I
Bi
ERK
Wi
inter
eatie.
•A 4943.
GLAND
lek Gouda.
1913
fig.
Verdronken.
lag)
i'- I
I
em. voor exx OxxxstreZfeezx.
No. 12280.
Zaterdag 20 September 1913.
Feestdagen.
behalve
Zon
en
Telefoon Interc. 82.
.50
.75
a 1013.
J
t bedrijf der
SnitexxlaxicS..
fELlLLEIÜA
r
Nieuwe abonné’s ontvangen
de tot 1 October verschij
nende nummers gratis.
52e Jaargang.
2.
Eerste Blad.
TAMINIAE’S
JAM
de BESTE.
ELST BIJ ARNHEM.
VERK.
1
VAAYZONEN
Telefoon Interc. 82.
Verschijnt dagelijks
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
HET BEGIN.
De nieuwe voorzitter van de
Tweede Kamer.
A
4
de
D e
Links, sociaal-de-
Vrij bewerkt door AMO.
te
dat
ik
niet
laat mij
onan A Zn., Gouda.
die
aan
meende dat hot
3 was als
Dit Nummer' bestaat uit twee
bladen.
)RIJF.
i werking.
Extra Geënga-
ikter-Humorist
)p’t MERK Wetten
't niet al heel
iemstige streven
Irden bekroond
verwijld” bij het
ion van grondwets-
kfesrechtquaestie tot
van het
voorwaar-
moe-
ge*
ver-
igelukkige
op
(Wordt vervolgd)
MMaWHW 7
M.*r
m. «MM
op, maar dankzei hij, bellende-.
\ge zult uw zin hebben
zou het u gaarne
maar ik zie nu
u niet voorbij kan
OAZUN VAN
CITEltt.
THEEËN worden
■erd in verzegelde
van vijf, twee en
If en een Ned. ons
•melding van Nom-
Prijs, voorzien van
taand Merk, vol-
Wet gedeponeerd,
tot de uitvoering
oeerde orders aan-
nd
C. BIJL,
IEEB4ART IjZ
iwij geregeld tijdig
gen ontvangen van
serten, vermakolgk
leze dan in onze
m.
De algemeene staking.
Eén van do belangrijke punten, die
op het pasgehouden sociaaldemocra
tische congres zijn besproken is do
kwestie over de algemeene staking.
Het is eigenaardig op "te merken hoe
de partij die zich revolutionair noemt,
steeds meer afwendt van do actie dor
stakingen. Dit verschijnsel doet zich
in alle landen waarnemen. Blijkbaar
heeft de internationale sociaal-demo-
cratie geleerd, uit ervaringen opge
daan in verschillende landen, zooals in
Nederland, België en Zweden, dat dit
punt dat het revolutionaire van do
n „Hollandiau 10 u.
'e Dageraad/
- en Woningtoez.,
Onderstandscomm
aan een Staatscommissie van een on
derzoek „in hoever een algemeen be
vredigende regeling mogelijk is, ter
zake van de subsidieering
bijzonder onderwijs en de
den, welke daaraan verbonden
ten worden”, is een vrijzinnige
dachte, en het kan ons slechts
heugen, indien het gelukken moge een
„algemeen bevredigende” regeling te
vinden; gemakkelijk zal deze quaes-
tie, in verband met het scherpe stand
punt wat de coalitie op dit gebied in
neemt, niet op te lossen zijn, waar
reeds een poging om tot een oplos
sing van dit netelige vraagstuk te
komen, verdient waardeering en mag
zeker niet tot het vermoeden leiden,
dat de Regeering te veel naar Rechts
zal kijken. Integendeel schijnt ’t ons
toe, dat deze Troonrede geen enkelen
twijfel overlaat, of het *Kebinet-Cort
van der Linden wil een vrijzinnige
Regeering zijn, welke allerminst na
tuurlijk de rechten van de minderheid
vertreden wil, maar evenmin speelt
fiek-kerkelijke wenschen zal trachten
in te willigen.
