M
STATEN GENERAAL
Gemengde Berichten.
Diphtheritic te 1
Stadsnieuws.
SMOEST.
"u it a© a^exs.
KUNST.
MARKTBERICHTE!*.
Laatste Berichten.
Telegrafisch Weerbericht
Officieels Prijscourant
Effecten baadel te Ansterd&M
E5Sb. I
s^
•en terrein ran 87.7338 H.A. onder
Ond-Lemden voor 167.000.
Thans itellen B. en W. neer het
Hbld. meldt, den Baad voor, van de
Maatschappij „Amersfoort" tot exploi
tatie van onroerende goederen, gevee-
tigd te Ameteedam, voor f 366.000 te
koopen de aan eerstbedoelde terreinen
grenzende gronden op-den Amersfoort-
schen berg, ter grootte van 47 H.A.
'Anti-revolutionair itaatarecht.
Dr. Kuyper deelde aan den Haag
sehen correspondent van De Tijd, die
hem eenige dagen geleden interviewde,
mede, dat hg een groot werk onder
handen heeft over het anti-revolutio
nair staatsrecht. „Tot nog toe zeide
dr. Kuyper hadden w(j eigenlijk
niets dan „Ons program". Dat kan
eoo niet bleven. Het aal een heel
werk worden, twee dikke deolen. Ik
aal er wel een paar jaren voor noo-
dig hebben.
Vereenvoudigde schrijftaal.
Het Hoofdbestuur van de Vereeni-
ging tot Vereenvoudiging van onze
schrijftaal heeft riek met een adres
tot den Minister van Binnenlandsche
Zaken gewend, met verzoek de scbool-
autoriteiten te machtigen op de onder
hun toezicht staande scholen de in
voering van het spellingsstelsel dat
door de Vereehiging wordt voorge
staan, te veroorloven, en deze spelling
toe te laten op alle van overheidswege
af te nemen examens.
Oud-Minister Coljjn.
De oud-Minister van Oorlog de beer
Coljfri, is den 8n Nov. 11. van Atjeh
weer te Medan teruggekeerd, en zat
op s|jn Indische reis nog Zuid-8umetra
Java en Makassar bezoeken, om daarna
in Februari naar Nederland terug te
keeren.
Onafhankeiykbeidsfeesten te Batavia.
Op de roede van Batavia lagen ter
gelegenheid van het Onafhankelijk-
heldafeest de „Zeven Provinoiön" de
„De BuHter" de „Wolf", de „Fret",
de „Jakhals", de „Bulhond" en de
„Hermelijn".
De feesten te Batavia werden ge
vierd onder voortdurend prachtig weer
en slaagden uitstekend. Er wat veel
animo. Maandagmorgen (17 Nov.) zijn
de waterfeesten, door den G.-G. bij
gewoond, bijzonder geslaagd. De „Ze
ven I'rovinoiSn" had duizend mensoben
alt gasten. Des avonds was er taptoe
en daarna illuminatie, waaraan veel
gebonwen deelnamen, vooral „Con
cordia" was tdlergeanimeerdst
By de inlanders wfc een byzonder
groots en merkwaardige animo te be
kennen. Zij vierden druk mee: „bet
feest van de Oompenie". Zy droegen
oranjestrikken. Do optocht van de
inlanders bestond uit ongeveer duizend
deelnemen.
De taptoe wat Mn teleurstelling
zy ontaardde in Mn herrie. Het gej
costumeerd bal in „Concordia" is prach
tig geslaagd. Het was er vol gezellig.
Men bleef tot vyt uur in den morgen
bijeen. Tenlaatste is men gaan rond-
bossen in den tuin, waar Mn algemeene
verbroedering plaats had.
De tuin was, feefiriek geïllumineerd.
Gisterenavond, den 19n, woedde een
awaar onweer, waardoor het vuurwerk
niet kon door gaan.
Ook het bal by den G.-G.
geanimeerd.
der
Oongres voor Kinderbèkoherming.
Zaterdag, Zondag en heden is
Amsterdam in bet Concertgebouw het
congres .gehouden voor ki(iderboscher-
ming, waartoe het initiatie! ia uitge
gaan van dan Bond van Ned, Onder-
wysers en waartoe 48 Vorsohillende
yereenigingen w.o. ook eenige politieke
hebben mèdegewerking.'
Het congres werd goopond door den
hMr F. L. Ossendorp, die mededeelde
dat" het terrein wat op dat oongres zat
worden behandeld, ,zioh bepaalt
tot de kinderen van 6—16-jarigen
loof tgd.
Op dit oongres werden behandeld^
het onderwerp Leerplicht door den
hMr A. H. Gerhard, lid der Tweede
Kamerleerplicht van ondorwgskun-
dig standpunt door den heer Th, Lan-
oAe hetzelfde onderwerp door D». 8.
K BakkerVoortgezet onderdrns door
Dr, Boshet voortgeMt onderwgs
in verband met het vakonderwijs door
den heer H. J. d« Groot, inspMteur
M. O., den-Haag.
TWEEDE kamer.
Vergadering van 18 Deö. .1918.
.Voorzitter: Mr. H. Goeman Borgeeiua.
Fstaatsbegrooting voor 1914.
(Vervolg.)
lie algemeene beschouwingen wer
den, voortgezet.
De beer de Meeeter, n.-l., re
pliceerde, noemde de rede van den
Loef! zwak, en betoogde nog-
dat de concentratie zich Urn
volle bewust ia van haar verant
woordelijkheid. öpr. la evenals demi-
nieter van tneentng, dat de uitaiag
verkiezingen heen wijst naar al*
kiesrecht en kosteiooze ouder
rente, doch merkte op. dat de
regeering rekening heeft te houden
de samenstelling van de volke
vertegenwoordiging.
De heer Tydeman v.-l., betoog-
dat ieder de pogingen van bet
kabinet dat beëiudiging van den
schoolstrijd wenscht, moet steunen,
H't belang van het onderwijs, Spr.
intusscben sceptisch gestemd om
dat na bet interview van Dr. Kuy
per niet op algemeene medewerking
val te «dienen.
