Binnenland.
"Uit de IFëre.
VEIG1DMXGVAN DEN GEHKENTERAA
Stadsnieuws.
Opgave der Personen,
gemengde Berichten.
MARKTBERICHTEN.
Laatste Berichten.
Telegrafisch Weerbericht
36 'Iu
ïoov i
707,
Offlcieele Prijscourant
Effect en handel te Amsterdam
in dezelfde stad nog een porcelein- en
cementtegelfabriek geopend.
Deze drie Maaetrichtoche fabrieken
verschaffen werk aan 4200 werklie
den. Behalve deze laatstgenoemde fa
brieken zijn ons iu Nederland geene
porseleinfabrieken bekend.
In de 17e en 18e eeuw, werden in
Nederland zoowel als elders, proeven
genomen met de namaak van het be
roemde Chineescbe en Saksische por
celein, welke soorten destijds zeer
gewild waren; zoodanige fabrieken
werden gevestigd te Haarlem, Am-
hem, Amsterdam, Nieuwer-Amstei, 's
Gravenhage, Weesp en Üud-Loos-
drecht, doch zij waren niet bij mach
te weerstand te bieden aan de buiten-
landsche concurrentie, en verdwenen
zoodoende langzamerhand weder.
De Nederlandsche platteelindustrie,
in vroegere jaren beroemd, herleeft
weder in de laatste helft der 19de
eeuw.
In de 2e helft der 17e eeuw zijn het
voornamelijk de Deiftsche tegels, die
den meesten opgang maken en waar
van de teekeningen werden ontworpen
door bekwame kuustenaars, als Abra
ham de Kooge, Aelbrecht de Keizer,
Adriaan Pynacker, Frederik van Fry-
torn, en Jakob Wammersz, Hoppe
stein.
Deze voortbrengselen vielen bij
zonder in den smaak van geheel Lu
ropa, Oost-lndië en Amerika.
in het begin der 18e eeuw, bezet
Delft nog de eere-plaats op het ge-
biod der aardewerkindustrie, doch
geprikkeld door het succes, verrijzen
in do tweede helft der 18e eeuw, ook
meerdere fabrieken, voornamelijk iu
Frankrijk en Engeland, die het Oud-
Delflsch trachten na te maken en de
ze imitatie tegen spotprijzeu van del
hand zette.
Hel gevolg hiervan was, een snelle
achteruitgang dezer éénmaal zoo be
langrijke industrie.
Van de eertijds bestaande en in
werking zijnde 3ü Deiftsche aarde
werkfabrieken, bleven er in 1808 nog
slechts 8 over en in 1819 wue dit
aantal reeds tot 5 gedaald. Van de
ze 5 fabrieken hebben zich slechts 2
tot het jaar 1850 weten te handha
ven, met name „De Drie Klokken
en de „l'orceleyue Fles". Doch ook
eerstgenoemde is toen verplicht ge
weest, hare deurou te sluiten.
In 1870 gelukte het aan Joost Hooft,
den eigenaar van laatstgenoemde fu
briek een nieuw leven iu deze t in
dustrie te brengen.
in 1876 worden door hem proeven
genomen met het zg. „blauw en wit
Deze proeven gelukten volkomen u.
werd dit nieuwe product met grooten
bijval ontvangen; het is dau ook niet
te verwonderen, dat weder spoedig
porcelein- en tegelfabrieken in groo
ton getale, als uit den grond verre
zen in de steden 's Gravenhage, Am
sterdam, Gouda, Bergen op Zoom,
Utrecht, Arnhem, Gegstgeest, Zoeter-
woude, Dordrecht, Nijmegen en Ouder-
Aiustel.
De grootste verscheidenheid van
aardewerk wordt in deze fabrieken
vervaardigd, zoo wei (de schoonste
kunstvoorwerpen als de eenvoudigste
artikelen voor huishoudelijk gebruik
Behalve de genoemde, vinden wij
nog een bijzondere soort vau kunst-
aardewerk te Makkum, in Friesland,
een goede imitatie van het zg. oude
„Blauw van Makkumhetgeen thans
zeer zeldzaam te verkrijgen is on ten
zeerste gezocht wordt door de Ame-
rikaansehe toeristen, die er de groot-
sto sommen voor besteden.
Over het algemeun hebben wij kun
- ncu waarnemen, dat de exporthaudel
van Nederlandsch aardewerk steeds
vooruitgaande is.
De offlcieele gegevens vau de afd.
Handel, waaruit dit verslag, hetwelk
wij nau het Vaderland oulloenen, is
samengesteld, vestigen uog do aan
dacht op do Goudsche pijpenindustrie
waarvan Nederland om zoo te zeg
gen, gcakirende vele jareu het mono
polio heeft gehad, lteeds in de 17de
eeuw rookte men pijpjes tabak welke
te Gouda omstreeks het jaar 1687
werden vervaardigd. De eerste fa
briek van lange Goudsche pijpen
werd omstreeks 1655 opgericht en go-
durende eeq lange reeks van jaren
hoeft Gouda aan alle buiteulandsche
concurrentie het hoofd kunnen bieden
en bleven de geheimen van haar fa
catie bewaard.
liet toppunt van bloei werd boreikt
in de jaren 1720 tot 1761; 29 ovens
waren toen geregeld in werking en
1600 mannen, vrouwen en kinderen
verdienden ruimschoots hun brood er
kocht.
De voornaamste landen, welke de
ze pijpengeregeld invoeren zijn Bei-
gië, Frankrijk, Duitschlaad, Dene
marken, Afrika en Amerika.
Hieronder volgen nog eenige cijfers
betrekking hebbende op den export-
handel der Nederlandsche aardewerk-
tegelindustrie. Volgens de Neder
landsche in- en uitvoer en transito
statistieken bedroeg de uitvoer in 1912
549.348 K.G. porcelein, dat voorna
melijk werd verzonden naar België
en Duitschland, terwijl de totale uit
voer vdk aardewerk 16.053.988 K.G.
beeft H^wagen.
Aanslag op een adjudant van den G.G.
