Htl spel gul Ingin». I0M- NEER NP nhuis. SÜe Jaargang. \’o. 12339. Verschijnt dagelijks Feestdagen. behalve Zon en Telefoon latere. 82. Uitgevers A. EN ZOON. EEN 0 000. B-oJLtexilaixd- «msm /EL1LLEJÜ.\ «2. [4 iet Leven, A AG. Eerste Blad. dVtimtlijR 6»minó. Zaterdag 29 November 1913. XTïevL-^rs- ezx ^.d.-vextezxtïeTola.d. voor O-o vlcLsl ezx Oaaa-strefeexx- De Memorie van Antwoord op Hoofdstuk I. Telefoon Interc. 82. TAM1N1AIF8 JAM de TBTISTE. ELST BIJ AHMIKM. Ook ira. met, dal de (olie wijze, toet rzekering tegen minister ontkent, dat hel kabi- dier partijen gruoteudeela logo* K. LEIN. ik ifcovew, en Ntfa. gaan mei prijsgeven van hef- vormirgen, die het atgetredea kabinet Dit Nummer bestaat uit drie bladen. verantwoordelijkheid kon aan* PRIJS VAN HET ABONNEMENT: Per kwartaal Idem franco per post. Met Geïllustreerd Zondagsblad Idem franco per post Abonnementen worden w Markt 31, bij onze Agenten naar hem wor mei I ge- uér Bo de In- met ?rea.), Dr. A. E. ÏDEN, Dr. P. H. km an A Zit., Goods. I Vrij bewerkt door AMO. GOUISCHE KU RAM helpt ons? oo d sc hap aan een i en wy zullen wat U te missen In politieke kringen werd is gevoerd het optreden in één kabinet uitsloot. djst de regee- tmus-polilick van I. In hel heelo ind mei de me nnet een uitste- ti, vooral daar I wordt hoe de dficatie op on raag om kleeding nu ook de vraag nmissie E. I, Vice-Voorz. QNDORtr; Pen. 3öcr. .DE. unie 8 u. Ned. Bond •cht. Spy. Mej. Staan, I Duitsehland. Een thana by den Rijksdag logo* 'diende wet brengt in Duitsehland vele pennen in beweging. Algemeen wordt i het ontwerp afgekeurd, door de strenge bepalingen die hot bevat. De regoering wil met deze wet spionnage tegen gaan en daarom worden strenge straf fen, zelfs levenslange gevangenisstraf gezet op het schenden van militaire geheimen. We moeten eigenlyk zeggen, op het vertellen van wat door do mili taire autoriteiten als gbheim beschouwd wordt. Want dat is de bedoeling. In de wet staat n J. dat in het verder ver tellen van door de militaire overheid als geheim aangegeven bevelen of be* richten geluk staat met verraad van militaire geheimen. Het is nu maar de vraag hoever de militaire overheid gaat met die als geheim aangegeven bevelen of berichten. De Kölln. Zèitung geeft b.v. een eenvoudig geval aan van oen officier die in zijn gezin iets vertelt van oen mobilisatie. Vertelt nu een der leden uit dat gezin dat weer aan vrienden, familie, enz, dan maakt men zich r- en Woningtoez. I •nderstandscommis- 1 m wij geregeld tijdig >gen ontvangen vu> certen, vermakelijk' deze dan in on»* len. .au een exlra-purleneutair ka* PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer. t 0.55 Elke regel meer 0.10 By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels 10.35 by vooruit betaling elke regel meer 6 ets. Reclames f 0 25 per regel. Groote letten en randen naar plaatsruimte. te brengen en villa Karetenbroók zijl gij iu kennis gekomen mot Gabrlöne Welinegr, niot waar?” „Zoo is hot,” antwoordde Jordan, ,,op den hook van de Albrechtstraat en do Martinstraat redde ik een vrouw dié gevaar liep o verreden te wor den. Zij noemde zich Gabriüite Well ner en ik had haar nooit va» mijn leven gezien." „Die vrouw in den volgenden mid dag omstreeks vier uur aan uw wo ning geweest. Zeg mij eeua wat er toen on daarna gebeurd is on ver geet daarbij niet dat alleen het be kennen van de waarheid in uw voor deel kan zijn." „Meent go dan, dat ik roden zou hebben om de waarheid niet te «eg gen en «iets te verbergen?’’ vroeg do jonkman verontwaardigd. „Die ver moorde vrouw kwam aan mijn woning toen ik niet thuis was. Toen stak zij het briefje, dal u even goed .bei kend is al^gnij, in het sleutelgat. Go zult u wdfo kunnen begrijpen, hoe ontroerd ik* was. Dit was de eerste toespeling op mijn ontstolen erfenis en ook bevatte het dus ecy toespe ling op iets, dat mij als een giftige angel in het hart stak, namelijk op, Balder. De inhoud kan inderdaad ón mogelijk anders wonden uitgelegd. Al kwamen allo rechters om dit togen te spreken, mijn hart zei mij, dat zij van alles af wist.” -■ (Wordt vervolgd) ongehoorde handelwijze. Hij had ech ter niets te weten kunnen komen dan dut het testament geheel Volgens de etechen der wet was opgemaakt, «n dat de secretaris en do zieken ver pleegster Genève hadden verlaten di rect na de opening van het testament. Toen Jordan tot zooyer gevorderd was, hield hij eerst een oogenblik <y> ■en wisebte zich het voorhoofd af. Hij beantwoordde een paar vragen om In lichting over het gesprokene, voor dat hij weer eenigszins tot zijn ge wone bedaardheid was teruggekeerd. Mèt bitteren baat in het hart té gen Wittig verliet hij de plaats weer. „Ja”, vervolgde hij verder, „ik verliet direct de plaats weer, waar mij slechts spot ten deol kon vallen bij al het geleden onrecht. Doch ik voelde toen reeds een sterk wantrou wen tégen Balder. Ik geloofde toen en ik geloof het nog op dit oogenblik dat die man vaiscbI spel heeft gespeeld, te meer, daar ik reden heb om te geiooven, dat de; verzoenende brief van mijn oom door andere personen is geopend en gelezen.” „Zijt ge toen hier komen wonen, mijnheer Jordan?” „Sedprt twee jaar woqn Ik in deze stad, en ik doe mijn beet om mot onderwijs ld tcokenen en muziek mijn brood te verdienen.” „In den avond van den tweeden November bij uw terugkeer van de f 1.25 1.50 1.50 1.90 dagelijks aangenomen aan ons Bureau: ten, den Bockhandel en de Postkantoren. vragen voor bevestigende beantwoor ding met vatbaar zyn. uepoogd zou kunnen zijn1 een ge mengd kabinet te lormeeren uit reen ter- en linkerzijde, dal lot taak zou toobbcii gehad pacificatie le brengen door |ih aangaan van een compro mis auugaunue sommige quuesuea. Hel diuküeeld zou kunnen lueuutoen, ware waaroi over en weer de verkiezings strijd leiders vendien zoude dal optreueu gepuurd moeten Vormingen, uic net uigvtreueM Kamnet ais urjent* op zijn regeeringsprugiam had gobruchl. De tpdrucht <ter Koningin tot vor ming 1 bmet kcheen derhalve der Kegeenng niui alleen een oplossing van de cri sis aa i te geven, waarvoor zij voile vaarden, maar inderdaad de beste, die bij de gegeven situatie mogelijk Was.’ De minister uulkenl, dal hel kabi net een verkapt couc-entratieinintelerio zou zijn. Wel te waar dat de regee- ring iet hoofdpunt van het prugra|n der vrijzinnige partijen tot uitvoering tracht belang 'ijk punt daarvan aan de wen- schen moet komt. Zeei t gemot! ^eerd. De /raadsvergadering van gisteren zal in de annalen der geschiedenis van de klad Gouda kunnen worden geboekstaafd als een exempel, hoe in dezen tijd: waarin alles wordt gedaan voor beschaving en ontwikkeling, het bekrompen standpunt van een bepaal de groep van menschen aanleiding geeft lot tooneelen, getuigend van on verdraagzaamheid en politieken haat. Bij de behandeling van de motie- echter niet in voldoende, mafe gdtokte en nog steeds had hij hoop op \de erfenis van zijn oom. Bij toéval vbc.