1 T”. liic: Mufs OutttlijlM >gi 9 W. \’o. 12286. Zaterdag 27 September 1913. 92e Jaargang. jsante. Tweede Blad. tuur. Buitenlandsch Nieuws. agelijks Meter. einsehe It op (1. - ellingen ;er aan e2^‘-^^cL"v*earte:ri.‘tïe‘loleLcL vooi G-ou.cLa. exx Oxxxs'txeleezi •Verschijnt dagelijks behalve Telefoon Interc, 82. 1 HORS D’OEÜVRES. Zoii- en Feestdagen. Telefoon Interc. 82. FEUILLETON De verlaten speelkamer. UitgeversT. BBDfkMAlTEN ZOON. een i! Oranje Boven zijn de en liet Truunje in kinderlijk» RF7 rente der taald, de loting yanging, komst bezwe- voor de vie- [Hteheidsfeesten stig heeft be en GOIDSCHE COURANT. PRIJS VAN HET ABjONNEMENT' Per kwartaal Idem franco per poet. Met Geïllustreerd Zondagsblad Idem franco per post Abonnementen worden Markt 31bij onze Agenten I k en Wim dom hei naar. Bovenzaal 8*/j u*> nbachtsschool. ti-Legi, Kamer van a Bouwbedrijven, k, 8 u., Uitvoering tere, r- en Woningtoez., Onderstandscomm. nwy geregeld tijdig igen ontvangen van certen, vermakelijk- deze dan in onze en. kman A Zn., Oouda. Spanje. Frankrijk-Brazilië via Afrika. Reeds op het Congres van Algeciras werd den vertegenwoordigers der Europeescho Mogendheden meego- deeld, dat Spanje plannen beraamde voor den aanleg van een spoorweg, die het mogelijk zou maken, de route Parys—Brazilië via Afrika in zeven dagen af te leggen. Er heerscht in den laatsten tijd weer levendige belang stelling voor die plannen. Onder voor zitterschap van den Markies de Oama- rasa, heeft zich een voorloopig fomitó gevormd, dat 700 millioen francs bij elkaar tracht te krijgen. Bet plan dat een lievelingsidee moet zijn van Ko- statistiek der omrekeningsgetallon onzer plaatselijke belasting. De uit reiking geschiedt door het vierde loket aan ons postkantoor, dat daarmee dan tevens wordt ingewijd. Plechtige ope ning door het bestuur der Kamer van Koophandel. Slotnummerplechtige wegneming van de ketting voor de twééde doorgang van den stations- tunnel, opdat ef een scheiding zij tus- sohen gaande en komende reinigers. Mattre Jacques. „F e e 1 e n." De S.S. vierde gisteren het feest van haar vijftigjarig bestaan. Onze jongste Spoorweg Maatschappij is dus thans half zoo oud als Neerlands Onafhan kelijkheid. Dat wij haar nog meerdere vijftig jaren mogen behouden, onaf hankelijk, niet nog verder verambte- naard en glbureuacratfaeerd door even tuele staatsexploitatie, als thans zon der staatsbenoeming reeds het geval is. Gisteren reden dan de locomotieven met de nationale kleuren voorop en knalden er vreugdeseinen. Stop zetten heeft de Directie het bedrijf niet ge kund, ter algemoene viering van het jubileum. Zou zij daarbij gedacht heb ben aan de tiende verjaardag van die andere groote Spoorweggebeurtenis aan 1903 toen inplaats van oranje- nationaal de roode vaan op de loco motief stond? ZWRDIN. Zweden heeft kans om oen vrouw als rechter te zien zitten, zoo meldt de N. R. Crt Te Hammerfest, Europa's noordelijkste stad, neemt mej. Ruth Sorensen gedurende het verlof van den burgemeester, zijn ambt waar, dat in de kleinere Zeedsche steden samenvalt met dat van hetgeen wij bij ons kan tonrechter noemen. Nu schynt or zeer veel kans te bestaan, dat mej Soren sen bij oen vacature voor vast be noemd zal worden. Japan. De politie te Tokio heeft oen zeke ren Ta King gearresteerd, die or van verdacht wordt betrokken te zyn bij een samenzwering tegen het loven van den minister van buitenlandsche zaken, baron Makino. De arrestant word in de buurt van hot departement van buitonlandscho zaken aangetroffen mot een hoeveelheid buskruit in zyn bezit. Bij kon van zijn aanwezigheid ter plaatse