INDISCH NIEUWS.
Gemengde Berichten.
LANDBOUW.
Rechtszaken.
Stadsnieuws.
Aanbestedingen.
S^OE3T.
MARKTBERICHTEN.
POSTERIJEN
Laatste Berichten.
ALLERLEI.
Telegrafisch Weerbericht
burgerlijke stand.
-
-
-
-
-
Officieele Prijscourant
Effecten handel te Amsterdam
n
n
»7.
wu
eischen van het Concentratieprogram
recht heeft op den steun der partij,
die, ten aanzien van algemeen vrou
wenkiesrecht, leeftijdsgrens en uitslui
tingen voor verwezenlijking van hef;
gewgzigd ontwerp van de soc.-dem.
Kamerfractie blijft strijden en zich te
gen al wat qfbreuk zou doen aan een
loyale uitvoering van het Concentra
tieprogram ten sterkste zal verzetten;
dat op grond der ji|geloopen ver
kiezingen van de meerderheid der
Tweede Kamer aanneming der aange
kondigde regeeringsvoorstellen moet
worden verwacht, maar dat verzet van
de rechtsche meerderheid der Eerste
Kamer niet schijnt uitgesloten;
dat met het oog op de uitspraak
der kiezers, de groeiende beweging
voor algemeen kiesrecht, de houding
der vrijzinnige partijen, en de toene
mende instemming met dezen eisch
onder de christelijke arbeiders en in
de partijen der rechterzijde, de regee-
ring de invoering van algemeen kies
recht terecht kon noemen een poli
tieke noodzakelijkheid.
dat dan ook de Eerste Kamer, door
dit tegen te houden, rechtstreeks zou
ingaan tegen de geleidelijke ontwik
keling van het staatsleven on inbreuk
zou maken op den geest onzer grond
wettelijke instellingqp, zoodat haar ver
vanging door het volksreferendum
volgens het grondwetsvoorstel der soc.-
dem. Kamerfractie een der eerste pun
ten van actueele politiek zou worden:
besluit
wanneer dit gedurende de behande
ling in de Staten-Generaal noodig
mocht zijn, het geheele kiesrechtleger
te mobiliseeren, om de eiöchen der
arbeidersklasse met allen nadruk te
doen hooren
de verkiezingen voor de Provinciale
Staten, welker uitslag verzwakking
van de rechtsche' meerderheid in de
Eerste Kamer ten gevolge kan hebben,
met name in de provinciën Zeeland,
Zuid-Holland, Gelderland en Overijsel
aan dit doel dienstbaar te maken en
daarvoor in die districten, waar het
partijbestuur dit noodig mocht achten,
met de vrijzinnigen samen te werken;
voor het geval de mogelijkheid van
verwerping door de meerderheid der
Eerste Kamer blijft bestaan, op een
Dinsdag tegen de openbare behande
ling der voorstellen in die Kamer, zoo
mogelijk op den dag der opening van
de Staten-Generaal, een groote demon
stratie te houden in Den Haag, ge
steund door demonstraties in verschil
lende plaatsen van ons land, waarvoor,
de arbeiders zich zooveel mogelijk zul
len vrij maken.
Het congres roept de Nederlandsche
arbeidersklasse op, te bedenken, dat
het thans van haar strijdvaardigheid
kan afhangen, of de vrucht van ja-
renlangen moeizamen strjjd zal worden
binnengehaald dat de thans te beha
len overwinning het begin kan worden
Wan een tijdperk van nieuwe verove
ringen voor haar politieke, 'economi
sche en inWlectueele verheffing en dat
zij dus waakzaam moet zijn en gereed
voor den laatsten beslissenden slag,
waar deze van haar mocht worden
gevorderd.
Nederlandsche Reisvereeniging,
De Nederlandsche Reisvereeniging
heeft te Leiden haar 8e jaarvergade-
ring gehouden onder voorzittersóhap
van den heer A. Pieters.
De dag vooraf was gewijd geweest
aan een uitstapje naar de bollenvelden,
waaraan tal van leden, ook buiten
Leiden, deelnamen. In het hotel „de
Zwaan te Ljfi&e hield de heer Beumer^
hoofd der openbare scJiqoI te Sassen-
heim, een causerie oyer chk bollencul-
tuur, terwijl 'de /bollenvelden, die
echter nog niet <lp het mloist zijn,
werden bezichtigd, v
Na aankomst namek^ vele Ider ex-
cursisten deel aan den gemeenschap-
pekken maaltijd.
Des avonds had een bijeenkomst
plaats in Zomerzorg, waar de Leidsche
afdeeling gastvrouw was. De algemee-
ne voorzitter, de heer A. Pieters, hield
daar een met lantaarnplaatjes verdui
delijkte voordracht over Berlijn, ter
wijl het samenzijn verder een feestelijk
karakter droeg.
Gistermorgen te ongeveer 9 uur
vereenigden de afgevaardigden en
leden zich in Noordeindsplein voor
een bezoek aan de Kon. Fabrieken
van Goud- en Zilverwerken van de
firma J. M. Van Kempen en Zonen
te Voorschoten. De fabrieken en werk
plaatsen werden onder leiding van een
der firmanten bezichtigd.
Na terugkomst te Leiden werd in
Zomerzorg geluncht en daarna werd
te halftwee de algemeene vergadering
door den heer Pieters met een kort
woord geopend.
Een nieuw station S.S. te 's Gra-
venhage.
Zooals men weet is men te 's Gra-
venhage al jaren aan het betoogen dat
het station van de Staatsspoor op een
zeer slechte plaats staat, zoowel ten
opzichte van de ongelukkige verbin
ding van dat station met den Schenk-
weg en alle daarop uitkomende stra
ten, als wel de verbinding tusschen
dit station en het station wan de Hol-
landsche spoor.
