’oi ns
chtop’tMEHK te lellen
Magazijn van
J
)W
cenhuis.
II
II
ii
LIGHT
4
li
II
NGflS.
Will
No. 12421.
Zaterdag 7
behalve Zon
en
I
1
FEUILLETON.
Valentine.
I
I
z- tl
I
J
EEP_J
Eerste Blad.
j
I
IJ
TAMINIAU’S
AM
<5Le EESTE.
ELST BIJ ARNHEM.
SWAAY ZONEN
INCHEM.
H
IS
De politieke situatie.
I
Jhtig licht hebben?
ch tot JAC. KOOIJK,
to Wieringerw.^
belast met hetinstul'
COOIJ Kz.,
WIERINGERWAARD.
Maart 1914. 52e Jaargang.
^Tï.©"W.tx7"s-- ©zx vooi G-o’U-cL©, Oixxs’txeZszezx-
Verschijnt dagelijks
Telefoon Interc. 82.
Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
MILITIE TE LANDE.
HERHALINGXflEFENIKGElf II 1914.
van
H
20)
Zevende Hoofdstuk.
dus dood?”
1
be-
tafel
(Wordt vervolgd)
rinfanan Zn., Gouda
wel uit
vroeg
et Schaakbord 8% uur,
Nat. Bond v. Handels-
oedienden „Mercurius”
Dit nummer bestaat uit twee
Maden.
der
ings-
l te
en
ge-
f 0.55
0.10
i ?l|
>eze THEEËN worden
eleverd in verzegelde
:jes van vijf, twee en
half en een Ned. ons
t vermelding van Nom-
r en Prijs, voorzien van
enstaand Merk, vol
ts de Wet gedeponeerd,
hch tot de uitvoering
i geeerde orders aan-
elend,
J. C. BIJL,
BREEBAART Lz.
aanvraag om kleeding
omt nu ook de vraag
i,
wie helpt ons?
jen boodschap aan een
leden en wij zullen
den, wat U te missen
i Commissie
Toorz.
DZIG, Vice-Voorz.
10TEND0R8T, Pen.
Ie Réunie 8 u., Vergad.
Ambachtsschool.
louw- en Woningtoez.,
■g. Onderstandscomm.
ikenwij geregeld tijdig
mogen ontvangen van
loncerten, vermakelijk’
n deze dan in onze
elden.
Ons volk is niet erg politiek aan
gelegd.
Naast een kleine minderheid, die
politiek meeleeft staat een zware meer
derheid, die er liefst niet aan doet en
slechts even tot meê-doen te brengen
is, wanneer het al te gortig wordt,
om nog te zwijgen van de ons weinig
sympathieke, kleurlooze middenstof,
mie 8 u., Openb. Verg,
lersgezellen bond. afd.
f 1.25
1.50
1.50
1.90
Bureau
lofgangen zich op den dag van laatst-
ophoudt en zijn adres bij den Burge
meester bekend is, eenig en alleen
als bewijs geldt, dat hij behoorlijk is
opgeroepen.
Gouda, den 5 Maart 1914.
De Burgemeester voornoomd,
R. L. MARTENS.
lang is dit werk doo,
e met het grootste
ird.
i kosteloos.
id,
mevrouw,” zuchllo
verwege tegemoet,
werk In de helft
|d en voor de heift
die U «an groene
Itgeven.
maakt, dat Uw
lijdt, Uw handen
arden en Uw leven
nij ia.
iktezuiverheid van
laakt haar alleen
voor het
,...«\van kostbaar
fijne kant.
leer tegen de gehate liberalen, die
die zorgden dat de Staat niet bankroet
ging door billijke belastingen in te
voeren.
Zijn wij op zulk een strijd voorbe
reid
Gevoelen al onze voormannen, dat
wat vóórgaat, ook vóór moet gaan,
dat in ’t kleine een offer gebracht
moet worden om het grootere te be
reiken, dat wanneer Algemeen Kies
recht en Staatspensioen op ’t spel
staan, geaccepteerd moet worden het
mindere wanneer het meerdere niet
te krijgen is en dat om een verhoo-
ging van militaire lasten (waaraan niet
te ontkomen is) te ontgaan, niet ge
riskeerd mag worden oon nog veel
militaristischer bewind.