Wat betreft de verdediging van het
separatisme van den beer van Wijn-
l»orgen, spr. noemde nog eenige voor
beelden van twee nieuwe R.K. ver-
eenigingen, die de behartiging van
de stoffelijke belangen van alle niet-
Katholieken uitsluit, onderteekeud ook
door 2 rijksambtenaren te s Herto-
genbosrh en te Eindhoven. Naar spr.
tneeuing mogen deze dingen niet door
i regeering worden aangemoedigd.
|8pr. behandelde nog eens de hou
ding in de kabiuetskwestie van den
beerTroehftra, boe deze op het con
gres te Zwolle nog op medewerking
aandrong, en nu zich aanpaat bij de
veranderde omstandigheden en van
opinie verandegjL is.
De zomergebenrteiipsseii vonden de
sociaal-democraten onvoorbereid, en
duidelijk blijkt dat de heer Troelstra
een serieus aanbod niet heeft verwacht.
De heer Troelstra beeft verklaard het
socialisme te zullen leiden in parle
mentaire banen, spr. verheugde dit
zeer en is hoopvol voor de toekofnst
gestemd.
Du beer Rutgers, a.-r., replil
roerde inzake de uitvoering der in
validiteitswet.
De heer L o e f, r-k., bepaalde
zich tot de rede van den Minister,
waar doze zeide dat het gaat' om de
vraag of men vóór of tegen alge
meen kiesrecht ia; de minister heeft
bedenken, dat er aan de rechter
zijde oen groote groep is die ten
aapzien van het kiesrecht mateloos
onverschillig is. Wat de onderwijs
kwestie aangaat, de minister zeide,
het wezen zijn wij het eens; wat
ons scheldt, dat is de methode, Door
zoo te spreken neemt de minister <ifo
verdere 'resultaten op dit gebied te
bereiken een groote verantwoordelijk
heid op zich, en meent hij te kun
nen' slagen. Spr. heeft ook van de
linkerzijde bevredigende klanken ver
nomen. Waar de zaak zóó staat, is
spr. van oordeel, dat het niet politiek
en niet juist zou zijn om bij de wei'-
gerlng te blijven volharden om zit
ting te nemen in de onderwijscommis
sie. Spr. en zijn vrienden
rekken hun weigering in
en verklaren zich bereid,
om aismen hen de eer waar-J
dig keurt, zitting te wil
]e n nemen in de StZatsc om-
missie voor het onderwijs.
De heer van der Voort van
Z ij p, a.-r., repliceerde en was van
meening, dat een opleving van den
artiihartstocht niet mogelijk was ais
e linkerzijde hare onwelwillende hou
ding blijft innemen. Spr. hoopte dat
de regoering de rechterzijde zal be
vredigen door gelijkstelling van ,het
openbaar en bijzonder onderwijs
De, heer Schaper, s.-d., repli
ceerde en noemde het onverkwikkelijk
debat tusschen de heeren Troelstra
Boa de schuld der vrijzinnigen..
De Minister yan Bi,nnenlandsehe
Zaken, de heer Gort van d«jr Linden
dupliceerde, waarna de algemeene
beschouwingen werden gesloten.
Na eenige opmerkingen van den|
heer Bichon van IJsselmepde over
hoofdstuk I (Kostenverhooglng van
don verbouw van hot Balels Het Loo)
werd dit z.h.st. aangenomenv
De vergadering werd daarop ver
daagd tot Maandagmiddag half twee.
Het vermoorde kneepje.
Mejuffrouw Nieuwonburg nit het
oafé „Meorsicht" te Nieuwe^»
ontboden bg den reehtercommia:
Om hriftien wx» mej. Nieuwenbnrg
reed» ,aan het instruotiegebouw »an de
Leidiohekade. Daar werden haar aller
eerst de kleertjes getoond van'het
vermoorde knaapje Hendrik de Klerk.
JuffrontFNiouwenborgj harkende ter
stond het blonsje, her broekje en de
sohoentjes. AUson het mutsje herkende
«ij niet, de knaap droeg een petje,
toen ag hem in Nieuwendam had ge-
zien.
Daarna kwam het broertje, naar het
Hbl. meldt van het vermoorde knaap
bn wien de juffrouw terstond dezelfde
gelaatstrekken zag als by Hendrik.
Met den kleinen jo%en en den rech
tor+oommissari» ging zy toen naar het
Wilhelmina-Gasthnis om daar te wor
den geoonfronteerd met een patient
vail de zenuwiydbrsafdeeling. Deze
persoon, die een scheefgetrokken mond
en vreemde oogen had, leek echter
niet in het minst op den persoon, die
in café „Meerzicht" >een bootje was
komen huren.
Teruggekomen in het Instructiege
bouw werd de juffrouw geconfronteerd
met Frans Dqkman, die sinds 15 Octo
ber in preventieve hechtenis wordt
I «houden. Ook Dykmaii was volgens
e verklaring van de juffrouw niet de
moordenaar. Nog werd juffrouw
met een derden persoon geconfron
teerd, die evenmin door haar werd
berkend.
De driedubbele moord te Koekangen.
Omtrent het te Meppel hardnekkig
loopende gerucht, dat men den dader
van voor ruim twee jaar in het Koe
kan gerveld gepleegden dried ubbelen
moord op het spoor is, vernemen wg
hog het volgenae
De bg dat gerucht als dader ge
noemde persoon V. N. was vroeger
bunrman van den vermoorden schapen-
kooppian Bakker en diens huishoudster
en nerder. Reeds kort na den moord
werd hy verdacht en ook verhoord.
Bewijzen waren er toen niet. V. is
later naar Doitschland vertrokken,
waar zijn vrouw, altyd volgens de
geruchten, hem den moord verweten
lebben., Om haar voor altgd het zwy-
gen op to leggen zon hn haar daarom
vergeven hebben. Voor dit laatste mis-
dryf zon hij thans in Duitschland ge
vangen zitten..
In hoever dit een en ander waar is,
zal spoedig blgken.
Te Amersfoort is Zondagnamiddag
bij het afdalen van den Berg op den
Utrechtscheweg nabij de infanterie-
kazerne door ae voorste van een twee
tal auto's overreden de 44-jarige loop
knecht H. B., van den apotheker
d. B.
