s
llllli
J23>-
I
I
I
J
muium on.
)d.E. Alter
No. 12344.
Vrijdag 5 December 1913.
52e Jaargang
w*
I
1PEN
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
Elxxixeixlaxxd-
Buitenlandsch Nieuws.
a
'i'
I
3ÏÏE
i het Leven,
HAAG.
JCaitnalijiï 6&minó.
9
ji[
00.000.-.
XTxeij."ws- exx -^-cS.'vertexxtïeTola.ci -voor G-oixeLsu ezx OascxsixeHiEezi
Verschijnt dagelijks behalve Zon-
Telefoon Interc. 82.
SvLitexi land.
:e Gracht 269*
HAAG,
jSTEWAAK-
vragen
)ameskleeding.
ele of gedeelten
I»
en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
WeiE. ALTER
j
J
Verkiezing
igen
I 171. A. JU.
MBDEN, Dr. P. H.
j^rcElcering tegen
t
'l
op u rust.”
en
GOUDA.
Beluik.
Do gestolen twee ton.
Omtrent den roof van een zak met
f 1.25
1-50
liep
parapiuie
gewor-
hem
en
ovtfa.
Vrij bewerkt door AMO.
meneer
l zoo
i!*
A
(Pres.), Dr. A. E.
Goi nscnE coiKiM.
PRIJS VAN HET ABONNEMENT?
Per kwartaal
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad .1.50
Idem franco per post ,1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.
f 0.65
0.10
tegen twee berekend.
■els f 0.35 by vooruit-
Zabern en den Rijksdag.
De relletje? die in den laatsten tijd
in het plaatsje Zabern in Elzas-Lótha-
ringen hebben plaats gevonden zijn
in den Rijksdag ter sprake gebracht.
Zooals uit de talrijke berichten bekend
is, hebben de militairen daar onver
antwoordelijk huisgehouden. De aan
leiding van alles was een optreden’van
luitenant von Forstner dat alle petken
der welvoegelijkheid te buiten ging.
Deze loofde n.l. een premie uit op het
doodsteken van Elzassers, die hij .met
den beleedigenden bijnaam van „Wac
kes” aanduidde. Het geheele volk is
ten hoogste verontwaardigd geweest
over het voorgevallene, maar algemeen
zal men nog meer afkeuren de houding,
die èn do Rijkskanselier èn de minis
ter van oorlog bij de bespreking van
de Zabernsche trage-comedie in den
Rijksdag hebben aangenomen. Hoèwel
de Rijkskanselier moest toegevenrdat
luitenant von Forstner onbehoorlijk
ten de stad aan huis
PRIJS DER AD VERTEN TI ÊNt
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer.
Elke regel meer
By drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze t
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 b:w
betaling, elke regel meer B ets. Reclames f0.25 per regel."
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Ziektewet.
Besturen en directiön van een 18-tal
ziekenfondsen te Rotterdam geven in
een adres aan den Minister van Land
bouw, Handel en Nijverheid o. a. te
kennen
dat zij kennis genomen hebben van
het voornemen van Z. Exc. tot uit
breiding der ziektewet met verplichte
vanarbei-
vergoed.
AAM en A DB ES'
Gracht 269‘
HAAG.
en het scheen een oogenblik zelfs of
men hem te lijf zou gaan.
Deze verbittering is verklaarbaar ge
noeg* De Rijksdag met uitzondering
van de conservatieven natuurlij^
begreep, ^dat het ging om zijn ,w
gezag, zijn eigen rechten, zijn eigen
waardigheid, om deze groote vraag:
of het Duitsohe volk, dat in den Rijks
dag zjjn vertegenwoordiging had, nech-
teloos zou staan tegenover een militaire
dictatuur. Over de vraag of de regee-
ring in dezen strijd tussohen militair
absolutisme en volksrechten aan den
kant der natie, of aan dien van ’n toch
reeds in menigerlei opzioht bevoor
rechte kaste zou staan. En toen bleek,
dat, de Rijkskanselier, die ?nog
Maandag aan het parlement had
verklaard, dat het gezag der wet
evenzeer gehandhaafd diende te wor
den als het militair gezag, als willoos
en buigzaam ambtenaars-instrument
van zijn, door millitairen voorgelichten
keizerlijken meester, een verkrachting
van dit wettelijk gezag door het a*ili-
tair in bescherming nam, en verdédig
de wat ieder onbevooroordeelde als een
schending van de burgerlijke autoriteit
door de militaire moet erkennen, toen
konden geweldige uitbarstingen van
felle verontwaardiging in den Rijksdag
«iet uitblijven.