Zeer aangenaam doet vooral de ko
loniale zinsnede aan, na al wat in
en over Indië is te doen geweest den
laatsten tijd. „De Regeering oordeelt
het aldus de Troonrede hare
roeping ook in de koloniën de volks
welvaart te verheffen en aan te kwee-
ken het besef van saamhoorigheid van
Moederland en Koloniën en van al
de bewoners dezer gebiedsdeelen. Zij
zal haar doel nastreven door bevor
dering der volksopvoeding, zich aan-~
passende aan de behoefte der ver
schillende groepen waaruit de bevol
king in Nederlandsch-Indiö bestaat
en opwekkende tot verdraagzaamheid
op het gebied van den godsdienst en
onderlinge waardeering der rassen.”
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.55
Elke regel meer«0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit
betaling elke regel meer 6 ets. Reclames f 025 per regel.
Groote lettorsen randen naar plaatsruimte.
f 1.25
1.50
1.50
1.90
dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
ten, den Boekhandel en de Postkantoren.
nstain
26)
Melita was opgesprongen on liep
nu weenend en handenwringend heen
de kamer op on neer.
Mijn zuster, mijn arme zuster
O, hoe kon ik denken, dat ik haar
nooit weer zou wederzien 1 jammer
de zij. Maar ik wil ze zien, ik wil!
riep ze en bleef voor haar man stil
staan. Waar is zij! Lothaar, ik wil
er heen
Hij stondop
Wat dunkt u, zoi
veel zijn, indien dit
met succes mocht w
En duidt het ,,oi|
in overweging nemi
herziening om de U
oplossing te brengen, niet op den em-
stigen wil om de -zaak niet op de
lange baan te schuiven, maar flink
aan te pakken
Zeker, er zullen zich quaesties
voordoen, waarbij niet allen, waarop
dit Ministerie behoort te kunnen re
kenen, eensgezind zullen blijken,
maar, gelukkig, is het begin ook ten
deze moedgevend geweest. Wij bedoe
len n.l. de Voorzitterskeuze. De aan
wijzing met alle linksche stemmen
van den leider der grootste liberale
partij, mr. Goeman Borgesius, tot
Voorzitter was reeds een gelukkig
voorteeken en openlijk willen wij
’t uitspreken x évenzeer verblijdend
was de aanwijzing van den tweeden
Voorzitter, den leider der sociaal-de-
mocraten, mr. Troelstra. Beide man
nen van groot kaliber, van ^talent,
van groote parlementaire ervaring en
goeden wil voor een zoo royaaf mo
gelijke uitvoering van het program
der vrijzinnige concentratie. Beiden
meer in de wieg gelegd voor partij
leider, voor voorvechter, dan voor
verzoenend optredend Kamerpresident
doch evenzeer beiden mannen,
hun taak, nu zij die eenmaal
vaard hebben, naar hun beste krach-
men
ons
gaan, de verklaring af, dat de doode
haar zuster was. Ook da kamerjuf-
frouw, de koetsier en de huisknecht,
Wien men het lijk had laten zien, zij
allen verklaarden hetzelfde. Al kon
men van het gezicht niets zien, al
ontbrak ook de hand met ringen, en
al waren de kleercn aan flarden ge
scheurd, toch herkende men hel
weelderige bruine haar, dat door het
water al zijn prachtigen glans ver
loren had. Verder verklaarde de ka-
merjuffrouw, dat de beslijkte schoenen
en kousen [lie*van de juffrouw waren
en dat zij er dienzelfden avond mee
uitgegaan was. Ook de tuinman, de
boodschaploopster, die Gertruda von
Kaussel natuurlijk goed kenden en
nog zooveel andere personen, die in
den loop van den dag bij het lijk ge
bracht werden, verklaarden allen, dat
het gevonden lijk dat van Gertruda
moest zijn. Alleen de keukenmeid op
perde twijfel. Haar juffrouw was veel
slanker en wat fijner van lichaams
bouw. Alsof men dat nog van een
lichaam kan zien, dat eenige dagen
in het water gelegen had. Aan haar
uitspraak werd dan ook geen ge
wicht gehecht tegen zooveel eenslui
dende getuigenissen.
