KG
mini
STGAS.
ig licht hebben?
lot JAC. KOOIJ Kz.
ii
(J
1H
tl
•I
J
I
I
IGAS.
i
tl
o. 12397.
Zaterdag 7 Februari 1914.
52e Jaargang.
ter
Amsterdam.
Buitenlandsch. Nieuws.
J
FEU1LLE1OX
in dit Blad
P.'
5
We Seitenüoeóer.
TAMIMAL’S
JAM
cLe BESTE.
ELST BIJ AHXHEM.
onwater.
)OIJ Kz.,
ierinoerwaard.
Eerste Blad.
LEN
li
n
I ’H
V’
Ons belang bij het behoud
van Indië.
VerBchijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Intero. 82.
'elefoon Interc. 82.
5
«’IN
‘4
asteloos.
kamer
(Wordt vervolgd.)
nkman Zn., Gcuds
Vrij bewerkt door AMO.
f 0.55
.0.10
aar.
te Tilburg.
If. BELONJEJr
3, Gouda.
t nummer bestaat uit twee
en.
nde scheikundige
ie Tandartsen en
Er is wellicht geen land ter wereld
waar zóó vaak, en met zóóveel suc
ces een beroep gedaan wordt op den
geefzin der burgers, voor nationale,
liefdadige of wetenschappelijke doel
einden, als in Engeland. Thans vraagt
generaal Baden-Powell, de oprichter
jaar. Door de
uit-
ierlwud-, Under», die openbare” betrekkingea
zuivering
van de
Dantonisten
te
Engeland.
Noodlottige brand.
In een banketbakkerswinkel, die
in eon bazar te Bombay gevestigd is,
brak Donderdag brand uit. Een hon
derdtal personen werd op de boven
ste verdiepingen opgesloten; eenigen
ontsnapten langs de trfppen, die reeds
geheel in vlammen stonden; anderen
sprongen uit de 5e verdieping over
naar oen tegenoverliggend gebouw,
terwijl 8 den dood hebben gevonden
in de vlanpnen.
bekleeden, naar huis zenden. En als
het ons dan mocht gelukken ons op
den duur in onze handelsrelation met
onze voormalige kolonie te handha
ven, dan zou dit zijn in evenredigheid
tot de andere vreemde naties, hetgeen
als het naar getal sterkte gaat, hierop
zou neerkomen, dat Nederland in
Indië niet meer zou innemen de
eerste plaats, doch devijfen
twintigste 1
Da berichten over den gezondheids
toestand in verschillende Eransche
garnizoenen luidden zeer bedenkelijk.
In Tours zijn eenige gevallen van
Genickstarre voorgekomen, terwijl ve
le manschappen van het 66e en 32e
regiment infanterie aan typhus lijden.
Zeven soldaten zijn reeds daaraan
overleden, terwijl het aantal zieken
manschappen op 300 geschat wordt.
ichouwburg, lvn i
>n Zegen”.
w- en Wonjngtoez-,
Gezondheidsconw»'
alle ge-
de Luxem-
van de
>uw Bouw- en Wo-
’s middags 2 uur vsr-
nderstandscomBMW10
Amerika
Uit Mexico.
Uien decreet van Herta beveelt do
uiioreiding van het bondsieger op
2UU.UUU man en maauregeipn ter bevei
liging van de vreeiiMieiiugen. De al
gemeen» opmarsen der oondslroepen
is begonnen. De beslissende siryd zal
naar men verwacht, piaals hebben in
net dat van Aviles in de nabijheid
van '1 orreon-
Under de bevolking heerscht groole
opgewondenheid, die gericht is tegen
Wiison, daar een briei openbaar ge
maakt is, waarin Zapata Wilson, zijn
grooten machtigen vriend noemt.
volgen# berwiuen uit Nogatea So
nora is de Mexicaansche haven Ma-
zatlan iif handen der rebellen geval
len. Huerta heeft allen divisie-com-
mandanien en gouverneurs opgedra
gen gedurende den nu beginnenden
grooten strijd, alle buitenlanders en
met-stnjdenaen zoo mogelijk buiten de
gevechtslinie te brengen.
ig is dit werk door
met het grootste
)tj den exp<
l belang hebbt
sl-industrie (het
van manufac-
i Indië bedroeg
Wieringerwaard,
alast met het instal*
en wij geregeld tqdig
togen ontvangen va»
ncerten, vermakelijk
deze dan in on®®
len.
t „Ons Genoegen”,
II ft'
aanbreken, en het zou alleen gelden
hij of ik. Het zou een parlementaire
wedloop om het leven worden.
