Gouda.
OR
N
t
■ium
ta, Mji.
1
i
F)?
I
lillik
I
1RKT,
1
9
iur.
F”
hh
fSJ
b
■ll
Oostenrijk-Servië.
NIEUW!
i. 12542.
53e Jaargang.
t
en
Mn’
TAMIN1AUS
JAM
REGTER.
L:
Blad.
FEUILLETON
ZEefje.
inhoud.
k
d.e BESTE.
ELST BIJ ABN HEM.
PING,
ichen!
ik
i
en!
Vrijdag 31 Juli 1914.
XTïetx"Ws- ezx -^d-^ertexttieTolsuoL voor G-o-vlqLsl Oxxxstrelceaa-
Verschijnt dagelijks - behalve Zon- en Feestdagen.
BERICHT.
Il UI 1 Telefoon Interc. 82.
Telefoon Interc. 82.
I
•H i
Eerste Blad.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON.
I
(idllISIH E COURANT
lokaal der Bank
®r
resultaat,
men.
ge-
40
EB SUCCES.
den
van
ster-
inhoud? Heb je den omslag
ihoud bevat mijn onterving, ik
nan
domheid
einere rollen
laten
press of
i ets hooger.
de
(Wordt vervolgd.)
s gelegenheid wordt
8 tot 9 uur ’s avonds.
CCELSIOR’.
STERDAM
Zul-
volg-
te straffen, de directe aanleiding
zal
de
zijn
dat
twee-
iff
e GOUDA.
op.
de
ïn groote ongerustheid stond ik op
sloop naar de portiére. Tusschen
plooien door zie ik, dat de graaf
geschrift aan de kaars aansteekt en toen
in den haard werpt. Hij zet het licht op
den schoorsteenmantel, gaat in een leun
stoel zitten en -wacht tot het papier ge
heel verbrand is. Bliksemsnel begreep ik
--- •--* - __.-_.-j ha{1
Toen ging hij stil weer te bed en zonk
om
haven aan
loewel Pasjits
op
In verband met de sluiting der
drukkerijen te Gouda wegens
vacantie voor do personeelen op
Zaterdag I* Maandag 3 on
Dinsdag 4 Augustus a.s.
■al de G0TO8CHE COURANT op die
dagen NIET verschijnen.
e GOUDA.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.55
Elke regel meer0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f 0.35 by vooruit
betaling elke regel meer 6 ets. Reclames f 025 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
Dit nummer bestaat uit twee
Maden.
en de
6)
De graaf trok mij naast zich op
«mapé en terwijl hij een traan uit
Mg pinkte, zeide hij: Minona, God is
mijn getuige, dat ik geen anderen wensch
koester, dan je gelukkig te maken. Ik
ooIk
vóel, dat ik niet lang meer zal leven en
«o lang zal ik dus nog voor je geluk
kunnen waken. Als ik dood ben, mag je
- --J_ je
w _i met den
je keuze. Maar zórg, zoolang
je hart het stilzwijgen op te
waak voor je eigen eer
ons jongste
uren de
vuist op; toen zonk hij kermend op zijn
bed neer. Bij hot schemerende nachtlicht
had hij me niet gezien, en de moed ont
brak me om hem uit zijn ijlen te wek-
ken. Uit ieder woord bemerkte ik, dat
hem nog duidelijk voor den geest stond,
wat hij gezien had -r en als een schul
dige, want dat was ik...
Daar kom ik tegen op, viel de
baron haar in de rede, maar ga voort.
Als een schuldige sloop ik weg. Spoe
dig daarna kwam de dokter. Ik bracht
hem bij den zieke; deze liet zich onder
zoeken en een recept voorschrijven en
sprak ondertusschen vriendelijk met mij.
De dokter vertrok; de voorgeschreven
drank deed zijn werking, en de zieke ver
viel in eon rustigen slaap. Ik ging naar
mijn kamer, die slechts door een portiére
van de zijne gescheiden was, en begaf
me opk ter ruste. Tegen den morgen ont
waakte ik door een roode schemering
voor I mijn oogen, die verdween, zoodra
ik de oogen opende. Waarschijnlijk had
de' graaf met een kaars in mijn bed ge*
licht, om te zien of ik slfcp. Ik hoorde
zachte schreden in de aangrenzende ka
mer, en meende tusschen de- plooien der
portiére door een vlam te zien flikkeren.
en
de
een
welke ernstige dingen hier in het spel
zijn. Misschien herinner je je nog dien
dag wel, dat je afscheid van ons nam.