De politieke situatie is niet zonder
gevaren. Het ware onzin ze te ont
kennen en als een schrikbeeld blijft
daar altijd de Eerste Kamer, welke
iederen dag haar recht kan doen gel
den en het vrijzinnig bewind doen
vallen. Kuyper mag al geruststellend
driestarren, dat er nog goen vonnis
viel, ieder die don leider volgde sinds
den afloop der Juni-stembus, gevoelt,
dat hij zijn oogenblik kiezen zal, spoe
dig of later, naar z ij n wil, wellicht
voor de onzen zeer onverwachts.
En dan moeten we voor het volk
kunnen verschijnen met het getuigenis,
dat onze wil goed was, doch dat allóón
de overmacht van hot cloricalisme ons
vallen liet.
Dat hebben in ’t oog to houden de
Ministers, de geheele Linkerzijde van
Tweede on Eerste Kamer en de leiders
in het land.
Er zijn donderkoppen aan don po-
’“litieken horizon.
Maar het kan óverdrijven.
En het zal óverdrijven als wij allen
doen wat onze roeping is in moeilijke
Lyden voor de vrijzinnigheid.
Zorgen wij, dat onze mannen klaar
zijn wanneer zij geroepen worden om
to oordeelon dat listige voorstellingen
en speculaties op eigenbaat geen vat
hebben op de massa, die de coalitie
hoopt achter zich te krijgen om er
dan opnieuw niets voor te doen, dat
de atmosfeer in de vrijzinnige gele
deren helder blijft, door ons geza
menlijk te scharen om onze leidslieden
dor vrijzinnige concentratie. Weren
wij af iedere poging om onderling te
gaan ruzieën nu eensgezinde kracht
naar buiten iederen dag noodig kan
zijn en spreke men zich openhartig
nis verzonnen.”
Zij nam de 'courant weer op en
l^is ten tweeden male het bericht, dat
haar zoo ontroerd bad. „Mevrouw R.
weduwe van den pannenfabrikant R.,
dn de Victoriastraal en mejuffrouw
Z., dochter van een gepensioneerd
officier le Wilmersdorf het is dui
delijk genoeg. En toch het kan
niet waar zijn. Mevrouw Rechling
dood en Y -o-
haar moordenares? Het is om het
verstand bij te verliezen!”
Een oogenblik stond zij in gepeins.
„Wat overleg ik toch eigenlijk, ik
rijd er immers zelf heen en ga me
zelf overtuigen,” sprak ze.
Zij schelde tweemaal, ten toeken
dat zij haar kamenier verjangde en
toen deze binnentrad, zei ze: „Help
mij spoedig kleeden, Elize! Ik njoet
uit, bestel maar een huurrijtuig
me, inspannen duurt me te lanor....
Maar neen, ik weet eigenliflf niet
waar ik wel heen moet; laat/ toch
mijn coupétje maar voorspanen, en
Krause moet voor komen, Reinhold
gaat ook mee.”
Het meisje vertrok om de bevelen
te gaan overbrengen en mevrouw v.
Boeren ging vast naar de kleedkamer.
Nauwelijks een half uur later ging
mevrouw von Beeren alweer de trap
af, gekleed in een kostbare, fraaie
winterkleeding en nam plaats in de
coupé, die voor de deur wachtte. In
weinige minuten bracht het rijtuig
waren haar vader en moeder gestor
ven, zij was daardoor meesteres ge
worden van een aanzienlijk vermogen
had een kleine vilja gekocht, die ge
heel naar «-haar smaak ingericht,
bracht in een kleinen met zorg w
kozen kring een gedeelte van het
jaar door; den overigen tijd was zij
op reis.
Daar zij zeer goed onderwezen,
vroolijk, beminnelijk, en zeer hulp
vaardig was, ontbrak het haar niet
aan huwelijkskandidaten; zij scheen
echter besloten haar vrijheid te
waren en geen tweede huwelijk aan
te gaan.
Mevrouw von Beeren was bezig de
post na te zien, die de huisknecht
had binnengebracht. Eerst las zij
de brieven, legde die toen terzijde en
nam de courant. Sommige artikelen
sloeg ze over, andere las ze slechts
vluchtig en enkele las ze met de
grootste aandacht. Plotseling toon
de haar gelaat groeten schrik en ont
steltenis. Zij wierp hot blad op tafel
en sprong op.
„Wat is dat,” nep zij uit Dat
kan niet zijn, dat is ónmogelijk! zei
ze en streek met de hand langs het
voorhoofd. „Maar noen, ik droom
toch niet,” vervolgde zij, „zoon ont
zettende droom kan in mijn hoofd
niet opkomen, maar... waarheid kan
het toch ook niet zijn. Stellig heeft
een reporter, die om een bericht ver
legen zat, die vreeeelijke geechiede-
fiOlIBSCHE COURANT.
