IS
XS
HTS,
h and eli
JSEL
MLETTEN
andelsmark
□oniif’.
No. 1232S.
Zaterdag 15 November 1913.
en
Eerste Blad.
FEUILLETON.
ÜD^..
ellingen.
*es
eroemde film
Brieven uit de Hofstad.
TA1U1 iMAlJ’S
JAM
d.s BESTE.
KLST BIJ AliAilMl.
<JCsime lijft fteminb.
'erkooping
int g^ld)
>LI»A
1 Telefoon Interc. 82.
52e Jaargang.
I. Gouda.
en Heeren
^Tien’ws- exx voor Q-oxxcLsu ezx öïxxstxelseqx-
Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
H. J. Nederhorst Sr. f
toe Onverzoenlijken.
'olen.
men-
lNDAM
zijn verscheideijj
op
het
ik
‘waas-
Rang f 0.60,
Dit Nummer bestaat uit drie
bladen.
f 1.25
1.50
COII.
Bij de behandeling va
een rijwieldief voor de'
1onr
1.50
1.90
3uw- en Woning-
Verg der Onder-
van Armenzorg.
8 uur. Concert <1
lelena Horneman
zier.
wij geregeld tijdig
en ontvangen van
uien, vermakolijk'
>ze dan in onze
L
nan ft Zn., Gouda.
van den antire-
waar hij zijn
•ast van links maar
f de heer Kuyper van
ngers en Zang-I
?emen eenparig I
eigenschappen I
bletten op de I
en kracht derl
lelijk verkregen
k van Wybert-1
1 proefneming I
ekomen in alle"
Drogisterijen a I
GoudaAnton
t 29.
■mhmbhhI
Vrij bewerkt door AMO.
Zuid-
nieuw
s wer
ken kon, niet alleen aan datgene, wat
van het gewest vroeg,
van je?” Plotse-
het
wel
IECEMBER 1913,
e 9 uren aan het
Fluweelensingel
tan van den te
den
KOEMAN,
N
len
edel,
houten en anderê
gbare Meubelen,
en, Vloerkleeden
en en Beddegoed,
.ardewerk, Koper,
n wat verder ton
aangeboden.
ags te voren van
tot 4 uur.
en wierp de papieren op
vastberaden en doortastend en geti
j t- ondernemings-
zjjn
bij
van
dat
be-
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.
ito rangen
een verras-
o.J blijvend zal
zijn. De nieuwe banken in denmieu-
wen Englenbak van onzen nieuwen
Schouwburg zijn nieuw geverfd. En
toen ik thuiskwam, gaf een licht
groene plek de plaats aan, waar mijn
lichaam met het hout in aanraking
was geweest.
Oorkonden verbleeken, bloemen ver
welken, maar die plek zal als een
duurzame cocarde mij blijven her
inneren aan een feestavond in onzen
nieuwen Schouwburg.
Maitre Jacques.
weet het,
gij bemint° mij!” riep hij,, met i
vreugde dan f
„Laat ons -
zijn.” fluisterde zij zenuwachtig, en
daarbij dacht zij eraan, ook aan Bal
der haar toestand bekend te maken,
zooals zij aan Wilfred Jordan had
gedaan.
»,De geschiedenis van mijn vroeger
leven is u bekend,” sprak zij vorder
op ©enigszins treurigen toon; „maar
van u weet ik alleen
dat ik een rijk man ben-;”
fluisterde hij en drukte haar eeri'vu
rige kus op de hand. K
„Neen, dat weet ik niet,” zeide
zij, zich oprichtende, ,,of liever dat
weet ik nu eerst. Ik bedoelde op
y
te/aak tegen
SüMtbank hier
ter stede, werd de onrustbarende me-
dedeeling gedaan dat in de afgeloopen
tien maanden van dit jaar niet min
der dan 1200 rijwielen gestolen zijn,
wel te verstaan alleen in de resi
dentie. j
Onlangs schreven w» het een en ander
over deze moderne dieverij en deel-
dros
FEIT IN
te
aan
ziende, „als ik in vol vertrouwen op
u, nogmaals het huwelijksjuk op de
schouders neem, wilt gij dan den\
tijd der verloving zoo kort mogelijk
maken? Wilt ge... o, vooral geen te
lange verlovingstijd, Heirtrich”, fluis
terde zij teeder.