geen voldoende opheldering geven. (N. R. CL) PROS D EHADVEH T E N TIN Van f—5 gewone regels mot bewijsnummerf 0.55 Elke regel meer0.10 Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f 0.35 by vooruit betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. levenloos ouder het bedje, 't Speel» boezelaartje, met de apen en pape gaaien er op, hing in trooslelooze verlatenheid aan den kapstok. Erna, de lieveling van het poppen moedertje, rustte met gesloten oogen In haar ledikantje... ’t Zag er alles zoo verlaten uit. net alsof haar Jet je voor altijd uit het nestje was wég- gevlogen In den hoek stond 't rieten stool tje. Daarop zat Jetje altijd, t popjd in den arm. Daar bouwde zij haar sprookjeswereld; naar beleefde zij de zonderlingste, avonturen met routen en dwergen en allerlei grappige ge dierten. Daar plukte zij liefelijke bloemen, die enkel in haar wonder- tuin bloeiden; daar ontplooide zich alle Innigheid van haar moederlijk hartje als een helder stralende ster. Den musch in het vensterkozijn knikte zij toe en ze redeneerde met hem in vogeltaal. Zij zong liedjes, die niemand haar ooit had geleerd, doch die uit het blijde hart naar de lippen welden. ’t Was een tijd van lachen en vol liederen geweest. En toch lag er een verdriet in het kinderhartje begraven. 't Was eerst zoo klein, heel klein dat niemand het merkte; alleen Jetje voelde ’t nu en dan als een spelde- prikje. 't Groeide echter en werd groo- ter, tot ’t hartje er zoo vol van was dat 't overvloeide zelfs midden in 't avondgebedje, nadat zij den lieven God en haar moedertje baar ellende had geopenbaard. Nu de Raad dezer gemeente gis terenavond op het ter elfder ure in gezonden adres van de Commissie Voor Openbare Feesten, waarin deze een bijdrage verzocht ring van de Onafhankel hiei? ter stede, goedgum schikt door op voorstel van B. W. een subsidié te verleenen van f 1000.—, brengen wij hier in herin nering, datgene wat in de historie omtrent de heugelijke gebeurtenis van voor honderd jaren is-geboekstaafd. Reeds eerder wezen wij op het tijdperk der Fransche overheersching waarin door de tiërceering, Waarbij slechts een derde deel van de staatsschuld werd uitbe- invoering der verplichte loting met gelegenheid tot plaatsver vanging, het Fransche belastingstel sel, waarbij ook vooral de tabaks belasting groote ergernis wekte, de verfransching van het land, door het verplicht stellen der Fransche taal in officieele en andere stukken, een toestand was geschapen, die allerbe droevendst was. De Fransche over- heeraching werd gevoeld als een zwaar juk, waarvan het Nederlandsche volk moest worden bevrijd. Toen dan ook Nappieon's macht ging tanen door dah noodiottigen af loop van den tocht naar Rusland, en later door de vernietiging van het Frpnsche leger in den „Volkeren slag" bij Leipzig, toen heeft het heu gelijk feit plaats gegrepen, dat G ij s- bert Karql van Hogend orp mot vijf airtlere manden plannen heb ben ontworpén tot vrijmaking van Nederland van het Fransche juk. Van deze vijf waren het vooral Van der D U ij n vftn^Maasdam en van L i m b u»rg« 8 f i r u m, die zich stelden aan de spits der beweging, welke Neerland’s onafhankelijkheid heeft bevestigd. De plannen van het driemanschap werden geleidelijk tot uitvoering ge bracht. In deu Haag achtte het Fransche garnizoen door de vijandig wordende houding der bevolking zich niét veilig en verliet deïe stad,‘waar na terstond van Limburg Stirum op trad als voorloopig gouverneur in naam van den Prins van Oranje het bewind aanvaardde. -Hi| richtte tot het volk een proclamatie, luidende „Oranje Boven Holland is