Nu wordt het tijd
3
Speciaal in fijne Pelterijen.
GESCHER&KEMPER
TAMINIAU's
REKENDE SUPERIOR JAM.
A. LIPJES,
D. BAKSTEEN Jr.,
Leuvehaven 39, Rotterdam.
Wederom voorradig
T. CREBAS,
Wijdstraat, Gouda.
Blatchffords Kalvermeel,
Parapluies
lil
ZONDAG
19 OCTOBER
P. Weijer,
WOLFF f'.
EXTRA-TREINEN:
Tuinders
glas.
^Tie-u-ws- @JOL -^h-clTrex teas.tie"blsLcL troox G-o-a-d.su ©ao. Oasctstrelcpan-
Rotterdam Hoo,!"r"-°t 347
MEUBELEN
MEUBELEN
MEUBELEN
MEUBELEN
MEUBELEN
MEUBELEN
MEUBELEN
Groote Markt 34 - Botterdam.
TAPIJTEN
TAPIJTEN
TAPIJTEN
TAPIJTEN
TAPIJTEN
TAPIJTEN
TAPIJTEN
Verkrijgbaar in alle smaken
ad. 5© cent per pol,
Varkensvoer merk MVR, het beste!
M. VERHEUL, Rotterdam.
Groenmarkt 36, Den Haag
Hoogstrlat 304, Rotterdam.
GESLOTEN zijn.
GOUDA.
Heeft voorradig
GLASHANDEL,
IS otter d.et:no.
Emserwater
Emserzout
Drogisterij Westhaven 11,
Aambeien.
No. 12304.
Zaterdag 18 October 1013.
52e Jaargang.
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82.
behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
Telefoon Interc. 82.
Tweede Blad.
Dreadnought-politiek.
WADEMÜfi lil DEN GEHffiTEIIAAD
voor den inkoop van een nieuw Kleedingstuk.
genres zooals nevenstaande afbeelding, in grootste verscheidenheid, mooie zachte Aponhuid,
lWcllH.©18 Coteló- en Diagonaal-Stoffen, alle moderne kleuren als groen, taupe, bruin, lila enz.
f 9.75 f 10.75 f 11.75 f 12.75 f 14.75 f 16.75 f 19.75 enz. tot 49.00.
M moderne hooggesloten modellen, in warmewinterachtige Apenhuid,Diagonaal-
lYlHlllCICO§llftIllC§ on Coteló-Stoffen, alle moderne kleuren.
f 14.75 f 16.75 f 19.75 f 22.75 f 24.76 f 26.75 f 29.75 f 34.0%f 39.00 f 44.00 49.00 enz. tot f 98.00.
185
Zwarte-Lakcnsche-M antels
Peluche-, Astrakan- en Persianer-Mantels
in bekend groote keuze.
Goedpassende Confectie,
als Mantels, Mantelcostumes enz.,
voor de meest corpulente Dames.
hoek Spul.
ev*roiAU*,L£iPifo
Clken mfddaq
een ander desserr.
Cmm ptMMf Hm ParaS
Favorite paMlai
Arlotooraal pvddlaf
par pakte >0 et».
ElorpodMai
ExooHoote
DaraPa raOOIaj, ky proof Ittef pat
lo fellkkoM
A. J. P.'H TRIUMF-PUDDINflper pakje 5 ct«.
A. J. P.'s KERSTPUDDING, met nieuwe rozijntjes en amandelen, 10
Inzenders van 50 namen onzer verschillende soorten pudding, ge
knipt uit de bovenzijde der pakjes, ontvangen gratis en franco eene
aardige verrassing. Met duidelijke naam en adres te zenden aan
A. J. POLAK, Puddingfabriek, GRONINGEN.
N.B. Voor 5 ets. puddingen zijn 100 uitgeknipte namen noodig.
v/h BAKSTEEN en KUSTERS.
Telefoon 10105.
