ECHTE LEIDSCHE VOLLEN DEKENS. Dames bloed Firma B. DE JONG. VOORTZETTING Ulsters, Demi-Saisons Kinderjasjes.1 Vegers 31» TIJDGEEST-POLISSEN 31oTIJDGEEST-LOTEN iaenmen. ■■er&'&'A EMSER WATER EMSER PASTILLES EMSER ZOUT Ueden en volgende dagen Faillissements-Uif verkoop ik, ia, ip Avir.-jrjK J.IKROM&ZION, li|sl^27: FOTOGRAFISCH ATELIER W. J. VAN ZANEN, F. A. DEE Electro-Technisch Bureau. Firma A. VAN VLIET. WEDER VERKRIJGBAAR. P„ Weijer, Licht- en Krachtinstallaties, ZfcTie-u.-w-s- ©zo. -^.cL-v-ertezi.ti©"bla,d. -voor G-©"a.d.©u ©an. Oann.stxeIfe©an.. PLAIDS en t&iCISDEKENS, VÖETZAKKELVen VACHTEN TOCHTLATTEN en GUTTA-PERCHA TOCHTBAlND, TOCHTSCHERMEN, In rntuie sortecrlng voorhanden In hel Tapijt- en Beddenihagazljn van I Tel. 47. GOIWE 91. b«P. WEU ER, Aambeien. 31 P©o©:nft."b©x 1013, ADAMS BEKLIM, Binnenweg 75, Rotterdam Ulsters Deilfet'"8<ltSOIl$ van 8,50 12,— 14,50 18,25 23,50 24,75 27,50 32,50 Costumes, Jekkers, Regenjassen, Pantalons Eallllssemeiits-Ultverkoop Binnenweg 75 Sluui-txixg- 31 IPEOIESILvdBEIft* 1Q13- 1B0 Mandenwerk, j' Luxe Huishoude|ijke artif Oosthaven 90. Telefoon 188. O-EOPEITO -xra-xx 3—5 "unax. Traxa. 3-2 "laxix. Eotograflën in Iedere uitvoering, pastel, aquarel en olieverf. üotterdamsche Assurantie Sociëteiten Wijnstraat 109c, Rotterdam. - Westhavcu. flomoeopatlsche geneesmiddelen. Kipstraat 42 Rotterdam. van Bl'ommestein's Inkt Waschecht tl ANFl enKrimpvrjjl Hl t r Rijwielhandel „STRUISVOGEL." Levering van ORNAMENTEN, GLOEILAMPEN ee aanverwante artikelen. No. 12328. Zaterdag |5 November 1013. 52e Jaargang. Verschijnt dagelijks -«A4&J,».behalve Zon- en Feestdagen. Telefoon Interc. 82. Derde Blad. Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82. Apotheker, GOUWE £35. De Aambeienxalf vim Apothe ker BOOM geneest spoedig in- en uitwendige, bloedende en blinde Aam beien. Het jeuken bedaart spoedig. Prijs per potje 50 ct. 12 Verkrijgbaar te Gouda bij AUsPjTON COOPS, Fa. WGLFF Co., te Rot terdam bij E. VAN SANTEN KOLF? Korte Hoofdsteea 3. van den in het Verkoophuis in allo modollon en klouron van 7,25 10,50 12,50 14,50 16,50 20,— 26,— 30,- jr 2,60 3,20 4,30 5,20 6,20 7,40 8,60 9,80 in allo modellen en kleuren voor 2,90 3,80 4,70 5,85 7,40 8,30 9,60 10,20 worden thans allo verkocht voor oen derde der werkelijke waarde HAAST U! Alvorens üw inkoopon elders te doen, bezoekt dan oorst onze 1DAM 5 WÊÊF1 Gelieve voor St.-Nicola.as tijdigfe bestelling", TELEFOON 5796. Gelden ter leen tot ieder bedrag1, billijke rente, Spoedige afwikkeling. Kantooruren 9—12 en 5—8 nnr. Apotheker Telefoon 292. nieuw zijn Prijscourant gratis. 15 Molenaar's Kindenneet. Roburine Kufeke Speenen. Melkflessehen. Apotheker, GOUWE 135 is proefonderVmdelijk de BESTE, en volkomen ONSCHADELIJK' APELDCORN-HOLLAND. Let er dus op bij het bestellen, dat U werkelijk VERKAOE'S Café Noir en in bet algemeen VERKADE'S Biscuits ontvangt. De naam Verkade staat in elk .bïscuitje gestempeld. Zaandam. Verkade's Biscuitfabriek. ROTTERDAM ócKiedamscheSirt^el '4. I VS STALEN OP AANVRAAG DOOR HET HEELE LAND. 0 5TEEDS IN GROOT E. KEUZE bij: 40 TELEFOON No. 326. AANLEG van complete Beleefd aanbevelend, JT. F. H. TLBIOM, Gedipl. Electrotech'nicus. eOIinSGHE COURANT. PRIJS VAN HET ABONNEMENT: Per kwartaal 1 f 125 Idem franco per post.' .1.50 Met Geïllustreerd Zondagsblad I j:1.50 Idem franco per post1.90 Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: Markt 31bij onze Agentenden Boekhandel en de Postkantoren. 