En dit te minder, waar de Minister
van Oorlog die na den Rijkskanselier
sprak meteen „Sohneidigkeit”^optrad,
alsof hij meende in een kazerne te zijn,
en het er scheen op aan te leggeil om
door aandikking en verscherping jvan
wat reeds het hoofd der Regeering
had gezegd, de volksvertegenwoordi
ging nog meer te prikkelen en te
tarten.
begreep dat
l
ventje.
De officier van justitie sprak
aahklacht uit, vervolgens werden
getuigen voorgebracht.
handelde, verdedigde hij hem toch,
ja zelfs de militaire autoriteiten, die
in het wilde weg personen lieten ar-
resteeren en onwettig een nacht in
hechtenis hielden. De Rijkskanselier
meende, dat de officieren hier de wet
overtraden als gevolg van provocatie.
Het leger heeft het recht zich te ver
dedigen tegen directe aanvullen, zei
de Rijkskanselier. Door interrupties:
„Van kinderen” en „Het Volk ook”
herinnerde men hem er aan, dat de
gearresteerde kinderen toch zeker wel
geen aanvallers waren, terwijl boven
dien duidelijk bleek dat de Rijksdag
aan het volk hetzelfde recht wilde
toekennen om zich te verdedigen als
aan de militairen. De minister van
oorlog maakte het nog erger. Die
sprak over schandaalmakers en balha-^
mels, maar het was hem dan ook
onmogelijk een geregelde rede uit te
spreken. Een heidensch kabaal ver
hinderde meermalen den minister ver
der te spreken. Nb de beëindiging
van zijn redevoering uitte zich de
verontwaardiging in een aanhoudend
gesis. Zelfs de conservatieven die
anders het regeeringssysteem van
dwang zeer goed gezind zijn, zwegen
doodstil. De sprekers die daarna aan
het woord kwamen, allereerst decen-
trum-afgevaardigde Fehrenbach keur
den ook algemeen de handelwijze van
de iggeering df. Genoemde afgevaar-
dig’de’zei'zelfs, dat na de redevoering
van don minister van oorlog de kloof
tusschen dien minister en het centrum
niet te overbruggen was. Een dergelijk
stuk herinnerde hem aan de middel
eeuwen. Hij hoopte, zij hij, dat deze
woorden niet het gevolg waren van
een gesprek dat de minister onlangs
had met een hooggeplaatste in den
lande. Hiermee bedoe|t hij een gesprek
met den Keizer in Donaueschingen.
De vrijzinnigen stelden een votum van
wantrouwen tegen den Rijkskanselier
voor wegens de wijze waarop hij de
interpellatie had behandeld. Dit voor
stel werd met uitzondering van de
rechterzijde door den geheelen Rijksdag
gesteund. Of dit veel resultaat zal
hebben, betwijfelen we. Voorloopig
zal het militairisme in Duitschland
nog wel hoogtij vieren.
léunie“ 8 u. Voot-|
lat van 't Algemeen.
Schouwburg, i'/a.
penbare Uitvoering
ohool.
>ouw van Bouw- en
ht, 2 uur. Vergad*:
iderstandscommissie
anwij geregeld t ijdig
ogen ontvangen vu
roerten, vermakeli)M-„
deee dan in onneg
ien.
akman Zn., Gouda
van het toestel enz. zal beslissen. Uit
drukkelijk verklaarde de „Kreiadirec-
tie” dat er geen sprake kap zjjn van
een voorloopige Inhechtenisneming
vap Wyndham.
Een later telegram meldt:
De Rechtbank ontsloeg hedenna
middag den wegens het onbevoegd
photografeeren door een gendarme ge
arresteerden vertegenwoordiger Van de
Daily Mirror te Londen uit de hech
tenis en gaf ook het in beslag genomen
toestel terug. Slechts twee platen,
waarop luitenant Schadt voorkomt,
werden achter gehouden.
Ambbula.
Autobandieten.