40
AMSTERDAM, ARNHEM, BREDA, DEN HAAG, ROTTERDAM,
Nouveautés in alle afdeellngen Concurreerende prijzen, i
bij
vervangt de koemelk geheel. Verreweg het voordeeligste voeder voor
fokkal veren. Brochure met vele attesten gratis en franco.
prima gehalte, billijk in prijs. Bij afname van 1000 Ko. kosteloos
onderzoek naar zuiverheid.
Uitsluitend verkrijgbaar bij 30
ff.W. VederMrfMptri korting.
GEGARANDEERDE KWALITEITEN.
Bij gelegenheid der WOERDENSCHE NAJAARSMARKTEN loopen op
MAANDAG 20 en WOENSDAG 22 OCTOBER 1913 voor UKHHF.
KLASSE reizigers onderstaande
Rotterdam Maas
Kralingsche Veer
Capelle
Ouderkerk
Nieuwerkerk
Moordrecht
Gouda
Hekendorp.
Oudewater
"Woerden
A.
V.
6.35 voorm.
6.43
6.50
6.55
7.02
ar-
7.09
7.25
7.34
7.41
7.48
Woerden
Oudewater 3.26
Hekendorp 3.39
Gouda3.48
Moordrecht 4.13
Nieuwerkerk 4.20
Ouderkerk» 4.27
Capelle 4.32
KraliÜgsche Veer4.38
Rotterdam M. 4.46
V.
3.18
De Goudsche Apothekers
maken bekend, dat hunne
apotheken Op één na op
Op ZOIV DAG
zal uitsluitend GEOPEND
zijn de Apotheek van
Gouwe 135, Tel. 37
LANGE TIENDEWEG 27,
Teleph. 313.
BLAUWE DRUIVEN,
Meloenen, Tafelperen en
Appelen, Tomaten, Bananen,
Citroenen, enz, enz.
Met deze treinen kannen ook vervoerd worden PAARDEN en VEE,
bevracht tegen wagenladings- en stukstarief zonder vérhooging.
Glasslijperij. aiasetserijT
Ateliers voor Glas in Lood
en in Koper £0
Telefoon Nos, 9272-9292,
De Mambelenxnlf van Apothth
ker BOO Al geneest spoedig in- en
uitwendige, bloedende en blinde Aam
beien. Het jeuken bedaart spoedig-
Prijs per potje 50 ct. .Ij
Verkrijgbaar te Gouda bij ANTON
COOPS, Fa. WOLFF Co., teRofc
terdam bij E. VAN SANTEN KOLF®
Korte Hoofdstee^ 3.
Electr.-Dr. A. Brinkman Zn., Goud*
801MHE COURANT.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal"ft 1.25
Idem franco per post.1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad.1.50
ïdem franco per post. 1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau^
Markt 31, by onze Agenten, den Bockhandel en de Postkantoren.
PRIJS DER AD VERTENTIËN:
Van 15 gewone regels met bewijsnummerf 0.55
Elke regel meer0:10
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f 0.35 by vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f 0.25 per regel.
Groote létters en randen naar plaatsruimte.
Een vreemd woord op het eerste
gezicht: .Dreadnought-politiekf
Wat heeft nu, zal mfen zeggen, een
Dreadnought, d.i. een groot-ra<
oorlogsschip, met de politiek te
maken
Inderdaad heeft deze vraag alle re
den van bestaan. De Dreadnoughts,
de landsverdediging in 't algemi
moest niets te maken hebben
de politiek, dat is met den strijd tus-
schen de politieke partijen. En h o e f t
er ook niet mee te maken.
Maarmen k A n er verband
tusschen leggen. En bederft de defen-
sie tegelijk met de-politiek, doet dus
schade aan beide. Toch, hoe voor de
hand liggend dit ook zij, begint de
defensie in de laatste jaren een rol
te spelen op en om het Binnenhof.
Jammer, duizendmaal jammer 1
Er behoorden in het Parlement zo<
wel als in het volk, waarvan h
Parlement een afspiegeling is, slechts
twee partijen te zijn op militair ge
bied: de eene die een goede defen
sie wil; de andere, die maling heeft
aan 's lands onafhankelijkheid en die
dus „geen man en geen cent" In
haar vaandel schrijft. Tot de laatste
behooren de anarchisten e.d., tot de
eerste moesten alle andere partijen
behooren, ook de 8.D.A.P. van
moment af, dat zij zich niet vierkant
verklaart tegen iedere uitgave voor
leger en vloot.
