Buiteniindscfc Nieuws.
2l23jn.erLl@L3a.d-
STATEN GENERAAL
n.
Stadsnieuws.
r
d
JËS-uuajsf
Ome geïllustreerde Weekhlidei.
MARKTBERICHTEN.
Laatste Berichten.
lingen.
BURGERLIJKE STAND.
Telegrafisch Weerbericht
Officieels Prijscourant
Kffeeten ba nil el U Amsterdam
837,
H
1057.
087»
plaat. van inschrijving wordt bepaald
muur de gemeente of
het
de woonpfuta gevestigd U of we* op
den dag, waarop de in te «ohrgren
peraoon of agn vader, moeder of voogd
ia geraakt in een der in het eerate Tid
van dit artikel omschreven gevallen.
4. Ten aanzien van de aangifte of
opgave ter inachrnving of ter inachrg-
ving opnieuw gelden de artt 16 en II
met dien verstande, dat de aangifte
geschiedt binnen dertig en de opgave
binnen tien dagen na dien dag, waarop
da in te schrijven persoon of zyn vader,
moeder of voogd ia geraakt in een der
in het eerate Gd van dit artikel om
schreven gevallen.
Artikel 102.
1. Met hechtenis van ten hoogate
veertien dagen of geldboete van ten
hoogste honderd vijftig gulden wordt
gestraft de in art. 15, eerate of tweede
lid, bedoelde persoon of diegene der
in laatstgenoemd lid bedoelde bestuur
der», die niet voldoet aan eene hem
b(j dat artikel of by art. 17, vierde lid,
opgelegde verplichting.
2. Met gevangenisstraf van ten
hoogste twee maanden of geldboete
van ten hoogsto zeshonderd gulden
wordt gestraft hg, die opsettelgk een
der in het eerste lid bedoelde feiten
pleegt.
De bijzondere aandacht wordt er op
gevestigd, dat by de in art. 16 ver
melde aangifte ter inschrijving gele
genheid bestaat om op te geven de
reden van vrgstelling, die de in te
sohrjjven persoon vermoedelgk zal kun
nen doen gelden.
f/O" Waar in het bovenstaande
sprake ia van vader, moeder of voogd
heeft zulks betrekking op minderja
rigen en strekt de uitdrukking „vader"
voor het goval, dat de vader do ouder-
ïyke macht of de voogdij uitoefent;
de uitdrukking „moeder voor het
geval, dat de moeder de ouderiyke
macht of de voogdij uitoefent; en de
uitdrukking „voogd voor het geval,
dat over den minderjarige voogdij
wordt uitgeoefend door een ander dan
den vader of de moeder. De uitdruk
king „ourator" heeft betrekking op
meerderjarigen en strekt voor het ge
val, dat dezen onder ourateele staan.
Waar in het bovenstaande sprake
is van woonplaats, wordt ten aanzien
van hen, die geen vrijwillige woon
plaats hebben, daaronder verstaan de
plaats, waar zy werkeiyk wonen, en,
zoo deze ontbreekt, de plaats van
vorbiyf.
Voorts is het noodig, dat door of
voor hen, die elders geboren zyn, bjj
het doen van de aangifte ter inschrg-
ving wordt overgelegd oen uittreksel
uit het geboorteregister, welk uittreksel
op aanvrage kosteloos wordt verstrekt.
Voor het doen van de aangifte tor
inschryving, die moet plaats hebben
tussohen 1 en 81 Januari a.a., zal ge
legenheid worden gegeven ter Secre
tarie (benedenlocaliteit, Afdeeling Mi
litie), des voormiddags van 9 tot dee
namiddags 1 ure, en wel voor hen,
wier goslaohtsnaam begint met de let
ter A. B. 0. D. E. F. G. H. I. J. K.
L. en M. tussohen den 2 en 16 Januari
1911 én voor hen wier geslaohtsnaam
begint met de letter N. O. P. Q. R.
8. T. U. V. W. X. Y. en Z. tussohen
den 15 en 81 Januari 1911.
Gouda, den 16 December 1913.
De Burgemeester voornoemd,
R. L. MARTENS.
Matin, dat de gezant der Vereenigde
Staten reeds voor eenigen tgd Presi
dent Poincard uitnoodigde tot een
bezoek aan Washington. President
Poinaaré heeft daarover toen in een
langdurig onderhoud met den Minister
van Buitenlandsche Zaken Piehon ge
sproken. Daarby werd ook de vraag
aangeroerd of een tegenbezoek van
President Wilson mogelgk zou zgn.
daar nu de President der Vereenigde
Staten op een oorlogsschip een bezoek
aan het Panamakanaal heeft gebracht
werd het niet onwaarschijnlgk geacht,
dat hij ook Frankryk zou kunnen be
zoeken. In Frankrijk ia het voorstel
van den Amerikaanschen gezant zeer
sympathiek ontvangen.
Bztxiifc.
Tegen de Schoolwet.
De aangekondigde groote liberale
betooging tegen de schoolwet der
regeering is Zondag te Brussel ge
houden, en, door goed weer begunstigd,
in alle opzichten uitstekend geslaagd.
Ruim 2600 vertegenwoordiger» van
liberale organisatie» uit alle doelen van
het land, Kamerleden, Senatoren, Ge
meenteraadsleden, en niet minder dan
260 burgemeesters hadden zich naar
de hoofdstad opgemaakt om aan het
protest tegen het ontwerp-Poullet
kracht bg te zetten. De stoet stelde
zich op bg de Beurs en marcheerde
daarna, de burgemeesters van de groot
ste Belgische steden, van Brussel, Gent,
Antwerpen en Luik vóorop, naar het
stadhuis, waar Max, de burgemeester
van Brussel een toespraak hield. Daar
na vereenigde men zich in de Magds-
lena-iaal, in de Dnquesnoy-straat, in
welke zaal, hoewel zg 5000 personen
kon bevatten, geen plaatsje onbezet
bleef, terwijl zelfs duizenden de toe
gang ontzegd moest worden. De toe
spraken, daar door venohillende spre
kers, o.a. den oud-burgemeester van
Brussel, Buis, de afgevaardigden
Frank, Hymans, deels in het Fransch,
deels in het Vlaamsch gehouden, ont
ketenden een geweldig enthousiasme.
Met algemeene stemmen werd ten
slotte een protestmotie tegen de school
wet aangenomen.