17 November ziedapr de onaf hankelijkheidsdag'' bij uitnemendheid. Op dien gedenkwa^rdigjin 17den Nov! 1813 hebben dek graaf Van Limburg Stirum en j de 200ns van Van Hogendorp zich getooid met Oranje in jde straten van Den Hfag vertoond, jheeft' het volk in de 01 hofstad, id* voorbeeld (tolgehde, luli het! Ora»j»-bovli) als |e leus van heAiqreri vaderend |oen klinki Terecht is hierin steeds het bei ,1 van onzef vrijwording jgezien. Wet 'in Amsterdam hpf volll reeds vroeg] 1 in beweging teg&n jlej ranscjie ive: heersching gekomen, paar dit vuu^ 'der eerste geestdrift it spoedig we^i* gebluscht door veel ft luwhartigheid en bang overlegin Dun Haag is bet optreden der genoemde heeren het begin geweest van de uitvoering van een plan tot bevrijding van het ge- lieele land, van tff voren wel door dacht en met tajent ten einde ge bracht. Dit is zeipr niet het minst aantrekkelijke in dfc geschiedenis, van de omwenteling Van 1813, dat ze ons biedt niet louter het verhaal van rumoerig volksoproer maar ook van het bezadigd doch tevens doortastend gedrag van mannen, die hun doel wisten te bereiken zonder door al te roekeloos wagen onnoodig gevaar voor hun medeburgers in het leven te roepen. In de eerste plaats is juist op het geschikte moment, niet te laat en niet te vroeg, door Van Hogendorp want hij is de groote leider de opstand begonnen en ook later heeft hij, zich zeiven niet ontziende maar met een zorgzaam hart voor het volk, dat zich aan hem had toevertrouwd, het schip van het vrij gemeenebest bedachtzaam gestuurd, totdat het eindelijk in veilige haven was aangeland. Dat ook Gijs- bert Karei bij dit werk der vrijmaking, hoe zorgvuldig ook geregeld, veel aarzeling heeft ontmoet om van laf heid niet te spreken kan niet worden ontkend, het waren niet allen helden, onze voorouders van 1813, maar een volk van louter helden moet nog worden gevonden en daarenboven zeggen namen als Van der Duyn van Maasdam, Kemper, Changuion, Van Limburg Stirum, Fannius Scholten en Falck toch genoeg om te bewijzen, dat er ook toen wel degelijk Neder landers waren, die bereid stonden voor hun vaderland goed en bloed op te offeren. 17 November, het is ook voor Gouda de eerste dag der vrijheid! Het volk schoolt samen voor het kantoor van den ontvanger van het gehate navigatie-octrooi. De fransche ambtenaar beleeft angstige oogen- blikken. Zijn roeiers worden belee- digd en mishandeld, hij zelf wordt bedreigd door de gebaren der woedende menigte. Nog dienzelfden dag zendt hij een rapport over het voorgevallene aan den maire der stad J. E. Ligtvoet van Leeuwen. Hij beklaagt zich over „un rensemblement nombreux de la populasse par laquelh mes canotiers ont été insultés et mj voyant même dans l'intérieur de mojh bureau menacé par des gestes non difficilesj a cömprendre." Maar Van Le^ulven zal zich van deze klacht niet al', tq veel'hebben aangetrokken. Reeds in de laatste dagen van Octo ber, tAn Engelsche berichten de aanstaande verlossing aankondigden, heeft hij deze gelukkige tijdingen met vreugde veramien en' met enkele vertro|iwden|Bov^r feestgevierd. 