianola
vooral trekt bijzonder de aandacht.
Door het bestuur der A mbachts-
8 c h o o 1 is ingezonden werk van leer
lingen uit het leerplan voor de practijk
der ambachten alsook een gedeelte
van het leerplan van de pottendraaiers.
Zoo ziet men daar de klei in den vorm
waarin het door een pottendraaier cm
de schijf wordt vervaardigd, naar de
doorsnee-modellen, die het leerplan
uitbeelden. Teekeningen, boetseer
werk, metselwerk geven aan welke
resultaten het ambachtsonderwys hier
bereikt. Op het gebied van «meewerk
en machine bankwerk, vati meubelma
ken en schiidgron toornen tal van werk
stukken aan op welke praetischo wijze
de vaklieden worden gevormd.
Deze stand gééft oen greep ®it ver
schillende leerjaren, aoodanig dat de
opvolging in het onderwijs daaruit
gemakkelijk is te onderkennen. Het
tentoongestelde, doet zien, dat de Am-
bachtsschool oen belangrijke taak ver
vult en dat dit onderwijs alleszins
aanmoediging verdient en de inrich
ting daarom recht heeft op ieder's
sympathie en steun.
De Gemeente Lichtfabrieken
hior ter atede hebbeè* zoowel wat be
treft de afdeeling Gas als de afd. Elec-
triciteit oen moniterjtamer ingericht
van hetgeen door deze bedrijven wordt
geleverd.
De afd. Gas toont een muntgasin-
8tallatie, aooala dit algemeen bekend
is, iets nieuws, een seneta-apparaat
voor het electriseh ontsteken en dooven
van gaslampen, monsters van de ver
schillende producten der gasfabriek als
koolteer, ammoniakwater, zwavelzure
ammoniak, cokes in do verschillendo
vormen, verder gegevens voor huisin
stallatie, grafische voorstellingen om
trent de toename van het gasverbruik
en statistischen gegeven. Daarbij ge
plaatste foto's geven een kijk op den
in aanbouw zijnden nieuwen gashou
der. De afd. Electriciteit exposeert
allerlei bonoodigdheden voor don aan
log van en aansluiting aan het elec
triseh kabelnet, alsook monsters van
fabels, meters voor licht en kracht.
Grafische voorstellingen toonen aan
do toename van het aantal verbrui
kers, aantnl geplaatste motoren, aantal
paardekrachton, enz. Foto's van het
gebouw en de inrichting luisteren dozon
stand op.
ftLAKKT BERICHTEN.
Gouda, 4 Sept. 1913.
GRANEN: Prijshoudend.
Tarwe: Zeeuwsche 11.35 4 J,'U
mindere dito 9.504/ 10.35. Afwijkende
8.35 A y.aB. Polder 8 4/9.—,
Kogge Zeeuwsche 7.4/750. Polder
6.50 4 f 7.Buitenlandsche per 70
kilo 5.75 a 6 50 GerstWinter 6 35
a 675. Zomer -.— 4 Che-
vj^ier 6.75 4 7.2s BuitenI. voergem
per 65 kilo 5,50 4 5.75. Haver per
HX. 4.25 4 4-50- Per 100 kiJo J 8.—
a 8 5o. Hennepzaad Buitenlandsche
per 50 Kilo 7.—* 4 7 35. Kanarie-
zaad ao.-— 4 32.—p, HX- Karwlj-
*aad per 50 Kilo 1439 4/ 1,4.50. Kool
zaad f 14 4 15.— per H L. Erwten 5
Kookerwten 4 j Buiten
landsche vocrerwtcn per 80 Kilo 7
a 7.50 Boonen bruin? boonen
a witte boonen 4
Paardenboonen 7.50 4 7 75. Duiven-
boonen 8.50 4 9^5. Muis per 100
Kilo Amurikaansche Mixed 8.— 4
8.*5. Kleine ronde 7.75 4 f 8.—.
Vermarkt. Melkvee redelijke aanvoer.
Handel stroef pnjcon lektor hoog.
Vette varkens, red. aanvoer, handel
matig 28 1 30 ct. per half K.G.
Biggen voor Engeland, reilel. aanvoer,
handel matig, 24 a 26 ct. per half K.G.
Magere Biggen, goede aanvoer, handel
inindor, 1.80 4/3.15 pCr week.
Vette Schapen, weinig aanvoer, Ilunde
gewoon, 25 4 «8—
Lammeren, rod aanvoer. Handel gew.
18.-— a 22.—
Nuchtere Kalveren, red. aanvoer, hon-
del vlug, 14.4 ao.—
Graskalveren red. aanvoer, handel
vlug 45 a 90-
Fokkalveren ijl.—- 4 32
Kaas, aangevoerd 150 partijen, handel
traag.
ie kwal. /.30.— 4 33 ade kwal
26.4 29.—.