Auzzika.
De opstand in Mexioo.
tJit Mexico (Stad) wordt geseind
Niet-ambteiyke telegrammen bevesti
gen de nederlaag der opstandelingen
bg Tampico. Volgens een berioht van
federale egde werden 800 opstande
lingen godood viiór zg buiten het be
reik van het geschut der kanonnoer-
bootan waren. Er is geen groote
sohade aan particulieren eigendom
aangericht. WaaVschgalyk zullen de
rebellen een nieuwen aanval doen.
Ekoilano.
Uit Londen wordt geseind: Uit
Christchursoh (Nieuw-Zeeland) wordt
geseind, dat daar gisteren een man
zon worden terechtgesteld, dooh op het
vastgestelde uur was de beul niet aan
wezig, zoodat de terechtstelling niet
zou kunnen geschieden. Een boer bood
zich eohter aan, met een beroep or
de openbare veiligheid, om het well
van den beul te doen, zoodat de te
rechtstelling to* nog kon plaats
hebben.
Fumcnux.
Bezoeken.
Kaar aanleiding van de berichten
in Amarikaansohe bladen, dat Praai
dent Poinoaré een bezoek aan Wash
ington wensoht te brengen, meldt de
voor schoolgaande kinderen verboden
wordt
Voortgezet onderwijs.
L De verplichting tot het regel
matig bezoeken van inrichtingen van
onderwijs strekt zich nit in tot bet
voleindigende 18e levensjaar, met dien
verstande dat na afloop van het ge
woon lager onderwijs met een bepaald
aantal oren per week kan worden vol*
Staatsraad Heemskerk als
protestredenaar.
In een openbare protestvergadering'
op a.s. Vrydag te Leeuwarden zal
Staatsraad mr. Th, Heemskerk het
woord voeren. De vergadering, uit
gaande van het Locaal Comité van de
Unie. beoogt te protosteeren tegen
het besluit van B. on W. van Leeu
warden, inhoudende weigering van het
verzoek van de Unie-oollecte aan de
huizen der voorstanders van hetOhr.
Onderwijs.
De antirevolutionairen en
art. 192 der G. W.
De entirevolutionaro Kamerclub hoeft
gistermiddag vergaderd en verklaard
van meening te zgn, dat het antwoord
van den minister van binnenl. zaken,
heeftweggenomen de bezwaren tegen 't
zitting nemen iu de staats-oommissie,
welke inzake het onderwüsvraagstuk
zal worden benoemd. (N. R. Crt.)
Congres voor Kinderbescherming.
In de aluitingzitting van het Com
gres van kinderbescherming besprak
gisteren de heer J. van der Tempel
het onderwerp: „Kinderarbeid in de
wetgeving".
Na dit betoog, waarover van ge
dachten werd gewisseld kwamen in
behandeling en werden aangenomen de
volgende conclusies:
Leerplicht.
I. Do verplichting vangt aan uiter
lijk, zoodra net kind den leeftgd van
zeven jaren heeft bereikt.
Geen kind wordt tot gewoon h
onderwgs toegelaten, zoolang het den
leeftijd van 6 jaren niet heeft bereikt.
De verplichting eindigt, indien het
kind acht jaren leerling der lagere
school is geweest en het de klasse
heeft doorloopen, waarin het bg den
aanvang van het laatste schooljaar was
geplaatst.
II. De kinderen van ouders die een
vaste woonplaats missen, zijn ook on
derworpen aan de bepalingen vervat
in I. Van overheidswege wordt ge
zegd. dat deze kinderen het onderwijs
aan een lagere school kunnen volgen.
III. Uit de wet vervalle de bepaling
in art. 13 waarbjj ten behoeve van
werkzaamheden in landbouw, tuin
bouw, veehouderij of veenderij, ja»1"*
lgks voor ten hoogste 6 weken ver
gunning kan worden verleend, de
•obool niet te bezoeken.
IV. In de wet worde een bepaling
opgenomen, waarbg onder strafbedroi
ging aan den werkgever alle arbeid
II. Aan de vakken van algemeen
ontwikkelt onderwijs wordt ook indien
de onderwijsinrichting vakopleiding
beoogt éen bij de wet te bepalen mini-
qttfm aantal uren per week besteed.
III. Zooveel mogelgk wordt er door
den wetgever naar gestreefd het voort
gezet-onderwijs, althans in de eerste
arend volgend op het gewoon lager
onderwijs overdag te geven.
IV. De werkgevers zijn onder straf
bedreiging gehouden de jongelieden
in de gelegenheid te stellen het voort
gezet onderwijs te volgen.
Kindervoeding en kleeding.
I. In de wet wordt de bepaling
opgenomen, dat rechtstreeks van over
heidswege voeding en kleeding zal
worden verstrekt aan schoolgaande
kinderen, voor wie daaraan behoefte
bestaat.
II. Ouders van niet behoeftige leer
lingen kunnen hun kinderen tegen
betaling aan de voeding doen deel
nemen.
Kinderarbeid.
I. Wettelijke bepalingen worden
gemaakt tot net tegengaan van allen
arbeid, die direct of indirect verband
houdt met bet bedrijf of de nering,
welke uitgeoefend wordt door hem of
haar, die de opdracht tot dien arbeid
geeft, voor kinderen, die nog niet van
den leerplicht voor het gewoon lager
onderwüs zgn ontslagen.
II. Eveneens wordên wettelijke bm-
•lingen gemaakt tot sterke beperking
van don arbeidsduur voor jongelieden
beneden de 18 jaar. Ingeval het Voort
gezet Onderwijs wordt gegeven in uren,
vallende onder den arbeidstgd, wordt
deze in mindering gebracht.
III. Nachtarbeid voor jongelieden
beneden 18 jaar worde bg de Wet ver
boden.
Het congres zal de conclusies ter
kennis van de regeering brengen.
Het congres werd daarna gesloten.
Het grensincident te Oldenzaal.
Naar de ït.' R. Ct. meldt, hebben
de ministers van Binnenlandsche Za
ken en van Justitie een nader onder
zoek gelast inzake de behandeling van
het Finsche parlementslid HilliajPar-
sinnen aan net station te Oldenzaal.