- nam bij teen tevens, dal zijn oom wegens toenemende ziekelijkheid 'Zijn vaste goederen en fabrieken verkocht had en in gezelschap van zijn se cretaris en een huishoudster Zich in het zuiden had gevestigd. Omstreeks een jaar later ontving hij onverwachte een brief van zijn oom uit Genève, waArin deze meldde dat hij zijn einde voelde naderen, dat hij alle hardvochtigheid h«l over wonnen en daarom zijn neet de hand ter verzoening wilde reiken. Daar aan was de belofte toegevoegd, dat hij voornemens was Jordan tot zijn universeel erfgenaam te benoemen en hij verwachtte dan ook, dat hij, zoo- dra hij geroepen werd, naar het zui den zou reizen om zijn zegen en zijn nalatenschap In ontvangst te jiemen Die oproeping te echter nooit ge komen. Daarentegen vernam Wilfred Jordan eenige maanden later bij toé val dat zijn oom reeds lang dood en begraven was, en dat hij zijn secre taris tot ufiiverseei erfgenaam had be noemd, terwijl aan de ziekenverpleeg ster een belangrijke som gelde ge schonken werd. Van hem, Jordan, was in het testament met geen woord ge rept. Geprikkeld tot toorn en met kwade vermoedens, was de jongeman naar Genève gereisd om nadere in lichtingen te verkrijgen over snik een Muijlwijk uui «UT te gaan lot hel ling eeuer belasiing up openbare ver- makeli^hodeu is door het opwerpen vuu hot bestrydingsargumeut ais zou van het touneei uilgaan eeu opvoe- dende kracht, een discussie ontstaan, zoo heftig, dat het peil vau s Kaads vergadering daardoor zeer te gedaald. Met steeds grooter felheid, die wij In de afgeioopen maanden aanhoudend zagen toenemen, wordt hel wapen van den politieken strijd gehanteerd legen het algemeen belang, dat dwingt tot optreden. .Dat antirevolutionaire raadsleden uit beginsel geen waarde hechten aan het tooneel is verklaarbaar en voor niemand vreemd, ludien daarvan bij do behandeling van deze motie blijk was gegeven, had zulks ook nié mand verwonderd en niemand sou daaraan aanstoot hebben genomes. De wijze echter, waarop spetiaal door alen voorsteller der motte Hcijeruuuis looueriwerk „Allerzielen" is besmeurd, hesit eu terecht van de zijde der vrijzinnige loden vau deu Kaad eou ernstig protest doen opgaan, liet vuutow over dat werk gevold, be rustte niet op eigen oordeel, Zooajs bleek uit hetgeen werd uauguvoerti, doch dat oordeel kwam vau hen, die op dit oogenblik niet in den Raad zijn vertegenwoordigd. Dagen achter een te dat vonnis van die zijde reeds uitgesproken op gezag. Voor dén antirevolutionair heelt dit stuk even min eenige appreciatie als elk ander omdat eik luoiieolwork uit den boo ze wordt geacht. Waarom dit speciale geval dan Z<|o naar voren is gebracht? Waarom dan in verband hiermede oen interpellatie te gehouden in den Raad? Er «ehuiit hier een addertje in hel gras. De politiek van den dag maakt het gewénscht, dat er zij een overeen stemming van gevoelen, een verwant schap, die het sameugaau der groe pen der rechterzijde bindt. Wij zijn in tijden van vurkieziugen. Straks gaat de Statenstembus open en wel dra komt ook die voor den Raad dezer Gemeente, waarin thans drje1 vacatures te vervullen zijn. In het Roomsch-Katholicke kamp gaan stem men oji voor een eigen .Staten-candi- daat, maar deze worden teruggedron- gen naar de plaats, vanwaar zij ko men, omdat thans de tijd nog niet ge komen wordt geacht dat Rome’s can- didaatj met succes kan dingen naar den zetel. Daar moet nog wat mede worden gewacht. De heer Polbaret heeft het den al te haastigen broeder in het „Centrum" al gezegd. Antire volutionair zal dus de candldaat moe ten zijn, of chrtetelljk-htetortech, zoo- ate óók al wordt gewenscht. Maar wie het dan ook «ij van deze groe pen, hij kan den steun van ai wat rechts staat, niet onthoeren. Bij de stembus voor de Gemeente sullen ech ter de r.