Nu is er bij den gemeenteraad van
's Gravenhage een adres ingekomen
van de heeren Mink en van der Schilde,
waarin zij aangeven deze quaestie van
verplaatsing van het Staatsspoorstation
tot een oplossing te brengen en tege
lijk daaraan vast te knoopen een plan
tot bouw'van een nieuwe ScÊouwburg.
In de Memorie van toelichting, die
adressanten bij dit voorstel hebben ge
voegd, wordt gezegd:
Het ontworpen station, eeq z.g. kop-
station, zou komen te liggen tegen de
N.-W.-zijde van den verhoogden H. IJ.
Spoorweg. De reizigers vinden dan op
één punt bijeende treinen van den
Z.-H. Electrischen Spoorweg. Holl.
IJzeren Spoorweg en Staatsspoorweg.
Het niet nieuwe emplacement kan
(maar behoeft niet te) worden opge
hoogd tot het peil van de andere banen
,4 a 5 M.). De beide hinderlijke
overwegen over den Spoorweg bij
Voorburg zouden dan worden ver
vangen door viaducten.
Aanleg van een verbindingsbaan
tusschen S.S. en H. IJ. S. (zie schets)
is facultatief.
Reizigers per S.S. aankomende kun
nen nu hun reis per Electrischen Spoor
weg naar Scheveningen voortzetten
de stoomtram S.S. kan dan vervallen,
wat reeds een verbetering mag worden
genoemd. Daarentegen krijgt de ge
meente do beschikking over 12 H.A.
waardevolle grond.
De op den Schenjcweg uitkomende
straten kunnen worden doorgetrokken,
hetzij alle, hetzij eenige. Ook kan een
straat loodrecht daarop gorden ge
projecteerd.
Zooals de heer Berlage reeds in
1908 voorstelde, zou het terrein, waar
op het station S S. met emplacementen
zich bevinden, groot 121.490 M2., een
ideale plaats zijn voor een niquwen
schouwburg. Immers men mag ver
wachten dat de residentie over een
tiental jaren ongeveer viermaal
honderdduizend inwoners telt. Het
behoeft geen betoog dat een Schouw
burg als die welke thans verbouwd
wordt, en slechts 840 zitplaatsen
zal bevatten, absoliïut te klein moet
worden genoemd. Op de aangogeven
plek nu kan men een prachtig vrij
staand gebouw plaatsen, dat 6000 M*2.
oppervlak beslaat.
De perceelen langs het Bezuidenhout
tusschen Rijnstraat en Schenkweg en
die langs de Z.W.-zijde van den Schenk
weg, voor zoover deze niet eigendom
van het Rijk zijn, zullen door de
Gemeente moeten worden aangekocht
en daarna gesloopt. De ombouw kan
zonder eenige belemmering van den
spoorwegdienst geschiedenalleen
heeft men op het laatst een hulplijntje
te leggen.
De gemeente krijgt voorts de be
schikking over een belangrijk complex
zeer waardevolle bouwgronden.
Uit een bijgevoegde berekening
blijkt bij aanvaarding van dit plan de
baten zullen bedragen f 3.397.600 en
de lasten f 1.897.600, waardoor de
gemeente 's Gravenhage den Staat,
behalve het nieuwe emplacement,
groot 16 H.A. nog l'/2 millioen gul
den kan aanbieden in de kosten van
ombouw, terwijl de Staatsspoorweg
Mij. dan de beschikking krijgt over
een terrein dat bijna tweemaal zoo
gf3f)C is, als dat hetwelk thans in ge
bruik is.
Nieuw R. K. Dagblad.
Naar Het Centrum verneemt, be
staat ernstig het plan, in de hoofd
stad een nieuw Katholiek dagblad met
ochtend- en avond-editie uit te geven.
Er moet reeds voor een aanzienlijk
kapitaal geteekend zijn, terwijl nog
van buiten de stad een groot renteloos
voorschot zou zijn toegezegd.
Het nieuwe blad zou van zooge
naamd „integrale" zijde uitgaan.
Atjeh.
De redactie'van de „Sum. Post" had
pW^fnderhoud met den gouverneur
van^A-tjeh, H. N. A. Swart.
De gouverneur acht, kort en goed,
den toestand van Atjeh van dien aard,
dat hij een vergelijking met alle andere
jewesten kan doorstaan. Het aantal
cwaadwilligen, in heel Atjeh, met een
oppervlakte van 900 a 1000 vierkante
geographische mijlen, bedraagt en
dan nog ruim genomen op't oogen-
blik ten hoogste60 I „Er zijn er
misschien méér in Batavia en in de
meeste andere Indische steden
voegde de gouverneur er met een
lachje aan toe. Nu zijn deze Verzets
lieden in Atjeh zeer verspreid. In de
heele afdeeling Groot-Atjeh met toch
een 100.000 inwoners, is er geen enkele
meer ja, er zijn ook geen uit Groot-
Atjeh uitgeweken kwaadwilligen in
andere gewesten te vinden. Jn 't Pe-
dirsche thans bestaande uit de af-
deelingen Segii en Meureudoe met
zijn. 180,000 inwoners, een getal, over
eenkomende met dat van de residentie
Benkoelen, zwerven nog 10 verzetslie
den rond, die gezamenlijk beschikken
over 2 geweren, op z'n hoogstEn
zoo is 't ook elders.