Nu neemt de B.D.A.P. op dit ge
bied een dubbelslachtige positie in.
Reeds haar samenstelling is op dat
punt zeer gomengd; naast elementen
die naar de grens willen snellen bij
aantasting van onze onafhankelijkheid,
staan er, dio niets gevoelen voor ons
onafhankelijk volksbestaan en dan
ook 't liefst Gods water over Go<
akker zouden laten loopen. Waarbij
nog komt, dat de B.D.A.P. zich on
langs bereid verklaarde voor de oor-
logsbegrooting te stemmen, wannoer
die niet hooger was dan de vorige,
ten einde zoodoende het algem<
kiesrecht en het staatspensioen niet
in gevaar te brengen. Afgescheiden
nu hiervan, dat deze voorwaarde (niet
hooger dan de vorige) in de gegeven
omstandigheden eene onzinnige was,
staat dus het feit vast, dat de socia
listen geneigd zijn, tientallen millioe
nen het eene jaar tqe te staan
voor de defensie (om iets te bereiken
buiten de defensie), terwijl oen
jaar er vóór of er na hetzelfde be
drag wordt afgestemd.
Dit is niet meer de politiek in de
landsverdediging betrekken; dit
is de defensie totaaj verpolitie
ken.
Heel anders staat 't met de coali-
tie. Zij gloeit van vaderlandsliefde,
welke zij bij liberalen haast onbegrij
pelijk vindt. Zij blaakt van Helde
om leger en vloot te verbeteren, Zij
stemde op een enkele uitzondering
na Golijn met grooten nadruk zij
heeft er de millioenen voor over
altijd wanneer die millioenen, groo-
tendeels uit de smallere beurzon
zullen komen en zij rilt daarom voor
directe belastingen, die het geld zoe
ken, waar he^ zit.
De coalitie heeft Staal naar huis ge
stuurd, omdat hij eenige tonnen per
jaar bezuinigde, waardoor het land
in gevaar heette te worden gebracht.
De coalitie heeft van Rappard en
met hem het geheele liberale Ministe
rie naar huis gestuurd, omdat hij
een administratieve fout, volkomen te
goeder trouw, had gemaakt.
De coalitie hielp generaal Cool om
koud, omdatnu ja, ondanks
hij liberaal was.
En de coalitie hielp Wentholt om
zeep, omdat z ij n pantsejschip niet
groot genoeg was. Wentholt wilde een
schip van 7600 ton. Het word te licht
bevonden; het zonk.
Wentholt's opvolger, de slimme
Colijn, waagde zich niet aan een re
prise, een Staatscommissie maakte
den tijfl vol. Colijn stelde géén schi]
voor.
Welnu; heeren van fcde coalitie,
Colijn's opvolger, minister Rambonnet
komt niet met een schip, dat „niet
vechten of vluchten kan".
Rambonnet vraagt een Dread
n o u g h t 1
lloort Ge nu in het kerkelijke kamp
een haast niet verstommend applaus,
dat hot gefluit van de uiterste linker
zijde overstemt V
We hoorden er niets van.
Integendeel. Zoodra het Kabinet
zijn plan bekend maakte, glunderde
al wat Rechts staat; nu had Rechts
het Kabinet in zijn macht, want
Rood zou geen Dreadnought toestaan.
Mijne Heeren volgelingen van Kuy-
per, Lohman en Nolens, U hebt het
Ministerie vanzèlf in Uw macht 1
lederen dag kan Rechts er een ein
de aan maken in de Kamer waar
men haas is en de beide rooden zijn
als vreemde eenden in de bijt.
Waarom zoudt Gij U dan enca-
nailleeren met het roode volkje in
de Tweede Kamer
De vraag is en blijft slochts, of
de coalitie 't aandurft het Kabinet te
laten tuimelen, wanneer het nuttifee
en noodige dingen voorstelt.