Dit onderzoek, Zaterdag begonnen en
Maandag voortgezet, werd geleid door
mr. P. J. M. Schaepman, officier van
jnstitie te Almelo. Behalve de aan-
aagster, die daartoe uit Finland* is
overgekomen, was bg het onderzoek
ook tegenwoordig dr. Van Leeuwen,
lid der Tweede Kamer. Debetrokken
brigadier der Kon. marechaussee, ver-
unwoordigers van Stoomvaartmaat
schappijen 'de juffrouw van 't stations-
werk en stationspersoneel werden ge
hoord.
De klacht van Hillia P&rsinnen be
paalt zich hoofdzakelijk tot de twee
volgende feitenzij Werd gedwongen
te Oldenzaal den trein te verlaten, en
men heeft haar, op haar* verzoek om
een apart vertrek, waar zg haar geld
onder haar kleeren vandaan kon hiuen,
een privaat aangewezen.
zinnige beginselen in -toepassing zal I
brengen- 8pr. besprak ook de wen-
schel ijkheid van beperking der pre
ventieve hechtenis en vroeg voorts
een bepaling in de Kinderwetten,
waardoor men de uit de ouderlijke
macht ontzette vader en moeder zal
kunnen dwingen bij te dragen in de
kosten van de opvoeding hunner kin
deren. Spr. behandelde het vraagstuk
betreffende de lijkverbranding in
verband met de voltooiing van bet
crematorium te Westerveld-Santpoort.
De heer Schim van derLoeff
sprak over de bestrijding van de
oneerlijke concurrentie en wees op de
moeilijkheid daarvan in verband met
de rekbaarheid van het begrip. Spr.
vreest dat bet ondoenlijk zm\ blijken
dit kwaad te bestrijden met enkele
strafbepalingen. Spr. noemde ais een
noodzakelijkheid by een krachtige be
strijding de Merken wet, de artikelen
betreffende de onrechtmatige daad mi
vervolgens de invoering van een han
delsregister. Spr. vroeg spoedige in
diening van het ontwerp tot wijziguip
der Merken wet. Het wetsontwerp be
treffende de onrechtmatige daad zal,
naar sp/. meende, verbetering bren
gen. 8pr. wees ook op de misbrui
ten, welke thans nog kunnep voor
komen ten aanzien van het 'gebrui
ken van firmanamen, en sprak de
wenschelijkheid uit tot invoering van
een handelsregister, welks samenstel
ling en inrichting door spr. werd
verduidelijkt. In de meeste landen
van Europa vindt rnen dit instituut
reeds-, spr. hoopte dat de Minister de
voorbereiding daarvan ter hand zou
willen nemen.
Avondvergadering.
W aterstaatsbegrooting.
(spoorwegen.)
Voorzitter: Mr. P. J. Troelstra.
De heer van Wir hen, r.-k.,
vestigde de aandacht op den spoor
weg Alphen-Boskoop-Gouda mi op de
aansluiting van Ter Aar aan het
spoorwegnet, daarbij wijzend op het
belang, dat de kweekers te Boskoop
hierbij hebben. Ook bij de aanslui
ting van Ter Aar zijn de belangen
van handel en verkeer betrokken.
De heeren Helsdingen, s. d.,
F r u ij t i e r, r.-k., en van Vliet
a.-r., bespraken eveneens enkede on
derwerpen van plaatselijken aard.
De heer Schaper, s.-d., bepleit
te verbetering der positie van het
personeel.
Door verschillende afgevaardigden
werd de aandacht van den minister
gevraagd voor verbeteringen van ver
schillende stations.
De heer Spiekman, s.-d., noem
de de toestanden te Rotterdam on
voldoende. Niet een van de stations
is in overeenstemming met het inter
nationaal verkeer.
De Minister beantwoordde de
sprekers, was van oordeel dat aan de
ontevredenheid een eind moet komen.
De toeslag op de D-treinen houdt
verband met internationale bepalin
gen. Wat d© verbeteringen van de
stations betreft, de regeering kan daar
in weinig doen, wanneer de maat
schappijen niet willen. Omtrent. de
nieuwe loonregeling zal spr. advie
zen vragen, eén onderzoek naar vrije
Zondagen zal de Minister eveneens
Instellen.
Na repliek werden daarna ver
schillende art. aangenomen.
Bij de afdoeling Poster ij en
vroeg de heer Boogaerdt, r.-k., in
voering van gewoon port voor Indië.
De vergadering werd daarna ver
daagd tot hedenmorgen 11 uur.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Maandag 15 Dec.
Voorzitter: Mr. H. Goeman Borgeeius
Staatsbegrooting.
Vervolg.
De hoer Kleerekoper, s.-d.,
drong bij art. 26 (aankoop van de-
coratiftn) aan op beperking, waarna
hot artikel werd vastgesteld.
J u s ti t i e
Bij de algemeene beschouwingen
over justitie zette de heer Mondeis
uiteen welke taak naar zijn meening
het departement in de aangevangen
periodo zal hebben te vervullen. Spr.
oordeelde de herziening van hot bur-
geriyk Wetboek veel urgenter, dan
de behandeling van het Wetboek v.
Strafrecht. Spr. behandelde eenige
leemten in onze echtscheidingsproce
dure, en wenschte een centraal regis
ter daarvoor. De tAafzaak van no
taris van Dalsum in Zeeland behan
delde spr. en daarby kwam spr. op
tegen het aan banden leggen der po
litieke rechters. De vrijheid, van druk
pers op deze wgze aangerand, keur
de spr. af.
De heer van Hamel u.-l., her
innerde aan de leiding van dezen
minister in de -commissie tot herzie
ning van het Wetboek v. Strafrecht
en hoopte dat deze minister zijn vrij-
Diphtherltis te Boskoop.
De diphtheritische keelontsteking is
eene zeer besmettelijke.
In het algemeen zijn alle infeetueuse
aandoeningen der neus-keelholte uiter
mate geschikt voor overdracht op ge
zonden. Het is n.l. gebleken dat bg
het spreken, zingen, niezen en hoesten
een zeer groot aantal epeekselbollctjt
uit de mondholte naar buiten worden
uitgestooten. Dit gebeurt dan ook al
tijd, wanneer eene krachtige lucht
stroom van uit de iongen langs de
slijmvliezen van luchtpijp, neus
en mond strijkt. De meegesleurde
►eekaelbolletjea bevatten daardoor een
'schaafsel van alle ongerechtigheden,
welke zich daar ter plaatse bevinden.