Wel was de strijd ongeiijk. Robes
pierre was onbeperkt heer en de
Conventie en het Comité van Open
baar Welzijn benevens de gewapende
macht van Parijs gehoorzaamden al
len herii, terwijl geheel Parijs te zij
nen dienste stond. Zijn tegenstanders
hadden echter op niets te rekenerfrdan
op hun eigen kracht. Reeds meerma
len had de geweldige heerscher be
wezen, dat hij de ten zijnen dienste
staande middelen goed wist te gebrui
ken. Zoo kwam de 27e Juli zoo-
als men toen zeide de De Termidor
de dag, waarop het beslist zou
worden, wie schuldig was aan de on
regelmatigheden in het Comité, de
dag, waarop de Conventie haar merk
waardigste zitting hield, de dag, dat
Frankrijk een geheel anderen tijd zou
tegemoet zien. Geheel Parijs wist al
reedsvoor den aanvang van de zit
ting, dat er weer eens iets grootsch
op til was. Opgewonden groepen be
volkten reeds in de vroegte de stra
ten en pleinen. Ook in de vergader
zaal der Conventie in de Tuilerieën
heerschte een ongewoon levendig ge
roezemoes; men vocht letterlijk om
de plaatsen op de tribune; de afge
vaardigden gingen ijverig tusschen
hun zitplaatsen heen en weer en on
derhielden zich met elkaar. Vooral
Tallien was reeds lang vóór de zit-
Dit onderhoud had plaats in den
namiddag van den 25en Juli 1794
Nog vóór middernacht van dien
zelfden dag bevonden zich in de ach
terkamer in de Vaugiardstraat, waar
burgeres Railmont haar mutsenwin-
kel hield, een aantal leden der Con
ventie. Zij waren onopgemerkt binnen
geslopen, één voor één als samen
zweerders, zoo geheimzinnig. Ze troffen
daar aan burggraaf Etienne de Leu-
ronsac en burgeres Railmont. De
mededeelingen, die zij daar ontvingen
scheen hen ten zeerste te ontroeren.
Een blad papier ging in bet rond,
waarop Robespierre eigenhandig twee
niet het minst koopkrachtige dat,
na terugkeer uit O. Indië, in het vader
land zijn rente of pensioen verteert.
En evenmin is het na te gaan, welk
bedrag de fiscus aan rijks- en gemeente
belastingen, als aandeel in de directe
en indirecte baten uit Indië ontvangt.
Een feit is het, dat de Staat mee
deelt in de algemeene welvaart van
zijn burgers. En het Koloniaal belang
is voor Nederland zeker een zeer voor
name, zoo niet de voornaamste factor
voor de algemeene welvaart.
En nu ten slotte. Wij schreven
hier boven„Ons belang bij het b e-
h o u d van Indië”. Dit beteekent niet,
dat voor het geval Nederland den
Oost verloor, alle bezittingen van Ne
derlanders in Indië met éen slag zou
den verloren zijn. Het gezag, dat het
Nederlandsche aldaar zou opvolgen,
zou den eigendom van particulieren
hebben te eerbiedigen,
Maar het beteekent wel, dat de Ne
derlanders gaandeweg uit Indië zou
den worden verdrongen. Een vreem
de overweldiger zou zich zeker niet
meester maken van den Archipel om
den tegenwoordigen gang van zaken
te bestendigen en den Hollanders het
leeuwendeel der economischen voor-
deelen te laten. Dat spreekt van
zelf.
Eerst zou hij natuurlijk alleNeder-
ling aanvangen zou, aanwezig en be
groette persoonlijk alle afgevaardig
den. Dikwijls stiet hij op oen hem
•vriendelijke gezindheid, maar ook dik
wijls op een medelijdend, doch hoffe
lijk schouderophalen.
Vast aaneengesloten stonden einde
lijk alleen de twee en twintig ver
dachten, die vandaag om hun leven
zouden vechten. De overigen echter
waren onverschillig of stonden onder
den invloed van Robespierre.
