I
o r
41
M
Bin.rL©nJ.a,33.d..
ERGiMlH ÖEN GEMKENTERA.\[)
Gtemengde Berichten.
Stadsnieuws.
TTit d.e Pers.
Laatste Berichten.
Telegrafisch Weerbericht
n
Officieele Prijscourant
-
4
'Ti
f JU.Hl
f i hïL
Tokio, 16 Febr. De Minister van
Marine deelde gisteren in de Kamer
mede, dat admiraal Fngu en kapitein
Sawaaika voor den krijgsraad zouden
terechtstaan "wegens de corruptie-zaak.
In antwoord op de vraag waarom
de Minister-president en de Minister
van Marine niet aftraden, verklaarde
de Minister-president dat men het
resultaat van het onderzoek van den
krijgsraad moet afwachten, daar men
thans nog niet weet of de corruptie
algemeen is, dan wel of men. te doen
heeft met een op zichzelf staand geval.
ZWITSERLAND.
Het Absint-verbod.
Eenige jaren geleden is indeZwit
sersche republiek, na de heftigen strijd,
bij referendum een wet aangeiomen,
waarbij het verbouwen van de absint-
plant en de verkoop der daaruit ge
wonnen alcoholischen dranken verbo-
den werd.
Het schijnt echter, dat dit verbod
weinig geholpen heeft, en veeleer een
uitwerking tegengesteld aan de bedoel
de heeft gehad.
Uit W.-Zwitserland wordt althans
bericht, dat sedert de in werkingtre-
ding van het verbod het gebruik van
absint in de Fransche katons eer toe
genomen als verminderd is, en dat
men in vele families er een eer in
stelt een gast den door den Staatwer-
boden drank voor te zetten. „Het ab
sint-verbod was", schrijft o. a. een
medicus in de „Bund", een prachtige
reclame voor den drank, en tegen
woordig drinkt menigeen zgn glaasje
„groen" of wit", die vroeger absint
niet kende". De uitwerking van dezen
drank is bovendien tegenwoordig nog
te ernstiger, omdat er allerlei voor
de gezondheid schadelijke surrogaten
worden bijgevoegd.
Volgens den Züricher berichtgever
van de Köln Ztg. wordt er sedert het
verbod op groote schaal smokkelhan
del in absint gedreven, wat vooral ook
mogelijk is wijl in de Fransche kantons
de autoriteiten absoluut geen lust too
nen om de wet stipt uit te voeren. VoJ-
gens hem zijn het vooral de hoogerc
ambtenaren, die door hun laksheid den
smokkelhandel in de hand werken.
Er wordt thans aangedrongen op de
invoering van een Staatsmonopolie
voor den absint. Volgens genoemden
berichtgever echter met weinig kans
op succes.
De Witt-herdenking.
De financieele medewerking van tal
van zijden ondervonden, is van dien
aard, dat de verwezenlijking van het
voornemen, om te Dordrecht een stand
beeld voor de gebroeders De Witt op
te richten, als verzekerd mag worden
geschouwd.
Nederlandsche officieren in Albanië.
Tegen de beschouwingen van den
correspondent der N. R. Ct. te Kon-
stantinopel in zake de Nederlandsche
ofijcieren in Albanië, schrijft men aan
het blad:
„Het Albaneesche reglement stelt
de traktementen als volgt vast:
„Nederlandsch hoofdofficier, onge
acht den rang, 30,000 francs kapitein
16,000 francs luitenant 10,000 francs.
Deze traktementen kunnen dus de
vergelijking met die der Fransche
officieren in Turkschen dienst in
dien althans de correspondent omtrent
deze traktementen met juistheid Is
ingelicht zeer wel doorstaan. Want
zijn die opgaven inderd&ad juist, dan
volgt daaruit, dat de traktementen
van onze officieren in Albanië in den
rang van hoofdofficier 16,200 frs.
in dien van kapitein 4680 frs. en in
dien van luitenant 900 frs. hooger zijn
dan die der Fransohe officieren.
„Wel is waar moet uit de Alba
neesche traktementen het onderhoud
f' der paarden bekostigd worden en wordt
na het eindigen van het oontract geen
dienstpremie genoten, doch daartegen
over staat de zeer ruime bepaling van
het Albaneesche reglement, dat de
gehuwde officieren, die hunne gezin
nen niet kunnen medenemen (hiervan
toch kan voorshands geen sprake zijn)
het volle Nederlandsche traktement
in surplus ontvangen. Zoo ontvangt
dus de commandant van het gendar
meriekorps een traktement van 41,000
frs., hetwelk tegenover het traktement
van 35,000 frs. van den Franschen
commandant een goed figuur maakt.
„De vergoeding voor eerste uit
rusting bedraagt voor onze officieren
2000 frs., tegenover 1500 frs. voor de
Fransche officieren. Ofschoon onze
officieren uit dat bedrag ook de kosten
van aanschaffing van paarden moeten
bestrijden, dient in het oog gehouden
te worden, dat da grijsgroene uniform,
behoudens kleine wijzigingen ook in
Albanië zal worden gedragen, zoodat
in dit opschrift de aanschaffingskosten
gering zijn.
„Het contract der Nederlandsche
officieren is voor den duur van twee
jaar bindend, als gevolg van de drin
gende noodzakelijkheid, het officiers
korps, dienende in een naar zeden en
taal onbekend land, eenigermate sta
biel te doen zijn. Het Albaneesche
reglement voorziet echter wel degelijk
m het geval om, bij uitzondering, tus-
schentijds ontslag te verkrijgen.