2) Als zijn voortaimsteien meest voor de h^nd ligjjjende taak beschouwt hij 1 het evenwel voor de rust en orde in Jde stad, die ajan zijn zorgen is toevertrouwd, te 'waken. Den vol- géntjen ftag richt hij zich dus in deze proc)Ématie tot de burgerij ,)'pc Maire der Stad Gouda, ten hoojjsten voldaan over de goede en vretHzame gezindheid, welke de Burgers en Ingezetenen dezer Stad in flnderscheidingl van andere Ge meenten tot hiertoe zoo loHijk'hebben aan den dag gelegd, acht het van zijnen plicht een iegelijk te vermanen en op te wekken om in die zoo heil zame gevoelens tg blijven volharden en Hem in zijne welmenende pogingen tot bevordering en voortduring van Rust en Orde te willen ondersteunen en daartoe een iegelijk in zijnen kring en betrekkingen werkzaam te zijn en alles wat tot eenige verwar ring aanleiding zóude kunnen geven te keer te gaanzullende daardoor het belang van het algemeen en van een ieder Ingezeten in het bijzonder op de beste wijze bevorderd worden en deze Stad en derzelver Burgerij dus een voorbeeld aan anderen geven, hetwelk haar den welverdienden lof van alle weidenkenden door alle tijden heen zal waardig maken en de heil rijkste gevolgen doen ondervinden." We mogen aannemen, dat die dag van den 18den eveneens een dag van groote vreugde is geweest. Althans we weten, dat boeren, die te Gouda ter markt zijn geweest het was een Donderdag met Oranje ge sierd in Schoonhoven zijn binnen gekomen met den eisch de Oranje vlag van den toren.3) Uit dit gegeven mogen we bijna voor zeker rekenen, dat op den achttienden Gouda zich openlijk voor de zaak van den opstand heeft verklaard. Echter het zal hier zijn gegaan als elders in Holland, in Den Haag en in de meeste andere plaatsen. De reactie bleef niet uit. Ook hier zuilen allerlei verontrustende berichten de rondte hebben glsdaan dat de macht der naderende kozakken schromelijk was overdreven,'dat ze niet meer dan zevenhonderd man bedroeg, dat men dus maar op eigen krachten- moest vertrouwen, dat generaal Von Billow ook orders had gekregen in geen geval over den Gelderschen IJsel te trekken. Wat stond nog te wachten, als vooral deze laatste tijding waarheid bevatte 1 Wat hing nog boven het hoofd, wanneer, naar werd verluid, Napoleon besloten had in ons land zich staande te houden en een kamp te voeren op leven en dood 1 Boven- PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.55 Elke regel meer0.10 By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f 0.35 bij vooruit betaling elke regel meer 6 ets. Reclames f 025 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. dien de nabuurschap van graaf Molitor in Utrejfit, van generaal Rampon in Gorkuinwas op zichzelf dreigend ge noeg. Woerden heeft het nog den 24sten November moeten ondervin den, 'wat al f® groote onvoorzichtig heid vdfl ellende konteweeg brengen Tophj zou dit alles zeker niet zulk mmenden invloed hebben d, wanneer er eerder dan inderdgj^ is gebeurd een algemeel regeering in plaats van het fransche bestuur was gevormd. Nu wisten de tijdelijke' bewindhebbers van steden als GAuda dagen lanig in het geheel biet waaraan ze zich hadden te houden. Reeds den 19den November wendt burgemeester Ligtvoet van Leeuwen zich totSverschillende regenten van vóór 17i95 om met hem het voor- loopig bestuur op zich te nemen. Maar wei hooren hiervan aanvankelijk herder niets en waarschijnlijk is het hiermee niet al te vlot gegaan. Wat de burgemeester zelf over den toestand denkt, vernemen we ten duidelijkste uit een correspon dentie met den maire van het nabij gelegen