En dan zou 't toch al te maf zijn,
indien de coalitie opnieuw een mili
tair-politiek spelletje ging spelen,
zooals in 1907, terwijl men zich er
stoeds op beriep, de defensie buiten
de politiek te houden. Zou nu iemand
in heel hot land gelooVen, dat de
defensie gevaar loopt bij ons vrijzinnige
Ministerie, dat de nieuwe Militiewet-
Colijn eerlijk uitvoert en wat de Ma
rine betreft, zelfs voor een Droad-
nought-voorstel niet terugdeinst
Zou men niet eerder mogen ver
wachten, dat de coalitie als één man
om Rambonnet ging staan en niet op
de loer ging liggen of niet misschien
met de socialisten een hinderlaag te
leggen was om de eerste plank uit
het Kabinet en wie weet? Zelfs
hot geheele Kabinet te verwijderen
Het is mogelijk dat dé coalitie
niet dadelijk de Dreadnought wil ver
politiek en, maar Als dit gebeurt, dan
staat n u reeds vast door al wat in
de rechtsche pers daarover geschre-
ven werd, dat het motief daarvoor
niet het belang der defensie, het be
lang van het land, maar p a r t ij be
lang zal zijn, op dien grond toch
wordt te vroeg laten tuimelen vooral
door Kuyper ontraden. De nederlaag
van v. Rappard—de Meester heeft de
coalitie in 1913 doen vallen al
thans naar dr. Kuyper's inzichten
en dus mag, „om in zijn woorden te
spreken, 1907 zich niet repeteeren.
Al politiek wat de klok slaat
Bij de socialisten is het vanzelf
nog een graadje erger. In de „Neder
lander", het orgaan van Lohman,
werd aangeraden den Minister Ram
bonnet te steunenalleen wanneer hij
slechts één schip wil en er zou
aandrang komen om er v ij f te bou
wen en de Minister wilde hier niet
op ingaan, dan moest men hem af
vallig worden.
Deze veronderstelling fluks
tot een feit makende, roept „Het
Volk", het hoofdorgaan der S.D.A.I'.
reeds uit, dat de liberale pplitiek één
Dreadnought vraagt en de Christe
lijke 5 en het blad verheugt zich er
reeds op, dat het Kabifiet zou wor
den omgekegeld om dq vraag hoeveel
Dreadnoughts er tegelijk op stapel
moeten worden gezet, omdat er dan
een „feestelijke verkiezingscampagne'
kon worden opgezet.
Wij hooren de Duysen en Kleere-
koopers reeds op de meetings: 100
millioen is christelijk, 20 miiiioen li
beraal en wij 0 millioen.
W at zal er geapplaudisseerd worden
Wij voor ons staan er eenigszins
anders tegenover.
Wij vinden, dat het bouwen van
enkele groote schepen of een groot
aantal kleine (torpedo's e.d.) een
zuiver militaire vraag is en niets met
ons liberalisme of onze Christelijk
heid te maken heeft. Wij zijn bereid
en steeds bereid geweest de millioenen
toe te staan, die de deskundigen die
de verantwoordelijkheid moeten dra
gen, onmisbaar achten on nemen ver
der daarbij slechts onze financieele
draagkracht in aanmerking.
De vragen, die w ij ons stellen,
zijn: Wat is het be s t e, wat is
noodig en hoe veel kunnen wij
ook door leening, er Voor betalen.
Of onze politieke macht als con
centratie er bij winnen of verliezen
zal, vragen wij ons niet af. Onze
mannen zullen hun plicht weten te
doen.
Dit dunkt ons altijd de beste......
„politiek".
En het in meerdere of mindere
mate „feestelijke" karakter van onze
toekomstige verkiezingsmeetings zal
voor ons geen overweging zijn.
Misschien wij geven de hoop nog
niet op züiien onze tegenstandera
van Rechts en Rood mettertijd leeren
inzien, dat dit het eenige standpunt
is, waarop een volksvertegenwoordi
ger zich stellen mag.
HORS D'OEUVRES.
De dag der dagen.