Een ieder zal wel eens opgemerkt
hebben, hoe bij het niezen in eene
kamer, waarin de zonnestralen vrien
delijk binnenvallen, deze rijkelijke uit
storting van speekselvlokies, zeer dui
delijk zichtbaar is. En vele lezers ken
nen gewis wel personen wier spreken
steeds van znlk een onaangenamen
druppeltjes-regen vergezeld gaat. Dik
wijls zgn afwijkingen aan de tanden
dan hiervan de reaen.
Minder bekend is het echter, dat er
naast deze zichtbare speekseldruppelties
minsten* evenvele onzichtbare gelijk
tijdig worden uitgeworpen. Deze laatste
vormen zelfs bg het gewone
verreweg de meerderheid. Een
geleerde, Pfltigge, heeft zulks duidelijk
aangetoond. Nadat hg op verschillende
plaatzen ia zgn laboratoria z.gji. speci
fieke voedingsbodems had opgesteld
met eene
fieke voedingsbodems had
(dat zgne schalen, gevuld
groeien), nam hjj eene cultuur vand
«paalde bacteriën in den mond en
wandelde daarmede, al sprekende, door
rijn laboratoria rond. En wat Meek nu?
Dat na enkele dagen de meeaten dier
voedingsbodems druppel vonrijp fc0j0_
nien gingen vertoonen vanjskt de
zelfde microorganismen als h|
den mond genomen. Zelfs zeer ver
wijderde voedingsbodems vertoonde
nog eene positieve uitslag. Daarmede
stond de verspreiding der bacterie in
z. g. n. druppelvorm onomstootelijk vast
Het zal nn duidelijk zgn, dat heel ge
makkelijk zulke zwevende besmette
speekseldrnppeltjes door omstanders
kunnen worden ingeademd, aldus de
infectie overbrengend.
Deze proeven bevestigen ook nog
eens kristal helder, de groote gevaar
lijkheid der in het vorige artikel reeds
proken gezonde bacillendragers,
rm deze verspreiding in druppel-
vorm tegen te gaan, zal de patient
zelve heel veel kunnen medewerken.
In de eerste plaats ia het zaak (ook
terwille zijner eigen, gezondheid) het
aantal bacteriën in den mond en neus-
keelholte zoo veel mogelgk te beper
ken. Het geregeld spoelen van den
mond na eiken maal tgd en het zorg
vuldig poetsen van tanden en kiezen
voor het ter ruste gaan zgn uitste
kende middelen om de nesteling van -
kwaadaardige bacteriën doelmatig te
verhinderen. Mochten deze maatregelen
toch enkele malen talen en zich toch
eene keelontsteking ontwikkelen, das
dienen sterkere antiseptioa aangewend
te worden om de ziekteverwekkers
onschadelijk .te maken. Doch vooral
kan de patient zelve nuttig mede
helpen, door bg eiken hoest of niesbui
den zakdoek voor op mond te brengen.
Deze vangt dan Jffi ongerechtigheden
op, welke anders vrg in de ruimte
zouden rondzweven, met de groote
kans gezonde personen te infecteeren.
Onze kinderen sollen wij daarom deze
goede gewoonte zoo vroeg mogelgk
trachtten eigen te maken. Dubbel
noodzakelijk is een ruim gebruik der
zakdoek, bij z. g. n. verkoudheid, waar
bg juist het bacteriën-aantal in de
neus-keelholte zoo enorm vermeerderd
kan zgn, en het niezen en hoesten
dikwijls de eenige verschijnselen vor
men. De verspreiding der diphtherie
door de druppelvorm is terecht de
meest gevreesde, daar zoodoende één
lijdertje op de schoolbanken, het leven
van verscheidene zijner kameraadjes
kan in gevaar brengen.
Een tweede wgze van overbrenging
der besmetting is die door de droge
stof. Zgn de uitgestooten speeksel
drnppeltjes eenmaal op den grond
aangekomen, dan is toen het gevaar
>r eene nieuwe infectie nog niet
feweken. Wel verdampt het vocht der
ruppeltjes, dooh de schadelijke inhoud
daarvan verdampt niet. Integendeel,
nog dagen, weken, maanden ja jaren
lang kan ze den worstelstrijd volhou
den met den dood, hierde uitdroging.
Zoo heeft men meerdere malen in het
•tof van ziekenkamers, waarin tering
lijders verpleegd geworden waren, nog
na 2 a 3 jaren levensvatbare tuberkel
bacillen kunnen aantoonen, instaat eene
nieuwe tuberculose bij mensch en dier
te verwekken. Door tocht of bezem
opgejaagd, dwarrelen de schijndoode
bacteriën op, belanden zg tenslotte
weer op hunne lievelingsplekjes in het
menschelgk organisme.
Daar worden ze wakker; de groei
begint opnieuw alras gevolgd door
eene intensieve vermenigvuldiging.
Schiet het organisme nfi tekort in zgn
verweer, zoo is het gevaar der ziekte
in zgn geheelen omvang weer aanwe
zig. Het stof bracht aldus den slui
merenden vgand over. Ter illustratie
deel ik hier de belangrijke onderzoe
kingen mede van den Franachen ge
leerde Cornet. Hg liet teringlijders
ongehinderd hoesten en spuwen op een
groot tapijt en bewaarde dit geruimen
tgd tot het geheel droog geworden
was. Daarna bracht hg hierop een
48-tal marmotjes, hen geheel in hun
doen en laten op dat tapijt vrijlatend.
Zoo zag hg er verscheidene achter
eenvolgens ziek worden totdat na
eenige weken 47 van de 48 Proef-
beestjes aan de voor hen doodelijke
tuberculose bleken te lijden. Zoo de
monstreerde Cornet het overbrengen
eener infectie langs drogen weg. Ook
voor de voortplanting der Diphtherie
dient hiervoor dus te worden gewaakt.
Daarom is het te veroordeelen, dat
eene ziekenkamer keurig gestof
is met dikke tapijten en gord.
Slechts afwaachbaar linoleum mag
aanwezig zgn. En dan vooral weinig
stof opjagen! Afnemen met natte doek»
alleenvoorkomt de gevaarlijke infeo-
tie door opgejaagd stof. Uit ditzelfde
principe moet worden aangedrongen
op het met stofbindende ohén behan
delen van de vloeren van scholen,
vereenigingslokalen en vooral van
winkels, waar eettraren warden ver
handeld. In deze richting oefent het
pabliek nog veel te garingen aan
drang uit.