Ook George Eltester werd bij het
lijk gebracht. Met beslistheid sprak
hij de meening tegen, dat het lijk dat
van Gertruda von Kaussel zou zijn,
ja, hij ging zelfs zoover te beweren
dat allen die het gezegd hadden het
terwijl hij op de doode
Wie deze ong~1",‘’
zijn, ze gelijkt
voorkomen niet op Gertruda von
Kaussel en al geleek ze er op, als
de eeno droppel water op de andere
dan nog zou ik volhouden dat zij 't
niet kan zijn.
Waarofn niet? vroegen rechter
en inspecteur gelijktijdig.
Omdat ze leeft.
Ge weet dus van haar?
Ja, dat doe ik.
Waarom beweerdet ge dan tot
nu toe het tegendeel.
Omdat fk haar beloofd had te
zwijgen en omdat ik
voor haar en mij het beste
ik niet vertelde waar zij is.
ten zullen uitoefenep en naar
mag aannemen tot heil van de
dierbare zaak.
Dat allen van
mocraten incluis, zich reeds bij eer
ste stemming op mr. Borgesius ver-
eenigden, is zeker een bewijs van
den goeden wil om zooveel mogelijk
samen te werken en hetzelfde geldt
van de stemming voor den tweede-
voorzitter, een plaats waarop de S.
D.A.P. na haar weigering om mee
te regeeren, zeker geen recht kon
doen gelden, maar die haar naar ons
gevoelen zeer verstandigiijk is toe
gewezen, dewijl hier geen plaats was
Hij stondop en sloeg haar armen
om haar schouders:
Laat deze schrikkelijke gedach
te toch varen, ge zoudt te veel ver
schrikken; men heeft haar in de lij
kenzaal te Gutin gebracht. Ik ga er
onmiddellijk heen.
In de lijkenzaal? Dat mogen ze
niet doen; ze moet ons oogenblikke-
lijk teruggegeven worden.
Dat 'gaat zoo gemakkelijk niet,
-eerst moet worden aangetoond,
zij het is.
- En wie kan dat beter dan wij?
Ik rijd met u mede.
- Maar Melita...
tyeén, neen, ik
fiOUDSGHE (01IH\T
PRIJS VAN HÈT ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem franco per post.
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post.
Abonnementen worden
Markt 31, bij onze Agenten
vriend meende wel hem het eerste
verhoor mede te doelen.
De ellendeling is immers van
den moord overtuigd, zijn groothou-
den zal hem niet veel helpen. Laat
er mijn vrouw niets van hooren, zij
heeft aan hetgeen haar wacht, reeds
genoeg.
Von Reuter zelf leidde den heer en
mevrouw von Melnik naar den lijken
zaal, waar het verminkte lichaam on
der een zwarten doek verborgen op
schragen lag.
Het overdek werd verwijderd eit
von Melnik, die het eerst naderbij
trad, schrikte met een doffen kreet
terug. Zijn gezicht was bleek, zijn
tanden klapperden en met de groot
ste inspanning hield hij zich staande.
Hoe hij zich de doode had voorge
steld, de werkelijkheid was nog veel
afzichtelijker.
Blijf weg, Melita, ge verdraagt
het niet! riep hij en trad voor haar,
doch zij had zich reeds uit de ar
men van den rechter losgemaakt en
snelde naar voren. Met den uitroep
„Gertruda” viel zij in onmacht; en
men droeg haar weg, bevend, wee
nend volgde haar de kamer juffrouw,
haar volgend op den wenk van von
Melnik.
In een afzonderlijke kamer van ’t
gerechtsgebouw, waar men de familie
vo«X Melnik had binnengelaten, daar
kwam Melita weer bij. Hier legde zij
nadat haar man haar was voorge-
Wij hebben alle reden om tevreden
te zijn over den aahloop van
nieuwe Regeering en Kamer.