„Ten overvloede volgt hier nog eens
een opgave van de reeds meermalen
gepubliceerde uitkeeringen ineens, in
geval van overlijden in dienst of van
invaliditeit. Die uitkeeringen zijn voor
den hoofdofficier 100,000 frs., voor
den kapitein '70,000 frs., en voor den
luitenant 50,000 frs.
„Dat „alles fè zamen genomen" de
voorgestelde financieele voorwaarden
voor de dienstneming van onze offi
cieren „bepaald onvoldoende" moet
worden geacht, is eene gevolgtrekking,
die geheel moet worden gelaten voor
de verantwoording van wie haar durft
maken."
Vrouwenkiesrecht.
In de Landelijke Meeting voor
Vroüwenkiesrecht, Zondag j.I. gehou
den te Amsterdam, werd de volgende
motie onder stormachtig applaus aan
genomen
„De Landelijke Meeting, gehouden
door de Vereeniging voor Vrouwen
kiesrecht op Zondag 15 Februari 1914,
in het Paleis voor Volksvlijt te Am
sterdam;
ontevreden met de in uitzicht ge
stelde Grondwetsherziening, waarbij
alleen voor de mannen het kiesrecht
in de Grondwet zal worden vast-
gelegd
van oordeel, dat de hedendaagschi
vrouwen in haar strijd om het bestaan
het kiesbiljet niet langer kunnen mis
sen, en dat het Nederlandsche volk
niet langer moest verstoken blijven
yan de ervaring en het inzicht der
vrouwen bij tal van sociale maatregelen,
die door Staat en gemeente moeten
worden geregeld;
stemt ten volle in met het besluit
van de Vereeniging voor Vrouwenkies
recht tot het houden van een Volks-
petitionement om de Regeering met
den volkswil in dezen bekend te maken
en roept het Nederlandsche volk van
alle gezindten en klassen op, van deze
meening te doen blijken, door het
teekenen van de lijsten, waarop de
Regeering zal verzocht worden in de
voorstellen tot Grondswetsherziening
te brengen: grondwettelijke gelgk-
telling van man en vrouw".
Naar de „N. R. Ct." verneemt, heeft
de poging om voor prof. Lake te
Leiden van regeeringswege een finan
cieele regeling te bewerken, die hem
kon weerhouden het aanbod van een
professoraat aan de Harvaid-univer-
siteit in Amerika aan te nemen, ge
faald. Er is nu weinig twijfel meer
mogelijk, of de Leidsche universiteit
gaat in prof. Lake een groot verlies
lijden.
Gepens. schout-bij-nacht G. Doorman, f
In den ouderdom van bijn^76jaar
is gisternamiddag te Amersfoort over
leden de gepens. schout-bij-nacht G.
Doorman.
Na zijn studiën te hebben volbracht
aan de Kon. Militaire Academie te
Breda, trad G. Doormam op 1 Sep
tember 1866 als adelborst 1ste klasse
in '8 rijks zeedienst. Als jong officier
nam hij géruimen tijd deel aan de
hydrografische opneming van den
Oost-Indischen Archipel. Als hoofd
officier was hij eerst belast met oplei
ding van de zeemilitie en vervolgens
als commandant van het Koninklijk
Instituut Voor de Marine, met, de op
leiding van de zeemilitie en vervol
gens als commandant van het Ko
ninklijk Instituut voor de Marine, met
de opleiding van de adelborsten. Op
1 Mei 1892 werd hij bevorderd tot
schout-bij-nacht en belast met het be
vel in de maritieme directie Hellevoet-
sluis, waar hg zeer bemind was. Op
1 Augustus 1894 verliet hij den zee
dienst. (N. R. Crt.)
VRIJDAG 13 FEBRUARI 1913.
(Slot).
Aan de orde:
De benoeming van
a. een lid der Commissie van Toe
zicht op het Lager Onderwijs.
De Voorzitter: Mag ik de hoe
ren van Veen, Kolijn en Broekhuizen
uitnoodigen het bureau van stemop
neming te willen vormen voor deze
en de volgende benoemingen
Uitgebracht worden 13 stemmen
waarvan 8 op den heer J. J. M. Her
mans, 4 op den heer W. A. Hoyng en
1 op den heer K. Spoelstra, terwijl
stembriefje in blauco is' zoodat be
noemd is de heer HERMANS.
Aan de orde:
b. een onderwijzer aa% de School
v. g. 1. o. No. 1.
Wordt benoemd met algemeene (14)
stemmen de heer G. M. DEN HER
DER.
De Voorzitter: Ik zeg den hee-
ren stemopnemers dank voor den ver
leenden bijstand.
Aan de orde:
Het voorstel tot verhuur van grond
aan de firma van der Want en Barras
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot herziening der jaar
wedde van den directeur der Bank
van Leening.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot herziening der
jaarwedde van den concierge van het
gymnasium»
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde
Het voorstel tot wijziging der ge
meente-begrooting voor 1913.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot toekenning eener
gratificatie aan den len keurmeester
van vee en vleesch.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot wijziging der ge
meente-begrooting voor 1914.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
Het voorstel tot uitbreiding van het
Secretarie-personeel.
Wordt zonder beraadslaging en zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Aan de orde:
De interpellatie van den heer Kolijn
betreffende de niet-plaatsing van kos
teloos in het van Iterson-Ziekenhuis
verpleegden op de kiezerslijst.
De heer K o 1 ij n M. d VHet mag
van algemeene bekendheid heeten, dat
B. en W. telken jare bij de vaststel
ling der kiezerslijst het standpunt in
nemen, dat gratis-verpleging van
iemand of van een lid van zijn gezin
in het van Iterson-Ziekenhuis valt
onder het begrip „onderstand", waar
bij zij dan zonder twijfel een beroep
doen op art. 4 der Kieswet.