De gegageerde militair Davis heeft
naar Vrijdag aan de N. Crt. uit Batavia
werd geseind, op den kapitein V. F. J.
Boumeester, adjudant van den gou
verneur-generaal, geschoten. De kogel
trof denbeer Bouwmeester in de lever,
zyn toesand is gevaarlijk. De dader
is onmiddellijk neergeschoten. De oor
zaak van zijn daad is wrok over het
feit, dat hem een audiëntie was ge
weigerd.
Viering van het 85-jarig bestaan der
Kon. Mil. Academie.
De feestviering van het 17e lustrum
der K. M. A. op 24 en 25 Nov. te
Breda, zal zooals reeds is gemeld
een huishoudelijk karakter dragen.
Maandag 24 November zal op het
terrein der K. M. A. van halftwee tot
4 uur oen wapenfeest gehouden wor
den, terwijl 's avonds van dien dag
door de cadetten een uitvoering in Con
cordia gegeven zal worden, gevolgd
door een bal.
Dinsdag 26 November zal 's middags
in de versierde exercitieloods op de
K. M. A. oen kermesse plaats vinden,
waarvan de baten voor liefdadige doel
einden zullen worden besteed. De ca
detten zullen dien avond een feest heb
ben op hunne sociëteit, een zoogenaam
de stiekum-fnif, terwyl de officieren
en ambtenaren de K. M. A. benevens
de oud-leeraaren zich zullen vereeni
gen aan een kameraadschappol ij ken
maaltijd.
De spoorwegramp te Mélun
De Qorrespondent van de Nieuwe
Rott. Courant seinde dat hem Zaterdag
middag van het hospitaal te Mélun
was bericht, dat er op het terrein van
de ramp nog een brief gevonden was,
die aldus begon„Lieve Moeder". Toen
ik den directeur van het hospitaal, die
mij deze woorden door de telefoon
spelde, mededeelde, dat dit Neder
landsch was, vroeg hy my of het my
mogelyk was naar Mélun te komen om
te zien, of de brief ook eenige aan
wijzing omtrent den vermisten Neder
lander kon geven.
Ik kwam te 5 uur aan het hospitaal
te Mélun aan en kon er kennis nemen
van den brief, die. ofschoon hij wat
van den regen geloden had, nog geheel
leesbaar was. In de enveloppe bevond
zich ook nog een biljet van f 25 van
de Javasche Bank. Het bleek, niet een
brief te zyn van een der vermisten,
maar een brief, aan den omgekomen
Nederlander van Kervel toevertrouwd
om in Nederland in de bus gedaan te
worden. £r kwam namelyk woordelijk
in voor„Myn vriend Jan van Kervel,
die met de Willis naar Europa ver
trekt, zal dezen brief medenemen en in
den Haag, waar zyn moeder woont, op
de post doen."
De brief was een allerliefste, harte
lijke brief van een zoon aan zyn
moeder. Het zal niet moeilijk zyn de
geadresseerde op te sporen en haar den
brief en het cadeautje van haar zoon te
doen toekomon. De schryver deelt nl.
mede, dat hy met van Kervel op
dezelfde suikerplantage is en hg teekent
Wim. De enveloppe droeg geen adres,
maar de straat, waar de moeder woont,
heet Wasstraat. De brief was gedateerd
3 October en handelde uitvoerig over
dezen, Leidachen feestdag en over huta-
Daar in Leiden inderdaad een
toebehoorend aan een Nederlander, die
mij niet als vermist is opgegeven.
Het waren twee koffertjes uit Neder-
landsch-Indië afkomstig, bijna niet
beschadigd en nog vrij goed ingepakt.
Zy bevatten linnen gemerkt met een
*"1 en een der koffertjes bevatte een
ooaie visite-kaartjes met den naam
an der Togt.
Dinsdagmorgen om 9 uur zal te
Mélun tegelijk in een Roomache en
Protestantsche kerk een lijkdienst plaats
hebben voor de zielerust der niet her
kende omgekomenen.
Op het terrein van de ramp by het
station Mélun is de grond nog bezaaid
met tal van overblijfselen van hét
schrikkelijk ongeluk, maar de spopriijn
is weer geheel hersteld en de treinen
gaan geregeld.
3ij K. B. zyn o.a. de volgende pen
sioenen verleend J. Rietsema, land
meter van het kadaster, f1668; jhr.
mr. R. De Marees van Swinderen,
Minister van Bnitenlandsche Zaken
i 4000 mr. Th. Heemskerk, Minister
van Binnenlandsche Zaken, f 4000
mr. M. J. C. M. Kolkman, Minister
van Financiën; f 4000
De herstemming in Amsterdam III.
De R. Katholieke kiesvereeniging
heeft Zaterdagavond inzake de her
stemming in district III een bestuurs
voorstel tot onthouding van stemming
verworpen en besloten tot vrijlating
van de kiezers ten opzichte van candi-
datuur-Otto.
De Christelijk-Historischen besloten
tot steunen van de* candidatuur-Otto,
terwijl de antirevolutionnairen tot
onthouding besloten.
De afdeeling Amsterdam van den
Bond van Ned. Onderwijzers besloot
de candidatnur-Oudegeest krachtig te
steunen.
pot. Daar in Leiden
•Diuivuuoii luiuiaiuuu» uuu uiuuu «i straat van dien naam is, ligt hetver*
niede. Na hot jaar 1751, toen er 274 I m0©den voor de hand, dat de moeder
fabrieken in werking waren, treedt te Leiden woont Brief en bankbiljet
Averechtsche ouderdoms
verzorging.
De Vaderlander, do vergadering der
Tweede Kamer van jl. Dinsdag bespe-
kende, haalt daarbij de volgende spre
kende voorbeelden aan van de ver
keerde werking van art. 369 der wet-
Talma.
X. vroeger huisknecht by een Gel-
derschen baron, geniet een lyfrente
van 1600. H)ü heeft een eigen hub,
is niet aangeslagen in de vermogens
belasting, kan bewyzen, dat hij de
laatste 10 jaar 156 weken in loondienst
waa en krygt in Deo. zijn f2.