De fiettryder, ook van den Berg
komende, had nog den weg willen
oversteken. Met levensgevaarlyke
kwetsuren in- en uitwendig is de man
in het gasthuis opgnomen.
Kon. Hollandsche Lioyd.
Kapitein Doeksen van het stoom
schip „Gelria" rapporteert dat hg op
reis naar Zuid-Amerika tegelijkertgd
per draadlooze telegrafie in verbinding
is geweest met Europa, Afrik» en Zuid-
Amerika nl. met de stations Cadiz
(8panje) over een afstand van 1765
mglen, Dakar (Afrika) over een afstand
van 620 mglen en Pernambuco (Bra
zilië) over een afstand van 1470 mglen.
Vrgdagmorgen is men vanwege het
gemeentebestuur $van Rgswgk begon
nen met het leggen van kabels voor
electrische verlichting in den Delftweg.
Zooals bekend is, bestaat hierover een
geschil tusschen Rgswgk en Delft,
[leeds sedert eenige dagen had men
van Delftsche siide langs den weg ge
surveilleerd. T<fen men nu met de
werkzaamheden begon, kwam
ambtenaar van de gemeente Delft den
directeur van het eiectr. bedrijf van
Hyswijk vragen, op wiens last 'dit
geschiedde. Na het antwoord, dat dit
gebeurde op last van den burgemeester
van Riiswyk, heeft die ambtenaar zich
verwyaerd. M®n heeft nu reeds over
een groote lengte de kabels gelegd.
Mr. Zubli, de burgemeester van Rgs
wgk, was ook ter plaatse. (R. R. Crt.)
s
90 pCt. kruisjes.
Naar wg in de Limb. Koer. lezen,
hebben ongeveer 90 pCt. van de rente
trekkers, die te Maastricht hun f 2 in
ontvangst kwamen nemen, met epn
kruisje geteekend.
In de Pruisische grensplaatten cir-
culeeren valsche tienpfennigmanten,
welke de verspreiders het gemakke-
Igkst kwyt worden door ze in de
antodaten te werpen en ze met nuttige
voorwerpen in te ruilen.
dagso getrouwd met de dochtrf na
den postbode a Na bun huisje leeg
kwam, waar au zooden gaan wonen,
«ou H. meubels gaan koopen. Hy
had echter geen geld en takelde zich
zelf zoo toe, om het des te zekerder
doen Toorkomen, als zou hij «yn
aangerand. Voor eenige jaren heeft
Mn broer na hem, naar wg verna-
ook een valsche aangifte gedaan.
Deze had toen rijn portemonnaie met
enkele honderden guldens verloren,
naar hg Mide.
Nog vernemen we, dat H. eerst
Woensdagmorgenamrin. 6 nor Koude
kerk had verlaten
Te Haarlem huurde Vrijdag een net
gekleed persooi* kamers met kost en
inwoning voor f90 per maand. Hg
gaf voor te heeten v. d. H. eB ingenieur
zgn op de machinefabriek der firma
FigM. De kaïnerverhuurster vertrouw
de de zaak niet en gaf de polite ken
nis. Het blMk, dat de man was A. V.
machinebankwerker, zonder vaste
woonplaats, nit Tilbnrg afkomstig. Bg
nader onderzoek echter blMk de zoo
genaamde ingenieur te zynC. A. v. d.
nit Tilbnrg, wiens sanhouding ge
vraagd was door den burgemeester
van Tilbnrg en dien van Helmond
wegens oplichting en verduistering.
(N. Crt.)
Koningstggers.
Loeboek Sikaping vernMmtde
Ode, dat in die afdeeling de
erleden maand weer driest zgn
Wn.
ij ai werd een inl. kind uit de
Ier moeder door Mn tijger
rd en in het bosch opge-
Ahnranding.
Men schrgft óns nader nit Katwgk
aan Zee:
Ter aanvnlling van Mn bericht nit
„Koudekerk, als zou daar de toon van'
den postbode C. zgn aangerand door
3 personen, die hem Mn gat in het
hoofd hedden geslagen, Mn snede over
de wsng gegeven en zijn hand ernstig
gekwetst hsdden, terwijl ag tevens
sgn geld ep horloge ontrolden, kan
tten wij het volgende mededeelen.
Woensdagmorgen werd onder Kon
dekerk Mn men gevonden, vreeselgk
toegetakeld. JSijn fiets lsg in de sloot.
Hy gaf op, dat hij aangerand was,
toon hij deq vorigen avond van Kat
wgk zin Zm was gekomen. Bg on
derzoek der politie is Mhter gebleken,
dat 100 go«d als Beker van geen aan
randing sptake ia. De Katwgker J.
H., want deze waa het, waa sinds 14
lende personen, die ia t ChristelA
onderwgs belang stallen an op Onder
scheiden kerkelijk standpunt staan, rich
tot een commissie hebben vereenigd
teneinde een onderzoek in te --tHos,
op welke wgze het verkrijgen ru
geiden voor scholen-bonw e. its Ttr.
gemakkeiyken, en eventueel ds noodles
•t.nnnn M lIlA Wl/slsf 1VS A> ld #4«Ari
stappen in die richting te
ir besprong een woudkoning
sen inlanderdoor diens
en verweer werd het roof-
bevangen, dat het zgn
n in het woud verdween.
meer of minder zware
vem^>nding®n herinneren den man aan
zgn vreeselgk avontuur, dat hem zgn
leven lang zal heugen.
In tgd van odrlog.
Aan de directies van de ziekenhui
zen in ons land zal dezer dagen de
vraag worden gesteld, hoeveel van hun
verpleegsters in tgd van dbrlog kun
nen afgestaan worden aan het Roode
Kruis. Het maandblad Het Ziekenhuis
zegt hiervan
Sommigen zollen zich misschien ge
krenkt voelen en onderstellen dat men
zich een overschot aan verplegingshulp
in de ziekenhuizen denkt.