„Denkt er om, collega’s, allen zul
len wij het woord vragen, hoor,” zei
Tallien nog eens tegen zijn aanhan
gers, „ook al komt ge niet aan de
beurt, wij moeten zoo verhinderen,
dat Robespierre het woord kan ver
krijgen. Onze kracht ligt in den vin-
nigen aanval. Als de verdediger tus-
schenbeide komt, zijn we verloren.”
Tegen den middag trad Robespierre
de vergadering binnen, met eenige aan-
gers van den Berg. Van alle zijden
werd hij levendig begroe<.
Terstond daarop( nam de president
Collot d’Herbois zijn zetel in en ber
gon na opening van de vergadering
met eenige mededeelingen, waarnaar
echter niemand luisterde. Door de
zaal ging een te groots zenuwachtig
heid, dan dat men naar dergelijke za
ken zou luisteren.
Frankrijk.
Woensdag was het de laatste dag
waarop men zich kon opgeven om op
de Parijsche kiezerslijsten te worden
geplaatst. In alle twintig Parijsche
arrondissementen gaven zich niet al
leen mannen, maar ook dames-suf-
fragettes op.
In zeventien werd de opname der
suffragettes geweigerd; in drie werd
,zij toegelaten.
Tot de aldus toegelaten kiezeressen
behooren een vrouwelijke doctor, en
een vrouwelijke advocaat.
cijfers te brengei
VT- 1.-* --J-
Indische scheepvaart aan brengt dat
is dm afgezien van de winsten door
de maatschappijen
wij echter door cah
men tot een meer.
De bouwkosten vjmi nieuwe schepen
voor dé Indische stoomvaartlijnen ge
durende de beide vorige jaren op Ne
derlandsche werven voltooid of op
stapel gezet, bedragen omstreeks 35
millioen.
Van de 97 stoomschepen, die de
Konkl. Paketvaart in de vaart
heeft is voor meer dan 90 pet. der
waarde in Nederland gebouwd.
De leverantien voor uitrusting der
schepen in Nederland beloopt thans
ongeveer 6 millioen fier j
4 maatschappijen wofdt jaarlijks
betaald aan gages aai) de Nederl
sche bemanning der schepen, salaris
sen van ambtenaren en loonen van
werklieden in Nederland (met inbe
grip van pensioenen) omstreeks 9 mil
lioen. Hier buiten valt de commissie,
uitbetaald aan de agenten, waarvan
het gezamenlijk bedrag eveneens in de
millioenen loopt. Eindelek wordt in
Nederland voor de stoomschepen aan
haven- en loodsgelden een paar ton
per jaar betaald.
Van wat de Indische scheepvaart
voor ons land beteeként (wij bepaalden
ons tot de geregelde lijnen) geven
deze cijfers eenig denkbeeld. Men
houde in het oog, dat door de snelle
uitbreiding der thans’ 185 tellende
vloot, welke verbinding in den Archi
pel en met Nederland, Engelsch Indië,
Australië, China en Japan onderhoudt,
de uitgaven van jaar tot jaar beduidend
stijgen.
Het moeilijkst in cijfers uit te druk
ken is het belang, dat de kleinhandel,
de leveranciers van allerlei levensbe-
noodigd heden, met inbegrip van de
beoefenaars der bouwvakken, hebben
bij dat gedeelte der bevolking zeker
en twintig namen van Conventieleden
geschreven had nl. Tallien, Duval,
Legendre, Lacointre, Rovère, (Jam
bon, Monastier, enz.
Allen waren daarover hevig ver
ontwaardigd en uitten zich in hevige
smaadredenen 'tegen Robespierre en
diens beleid. Ten slotte onderteeken-
den allen een papier, dat burgeres
Railmont in haar bezit hield en ont
vingen van haar de lijst, met de 22
namen. Het gewichtige document werd
door Tallien aanstonds zorgvuldig in
zijn borstzak gestoken waarna men
even geheimzinnig verdween als men
gekomen was, zonder dat iemand er
iets van gemerkt had.
Den volgenden dag, den 26en Juli
sprak Robespierre in de Conventie.