Hoezeer men er intusschen op uit
is, om ook aan deze laatste sporen van
verzet een einde te maken, kan wel
blijken uit 't feit, dat voor 't opzoeken
van die 10 kwaadwilligen in Pedir
nog een heele divisie marechaussee
plus 12 groepen infanterie, te zamen
een kleine 500 man, gelegerd zijn. En
of dat nu niet minder kon Ja, zeker,
maar ter geruststelling van de open
bare meening worden ze er
zoolang gelaten. Het zou anders maar
heeten, dat Atjeh „van troepen wordt
ontbloot". Alles wordt er dus thans
opgezet om de overblijvende laatste
verzetslieden op te zoeken, en men
zal niet rusten het kan en mag niet
anders totdat de laatste zich hebben
gemeld, dan wel, vervolgd tot 't bittere
einde, zijn gevangen genomen of neer-
„Het is", zoo besloot de gouver
neur met nadruk dit deel van het on
derhoud - „mijn heilige overtuiging,
dat het in Atjeh nooit meer zal mis-
loopen."
Voor alles komt het er op aan der
bevolking do overtuiging bij te brengen
dat het bestuur niet beoogt de men-
schen neer te drukken, maar integen
deel hen materieel en geestelijk op te
heffen, hun welvaart te vergrooten te
zorgen dat zo een rustig land krijgen.
Vandaar ook d&t het bestuur meerma
len de bevolking financieel heeft bij
gestaan ten behoeve van haar huizen
bouw, haar Sawah-aanleg.
De Atjehers zien ook zeer wel in, dat
het bestuur het goed meent en als een
der meest intelUgente volkeren van
Indië wordt ook door hen veel ge
wicht gehecht aan het onderwijs. Van
groote beteekenis moet de toeneming
van het aantal meisjesscholen geacht
worden, waarvan de eerste door meder
werking van een intelligent hoofd te
Olehleh werd ofgericht. Na een aspoea-
sah zullen «r>jmeisjesscholen zijn te
Qlehtyb»,., l£oetyRadja, Lam Reng,
Segli, idi, rerlak, Meulaboh, Meureu
doe en zelfs te,Koeta Tjané, heelemaal
in 't hart vanjde Allaslanden.
Het is aardig te zien, b.v. te Koeta
Radja, waar men voor de helft At-
jehsche en voor de andere helft niet-
Atjehsche leérljngen opnam, welk een
onderlinge weqijver er onder de meis-
bestaat. Hef schoolverzuim is dan
ook, ondanks 't feit, dat er nog geen
leerplicht bestaat, uiterst gering, niet
meer dan 2 percent per maand. Moe
ders, zelfs grootvaders en dat tee
kent komen zeiven de meisjes naar
de school brengen, Ook is het opmer
kelijk, dat de Atjehsche jonge mannen
de voorkeur beginnen te geven aan
meisjes die eenig onderwijs hebben
genoten, boven de geheel ongeletterde.
Wat de leerkrachten betreft, zoo heeft
men voor de handwerken een Euro-
peesch leerkracht, voor de gewone
schoolvakken Inlandsche meisjes, die
examen deden voor kweekeling te
Fort-de-Kock. Overal waar scholen
zijn, werden Atjehsche dames, meest
echtgenooten van bestuursambtenaren,
bereid gevonden, een geregeld toezicht
op de scholen te oefenen en dit heeft
uitnemende resultaten opgeleverd. De
praktijk heeft bewezen, dat er van de
Europeesche vrouw op de Atjehsche
bevolking veel meer invloed uitgaat
dan b.v. wel eens van ontwikkelde
Inlandsche vrouwen werd verwacht.
Er schijnt in die bemoeienis van Euro
peesche vrouwen voor de bevolking
grootere bekoring te liggen. In elk
geval blijkt men ze zeer op prijs te
stellen."
melk dan het daar voorafgaande. Ook
de boterprijzen waxen zeer bevredi
gend.
Door den Bond werden, evenals in
het voorafgaande jaar, de boterkeu-
ringen weer gemeenschappelijk met
den Bond te Groningen gehouden. In
verband met de reorganisatie van den
Bond, waardoor niqt alle fabrieken een
vol jaar aan de keuring hebben deel
genomen, werd op voorstel van de
commissie voor de boterkeuringen be
sloten, dit jaar geen diploma's uit te
reiken. (NïR. Ot.)
Volgens het jaarverslag van den
Bond voir Coöperatieve Zuivelfabrie
ken in Dfente, die in 1913 werd geor
ganiseerd, bedraagt het aantal aange
sloten fabrieken 26.
Naar buiten is het jaar 1913 een
groot succes geweest. Ook voor de
veehouderij is dit jaar zeer goed ge
weest de veeprijzen waren beslist
hoog, terwijl de graslanden groote
opbrengsten hebben geleverd. Overal
had men overvloed van gras, terwijl
het buitengewoon mooie najaar in niet
geringe mate er hoe heeft bijgedragen,
dat de melkproductie in 1913 zeer
hoog is geweest, uljjna alle fabrieken
ontvingen in het nfgeloopen jaar meer
Straatroof.
Te Winschoten zijn gisteren wegens
straatroof, gepleegd in de gemeente
Onstwedde, ter beschikking der justitie
gesteld Harm Wage uit Winschoten
en Jacobus Veenendaal uit Amersfoort.
Rustige burgers werden door hen van
hun geld beroofd en mishandeld.
Meesterknecht Azef.
Naar de Zw. Crt. verneemt, is tegen
de administratie van het Drentsch
Volksbl., soc.-dem, prop.blad, door den
heer M. Viersma, te Meppel, meester
knecht bij de firma C. van Leijden en
Zoon, bij den officier van Justitie te
Assen een aanklacht ingediend, wegens
het verspreiden van een voor hem be-
leedigend bericht. In het orgaan van
14 Maart jl. wordt V. nl. een „slaven
drijver" genoemd en vergeleken met
„den Russischen kapitalistenknecht
Azef".
Op het emplacement den Bosch heeft
Zaterdagavond een botsing plaats ge
had tusschen een goederentrein en een
rangeerend treindeel. De locomotieven
van beide treinen en eenige wagens
ontspoorden en werden ernstig be
schadigd. Twee lijnen waren versperd,
hetgeen groote trein vertraging ten ge
volge had.