Intusschen deze gedaohtengang is
allerminst aanwezig. Maar de wereld
ziet er in oorlogstgd bg oorlogvoerende
partijen anders ui( dan in rnstigen
arbeidstgd. Het is bekend^ hoe in tij
den van gevaar en spanning de energie
bg de menschen tot het tienvoudige
wordt opgevoerd en alles wat helpen
kan daartoe gereed staat. Dat moet
het uitgangspunt zijn bn de overwe-
fing of en hoeveel verpleegsters men
enkt af te kunnen staan aan het
Roode Kruis, ook al houdt men reke
ning met het feit dat in oorlogstgd
een grooter ziekencijfer onder de bur
gerbevolking voorkomt.
Ofschoon in tyd van oorlog de ver
pleegsters waarsehgnlgk uit den grond
znllen verrijzen, om hun diensten het
vaderland aan te bieden, is het ver
klaarbaar dat het Roode Kruis reed»
in vredestgd zich voorbereidt tot den
oorlog.
Brand.
Gisterochtend te 7 uur brak een felle
brand nit in de stoomoliefabriek van
A. N Smit Jr.,Mirma G. van Delden
Co., aan het Hoendiep te Groningen.
De schippersknecht ontdekte den brand
en waarschuwde de brandweer, die te
kwart óver achten arriveerde met een
stoomspuit, terwijl later nog een twee
de ^erequireerd werd.
Er woei een 'n hevige Zuidwesten
wind, zoodat het naastgelegen hout-
stek, van de firma Schrage v. d
Goot gevaar liep. Dit is evenwel hé-
houden gebleven. Het afgebrande per
ceel is gelegen tegenover de wasch-
inrichting van Brouwers, welke voor
ongeVeer twee maanden verbrandde.
Om 1 uur waren beide spniten bezig
de smeulende pninhoopen nat te hou
den. Alles is verzekerd.
(Maand. Ct.)1
Vrgdagmorgen we*d de lftrjÉ
schipper A. Van Tryen Aar-te Bots
hoofd onder de gemeente Oud-Vosae-
mfeer, dood gevonden op zgn bed ih
het schip waar hg zich 's avonds ter
ruste had begeven^De geneesheer kon
nog niet vastoteUR wat de oonaak
van dit plotseling sterfgeval is.'
ScholenbouAibrediet
De Nederi. verneemt, dat verschil.
Te Boskoop heerscht
rende eenige maanden een
optreden der Diphtheritis, zoodan£
dat zulks tot ernstige bezorgdheid a*a-
leiding geeft. Naar aanleiding van dit
epidemisch optreden achten wg het
nattig, in het algemeen belang,
en ander mede te deelen omtrent dcae
gevreesde ziekte. Wg hopen hierdoor
tot hare beteugeling te kunnen
bgdragen.
De diphtherie dan behoort toteene
jroote groep van ziekten, welke be
tend zgn onder den naam: infectie
ziekten. Dat zgn ziekten, welke allen
hun oorzaak vinden in den groei van
bepaalde micro-organismen (bacteriën,
bacillen, spirillen, enz.) in levend weef
sel. Zoo wordt typhus alleen veroor
zaakt door typhusbacillen, cholera door
choleravibrionen, diphtherie door diph-
theriebacillen.
Langs verschillende wegen, b.v.
langs de huid, het maagdarmkanaal,
het ademhalingsapparaat, kunnen de
onderscheidene veroorzakers der ver
schillende infectie ziekten in het men-
schelgk organisme binnendringen om
dan van uit bepaalde bevoorrechte
plaatsen hnnne ziekmakende werkin
gen te verrichten. 'Zoo vertoont de
diphtheriebacil groote voorliefde voor
het slgmvlies onzer neus-keelholte. In
het algemeen is de nens-keelholte eene
uiterst gunstige gelegenheid voor bac-
teriëp om zien te nestelen. Vooral de
beide achter in den mond duidelgk
zichtbare voorste en achterste plooien
van het zachte'verhemelte, benevens
de daartnsschen gelegen amandelen
met hunne talrgke groeven en holten
waarin zoo gemakkelijk spgsresten
cunnen achterblijven), bieden hen eene
prachtige schuil- en broedplaats. Van
uit deze spleten en holten dringen
de bacteriën dan veelal in het diepere
weefsel der amandelen binnen en ma
ken daar ontstekingen, zelfs etteyige
ontstekingen. De amanddcweRdaar
door op, wordt rood ènmaakt het
slikken tot eene pnnlijke zaak. Worden
de amandelen dücwgls op dergelijke
wgze aangedaan, zoo kan aie vergroo-
ting tot eene blgvende worden en dan
zgn ze nog veel gevoeliger tevens voor
andere ziekten.
Voor ons is nu alleen van belang
dat de diphtheriebaoillen daar ter
plaatse een schuilplaats vinden. Daar
groeien ze welig uit, vermenigvuldigen
zich met ongeloofelgke snelheid, schei
den hnnne beruchte vergiffen af. Kort
om, door hnnne aanwezigheid aldaar
roepen zg meestal, binnen enkele dagen
tijds, die versohgnselen te voorschgn,
welke kenmerkend zgfLvoor de echt*
diphtherie.
De echte diphtherie Want er zgn
ook onechte vormen, waarover straks
iets meer. Onder echte diphtherie ver
staan we alleen die vormen van ndhs-
keelontsteking, welke
1°. meestal gekenmerkt zgn door
het optreden- van min of minder dui-
delgke grauw-grgs-geelwitte vlek
ken, niet alleen op de amandelen, doch
evenzeer cd uitsluitend op de achterste
wand der keel, de huig en het overige
zachte verhemelte; en
waarbg uitsluitend de diphtherie
bacil de oorzaak 'is.
Ad 1. Ja, wel vinden wg meestal
oe genoemde vlekken in de neus-keel
holte bh' diphtherie. Doch jammer
genoeg knnnen die ook uf^d* «U®»
terwijl toch diphthenebacillen m enor-
me massa', aldaar gnvomien worden.