PRIJS VAN HET ABONNEMÏNfT-
Per kwartaal
Idem franco per post
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons
Markt 31, bij onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.
Agnes, maar ik
geheel f4 bij kwijt,
voor, een
dat 1
heb, doodziek is. Toen ik hier kom,
vind ik haar dood,
mij,neen, ’t ii
o
die ook in ’t staatkundige als gold
’t kruidenierswaar slechts vraagt
waar men het goedkoopst „uit” is.
Een volk, dat goeddeels kerksch is en
dus door de kerkelijke leiders gemak
kelijk tot clericale politiek te brengen
is, dat gemakkelijk gelooft, dat wie
zijn godsdienst houdt, deswege ook
verplicht is om den „man van Rechts",
hij zij Hervormd, Gereformeerd of
Roomsch, te stemmen. En dit volk
koos in den zomer van 1913 tegen
Rechts l
Het is zoo, van Rechts, met Kuyper
voorop, is men aan ’t rekenen gegaan
en tot de verrassende uitkomst geraakt,
dat „Rechts” ruim 30.000 stemmen
sterker dan Links was. Tot ons leed
wezen heeft zelfs de Regeering deze
rekenkunde min of meer geaccepteerd,
alhoewel er reden 'genoeg was aan de
electorale rekenkunst uit dien hoek
geen onbeperkt vertrouwen te schen
ken. De rekening is inderdaad foutief,
om niet te zeggen valsch. Om maar
2 foüten te noemenMen rekende de
37.000 stemmen van de districten waar
’t zonder stemming afliep eenvoudig
ten volle voor Rechts, terwijl voor
thuisblijvers eenige duizenden behoo-
ren te worden afgetrokken en een
paar duizend eerlijkheidshalve van
Rechts naar Links behooren te worden
overgebracht, daar ook in een Roomsch
district eenige honderden stemmen
anti-Rechts uitgebracht plegen te wor
den. Erger is echter dat men de
„wilden van Rechts” bij Rechts op
telt, de „Standaard” rekent hiervoor
18.600 man.
Wij komen tot een beduidend hoo-
ger cijfer voor deze .wilden alléén de
Christelijk-socialen en Protestanten-
bonders haalden saam reeds 10.000,
die zich anti-Rechts uitspraken
hetzelfde geldt voor 4000 stemmen op
den heer Bichon in Ommen, een paar
duizend op den heer Schimmelpen-
ninch in Ede, duizend in Sneek,
eenige honderden in Waalwijk, Ap-
pingedam, Druten, Gouda, Zutphen,
Hilversum en Hontenisse, waarbij nog
komen de niet te controleeren stem-
PRIJS DER ADVEJJTENT1ËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummer.
Elke regel meerv.iv
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit
betaling elke regel meer 6 ets. Reclames f 025 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Agnes von Beeren’s koolzwart haar
was door schrik en toorn vergrijsd,
toen men haar zij telde toen ne
gentien jaar en was sedert een jaai
gehuwd haar echtgenoot, een flink
en knap officier, dien zij hartelijk
liefhad, ’thuisbracht met een doode
lijke verwonding. Hij was gekwetst
in een tweegevecht. De aanleiding
daartoe was voor haar diep krenkend
en bracht haar tot de erkentenis, dat
von Beeren haar niet uit liefde ge
trouwd had, doch zuiver uit een fi
nancieel oogpunt, daar zij de dochter
was van rijke ouders.
Deze ontgoocheling had de jonge
vrouw zwaar getroffen en was oor
zaak, dat zij zich reeds jaren lang
uit de wereld had teruggetrokken.
Zij was gezond naar lichaam en geest
bezat groote veerkracht, beminde de
kunst, speelde verdienstelijk op Het
klavier, beoefende den zang en tracht
te zoo haar leed te vergeten, al was
het haar thans na acht jaren nog
niet geheel gelukt. Kort na elkander
buiten tractoerde men den gemeen-
schappelijken tegenstander op o n-
n o o d i g e ouderlingen strijd in de
pers en aan de stembus. Ophalen van
oud- zeer, als bijv, in „Zuid-Hollan-
deru en „Vaderland44 geschiedde, was
tot niets nut en wat in de residentie
dezer dagen bij de gemeenteraadsver
kiezingen geschiedde, brengt de vraag
op de lippen of daar, in het brand
punt van het politieke leven, wel vrij
zinnige leiders zijn, die genoeg door
drongen zijn van hot belangwekkende
derpolitieke situatie.