Zwaardere 30.— i 34.—.
Noordhollandsche a -
Boter goede aanvoer. Handel gehoon.
Goeboter 1.35 4 ï.45.
Weibotlr 1.15 4 /iï$'
V o e t b a i.
Zondag 28 Sept. aal hier ter stode
oen belangrijke voetbalwedstrijd plaats
vinden welite door don N. V. B. is
vastgesteld.
Ter gelegenheid van Noerland's 100-
jarige onafhankelijkheid besloot het
bes'uur van den Ned. Voetbal Bond
onafhankelijkheidswedstrijden uit te
schrijven waarvan de bruto-ontyang-
ston geheel voor liefdadige doeleinden
zal worden besteed.
Zoowel Olympia als het bestuur van
den Goudschen Voetbal Bond gevoelen
veel voor het idee om de sport weer
in dienst der liefdadigheid te stellen
en beiden schreven in voor deze wed-
stryden.
He. N.V.B. bestuur stelde nu voor
Gouda vast den wedstryd Goudsche
Bonds elftal—Olympia, terwijl Neder-
iandsch eerste scheidsrechter, die o.a.
dit jaar nog den Wédstrijd Duitsch-
land—Engeland leidde, de heer H.J.
Willing met de leiding werd belast.
De N. V. B. droeg aan den Goud
schen Voetbal Bond de organisatie
van deze ontmoeting op.
Spoedig hopen wij meerdere bijzon
derheden te publiceeren.
Do vereeniging „Olympia" is voor
het komende seizoen door don N.V.B.
ingedeeld met de vereen. V.F.C. (Ylaar-
dingen). Hermes (Schiedam) Olympia
(Gouila), UÜ-S-» U D.I't Noorden en
C.V.V. allen uit Rotterdam.
De vereeniging T.O.P. metFortuna
(Vlaardingen) Excelsior, Groon-Wit,
Leonidas, de Concordiaan, allon uit
Rotterdam, Feijenoord on T.O.P.
Lncht vaart.
De door zijn stoutmoodige proeven
op een Blóriot bekend geworden vlie
genier Pégoud heeft des avonds te
Hardelot-Plage een vlucht gemaakt
in volslagen duisternis. Weer een
kanststuk dus.
Het Leren - heoft een portret van
ox-Koning Manuel van Portugal on
Prinsos Augusta Victoria von Hohen-
zollern Sigmaringon die dezer dagen
gehuwd zijn, oen nieuw portret van
H. M. de Koningin en 't Prinsesje.
Noorlandsch onaftan kelyk volksbe
staan herdacht, oen huldiging van het
Driemanschap van 1813, H. M. de Ko
ningin in Middelburg, de groote natio
nale historische optocht in den Haag,
de eerste zitting van den Ministerraad,
ciricaturen |onz.
Oud-minister Heemskork Staatsraad.
Naar de Nieuwe Crt. vorneemt is
de Oud-Minister Heemskork bonoomd
tot lid van den Raad van Stato (vaca-
ture-Cort van der Linden.
Dc Algemeene Noderlandaehe Kijks-
werkHcdenbond, gevestigd to Amster
dam, zal op 22 en 23 September te
'a Gravenhage een congrea houden.
Het vergaan van do L. I.
De Engelaehe pers wijdt tul van
artikelen aan het vergaan van bet
luchtschip en zij dpreekt hot grootste
deernis uit. De bladen brengen in
hun lange artikelen vooral hulde en
betuigen eerbied aan de nagedachten in
van degenen, die ten offer vielen. Zij
herinneren teven* aan het onorgiqke
werk van graaf Zeppelin, die ook
thans zoo siuartelÜk werd getroljipi.
De Dally Mali wijdt oen zeor lang
artikel aan de ramp en wijst or Dp
dat dit het eerste ongeluk «/s met «en
Zeppeiin-luchtkruiser, dat •••mensehen-
levens eischte. liet blad voegt hier
aan toe, dat mensrhenhandQn onmach
tig zijn tegenover de gevaren van
weder en wind. Duitsehland zal zijn
dooden eeren en de ganscho wereld
zul zich bij die eerehetuiging aan-
sluiten.
Een falsaris.
Te GörHtZ is gisteren een rent-
meestor gearresteerd, Kóblef genaamd
wegens verduistering en «chriftverval
sehing ten bedrage van 300.000 mark.
Kónier speculeerde zwaar.
DüOHENTEU REN11 Sept. Bij
bet opstijgen van een vliegenier is
deze plotseling gevallen midden in 'n
menseheniueiiigte. Er werden i men-
sehen gedood en een aantal gewond.
Uet vliegtuig was slechts enkele
meters van den grond, toen de inotor
weigerde en het toestel viel.
Do Landbouwtentoonstelling te
Schovoningen.