Zoo gebenrt het dikwgls, dat steohts
eene geringe roodheid (ten oprechte
gehouden voor eene doodgewone on-
schnldige kMl-katarrh) tioh, later door
bijkomende symptomen, onwederleg-
baar manifesteert als een geval der
gevreesde ziekte. J» «elf» dit eenvou
dige symptoom kan ontbreken en zoe
gebeurt het lang niet zeldzaam, dat
een persoon massa's diphthenebacülen
in znne neus-keelholte gastvrg her
bergt. zonder daarvan ook maar eeni-
Z list te ondervinden. Zoo staat het
id. met de z.g.n. gesonde bacillendragers.
Door de afwezigheid van elk ziekte-
sWptoomhun gezond voelen, gaan
Bij onbelemmerd voort zich in de maat-
schappij te bewegen. Daarom zijn
juist deze personen de meest te duch
ten voortkweekers en verspreiders der
gevaarigkste ziekten. Hen te onder
kennen van in dit opzicht ongevaar
lijke evenmenschen is in het dagelgks
leven nu eenmaal onmogelijk. Daarom
blgkt uit onze mededpehngen over
tuigend. dat het in deze tijden van
diphtherie, geen overdreven zorg i»,
elke keelaandoening, hoe onschuldig
schgnbaar ook, met een wakend oog
gade te slaan en toch vooral spoedig
een acts te raadplegen. Hg alleen heeft
hot „heilserum'' bg de hand.
Ad 2. Voor de echte diphtherie zgn
de diphtherie bacillen een noodxake-
lgk kwaad. Bg elke keelontsteking
dient dus hunne aanwezigheid te wor
den onderzocht. Dat kan slechts uit
sluitend het werk zgn van den arts.
Voor hem btyft de moeilgke taak, den
geoochten vijand zoo spoedig mogelijk
te ontmaskeren. Hoe eerder de diph
therie kan worden herkend, hoe beter
de kans om den patient te genezen
en hem te vrijwaren voor mogelgk
later nog volgende onaangename com
plicaties; boe gelukkiger ook voorde
beteugeling der ziekte. Dat deze taak
wel zorgen baart moge hieruit blg
ken, dat zelfs de meest typisch diph-
theritische veranderingen van het
neuskeelslijm vlies ten slotte toch nog
veroorzaakt kunnen blgken door an
dere agentia als juist de diphtherie
bacil.
Praktisch komt alles dus hierop
aeer, dat geen helderziende leek, geen
slapende luffrouw, geen piskijker of
sterrenwichelaar in staat is de diph
therie in zgne vroegste stadia (tevens
de dankbaarste voor. de genezing) te
herkennen of uit te sluiten. Znlks is
slechts het werk van den arts en de
onmiddellgk met hem in verbinding
staande bacteriologen. Aan hem dient
dus dezer dagen onmiddellijk elke keel
aandoening (zoowel in het belang van
het algemeen als van de lgders zei ven)
bekend te worden.
(Wordt vervolgd.)
GOUDA, 15 Decemnbr 1913.
De Bioscoop-salon „Gouda Vooruit"
1 aan de Hoogstraat heeft (leze week een
alleraardigst programma. Biet vangt als
gewoonlgk aan met een natuuropnamo
welke de toeschouwers nu verplaatst
naar het stadje York in E ngeland., Ver
volgens worden een tujeetal aardige
comedie's vertoond en dan komt het
leuke hoofdnummer „De Hertogin van
Foli Bergères." Her is oen opname van
een Pargsch danseresje, gehuwd met 'n
hertog, die als gevolmachtigd minister
weer in Pèrijs terug moet zijn en
waarvan het danseresje gebruik maakt
om eens een slippertje te maken naar
haar oude «Fou Bargèren", waar zij
een huisknecht ontmoet, die eveneens
„uit" is en die voordoet alB zijn hoer,
een gezanttschapssecretaris. Het is van
begin tot einde een alleraardigst num
mer, vol leuke tafereeltjes, die het
publiek dom schateren van het lachen.
De goede explicatie en pianobegelei
ding dragen niet weinig tot het suc
ces van deze film bg.
Bloemenmagazijn-I Jsselstijn.
Zaterdagavond heeft de heer J. J.
I Jsselstijn een magazijn geopend in het
perceel Hoogstraat 3.
De keurige etalage, die doet zien
dat dit magazyn vooral bedoelt te
geven fraai en artistiek werk, zag er
zeer smaakvol uit en trok bijzonder
de aandacht.
De Vermeulen-boot.
Naar wij vernemen heeft hodenmid
dag de door de N. V. Kurkwarenfa
briek v/h. Vermeulen Co. te Wad-
dinxveen aangeschafte eigen boot,
welke vanmorgen met vlaggen ver
sierd ligplaats had genomen aan den
Kattensingel, proefgestoomd.
Zooals reeds eerder gemeld zal deze
boot dienen voor bet vervoer van het
alhier woonachtige personeel der fa
briek.
Stads-Muziekschool.
ZaterdagVheeft in den Nieuwen
Schouwburg een openbare middag- en
avonduitvoering plaats j^ehad van de
leerlingen der Stadsmuziekschool, die
veel belangstelling heeft getrokken.
Bg de avonduitvoering was de ge-
heele schouwburg tot den nok gevuld.
De programma's welke zoowel des
middags als des avonds werden uit-
gevo«rd gave% blijk van de muzikale
kennis en ontwikkeling der leerlingen
dezer school en .hebben opnieuw eon
uitneipenden indruk over dezeinricb
ting gevestigd. 1
Pat de vorderingen det leerlingen
door het talrijke publiek-» bijzonder
werden gewaardeerd, bleek uit het
Herhaald applaus, dat meermalen, weer
klonk.
Dank zg de medewerking van het
bestuur'der sociëteit „Ons Genoegen"
kon deze uitvoering plaats hebben in
®en nis op het tooneel, hetwelk aan
het klankgehalto zeer ten goede is
gekomen. ST
Deze nis "is speciaal voor muziekuit
voeringen in den Schouwburg ver
vaardigd.
De „Witte Bioscoop" heeft deze
week een grotendeels komisch pro
gramma. Geopend wordt met het
Internationaal Journal, dat o. a. op
namen geeft van Pégoud en Chevilkrd,
beiden van hun bekende luchtevoluties.