Ik trof je toen ’s avonds bij de kleine
poort van het park aan. Wij wandelden
onder de schaduw der boomen verder, en
als ik toen getrouw was gebleven aan
mijn belofte, had ik niet geluisterd naar
je bekentenissen. Wat toen in het prieel
volgde
Was het gelukkigste oogenblik van
mijn leven, dierbare Minona!
En miffêöhien de grootste
van mijn leven.
Minona!
Men heeft ons bespied!
Wie?
Niemand anders dan de graaf
Niet mogelijk
Ik weet het zeker f
Hoe dan
Uit hetgeen hij den volgenden nacht
in ijlende koorts sprak. Toen ik op het
kasteel terugkeerde, vernam ik, dat de
graaf ongesteld was. Hij was in zijn ka
mer gegaan en had bevolen niemand bij
heïn toe te laten, ook mij niet. Tegelijker
tijd had hij een dokter ontboden. Ik maak
te mij ongerust, want bij lichtere onge
steldheid riep de graaf nooit geneeskun
dige hulp in. Nog altijd vermoedde ik
niet, wat den ouden man zoo geschokt
had, maar ik kreeg daar kennis van, toen
ik omstreeks middernacht aan zijn bed
sloop. In ijlende koorts lag hij onrustig
te woelen; op eens richtte hij zich
noemde je naam en stak dreigend
alles; het geschrift, dat daar verbrandde,
beduidde voor mij vijf millioen; dat
papier was het testament van een
vende.
Minona! Is het mogelijk? Heeft hij
zich zoo gewroken? En welke bewijzen
heb je?
Luister verder. Ik bleef rustig ver
scholen, alsof het de onverschiligste zaak
der wereld gold. En nu zag ik het vol
gende: Hij stond op, nam het licht en
sloop zacht naar de schrijftafel. Hij naiu
een blad papier, schreef ongeveer tien
minuten, vouwde het papier dicht, ver
zegelde het en sloot het weg op dezelfde
plaats waar het testament gelegen
i.:: «ui ia
met oen zucht in de kussens.
Hier hield zij een oogenblik op en hield
de hand voor de Oogen, alsof Zij haar
tranen wilde bedwingen.
- Nu volgt een akelig oogenblik, waar
ik hiet gaarne aan denk, vervolgde
zij. Laten wij daar over heenstappen.
Twee uren later was de oude graaf dood.
- Stierf hij bij zijn volle bewustzijn?
“- *Néen.
En wie was bij hem?
Niemand dan ik.
Die gunstige omstandigheden zal je
niet ongebruikt bobben grinten.
Natuurlijk dacht ik aan, mijn eigen
belangen. Ik opende het vakje in
schrijftafel.
En het papier, dat de graaf dien
nacht verzegelde?
Dat heb ik in handen.
van Zaterdag, op
ijd, van 6*/a tot 7‘/a
Bevat het zijn testament?
Zoo luidt bet opschrift
omslag.
En
geopend?
De
word weggezonden met een jaargeld van
tienduizendl gulden.
Dat papier kan verdwijnen.
Tot leden denkt hot gerecht,
dit het gevakis. Dan krijg ik de
maal hondcr4|iiizend gulden die de graaf
mij voor het huwelijk als bruidschat te
goed heeft laten schrijven.
Hm! Dat zou een vergoeding we
zen voor de tienduizend gulden 's jaars vol
gens het testament.
Juist I
Wil je me dat papier eens
zier
Dadelijk
De gravin Opende een vakje van haar
schrijftafel, die in een hoek van het bou
doir stond, greep een cassette en haalde
daaruit een verzegelden omslag.
De omslag is nog verzegeld, zeide
de baron verrast.
Jawel, maar de zijkant is openge-
sneden. Hier is het document. Lees het
maar eens goed na en vertel me dan
maar eens wat jij er van denkt, en wat
ik zou moeten doen.
Zij reikte het aan den baron over.
Na de verschijning van
nummer kwamen In de eerste
volgende telegrammen in
Te B e r 1 ij n.
BERLIJN, 30 Juli. De heersohende
politieke spanning drukte heden on
miskenbaar haar stempel op het Ber-
lijnsche straatleven. Voor het paleis
van den Rijkskanselier verzamelde
ffich in het middaguur, gedurende, de
zitting van den Ministerraad, een
groote menigte, die de Ministers, welke
het paleis verlieten, stil en eerbiedig
begroette.
Van de beurs kwam het gerucht, dat
het legerkorps te Koningsberg was
gemobiliseerd, doch men hechtte aan
dit gerucht niet veel waarde.
Ook nUnter den Linden” verzamelde
zich een groote menigte, die echter
blijkbaar vertrouv&en had in den ver
deren loop der gebeurtenissen.