-katholieken hun eischen stellen Voor wat, hoort wat. Dan is dus noodig, dat èn antirevolutionairen ••u christelijk-htetorischen hun schouders zetten onder de Roomsch-Katholiuke candidatuur, want anders gaat het ook niet. De Kechlache groepen hebben el kander noodig bij deze verkiezing, zij kunnen elkaar niet missen. Het is dus heul begrijpelijk, dat sU elkander wM doen en de „geestelijke" verwant schap, die ze, zoolang er nog een coalitie bestaat, voor elkander' gevoe len, met zorg aankwecken. In (Ut Hebt beschouwen wij terpeilatio van gisteren en do Zooveel tslhèid gevoerde discussii*. Wij doorzién die quasi-principieoie verontwaardiging: pluimstrijkerij voor den politieken bondgéhoot on anders niets. Heel handig in olkahder gezet. Maar wij kunnen niet nalaten onzen afkeer te uiten voor zulk gedoe, waardoor eik rospool voor den anti revolutionair bij den tegenstander i er* loren gaat. Intusachen, de dag van gisteren heeft weder leering gebracht. Het «pel gaat beginnen... In politieke kringen werd naar de memorie van antwoord op Hoofd stuk I, het Staatsstuk, waarin het kabinet zijn pogingen zou afbakenen, tegenover de aanvallen die in het Voorloopig Verslag op het Kabinet zijn gedaan en mede naar aanleiding van de gestelde vragen, mét belang stelling uitgezien. Wij hebben de Me morie aandachtig en met groot ge noegen doorgelezen. Met beslistheid en zekerheid blijkt het Kabinet zijn weg te zullen gaan. Rondweg geelt het te kennen, hoe de houding der regeering zal zijn. Daar te allereerst de vraag of het optreden van dit ka binet te rijmen te met goede parle mentaire gebruiken. Hoort hoe de minister het optreden van zijn kabinet uitmuntend moti veert. „Verschillende oplossingen van de crisis worden aan de hand gedaan, die allen de voorkeur zouden ver dienen, boven die, voor welke de re geering de verantwoordelijkheid heeft aanvaard. De vraag is wellicht ge oorloofd of het wel zoo zeker te dal men van de voorkeur zou hebben ge tuigd indien een der aanbevolon ministeries werkelijk waren opge treden. Het is trouwens niet zoozeer de vraag of de opgetreden regeering theoretisch de best denkbare te maar of ze beantwoordt aan de eischen, die haar mogen worden gesteld. Beproefd had moeten zijn de vor ming van een zakenkabinet; een ka binet dus dat geen rekening hield met de groote vraagstukken, die ons volk in breeden kring zouden hebben bezig gehouden. Gesteld het ware le vensvatbaar, zoude het in ’s lands belang zijn geweest, naar den achter grond te verschuiven, wat in de na- fie met klemmenden aandrang op den voorgrond was gebracht? Het vorige kabinet ware vefzoefit kunnetl wor den te blijven» Zoude dit in overeen stemming geweest zijn met de parle mentaire gebruiken? Dat een kabinet dat bij de verkiezingen de nederlaag leed, desniettemin de teugels van liet bewind in handen hield? Zoude het zijn oude program moeten handha ven dat door het land was veroor deeld, of optreden met een nieuw, en zijn eigen bewind verloochenen? Het komt de regeering voor, dat deze over zijn jeugd, over de maatschappe lijke positie zijner ouders, die gaarne op groeten voet leefden en daaraan het vermogen zijner moeder, een zus ter van Sylvester Wittig hadden op geofferd. Hij sprak over zijn liefde voor de schoone kunsten en zijn af- keer van alle brootedudie. Hoe hij gewalgd had studie in de rechtswetenschappen. Van zijn jeugd af had hij toegegeven aan dien afkoer te meer nog daar de nalatensdHp van Sylvester Wittig hem altijd was voorgespiegeld als zijn onbetwistbaar eigéndom, ofschoon zijn ouders en later hij zelf ook, den wenseh Wilfred Jordan moet brouwer den, zooals zijn oom wenscht, spot en verachting van de hand wezen. Van den kant zijner ouders werd later wei een poging gedaan tot toe* nadering, doch tevergeefs, en te laat. Tussehen den overmoedigen jonge ling en den zachtzinnigen oom, met een door zijn rijkdommen versteend hart, éras een heftig tooneel het ge volg, dat de breuk onherstelbaar was geworden. Nadat zijn ouders kort na elkaar gestorven waren, liet hij alie geregelde werkzaamheid voortaan ach terwege en wijdde zich een korten tijd aan het kunstenaarsleven, doch spoe dig stond hij aan den afgrond van zijn