vrij. De Bondgenooten trekken op Utrecht. De Engelschen worden geroepen. Do Franschen vluchten aan alle kanten. De zee is open. De koophandel her leeft. Alle partijschap heeft opgehou den. Al het geledene is vergeten en vergeven. Alle de aanzienlijken ko men in de Regeering. De Regeering roept den Prins uit tot Hooge Over heid. Wij voegen ons bij de Hond- genooten en dwingen den vijand tot vrede. Het volk krijgt een vroolüken dag op gemeene kosten, zonder plun dering, noch mishandeling. Elk dankt God. De oude tijden komen weerom. Iran ie Rn ven tot haar wangen gloeiden. Moeder dacht verder: nu zit de kleine ia de schooi en die zal haar lijken als oen moeientuin. Maar hoe lang zal het duren, tot de eerste, bit tere traan haar groote schoolblijd- schap vertroebelt? Moeders oogen zien een leeabpsk, roet vein kleine^plaatjes en letters, die half uitgewischt zijn en donker omrande vlekken. Dat zijn de tranensporen van haar jongen, die hot eerst het paradijs van de kinderkamer heeft verlaten De i tranen begonnen al op de derde blad- i zijde... a, e, .1, o, u.*. dat kende bij in oen wip... maar dat ee-n eon en m-a ma is, ging eerst boven zijn be vattingsvermogen. By vond zich eerst, j zoo hulpeloos tegenover die boosaar dige letters, dat de eerste traan rolde I over het boek Bij Truus kwamen die tranen wat later over de kleine handen in het schoolboezeltje. Tot op dien weemoe- digen dag was voor ’t kleine hoofd je niets te moeilijk geweest; ze be hoefde zich niet zoo buitengewoon in te spannen... Plotseling echter scheen zij tegenover een hoogen berg te zijn gekomen, onoverkomelijk voor haar, dat was toen zij over het cijfer 10 moest heen wippen. Ja, van 1 tot tien en dan weer van tien tot twin-* tig, ja, dat redde zij zonder verle genheid, maar over de tien heen en voor- en achteruit, die sprong wilde niet lukken. Zoo bleef i wanhoop voor den grooten berg staan „Lieve God, laat me toch spnodig in de school komen, dat ik lezen en schrijven kau en dat Truus niet meer zeggen dat ik Dat vind ik zoo vreesdijk Haar stemmetje beefde, als had de droefheid der wereld zich genesteld in dut kleine blonde hoofdje. Jetje verlangde dus vurig naar ver lossing uit den paradijstoestand van onwetendheid. Wanneer Truus en. Wim uit school kwamen, zag zij hen met smachtende oogen aaft. Zij luisterde naar hun verhalen uit de klasse, als verborgen die dc hoogste zaligheden. Op een dog, dat Truus zorgvuldig haar naam schreef op de etiquette van een nieuw cahier, vroeg Jet, be vend van opgewondenheid Laat mij ook eens schrijven En Truus schreef in groote, duide lijke letters op mooi wit papier naam Henriötte. Ziezoo, daar staat M naam, schrijf ’t nu maar na. Jetje nam het potlood in het kleine energieke vuistje en zette met zulk een goeden wil cn bewijs van kracht het potlood op het papier, dat ne punt brak en slechts een leelijkc kras achterliet. Zie je wel? Heb ik ’t gezegd, je bent nog te dom. Jetje staarde met ontstelde oog^n naar ’t papier, tot een dikke, traan daarop neerviel... Dan stoop zij stil naar bet rieten stoeltje, stak de afge broken punt weer in ’t hout van het potlood en trok streepje na streepje „Al staat de heole wereld opz’nkop. „Dan zetten we de wereld stop, „En rijen met de rooie roos voorop I” Dit feest heeft ons dus weer nieuwe ideeën kunnen geven voor onze plaat* gelijke viering van 1913, in October a.s. Want dat moet nn toch iets bij zonders worden. We mogen toch niet van Willem I verlangen, dat hij zich ook hier in Gouda weer van een schuit uit de Use! laat halenWe moeten hier hebben iets nieuws ieteorigit neels iets nie-dagewesenes