Het was 13 November 1813, dat de
Prins van Oranje te Scheveningen
aan wal stapte, de gedenkwaardige
dag, die dit jaar allerwegen in ons
goede vaderland met vreugde zal wor
den herdacht. Vreugde om de 100 ja
ren, die wij als onafhankelijke Neder
landers achter ons hebben liggep,
vreugde die haar uiting zal vinden
in spontane volksuitgelatenheid, |n
broederlijk samengaan van allen, die
zich voor alles voelen goede Neder
landers.
Hier in Gouda zal 5 Ni>-
vèmber de dag zijn, waarop de vreug
de ten top zal stitgen.
5 November 19®, een dag die met
kapitale letters zal worden gegrift in
de annalen onzer ^Gemeente.
Op dien dag zullen wij Gouwe
naars -— toonen, hoe vóór allee, ons
onafhankelijk Vaderland ons lief ifi.
Wij toch zullen dien dag niet ge
heel kunnen wijden aan nationale
jojjl wij zullen daarneveiï hebben
te vervullen onzen hoogsten bffi--
gerplicht de stemming voor een
lid van de Provinciale Staten. j
6 November zal die stemming plaajts
vinden, gelijktijdig met het Onafhan-
kelijkheidsfeeet.
De broederlijke geest, die hipr
ondanks deze verscheidenheid vin
overtuiging steeds heeft geheerscht *-
"staat om borg voor het welslagen
dezer gecombineerde onderneming.
De „stemming" zal op dien d|g
een vroolijke zijn; feestcommissies èn
stembureaux vloeien ineen. De auto's
en andere vervoermiddelen, die de
latere jaren een onmisbaar onderdeel
vormen van verkiezingsmaterieel, zul
len getooid met vlaggedoek jpn
bloemen een vroolijk deel uitma
ken als slot van den historisch-alle-
gorischen optocht.
Historisch, als vertegenwoordigend
1913, welk jaartal omkransd door
de woorden: libertê, égalité, fratefnlté
boven eiken wagen zal prijken.
Allegorisch als voorstellend ide
volkseenheid in 1913.
Zoo profiteert de feestcommissie
van het werk onzer stembureaux.
Wederkeerig zal ook de (eeetcotlP*f
missie niet in gebreke blijven, waar
het geldt de behulpzame hand te bie
den aan de politieke organisatie, fer
zijn kiezers, die met geen geld of
goede woorden naar de stombus zijn
te krijgen. Zouden zij blijven write-
ren, als wij Prins Willem van Oran
je in eigen persoon erop afsturea V
Of de populaire Jacoba van Beieren?
Of een geharnasten Napoleon de Éér
ste?
Het zal schoon zijn, ook van een
uitwendig kleurenschooh en <de
Nederlandsche Illustratiepers zal zich
dan ook niet de gelegenheid lajen
ontgaan om de zeldzame tooneelen
in kleurenfotografie vast te leggen.
Drie voorgeslachten gelijktijdig -in
een stembureau ter vervulling ^an
den kiezersplicht.
Jacoba, wachtend op haar page's,
die even moeten gaan stemmen.
En aan het eind van den dag, qen
groot avondfeest met vuurwerk en
bioscoop. De uitslag van de stemmin
gen afgewisseld door vuurpijlen en
donderbussen.
Een slot-apotheose mot portretten
uit ons vorstenhuis en het portoet
van ons nieuw gekozen Statenlid.
Daarboven:
Leve de Konigninf
Maitre Jacques.
VRIJDAG 17 OCTOBER 1913.
Voorzitter: De Burgemeester.
Tegenwoordig zijn de hh. van de
Velde, Knuttel, Nederhorst, Herman,
Prince, v. d. Torren, Bokhoven, Ver
geer, van Galen, de Jong, van der
Ree, Kolijn, Broekhuizen, Muijlwijk
en jongenburger.
Afwezig de heer van Eijk met ken
nisgeving.
Er zijn twee vacatures.
De notulen der vorige vergadering
gorden gearresteerd.
De Voorzitter:
Mijne Heeren.
Sedert zijne laatste vergadering heeft
de Raad door den dood twee zijner
leden verloren, de heeren O. P. W
Dessing en F. H. G. van Iterson.