IJ. b meidhuishoudster bij een oude
dame. By legaat kreeg ze van een
vroegeren meester een kofsteetje, dat
haar f600 'sjaars opbrengt. Zij is in
loondienst, niet aangeslagen in de ver
mogensbelasting en krygt haar f2.
Z. b een kromgewerkt schoenlap
pertje. De beverige vingers kunnen
de eb niet meer hanteeren. Hij is van
alle middelen ontbloot, is echter zelf
standig patroon, één van die minder
gelukkigen, die het door de kansen
des levens (atyl-Talma) op zijn 70e
jaar niet gebracht heeft tot een auto
mobiel en krygt in December geen
cent.
V. waschte zich haar leven lang de
vingers krom vpor welgestelder huis
moeders. Zij, is enr was een zelfstandige
waschvrouw, die aan huis|de wasch
behanddlde. Thans belet de jicht haar
zich te buigen over de waschtobbe,
doch... in December wordt haar de
feestgave niet uitgereikt.
Het Nederlandsche volk ziet al deze
grove onbillükheden. Het zal niet lang
uitblijven, of het rechtsgevoel onzer
natie zal zich zal zich zoo krachtig
uiten, dat een onweerstaanbare aan
drang art. 369 uit het Staatsblad zal
schrappen.
Dat wij daarop niet lang behoeven
te wachten (minister Treub deelde
onder bravo's van links mede, dat zijn
ontwerp tot voorziening in de behoef
ten van ouden van dagen, de uitbrei
ding dus van art. 369, reeds zyn de
partement heeft verlaten, deze maand
den Raad van State bereikt en dus
wel zeer spoedig bij de Kamer zal
inkomen), acht het blad gelukkig.
een tijdperk van verval in. In 1754
blijven or nog 319, in 1815 nog
slechts 123 fabrieken
Van voei invloed op dezen achter
uitgang was natuurlijk dein opkomat
zijnde sigaren- en sigarettenfabricatie.
In 1857 bezit Gouda nog 54 pijpen
fabrieken, welke in 1874 zijn vermin
derd tot 8-1, in 1890 tot 18, terwijl
tegenwoordig nog slechts 6 fabrieken
in werking sijn, waaraan tegenwoor
dig 220 werklieden zijn verbonden.
Toch heeft Gouda haar ouden roem
weten te handhaven en bezit zij ook
thans nog in het buitenland de naam
van de „pijpenatad"; meer (Jan
helft van haar jaartijksche productie
cnllen un het puket te Mélon ge
deponeerd worden.
Ofschoon het bjj eeasen geworden
WM, begaf ik mg nog naar het paleis
van jostite, waar de concierge bereid
waa mg in de daarvoor ingeruimde
aaien de honderden op het terrein der
ramp gevonden voorwerpen te doen
onderzoeken om na te gaan, of ik.er
een aanduiding vond van twee Neder
landers, die mg nog als vermist op
gegeven waren. Omtrent deze twee
vond ik niets, maar behalve wat Hol-
landsch geld, manchetten nit Soerabaia
en een bloknoot van de RotterdamBche
wordt dau ook in den vreemde ver-1 Iioyd vond ik wel goederen, blgkbaar
VRIJDAG 31 OCTOBER 1913.
(Vervolg).
Beraadslaging over volgnr. 93 lui
dende
„Kosten van de kiezerslijsten en van
het uitoefenen der kies verrichtingen."
De heer Vergeer: M. de V.
In het verslag wordt aangedrongen
op meer toezicht in het derde kies
district tijdens de stemming en nit het
antwoord van B. en W. blijkt, dat zy
bedoelen dat er politie-toezicht zon
zyn.
Het antwoord is my niet duidelnk.
Er is niet gevraagd om politie-toezicht.
Er is gevraagd of, evenals in het stem
bureau in het Stadhuis en in het stem
bureau op de Houtmansgracht, ook in
het stemboreau in het derde district
>ersonen konden zyn, die daar de boei
n orde hielden en tegelijkertijd een
weinig toezicht uitoefenen.
De Voorzitter: Ik zal deze
uitlegging van dit gedeelte van het
verslag by B. en W. nogmaals over
brengen. Dan zullen wy zien wat er
aan te doen is.
De heer K o 1 y nM. de V. Ik wil
vragen, of er eerstdaags voorstellen te
verwachten zyn betreffende de split
sing van het derde kiesdistrict.
De Voorziter: In het antwoord
van B. en W. staat reeds te lezen, dat
voorbereidingen getroffen zyn om na
te gaan of en hoe de kies- en stern-
districten der gemeente zouden moeten
worden gewijzigd of gesplitst.
Dit hebben wij 14 dagen geleden
geschreven en de heer Kolijn zal het
wel niet al te langzaam vinden, dat
die voorstellen er nog niet zyn.
Ik kan de verzekering geven, dat
de voorstellen in de maak zijn.
De beraadslaging wordt gesloten en
volgnr. 93 zonder hoofdelijke stemming
aangenomen,
De volgnrs. 94100 worden achter
eenvolgens zonder beraadslaging en
zonder hoofdelyke stemming aange
nomen.
Beraadslaging over volgn. 101, lui
dende
„Jaarwedden, veranderlijke beloonin
gen, verdere kosten op de invordering
vallende f7265". waarbij tevens in be
handeling komen
het voorstel tot verhooging van de
aarwedde van den wachtgaarder der
laastrechtsche brug tot f 624
het voorstel tot verhooging van de
aarwedde van den gaarder van het
£aai- en liggeld tot f600; en
het voorstel tot verhooging van de
aarwedde van den sluiswachter van
iet Moordrechtsche Verlaat tot f416.-—
De heer Vergeer: Het aanstellen
van een controleur voor de gemeente
belastingen achten B. en W. van twij
felachtig nut. In andere plaatsen heeft
men er wel het nut van ingezien;
daar werkt zoo'n ambtenaar uitste
kend. Wanneer men overgaat tot aan
stelling van een controleur, dan zal
niet meer voorkomen wat thans bij
reclames plaats vindt en een ieder zal
naar zijn inkomen aangeslagen worden
Ik zal eens eon voorbeeld aanhalen.