Die laatste woorden deden hem al
le koele berekening vergeten. Vurig
sloot hij haar in zijn armen en kuste
haar.
„Aan niets wil ik meer denken,
dan aan u en uw liefde”, zeide hij.
Zij kon een rilling door haar le
den niet onderdrukken bij die woor
den.
„Houd op, als men ons overviel
Men komthoud opDe
bediendeIk weet niet
Zij was onder die woorden opge
sprongen. Balder had haar losgela
ten. Zoo stonden zij met hoogroode
HORS D’OEUVRES,
De „nieuwe” Schouwburg.
Het was Donderdagavond oen feest
avond voor onze stad.
De Nieuwe Schouwburg moest plech
tig worden geopend, een gebeurtenis
die met „vlammende” letters in het
geschiedboek zal worden aangetee-
kend. Ook ik voelde mij verplicht
al was het dan ook niet in ambts
gewaad deze plechtigheid met
mijn tegenwoordigheid te vereeren.
Het was vanaf de hoogte van het
paradijs, alias Engelenbak wonen
de Engelen in werkelijkheid ook in
een bak dat ik op het scherm
en later op het tooneel neerzag. De
rest lag als verschansd achter de
breede balustrade, die de afscheiding
vormt van den „bak”, en het lucht-
eenige sfchoone, op uw liefde,
Heinrich!”
„Mijn liefde is rijk, rijk in dobbe
len zin”, fluisterde hij vleiend, „?ij
kan al uw wenschen vervullen; wat
gij ook moogt verlangen, mijn liefde
zal het aan uw voeten leggen.”
De schoone vrouw laahte. Doch te
vens bedacht zij, dat zij hier niet
langer kon blijven, dat Jordan elk
oogenblik zou komen opdagen. En die
met zijn Romantische gevoeligheid zou
haar spel geheel bederven.
„En als ik toestem de uwe
worden?” zeide zij hem weer
hij van toon, „maar nu is het nog
erger
Zij haalde de schouders op, en
plukte aan haar japon.
Hij bedwong zijn verontwaardiging
en dichterbij tredend, zeide hij;
„Elfride, moest ik dien man hier
vinden? Hem? En dan nog wel zoo
als ik jullie vond?”
„Wat wilt gij daarmee zeggen?”
zeide zij ruw, terwijl zij in den spie
gel naar hem keek. „In mijn onaf
hankelijke positie zal het mij in mijn
eigen huis toch wel vrij staan te ont
vangen en te doen en te laten wat
ik wil?”
„Verwachtte je dan niet, dat
komen zou?”
„Neen,” antwoordde zij kalm, „na
hetgeen ik je gisteren heb medege
deeld, verwachtte ik je niet!”
„Juist uw armoede maakte mij ge
lukkig,”' verklaarde hij ruw. „Onze
gemeenschappelijke armoede.”
Zij barstte in lachen uit. „Dwaas
heid! Toppunt van dwaasheid!” zei
ze, en haalde uit een kast eenige pa
pieren te voorschijn, die ze hem nu
voorhield.
„Hier lees maar eens. En dat is
nog slechts een gedeelte van mijn
schulden. Zoudt ge uw en mijn ar
moede bij elkaar willen leggen, en
dan daarvan deze rekeningen betalen?
Neen, dan weet ik beter middel om
vrouw in de groote wereld te blijven.”
Vluchtig had hij het bedrag bij el-
G OHM Hl COURANT
PRIJS DER ADVErXeNTIËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.55
Elke regel meer«0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
t Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per r^gel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
ruim. Daaronder zaten de
schen.
Dat moet ik zeggen ik heb me
kostelijk geamuseerd. Ik heb me
daarboven - hoog verheven boven
het mondain gedoe, te midden van de
engelen zeker evengoed geamu
seerd als Lene Kuk in haar paradijs.
Daar in die muizenval van dit
nieuwe gebouw, waar de Muzen hoog
tij zullen vieren kon het nieuw©
van deze kunsthal eerst bij volle teu
gen worden ingezogen.
De abonné’s, die vroeger wel eens
klaagden over de lage temperatuur,
zooals door ’één der feestredenaars
terecht werd opgemerkt, hebben
J daarvoor ten volle
comjwinsatie gevonden in den welda
dige# paradijsgloed. Omdat het een
feesfivond was voor de leden heeft
meif zonder eenige extra-vorgoeding
deze bevoorrechte plaatsen voor die
toegang op die
Het Statenlid Nederhorst, zoo kor
te plagen geleden gekozen om het
district Gouda als vrijzinnig afgevaar
digde-te vertegenwoordigen, is na een
ernstige ziekte, die zijn lichaam heeft
gesloopt, van ons heengegaan.