Persoonlijke ongelukken vielen niet
voor. Zondagmorgen was de weg
weder vrij.
De N. Gr. Crt. meldt, dat inej. de
Boer die bij de spoorwegramp bij*
Hooghalen ernstig verwond werd, ver
moedelijk over een maand het zieken
huis zal kunnen verlaten. Haar eene
been, dat op twee plaatsen was ge
broken, is weer genezen,
Staking kistenfabriek Culemborg.
Men schrijft aan het Hbld. uit Cu
lemborg 30 Maart
De staking op de kistenfabriek der
firma L. Sillevis en Zonen alhier, 31
Jan. j.l. aangevangen, is heden door de
stakers opgeheven, daar zij wegens de
vele werkwilligen en grooten aanvoer
kisten van buiten geen kans zagen den
strijd tot een goed einde te brengen.
Op de fabriek, waar reeds weer met
ongeveer 35 werklieden gearbeid werd,
zijn een tiental niet bij een vakver-
eeniging aangeslotenen aangenomen,
die gedurende de staking eveneens
niet gewerkt hadden.
Hoog water.
Meende men de vorige week dat de
hooge waterstand een einde had ge
nomen en geleidelijk de normale toe
stand op de ondergeloopen streken
zou terugkeeren, de laatste dagen
brengen weder geregeld berichten van
wassend water. De Rijn, de Maas en
de Waal en de nevenrivieren daarvan
stijgen weder aanmerkelijk en hoewel
rnog niet het onrustwekkend peil is
berèikt van vorige week, begint het
er toch weder bedenkelijk uit te zien,
daar de waterkeeringen door den aan
houdenden hoogen stand zeer veel te
lijden hebben. De schade tf^lke bo
vendien a&n het ondergeloopen land
is toegebracht is zeer aanzienlijk.
De berichten welke het laatst zijn
ingekomen melden omtrent De Rijn
dat bij Millingen het water nog was
sende is, hoewel zeer weinig, de laat
ste 4 uur bedroeg dit niet meer dan
2 c.M. De stand 14.20 -f- N. A. P. is
nu nog 68 c.M. lager dan bij den jong-
sten hoogen waterstand.
De Maas bij Maastricht valt. Gis
terenmiddag was de stand daar 47.81
-f- N. A. P. Bij Grave werd gisteren
zoo goed als geen was waargenomen.
De Beersche Maas is echter weer 1
c.M. gevallen. De peilschaal teekent
thans te Grave 10.72 -f N. A. P.'en
bij de Beersc&e Maas 10.49 -f N.A.P.
De Waal is bij Nijmegen weder 2 c.M.
gewassen en heeft thans een Btand
bereikt van 11.99 N. A. P.
Een verdwgnende curiositeit.
Het in 1850 verrolde huis te Half
weg zal verdwijnenhet ligt in de
bedoeling van het hoogheemraadschap
Rijnland, dit huis te doen sIomS^
daar het langzamerhand ongeschikt
to bewoning wordt. (jj^
Een strijkje achter kippengaas.
De Haagsche briefschrijver van d«
Arnh. Ct. vertelt aan zijn blad:
„Thans een klein hoogst onbeduidend
gevalletje van rechtsgeleerdheid:
Het betreft het geval van den café.
houder hier ter stede ('s-GraveqhageV
die in zijn lokaal een „strijkje" had
zitten 't lokaal was een inrichting van
ietwat wereldsteedsche atmosfeer, waar
de uitgaande jeugd zich met een beetje
flntasie in Maxim kon wanen.
Wellicht, dat dit karakter van
invloed is geweest op de beslissing van
het gemeentebestuur, waarbij aan den
houder van de taveerne verlenging
van zjjn muziekpermissie geweigerd
werd. In elk geval, muziek moest er
zijn, wilde de reeds vrij populaire zaak
niet verloopen toen zettq de eigenaar
zijn strijkje boven, in zijn huiskamer
doch hij liet een vierkant stuk uit den
zolder zagen, waarna dit gat door
middel van kippengaas wöer afgesloten
werd.
Boven fiedelde het strijkje lustig
doch het speelde niet in het «dé!
immers in 's mans eigen huiskamer!
En wie kon hem beletten, daar muziek
te maken
De politie heeft er zich blijkbaar bij
neergelegd, inziende, dat een princi
pieel© vervolging meer stof zou op
jagen dan wenschelijk was.
En zoo zit het strijkje nog steeds
boven het afgerasterde gat in het
plafond te spelen
In het stationsgebouw in Den Haag
van de H. IJ. S. M. is Zondag iemand-
gesnapt, die in een automaat ter ver
krijging van spoorkaartjes twee cen
ten in de gleuf wierp m plaats van
twee kwartjes.
De sigarenmakersstaking te
's Hertogenbosch.
Zaterdagavond hebben 18 werklie
den van het vaste personeel, werkzaam
bij de heeren Eugène Goulmy Baar,
aangesloten bij den Nederlandschen
Bond, ontslag gekregen. Zooals be
kend, waren deze werklieden vóór 14
dagen gewaarschuwd.
Van de aangeslotenen bij de gilde
St. Petrus zijn wederom twee sigaren-
makers gistermorgen aan het werk ge
gaan. ('s H. 0J
Te Zevenhuizen (bij Gouda) wilde
een 70-jarige zijn ouderdomspensioen
niet in ontvangst nemen, omdat, vol
gens hem, de wet van.... „de so<
t
HOOGE RAAD.