By de reclame-commissie, waarin ik
ook zitting heb, komen menschen
reclameeren over te hoogen aanslag.
Toen het hun werd voorgerekend,
bleek echter dat zg niet te hoog maar
te laag waren aangeslagen. Ook was
er zelfs een, die zich niet beklaagde
over te hoogen aanslag maar hierover,
dat hij nog meer belasting moest be
talen dan zijn baas, die eenige han
derden guldens meer inkomen had.
Dergelijke toestanden verdwijnen als
men iemand aanstelt, die geregeld de
zaken onderzoekt.
Ik heb eens elders de zaak onder
zocht en heb als voorbeeld genomen
Leiden, een gemeente die ongeveer
met Gonda gelijkstaat. Daar is 4 jaren
geleden een controleur aangesteld en
nu is sedert het belastbaar inkomen
daar gestegen van 6 millioen tot 9
millioen.
Daaruit blijkt dat het toch wel eenig
nut heeft een controleur aan te stellen.
Ik zal nu geen voorstel doen maar
wensch B. en W. in ovèrweging om
zoo spoedig mogelyk met een voorstel
in dien geest te komen.
In hnn antwoord zeggen B. en W
verder, dat het aanslagbiljet niet be
hoeft te zyn een volledige wedergave
van het kohier. Dit is niet gevraagd.
Alleen is in het verslag gevraagd, dat
aan de achterzijde van het aanslag
biljet zou gedrukt worden datgene wat
de menschen in staat kan stellen zelf
te berekenen, naar welken aanslag rij
betalen moeten.
De Voorzitter: Mag ik,bei
nende met het laatste, den heer 1
geer antwoorden dat wat hij wil ook
juist is wat B. en W. hebben ge
schreven
Wanneer men hier niet had een
progressieve inkomstenbelasting, dan
zou kunnen worden volstaan met een
voudig op te geven op het aanslag
biljet het inkomen waarnaar belasting
betaald wordt, maar wy hebben hier
een kinderaftrek. Dos wanneer men
eenvoudig op het aanslagbiljet ver
meldt, dat iemand ii aangeslagen naar
b.v. f 600.—, dan kan de aangeslagene
daaruit niet berekenen, hoe men tot
den aanslag komt Daarvoor moethy
weten hoeveel er af gaat voor kinder
aftrek en daarvoor moet hy kennen
de progressie. Wanneer op het aanslag
biljet alles moet worden vermeld wat
noodig is om den belastingschuldige
te brengen tot de wetenschap«e
zoo, om die reden betaal ik zooveel
dan wordt dat feitelijk een weergeven
van het kohier te zynen aanzien.
Dat is niet de quaestie van dat een
voudig te drukken, maar het geeft
een verbazenden hoon schrijfwerk en
brengt met zich mede kosten en moeite.
Die moeite en kosten zyn naar het
oordeel van B. en W, overbodig, want
een belastingschaldige, dien het in te-
resseert, kan op het oogenblik dat hij
de belasting betaalt aan den ontvanger
vragen laat mij eens even zien het
kohierhoe is men gekomen tot de
berekening van myn aanslag? Dan
geeft het geen moeite.
Daarom zyn B. en W. op dit oogen
blik volstrekt niet overtuigd van de
noodzakelijkheid om om het aanslag
biljet alles te zetten wat noodig is om
te komen tot de berekening van den
aanslag.
Wat betreft hetgeen door den heer
Vergeer is aangevoerd ten gunste van
de aanstelling van een controleur der
gemeente-belastingen, ïk wil hem
gaarne de toezegging doen, dat die
zaak nog eens door B. en W. onder
de oogen zal worden gezien. Ik wil
hem er echter op wijzen, dat men in
gemeenten, die meer aan Gouda gelijk
zyn dan Laden, van de aanstelling
van zoodanigen controleur heeft afge
zien. Dezer dagen is nog door den
Gemeenteraad van Leeuwarden ver
worpen een voorstel om over te gaan
tot aanstelling van een controleur.
Nu heeft de heer Vergeer eenige
gevallen medegedeeld uit zijn ervaring
als üd van de reclame-commissie. Ik
heb meerdere jaren ook in die com
missie gezeten. Ik weet wat er gebeurt
maar ook alles wat de menschen my
vertelden die bij mij kwamen. Ik kan
de verzekering geven hetzelfde is
ook het geval bij den heer van Galen
dat vaak iemand zich komt bekla
gen, niet over zijn aanslag, maar hier
over dat hy wel is aangeslagen
taar niet Jan, Piet of Klaas. Dit
wordt dan genoteerd en er wordt werk
van gemaakt. En al is er geen contro
leur van de gemeente-belastingen, het
heeft dan toch wel succes. De men
schen worden dan den volgenden keer
op het kohier gebracht.
De heer Vergeer heeft op Leiden
gewezen, maar die gemeente is niet
met Gouda te vergelijken. Leiden is
meer dan twee malen zoo groot als
Gonda.
In een groo te gemeente dat geef
ik grif toe kannen controleurs zeer
veel nut hebben, maar wij beweren
dat in een gemeente als Gouda, een
kleiner gemeente, waar iedereen zyn
buurman kent, waar men van andere
>ersonen zooveel afweet, een contro-
eur van de gemeente-belastingen
eigenlijk niet heel veel nut kan stich
ten.
Wanneer het is een mijnheer, die
op- en neergaat met de hooger aange-
slagenen, dan wordt gewantrouwd en
krijgt hy toch niet te hooren wat mis
schien nuttig zou zijn en wat nu wel
ter oore komt van diegenen, die er
hun nat van kunnen trekken.