Een dievenbende heeft gisteren te
New-York in de Fifth Avenue op
klaarlichten dag een brutalen diefstal
gepleegn. De dieven drongen met een
automobiel door de dichte menigte,
die zich voor de verchillendé winkels
bewoog, verbrijzelde de ruit vin een
juweliersmagazijn, grepen al wat zij
grijpen konden uit de étalage en snel
den voor de oogen van de verblufte
toeschouwers in hun auto heen. De
politie achtervolgde de dieven en vuur
de verscheidene schoten af op de auto
mobiel, doch de heeren wisten te ont
komen. De waarde van het gestolene
bedraagt ettelijke duizende dollars.
Engkland.
Mrs. Pankhurst gearresteerd.
Uit Londen seint men aan het Hbld.
De bekende leidster der suffragettes,
mrs. Pankhurst, is bij haar terugkeer
uit New-York, waarheen zij zich na
ahaar voorloopige invrijheidstelling,
‘toen zij weigerde voedsel te nemen,
had begeven te Plymouth gear
resteerd.
dat bij de Rotterdamsche zieken
fondsen op heden zijn ingeschreven
mogelijk boven het hoofd.
„Ben je nu heelemaal gek
dep”, fluisterde zijn advocaat
toornig toe, terwijl men aan het alge
meen fluisteren en kuchen in de zaal
wel merken kon, hoe dwaas hij ge
handeld had.
„Nog niet, maar ik ben er niet
ver van af,” antwoordde hij doods
bleek, „wat weet ik van jullie lis
ten en lagen!”
„Voor zoover ik mij kan herinne
ren,” zei Frans Gehricke, „is dit de
man,” en hij trad weer achteruit.
Daarna hadden de getuigen afge
daan, en thans begon de officier van
justitie zijn redevoering. Deze duur
de langer dan een uur, en was een
in alle opzichten schitterende
igh<
350,000 Mk. op den Brnsselschen post
trein, meldt de „Frankf. Ztg.udatdit
geld, bestemd voor de Keulsche bank
van Salomon Oppenheimer Jr. en Co.,
bestond uit Duitsch bankpapier.
De geldzending, die verzekerd was,
was voor slechts 1000 fr. aangegeven.
De dieven zijn door een wand van de
bergingruimte in den wagon binnen
drongen en hebben zoo het pakket
geroofd.
In den volgenden posttrein, die te
Yerviers binnenliep, werd ook een pak
ket vermist, doch men weet nog niet
hoe groot de waarde was.
Van de roovers geen spoor.
Het „Hlbd. v. Antw.“ meldde hier
over nog
Het pak was nedergelegd in den
goederenwagen van den trein, die te
7 uur 28 uit Brussel naar Keulen ver
trok en was in een kas gesloten ge
worden.
Eenige kilometers vóór Verviers
ging de treinoverste naar den zak zien
en bevond dat hij verdwenen was.
Onmiddel^k werd een onderzoek in
gesteld. De statieoverste van Verviers,
Masson, stelde vast dat verscheidene
gaten van 18 centimeters geboord wa
ren in de kas. Men had toen een deel
van het deksel afgerukt en door een
opening, 6 centimeter breed, wai de
zak met de kostbare bankbriefjes er
uit gehaald.
De diefstal moet gepleegd zijntui-
schen Brussel en Luik.
De treinoverste, die zich in den
goederenwagen bevond, verklaart niet
het minste gerucht gehoord te hebben.
De procureur-generaal te Brussel is
naar Verviers gereisd om een streng
onderzoek in te stellen.
Duitbohland
Zabern
Het is Woensdag in den Rijksdag
een spektakel, een lawaai, een opwin
ding en een woede geweest, waarbij
zelfs de bekende November-zitting van
1908, die zich met de onthullingen van
de Daily Telegraph bezighield, slechts
kinderspel was. De Rijksdag leek, on
der de redevoeringen van den Rpks-
kanselier, doch vooral onder die van
den nieuwen Minister v. Valkenhayn,
meer op een Poolschen Landdag of
op een .Hongaarsoh Huis van Afge
vaardigden dan op de anders zoo goed
gedisciplineerde, kalme vertegenwoor
diging van het Duitsche volk. „Leu
gens”, „schandaal” en nog feller woor
den werden den laatste toegeslingerd,
Hierover ondervraagd, verklaarde hij
evenals vroeger, dat hij dien avond
zoo verstrooid geweest was, dat hij
thans niet meer kon uitmaken of hij
met of zonder parapluie was uitge
gaan.