DuiischlandendeRussische
mobilisatie.
BERLIJN, 30 Juli. De aanvraag
van Duitschland te Petersburg betref
fende het doel der Russische mobili
satie heeft nog niet plaats gehad. Het
is echter te verwachten, dat deze
maatregel aanstaande is.
PETERSBURG, 30 Juli. Een oekase
van den Tsaar roept onder de wapenen:
manschappen
Maar de
zal er niet mee
kwestie wroet
van Oostenrijk-Hongarlje
corlog I
De annexatie.
Ondertusschen, en wel hoofdzakelijk door
invloed van Rusland, verspreidde zich
een geest van eenheid onder de Zuid-
iSlaven der Monarchie. In October 1905
kwam zij in een conferentie te Fiune bij
een en namen eep besluit, hetwelk het
einde beteekende van de oude veete tus
schen de Roomsch-Katholieke Groaten eu
de Orthodoxe Serviërs.
Overtuigd dat een samenzwering en
geen spontane beweging het voorwendsel
dezer verovering was, arresteerde de Hon-
gaarsch-Croatische autoutliten in 1907 53
Zuid-Slaven, welke op grond der beschul
diging van een agent-provocateur werden
beschuldigd van hoogverraad. Het proces
dezer lieden te Agram was pen justitieel
schandaal. Het volgend jaar werd een
zoogenaamd Pan Servisch complot door
Baron von Oesterthal als voorwendsel ge
nomen voor de annexatie van Bosnië en
Herzegowina.
Deze annexatie wekte in Servië de bit
terste gevoelens .op, daar er sedert lang
de hoop werd gekoesterd deze beide pro
vincies bij Servië in te lijven, welke hoop
hoofdzakelijk gegrond was op hot feit,
dat de bevolking dezer beide provincies
uitsluitend uit Serviërs bestaat, zij het
dan ook verdeeld in katholieken, moham
medanen en orthodoxe Serviërs.
Sedert werden de vervolgingen steeds
talrijker. Straffen werden uitgedeeld of
het zoo niets was. En in Servië stond
men machteloos tegen deze vervolging
der broeders in de Donau-monarchie.
Zoo stonden de zaken, toon in 1912 de
Balkan-bond tegen Turkije gevormd word.
En toen in October van dat jaar de oor
log tegen Turkije uitbrak, wenschte de
militaire partij in Oostenrijk-Hongarije, die
Servië zoo klein mogelijk wenschte te ma
ken, interventie bij Servië. Toen dat niet
lukte, hoopte men op een nederlaag der
le. De reservisten van 23 geheele
gouvernementen en van 71 districten
van 14 andere gouvernementen.
2o. Een deel der reservisten van 9
districten van 4 gouvernementen.
3o. De reservisten voor de vloot van
64 districten begrepen in twee Russi
sche en een Finsch gouvernement.
4o. De kozakken uit het Dongebied,
Koeban, Teuk, Astrakan, Orenburg,
Oeral voor zoover ze met verlof zijn.
5o. Een overeenkomstig aantal re-
serve-officieren, artsen, paarden en
wagens.
De stemming te Berlijn.
BERLIJN, 30 Juli. Te officieeler
plaatse werd heden de volgende ver
klaring aan den vertegenwoordiger
van het Reuterbureau afgelegd
De toestand is heden minder gun
stig dan gisteren, in plaats van beter,
zooals hij had kunnen rijn.
De Russische mobilisatie heeft de
bemoeiingen voor don vrede van de
Europeesche diplomaten bemoeilijkt.
Evenwel kan nog niét gezegd wor
den, dat deze bemoeiingen gestaakt
zijn.
Wanneer echter op zulk een mo
ment het voorhangsel wordt opgelicht
en zulke omvangrijke militaire toebe
reidselen van Rusland worden gecon
stateerd, moet worden aangenomen,
dat Rusland bepaalde bedoelingen
koestert, vooral daar Oostenrijk geen
man over de Russische grens heeft
gezonden en Rusland noch door Oos
tenrijk, noch door Duitschland wordt
bedreigd. x
Wy weten, dat ook Frankrijk in
alle stilte militaire toebereidselen
maakt. Weliswaar tracht het ze te
verbergen, maar ze zyn toch te be
merken.
Duitschland heeft nog niet tot mo
bilisatie besloten, doch vraagt zich af,
hoe lang wij werkeloos kunnen blijven,
met het oog op de militaire werk
zaamheid onzer naburen.
De krijgsverrichtingen.
Weenen, 30 Juli. Zooals in den
tegenwoordigen stand van zaken is te
verwachten, bepalen de krijgsverrich
tingen zich tot dusver tot Onbeduidende
schermutselingen tusschqn patrouilles
langs de oevers der grensrivieren, welke
geen noemenswaardige verliezen ten
gevolge hebben.