I Ik geloof ik meen, dat man in 'alle stilte al bezig is te beramen ja te repeteeren. Ik weet niet of ik hot zeggen mag maar daar ik incognito Schrjjf zal ik het er maar op wagon. Do feest commissie voor ons a.s. „Oktoberfeest’’ (wie levert het bier?) is een maand geleden en bloc naar Schumann ge weest, zonder hunne daibes, dus niet voor plezier maar in functie op zakenreis. Ze hebbeff hot schoolryden der Russische rijderessen bestudeerd en beramen het stoute plan om daaruit een nummertje te kneden voor het feestprogramma. Een manége hebben we niet dan alleen in naam een manége hebben we ook niet noodig. Bij ons zal dan ook niet worden sohoolgereden maar uitsluitend kunstgereden met hindernissen. De baan loopj langs Oost- en Westhaven op het veelge prezen asphalt en de hindernis is de Kleiweg, die rechte en links zonder vallen moet worden afgereden. Daarna Bal een dub excentriciteiten salto’s uitvoeren op de Kleiweghelling, waar voor Woensdag één der hoeren reeds aan het repeteeren was. Ik weet niét of de middag zal wor den aangevuld met een vlschwedstrijd vanwege de vereeniging ter vereede- ling van het volksvermaak, haar meen wel mat soberheid te kunnen zeggen, dat ter tferhooging der feestvreugde en ter vereewiging van de onvorgete- lijke gebeurtenissen van 1913, een geïllustreerd album zal worden uit gereikt aan ieder mannelijk burger van Gouda, die minstens 25jaarlang trouw belang heeft betaald. Alle open bare gebouwen, die in de onafhanke lijk® honderd jaar zijn gebouwd, zullen daarin worden afgebeeld, mitsgaders het nog niet gebouwde badhuis en het afgeétemdo plan Gonwe-Coupure. Als tekst oen korte historische schets en Héb je Erna de pop geheel ver geten? Verschrikt kijkt Jetje op en snelt naar het slapende poppenkind, neemt het liefkoozond in den arm en gaat er mee in ’t hoekje zitten. Erna, schat, zou ik jou ver geten? Moeder gaat zachtjes heen. God dank, nég lééft de kinderkamer. Nu is ook Jetje, het Benjaminne- tje, met den schooltaoch op den rug de deur uitgetippeld. Met kleine trip pelpasjes vol ongeduld liep zij naast haar moeder, en bij elke schrede was het alsof haar hart opsprong van vreugde. ’t Kleine mondje dat anders aea geheelen dag babbelde van de school vriendinnetjes, waarnaar zij verlang de, was plotseling stil geworden als Wj t luiden van den bel voor den kerstboom. Toen Jetje de straat over grilde steken, greep mama het knuist je» dat zich gewoonlijk zoo gewillig tn moeders hand vorschool. Ditmaal echter keekJétje haar moe- aan met een verwijtenden blik M stak de duimen door de rbnen wn haar tasch en ’t trippelen word tel vastberaden tred..- Eerst in ftvt Moolportaal, waar het wemelde \an iftemde moeders en kinderen, kwam trotsche duim weer ran onderden Hem te voorschijn en de vingertje» kltopen als angstige kuikentjes in ■teeders hand En moeder drukte die Vingertjes heel vast. Toen moeder alleen huiswaarts kierde, voelde ze zich zeer beklemd toen ze in de kinderkamer kwam werd ‘t haar weer week om ’t hart. Verlaten die lieve, vroolijke kamer Jetje’s pantoffeltjes, die zoo vroo- •ijk door ’t huis klapperden, stonden f 1.25 150 1.50 190 dagelijks aangenomen aan ons Bureau ten, den Boekhandel en de Postkantoren. Toen daarop getracht werd het be wind te stellen in handen van bud- regenten, werd daarbij veel aarzeling ondervonden, maar het driemanschap tastte door. Van hen aanvaardden Van Hogendorp en van der DuQn v. Maasdam de voorloopige regeering en zij deden dit onder uitvaardiging van de volgende proclamatie: „Alzoo de regeeringloosheid veel is voorgekomen in de meeste steden door wijze