Waar was het geld Vandaan geko
men? Immers hij had juffrouw Schpitz-
ler niet eens op tijd kunnen betalen.
Juffrouw Schnitzler verklaarde, ter
wijl zij den jongeman een bitteren
blik toewierp, dat zij God en haar
overleden man tot getuigen riep, dat
zij den beschuldigde niet door harde
woorden tot den vreeselijken misdaad
gebracht had.
Een opmerkzaam toeschouwer had
pp dat oogenblik kunnen zien, ,hoe
Martha’s wangen plotseling gloeiden,
en smeek end de oogen tot Jordan
opsloeg, vol angst.
„Beschuldigde”, klonk nu de stem
van den president door de zaal, „ie
het uw voornemei) ons op dit punt
alle inlichtingen te blijven weigeren?
Qij behoeft niets te zeggen, wat u
zou kunnen bezwarep, maar ik moet
u opmerken dat een rondborstig® be
kentenis het zekerste middel ie om u
te zuiveren tan de verdenking, die
op u rust.”
De jonkman schudde het hoofd
zweeg.
„Moeder, ik word onwel,” fluister^
de Martha' nu, terwijl ze de hand te
gen haar voorhoofd drukte.
Juffrouw Schnitzler vroeg haastig
Nieuw incident.
Uit Zabern wordt d.d. 4 Dec. ge
seind
Toen heden de vertegenwoordiger
van het Londensche blad Daily Mirror,
Richard Wyndham, op straat denjtoe-
vallig voorbijgaanden luitenant Schadt
van het regiment infanterie „kiekte44,
gaf de luitenant aan een gendarme
Ipst Wyndham in te rekenen en (Sens’
toestel en de plaat in beslag te nemen.
Het gelukte Wynham daarbij ook fleze
gebeurtenis te kieken.
Wyndham werd medegenomen paar
het politiebureau, waar de „Kreisdirec- uiviumg uoi mm
tie” hem eenvoudig meedeelde, ddt hij geneeskundige behandeling
heden halfdrïe voor de rechtbankihad dors in loondienst
te verschijnen, welke over deze aange- -••••-
legenheid, en over het in beslag netnen
verlof om haar dochter buiten de
rechtszaal te brengen en zoodoende
bleef Frans Gehricke alleen achter.
Men bracht nu Jordan’s hoed en
mantel, liet hem opstaan en zic| ge
heel kieeden.
Zoo moest hij ópstaan om te «zien
of de getuigen hem goed herkeiiden.
Juffrouw Tropf sloeg de handen
in elkaar en riep hiid: „Hij is Ihet!
Ik herken hem duidelijk! Vast en
zeker, hij was het,, die mij zoo ’ver
schrikte!”
Frans Gehricke wiens jaloersch-
hejd er niet op verminderd was Hoor
Martha's plotseling onwel wonden,
worden, stelde er natuurlijk ve4 be
lang in, dat de verstoorder van’zijn
geluk voor eeuwig van de baan ge
schoven werd. Hij haatte Jordan nog
meer dan ooit te voren.
„Beschuldigde,” zei de president,
„neem de opgestoken parapluie en
houd die boven uw hoofd, zooals ge
dien avond hebt gedaan.”
En nu gebeurde er iets merkwaar
digs, iets ongeloofelijks! De jonktnan
wiens gedachten vertoefden bij het
heengegane meisje, en tegelijkertijd
verontwaardigd was over de rol, die
men hem tegenover de aanwezige» toe
hoorders liet vervullen, gehoorzaam
de kinderlijk aan het bevel, zopder
te beseffen, wat hij deed.
Hij liep in de val, zoo kunstig
ep frq jozeSdo moij jooa
op, .op hield die zoo Jaag
lihsttin A
32) -
„Zoudt ge mij nu op het laatste
oogenblik, mijnheer Jordan, niet wil
len zeggen hoe ge aan die tweehon
derd mark gekomen zijt?”
„Als het mij alleen betrof, i
Wirtman, zou ik heusch niet
hardnekkig zwijgen,” verklaarde de
jonge man.
Wirtman schudde het hoofd.