De tijding van zijn dood is in de
stad zijner inwoning en in de gemeen
ten tot het district behoorend, met
smart vernomen.Met een enkel woord
hebben wij gisteren het verscheiden
\an onzen medestrijder in de vrijzin
nige gelederen gememoreerd.
Zijn heengaan is voor de vrijzinni
gen een groot verlies. Hij was een
man, die met hart en ziel zich gaf
aan de vrijzinnige zaak, die mét am
bitie en opgewektheid zich wijdde aan
datgene, wat belangstelling verdien
de, die in de maatschappij op open
baar terrein een vruchtbaar arbeids
veld vond, waar het hem een genoegen
was te werken in het belang der ge
meenschap, zooals zijn beginêel hem
dat gebood. Jaren en jaren heeft hij
deel uitgemaakt van het bestuur der
vrijzinnige kiesvereeniging „Burger
plicht” en menige verkiezingscaiqp«gfie*
voor Kamer en Staten is^door hem
medegemaakt, staande vooiaan in de
gelederen tot verdediging tn tot den
strijd. ft
Niettegenstaande zijn jareA klommen
was hij een man van dezenNdijd, die
de hervormingen in de maau|chappij
meeleefde, die voelde dat de ontwik
keling dier maatschappij en van de
leden daarvan andere eischen aan het
leven stelt eu nog zal stellen, waar
aan de wetgever heeft en zal hebben
te voldoen. Hij had een helderen kijk
op de maatschappelijke verhoudingen
en gaf daarvan vele malen blijk. Hij
stond midden in het leven als een ster-
'ke figuur, die wist wat hij wilde.
Er ging kracht van hem uit. Hij was
de eenvoud in persoon. Zijn optreden
was bezadigd en kalm, maar daarbij
vastberaden en doortastend en getui
gend van energie en
geest en durf. Niet altijd was
meening de onze, maar hetgeen
vooropstelde, deed hij op grond
argumenten en uit overtuiging,
hetgeen hij beoogde, was in het
lang der gemeenschap.
In den kring van hen, met wie hij
samen werkte, was hij een geziene
persoonlijkheid, die achting wiet af
te dwingen.
kaar»geteld
tafel terug.
„Zou je niet op wat minder groo-
ten voet kunnen leven, Elfride?”
„En waarvan leven?” spotte zij.
„Leven van wat je hoopt te verdie
nen? Wees toch verstandig, zooals
ik,...,. Balder
„Wat wilde hij van je?”
ling drukte hij de hand tegen
voorhoofd. „Ach, il$ heb het
gehoord, je bent van plan je met
hem te verloven?”
„Ik ben verloofd”, viel zij in.
„Het kon niet anders; heusch het kon
niet anders!”
„En mij noemde je je liefste,” riep
hij bevend van toorn uit. „Bijna in
denzelfden ademtocht spreek je van
mij.
„Ik
sproke
deld,”
gesproken,
toestand, waarin ik verkeer. Wat is
er aan gelegen, dat ik beloofde zijn
vrouw te worden. Iemand, die in ge
vaar van verdrinken verkeert, zal
toch wel den sterksten arm grijpen
om zich te redden, niet waar? Zoo
heb ik ook niet gezegd, dat ik ook
niet liever met jou trouwde.”
zins konden wij m de gangekondigde
commissie een middel, zien om een
Kapstok voor de schooiquaestie te
vinden. Nauwelijks had de Troonrede
van deze nieuwe Staatscommissie ge
rept, of de heer Kuyper liet de „loy
ale oppositie hooren waarvan de
anti-revolutionaire leider steeds den
mond vol heeft. De zaak was reeds
genoeg besproken, heette hel; de
ötaatscommissie, door den heer Heems
kerk ingesteld, had precies aangege
ven, hoe rechts de zaak geregeld
wilde hebben en nooit zou de antire
volutionaire partij in een grondwets
herziening voor het kiesrecht toe
stemmen, als het onderwijsartikel 192
niet tevens gewijzigd werd.