Dit artikel bepaalt
„Deze wet verstaat onder onder
stand elke ondersteunning in geld of
andere benoodigdheden tot leniging
van nood aan behoeftigen verstrekt.
Onder benoodigdheden, genoemd in
het voorgaande lid, zijn geneesmidde
len niet begrepen.".
Het is niet gemakkelijk, zonder de
noodige inlichtingen van B. en W. te
erlangen, en deze uit te maken welke
meer minutieuze overwegingen daarbij
gelden.
Eerstens heb ik gemeend dat wan
neer het woord „onderstand" in dezen
zin wordt opgevat door B. en W., dan
inderdaad niet geheel wordt vastge
houden aan de taalkundige beteeke-
nis van dat woord.
Ter toelichting wijs ik er op, dat
wanneer de Kieswet vraagt kenteeke-
nen van welstand die men moet be
zitten om op de kiezerslijst geplaatst
te mogen worden en zij bepaalt dan
uitdrukkelijk, dat gratis verstrekking
van geneesmiddelen niet kan be
schouwd woiden als te zijn onderstand.
Wanneer men de taalkundige betee-
kenis van het woord daarnaast legt,
dan gevoelt een ieder dat het niet
opgaat om, als de behoete aan ver
pleging als anderszins zich voor een
oogenblik voordoet, dat te brengen
onder het begrip „onderstand."
Als een arbeider, die een weekloon
van f 14 heeft, zelf tijdelijk verpleegd
wordt of een lid van zijn gezin tijde
lijk moet doen opnemen in een zieken
huis, dan kan die man toch niet aan
gemerkt worden als iemand die be-
ïoeftig is.
By de behandeling van art 4 der
Kieswet in de Tweede Kamer is door
het toenmalig Kamerlid Talma naar
ik meen en naar ik zeker weet door
de heeren Tydeman en Schaper "een
vraag dienaangaande tot de Regeering
gericht, naar aanleiding waarvan de
toenmalige Minister van Binnenland-
sche Zaken Goeman Borgesius ver
klaarde, dat van onderstand alleen
sprake kan zijn, als iemand doorloo
pend onderstand genoot.
Ik meen dus, dat B. en W. van
Gouda een verkeerd standpunt inne
men, als zij, gelijk hier ter stede meer
malen is voorgekomen, iemand die
zelf of van wien een lid van het ge
zin tgdelijk gratis in het ziekenhuis
verpleegd is, op grond daarvan het
kiesrecht te ontzeggen.
Er komt bij dat in onderscheidene
gevallen de rechterlijke macht zich in
dezen zin heeft uitgelaten, dat derge
lijk hulpbetoon niet kan worden aan
gemerkt als te zijn onderstand. Ik be
hoef den voorzitter van dezen Raad
zeker niet te verwijzen naar verschil
lende uitspraken yan den Hoogen
Raad in geschillen van dezen aard
en zeker ook niet naar het Weekblad
van het Recht, waarin in den breede
zijn omschreven verschillende gevallen
van dien aard.
Het zou mogelgk na deze korte
inleiding noodig zgn alsnog nader op
deze zaak terug te komen, doch voor-
loopig wensch ik U dank te zeggen
M. de V., voor de gelegenheid, die
U mij geboden hebt, om deze vraag
hier te stellen.
De Voorzitter: Naar aanleiding
van de door den heer Kolijn met toe
stemming der vergadering tot B. en
W. gerichte vraag heb ik de eer na
mens het college varf B. en W. in
herinnering te brengen dat de samen
stelling der kiezerslijst één der werk
zaamheden is, aan B. en W. opge
dragen, ter uitvoering van de Rijks
Kieswet, en dat tot de verbetering der
kiezerslijst uitsluitend gerechtigd zijn
B. en W. en de rechter.
Bij de in de Kieswet geregelde pro
cedure is de gemeenteraad geheel uit
geschakeld. De wetgever heeft deze
zaak aan de bemoeiingen onttrokken.
Voorts breng ik namens B. en W.
in herinnering, dat ingevolge art. 183
der Gemeentewet B. en W. den Raad
verantwoording schuldig zgn wegens
het dagelijksch bestuur en dat art. 179
dier wet opnoemt wat tot het dage
lijksch bestuur behoort. Daartoe be
hoort niet de uitvoering van Rijks
wetten, waaromtrent B. en W. aan den
Raad dus geen verantwoording ver
schuldigd zijn.
Om deze reden verklaren B. en W.
zich niet bereid op de vraag van den
heer Kolijn te antwoorden.
De heer K o 1 ij n M. de V.U kunt
natuurlijk met een beroep op de door
genoemde artikelen der Gemeentewet
uw standpunt in deze volkomen hand
haven. Laat ik hier met alle beschei
denheid aan mogen toevoegen, dat
mij zulks niet onbekend was.
Ik- wijs er op, dat ik niet alleen zoo
beleefd maar ook zoo voorzichtig ge
weest ben om te vragen, of B. en W.
bereid zijn den Raad mededeeling te
doen van hunne overwegingen. Waa
neer u nu hier verklaart, dat B. en
W. daartoe niet bereid zgn, en wan
neer daarbij een beroep gedaan wordt
op de Gemeentewet, dan is verdere
gedachtenwisseling op dit stuk geheel
afgesneden.