Is het een meer ondergeschikt amb
tenaar, dan zal het hem mischien mo
gelyk zyn nog eenige honderden werk-
ieden op het kohier te brengen, en
den aanslag van nog eenige honder
den werklieden wat hooger op te dry-
ven, maar het lokt hem niet te komen
tot een juiste waardeering van de
hoogere aanslagen en daarvan moet
komen vermeerdering van het belast
baar inkomen. Dat moet niet komen
van een getal aanslagen maar door een
juistere bepaling van de hoogere aan
slagen en ik geloof niet, dat Gouda in
dit opzicht een bijzonder slecht figuur
maakt.
Intusschen, ik zal gaarne het denk
beeld van den heer Vergeer nog eens
bij B. en W. ter sprake brengen als
zij daarvoor termen vinden, zullen zij
met voorstellen komen.
De heer v a n E ij kM. de V. Ik ben
het niet met don heer Vergeer eens
wat betreft de aanstelling van een con
troleur maar wel wat betreft het aan
slagbiljet.
Ik heb hetzelfde reeds eenige malen
bij de behandeling der begrooting ter
sprake gebracht. Ik heb ook verschei*
dene malen in de reclame-commissie
gezeten en toen is het my opgevallen
dat de menschen, als men hunzeide:
uw inkomen is zooveel en daarnaar
zijt ge aangeslagen, vreemd opkijken,
dat zij het zelf niet wisten dat hun
inkomen zoo juist was weergegeven.
Het zit daarin, dat zy de berekening
niet kennen.
Ik geef toe, dat het eenige moei
lijkheid zou geven om het aansla®
biljet in te richten zooals wij wenschen,
maar of de kosten daarvan zoo hoog
zonden zyn, kan ik niet begrooteo.
M. de V.Als het niet te onbeschei
den is, wil ik vragen, of U dat wei
gedaan hebt. Ik zou dan gaarne ver
nemen, welke kosten het zou mede
brengen.
Wanneer h et niet te bezwarend ws»,
zou ik het by wijze van proef willen
doen. Men kan desnoods een jongen
er voor nemen. Men kan toch niet
verlangen, dat de menschen precies
weten, hoe de progressie en de kin
deraftrek is. De menschen weten het
niet My is ter oore gekomen, dat
menschen bij Notarissen en zelfs bij
Kassiers komen vragenwilt ge mijn
belastingbiljet eens narekenen? Het
zou op onzen weg liggen omdat de
menschen duidelijk te maken.
De heer Vergeer: M. de V.U
begint met te zeggen, dat een contro
leur in een groote gemeente op zijn
plaats is maar niet direct noodig in
een kleinere gemeente als de onze.
Zeker, in een groote gemeente is
meer werk te doen. U had het over
controleurs, maar te Leiden is er slechts
één, die de zaak in de 4 jaren heeft
onderzocht en het zoover gebracht
heeft dat in dat tijdsverloop het be
lastbaar inkomen van 6 tot 9 millioen
gestegen is.
Ik kan ook Assen noemen, een ge
meente die kleiner is dan Gouda. Daar
is ook een controleur en daar is het be
lastbaar inkomen in 6 jaren verdub
beld.
Wat betreft de inrichting van het
aanslagbiljet, U hebt in de reclame
commissie gezeten, de heer van Eijk
en ik ook, en daar ondervindt men
veel, maar U doet niets, U voert niets
uit, U gaat niet onderzoeken of het
werkelijk waar is van al die menschen:
U telephoneert of gaat eens naar den
een of ander toe en zegtis het waar,
heeft die man dat inkomen, maar U
wendt UJniet tot anderen, U contro
leert de loonlijsten niet. Dat is het
werk van een controleurdat is de
aangewezen weg voor hem, maar niet
om aan Jan, Piet of Klaas te gaan
zeggen: heeft hij zijn inkomen wel?
Ik geef toe, het is niet te doen om
de aanslagen van den kleinen man
daarvan is toch niets te halenmaar
het is juist te doen om 'de grooten,
die te weinig betalen.
De Voorzitter: Ik doe opmer
ken, dat al was hier een controleur
van de gemeentebelastingen en hij
vervoegde zich bij werkgevers, toch
slechts een zeer kleine minderheid van
hen hem inzage zou geven van de
loonlijsten.
Het is hier gevraagd aan werkgevers-
Raadsleden, en die geven het ons niet
eens op
De heer Vergeer: Men kan bij
ttti te rilen tijde kortten kijken.
De Voorzitter: Wat betreft
quaestie van de inrichting van het
aanslagbiljet, die de heer van Eijk
wederom ter sprake gebracht heeft,
wat hg verlangt is niet bij wijze van
proef te doen. Het aanslagbiljet is
ingericht volgens de voorschriften van
de verordening op de invordering van
de belastingen en dat zijn voorschrif
ten, die behoeven de goedkeuring van
de Koningin, dus wijziging daarvan
ook. De Raad of B. en W. zijn dorhalvo
niet bevoegd om bij wijze van proef
dat te doen. Zij moeten een wijziging
brengen in do bestaando bepalingen
en die moet onderworpen worden aan
de goedkeuring van de Koningin en
eerder kan het niet geschieden.
De heer van E ij k M. de V.! Mag
men er ook niet een strook onder aan
brengen
De Voorzitter: Het is het ver
standigste dat do Raadsleden, die dat
nuttig of noodig oordeelen, bij gele
genheid een voorstel doen. Dan kan
de Raad daarover besliftson.
«De heer Van E ij k Kan ik het
nu niet doen
De Voorzitter: Liever later.
Ik zou het voorstel dan schriftelijk
willen hebben. Wij zullen dan nu voort
gaan met de behandeling der be
grooting. 4
De beraadslaging wordt gesloten,
Volgnr. 101 en de daarbij aan de
orde gestelde voorstellen worden ach
tereenvolgens zonder hoofdelyke stem
ming aangenomen.
De volgnrs. 102—117 worden achter
eenvolgens zonder beraadslaging en
zonder hoofdelijke stemming aange
nomen.
(Wordt vervolgd.)
GOUDA, 10 November 1913.
Het Onafhankelijkheidsfeest.