Gisteren is gepleit in de zaak 1
H. V., vi8scher te Bodegraven, A.lJ.
H., zonder beroep te Zwammerdam
J. v. H., schipper te Reeuwijk, en r
H., visscher ta-Bodögraven, door <3
rechtbank te Utrecht eh het geïechts^
hof te Amsterdam veqpordeeld, de
eerste tot 3 weken gevangenisstraf, de
overigen tot 14 dagen gevan^aQisstrafh
eerstgenoemde wegens wederspaff.
heid, de overigen wegens wederspan-
nigheid door twee of meer personen
met vereenigde krachten gepleegd.
Mr. de Luie Hogerwaard, advocaat
te Amsterdam,^o«£wikkelde één cas
satiemiddel.
Ten onrechte was aangenomen, dat
de veldwachters, die den eersten reqni-
rant met geweld hadden verwijderd
uit het cafe van Hak te Bodegraven,
bij welke gelegenheid het verzet was
gepleègd, in de rechtmatige uitoefe
ning van hun bediening waren, daar
toch niet bleek, dat de eerste requirant
zich aan ordeverstoring schuldig
maakte of hem bevolen was, het café
te verlaten, maar alleen de zoon van
den rechthebbende 4 zich tot de veld
wachters had gewend, met verzoek,
dezen uit het café te verwijderen, om
dat hij volgens den rechthebbende de
orde zou hebben verstoord.
PI. wees erop, dat de Hooge Raad,
na tot 1895 de z.g. legaliteitsleer te
hebben gehuldigd, volgens welke alleen
dan de ambtenaar in de rechtmatige
uitoefening van zijne bediening wa8i
indien hg zich kon beroepen op een
wetsvoorschrift, sedert de volgens pi-
juister leer is gaan huldigen, volgens
welke de 'ambtenaar in de rechtmatige
uitoefening van zijn bediening handelt,
indien hij tot verwezenlijking van zijn
doel optreedt, bij politieagenten dus,
indien deze handelen tot handhaving
van de openbare orde. Indien echter
iemand zonder de orde te verstoren
zich in een huis bevindt en zonder dat
hem is kenbaar gemaakt, dat hij zich
daarin bevindt tegen den wil van den
rechthebbende, handelen agenten, die
rr^deruitzetten, onrechtmatig;
engerd de orde juist door de politie
^Conclusie 0. M. 14 April
Crt.)
GOUDA, 31 Maart.
De voordrachtavond van Het Nut.
De spreker, die Donderdagavond a.s.
voor het dep. „Gouda" der ttaat-
whappij van 't Nut van 't
Algemeen een voordracht komt hou
den over „Industrieel Amerika en
eenige belangrijke natuurschoonheden"
waarbij ook lichtbeelden zullen worden
vertoond, is wel een merkwaardig
man.
De heer Pfanstiehl, wiens naam eer
een Duitsche geboorte zou aanduiden,
is een Amerikaan, die te Holland-
Michigan het levenslicht aanschouwde.
Zijn grootvader was Duitsch officier
in het begin van de vorige eeuw en
deze kwam- met Lpdewijk Napoleon
naar ons land, waar hij zich te Breda
vestigde. Daar werd de vader van
den spreker geboren, die later Arnhem
tot woonplaats koos, waarhij een groote
schoenenzaak vestigde in de Rogge
straat. Deze man echter wilde een vrijer
bestaan en trok met zijn gezin als
kolonist naar Amerika, waar hij een
groote houthandel oprichte.
De spreker van Donderdag, die door
zgn Hollandsche moeder in Amerika
het Hollandsch is geleerd, waardoor
hij het thans als zijn eigen taal spreekt
en schrijft, is 34 jaar predikant geweest,
en heeft in verschillende gemeenten
in de Unie standplaats gehad.
Veel heeft hij gereisd, zoowel in Ame
rika als daarbuiten en in vele landen
werden door hem lezingen gehouden.
In 1880 bracht hij een bezoek aan ons
land, hetwelk hij in 1905 herhaalde.
Nft verblijft hij sinds Febr. 1913 hier
te lande om lezingen te houden, maar
tevens om Btof op te doen voor arti
kelen over Holland voor de Amerikaan-
sche bladen.
Hoe deze spreker, die zooveel jaren
het predikambt heeft bekleed, thans
ian vertellen over „Industrieel Ame-
merika", schijnt wel wat vreemd. Toch
is dat niet het geval. De spreker heeft
een zoon, die thans, op 24-jarigen
leeftijd, aan het hoofd staat van een
onderneming, een groote Electric La
boratory, en die zich door zijn uit
vindingen en ontdekkingen op het ge
bied der electriciteit een grooten naam
heeft gemaakt. Deze zoon, Carl Pfan
stiehl, hield op zijn 14e jaar al eeE
lezing over Röntgenstralen, waarbij
geleerden toehoorders waren. De ont
wikkeling van den zoon, die een genie
blijkt te zijn, heeft den spreker in aan
raking gebracht met de industrie van
Amerika.
De belangrijke dingen, die hij daar
van zal vertellen zullen ongetwijfeld
velen er toe brengen dezen spreker
Donderdag in „de Réunie" te gaan
hooren.
Helena Horneman.
Naar wij vernemen zal Mej. Helena
Horneman voor haar vertrek naar
Elberfeld op Woensdag 15 April a.s.
in de Nieuwe Schouwburg alhier een
afscheidsconcert geven, met mede
werking van Mej Lena Horneman
(piano) Rotterdam en den heer Loüis
Schnitzler als accompagnateur.
Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht.
De afd. Gouda en Omstreken van
den Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht
hondt Maandag 6 April a.s. een leden
vergadering, waarin aan de orde ko
men o.a. het jaarverslagde rekening
en verantwoording: verkiezing van
een bestuurslid, in de plaats van den
heer A. van Dantzig, die volgens roos
ter moet aftreden en niet herkiesbaar
is; bespreking van den beschrijvings
brief voor de Algemeene Vergadering
te Zwolle en verkiezing van een af
gevaardigde voor de Algemeene Ver
gadering.