Op de landbtontoonstolling to fiohc-
veningen was hot heden buitengewoon
druk. Van allo oorden dos lands brach
ten extra troinen do bezoekers aan. Te
12 uur waren omstreeks 50.000 boeren
op het terrein.
Te midden van deze volte kwam
II. M. de Koning-Moeder het rundvee
bezichtigen, dat in den riug werd rond
geleid.
Baron vtjn Dedom en Baron Ren-
gers lichtten II. M. in.
Op dat uur was de drukte ontzet
tend.
GOUDA.
GEBOREN: 8 Sept. Jan, ouders
W. Graafland en H. Broer. Ario
Comelis, ouders C. van Meijoren en
L. Hehonten. 9. Pieter. ouders G.
Noomen en S. Mourik. 10. Bemar-
dus JoscphuH, ouders B. J. Boer on
C. M. van Workhooven. Antonius
Adrianas, ouders T. Jansen en W.
Gibbon. 11. Andries, ouders J. van
der Speld en L, Molkort.
GEHUWD: 10 Sept. C.Houdyken
D. F. van Hooff. A. G'aitel en A.
Planken.
OVERLEDEN8 Sept. II. M. Schar-
loó, 16 j. 10. J. M. Lngthjirt, wed.
v. P. J. de Reus, 59 j.
an het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 770.9 te
Horta, laagste stand 738.0 te Vest
manver.
Verwachting tot den volgendon dag
Meest matige tijdelijk wellicht krach
tige zuidwestelijke tot westelijke wind,
betrokken tot zwaarbewolkt mot regen
buien. Later wellicht opklarend. Zelfde
temperatuur.
«rige
Koert.
koer* y*n
liwlrn
VAN DEN
10 SEIT. 1913.
Mtaatsleeaiitgen
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oo8tenr. Belastingvrije
Kronenrento 4 pet.
Port. Obl. 3de Serio
Amort. Schuld 3 pet
Rugsischo Obl. 1906
5 pet.
I'd. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet.
ld. Obligatie 60 Emis
sie 4 pet.
Japen. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl Binnenland
Obl. 5 pctJ
Brazilië Funding Lee
ning o pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Veneznlea Dipl. Schuld
1905 3 pet
Bank- cii Credict-liistel
Jlnren.
Fed. Bankaandeolen
Industr- Ondernemingen
American Car A Foun
dry Com p. C. v. Al
Id.Smelting Refining
Co. Cert. v. Aandi
Anglo American Tele
graph Oy. Cert. v. A.
U. H. Steol Corp. OertJ
v. Gow. Aand.
Kol. Crediet lnstell. en
Cultuur «ndernr uilugr n
Ilpndolsvor. -Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand
Nod. Handel-My-.O.v.A
Mijnbouw Miji'ii.
Kotahoon" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.1
Rodjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
hdrolruui-Unde.ru.
Dordscho Petroleum T ih
dus trie Mij. Gow. A.
Kon. Nod. My. totE*pi
v. Potr, Bronn. C.v.AJ
„Shell" The Transp. A
Trad Cy. 0. v. G. Aj
Scheepvaart Hy«u.
Nod.Am. Stoomvaart
My. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Z00-I
land" Preforento A|
lot. Morcantilo Marine
Cy. afgost. Pref. A.
Tabak-Ouderiienimgen.
Dindjoy Tabak Mij. A.
Diversen.
Maxwol Land Gpant
Oert. v, Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
üpuur wegen.
Holl. IJzeren Spoor-
wogroij. Aand.
Mij. t. Ex pi. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij,
Serie A*H Obl. 3 pet.
W arsch au-W oenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. do Joniss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gow. Aand,
Union Pacific Railroad
Cv. Oort. v. gew. A.
Wabash Gow. Aand.
Premieleentugeii.
Amsterdam A and. 3 pet. j
Ilongnrye. Thoiss-Ro-
gulirungs-Go». 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 4% pCt.
Amerikanen willig, vooral Steels,
Culturen zwakker en stil, Tabakken
weinig omzet, Petrolenm vast, Rubbers
stil en prijshoudend, Mijnen iets luier,
Nat. en Buitenl. Staatsfondsen stil en
prijshoudend.
78
78
82%
81%
101
101
80%,
91
90%
88%
80%
84%
38%
37'%,
103%
SO
87%
87'/,
118
47'%„
48V,
09'/,.
09'/,
'33%
23%
«4%
88"/,,
■318'/,
'330%
189%
218%
18
17'%.
'303
47%
199%
44",
185
628'/.
525
209
1157.
43/.
109
ÖVi
10'Vk
185
635
47a
1097a
I07'..
91%
91
98
98
81%
80%
187''/,
94%
94%
W%
28"/,,
28»/,,
154
4%
157%
4'/.
100%,
149%