Ik kan dan alleen mijn spijt betui
gen, dat B. en W. in deze niet meer
tegemoetkomend zijn opgetreden en
geen antwoord willen geven op mgn
vraag, waaruit anders zeer zeker zou
zijn op te maken, welke motieven
B. en W. in deze leiden.
Ik do#e verder meC alle bescheiden
heid opmerken, dat het niet van be
lang ontbloot is, dat inzonderheid de
kiezers, die zeer zeker een niet onbe
langrijk deel in onze samenleving
vormen, weten wat syj in dergelijk
gewichtig geval hebben aan B. en W.,
die van overheidswege geroepen zijn
om over hen te regeeren.
De Voorzitter: Het schgnt dat
ik niet duidelijk genoeg geweest ben.
De heer Kolijn antwoordt alleen op
het tweede gedeelte van hetgeen ik
namens het college heb medegedeeld,
maar slaat over wat ik in het eerste
deel van mgn aniwoord heb gezegd.
Ik heb daarin uitdrukkelijk er op
gewezen, dat de uitgesproken bedoe
ling van den wetgever geweest is, dat
de kiezerslijst werd onttrokken aan
de bemoeiingen van den gemeenteraad
en ook op grond daarvan zijn B.N en
W. niet bereid in deze vergadering
de gevraagde inlichtingen te geven.
De heer K o 1 g nM. de V. Ik
vraag het woord.
De Voorzitter: Kan de Raad
goedvinden, dat do heer Kolgn voor
de derde maal het woord voert?
Aldus besloten.
De heer K o 1 ij n M. de V. Ik
heb zeer goed gehoord het eerste ge
deelte van hetgeen-TJ hebt aangevoerd,
maar ik heb ook gezegd, dat wij vrij
wel aan het eind waren.
Alleen heb ik er aan toegevoegd,
dat het mij speet dat uit het antwoord
bleek, dat B. en W. meenen aan de
kiezers niets te kunnen mededeelen.
De Voorzitter: Ik antwoord
nogmaals, dat bij B. en W. voorzit
eerbied voor den wetgever.
De rechter heeft in deze eventueel
te beslissen, niet de gemeenteraad.
Het oordeel van den rechter mag niet
worden beïnvloed door hetgeen hier
zou worden gesproken.
Niets meer aan de orde zijnde, wordt
de vergadering door den Voorzitter
gesloten.
Indisch .Nieuws.
Pieuwe Postzegels.
Wij lezen in de Deli Crt. van 21
Januari:
De post bracht ons.heden stukken
gefrankeerd met de nieuwe Neder
landsche koloniale zegels.
Deze nieuwe zegels zijn vervaar
digd om fraude te voorkomen, die
met de oude veelvuldig voorkwam in
Üost-Indië. De tot heden gebruikte
zegels schenen zich bijzonder te lee-
nen, zoowel door teekening als kleur
om van stempelinkt ontdaan te wor
den, zoodat eenzelfde zegel meerma
len gebruikt werd.
Om die fraude zooveel mogelijk te-
g«n te gaan zijn blijkens Confiden-
tia biffage stempels ingevoerd, waar
mee de inkt op sommige plaateen
van den stempelafdruk in den post
zegel dringt, terwijl voorts deze nieu
we zegels zijn ingevoerd, waarin
meer wit voorkomt en waarvan, de
kleuren op zoodanige wijze worden
aangebracht, dat ze bij poging, om
de zegels af te wasschen verdwijnen,
of althans zoodanig verbleeken dat
opnieuw gebruik niet zonder groot
gevaar voor ontdekking kan plaats
vinden. Verder zijn kleuren gekozen
welke zoowel bij dag als kunstlicht
voldoende van elkaar verschillen om
-erwarring te voorkomen.
In verband met dit laatste zijn ten
hoogste acht waarden in elk type ver
vaardigd en is er naar gestreefd om
zooveel mogelijk ongemengde Zg. moe-
derkleuren te kiezen.
In het nieuwe boekdruktype zijn
de bestaande waarden gehandhaafd,
met uitzondering van de 15 cents ze
gels die zijn afgeschaft voor N.-I. en
de 50 cents die naar het plaatdruk*
type zijn overgebracht.
Voor het boekdruktype zijn geko
zen 10 cents rood, 12centr blauw,
17cents bruin, 20 cents groen, 22%
cenits oranje; 25 cents paars, 30 ets.
grijszwart en voor het plaatdruktype
50 cents gro:u, f 1 sepia, f 1.50 vio
let en f 2.50 karmijn.
Op de zegels beneden de waarde
van 50 cents is het portret der Ko
ningin en profil aangebracht links,
rechts een zee met een boot in de
verte. Mooi kunnen we de„voorstelling
niet noemen.
De grootste brug in* Indië.
In het Soer. Hbld. werd
melding gemaakt van een brug, wel
ke gebouwd is door de Nederlandsci-
lndische Industrie te Soerabaja. En
deze brug, gelegen over de kali Lek-
so, nabij Wlingi, noemde het blad de
grootste brug van Java.
Men maakt er het blad thans op
merkzaam op, dat zich in Indië een
veel grootere brug bevindt, nl. de
brug in den Gajoweg over de Peu-
sangan-rivier op de Noordkust van
Atjeh.
Deze brug heeft toch twee spannin
gen, elk van 60 meter lang. Zij werd
naar de plannen van den luitenant
kolonel der genie van 8teeden in 1905
door generaal van Daalen als gou
verneur van Atjeh uit Europa be
steld en in de jaren 1906 eu 1907
door wijlen kapitein Heinzenknecht
onder zeer moeilijke omstandigheden
gebouwd. De Peusangan-rivier kan
heftig en zeer plotseling bandjiren en
de opvoer van de materieelen langs
een onverharden weg diep het binnen
land in, bracht groote moeilijkheden
met zich mede. Bovendien had kapi
tein Heinzenknecht nogal te kampen
met herhaalde bezoeken van wilde oli
fanten, die uit het oerwoud een kijk-
e kwamen nemen naar het voof
ïen zoo vreemde gedoe. Op de zwa
re voetstappen dezer dieren waren
de materialen zeker niet ingericht en
het kostte deetijds veel moeite om
de dieren van de br^g af te houden.