Willen wjj hiermee zeggen, dat allo
perspolemiek en locale stryd tusschon
de vrijzinnige partijen uit den boozo
is Integendeel, iedere partij bleef, on
danks de concentratie, vrij in eigen-
partij-propaganda en voor de gemeen
telijke Stembus sloot men de concen
tratie niet. Het is waar, maar evenzeer
is waar, dat men vooral te ’s Graven-
hage, waar de voormannen de pen en
het woord voeren in courant en kies
vereniging, een ander optreden had
mogen verwachten.
Er is een an |ere taak voor
ons, dan elkaar een vlieg in een
persorgaan of een zetel in de vroed
schap af te vangen.
Wij hebben het volk blijvend te
overtuigen, dat een vrijzinnig bestuur
beter voor ons land is dan een ker
kelijk.
Wij hebben dit te bewijzen, telkens
weer, met het verleden, en we zullen
in de toekomst moeten zien.
Rechts is daarbij zoo weergaloos han
dig. Een beginsel, dat hinderlijk bleek,
gaat overboord en zoo denkt men af
vallig geworden vrienden en halve
vijanden terug te vangen. Het is daar
alles tactiek en politiek, politiek en
tactiek.
De Tariefwet liet Kuyper reeds los
en nu komen die booze vrijzinnigen
met nieuwe belastingen, opcenten en
wat niet al
En men verzuimt er dan bij te ver
tellen, dat Talma-Kolkman er alleen
konden komen met een Tariefwet en
dat de opbrengst daarvan haast geheel
zou noodig geweest zijn voor de mis
rekening van den heer Talma inzake
de verkiezings-gave van zijn St. Nico-
laaspensioen. zoodat er voor al ’t ove
rige op sociaal terrein geen geld zou
geweest zijn. Geen nood Er zullen er
genoeg zijn, die het dreigen van de
Tariefwet over een, twee, drie jaar
vergeten zijn en dan trekt men van
e—--l---"LH?
haAr in de Victoriastraat
Op haar aanschellen opende do
huisknecht de deur. Een blik op het
betrokken gelaat van Hendrik deed
haar reeds begrijpen, dal het couran
tenbericht niet gelogen had.
„Hendrik, is het toch waar,” zei
ze zacht.
„Allee, alles,
Hendrik.
Valentine aangehouden als4„Is mevrouw Rechling
„Dood!” herhaalde hij.
„Wanneer is het gebeurd?”
„Eergisteren Voor den middag”.
„En mejuffrouw Zier?”
„In... in de... gevangenis!!’
„Maar dat is... krankzinnig!”
Doch bedenkende dat het haar niet
paste in de gang met een bediende
over het gebeurde te praten, vroeg
zij: „Kan iMnijnhoer Rechling te
spreken krijgen, Hendrik!”
„Hij is wel thuis, mevrouw, maar
ik geloof niet
„Zeg hem maar, dat ik hier ben,”
sprak zij op bevelenden toon en de
bediende ging heen. Weinige oogen-
blikken later verscheen Koenraad
Rechling zelf op den drempel der
salondeur.
„Agnes, gij hier?” stamelde hij.
„Hadt ge iets anders verwacht
vroeg ze, terwijl ze hem in de sma-
keloos gemeubileerde kamer voeiw|l
die mevrouw Rechling bij voorkeur
haar „mooie kamer” geliefde te noe
men. „Hoe komt het toch, dat ik
men van Linksche kiezers <5p een op-
positie-Katholiek tegenovèr den offi-
cieelen-Katholiek in verscheidene Zui
delijke districten.
Trekken we, zuipig gerekend, van
de „meerderheid" van 31.000 vqor
Rechts, 8000 af voor de eerstbedoelde
fout, dan slinkt ’ttot 23.000, terwijl
een eenvoudige rekensom uitwijst, dat
ten minste fle 18.600 „wilden van
Rechts” verkeerd geboekt waren in
de Kanaalstraat. Zij spraken zich uit
niet voor de 8. D. A. P., niet voor
de concentratie, maar tegen Rechts
en dus stelden zij zich Links; dit
bleek ook ten duidelijkste uit de
houding van deze mannen bij de
herstemmingen, waarbij zij zich Links
schaarden behoudens wellicht een
enkeling die den regel bevestigde.