InduBtrieelen bij H. M. de Koningin
Zooals uit de verschillende berichten
is bekend geworden heeft H. M. dc
Koningin ten paleize te 's Gravenhage
zoowel als bg Haar bezoek aan Am
sterdam en Rotterdam verschillende
industrieelen en vooraanstaande per
sonen uit handelskringen bg zich ge-
noodigd teneinde op deze wijze directe
inlichtingen te kunnen krijgen omtrent
de takken van industrie en handpl, van
welke deze personen in de eerste plaats
geacht mogen woiden geheel op J~
Hoogte te zgn.
Thans is ook in Gouda de eer
beurt gevallen aan den heer I. IJssel
de Schepper om als direcreur der Kon.
Stearine Kaarsenfabriek Gouda he-
iennamiddag door H. M. de Koningin
paleize te 's Gravenhage te worden
gedtoodigd.
iordrachten van G. Dfihne.
Eerste avond,
ïh de groote zaal van de „Réunie"
hield de heer G. Dahne gisteravond
de eerste van de twee aangekondigde
voordrachten. Spr. begon ons door
enkele eenvoudige proeven de begrip-
>en magnetisch- en electro-magnetisch
crachtenveld en de beteekenis van
krachtlijnen bij te brengen. Door een
voorbeeld uit de hydrostatica liet hij ons
vervolgens zien hoe eene verstoring van
't evenwicht 'n heen- en weergaande
beweging tengevolge kan hebben en
bracht ons zoo tot de electrische tril
lingen, die bij vonkenontlading op
treden. Met behulp van stemvorken
toonde hij aan, hoe bij geluidstrillingen
onder bizondere omstandigheden mee
klinken, resonantiekan optreden en
liet ons dit zelfde verschijnsel bij elec-
trische-trillingen waarnemen. Hierna,
kwamen de electrische stralen aan de
beurtaangetoond werd, hoe er even
als voor. 't licht, lichamen bestaan, die
voor deze stralen doordringbaar of
ondoordringbaar zijn.
Na eene korte pauze werd 't prin
cipe van den cohaeier uitgelegd en
nadat terloops er op gewezen werd,
hoe deze 'n voornaam hulpmiddel bij
de draadlooze telegrafie is, liet de heer
Dahne ons met zeer vernuftige, door
Weinhold aangegeven proeven zien,
hoe de electrische stralen kunnen
worden teruggekaatst en gebroken,
hoe ze, evenals lichtstralen kunnen
interfereeren, terwijl ook nog werd
aangetoond, dat men bij electrische
stralen te doen heeft met transversale
trillingen en dat deze stralen gepola
riseerd zgn.
Als extratje gaf de heer Dahne 'n
uittermate interessante proefmet be
hulp van 'n zeepvlies werd aangetoond,
hoe iedere vocaal 'n elastisch mem
braan op z'n eigen bizondere wijze in
trilling brengt.
De proeven, waarmee de heer Dahne
z'n gemakkelijk te volgen en zeer
instructieve voordracht toelichtte, wer
den met eene verbluffende zekerheid
uitgevoerd, 't Vrij talrijk opgekomen
publiek dankte den spreker door luid
applaus voor 't genotene.
Met'overtuiging kunnen we ai wie
ook maar eenigzins belangstelt in de
natuurwetenschappen aanraden, heden
avond de tweede voordracht van den
heer Dahne té gaau bijwonen.
H. N.
„Mijlpalen" uitgesteld.
"Wegens ongesteldheid van Mevr.
Roy aards, kan, jiaar ons wordt mede
gedeeld, de opvoering van „Mijlpalen"
door Royaards' gezelschap hedenavond
niet doorgaan.
Een bedeelde,
De N. Rott. Crt. van gisterenavond
bevatte het volgend bericht:
„Te Gouda is de vorige week de
wed. R. overledéü, een ruim 70-)arig
vrouwtje, dat onderhouden werd door
kerk- en armbestnur. Toen men na
haar dood haar nagelaten meubeltjes
ging opruimen, vond men, op ver
schillende mogelijke en onmogelijke
plaatsen, verstopt een gezamenlijk be
drag van ongeveer f1700."
Dit bericht is niet geheel juist en
behoeft ook aanvulling.
Het is bg onderzoek gebleken, dat
de vorige week hier is overleden de
61-jarige Wed. R.. die onderstand ge-
noot vanwege de Diaconie der Ned.
Herv. Gemeente.
Na den dood dezer vronw is ge
bleken, dat door haar is nagelaten
een som geld, waarvan door hare
erfgenamen een zeker bedrag aan de
Diaconie der Ned. Herv. Gemeente is
teruggegeven.
Uitslag Veiling Notaris Pitlo,
Bii de gisteren door Notaris Pitlo
- n 1 U .rnnlrnn„
lekade 62, kooperA. Vergeer voor
f1650.
Perc. IX, Woonhuis met erf, Boele
kade 64, kooperA. J. Verschut q.q.
voor f 1576.—
Boskoop. De heer J. Dantuma,
oud-leerling der Rijkstuinbouwwinter-
school alhier, is benoemd tot contro
leur bij den phytopathologischen dienst
hier te lande, met Wageningen als
voorloopige standplaats.
Waddinxveen. Door den ge
meente-veldwachter van Ringel'en-
stein werd gisteren alhier aangehouden
een tweetal personen, welke nog ge
signaleerd stonden in het politie-blad.
Beiden werden na hunne achterstallige
boeten betaald te hebben op vrije
'voeten
Ouderkerk a/d IJsel. Tot onder
wijzer aan een school met den Bijbel
alhier is benoemd de heer D. Brouwer
uit Zwolle.
1 April.
Gouda, 8 uur. HH. Regenten van
het centraal Israëlitisch Oude Mannen-
en Vrouwenhuis het maken van een
uitbreiding van het gesticht aan de
Oosthaven aldaar.