De heer Des si ng met zijn rijzige
flinke figuur geleek 'Set toonbeeld van
den krachtigen gezonden grijsaard gij
allen zult mpt mij zijn getroffen bij
het vernemen van zijn zoo onverwacht
en plotseling overlijden. Door zijn
ijver en zijne kennis had hij zich hier
ter stede langzamerhand een belangrij
ke positie op bouwkundig gebied ver
worven en mocht hij zich verheugen
in de groote waardeering en de ach
ting niet alleen vajj zijtoe geloofsge-
nooten, maar van zijne mede-ingezete
nen in het algemeen. Dat bleek op
overtuigende wijze toen hjj in 1894
met vrijwel alle uitgebrachte stemmen
werd gekozen tot lid van den Raad.
Het lidmaatschap van deze vergade
ring heeft hij, met een tusschenpoos
van enkele weken, tot zijn dood toe
vervuld en goed vervuld.
Iu den Raad kenmerkte zijn optreden
zich dopr groote bezadigdheid en ge
moedelijkheid, en werd zijn practische
kennis hoogelyk gewaardeerd. Door
het vértrouwen zijner medeleden werd
hij al spoedig geroepen zitting te ne
men, eerst in de Oommisse van bij
stand in het beheer der gemeente
gasfabriek, later in die voor do ge
meentewerken. Als lid dier Oommis
siën heeft hjj een belangrijk aandeel
genotoen in de voorbereiding van
werken tot uitbreiding der gasfabriek
en van verschillende groote gemeente
werken, terwijl hij als Hd van de
Commissie voor de Strafverordeningen
in niet geringe matewinvloed heeft
gehad op het ontwerpen onzer Bouw
en Woningverordening. Altijd was
hij voor de gemeente beschikbaar, e
steeds had hij zijn tijd voor haar over
zij is hem geen geringen dank ver
schuldigd. Ook en vooral In den Raad
zal de herinnéring aan den heer Dessing
als een tróuw en ijverig burger en
dienaar van Gouda blijven voort
leven I
De verdiensten van Dr. Van Iterton
tegenover de gemeente zijn niet minder
groot. Ik had reeds het voorrecht hem
deswege namens den Raad' hulde te
betuigen, toen op 10 Januari 1903 zijn
vijf en twintigjarig lidmaatschap van
den Raad werd herdacht. Dr. Van
Iterson is toch van 1878 af onafge
broken lid van deze vergadering ge
weest, en heeft zich al dien tijd zeer
ijverig getoond, wanneer het gold de
belangen der gemeente te bevorderen.
Dat ook hij door zjjne medeleden hoog
geaoht werd bleek bij de viering van
zijn zilveren jubileum, bleek niet min
der uit de wijze, waarop zij van zijne
kennis en gaven partij trokken. Ik
herinner er slechts aan dat Qr. Van
Iterson (^durende vier jaren wethou
der der gemeente is geWeest, dat hij
lange jaren het lidmaatschap heeft
bekleed van de Commissie voor de straf
verordeningen en van de Commissie
van bijstand iü het beheer dep gemeen
tewerken, op wier adviezen vooral
wanneer zij betroffen hygiënische
maatregelen en in dey laatsten tijd
de reorganisatie der brandweer, hij
grooten invloed uitoefende, en dat hij
als vertegenwoordiger van den Raad
in de Commissie van voorbereiding
voor den bouw van het van Iterson-
Ziekenhuis belangrijke voorlichting
kon geven bij de vaststelling van de
plannen voor dien bouw. Niet alleen
als Raadslid maar op alletlei andere
wijze heeft hij de gemeente en hare
instellingen gediend. Ik wijs er slechts
op dat hij gedurende vele jaren is
geweest of bij zijn overlijden nog was
lid en secretaris van de Commissie
van Toezicht op het Middelbaar On
derwijs, President-Curator van het
Gymnasium, Libryemeester, Voorzitter
der Commissie voor het Gemeente-
Museum, dat zooveel aan hem te dan
ken heeft. Voorzitter der Commissie
voor de Volksgaarkeuken en Regent-