De verduistering te Zundert.
Men meldt uit Zundert over deze
verduistering aan de Maasb.
Een hevige agitatie beerscht thans
in onze anders zoo rustige gemeente,
door de aanhouding van den heer
P. B., kassier van de boerenleenbank
alhier, wegens verduistering van een
bedrag van circa f 60.000.
De aangehoudene, die hier zeer ge
zien was en het algemeen vertrouwen
genoot, had gelgk thans gebleken is,
sinds eenige jaren valsche spaarboekjes
en schuldbekentenissen ten laste der
Boerenleenbank uitgegeven, ten einde
met het daardoor verkregen geld znne
groote verliezen te dekken, geleden
door mislukte speculaties in Ameri-
kaansche effecten, eto.
Zgn bedrog is aan het licht gekomen
doordat hg zgn meisje, met wfe hg
dezer dagen in het huwelijk zou tre-
den, de vorige week van zijn QJW»*
lijke handelingen op de hoogte y
gebracht. Deze waarschuwde, aaar°P
den geestelijken adviseur, der boaen
leenbank, die zich onmiédelijk in ver
binding stelde met den Raad van
Beheer der bank, waarna een grondig
onderzoek werd ingesteld, met het
hierboven vermelde gevolg.
De hoofdinspecteur der Centrale
leenbank te Eindhoven, dr. Dekkers,
bevindt zich ook hier ter plaatse om
den omvang der gepleegde verduiste
ring nader te onderzoeken.
Aan de N. R. Crt. wordt uit Londen
geseind
Het van Marbella naar Rqtterdam
beBtemde Nederlandsche stoomschip
Dorothea is op de Chesilküst ten oos
ten van Portland (Bill) gestrand en
zal waarschijnlijk totaal wrak worden.
De opvarenden, zijn gered
De Dorothea van de maatschappij
Dorothea (P. W. Louwman) te Rotter
dam, is in 1903 op de werf van Bonn
Mees alhier gebouwd.
In den kelderingang van een perceel
zan den Jodenbreestraat te Amster
dam, is Zaterdagnamiddag een kin-
derijjkje gevonden. In verband hier
mede is gisterenmorgen eene vrouw
aangehouden, die bekende de moeder
dattfvan te zgn. (N. R. Crt.)
De moord te IJmuiden.
Door het O. M. bij de Rechtbank
te Haarlem tegen den is bekl. J. B.,
die te IJmuiden Dina Sant, 16-jarige
dochter van een drogist aldaar, 'ten
huize barer ouders door twee revol
verschoten van het leven beroofde en
daarna het wapen op zich zelf richtte
en zich ernstig verwonddegeëischt
een gevangenisstraf van 7 jaren.
Als verdediger van bekl. trad op
Mr. Willekes Mac Donald.
Sabotage.
Naar de N. R. Ct. meldt is gister
nacht vermoedelijk sabotage gepleegd
aah de Boombrug te Dordrecht. Toen
zij geopend was om een boot door te
laten, kon de brug niet meer gesloten
worden en men vond toen in het
kamrad een moer, die van de brug
was losgedraaid. Een paar tanden van
het kamrad waren gebroken.
Ernstige brand.
In de grensplaats Bocholt is Zater
dag de wattenfabriek van J. Borgers,
de grootste wattenfabriek van Duitsch-
land, afgebrand. v
Te Veenendaal is, zoo meldt het
Vaderl., het echtpaar A. J. aange-
I houden, hetwelk zich schuldig heeft
gemaakt aan oplichterij van de Dia
conie der Ned. Herv. gemeente te
Ranswoude.
I In deze gemeente woonde een man,
t eveneens J. genaamd. Deze was over
leden. J. ging op naam van den over
ledene steeds onderhoud halen te Rans
woude. Zgn vronw deed dit ook, zoo
dat het mes aan twee kanten sneed.
t De Kazernebrand te Haarlem.
Omtrent den kazernebrand te Haar
lem in de infanteriekazerne deelt de
Opr. Haarl. Ct. nog de volgende bij-
'jonderheden mede:
ln gesprekken, die we met verschil-
lende militairen voörden, werd de mo
gelijkheid geopperd, dat de brand
met door militairen, doch door bur
gers zou zijn gesticht, die van buiten
af aan de Nieuwe Gracht-zijde de
kazerne zouden zijn binnengekomen
en met 4e toestanden in de kazerne
goed op de hoogte zijn. En die mo
gelijkheid is geenszins uitgesloten,
wijk de" toegang aan die zijde per
sciiuitje zeer gemakkelijk is.
In verband met die mogelijkheid
dient te worden medegedeeld, dat in
Januari den brigade-commandant en
4® schippers, die in de Nieuwe
Gracht met hun schepen liggen, brie
ven zijn toegezonden, waarin werd
gedreigd met de vernietiging der ka
zerne en waarbij den schippers werd
aangezegd hun biezen te pakken.
Na het ontvangen van die brieven
werden de controlemaatregelen nog
weer verscherpt.
De materieele schade*— er zijn in
act geheel drie rustkamers door het
viiur aangetast wordt verschillend
begroot. Men spreekt van f 9000.
aan verbrande goederen.
De waterschade is belangrijk.