Het begin was goed en zelfs meer
dan dat.
De Troonrede gaf alles wat men in
de gegeven omstandigheden mocht ver
langen. De pessimisten onder do vrij
zinnigen, die het concentratie-program
in gevaar zagen, toen afgezien moest
worden van de vorming van een par-
lementair-linksch Ministerie, zijn in
’t ongelijk gesteld en zij zullen de
eersten zijn om zich daarover te ver
heugen.
De Regeering kondigt Algemeen
Kiesrecht met de mogelijkheid van
Vrouwenkiesrecht aan en Staatspen-
sioneering, weliswaar met uitsluiting
der bedeelden, doch ook met deze
uitsluiting een royale toezegging,
waarmee de Staatspensioneerders te
vreden kunnen zijn. En niet alleen
deze beloften zijn ’t, die ons verheu
gen. Door heel de Troonrede heen
loopt een eerlijk-v r ij z i n n i g ei
draad; ziehier waarom wij ons boven
al over deze eerste verklaring van het
nieuwe Kabinet verheugen, waar nog
bij komt hetgeen natuurlijk met de
richting van het nieuwe Bewind niets
te maken Ijeeft dat de Koningin
in haar rede naar waarheid getuigen
kon, dat het met de welvaart in den
lande uitstekend gaat.
De onder wijsparagraaf heeft aan-
leiding gegeven tot verschillende uit
legging. Het wil ons voorkomen, dat
men goed zal doen af te wachten tot
men nog meer zal weten van de on
derwijsplannen van den Minister van
Binnenlandsche Zaken; het opdragen
voor een strafuitoefening voor het
Zwolsche besluit en alleeff^het belang
»van de zaak, van de zaak, die de
geheele linkerzijde gezamenlijk aan
gaat, op den voörgrond moest staan
en den doorslag moest geven. Dat dit
geschied is, en geschied is met mede
werking van alle betrokkenen zonder
uitzondering, toont hoe diep het be
sef is* doorgedrongen, dat men gevoe
ligheden heeft ter zijde te stellen om
nog te redden wat nog te redden valt.
Er waren er zeker, die op een zoo
goed begin, op een zoo eendrachtig
samen-werken niet hadden durven ho
pen. Voor hen zal het een dubbele,
meevallej zijn.
Een goed begin is het halve Work,
zegt het aloude spreekwoord.
Van heeler harte hoped wij dat dit
ook hier bewaarheid moge worden,
tot heil van onze beginselen en van
het geheele volk in al zijn geledingen.
hij toch zoo enorme diensten bewezen
aan de vrijzinnige en democratische
zaak, dat wij ons deze beide licha
men haast niet kunnen foorstellen
zonder de beproefde en zoo gewaar
deerde leiding van dezen 'uitnemenden
staatsman. Enfin, eene vrijzinnige
partij bindt zich nimmer zoo aan een
persoon, dat ze mot dezen staat of
valt, on de L. U. telt gelukkig èn in
de Kamer on daarbuiten nog mannen
genoeg, onder wiens leiding wij ons
gaarne willen scharen.
Maar toch laten wij Borgesius niet
heengaan uit den partijstrijd, uit den
strijd der beginselen, waaraan een
einde komt woor ieder, die het voor
zitterschap van de Tweede Kamer aan
vaardt, zonder hem oponlijk een warm
woord van dank te brengen voor
alles, wat hij in de laatste 40 jaren
voor onze volksontwikkeling en volks
welvaart in ’t algemeen on voor do
vooruitstrevend vrijzinnige jieginso-
left in het bijzondor gedaan heeft. En
dat zeker niet het minst in zijn mi
nisterschap, waarin hem de groote
voldoening gewerd in wetten te kun
nen belichamen de idealen, waarvoor
hij jaren lang had gestreden, en waar
in hij in het begin van zijn strijd
door menig partijgenoot en geestver
want met medelijdondon glimlach werd
aangezien als een onverboterlijk uto
pist. En het heeft ons goed gedaan,
dat thans algemeen erkend wordt door
alle vrijzinnigen,' dat het minister
schap van Borgesius den lande ten
grooten zegen is geweest.