Zijn rede was goed voorbereid. Hij
beklaagde zich over de talrijke on
regelmatigheden, die bij het Comité van
Openbaar Welzijn waren voorgeko
men en die het aanzien der Conven
tie dreigden te ondennijnen. Het was
weer zijn oude sluwe manier om zijn
eigen zaken tot die van de Conventie
te maken. Ieder proefde uit deze re
devoering, dat er weer groote actie te
wachten was; oogenschijnlijk wist
echter niemand nog, tegen wie deze
nieuwe aanval was gericht.
„Namen noemen,” riep men.
„Ik zal ze wel noemen, als het tijd
is,” antwoordde hij terug.
Nu wisten Tallien en zijn collega’s
genoeg, nu zou de dag van spanning
stellen der Nederlandsche in-en uitvoer-
statistiek gebezigd, is vooral hoogst
gebrekkig, omdat daarbij als maatstaf
geldt een tarief, dat in 1846 is vast
gesteld. De Indische statistiek is in dit
opzicht zeker veel beter, omdat de
prijzen voor de verschillende artikelen
jaarlijks opnieuw worden bepaald. Hier
stuiten wij echter op een andere moei
lijkheid, welke verband houdt met het
nagaan van het land van herkomst of
bestemming, voor het geval in een
tusschenhaven hetzij in Europa,
hetzij in Azië, voornamelijk te Singa
pore of Penang overlading heeft
plaats gehad.
Wij geven daaronï hier de opbrengst
van eenige der voornaamste producten',
gedurende 1912 in Nederland in vei
ling verkocht, als Tabak 84 millioen,
thee 7 millioen, tin 40 millioen. De
bruto-opbrengst der verkochte pro
ducten, hier te lande aangevoerd door
de Nederl. Handelsmaatschappij (koffie,
kina, tin, tabak, thee, copra, rubber,
enz.) beliep in dit jaar 71 millioen,
terwijl aan den Staat werd verant
woord als opbrengst in Nederland van
de Gouvernementsproducten, met in
begrip der door de Biliton-maatschappy
betaalde pachtschat, ruim 42 millioen
gulden.
Tot dusver is nog slechts een be
trekkelijk klein gedeelte van de vrucht
bare eilanden in cultuur gebracht. De
van de tot nu toe bebouwde uitge
strektheid te verwachten oogsten wor
den, volgens Mr.’s Jacob, president
van de. Kamer van Koophandel te
Batavia, wanneer de plantingen tot
volle ontwikkeling zullen zijn gekomen,
berekend op suiker 150, tabak 168,
thee 25.5, koffie 20.8, kinabast 4.3.
cacoa 1.6, djatihout 3.5, tapioca 4,
diversen 2.5 te zamen 380 millioen,
waarin niet is begrepen de snel stij
gende opbrengt van de rubber, welke
nog niet is te begrooten.
Daarbuiten vallen de eveneens voor
ruimer debiet vatbaar geachte mine
rale voortbrengselen en bosch- en
zeeproducten, waarvan de uitvoer in
1910 ruim 120 millioen bedroeg.
Als de takken van de Nederland-
Wannéér wij spreken van de 2000
millioeij, waarop het kapitaal, bij de
Indische ondernemingen betrokken,
tfordt geschat, en van de 300 millioen
gulden, welke volgens raming aan
jaarlijksche revenuen uit Indië worden
genoten, dan dient hierbij te worden
opgemerkt, dat hiermede niet uitslui
tend Nederl^yidsche belangen zijn ge
moeid. Immers van sommige in Ne
derland of Indië gevestigde maat-
schappijen (die welke in het buiten
land haar zetel hebben zijn buiten
rekening gelaten) zijn de aandeelen
voor een grooter of kleiner deel in
handen van buitenlanders, en onder
de particuliere ondernemers en de
geëmployeerden der in Indië geves
tigde bedrijven komen, hier meer daar
minder vreemdelingen voor. En zelfs
onder de Europeanen, die Staatsbe
trekkingen bekleeden, zijn er van
vreemde nationaliteit^ zoo bijv, inge
nieurs en officieren van gezondheid.
En eindelijk dienen er bij het O. I.
leger, zooals van algemeene bekend-
1 heid is, in de mindere rangen steeds
Belgen, Duitschers, Oostenrykers,Zwit
sers enz.