Komen wij dus in strijd met den
rekenkunstenaar van Rechts tot de
conclusie, dat de coalitie in Juni j.l.
een minderheid verkreeg en dat in
derdaad de meer der h«eid des
volks zich togen Rechts uitsprak,
dan komen we aanstonds tot de
vraag Hoe staat ’t er thans mee
Is ar nóg een Linksche meerderheid,
welko aan de Tweede Kamer en de
Regeering haar gezag verleent en dat
van den Senaat ondermjjnt?
Gij ziet in het stellen van deze
vraag een uiting van vrees?
Ons antwoord luidtSinds wanneer
is het verstandig, do feiten niet onder
de oogen te zien en in te dutten tot
dat ’t te laat is om de oogen uit te
wrijven
Niet dat de na-verkiezingen zoudon
bewijzen dat het volk roods naar
Rechts gedraaid wasdie verkiezingen
bewezen slechts hoe men de 8. D. A. P.
in de kaart had gezien, hetgeen op
het verlies van een linkschen zetel te
staan kwam.
Er is echter meer.
In ’t land viel in 1913 oen opleven
de belangstelling gade te slaan en
deze hield ook na Juni aan, blijkende
o.a. uit de vele wel-geslaagde vrijzin
nige meetings in verschillende deelen
des lands.
Doch ons vrijzinnige volk vraagt nu
ook het bewijs, dat Links regeeren kan,
vraagt niet onnoodig lang gepraat voor
de tribune, maar blijken van in onder
ling overleg te kunnen werken.
En dan is er eenerzijds reden tot
dankbaarheid, anderzijds tot klacht.
In het Parlement werkte de concen
tratie in den regel goed samen. Daar-
De BURGEMEESTER van GOUDA,
maakt bekend, dat de in het Verlof-
gangersregister dezer Gemeente in
geschreven verlofgangers, behoorendo
tot de op de publicatie vermelde lich
tingen, korpsen en korpsonderdeelen
bij deze worden opgeroepen om op
den datum, achter elk korps of korps-
ondérdeel vermeld, krachtens artikel
80, in verband met art. 114,
Militiewet in 1914 voor Herhalii
oefeningen in werkelijken dienst
komen.
Alle inlichtingen dienaangaande,
alsook over de gevallen van vrijdom
van Opkomst, Uitstel van Eerste-
Oefeningen, Wijze en uur van op
komst, Ziekte, Vervoer, Vrijstelling
of Vergoeding kunnen dagelijks van
9—42 aan de Gemeente-Secrelarie, af-
èeeling worden ingewonnen.
De aandacht wordt gevestigd op
de volgende bijzondere bepalingen:
Hij, die zonder geldige reden niet
voldoet aan deze oproeping, wordt,
na daartoe door den Minister van
Oorlog verstrekten last, als deserteur
afgevoerd.
Hij, die zonder geldige reden zich
te laat bij het Korps aanmeldt, maakt
zich strafschuldig.
Het niet-ontvangen van eene per
soonlijke kennisgeving van de oproe
ping ontheft den verlofganger geens
zins van zijne verplichting tot op
komst in weirkelijken dienst, daar de
openbare kennisgeving, tenzij de ver-
kennisgeving buitenslands
bekend is, eenig
alles eerst heden en dan nog
do courant moest vernomen?”
zij op vriendelijk verwijtenden toon
verder. Zij nam plaats in een sma-
kelooze stoel vlak bij den haard.
„Ik kon toch geen kennisgevingen
versturen, Agnes?” antwoordde hij
oprecht, zonder te denken, dat dit
antwoord wel iets aan beleefdheid te
wcnschen overliet.
Zij was er echter gansch niet door
boleedigd, doch zeide hartelijk: „Neen
dat kon ook niemand van je verlan-
gent Maar aan mij hadt ge toch be
richt kunnen zenden, Koen. Ik ge
loof dat op het oogenblik een goede
vriendin u wel van nut zou kunnen
zijn en dat ben ik toch steeds voor
je geweest, niet?” Met innig modelij
den liet ze haar blik rusten op den
jongen man, die met tranen in do
oogen, diep neerslachtig voor zich
uitstaarde.
„Ja, dat had ik ook moeten doen,
Agnes, maar ik raak or het hoofd
Stel je toch een»
telegram roept mij terug,
moeder, die ik gezond verlaten
en vertelde men
is vreeselijk.”