De concentratie hooft hem gebracht
op den zetel, waarop hij meer dun
eenig ander recht had. Moge hot on
zen leider gegeven zijn, ook op do
plaats, die hij thans gaat bekleedon,
zeer nuttig werk te verrichten voor
dezen lande.
Onzen heilgroet aan
Mr. H. GOEMAN BORGESIUS.
tegen beter weten in hadden gedaan
of wel zich had laten misleiden.
Met welk doel? vroeg inspecteur
Diethel, die met den rechter was mee
gegaan.
Zij wisten eigenlijk geen van twee-
qn hoe zij het met hem hadden. Zij
hadden gedacht, dat hij op het eer
ste gezicht zon ontstellen of schuw
zich terugtrekken. Doch hij bleef be
daard en volkomen kalm. George ant
woordde op deze vraag met een voel-
boteekenend schouderophalen en zei,
wees:
„3 ook moge
haar uitwendig
Gertruda
ze or op,
terughouden, zei zij gejaagd en be
merkte niet eens dat von Meinik het
met zijn tegenstand zoo erg niet nam.
Hij wierp nog eenige bedenkingen
op, maar dan^ze?
Nu goed.U
arme Melita, iR
bespaard hebben,
in dat deze kelk
gaan.
Den binnenkomenden bediende be-j
val hij, dat het groote rijtuig moest
ingespannen worden; dat de juffrouw
mevrouw moest kleede» en zich dan
gereed houden om mee te gaan naar
Gutin en dat hij zelf ook mee ging.
Waartoe, Lothaar?
Ik heb gaarne iemand bij de
hand als hot treurig weerzien u
veel mocht aangrijpen.
Hij wilde haar niet zeggen, da|j
hij die lieden meenam, om ze als ge
tuigen te laten optreden.
Een half uur later kwam het rij
tuig voor en onder het weeklagen en
weenen der bedienden, stapten de echt-
genooten en de juffrouw in, terwijl
de knecht op den bok bij den koet
sier klom. Nu eerst betreurde men
Gertruda von Kaussel als een doode,
tot nu toe had men in de hoop ge
leefd, dat zij terug kon komen.
De rechter ontving het echtpaar iq
het gerechtsgebouw met alle teekenen
van de stipste deelneming. Von Mel
nik was reeds onderricht van de ge
vangenneming van Eltester en zijn
Vaderlander schrijft
Dat de concentratie Mr. H. Goeman
Borgesius den aangewezen man heeft
gevonden om Aden voorzittersstoel te
bekleeden, sprak dunkt ons, van
zelf. Dc man, die zoo groote verdien
ste heeft gehad voor de totstandkoming
van de samenwerking van alle vrij
zinnigen bij de stembus van 1913, al
heeft hij dan ook door tijdelijke on
gesteldheid aan den eigenlijken ver
kiezingsstrijd geen deel kunnen ne
men, kwam deze plaats toe, en het
verheugt ons buitengemeen, dat ge
heel herkregen krachten het den lei
der der Liberale Unie-fractie mogelijk
hebben gemaakt zich voor het voor
zitterschap beschikbaar te stellen. Dat
hij voor het leiden van groote ver
gaderingen over die onpartijdigheid
en tact beschikt, die daarvoor onmis
baar mogen heeten, is een ieder be
kend, die lid was van een van de
'vele groote lichamen, waarvan Goe
man Borgesius in den loop der jaren
president is geweest.
Maar... al verheugen wij ons ten
zeerste, dat Borgesius thans komt
te zitten op het voorzittersgestoelte
der eere, de zaak heeft voor ons toch
ook eene niet te miskennen schaduw
zijde, en wel deze, dat wij hem thans
zullen missen èn als voorzitter der
L. U.-Kamerfractie èn als voorzitters
der L. U. In deze beide functies heeft
50