Eene derde wgze van diphtherie-
besmetting eindetijk ia mogelijk. Door
spreken, hoesten, enz. besmetten de
patiënten hunne boeken, gereedschap
pen, beddegoed en wat al niet. Ge
zonde personen kunnen nu deze voor
werpen aanraken, en aldus het ge
vaarlijke ziekt*verwekkende agfnp In
hun eigin qf eens ander's organisme
binnen brengen. Deze geg van in
fectie zal slechts te ontgaan zijn, door
zoo spoedig mogelgk afdoende ontsmet
ting te doen plaats hebben van alles
waarmede de patiënt in aanraking kan
zij* geweest: In elk geval van be
ginnende keelontsteking, zullen we
dus dezer dagen goed doen, den lijder
dadelijk van de omgeving te isoleuren,
daarbij allee afzonderende waarmede
hij in direkt contact is geweest om
dit zoo noodig later te doen ontsmet
ten. Bij de verpleging mag hetwas-
schen der banden in eene sublimaat
oplossing van 11000 niet worden
nagelaten.
(Wordt vervolgd.)
SOUDA, 16 December 1913.
Statenverkiezing Gouda.
De afdeeling Gouda dar Chr.-söc.
party heeft voorloopig candidaat ge
steld voor het lidmaatschap der Pro
vinciale Staten (vacature-Nederhorst)
den heer E. A. Keuehenius, arts, te
Scheveningen.
De nieuwe R. H. B. S.
Dé memorie van antwoord
op h*t 5e hoofdstuk der staatabegroo-
ting bevat o.a. het volgende met be
trekking tot de stichting van een
nieuwe Rijks Hoogere Burgerschool
alhier.
„Bij het opmaken der plannen van
de stichting van een nieuwtgeboüw ten
behoeve van de Rijks Hoogere burger
school te Gouda, is de noodige zui
nigheid betracht en van al wat niet
strikt noodig ia,-heëft men rich <lkar-
bjj zorgvuldig onthouden. De grootte
van het gebouw en de aanzienlijke
kosten van het grondwerk in aanmer
king genomen, kan de raming dan
ook geenszins hoog worden genoemd.
Het kleinere kifoonW der Ajkmaarsche-
school is in 1866 gesticht zoodat een
vergelijking daarmede niet opgaat,
„Dat door uitbreiding van het am
bacht*- en handelsonderwijs het leer
lingental der Goudsche Hoogere Bur
gerschool in de toekomst belangrijk
zou verminderen, is niet aan te nemen.
Bovendien is noodzakelijkheid van een
nieuw gebouw, niet uitsluitend te wgtep
aap het gebrek aan ruimte ia het tegen
woordige, doch ook en voornamelijk
aWi de construotieve gebreken, welke
dit aankleven, waardoor het voor zijne
bestemming ongeschikt Ifi. Uitstel van
den voorgenomen bouw ware alzop
kwalijk te verdedigen.
„Omtrent de bepalingen van het met
de gemoente te sluiten contract is thans
overeenstemming verkregen. Zooals
reeds in de memorie Tart Toelichtinj
werd medegedeeld, zalzg voor f 7Ö00"
bgdragen in de bouw en inrichtskoa-
ten. Bepaald is voorts dat de tusschen
Rgk en Gemeente bestaande overeen
komst inzake het medegebruik van lo
kalen door het gymnasium en die be-
Haig f
IJz*r ep staal. Firma J. II. Kok
Jfl^fyle hgt
soneeï aafi hoogere burgerschool en
gymnasium zullen gehandhaafd blijven
Bg den post- en telegraafdienst is
met ingang van 1 Dec. ji de brieven
totwiMMtar ArBtmymfmt* t
naar Maastricht en t*nceia4iobad*is-
teht aldaar.
Door de politie is alhier
aangehouden een gesignaleerd persoon,
die nog 3 maanden hechtenis moet
w r 4s aangehoudene
overgebracht naar het Hu» van Be-
nmring te Rotterdam.
Op de Vrgdag, Zaterdag en Zondag
te Utreoht gehouden pluimveetentoon
stelling doqr Ornithophilia behaalden
de volgende, atadgenootea prijzen. fH
De heer C. A. M Spruijt 7 eero,
36 eerste, 20 tweede, 17 derde pryzen,
6 zeer eervolle en 6 eervolle vermel
dingen en in de afdeeling postduiven
met wg gtuks 1 eerste en 5 tweede
prijzen. De heer C. W. Blok in de
nfdeeling sierduiven 1 tweede prijs en
3 aeereer,voile vermeldingen. Ded heer
H. Dernóe met postduiven 1 tweede
en 1 derde prgs. Den, heer J. Prévd
met één postduif 1 eerste prijs.
Hedenmiddag werd ten Raadhuizé
riMer aanbesteed dè levering van dé
benoodigde materialen ten dienste vmi
de Fahncng» in 1214 in 18 per ceel en.
Ingsckreveu weid door
1. Houtwaren. N.V. v. Wijngaarden
en Co., Uzerhandelvennootschap Rot
terdam f 1627,56; N. Troe, den Haag
f 2428, -; N.V. v.h. W. Hoogend.jk
Wz. Rijnsch eikenhout f 2075,— en
Inl. eikenhout f 1616.—.
2. Grepen- en Vurenhout. N.V. v.h.
W. floogtendijk Wz. f 908,N. Trap,
f 129.50.
4, Gereedschappen enz. Firma J. H.
Kok 383.76.
6. Lood en rink enz. Firma J. H.
Kok <f 827,50P. J. Spee f 840- fi.
J. Khbouw f 84A—
6. Verfwaren, Oliën en Teer enz. P.
J. Revet en Zn. f 1186,30 J. de Waal
en Zn. te Utreoht f 1039,605.
7. Gla». M. J. iiouwing te Sneek,
P. Dolk en Zn. te Rotterdam, J. de
Waal en Zn. te Utrecht gedeeltelik
ingeschreven
8. Grint. Ongez. A. Mastenbroek
f 2,59s, H. P. van dor Wal f 2.54, W.
de Jong te Gouderak 12.50, H. Spek
snijder te Ouderkerk f 2.46 p. K.M.