De hoer Kuyper wist zeer wel, dat
het kabinet-Corl van der Linden zich
in dezen de wet niet iaat voorschrij
ven door de Kanaalstraat. De heer
Kuyper is nadien nog verder ge
gaan. In de Standaard somde hij de
vosprwaarden op, die zijn volgelingen
hadden te stellen tot oplossing der
schoolkwestie. Hij vertelt er bij, dat
dit nog niet eens alle eischen zijn.
De heer Kuyper vraagt dan:
le. de secteschool zal ook uit de
gemeentekas evenveel moeten trekken
als de openbare school
2e. de gelijkstelling moet niet al
leen gelden voor de onderwijzerssala-
rissen, fcdoch ook voor den scholen
bouw en de kweekscholen;
3e. de eischen vod* het kérkrijgen
der -onderwijzerfflrete wMwr niet ge
lijk behoeven te rijn/a?^^/
4e. de Staat mag arab^niet bemoei
en met de paedagogische methode.
Dat wil dus zeggen, niet mot het
leerplan enz.
Uit deze houding van den heer
Kuyper is maar één conclusie te trek
ken: Hij wil de beëindiging
van den schoolstrijd niet.
Hij doet alle moeite den schoolstrijd
te doen voortduren. Hij weet zeer
wel, flat de door hem gestelde eischen
elke schikking onmogelijk maken.
Zijn politiek is de n>n-possumus-po-
litiek, de politiek van: ik wil niet.
Van Roomsche zijde is tegen deze
Kuypertaktiek reeds dadelijk front
gemaakt. Zoo zeide de heer Wesse
ling, redacteur van „de Tijd”, in een
lezing te Bols wards
„In de Kamer voere men loyale
oppositie. Spreker vraagt zich af,
of men het wel loyaleoppositie zal
kunnen noemen, dat ter wille van
*t schoolvraagstuk een non possu-
mus-politiek bij de Grondwetsher
ziening gevoerd wordt. Spreker
aarzelt niet te zeggen, dat een
eventuele staatscommissie met we-
derzijdsch geven en nemen best een
afdoende oplossing zal kunnen vin-
wangen, toen de portières werden
opengeslagen... en Wilfred Jordan op
den drempel verscheen.
Brandend van ongeduld had hij op
dit oogenblik gevlast en er naar ver
langd. Zoodra hij vrij was, was hij
naar de villa gesneld. Vervuld van
al wat hij haar zeggen zou, van zijn
liefde, die hem nu met haar kon ver-
eenigen, had hij den bediende op zij
gedrongen, om zonder aanmelding bij
de geliefde binnen te komen en aan
haar voeten te knielen.
Zijn blik bleef strak, toen hij die
twee zoo vond. Zijn houding en uit
zien behoefde geen nadere verklaring.
„Adieu voor vandaag, tot weer
ziens, tot morgen”, zei Elfride, dm
de drukkende stilte te verbreken.
Met een minachtend gebaar wendde
Balder zich van Jordan af, kuste de
toegestoken hand van Elfride en ver
dween toen zoo spoedig uit de kamer
alsof hij met Jordan niet dezelfde
luBht kon inademen.
„Hoe komt ge op de gedaöhten
hier zonder aanmelding binnen te ko
men?” vroeg zij scherp en dringend.
„Met welk recht doet gij dat? Waar
schijnlijk met hetzelfde recht waarmee
ge gisteren zoo plotseling mij en de
gasten verliet!”
„Ik gevoelde mij ellendig,” zeide
hij halfluid, terwijl hij voortdurend
het oog op haar gericht hield. „Ik
was de ellendigste mensch ter wereld,
maar nuplotseling veranderde
Zijn verkiezing tot lid van
lioUaud s kSlaieu had hem een
arbeidsveld geopend, waar Ui]
het belang
maar ook medewerken kun tot ver
heldering van den politieken horizon,
hetgeen zijn grootste wensch was.
Het heelt helaas zoo met mogen
zijn. Hij is weggerukt uit het leven,
van de zijnen, van zijn arbeid, die
hem lief was. Alleen is gebleven de
herinnering aan hem, aan den stoe
ien man, die zich van den laagsten
sport van den maatsjïhappelijken lad
der wist op te werken tot den man
van aanzien, die geëerd werd en ach
ting genoot, die zijn beginsel is
trouw gebleven en in praktijk heeft
gebracht, wiens naam tot in nage
slachten met eere zal worden genoemd.