Na een zeer interessant nummer een
prachtige natuuropname uit de Alpen,
volgt dan een drama in 2 af deelingen
„Het licht van den vuurtoren", een
zeer mooie schets Roeiend van begin
tot einde. Tot besluit van het program
ma eenige aardige komische nummers,
met een alleraardigst „B<jut-de-Zan
als kersendief'. De explicatie is wel
verzorgd en vooral in „Een misreke
ning" komt de heer Steenbergen weer
góed tot zijn recht. Een woord van
lof ook voor den pianist, die ditmaal
een gecombineerd piano- en orgeinum-
mur gaf, dat heel aardig was.
Heeuw+jk l>e Tempel. Vrgdag
jL hield het Leesgezelschap alhier, on
der voorzitterschap van Dr. van Sta
veren zijn 2de bgeenkomst in djt sei
zoen. Nadat de vergadering door den
voorz. geopend was, waarbg 't talrijk
opgekomen publiek welkom werd ge-
heeten, vervulde de heer R. Kooiman
met „Meneer Focus als Hypnotiseur"
door F. de Sinclair de spreekbeurt.
De hoeren G. C. v. Doorn, K. Edelman
en A. Goudswaard, Br., hadden daarna
een bydrage.
Met een woord van dank aan de
sprekers en met een tot weerziens
in 't volgend jaar sloot de voorzitter
de bgeenkomst. u
Ouderkerk a. d. Unci. Bg de
Ned. Hervormde kerk te Öt.-Maaitons-
dijk is beroepen Ds. B. Batelaan, alhier.
Voetbal.
Op bel .Sportterrein speelde giste
ren Oljnipm 1 tegen U.u.l. uil ilol-
lerdain. oijinpia kwam uil mei een
veranderde opstelling, zoouts wij Zal-
lerUug reed* meldden. &u twt inoet
gezegd, die opMieliiug ib tegengeval
len en heelt velen teleurgesteld. Mo
gelijk ih de ouderltuge v reeuidboid
nor wpeicrH iiiervan do oorzaak, doch
/sokcr is liet, dat Uljuipm utoi oen
beetje vuur ui de voorhoede had kun
nen winnen. De rechtsbinnen hield
ziju piuute dikwijl» niet, zoodat hij
te veel bij deu middenvoor was eu
Oeideu gaven den v leugelspeters te
weinig 1e doen. Dit zijn een paar gxuo-
te louteu geweest gistermiddag, die
een overwinning gekost hebben. Lu
het was goed, dat v. d. Horst m de
ichterboeoe „werkte voor twue, en
V\ uguer op drecl was, anders had
het er nog wel' eens treurig uit kun
nen zten voor Utyinjiia. lie achter
bank Keus blèek niet meer de oudo
te zijn, zijn spet is heel wat veran
derd en met meer ui aanpassing aau
hol tegenwoordige vootbul. Hoewel
goed werk verrichtend, bleek v. lter-
son niet op zijn piauis als nnd-hail.
Na dezo beschouwing over hel eifl
tal kuniMjn we kort ziju over het
verloop vyui don wedstrijd. Direct na
don atlrup noemt U.D.i. het spel m
iiuudeu en geeft Wagner in doel heel
wat te doen'. Muur iaugzaain aap
maakt Ulyuipiu zich los eu waagt en
kele aanvallen op het ttotterdamsche
doel, maar daar blijkt ,de achterhoede
goed in conditie te/^ijn. Het spel ver
plaatst zich uil tteer naar hot U.D,
i.-gedeeJle vaj h/t terrein en na ooui-
ge ver^eefsche /pogingen slaagt d#
luiksbinuoii, die wel aardig op droe!
was, maar vooral niet te lungzuaw
uioel zijn met het wegzetten van de
rfial, or in uit een mooie voorzot, de
"folding aan Oiyiiipia te geven.^^^H
Dit schijnt echter U.D.t. meer aan
te moedi^bn, want ouder loiding van
oen allerhaudigste rechtsbiunon, gaat
het gevaarlijk steeds, op hol Olym-
pia-dool afi ou ai blijkt Waging* nog
zoo good, een boogschot is henry
machtig on g^at juist ondor de 'lat
in hot net, i—1. Evou iator wordt
do achterhoede weer gepasseerd door
een fout van do» achterback, en <?on
Rotterdammer staat vlak voor Wag
ner, die zich nog bijtijds laat valieg
en hel schot stopt,1 waarna v. d. Horst
als de kippen er bij is, om de bal
weg te werken. Gelijk op spelend,
verstrijkt dan het eerste gedeelte.
Na de rust had Olyinpia den wind
eonigszius mee, en -blijkt nu sterker
dan U.D.I. Wagner beeft niet zoo
koel veel te doen gehad, voornamelijk
door het schitteren van van der Horst.
De ülyinpia-voorhoede lood aan 't
euvel als boven gemold. Wel jarmner
waren - eeigge mooie schoten van den
middenvoor, die juist ovter de lat
gingen, terwijl ook oen schot van
den Innksbuiten beter lot verdiend
had. Wel bleek vooral de achterback
van de Rotterdammers en „de keeper
goed op dreef te zijn, zoodat het ook
aan deze beiden te danken was, dat
er geen hooger score kwam. Toen
scheidsrechter v. d. Lee einde aankon-
fjigde, had Olyinpia een gelijk spel
gehaald (1 1) tegen het fraai com
bi neurende, kalm «n lair spelende
U. D. I. f
Voor den Goudsdben Voetbalbond
werd in de eerste klasse wederom
geen wedstrijd vastgesteld.
In de tweede klasse won T.O.P.
2 te Boskoop vandeV.V.B. met 6-0.
Inde 3e kl speelde Gouda 3 gelijk
tegen Schoonhoven 2, 1—1.
De Struis 2 won met 6—0 von
Olympia 4. onder protest van laatst
genoemde.
Vliegen.
Van Meel.
Van Meel maakte Zaterdagmiddag
te Tiel twee schitterende vluchten op
groote hoogte met zijn hydroplane. De
commandant der luchtvaart-afdeeling,
kapitein Walfii^rdt Sacré, was tegen
woordig luitenant Vettteegh met als
passagier luitenant Roemer Bosch was
per vliegmachine van Boesterberg ge
komen om de demonstratie by te wo
nen. Kapitein Waliaardt Sacré felici
teerde Van Meel hartelgk met zijn be
haald succes.