9. Steenslag. Bazait-Mij. te Rotter
dam f 4.35 C. Brussée, Ouderkerk rid
IJsel f6,24; v. Koppénhagen en do.
Utrecht "f 4,16 monster A f 5,76 mon
ster B: N. Ba zal t Mij. Zaandam f 4,80.
10. Zand. K. A. Dekker, te üoudorak
metsel zand 80 ot., straatzand 80 ot.
biggelzand f 1.
12. Waalstraatklinkera. A. W. Bur
gers te Weust, gem. Beuningen, klin-
nkers voor rijwegen f 19.20, klinkers
voor roetwegen f 18,90; Stoomwaal-
steenfabriek te Nederhemert monster
A f 16.75, monster B f 16,75; Binsber-
gen en v. d. Pol te Eek en Wiel f 18.47.
14 I Jsselstcen. Joh. Dessing en Oo.
f 7.30, firma J. C. van Vliet f 6.90.
16. Bouwmaterialen. Joh. Dessing
Co f490.—, A. Jonker tic Zoon
f 482,25.
Boskoop. Ook dr. II. P. Schim
v. d. Loeff, predikant bij de tteinon-
strantache gemeente te Boskoop, is
door den kerkeraad der Ned. Hervorm
de gemeente van St. Petersburg voor
twee predikbeurten uitgenoodigd. Dr.
van der Loeff zal op 4 en 7 Januari
aldaar een godsdienstoefening leiden,
nh op den Zondag vóór Kerstmis en
op den eersten Kerstdag, volgens den
liussiBchen kalender. (N. lt. Crt.)
„Arnold Spoel."
Ueze óuugv citicia^ing gal gisleiun*
u»'ojiU haar iwriiu cuucerifiil Utt »«-
zoen. Uitgevoerd wiuxlvu urm keur
werken, met «oii voor «upraun ou
alt. Vüór de pauze kreeft men eerst
Agrippimt van (jeruutienii, voor ge-
luengu koor met alt-solo, ot juistsr
geangii voor AH-soto n*4 hiswUh-ü-
vudmgvti Voor gemengd koor. Mevr.
v.. d. Meer-Utiert» uit Rotterdam zong
deze nolo. Zij tieeh een werkelijk
groote Htem, goed dragend en warm,
douh bisouder donker van timbre,
tiaar verschijning doet deuken jéffrt
bfau tUude van de vroegere Dut
t-ifciie opent. Haar zingen ook oëuigs-
sln*. Uft tooiivoriinng in lochmsoh
wel ontwikkeld, de voordracht dra
matisch genoeg om te boeien, doch
neigde in deze solo nritr het lur-
moijantd. De te dohkcre uitspraak
van sommige klanken werkte dit in
de hand. Dal ten slotte een luonolo-
neu indruk van het geheel achter
bleef, moet enkel en alleen worden
toegeschreven* uun de Compositie, dje
naar onzen smaak nogal ouderwetsdh
vah bouw en bewerking geleek. Iets
tams uit do oude doos dat liever biet
te voorschijn ware gebracht. Tg meer
niet, omdat ondanks de goede inten
ties van directeur en zangevscliuur,
de uitvoering uiot zóó was, dat hel
werk duardoof op een honger plqir,
werd gebracht. Dat het koor niet op
gewassen zou zijn tegen zyn taak om
de bedoelingen van den toondichter te
vatten en weer te geven, kan toch
moeilijk gezegd woyrden.
Doch liever nog dit werk, dan <h'
daarop volgende D o r o 1 e y-f i u a I o
van Mondelsttohu, den contodnist der
aoete inclodifen, bij wion altijd allfes
even gjud nu correct af is, bij wieu
men nooit urnlere oplossingen hoort
dan zulke, die men zelf juist verwacht.
Kei* imis» tlojineriu Fiuth muss Bie
den, RheingPHi-biecht herhuf. Het klonk
nog gelikier dan zijn Auf Fltigeln
des Gesanges of zijn Lied obue Wok-
te no. 9. In beide besproken koor
werken komt een wraakroep voor.
Eigenaardig zijn die twee te vergelij
ken, daar zij beide wel éen hoogte
punt moesten vormen, zoo voor de
solisten, ais voor het koor. O. i. is
Gernsheim nog wel bet beste geslaagd
in het weergeven van «Ie wraakstero-
ming. Het stond ons in alle geval
nader dan de weeke en weoë zoetvloei
endheid van den grooien Fdfx.
Het koor deeyi onder leiding van
zijn directeur zichtbaar zijn boet. Het
Verrichtte wel geen wonderen, doah
hier mag gewezen worden bv. óp
Het: „Solist dein Uerz *uui Lohu uus
gebeu", dat pp gosongen, zeker het
glanspunt van den avoud was. Jam
mer dat hei zoo kort was
Mevrouw van Wipten—Blok uit don
ilasg zong hierin dë sopraan solo, ïn-
tollignut en smaakvol. Ze heeft een
goede stMn, mi weet die ook goed te
gebruiken.
Na tie pauze gaven beide dames
eenige liederen en het moet direct ge
zegd worden, dat «e hiermee heel wat
beter voldeden dan in 90e koorwer
ken. De sopraan zong ,,Üp het gei
leweitje', een melodieus hedeken van
Ca tb. y. Ueuue», dat een gevoelige
voordracht vereischt en door een be-
trekkolljken eenvoud, juist zoo moei
lijk in de Coucertzaai is weer te ge
ven. Daarna extra Kindek» iu
de wei", en ten slotte „Verlangen'*
blijdschap van dezoüde componiste.
Zy voldeed met deze liederen bixou-
der. ilet zingen zeil, de voordracht,
do uitspraak, alles was technisch vol
doende af, terwyi in de voordracht
geeu valsche pathos hinderde.
Do alt zong vier liederen van zeer
uiteenioopouden aard. Allereerst het
bekende, veel gezongen „Von ewiger
Liebe van Joh. Brahms, don groo-
ten epigoon, ilet lied ligt haar goed
en wij mogen niet anders zeggen,
dan dat zg het ook goed zong. .Het
begin had nog sterker ingehouden
en het slot nog meer uitjubelend, met
grooter zeggingskracht voorgodrageu
kunnen zgn. ue urtwerkiug op net
publiek ware nog pakkender geweest,
oehumann s „Widinung werd wal
het eerste couplet betrett te beheorschl
gezongen. Daarom contrasteerde het
iwucuc gedeelte „Da pist die Kuh
ugn voldoende met tiet vooruigaunde.