Zooals door de betreffende sub-com
missie van de Commissie voor Open
bare Feesten is geannonneerd ligt het
in de bedoeling des avonds van den
feestdag een lichtstoet te doen gaan
door Gouda's straten, waarvoor alle
hier gevestigde vereenigingen op het
gebied van muziek, zang, tooneel en
■port, worden uitgenoodigd tot deel-
Aan alle deelnemers zullen lam
pions worden uitgereikt, zoodat deze
stoet wanneer zich een groot aantal
vereenigingen opgeven, een alleraar
digst effect zal maken onder al het
kleurig licht, terwijl zij zeker in groote
mate zal bijdragen tot de algemeene
vroolijkheid, door de muziek, welke
de stoet zal begeleiden.
Luitenant-Vliegenier Versteeg.
Gisterenmorgen vertoonde zich bo
ven onze gemeente hoog in de lucht
een vliegmachine, welke zich in
snelle vaart spoedde in westelijke
richting.
Het is gebleken dat deze vliegenier
was luitenant Versteegh, die te 10.35
van Soesterberg was opgestegen voor
een tocht naar den Haag, Schevenin-
gen en terug. Te ca. half een was
luitenant Versteegh weer te Soester
berg terug, vanwaar hij des middags
nog een vlucht maakte in de om
geving.
Door rie- politie alhier is aangehou
den een gesignaleerd persoon, die nog
5 dagen hechtenis moet ondergaan.
De aangehoudeno is naar het huis
van bewaring te Rotterdam overge
bracht.
Voor den dienst in Ned.-Indië is
aangewezen tot onderwijzorJ3° klasse,
bij het Openbaar Enropeesch lager
onderwijs de heer J. F. van der Ploeg,
onderwijzer alhier.
De Witte Bioscoop.
De „Witte Bioscoop tracht steeds
den bezoekers een goed programma
te geven. Deze week is het hoofd
nummer „Ivanhoe, de Kruisridder".
Deze film geeft in hoofdlijnen weer
het boeiend verhaal van Sir Walter
Scott's meesterwerk, dat in alle ta
len eenzoo groote bekendheid geniet.
De bewerking is wel wat vrij, doch
de beelden uit den tijd van de Kruis
ridders en Kicbard Leeuwenhart, bren
gen bij hen, die Scott's werken ken
nen, de herinnering terug aan deze
lectuur, die vroeger nog meer dan
thans als ,,de aangewezen" werd be
schouwd. Interessant is het voorze
ker te zien, hoe de bioscoop „Ivan
hoe" weergeeft. De opnamen daarvan
gedaan geven een beeld van het mid-
deleeuwsch leven waarin de ridders
in hun kasteel en een groote rol heb
ben gespeeld.
De Witte Bioscoop heeft met dit
hoofdnummer een goede keuze ge
daan, en zal zeker groote belangstel
ling trekken.
Ter aanvulling van het program
ma wordt verder vertoond het Inter
nationaal Journaal en een drietal ko
mische nummers.
De explicateur heeft zich door de
mooi lijk heden, die Ivanhoe biedt, uit
stekend heengeslagen en in de komi
sche stukken is hij alleraardigst. De
pianobegeleiding was zeer goed.
Aanbesteding.
By de door het Provinciaal Bestuur
van Znid-Holland gehouden aanbe
steding van het onderhoud van de
Rabatbrug en bijbehoorende werken
behoorende tot den waterweg Amster
damGoudaRotterdam gedurende
de jaren 19141616 was laagste
inschrijver de heer W. Bokhozen,
alhier voor f 3736.per jaar.
De raming bedroeg f 4000.
Bofikoo]Het maken van een aan-
Ieg8tijger in den Ham voor rekening
van de Stoombootmaatschappij Bos
koopWaddinxveenGouda is opge
dragen aan den heer W. Bokhoven
te Gouda.
Voetbal.
De wotjslrijd ülympia—-U.8.U. ging
gisteren niet door, daar de consul
s morgens het terrein afkeurde.
TA).P. verloor tegen Leonidas met
2—1.
Voor den Goudschen Voetbal bon|d
speelde ülympia 2 gisteren tegen
Volksweerbaarheid op het terrein aan
don Kotterd. dijk. ülympia won ver-
dieud met 3—1.
Alphen kon het in Schoonhoven
niet bolwerken en na een 4—0-over-
winning vorige week moest zij thans
met 31 het onderspit delven.
2e kl.: Gouda 2 ontving Boskoop
op 't terrein aan de Karnemelksloot.
Met 3—bleef Gouda de meerdere.
T.Ü.P. 2 won met 40 van De
Struis.
3e kl.de Struis 2—Boskoop 2 3-0.
De belangrijkste uitslagen zijn ver
der
Nederl. elftal—de Zwaluwen 43.
Ajax—Concordia 14.
D.V.V.—Unitas 0-2.
DordrechtXerxes 40.
Alcmaria Victrix—A.F.C. 0—2.
S.V.V.—de Spartaan 0—3.
K.F.C.V.U.C. 0—1.
Neptunus—Blauw wit 00.
Volharding—K.A.P. 5-1.
Allen Weerbaar—D.E.C. 0—4.
V.V.A.Kampong 1—2
Edo—Hercules 2—0.
Excelsior—Feijenoord 2—2.
Concordiaan—Groep Wit 01.
't Noorden—lierman 2—4.
V 1 i e g e».
P g o u d.
In de Berliner Zeitung am Mittag
heelt een Frauach vliegenier de evo
lution beschreven, welke door Pégoud
gedurende een drietal dagen te Ber
lijn zijn uitgevoerd.
Aan deze uitvoerige beschrijving,
weike in vertaling ln- üe Maand. Ct.
is opgenomen, oniieenen wij datgene
wat door Pégoud feitelijk wordt ge
demonstreerd.