Hoe nu in al deze verschillende
opzichten precies de verhouding is
tusschen het belang van Nederlanders
en van personen van andere nationa
liteit, is onmogelijk aan te geven.
Maar wat inmiddels vast staat is,’dat
op ieder gebied het Nederlandsche
belang verreweg overwegend is.
Natuurlijk komen ook de indirecte
voordeelen niet alleen aan de Neder
landers ten goede. Het zou niet moge-
lijk zijn den vreemden ondernemings
geest op handelsgebied buiten te
sluiten, en het zou zeker evenmin
verstandig zijn daarnaar te streven.
Doch dit neemt niet weg, dat ten
aanzien van den handelsomzet van
Indië Nederland de allereerste plaats
inneemt, zoowel in den invoer als in
den uitvoer.
Het bepalen van de juiste verhou
ding is ook hier alweer niet wel
hogelijk. De bestemde statistische ge-
Wens zijn daarvoor niet voldoende.
De waardeberekening, bij het samen
bindt daaraan echter één voorwaar
de, Tallien.”
„Welke?”
„Men moet haar schriftelijk de vrij
lating waarborgen van burger Char
les de Miraie, die in de Luxembur
ger gevangenis zit.”
„Zij kan voor mijn part,
vangenen krijgen, die in
burger gevangenis zijn, die
Conciergerie erbij.
Madame Tallien dacht even na.
„Wij moeten vlug zijn, Tallien, en
vlugger dan hij, anders zijn wij ver
loren.”
„Verschaf mij dan die lijst, Thé-
rèse en binnen drie dagen is alles af-
geloopen.”
„Ik zal mijn best doen, Tallien.
We ztillen samen handelen.”
Waarschijnlijk zal de commissie
van revisie de namen der nieuwe
kiezeressen weer schrappen. In dat
geval zal de Fransche bond voor
vrouwenkiesrecht een proces gaan voe
ren. Ook de thans geweigerde dames
zullen bij het gemeente-bestuur bij
deurwaardersexploit hun opneming op
de kiezerslijst eischen.
GOIIMIIE COURANT
isxvws- ext voor O-o vlcLs- ©na. Ozxx©tr©lc©zx-
HET ABONNEMENT: PRIJS DER A D V ER TEN TI N:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer.
Elke regel meerv.*v
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit
betaling, élke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
PRIJS, VAN
Per kwartaal f125
Idem franco per post,1.50
Met Geïllustreerd Zondagsblad,1.50
Idem franco per post. ,1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan’ ons Bureau:
Markt 31, bij onze Agenten, den Boekhandel.cn de Postkantoren.
41)
„Ja, Thérèse, ik weet wat Robes
pierre op dat feest bedoelde. En men
spreekt van een nieuwe
der Conventie, op de wijze
tijden der Girondisten, D~
ja, iets dergelijks staat alweer
wachten.”
„Juist, maar met dit onderscheid
dat bovenaan de lijst? staat de naam
vanmon ami Tallien.”
Tallien werd bleek; niet omdat hij
voor zijn leven vreesde, maar omdat
Robespierre ook nu weer zijn spel
doorzien had.
„Heb je dan iets vernomen, Thé-
rèse?” vroeg hij haastig.
„Ja, burgeres Railmont is in het
bezit gekomen van dien lijst en zij
heeft mij laten waarschuwen.”
„Zij? En hoe komt ze eraan?”
„Door een toeval. St. Just heeft die
MU naar verloren.”
Tallien liep nadenkend de
«p en neer.
I „Thérèse,” zei hij daarna„opgewon-
den, „verschaf mij de lijst.”
„Ik heb burgeres Railmont daar-
I over natuurlijk gesproken. Zij ver-
sche nijverheid, die bij den export
naar Indië voornajnelik belang hebben,
noemen wij de textiel
totaal van den invoer
turen uit Nederland in o
in i 1911 34 millioen), de machine-
industrie (pet 10 millioen) en verder
de fabricage van spoorwegmateriaal,
gedistilleerd, papier, glaswerk, kleede-
ren, boter, olie, veekoeken, biscuit,
aardewerk, chemicaliën, amoniak,
automobielen, rijwielen enz. Ook hier
zijn alle belangen niet precies onder
k-~3U.
Van het indirecte voordeel, dat de
n de i
uftgekeerd zijn
locatie kunnen ko-