Gouda, 8 April 8 uur. Arch. A.
de Wilde in café Het Schaakbord het
bouwen van een heerenhuis en bijko
mende werken.
Bii de gisteren door Notaris Pitlo
in Hotel „de Zalm" gehouden verkoo-
ping werden ingezet
Perc. I, "Winkelhuis met tnin enz.,
Markt no. 69 voor f 11960.—
Pero. H, Winkelhnis met turn enz,
Markt no. 68 voor f12050.—
Pero. m, Bouwterrein met gebouw
aan de Naaierstraat voorf7HO.
Is verhoogd met f 100.- en gebracht
op f 880.-
Pero. IV, Winkelhnis met tuinen
bovenwoning Markt nos. 22 zo
voor f8000.—
Perc. V, Woonhuis met tuin Gouwe
100 voor f4460.—.
Perc. VI, Hois met tuin, Peperstr. 98
voor f 8380.
Perc. VIÏ, Pakhuis Naaierstraat voor
f 610.-'
Verkooht werden
Perc. VIII, Woonhuis met erf. Boe-
Luchtvaart.
Zondagmiddag is, naar de 's Hert.
Ct. meldt, tusschen Uden en Veghel
op Mariaheide een luchtballon gedaald,
waarin 2 heeren en 2 dames zaten.
De luchtreizigers waren om half tien
te Keulen opgestegen, het waren Duit
sche officieren.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor 1ste kw.
43, 2e 38 en 3e 32 cent per half kilo.
'lagere ossen, melkvee en vaar-
koeien goed aangevoerd.
Vette Kalveren, goede aanvoer,
Lste kw. 36, 2e 32, 3è 851 cefit^ fat
half kilo.
Stieren goede aanvoejv Isf-6 kw. 35,
2e 31, 3e 27 cent per half kilo.
Handel zoowel op de vette als ma
gere markt als vorige week.
Postkantoor te Gouda.
Lijst van de aan dit kantoor ter
post bezorgde brieven en briefkaarten,
welke wegens onbekendheid van de
resseerden gedurende de 2e helft
der maand Maart niet zijn kunnen
worden uitgereikt.
Namen der Plaatsen van
bestemming,
Binnenland. Brieven.
Mej. Willemsteijn, Haag.
N. Gestel, Ud&m.
Mej. C. v. Veenendaal, Utrecht
1 Briefkaart zonder adres.
Nota. Aan de afzenders wordt aan
bevolen hun naam en adres op de
stukken te vermelden, opdat deze bij
onbestelbaarheid aan hen kunnen
teruggegeven worden.
De Directeur van het Post
en Telegraafkantoor,
HERMANS.
De arbeiders, die half gekleed wer
ken vanwege de hooge temperatuur'
in dergelijke fabrieken, konden ter
nauwernood het gebouw verlaten.
Doctoren en pleegzusters verleenden
hulp aan hen, die brandwonden had
den bekomen.
Een arbeider, die uit een boven
verdieping gesprongen w^s werd per
brancard naar het ziekenhuis gebracht.
Later wordt nog gemeld
Vijf arbeiders worden vermist.
Men vermoedt dat zij in het vuur
zijn omgekomen.
De geweldige hitte maakt het niet
mogelijk met opruimen aan te vangen.
De oorzaak is niet bekend. De brand
kwam aan in de bovenverdieping.
Alles is verzekerd.
Alle autoriteiten waren op het ter
rein van den brand aanwezig.
Door dezen brand komen 200 ar
beiders zonder werk.
Brand te Almelo.
Hedenochtend is brand uitgebroken
in dè stoomspinnerij „Twente".
Weldra greep bet vuor zoo snel om
zich heen, dat aan blusschen niet te
denken viel.
De arbeiders moesten de fabriek in
allerijl verlaten. Daarbij bekwamen
enkele brandwonden en kneuzingen.
Het geheele fabrieksgebouw was
spoedig één lichte laaie.
Nader meldt men ons
Omstreeks half elf neemt de brand
in hevigheid toe. De geheele brand
weer versterkt met de fabriekspuiten
van de firma ten Kate staan machte
loos. Zij moet zich bepalen tot be-
Verijdelde
Namen, 31 Maart. Te Tamines werd
op de stoep van het huis van den
spoorwegopzichter Deneumoustier een
bom gevonden. Blijkbaar was de lont
uit zich zelf gedoofd ze stachalver-
wege verbrand uit de bom. ^et hel-
sche ding bestond uit een ijzer kistje
dat gevuld was met zware spijkers en
ijzer en twee zware dynamietpatronen
uit de fabriek van Hardempont.
Als de bom ontploft was, zou de
uitwerking door haar groote kracht,
verschrikkelijk zijn geweest.
Omtrent dader en aanleiding tot
ize laffe daad verkeerd men in 't
duister.
H. J. Lovink.
't Is vrij zeker dat de heef H. J.
Lovink Dec. a.s. zal'aftreden als di
recteur-generaal van landbouw.
Ontzettend simulatie.
Kopenhagen, 31 Maart. Een ver
pleegde in het ziekenhuis, H. Denis
te Kopenhagen had zich naar de
doódenbal laten vervoeren en heeft
de plaats weten in te nemen van een
overledene. Hij simuleerde te zijn over
leden. Toen nu de behandelende ge
neesheer de gewaande doode kwam
schouwen, sprong deze plotseling op
en overlaadde den arts met verwen-
schingen. Het personeel nam de vlucht.
Ook de doodgewaande vluchtte en
sloot den 'dokter op in de doodenhal.
Toen collega's den arts kwamen ver
lossen bleek deze krankzinnig te zijn
geworden.
In dronkenschap.