Luitenant Verstoegh en Roeper
Bosch vlogen om drie nor via Rotter
dam naar Soes torberg terug, g
Er waren duizenden toeschouwers.
Zondag vloog Van Meel naar Ng-
megen. (.Hbld.)
Up zien komen.
De, Standaard is in het geheel met
tevreden met de verklaring van Mi-
uister Gort van der Linden en echr jft
hei volgende ouder bovenstaauucu
titel;
De Miuisterieeie verklaring, hoe
wet wittend ook, geelt ons nog gee-
neriei houvast.
/-eiIa doet de premier niets eu zal
hg niets doen, tenzij eerst de Tweodu
Kamer oen van Rechts inkouieud voor
stel zal hebben aangenomen. Doch
dan inoet z.i. hel door ons in te die
nen corforui zijn aau de conclusie
op bei rapport van zijn Staatscom
missie.
Daar nu, ook naar zijn opvatting
eu bedoeiiug, deze coBciusie vrucht
vau een compromis zal moeten zijn,
belooft ons uit slechte zeker percen
tage van ons onafwijsbaar recht op
algeheele gelijkstelling net onze land-
genooten.
Wie onzerzijds, zou nu, zonder
moer, daarin kunnen bewilligen?
Geeft men ons zoo iets eigener be
weging, goed! Dan kan het aanvaard
op afdoening, maar niet als een com
promis dat we zelf «is voldoening
aan onze rechten hadden goedgekeurd-
Over zijn recht onderhandelt men
niet. uw'-,-.
Dat moet gegund of gew^fttxh
We hebben nu 65 jaar geleden on
der de redactie van art. 192; wie kan
dan van ons vergen, dat we zelf
zullen medewerken aan oen revisie,
die opnieuw eeu lijden van eeu halve
eeuw over ons zou brengen.
Bovendien, ai nam de Tweede Ka
mer onzerzijds een amendement op
zulk een compromisartikel aan, dan
ontbreekt nog ai ie zekerheid, dat het
niet/ in tweede lezing; beneden de 2/3
blijft, en schipbreuk lijdt.
Hot veiligst is voor ons voors
hands op zien komen te spelen en
heeft de Tweede Kamer een revisie
in onsen geest aangenomen, Iaat ons
dan nagaan wat er fan t« maken is.
Mits geen accoord o! compromis.
Jjivor oen u ais Staatsburger aan-
gonorën recht marchandeert ge niet."
De Moha Liza.
In de -Frfr. Ztg." vinden wg nog
eenige telegrammen uit Rome over
hot woervinden van Leonardo's mees
terwerk. Er blgkt uit, dat het werk
tlgms voorloopig is ondergebracht in
het Uffizi-Museura te Florence, en dat
de dief een te Pargs wonende Italiaan
is. Bg het verhoor verklaarde hg de
„Gioconda" uit het Louvre ontvreemd
te hebben als wraak voor de door
Napoleon in Italië tfodrevcn kunst
diefstallen. In zgn bezit werden bo-
vendiop nog twee miniaturen uit het
Mnseum te Miinohen gevonden.
De Telegraaf heeft nog een tele
gram, over de vreugde te Pargs, dat
wij hier laten volgen: De directeur
der nationale musea, de heer Henri
Marcel, was, toen hem de terugvin
ding der beroemde schilderij medege
deeld werd, zeer bewogen. „Wij zijn
zeide hg reeds zoo dikwijls het
voorwerp geweest van mystificaties,
dat ik aanvankelgk nog «enigszins
sceptisch tegenover het bericht stond,
maar het telegram over de terugvin
ding is in zoo besliste bewoordmgen
vervat en geeft blijk van zoo groote
kennis dhr Italiaansche musea, dat
zgn juistheid niet onmogelijk is.
Men beweert, dat de diefstal ge
pleegd werd door een persoon, die de
diefstallen van kunstwerken in Italië
door Napoleon gepleegd wilde wreken.
Dit bevestigt mijn eerste opvatting,
wij met do daad van een krankzinnige
te doen hadden. Immers, Italië zelf
heeft hetgeen door Napoleon gedaan
werd vergévep. Bovendien bestaat er
toch ook een recht van verjaring en
Italië dankt aan Frankryk zoo veel.
Indien wg in het bezit der schilderij zgn
en zy authenthiek is, dan sullen wij
haar haar oude plaats teruggeven. In
de toekomst tullen wg haar beter be
waken. Trouwens er werden in het
Louvre reeds maatregelen genomen,
die eiken diefstal onmogelijk maken.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor lste kw.
43, 2e 40 en 3e 36 oent per half kilo.
Vette Kalveren, rodel, aanvoer,
lste kw. 35, 2e 30, 3e 27 cent per
half kilo.
Vette varkens goede aanvoer lste
|kw. 26-Vj, 2e 25Vj, 3e 24 cent per
half kilo.
Schapen en lamineren goed aan
gevoerd.
Handel in vet vee en vette kalveren
redelgk, prijzen onveranderd, de vette
varkens waren lager, de handel ge
drukt, de afioop was slechts. Schapen
en lammeren traag, prgzen iets lager
de Londensche berichten waren lager.
Elf
oordi
ui het Koninklijk Meteriologisoh
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 773.3 te
Jle d'Aix, laagste stand 746.9 te Riga.
Verwachting tot den volgenden da«:
Meeat matige tot krachtige zuid
westelijke wind, betrokken tot zwaar
bewolkt, waarschijnlijk regen, «elfde
temperatuur.
VAN DSN
16 DEC. 1913.
Staatsleningen.
Ned. Cert. Werkelijke
3 pot.1
TWEEDE KAMER.
Vergattorüm van heden, half twee.
Voorzitter- Yr. 11. Goeman Uorgeaiua
3 t Vi t s b e g r o o i u g.
Aan de ord# ia hoofdstuk 11 (Uoo-
ge Colleges van .Staat).
De heer ter Laan, s.-d., vraagt
do satariHverhooging voor de ambte
naren tan do Rék est kamer te doen
ingaan op 1 Januari 1913.