Maar het slot gal daarentegen éen
goede climax te noorou.
i>e beide mnig-gevoeuge liedjes van
i'ijzel, die er op volgueu, werden
zonder sentimentaliteit voorgedragen,
woeker dan uien verwachten zou vau
een verschijning, kloek als Holland s
welvaren, die men zich moeilijk ai»
een minnend maagdeken denkeu kan.
De begeleiding van den heer de Vo
gel, correct en beseheiden, paste zich
zeer goud aan by de bedoelingen der
zangeressen. Voor beide dames klonk
temht een hartelijk applaus.
Als slotnummer gal de veroouigiug
„Binnen und Minnen" van Hoffmann.
Dit fragmentarisch werk bleek ten
slotte nog het meestbeteokenonde der
drie koorwerken. Aan den inzet der
tenoren was de invloed der pauze te
bomerkeu. Eigeniyk schoen hot eer
ste godeelto van dit koor den tenoren
te machtig te zijn. Gelukkig dal hut
vrouwenkoor, vlak riwcujv ig nMU<
ster! wean au dcinla. fyjj4
bel mooi werd gezon'góu.'
bracht voor de zankores geen werk
dat <le indruk over haar kon wijzigen.
Do sopraan zong haar solo met over
tuiging „Buthe mir gut, doch rathe
nicht ub". Men voelde dat het zoo
moest zijn.
Vreemd deed aan de vertolking van
,,Vlel vogel sfnd gsfiogen, viel Blu-
men sind vorblUkt waarin vau p p
naar f f en weer terug naar pp, in
élke twee regels. Do tekst geeft dat
niet aan, doch cogiponjstcn hebben
bonis vreemde invallen.
Het koorgedeelte ze, du Wpt-
tcrslurm" en*, was werkelijk mooie
muziek en het werd ook mooi gezon
gen. Eore zij koor en directeur I
Dal het slotkoor tot een climax
Voerde, was van (lit werk ook zeker
©en groote verdienste.
Als eindoordeel over dit concert
kan gezegd worden, dat hot Voor
do vereeniging en voor den Directeur
eon vry goed goriaagd® uitvoering is
geworden. De pianobegeleiding der
koorwerken bleek fn goede handen.
Evenals het ksor* beijverde de pianist
zich de intMitiee van den dirigent
naar voren to brengen. A. I.
(Wegen* ongesteldheid van onzen
gewonen muziekversla^gevor).
Naar aanleiding der geruchten in
do diverse bladen over de plannen van
een Duitsche opera to Utrecht geves
tigd zou worden, bericht 't Concert
en Thoater-bureau M. J. de Haan, te
's Gravenhage, dat ook van deze zijde
in het komende seizoen Duitsche opera
voorstellingen te>orwachton zijn, daar
dit bureau sedert eenigen tgd in on
derhandeling is met een bekende
Duitsche Opera-direotie tot het geven
van Duitsche opera-voorstellingen in
het seizoen 19141916 in hoofdzaak
[eregeld te Amsterdam, Den Haag,
itterdam, Antwerpen en nu en dan
in de provinciesteden. Op het reper
toire staan: Der Ring, Lohengrin,
TannhUuser, Meistersinger, Fliegende
Hollander enz.
/.dull
gcr
Rol
Het Leven brengt in beeld de con
ferentie met don DoiUcben Keizer
omtrent het Zabern-iohandaal, verder
het huwelnk van de dochter van Pre
sident Wilson met den heer F. B.
Sayro, ma kijkje in het Postkantoor
te Amiterdam bij de aitdeoling van
het pensioen, de verschillende J echt-
party on in Dnitachland vaar Prins
Hendrik ooit aan deelnam, het nieuwe
Franache ministerie, verder earicaturen,
raman-bijvoegsel en varia's.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Osaen en Koeien goede
aanvoer, pryaen waren voor 1ste kw.
43, 2e 40 en 3e 36 oent per half kilo.
Magere osaen, melkvee en vaarkoeien
goed aangevoerd.
Vette Kalveren, goede aanvoer,
1ste kw. 36, 2e 30, 3e 27 cent per
half kilo.
Stieren redel. aanvoer, lsto kw. 36,
2e 30, 8o 27 cent per half kilo.
Vet vee stag pryshondend, vette kal
veren en «tieren traag, prijzen iets
lager. Op de magere markt was de
handel gewoon, pryzen eerder lager.
TWEEDE KAMEK.
Vergadering van heden.
Voorzitter: Mr. H. Goeman Borgeaius.
Staatsbegrooting kvoor 1914.
Hoofdstuk Justitie.
De heer van Raalte (u.l.) dringt
bg den minister aan op beperking van
zijn taak eh raadt hem ernstig geqn
groote vraagstukken ter hand te nomen
Spr. wijst op de vele wetten die ver
anderd zyn of op weg zijn te veran
deren. Daaraan heeft de minister zjjn
aandacht eens te wijden.Er moet vooral
continuiteit bestaan aan het departe
ment van Justitie; iedere minister
bepaalt zgn eigen bestek, maar iedere
opvolger trachto voort té gaan, waar
z^n voorganger is gebleven.
Vervolgens w(jst spr. op het groote
belang van een goede formuleering
van het zeereoht, aangezien een groot
deel van do wereld vloot geregeld onze
havensbezocht en daarom een contract,
en rechtsverhouding ontstond die in
haar rechten en verplichten dringend
een afdoende rogeling oischt.
De heer Rink (u.l.) besprak hat
vraagstuk van de oneerlijke concur
rentie en drong aan om verscherping
van bepalingen, tntegenstelling met
den heer Sriiim van der Loeff ver
wacht spr. veel van dergelijke bepa
heer Aalberse (r.k.) sloot
rich bg den hoer Rink aan.
De noer Merchant bepleitte ver
betering van rochtspësitie der nota
rissen in verband met hetgeen mat
Notaris Van Dalsum is voorgevallen.
De Kamers van Toezicht gaan wel oens
bniten hunne bevoegdheid hetgeen spr.
met voorbeelden illustreerde.
(Da zitting duurt voort)
De burgemeestersvacature te
Zaandam.