Zijn plaats is thans ledig, zijn per
soon zal worden gemist, maar het
geen hij was en deed, zal blijven ge
tuigen voor zijn beginsel, dat hotbon
ze is.
Zijn kracht zal blijven voortleven,
olok na zijn verschelde^
L/i de Troonrede werd, zooals de
leder weet, melding gemaakt van het
voornemen van het nieuwe kabinet
/ui een commissie te benoemen, die
zal hebben te onderzoeken op welke
wijze de subsidieering van het bij
zonder onderwijs het best kan ge
schieden. Wij hebben de instelling
van zoodanige staatscommissie van
meet aan toegejuicht. Jarenlang heeft
de schoolstrijd de politieke verhoudin
gen vertroebeld. Kon deze commissie
waarin natuurlijk mannen van links
en rechts zouden zijn benoemd, het
eens worden over een regeling, die
den schoolstrijd beëindigde, dan zou
zij uitnemend werk hebben verricht.
Voorgaarde voor het welslagen van
haren arbeid was wel in de eerste
plaats, dat Van weerszijden wat werd
toegegeven. Bleef elk stokstijf op
zijn standpunt staan, dan zou van ’t
ontwerpen eener bevredigende rege
ling geen sprake kunnen zijn. Wij
zagen en zien nog in het voornemen
van het kabinet Gort v. d. Linden
een ernstig bedoelde poging om dén
schoolstrijd te beëindigen. En geens-
den. En het algemeen kiesrecht,
mits vergezeld van Evenredige Ver
tegenwoordiging, kan de politieke
atmosfeer slechts doen opklaren.”
Intusschen heeft de Roomsche Ka-
merclub besloten, dat geen barer le
den in de Staatscommissie zal zitting
nemen, als niet kiesrecht en onder
wijs tegelijk bij de Grondwetsherzie
ning aan de orde komen.
Ook deze partij wenscht dus de
non-possumus-politiek te aanvaarden.
Men legt het er van rechts dus op
toe, het voornemen der regeering te
verijdelen om door een Staatscommis
sie een voorstel omtrent de subsidie
regeling te doen ontwerpen.
Dat moeten de heeren natuurlijk
zelf weten. Wenschen zij de goedbe
doelde poging onmogelijk te maken,
dan bewijst dit, dat zij de school
kwestie, cement der clericale coalitie
genoemd, op het politieke terrein
wenschen te houden.
De vrijzinnige partijen dienen in
hun propaganda duidelijk en voort
durend te wijzen op deze non-possu-
mus-politiek, door den heer Wesse
ling in strijd geacht met loyale oppo
sitie.
De Kanaalstraat zal juichen. De
houding, die de Rechterzijde thans
aanneemt, is z ij n triomf, hij heeft
weten te drijven tot het standpunt
der onverzoenlijkheid
Tegen het drijver
volutionairen leider,
eischen stelt, pt
één antwoord. Of
zijn politiek pieizier zal hebben, is
nog de vraag. Aan ons, vrijzinnigen,
te zorgen, dat het antwoord der na
tie even duidelijk zal zijn, als haar
de vraag wordt voorgelegd, als
25 Juni j.l.
zeer
Donderdagavond
paradijsgloed. Omdat het
zonder eenige extra-vorgoeding
leden beschikbaar gesteld. Ik hoor,
<W voortaan voor t.-o—
rfoilige rangen een extra-ontrée zal
worden geheven en dat de opbrengst
daarvan zal worden besteed voor een
nooduitgang voor °de engelen, dieniet
kunnen vliegen.
z-Het „nieuwe” van het gebouw drong
bij ons, hoog publiek, nog op blzon-
dere wijze tot ons door.
Bij een dergelijke gelegenheid werd
in een andere gemeente van ons va
derland aan alle dames een klein boe
ketje aangeboden. Hier bleef het
tenminste voor de hoogsl
tot het laatste oogenblik
sing. Een verrassing, die
17)
„En als uw gevoel u toch eens
misleidde?” vroeg zij om hem aan
den praat te houden en nog meer te
prikkelen. „Of als het mijne mij ten
tweeden male in dwaling bracht
„De eerste les was reeds hard ge
noeg”, voegde Elfride er aan toe,
„maar wie waarborgt mij tegen óen
herhaling daarvan”.
„Uw eigen hart! Ja, ik
t meer
eigenlijk wel paste^
beiden bedachtzaam toch
(Wordt vervolgd.)
eeng aan den