voorzieningen van de nota- belste ingezetenen, maar het Alge meen Bestuur geheel verwaarloosd en in niemands handen is, terwijl het’ geroep van alle zijden om zulk een Bestuur tot redding van het Vader land onze harten diep getroffen heeft» zoo is het, dat wij besloten hebben hetzelve op te vatten tot de van Zijne Hoogheid toe, rende alle brave Nederlanders om zich vsreenigei! tot ondersteuning van dit ons eordaat besluit. God helpt dege nen, die zich Zei ven helpen Aan dit kloek optreden was het te danken dat, niettegenstaande de Fran sche garnizoenen, die in de grootere steden waren gelegerd, een ommekeer in deu toestand kou plaats grijpen. Achtereenvolgens schaarden Leiden, Rotterdam, Gouda en Dordrecht en eindelijk ook Amsterdam zich aan de zijde van den Prins. Voor een oogen- blik, mocht het gelukken door een kleine legermacht Woerden te doen bezetten, doch de Franschen herna men het reeds den volgenden dag en richtten daar een vreeselijk bloedbad aan. Dat was een tegenslag, die ern stig werd gevoeld. Maar niettegen staande dat bleven vele getrouwen om Van Hogendorp geschaard om het gevaar te trotseeren. Door den op- marsch van de verbonden Russische en Pruisische legers in ons land, ver liet de bevelhebber der Fransche be zetting van Utrecht deze stad, waar door deze aan de Franschen ontviel. Intusschen waren Fagel en de Per- poncher naar Engeland vertrokken, om den Prins van Oranje te verzoe- cn weende. Wanneer zou Jetje, het neetkuiken- tje, met droeve, behuilde oogen uit school terugkeeren en wat zou do aanleiding tot haar treurigheid zijn? Voor moeder waren dio heoto tra nen vermaningen aan het vorloopon der jaren. Hoe lang on de jongen zal de kinderkamer voorgoed verlaten de meisjes zullen hem volgen on dan staat het vertrek leeg en de sehoone tijd der blijde, luidruchtige kinderka mer is voorgoed voorbij Do bel trilt juichend door hot huis en kleine rappe schrcdop Jotje stormt met roods wanden en pralende oogen binnen. Moesje, Ik kan schrijven en le zen ook! De tasch .vliegt vin den rug, de handjes zoeken het cahier opgewonden. En rij gaat ritten nan ’t fonkelnieuw lessenaartje, doopt dé pen diep in en toekent een buitelende lettor i. Moedor vraagt: ken naar Holland terug te keeren. t Op den gedenkwaardigen datum 30 November, kwam de Oranjevorst te Scheveningen aan, waar hij door ge* 1 juich van een enthousiaste menigte werd begroet en naar den Haag werd 1 gebracht. Oranje’s wederkomst id 1 een gloriepunt in de geschiedenis, 1 hetwelk thans met vreugde wordt s herdacht. In dien gedenkdag yrordt gehuldigd hst onafhankelijk bestaan van onzen I staat, die zich in de honderd jaren, welke thans zijn verloopen, heeft op geheven uit een treurigen toestand en zich ontwikkeld tot een van ongeken- den bloei. 1 Zonder tekort te willen doen aan hetgeen de Napoleontische tüd voor Nederland ook voor goeds heeft ge- bracht, herdenken wij met vreugde j het herstel vau Neerland’s onainan- kelijk volksbestaan, den dageraad van onze herboren vrijheid. Overal in den lande is het besef wakker geworden dat dit feest als een nationale gebeurtenis van het al lergrootste belang moest worden her- 1 dacht on overal zijn dan ook natio- 1 nale feesten daarvoor met enthousi- asme gevierd. Nu Gouda de volgende maand gaat j feestvieren, verleene ieder burger, die zich Nederlander voelt, medewerking en krachtigen steun, opdat er een feest kan worden georganiseerd, dat, gedragen door de sympathie dor ge- heele bevolking een scMlterende uiting kan zijn van bet nationaal bewust zijn.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1913 | | pagina 1