De Minister van h'inanciëu
stelde oen verhooging voor, waarbij
do regeling zoo zal zijn dat de perio
dieke verhangingen zullen werdén ge
rekend vanaf 1 Jan. 1913, terwijl in
1913 geen meerdere verhooging zal
worden toegekend.
Hoofdstuk 11 werd daarop s. h.st.
goedgekeurd.
(De zitting duurt voort)
De Gioconda.
Pabus, 16 Deo. Naar een telogram
aan de „Matin" meldt zal de officieel*
overgavo van don teruggevonden
Gioconda aan Frankryk Zondag a. s.
door do Italiaansche Regoering ge
schieden. V
Op 91-jarigen leeftijd is te 's-Gra-
venhago overleden de heer J. M.
Vermeys, oud-hoofdcommissaris van
politie te Utrecht, ridder in de orde
van Oranje-Na*aau.
Minister Treub is hedenmiddag naar
Amsterdam verf rokken tot het bren
gen van een liezoek aan do automo-
lielen-tentoonstelling aldaar.
De demonen van de steppe.
Het gerechtshof te Jekatorinodar
heeft vonnis gewezen in do zaak der
bandieten, bekend ondor den nham van
de „demonen der steppe", die bet
zfiiden Rusland terroriseerden.
klaagden zyn lor dood ver
vier tot 15 'jaren dwang-
34 onder wie twee vrouwen
straffen vap 2 tot 6 jaar ge-
Daar de amnestie, afgekondigd bij
gelegenheid vin het 800-jarig feest
der Romanofs, nog van kracht is,
werd de doodstraf der 11 veroordeelden
in dwangarbeid veranderd.
Tnrkye.
Konbtantikopbi», 15 December. Een
Fransche bank zal dezo week lOmil-
lioen francs storten voor de betaling
der ambtonaren. Vgf millioon zijn reods
gestort om de leveringen aan het leger
te betalen.
Protest.
/Wishingmton, 16 Dec. Op aandrin
gen yan don Spaanschen gezant hoeft
BryanN den Ajnerikaanschon consul te
Chihuahua opgedragen by generaal
Vüla te protesteeren tegen de ver
wijdering uit de stad van de Spaansche
onderdanen.
Het hertogelijk paleis afgebrand.
Schwkkin, 16 Dec. Gistorenavond
is door onbekende oorzaak brand uit-
Sbroken in het Groot hertogiAiJk slot.
brandweer was spoedig ter plaatse,
doch deze kon niet meer dan den zuid-
westelijken vleugel behoud eu.
De groothertogelijke familie moest
in allerijl vluchten.
De schade is aanzienlijk. Prins Hen
drik vertrekt hedenavond naar Bchwe-
rin.
Spoorwegramp. x
Chemnitz 15 Dec. Gisteravond heeft
in den tunnel by Braunsdorff een
ernstig spoorwegongeluk plaats gehad.
Toen de trein uit Chemnitz den tujn-
nel doorreed, viel deze met donderend
geraas ineen. Tot nn toe werdén een
10-tal lgken. geborgen, terwyi ver
scheidene personen zwaar go won
werden.
Verif»
Hoera.
sohuid
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 8 pet.
Russische Obl. 1906
15 pct^^^^^^H
ld. Obl. (Gr. Russische
Spw.mii) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nicolai Spoo:
weg) 1867-69 4 pet.
Id. Obligatie 6e Emis
sie 4 pot
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Ail. Binnenland
Obl. 5 pot.
Brazilië Funding Lee
ning o pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Vunezulea Dipl. Schuld
1906 3 pet
Bank- en Credlct-Inste)
B Hagen.
Fed. Bankaandeelen
Industr. Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smelting A Refining
^Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert, v. A.
S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aana.
Kol. Credlet Install, en
Dllltuar Ondernemingen
Handels ver. „Amster-
dam" Aand. i,
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Nod. Handel-Mg.C.v.A.
Wijnbouw Rijen
Kotahoon" Mynbouw
Mg. Gew. Aand.
Redjang tabong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cob or Aand.
Petreleuin-Ondern.
Dordscho Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. My. totExpl.
v.Petr, Broon»U.v,A.
Shell" The Transp. A.
Trad Cy. C. v. G. A,
Scheepvaart ayeu.
Ned. Am. Stoomvaart"
My. Aand,
Htoomvaart-My. „Zee
land" Preferente A
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. l'tef. A
Fatiak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mij. A,
Diversen.
Max wel Land Gpant
□Cert. v, Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Oert. v. Aand
Spoorwegen.
HoU. IJzeren Spoor»
wegmija Aand,
Mg. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand
Zuni-Italiaan. .Spwmy
Serie A-H Obl. 3 pet.
W arsch au-W oenen
Spoorwegjnij. Annd
dito dito Act.^e Joniss.
America. Alison Alg.
767/t
83»'/,
61%
100%.
87%
mi
83
76'»/,,
36'/,
101»/.
76'/,
68'/,
64»/,
44
62
24'/:
57'/,
nw/i
883
Wf.
16
162'/,
o»1;,
18»/,
76'/,
83»/,
87'/,
82'/,
101*/,.
183
616'
526
193
118
3%
106'/,
2'/,
98»/,
98'/,
61'/,,
185'^
94'/,
43"/«
07'»/,,
232
162»/,
18
010'/,
27"/,,
164 'L
100'/,
144
27'/,,
168'/,
Hypb. 0m.( 1 pet, 'v 92
Erie Spoorweg-Mij.
Oow. Aand.
Cnsun Pacific Eailroftd
By- Cert. v. gear: A.
"Wabash Oew. Aand.
Premieleeolngen.
Amsterdam Aand. 3 pet.
Hongarije. Tneiss-He-
gulirungs-Ges. 4 pet.
GELDKOERa.
Prolonged 4»/, pCt.
Nat. SlHtsfi. stil, Baitonl. geen om
zet, Talndgen balm, Petroleum prijs
houdend, Amerikanen lusteloos, Mijnen,
stil. Rubbers beter.
196
8'/,
106',,
2»/,
7%
93'/,
81'/.