Hot Kamerlid, de heer K. ter Laan
heeft zyn sollicatie naar de betrokking
van bnrgomaester van Zaandam aan
H. M. do Koningin ingezöndon.
De spoorwegramp by Chemnite.
Catiorm, 10 Dec. In 't geheel zyn
6 spoorwagens en een locomotief ver
brijzeld, 6 wagons zijn uit den tonnal
ld. Negen lijken zijn gevondeft,
10 personen worden nog vermist. Hun
indontiteit is nog niet vastgesteld. I)e
gewonden zijn meerendeels levensge
vaarlijk.
Levensvertekeringscongres.
Naar wg vamenon, zal het verze
keringscongres, Jat in 1915 to Han
Francisco ter gelegenheid der Panama-
tentoonstelling gebonden wordt, een
algemeen karakter dragen, zoodat alle
verzekeringsbranches vertegenwoor
digd nullen zijn. Dit is het eerste alge
meene verzekoringscongres dat wordt
gehouden.
Dan heer W. Letenstein v. Voort,
directeur voor Nederland der Mituel
Levensverzokeringsmü. heeft de rega
ling voor de Nederlandscho deelne
ming aan het Congres op zich ga-
nemen.
De brand to Schwann.
Gisterenmiddag is opnieuw brand
uitgebroken in de overblijfselen van
het Hertogelijk Paleis. Met kracht
breidde het vuur zich uit en eerst gis
terenavond kon de brand worden ge-
bluscht. De schade komt vooral voor
rekening van 8 verzekeringsmaat
schappijen die elk voor c.a. 800.000
Mk. sohade Inden.
Het meubilair wjia niet verzekerd,
zoodat de schade daarvan aanzien
lijk is.
GOUDA.
GEBOREN13 Dec. Willem, ouders
J. M. Heij en N. de Knegt. Cornells
Adrianu» Marie, ouder» M. J. Verzyi
en J„ M. van vliet -r- 14. Alida Get-
rigje, ouders J. van den Bos en C.
Vijfhuizen. Hendrika Lena, ouders
A. de Hoop en C. de Hoog.
OVERLEDEN141
A. Lublcen 6 ihnd. -
Edel 6 mnd.
c. Franciscus
Cornejis den
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand i772.0 te
11e d'Aix, laagste stand 745.7 tel^r-
wick.
Verwachting tot den volgenden dag
Krachtige tot matige westelijke tot
zuidwostelijke wind, zwaarbewolkt mot
tjjdolijke opklaring, aanvankelijk nog
regenbuien en iets koeler.
VAM DKN
16 DEC. 1913.
.Stutslcctlicru.
Nod. Cert, Workeiyke
Schuld 3 pot.
Ooatenr. Belaotingvryo
Kronenrente 4 pot.
Port. Obl. 3do Serie
Amort. Schold 3 pet.
1906
Obl.
Rtusisohe
ld. ÓM. (Gr. Kustdache
Spw.mij) 18981 pot.
ld. Obl. (Nicolai Spoor-
'fdc
Koer».
78'/,
88?/,
61»/.
100»/,,
87%
89'/
weg) 1867-69 4 pot,
ld. Oblfgntie Ce Kinit-
»io 4 pet. 82!/g
Japan. Obl. 1899 4 pet. 75l6/„
Mexico Afl.Binnenland
Obl. 6 pet, 8»'/,
Brazilië FundingLeo-
ning 5 pot. 101V,
d. Obl. 1889 1 pet. 761/,
Veneanlea Dipl. Schuld
1905 8 pot. 587,
Bank- en Credlet-Initel
llngon.
Fed. Bankanndeelen 64'/,
luüuktr. Ondernemingen
American Car Fonir
dry Comp. C. v. A. 43'»/,
Id.Smelting Rehiring
Co. Cert. v. Aand.i 67"/,
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. Aj 24
U. S. Steel Corp. Cert,
r, Oow. Aand. 57»/,
Kul. Credlei Initell. en
Cnltnnr Ondernemingen
Handelaver. „Amntor-
dam" Aand. 226"/,
Jav. Cultuur Mij. Aand. 232
Nod. Handel-My.ü.v.A. 189'/,
Mijnbouw O yen.
Kétahoen" Mijnbouw
My. Óew. Aand. W
Uedjang laibong, Mijn
bouw Mij. Aand, 162"/,
Great Cobot A and. 1"
Petroleum-Ondern.
DordiclioPetroleum In
dustrie Mij. Gew, A. 16"
Kon. Ned. Mij. tot Expl.
v. I'otr, Bronn. C.v.A. 610/,
Shell'' The Transp. A
Trad Cy. 0. v.G. A 625
heheeprnart lyen.
Ned.Am. Stoomvaart
Mjj. Aand. 1!)3
Stoomvaart-Mij. „Zeo-
ltnd" Preferente A
Int. Mercantile Marine'
Cy. afgest. Prof. A.
Tahttk-Oiidemeralnren.
Bindjey Tabak My.A,
Diverse tk
Maxwel Land Öpnnt
Cert. v, Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand. K
«poer wegen.
Hol!. Spoor-
jmjp Aand. 90%
My. t. J&tpl. v. Staats-
spoqf wogen Aand. 98s/»
Zuid-Italiaan. Spwmij
Serie A-H Obl. 3 pet. öl1/»
Warschau-Weenen
Spoorwegmij. Aand. lSf)1/»
dito dito Act. de Jouiss. 94
Amerika'. Atchison Alg,
Hypb. Obl. 4 pet. 92
Erie Spoorweg-Mij,
Gew. Aand. 277/1(
Union Pacific Railroad
Cy. Cert: v. gew. A
Wabas*
118
Koer» ran
Men.
77»/,.
88'/,
100
76'/,,
44
.62»/.
24'),.
677.
2287,
230
12
162
177,
606
153'/,
7"/,
277,.
164
4
Gew. Aand.
leenlnge».
AmetordamAand. 3pct. 1007,
Hongarije. Tneii.-Re-
gulirango-Go». 4 pot. 144
GELDKOERS.
Prolongatie 4pCt.
Nat. Staatsf. bet gr, Bnitenl. weinig
varieerend, Cultnren goen omzet, Ta
bakken weinig verBchil, Petroleum
flauw, Amerikanen tamel. prijshoudend,
Mijnen «cherp reagoerend voor prof.
Guyana, Rubbers weinig varieerend