Donai, 31 Maart. Een dronkaard,
een mijnwerker heeft gisteren in dron
kenschap zijn vrouw den hals afge
sneden. Men vond den man bewuste
loos van het overvloedig jeneverge-
bruik naast het slachtoffer.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 776.2 te
Munchen, laagste stand 748.8 te Ler
wick.
Verwachting tot den volgendendag:
Meest matige Z. W. tot Z. wind,
licht tot half bewolkt, weinig of geen
regen, zelfde temperatuur.
Handig.
Men schrijft aan de N. R- Ot.
Het is gebeurd in Oostelijk Noord-
Brabant. Een gemeenteveldwachter en
een jachtopziener hadden te Sambeek
iemand opgesnord die een meisje had
aangerand. Hij moest mee, maar
beide politiemannen waren per fiets.
Ten einde raad werd besloten voor den
gevangene ook een fiets te zoeken. Er
werd er een gehuurd en het drietal
peddelde op Boxmeer aan. Onderweg
kreeg de jachtopziener een lek in den
band. Daar was niet op gerekend. De
veldwachter reed iets vooruit en tegen
den gevangene werd gzeegd, ook maar
iets vooruit te rijden.
Hieraan werd gretig voldaan. Bin
nen een ommezien was hg uit het
gezicht en naar men later vernam,
over de Maas naar Duitschland uit
geweken. Met de gehuurde fiets
GOUDA.
GEBOREN 28 Maart. Cornells, z.
v. C. Groen en C. J. Benda. 29,
"Willem Gevers, z. v. J. de Qnartel
en G. 't Lam. - 30. Monica Johanna
Antonia, d. v. C. Galama en G. A. M.
van der Zande. - Agnes Hmrika
Josephina, d. v. H. Sprayt en H. Par
doel. 31. Adriana Cornelia, d v.i'.
Bokhoven en C. J. van Vreumingen.
OVERLEDEN30 Maart. A. A.van
Klaveren, gehuwd met D. van der
Slpot, 42 jaar.
Vorige
Koers.
Koers rtn
heden
",5/.6
77°/,
82
82°/,
61V,
61°/,
99 Va
84'/,
88°/,
83
78'/,
82°/,
29'/a
99'/,
71
54"/,,
61
68'/2
23'/.
VAN DEN
31 MAART 1914.
Staatsieenineen.
Ned. Cert. Werkelijke
Schuld 3 pet.
Oostenr. Belastingvrije
Kronenrente 4 pet.
Port. Obl. 3de Serie
Amort. Schuld 3 pet.
Russische Obl. 1906
5 pot.
Id. Obl. (Gr. Russische
Spw.mij) 1898 4 pet.
ld. Obl. (Nicolai Spoor
weg) 1867-69 4 pet
ld. Obligatie 6e Emis.
sie 4 pet.
Japan. Obl. 1899 4 pet.
Mexico Afi. Binnenland
Obl. 5 pet.
Brazilië. Funding Lee
ning 5 pet.
d. Obl. 1889 4 pet.
Venezulea Dipl. Schuld
1905 3 pet.
Oank- en Credlet-Instel-
lingen.
Fed. Bankaandeelen
Industr. Ondernemingen
American Car Foun
dry Comp. C. v. A.
Id.Smelting Refining
Co. Cert. v. Aand.
Anglo American Tele
graph Cy. Cert. v. A.
U. S. Steel Corp. Cert.
Gew. Aand.
Kol. €rediet instelt, en
Cultuur Ondernemingen
Handels ver. „Amster
dam" Aand.
Jav. Cultuur Mij. Aand.
Ned. Handel-Mij.C.v.A.
Mijnbouw Myen.
Ketahoen" Mijnbouw
Mij. Gew. Aand.
Redjang Lebong, Mijn
bouw Mij. Aand.
Great Cobar Aand.
I'etrolenm-Onderu.
Dordsche Petroleum In
dustrie Mij. Gew. A.
Kon. Ned. Mij. totExpl.
v. Petr, Bronn. C.v.A.j
„Shell" The Transp.
Trad Cy. C. v. G. A.
Scheepvaart HU en.
Ned. Am. Stoomvaart"
Mij. Aand.
Stoomvaart-Mij. „Zee
land" Preferente A.
Int. Mercantile Marine
Cy. afgest. Pref. A.
Tabak-Ondernemingen.
Bindjey Tabak Mij. A.
Diversen.
Maxwel Land Gpant
Cert. v, Aand.
Peruvian Corporation
Lim. Cert. v. Aand.
Spoorwegen.
Holl. IJzeren Spoor
wegmij. Aand.
Mij. t. Expl. v. Staats
spoorwegen Aand.
Zuid-Italiaan. Spwmij.
Serie A-H Obl. 3 pet.
W arschau-W eenen
oorwegmij. Aand.
dito dito Act. de Jouiss-
Amerika. Atchison Alg.
Hypb. Obl. 4 pet.
Erie Spoorweg-Mij.
Gew. Aand.
Union Pacific Railroad
Cy. Cert. v. gew. A.
Wabash Gew. Aand.
Premleleeningen.
Amsterdam Aand. 3 pet.
Hongarije. TneiBs-Re-
gulirungs-Ges. 4 pet.
GELDKOERS.
Prolongatie 31/a—B3/4 pCt.
Nat. en Buitenl. Staatsf. weinig
varieerend, Culturen geen omzet, Ta
bakken lusteloos, Petroleum vast,
Rubbers vast, Mijnen stil, doch prijs
houdend.
67 Vi
50'/.
68
23
64
238'/a
230»/;
165
14.7,
175
97:
183
596
1967/t
1847,
123%
1077a
27,
95%
10072
607,
947:
27 /j
94%6
287/,
160%
2%fi
99%
148'/,
147.
175
182
601
1857
3
107%
95»/,
lOO'/j
9472
29
160%
2%6
99%
148