Naar men nog mededeelt wij
ataan voor de juistheid niet in want
tegenover de pers zijn alle inlichtingen
ten strengste verboden zijn in de
aabijheid van de ruBtkamer der 4e
"ampagnie le> bataljon gevonden: on-
fgebrande lucifers en een fleechje ge-
'eerolie.
Geweerolie is zeer brandbaar.
Velerlei zijn de meeningen die men
overal over de brandstichting hoort
^kondigen. De een weet dit de an-
®er - dat doch allen gissen, natuur-
Zoo ontvingen wij o.a. ook een
F^^feeling, die, indien ze waarheid
een ander licht werpt op de
j^Qgredenen, die de daders of den
dader ©r toe gebracht hebben aan
Uri heilloos vóornemen gevolg te
jteven. Dit bericht dan behelsde, dat
•teor een compagnies-commandant de
ken telling gelast was. Deze zou gis
teren worden gehouden. En nu moet
gebleken zijn, dat zich onder de ver
brande voorwerpen juist veel dekens
bevinden, zoodat de tolling onmoge
lijk is geworden. Wanneer dus dekens
verkocht zijn en getracht is door den
doel in brand te steken, den diefstal
onbewijsbaar te maken, vervalt groo-
tendeels het vermoeden, dat de brand
is ontstoken met het oogmerk om de
kazerne te vernielen.
Van andere zijde schrijft men nog
aan genoemd blad:
Ik heb mij ter plaatse op de hoog
te gesteld. De vermoedelijke brandstich
ter is wel met groote brutaliteit te
werk gegaan. Men heeft namelijk bij
den opbouw van het eerst verbrande
gedeelte een tweetal steenen muren op
de tweede étage bijgeplaatst, beide
over de geheele breedte. Vlak boven
de muziekzaal in een afgesloten klee-
dingkamer is het vuur in den aan
vang gestuit; een groot gat in den
vloer is hier het hoofdoverblijfsel
van het gepleegde kwaad. Om nu het
eigenlijke terrein van het vernielde
gedeelte te bereiken, moeten wij een
25 meter verder zijn en de beide nieu
we muren passeeren.
Naar de N. R. Ort. verneemt, is in
de nabijheid van de rustkamer, die is
uitgebrand, een fleschje gevonden met
geweerolie en ook eenige afgebrande
lucifers.
Snijpartij.
Een hevige vechtpartij, waarbij met
essen is gestoken, heeft Zondagavond
plaats gehad in een bierhuis aan de
Anjerstraat te Rotterdam. Het ging
een meisje, dat die inrichting be
zocht. De twist liep zoo hoog, dat
twee broeders, Dnitsche stokers, hun
ssen trokken en daarmede hun
mededingers te lijf gingen. Die mede
dingers waren een Duitsche schippers
knecht, die een steek achter het lin
keroor kreeg, een andere landgenoot,
die messteken ontving in den rech
terarm, de linkerzijde en in de rech
terzijde van den hals en een derde,
die een steek in den hals opliep.
Na te zijn verbonden, zijn de ver
wonde schippersknechts naar het zie
kenhuis gebracht, waar allen ter ver
pleging zijn opgenomen. Van geen
hunner is de toestand levensgevaarlijk.
De twee stokers zijn kort daarop ge
arresteerd en naar het politiebureau
aan de Nassaukade overgebracht.
(N. R. Ct.)
GOUDA, 17 Februari 1914.
Bij beschikking van den minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel
is aan J. H. van der Torren Jr. te
Gouda op zijn verzoek eervol ontslag
verleend als lid van de commissie van
Toezicht op de Rijkslandbouwwinter-
school te Dordrecht, on3er dankbetui
ging voor de in deze functie door hem
bewezen diensten.
Bij, beschikking van den minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel
is aan jhr. mr. W. Th. C. van Doorn
te 's Gravenhage op zijn verzoek eer
vol ontslag verleend als lid van de
pommissie van Toezicht op de Rijks-
tuinbouwwinterschool te Naaldwijk,
onder dankbetuiging voor de in deze
functie door hem bewezen diensten.
Met ingang van 1 Mei a.s. is be
vorderd tot dirigeerend officier van
gezondheid 3e kl.chef van het mi
litair hospitaal te Assen, de officier
van gezondheid le kl. H' H. Pilger,
chef van den geneeskundigen dienst
te Gouda.
In plaats van dr. Pilger zal als
chef van den geneeskundigen dienst
alhier optreden de officier van ge
zondheid le kl. Dr. J. O. Diehl van
bet hospitaal te Bergen op Zoom.
Bij Kon. besluit van 14 dezer is
aan den opzichter van den Rijks Wa
terstaat le klasse, den heer A. Pateer,
op diens verzoek, eervol ontslag ver
leend met ingang van 1 Mei a.s.
jBoskoop. Tot tijdelijk onderwijze
res aan de Chr. School in de Nieuw-
straat is benoemd Mej. P. D. Goud-
kade-Koelmans, alhier.
Zevenhuizen. Aan de Rijks Vee-
artsengschool te Utrecht is na afge
legd examen toegelaten tot den cursus
ter opleiding van hoefsmeden tot on
derwijzer in practisch hoefbeslag de
heer H. Mul Jr. alhier.
Krimpen a.d. Lek. Van de werf
der firma I. Kriens alhier is met goed
gevolg te water gelaten het motorjacht
„Repelsteeltje", gebouwd voor reke
ning van den heer C. Bogaerdt.
Lekkérkerk. Zaterdagavond werd
in café „De Groote Boer" alhier, de
eerste vergadering gehouden van de
Afdeeling Volksonderwijs, waarin zich
67 personen als lid der vereeniging
opgaven. Tot bestuursleden zijn ge
kozen de heerenW. Wegbolders,
J. C. Kersbergen, C. A. van Zoest,
D. A. Oskam en I. de Vos.
De vergadering besloot aan de ge
kozen bestuursleden de verdeeling der
functies over te laten.