Een half uur later werd Jordan
de rechtszaal binnengeleid. Do advo
caat wachtte hem aan den ingang en
drukte hem de hand, toen hij zag hoe
de jonge man verbleekte, bij het zien
van zooveel belangstellenden en de
zwijgende schaar zijner rechters.
Op dat oogenblik gevoelde Jordan
dat een nieuw tijdperk vah zijn le
ven begon dat hij een leerschool
doorloopen had. En aie eerste vrucht
•van het geleerde beklaagde hij niet
langer het gemis, van zijn erfenis. Hij
begreep dat er nog iete hoogers en
beters is dan geld en een lekker le
de
de
Plotseling ging hem oen rilling
door de leden: Martha Schnitzler was
tusschen haar moeder en Frans Geh-
Ticke langs hem heen gegaan naar
de tafel, waar het kruisbeeld stond
Ver beëediging der getuigen. Zij was
zeer bleök en hield de oogen op den
grond gericht, ondanks de vermanin
gen van haar moeder en de vriénde
lijke woorden van den priester.
„l.k zeg de Waarheid, moeder, al
les, zooals ik hot bezweren kan.”
De verklaringen der vrouwen noch
de hartsloehtolijkc getuigenis van juf
frouw Schnitzler, die heel levendig
sprak in tegenstelling met Martha
Schnitzler, brachten eenig nieuws
aan het licht in deze zaak, waarvan
de loop der feiten reeds genoeg be
kend was. Evenmin de verklaringen
van Heinrich Balder, die weinig te
beteekenen hadden. Elfride von Kar-
stenbrook was niet verschenen; een
attest van den doktor meldde, dat
zij door ongesteldheid verhinderd was.
Er waren maar twee punten die in
een geheimzinnig duister gehuld ble
ven: De man, die in het rijtuig Frans
Gehricke gepasseerd was, 'droeg een
parapluie boven het hoofd, terwijl
juffrouw Tropf met zekerheid ver
klaarde, dat zij in Jordan’s hand be
slist geen parapluie had gezien. En
daaruit volgde natuurlijk niet, dat
Jordan zonder parapluie geweest was,
evengoed kon hij het voorwerp on
der zijn mantel verborgen hebben.
- -rede
voering, waarin alle kleinigheden bij
eengebracht waren tot een groot ge
heel.
Hij voerde aan, dat in bijna elk
moordproces een duister punt was
aan te wijzen, dat alleen door niet
Jrechtetreeksche bewijzen aan te vul
len was. Ook hier ontbrak het duis
tere punt niet. Kwam het er anders
op aan, te bepalen het juiste oogen
blik van de misdaad, in dit geval
betrof het de raadselachtige veftou-
ding der vermoorde vrouw tegenover
den beschuldigde en ook tegenover
zijn oom, den erflater, op wiens tes
tament zij zeker gezinspeeld had te
genover den beschuldigde.
(Wordt vervolgd)
van een lid der Staten van de
Provincie Zuid-Holland.
De BURGEMEESTER van GOUDA,
Gezien de beschikking van Gedepu
teerde Staten van Zuid-Holland d.d.
1/2 December- 1913, B no. 3676 (le
afd.( G.6. No. 85/1.
Gelet op art. 3 van het Koninklijk
Besluit van den 8n Mei 1897 (Staats
blad No. 144);
doet te weten:
dat in het Kiesdistrict Gouda de
verkiezing van epn Lid der Staten
van de Provincie Zuid-Holland, ter
voorziening in de vacature, ontstaan
ten gevolge van het overlijden van
den Heer H. J. Nederhorst, zal plaats
hebben op Donderdag 18 December
a.8.;
dat op dien dag, van desvóormid-
dags negen uur tot des namiddags
vier uur, ten Raadhuize bij hem kun
nen wétten ingeleverd de bij art. 51
der Kieswet bedoelde opgaven van kan
didaten, waarvan de voorgeschreven
formulieren van heden af tor Secre
tarie kosteloos voor de kiezers ver
krijgbaar zijn;
en dat voor deze verkiezing de
stemming, zoo die noodig mocht zijn,
zal plaats hebben op Dinsdag 30 De
cember a.s. en de herstemming, zoo
noodig, op Donderdag 8 Januari a.s.
Gouda, den 3 December 1913.
De Burgemeester voornoomd,
L. MAR'l’ÈN^