financieelen ondergang. Sedert dien tijd begoqflHj^ jonkman werkzaamheden flM^oeken, wat 27) Den volgenden morgen rechter van instructie bij Jordan in wierp een onderzoekenden blik op den jongen man, waarvoor deze echter de oogen niet neersloeg. Daarna zeide hij zonder eenige inlei ding: „Gij staat onder verdenking van moord en roof, gepleegd op Gabriel le Wellner. Bekent gij daaraan ook schuldig te zijn?” „Neen", antwoordde Jordan dof. „Met verontwaardiging wijs ik die beschuldiging van mij af." Daarop stelde de rechter hem vra gen, betreffende zijn verleden, in het bijzonder over zijn verhouding tot «>jn overleden oom Wittig. Jordan had genoeg tijd gehad om zich daarop voor te bereiden, doch toch werd hij daardoor pijnlijk ver rast. Hij voelde den dwang die men door het benemen van zijn vrijheid op hem oefende. Een opkomend ge voel van wrevel deed zijn bleek gelaat kleunen. Doch snel dit van zich afechuddend, begon hij te spreken, zacht, aoms nauwelijks verstaanbaar, up een ander terecht^ wordt dit als volgt „lm ners welke invloeden ook bij den v «rkiezingsstrijd zich deden «el den, i|et slaat vaet, dal de kiezers door huu «tem uit te brengen op die candldaien, die finale uitbreiding van het kiesrecht voor mannen en koste- looze ouderdomsrente als hoofdpunt in hup verkieziogsprogram hebtxn opgemnnen, daarmede voor de beide hervormingen partij hebben gekozen. In een conslitutioneul geregeerd land moet iedere optredende regeering daar mee rekening houden. Een kgbinét, dal daaraan niet voldeed, zoude noch in do vertegenwoordiging, noch in het laud steun vinden." De rechterzijde heeft in zake de onderwijsquaestie haar Non-possumus (ik wil niet; doen hooreu. in de bekende staatscommissie wil zij alleen zitting nemen, «fis bij de Grondwets herziening ook art. 192 aan de orde wordt geslS^^^^l^™8 ui dit opzicht scheukt de re giering klaren wijn» „Een voorstel tot herziening van art» 192 der Grund- wet ig van het Kabinet niet te ver wachten. Zoodanig voorstel zdude niet passen bij de beperkte taak, die der Regeering (|oor den uitslag der ver kiezingen is voergeechreven. Er te geenszins gebleken, dat zich een meer derheid ten gunste vau de herziening van art. 192 heeft uitgesproken, liet aan de orde stellen van deze herzie ning zoude het karakter dragen vau een compromis, dat dé regeering ni(H zou kunneó'aanvaarden. Een compro mis op onderwijstijd met behoud dor wederzijdsche beginselen acht de Regeering niet ulloea. mogelijk maar zij zoude de althans eindiging van den i zegen achten voor het promis echter ter zafci terogehe onderwerpt» tioneel recht als OMei recht uit den aard i^d mag door de regeert bevorderd." Volkomen terecht ring dus de non-poss| den heer Kuyper fl land zal dit, in vern tiveering van het kaj kenden indruk inakq uitvoerig uiteengezet) regeering zich de pi derwijsgebied voorstel Wat de lérondweMitenriening aan gaat, de Memorie «ermeldt, dat de regoering spoedige [aanneming zoo veel mogelijk zal bevorderen. De vereenvoudiging van TabnA’s verzekeringswetten zalj „heel wat in grijpender moeten zijn dan vooranien- deering mogelijk wat." Wij zouden onzen [iiMiruk van de ze Memorie wil len samenvatten in deze woorden: „Zij; is waardig on gansch in contrast mét den luchihnr- tigen toon van Heemskerk’s Memo ries; zij is fier, zondflr trotsch te zijn, zij te hoog, zonder eenige hooghar tigheid. Den volgenden morgen kwam de rechter van instructie bij Jordan blik op onderwijstijd Regeering niet alloea i mogelijk zij zoude de althans 'voorloopige be- van den ^schoolstrijd een land. Een eom- ;e van zoo he- i van constitu- irwijs en kles der zaak zijn, og niet worden

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1913 | | pagina 1