Schoonhoven. De vereeniging
Schoonhoven'e Belang heeft besloten
tot de instelling van een kaasmarkt
op des Woensdags.
De markt zal geopend worden na
de opening van de spoorlgn Gouda—
Schoonhoven.
Moercapelle. De naar de Ned.
Herv. Gemeente te Ooltgensplaat be
roepen predikant, Ds. K. van As al
hier, heeft voor dat beroep bedankt.
POSTBBIJBW.
Postkantoor te Gouda.
Lijst van de aan dit kantoor ter
post bezorgde brieven en briefkaarten,
welke wegens onbekendheid van de
geadresseerden gedurende de le helft
der maand Feb. niet zijn kunnen
worden uitgereikt.
Namen der Plaatsen van
bestemming.
Binnenland. Brieven.
R. v. d. Berg, Adam.
W. von Dente, Lith.
C. D. A. Verkerk, Zeist.
Briefkaarten.
A. Pol, Adam.
Juffr. N. de Boer, Gouda.
Buitenland. Brieven.
Melle Marcelle, Bruxelles.
Nota. Aan de afzenders wordt aan
bevolen hun naam en adres op de
stukken te vermelden, opdat deze bij
onbestelbaarheid aan hen kunnen
teruggegeven worden.
De Direbteur van het Post
en Telegraafkantoor,
HERMANS.
„get zwaartepunt verlegd.
De uitslag der JuiMr verkiezing heeft
zegt „De Gelderlander^ otfk tot
ongewild gevolg gehad, dat de aan
dacht van het land vtoor een belang
rijk gedeelte van de Tweede Kamer
naar de Eerste Kamer is overgegaan.
Het blad ziet in de toekomst het
centrum van den parlementairen strijd
naar de Eerste Kamer verlegd.
Het is in dit verband allerminst
van beteekenis ontbloot, dat in de
laatste maanden het politiek gehalte
van de Eerste Kamer door de intrede
van mannen als dr. Kuyper en mr.
Regout danig is versterkt. De anti-
revolutionnaire partij vindt er haar
leider, een man, wiens invloed ook
bij de beide andere fracties van de
coalitie onmiskenbaar is en ook de
politieke beteekenis van den hoewel
nog jongen katholieken oud-minister
van waterstaat hoeft niet te worden
onderschat.
Die hernieuwde belangstelling
voor onze Eerste Kamer moet nood
zakelijk aan haar positie zelve ten
goede komen, moet die positie ver
sterken. En vooral thans, nu helder
als de dag gebleken is, dat de heil-
looze Juni-stemming van het vorige
jaar er eene was, die de kiezers zelf
liefst zoo spoedig mogelijk ongedaan
zouden maken, is de Eerste Kamer
als rem tegen een al te brutaal voort-
dringen op -den weg, dien de meer
derheid van ons volk niet op wil,
verre van overbodig. Meer wellicht
dan in het laatste decennium het
geval was, treedt thans haar nut
aan het licht.
Onze geïllustreerde Weekbladen.
Bet leven opent met het portret van
Louis Bouwmeester, verder eenige
gelaatsuitdrukkingen van den grooten
tooneelspeler, de tentoonstelling der
Amsterdamsche Pluimveeclub, de ope
ning van het Engelsche Parlement, de
carnavalspret in Amsterdam, verschil
lende bal-masquepakjea, het 100-jarig
jubileum van het 3e Regiment Huza
ren te 's GravenhageAmsterdam, de
winter in 't hooggebergte, caricatuten,
romanbijvoegsel enz. enz.
MARKTBERICHTEN.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor lste kw.
40, 2e 37 en 3e 32 cent per half kilo.
Magere ossen, melkvee en vaar-
koeien goed aangevoerd.
Vette Kalveren, goede aanvoer,
Lste kw. 33Vj, 2e 30, 3e 27 cent per
half kilo.
Stieren goede aanvoer, lste kw. 35,
2e 31, 3e 26 cent per half kilo.
De handel in vet vee en vette Kal
veren was gelijk aan voorgaande week,
prijzen ongeveer het zelfde. Stieren
met redelijke omzet. Op de magere-
markt was de handel stug prijzen iets
Bij kon. besluit is voor het tijdvak
1 April31 Augs. benoemd aan de
Rgks Hoogere Burgerschool te Gouda
tot leeraros Mej. P. J. Toorenburg te
Goes en tot leeraar de heer A. Speyar
te Amsterdam.
De Peet op Java.
Volgens een regeeringstelegram be
treffende pestgevallen op Java heb
ben zich de,volgende gevallen van
pest voorgedaan van 18 Jan. tot 10
Februari.
Malang 345 nieuwe gevallen, 300
dooden; Madioen 60 nieuwe gevallen
51 dooden; Kediri 25 nieuwe geval
len, 24 dooden; Soerabaja 16 nieuwe
gevallen, 15 dooden; Paree 51 nieu
we gevallen, 48 dooden
Uit Batavia wordt gemeld, dat de
Gouverneur-Q^neraal op 21 dezer zich
naar Malang zal begeven tot het bren
gen van een bezoek aan de peetstreek
De toeetand is verergerd.
Koninklijk bezoek.
Brussel, 17 Febr. De Etoile Beige
meldt, dat de koning en koningin van
Denemarken slechts 2 dagen te Brus
sel-tullen blgven. Op 21 Mei zal het
officieele bezoek aan koningin Wilhel-
mina worden gebracht.