Haastrecht'die bewaard is gebleven. Deze hwgemeester, Bis dom van Vliet, heeft vernomen, dat zijn collega te Gouda een expresse naar den Haag heeft gezonden om den graaf Van Limburg Stirum te spreken en orders te vragen; hij zal dienaangaande, vooral over het resultaat der zending, gaarne wor den ingelicht. En nu schrijft Van Leeuwen hem nog denzelfden dag, 20 November, den volgenden merk- waardigen brief: De Maire der stad Gouda aan Mijn Heer de Maire van Haastregt. Mijn Heer, Het heeft mij sints 2 daegen ook toegeschenen, als dat onze chefs niet om ons schijnen te geven en alles overlaaten aan 'tnoodlot; echter is het niet raadzaam voor ons als be- cedigd zijnde door een wettige auto riteit dezelve te laaten vaaren op losse geruchten, dog de orde en de ruste in 't oog willende houden, zo ben ik te raade geworden eenige Heeren van de Regeering van vóór 1795 ten adjunctie van mij te ver zoeken en hun Ed. als Raaden te beschouwen en gesamentlijk een Raad uit te maken tot zo lang ik tijding ontvang van 't veranderen van 't gou- nernement en ik als maire van Gouda door zoodanig Hoofd als indertijd mogt regeren bedankt wordwat de Expresse aanbelangt, 't zelve bestaat in eene commissie van de Heeren van Tijlingen en van Wijn, welke heden middag om 3 uuren naar 's Haage zijn vertrokken ten einde aldaar zodanige Heeren te spreeken, welke men zegt, dat de Souvereine macht in handen schijnen te hebben, dezelve zullen waarschijnlijk niet eerder als morgen terug zijnindien U. E. G. de Garde Champetre op morgen bij mij gelieft te zenden zal ik U. E. G. alles mededeelen, hetgeen die Heeren uit den Haag aan ons mogten specteeren communiceeren. Waarmede verblijve in vliegende haast met alle achting Uw Ed. servile dienaer, J. LIGTVOET VAN LEEUWEN. Gouda 20 November 1813. De bezending keert nog dien eigen avond terug ep Ligtvoet van Leeuwen moet aan Bisdom van Vliet rappor teeren, dat van een vaste lands regeering nog geen sprake is Geluk kig, dat Van Hogendorp in den ochtend van den 21$ten den knoop heeft doorgehakt en hij, hoezeer teleur gesteld door veler kleinmoedigheid, met Van der Duyn van Maasdam de regeering over het algemeene land tot de komst van den Prins van Oranje heeft aanvaard. Het is alsof op dit besluit de Goudsche regenten hebben gewacht. Nu volgt de procla matie van den 22sten, 5) waarbij de maire bekehd maakt, dat zich bij hem en den adjunct-maire J. A. Willet benevens den vrederechter A. H. van Wijn hebben aangesloten om de voor- loopige regeering van Gouda te voeren de heeren F. van Harencarspel Dekker, Mr. D. G. van Teylingen en Mr. A. J. van der Does (de heer Mr. A. H. Metelerkamp, mede uitge- noodigd, heeft zich wegens zwakke lichaamsgesteldheid moeten veront schuldigen). Toch is deze bekend making in vrij wat kalmer toon gesteld dan die van den 19den, boven bedoeld. Hierin was nog sprake ge weest van wenschen, die binnenkort zouden worden bekroond, van een dag van vreugde en vroolijkheid »p stadskosten, in deze proclamatie van den 22sten niets daarvan, niets dan de opwekking „dat alle Ingezetenen dezer Stad van welken rang of staat zij ook mogen zijn zullen voortgaan zig stil en rustig te gedragen en geen baldadigheden of geweldenarijen te bedrijven maar begrijpen, dat zoo danige misdaden bij alle tijden, om standigheden en alle regeeringen tegengegaan en strengelijk, anderen ten