„Üver de manier, waarop Pégoud
zijn val- en glijvluchten uitvoert, ziju
in verschillende tijdschriften, onjuiste
meeniugeu verkondigd. Het is dan ook
moeilijk door de betrekkelijk groote
hoogte, waarop hij zijné demonstratie
uitvoert met eeu betrekkelijk groote
snelheid, zich een goed beeld te vor
men van de alzouderlijke vliegbewe
gingen en de hiertoe uoo<hge stuur-
werking. Nadat ik in de gelegenheid
beu geweest, gedureude de drie da
gen, dut Pégoud te Johanuisthal vloog
zijue vluchten van een zeer gunstige
plaats af door oen kijker gade te
slaan, wil ik trachten hieronder de
manier, waarop Pégoud vliegt, res
pectievelijk zijn viiegtactiek, te be
schrijven en critisch te ontleden. In
de eerste plaats dient dit vastgesteld,
daar ook hierover talrijke onjuiste
inzichten zijn verbreid. Pégoud vol
brengt de navolgende evohitiën:
lo. Pégoud beschrijft zeer kleine
kringen, waarbij het vliegtuig om
uitersto einde van een der draag
vlakken schijnt te draaien. Daarbij
neigt hot vliegtuig zeer sterk ter zij
de, zoodat het den toeschouwers op
de aarde toeschijnt, alsof de vleugels
vertikaal in plaats van horizontaal
staan.
2o. Pégoud laat bet vliegtuig naar
voren omkantelen, vliegt dan eenigen
tijd op den rugkant der draagvlakken
aldus met het hoofd naar beneden
hangend, volbrengt dan met zijn toe
stol een vertikalen val, waarbij do
lengteas van het vliegtuig nagenoeg
loodrecht staat en brengt dan hot
vliegtuig wederom iu de horizontale,
normale richting.
3o. Pégoud beschrijft,, terwijl hij
het vliegtuig naar voren laat om
kantelen, eenige op elkaar volgende
loodrechte kringen, zuivere spiralen
(looping the loop) en ,wel meestal
verscheidene keerpn achter elkaar.
4o. Pégoud vliegt minuten achter
elkaar, kleine cirkels beschrijvend en
steil op- en neerwaarts vliegend, d.
w.z. met omhoog gfbeVen handen,
respectievelijk zich aéft de- bovenste
spandraden boven
houdend. fnnnr. n
Tegenover de verèihillendo onjuis
te berichten over Pégoud's evolutiën
wordt uitdrukkelijk teririaard, dat
Pégoud de volgende bewegingen niet
uitvoert: Looping the joop; zich naar
voren, naar benedenlaten omkante
len, valvlucht, naar beneden glijden
en looping the loop rugwaarts".
die zich gedurende de week van
31 Oct. tot 7 Nov. in de Gemeente
gevestigd of deze verlaten
hebben.
GE VESTIGDEN:
H. L. Boef, uit Aarlanderveen iu
Boelekade 105; A. van Leur uit Stad
Doetinchen in Verlorenkost 29A.
Sytsma, Wed. Tournier nit Dockum
in Fluw. singel 66H. L. Boesten uit
Nijmegen in Boelekade 239 J. M. de
Bruin uit Haastrecht in Krugerlaan
37; P. de Waal uit 's Gravenhage in
in Groenend aal 55J. T. Hillenbrink
uit Hulst iq Gouwe 162; H. J. de
Haan uit Hilversum in Markt 67G.
Verwaal uit Rotterdam in Derde Kade
23; J. Bonten uit Zoeterwoude in
Wilhelminaatraat 60; G. J. Verheul
uit Haarlem in Bleekerssingel 20M.
G. v. d. Baan uit Hilversum in Pe
perstraat 84; S. v. d. Klein uit Roo
sendaal Nispen in P. C. Bothatraat
53Ja. van Veen nit Rotterdam in
v. Beverninghlaan 17; J. van Vliet
uit Rotterdam in Zeugstraat 78; E.
van Dantzig uit 's Gravenhage in
Markt 28; S. Kuiper uit Deventer in
Oosthaven 66.
VER TROKKEN EN
J. H. v. d. Waal uit Karnemelk
sloot 114 naar Rotterdam, Soetendaal-
scheweg 46dR. H. van Dokkum uit
Wydstraat 41 naar Eoozendaal, Boom
gaardstraat 22; W. B. F. A. Fruyt
v. Hertog uit Fluw. Singel 66 naar
Princenhage, Baronielaan138 C, J.
v. d. Syde uit Tuinstraat 44 naar
Naaldwijk J. Klein uit C. Ketelstraat
41 naar AlblasserdamJ. F. G. Bode
uit Gouwe 9 naar Helder, Dykstraat
10H. Gabriël uit Crabethstraat 12
naar MunsterP. Meijer uit R. v.
Catsweg 29 naar Rotterdam, Adria-
nastraat 22; A. C. Oskam uit Rozen-
daal 18 naar Waddinxveen, Zuidkade;
J. V. de Koek uit Ble akersingel 20
naar Hilversum, Badhuislaan 3; H.
Bnining nit St. Anthoniestraat 7 naar
Zwolle,. Heiligerweg 10J. S. A. Am-
merlaan uit Derde Kade26 naar Wad
dinxveen, Noordkade.
nog
Het spoorwegongeluk te Melun.
En van da nog vermiste Hollland-
syhe passagiers heet Arnolds.
Zoodra de tijding van het ongeluk
bekend werd, iieeft het gezantschap
te Pary8 onmiddellijk maatregelen ge
nomen om nar te gaan of zich onder
de dooden of gewonden ook landge-
nooten bevonden. Aan den heer J. Ten
Cate, 2e Kamerheer by het gezantschap
werd opgedragen lich naar de plaats
des onheils te begeven. Hij bracht van
zijne bevindingen eerst telegrafiisch,
later een uitvoerig schriftelijk verslag
uit waaruit bleek dat tot op dat oogen
blik onder de dooden geen andere
Nederlander herkend was dan de heer
Van Kervel.
De onderzoekingen worden
voortgezet.
Op een trein geschoten.
Bij de aankomst te Rotterdam,
Vrijdagavond van trein 79 van Amster
dam, meldde de hoofdconducteur, dat
hij tusschen wachtpost 33 en Capelle,
een schok had gevoeld aan den bagage
wagen. Bij onderzoek is gebleken dat
op den tffein geschoten is. De politie
aan de de Hoflaan is er mede in kennis
gesteld. (N. Crt.)