De Olympische spelen.
Berlijn, 17 Feor. De Rijksdag heeft
heden de, door de begrootingscommis-
geschapte Rijkssubsidie voor de in
1916 te Berlijn te houden Olympische
spelen, aan.
Leening 2 millioen.
De gemeenteraad van Dordrecht
heeft heden zonder discussie besloten
een geldleening aan te gaan, groot 2
millioen gulden in 47$ rentege-
vende obligatiën, aan toonder groot
f 1000.De aflossing dezer geld
leening is bepaald op 60 jaar.
Naar de N. Crt. verneemt, is deze
leening overgenomen door de firma
Hope Co. te Amsterdam.
Koning Albert gevallen.
Brussel, 17 Febr. Toen koning
Alblrt hedenochtend een wandelrit
maakte in de omstreken van Brussel
kwam zijn paard te vallen over een
steen.
De koning stortte daardoor van zijn
paard en bezeerde zich ernstig aan
den linkerarm.
Per auto werd de koning naar het
Paleis vervoer, waar door den ge
neesheer werd geconstateerd dat de
linkerarm gebroken was.
De toestand van den koning is
overigens gunstig.
BURGERLIJKE STAND.
GOUDA.
GEBOREN15 Febr. Clasina,
ouders J. A. Koolmees en C. van der
Louw. Sophia Hermina, ouders F.
C. Fortuin en A. C. G. den Taat. -
Gerharda Hendrika, ouders G. H. Bloe
mendal en F. Kuipers, 16. Gijs-
berta, ouders P. Borst en C. v. Elteren
Qornelis Johannes, ouders C. J.
van Straaten en J. L. van der Valk.
Jan Leendert, ouders "W. Verschoor
en A. Mes. 17. Cornelis Hendrikus,
ouders F. J. Boegheim en N. G. Heij.
OVERLEDEN 15 Febr. Isaac Bik
88 j. Pieter de Mink 84 j. Sara
Bomer 44 j. Christianas A, van de
Poll 73 j. i
BOSKOOP
van 114 Febr.
GEBORENTheda Wobina, oaders
W. Th. van der Sluis en W. H. Ros
bergen. Thomas Cornelis, ouders
Th. Kaptein en A. Hoogendoorn
Jacobus Petrus, oudere J.O. Vermeu
len en J. M. Meijer. JosinaWille-
mina, ouders G. Ramp en W. van
Donk. Jurianus Anthonins, ouders
A. G. Vreeburg en M. M. de Korte.
Jacobus Maria, ouders A. Straver en
G. M. Stolker.
OVERLEDENCornelis Gerardus
van den Hoek, 2 m. Francisca
Maria Mens, 2 m. Maria Helena
Koster, 33 j. Adriana Roodhorst,
39 j. gehuwd met K. Versluis.
GEHUWDPetrus Verleum, wo- i
nende te Ter Aar en Ggsbertha Ne-
derhof alhier.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 777.2 te
Horta laagste stand 738.1 te Hapa-
randa.
Verwachting tot den volgenden dag:
Meest matige tijdelijke wellicht
krachtige westelijke tot zuidwestelijke
wind, zwaarbewólkt tot betrokken,
waarschijnlijk regenbuien.
Ochtendtemperatuur iets hooger.
Koer» van
haden
",5/.6
33 Va
81
88'/,
83
31%
63%
G5
G4
VAN DEN
Effecten handel te Amsterdam
17 FEBR 1914.
SUut8ieenineen.
Ned. Cert. Werkelijkt
Schuld 3 pet.
Oo8tenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
6 pet.
Id. Obl. (Gr. Russisohe
Spw.mij) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet
ld. Obligatie 6e Emis,
sie 4 pet.
Japan. Obl. 1899 4 pet,
Mexico Afl. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië Funding Lee
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezulea Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Bank- en Credlet-Instel
ltngen.
Fed. Bankaandeelen
(ndustr. Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smelting Refining
Co. Cert. v. Aand,
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
v. Gew. Aand.
Kol. Crediet Instel 1. en
Cultuur Ondernemingen
Handelsver. „Amster
dam" 3fee.nd.
Jav. Cultuur Mij. Aand,
Ned. Handel-Mij.C.v.A.
Mijnbouw M(jen.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mg. Aand.
Great Cobar Aand.
Petroleum-Ouderu.
Dordsche Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. Mij. totExpl,
v. Petr, Bronn. C.v. A.
Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A,
.Scheepvaart flUen.
Ned. Am. Stoomvaart-
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mg. „Zee
land" Preferente A
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
Tabak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mg. A.
Diversen.
Maxwel Lahd Gpant
Cert. v, Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand,
Spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand,
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
W arschau-W eenen
Spoorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Jouiss-
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet,
Erie Spoorweg-Mij
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cv. Cert. v. gew. A,
Wabash Gew. Aand.
Premieleenlngen.
Amsterdam Aand. 3 pc(i.
Hongarge. Tneiss-Re-
gqlirungs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 4—47* pCt.
Nat. Staatsf. stil, Buitenl. prijsh.,
Culturen geen omzet, Tabakken lus
teloos, Petroleum lager, Amerikanen
zwak, Mijnen flauw, Rubbers stil.
Vorige
Koer».
77"/,,
84%
61%.
100%
83%
79%
31%.
101
74%
57%
62%
68%
24%
66%
239
237
15%
194
16
184'/,
624
194
204
120
3%
UI
15%
193
15
620'/,
204
3%
110%
8%
96
96%
99%
99
61
94'/,
30%
94%
94'%.
30%
29%
162%
3'/,
181
3%
1
'4?
147%
U, jl-l