voorbeelde, gestraft moeten worden." Het gaat nu verder in Gouda piano aan. Eerst den 25sten November ont slaat de Provisioneele Regeering van Gouda de nationale garde van den eed aan lil keizer en nog den 29sten November moet de commissaris- generaal van het Alg. bestuur der Ver. Ned. te Rotterdam het gemeente bestuur van Gouda aanmanen „om onverwijld de proclamatie van het zelve Algemeen Bestuur der Ver. Ned. in dato 's Gravenhage den 20 en 21 Nov. 1813 in Uwe gemeente te doen aflezen en aanplakken."s) Nieuwe teleurstelling Den 30sten November komt de Prins van Oranje, weldra genoemd Zijne Koninklijke Hoogheid, in Scheveningen aan, reeds den 2den December is hij in Amsterdam, den Oden brengt hij een bezoek aan Rotterdam om zich ook daar te laten huldigen. De Goudsche burgerij vleit zich met het vooruit zicht, dat de geliefde Prins ook hare stad zal bezoeken. Maar de gedepu teerden harer regeering, naar Rot terdam gezonden en van daar weer gekeerd, brengen de boodschap mee, dat de souvereine vorst door „ver schillende belangrijke bezigheden" verhinderd is zijn reis verder uit te strekken. Ook overigens waren de eerst volgende dagen en jaren voor Gouda geen tijden van vrengde en vroolijk heid. Mochten andere steden aan stonds met reuzenschreden in wel vaart vooruitgaan, Gouda bleef niet alleen in de achterhoede maar ver armde ook meer en meer. Diezelfde Gijsbert Karei van Hogendorp, onze bevrijder van 1813, heeft in later jaren een beschrijving gegeven van den staat der Nederlanden, zooals hij dien ook had opgemerkt op een door hem gedane reis uit Brussel naar Den Haag. Gouda komt er in dit verhaal niet te best af. „Uiter lijk dezelfde grootsche en vrolijk* vertooning als de meeste Hollandsche Steden" maar daartegenover„in wendig verval". En wc weten het ook van elders, dat Gouda in de eerste helft dernegentiende eenw het schouwspel gaf van een doode stad. Gelukkig, het is uit dien dood her rezen. bi de tweede helft der vorige eeuw maar vooral in de laatste jaren is Gonda, op-industrieel gebied vooral, een bloeitijdperk ingetreden naast de oude bedrijven, die tot nieuwen bloei zijn ontwaakt, zijn andere ont staan, die nu reeds geruimen tijd blijk geven van groote en krachtige ontwikkeling. Maar hiermee zijn wij gekomen tot den hedendaagschen tijd. Toch niet zonder opzet. Moge in den eer sten tijd na de bevrijding van liet fransche juk voor Gouda weinig reden tot feestviering hebben bestaan, nu is dieper zéker des te meer. Het een is toen het gevolg van het ander en verder ook wij verheugen ons er toch in nog steeds Nederlanders d.i. vrij en onafhankelijk te zijn. Maar gaan we aan het herdenken van de gebeurtenissen, die zulke heilrijke gevolgen hebben gehad, laten we dan niet verzuimen ons te herinneren juist die eerste dagen der omwen teling, toen het blij vertrouwen in de toekomst nog niet was geweken voor aarzeling en onverschilligheid. Dr. J. HUGES, Archivaris der Gemeente. 1) Bijlagen (Ingekomen stukken) voor 1813, i.d. 17 Nov. .2) Historisch Gedenkboek 1813, UI, 331. 3) Historisch Gedenkboek 1813, UI, 334. 4) Ingekomen stukken, 1813, in het archief der gem. Haastrecht. 5) Zie de derde bladzijde dezer courant. 6) Bijlagen (Ingekomen stukken) voor 1813, i.d. 29 Nov. 7) Griffioen van Waarder Mijne Herrinneringen van Gouda, blz. 5.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1913 | | pagina 5