Een man, die in het Gemeente
ziekenhuis te '8 Gravenhage werd ver
pleegd, verliet dezer dagen deze in
richting alvorens genezen te zijn, om
dat hy er de voorkeur aan gaf, to gaan
en te doen, wat hij wilde en niet aan
bepaalde regels en voorschriften ge
bonden te zijn.
Hy genoot echter niet lang van zyn
vrijheid, daar hij gisterenavond in de
Bagynestraat werd gearresteerd, omdat
hij nog een rekening met de justitie
te vereffenen had, nl. het uitzitten van
acht maanden gevangenisstraf, waar
toe hy wegens diefstal door het Ge
rechtshof alhier was veroordeeld.
Uit Anroechte in Duitschland is to-
legr&fisch bericht ontvangen, dat bij
Werl door oen handelaar in blanke
slavinnen, met behulp van een auto
mobiel, met geweld is ontvoerd de 19-
jarige dochter van een eigenaar van
steengroeven, Marie Schulte genaamd.
Het meisje heeft lichtblond haar en
een vol gezond gelaat.
Het vermoeden bestaat, dat zij in
de richting van Nederland is vervoord.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor 1ste kw.
43, 2e 40 en- 3e 36 cent per half kilo.
Vette Kalveren, redel. aanvoer,
Iste kw. 34, 2e 313e 27 cent per
half kilo.
Vette Varkens goede aanvoer 1ste
kw.^71/], 2e kw. 27, 3e kw. 26 cent
per half kilo.
Schapen en Lammeren good aan
gevoerd.
Handel in vet vee traag, vette kal
veren handel stug prijzen hoog, Vette
varkens handel traag prijzen als vorige
weken, Schapen en lammeren prijs
houdend.
Het proces te Kieff.
Volgons een gerncht, dat loopt in de
bureaux van de Jevish Times te Lon
den, zon een particulier telegram zijn
ingekomen, behelzende dat Beilis vrij
gesproken is.
Tegen het vonnis van de rechtbank
te 't Gravenhage, waarbij deLeidsche
student Van Leeuwen veroordeeld
werd tot 10 jaar gevangenistraf wegens
den moord in de van Merlenstraat te
's Hage is hooger beroep aangeteekend
door den officier van Justitie, die een
veroordeeling tot 15 jaar geëischt had.
De Koningin-Moeder.
H.M. de Koningin-Moeder wordt 20
dezer in de Residentie terugverwacht.
Het Btoffelijk overschot van den
heer Van Kervel, een der slachtoffers
van de ontzettende spoorwegramp by
Melum, is hedenochtend uit Parijs
aan het Hollandsch spoorstation te
's Gravenhage aangebracht, ten eindo
dezen middag op de begraafplaats Oud
Eik en Duwen te worden ter aarde
besteld.
Onder bloemen bedolven reed de
rouwstoet te kwart voor twee van het
station Holl. Spoor naar de begraaf
plaats Oud-Eik en Duinen.
De ter aarde j^estelling waa eenvou
dig doch indrukwekkend
Aan de groeve werd het woord ge
voerd door den heer Tückerman, brand
weer-commandant te 's Gravenhage,
oom van den overledene.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 764.8 te
Kopenhagen, laagste stand 743.4 te
Valentia.
Verwachting tot den volgendon dag
Zwakke tot matige zuidoostelijke tot
zuidelijke wind, zwaarbewolkt, waar
schijnlijk regenbuien, iets zachter.
Vorige
Koen.
77
81
60'/,
100'/,.
87'/,
89'/,
84'/,
80'/,
VAN DEN
10 NOV. 1913.
StaatslMningen
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Bolastingvrijo
Kronenrente -4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet,
Russische Obl. 1906
6 pot.
Id. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nioolai Spoor
weg) 1867-69 4 pot.
Id. Obligatie 6e Emis
sie 4 pet.
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pot.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezulea Dipl. Schuld
1905 3 pot
Bank- en Credlet-lnstel
Hogen.
Fed. Bankaandoelon
Industr. Ondernemingen
American Car A Foun
dry Comp. C. v. A,
ld. Smelting A Refining
Co. Cert. v. Aand,
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
Kol. Oredlet Instel I. en
Cultuur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand,
Ned. Handel-My.C.v.A.
Mijnbouw Mljen.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
Redjang Lebong, Mijn
bouw My. Aand.
Great Cobar Aand.
Petrolenm-Oudern.
Dordscho Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. Mij. totExpl,
v. Petr, Bronn. C.v.A.
Shell" The Transp. A
Trad Cy. C. v. G. A,
Scheepvaart Hyen.
Ned.Am. Stoomvaart-
My. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
Tabak-Oudernemingen.
Bindjey Tabak My. A.
Diversen.
Maxwel Land Gpant
Cert. v, Aand.
Peruvian Corporation
Lim. CJert. v. Aand.
Spoerwegen.
Holl. IJzeren Spoor-
wegmy. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
W arschau-W eenen
Spóorwegmii. Aand.
dito dito Act. de Jouiss.
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij,
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cv. Cert. v. gew. A
Wabash Gew. Aand,
Premleleenlngeu.
Amsterdam Aand. 3 pet.
Hongarije. Tüeiss-Re-
gulirungs-Ges. 4 pet.
667,
«47,
43'/,
62'/,,
23'/,,
66'/,
229
233
189'/,
14
173
23'/,
187
6237,
625
195'/,
1197,
4
1047,
3
8%
93
97
63'/,
185'/,
947,
927,
26'/,
149'/,
4'/,
08'7„
143'/,
GELDKOERS.
Prolongatie 5—5l/fc pCt.
Nat. Staatsf. stil, Buitoni. geani
meerd, Duituren geen omzet, Tabakken
lusteloos, Petroleum weinig varieering
Amerikanen flauw, Mynen luier, Rub
bers vast.