Van eenigszins ernstiger karakter
was slechts het gevecht bij de brug
van Semlin in den nacht van Dinsdag
op Woensdag. De pogingen derSer-
narchie had onderhoudei.
kr ontstonden echter verschillen tus
schen Weenen en Belgrado toen in 1905
tusschen Servië en Bulgarije een in- en
uitvoerverdrag bij acclamatie in het Bul-
gaarseh parlement werd' gevoteerd. Zoo
zeer was de Dubbel-monarchie gebeten op
deze economische overeenkomst tusschen
twee staten van Balkan-slaven, dat het
Uoslenrijksch-Hongaarsche Gouvernement
direct een tariefoorlog teger Servië be
gon en al haar vee en landbouwproduc
ten van de markten der monarchie uit
sloot.
Servië weerstond deze aanval zoo goed
mogelijk, en zocht, niet zonder
nieuwe ufzetplaatsen in Egypte, Frankrijk
en Engeland.
V anal deze tariefoorlog, welke verschei
dene jaren duurde, dateert de groei van
de Servische economische en onafhanke
lijke geest en het geval van afkeer van
Servië jegens de monarchie van Franz
Joseph.
geallieerden. Doch ook die verwachting
kwam niet uit. De geallieerden wonnen.*
En veilig mag worden aangenomen, dat
de tweede oorlog op den Balkan begon
onder invloed van Oostenrijk, in ieder
geval Oostenrijk niet onwelkom was.
Oostenrijk nam aan, dat de Serviërs
door de Bulgaren zouden worden versla
gen.
Doch Servië won.
Gedurende de gezanten-conferentie welke
in 1913 te Londen gehouden - werd wend
de Oostenrijk al haar invloed aan,
te verhinderen, dat Serviöhen
de Adriatische Zee kreeg. Ho~
al het mogelijke deed, om Oostenrijk
vriendschappelijke wijze voor zijn plannen
te winnen, zelfs groote voordeelen aan
bood, Oostenrijk weigerde I
En thans is het tot een botsing geko-
Als het conflict gelocaliseerd blijft,
zal do strijd wel eindigen in een vernie
tiging van Servië, ofschoon de Donau-
Monarchie offers zal moeten brengen, die
grooter zullen zijn dan haar lief is, aan
en bloed.
kwestie van de Zuid-Slaven
van de baan zijn. Die
voort in de ingewanden
Ook na den
PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaalf 1.25
Idem franco per post„1.50
Mét Geïllustreerd Zondagsblad150 "UgM I
Idem franco per post«1.90 I
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31, by onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.
De geschiedenis van het conflict.
Is de weigering van Servië, de helpers
van de moordenaars van Franz Ferdi
nand in overleg met en met medewerking
van Oostenrijksche ambtenaren op te spo
ren en tc cirri™, d- direct?
VA het conflict, dat thans beslecht
worden met het geweld der wapenen, de
oorzaak van het conflict is die weige-
I ring niet. De grondoorzaken van de vijan
dige houding tusschen Servië en de Do-
nau-inonarchie zijn dieper te zoeken.
Hier volgt een overzicht van de
«chiedenis van het conflict, dat wij in de
-Times vonden.
Ontkend kan echter niet, dat het blad,
[e schuld wel al te veel bij één partij
♦Ij zoekt.
Het is veertig jaar geleden sedert Oos
tenrijk voor het laatst het zwaard trok.
Van Sadowa tot de tegenwoordige ern-
ailzrz» ta aan }antr fii/levor'lnnn
In het Noord-Oosten, Noorden en
denden ingesloten door de Slaven,
den de Magyaren een strenge anti-Sla-
ven-politiek welke politiek de basis vorm
de van de diplomatie van de vermaarde
Uostenrijksch-Hongaarsche minister van
Buitenlandsche zaken, graaf Audrassy, en
het werd een axioma de Slaven en vooral
de Zuid-Slaven of Servo-Croaten, zoowel
in de monarchie als in het koninkrijk
Servië, zooveel mogelijk te onderdrukken.
Verdeel en heerschl
Onder het Hongaarsch-Croatisch ver
drag van 1868, werden de inwoners van
I Croatie en Slavonie, welke constitutio-
neele onderdeelen van de Hongaarsche
Kroon waren, verdrukt en hunne ontwik
keling zooveel mogelijk tegengegaan. Her
haaldelijk en met succes werden pogin
gen aangewend tweedracht te zaaien tus
schen de Groaten, welke de Roomsch-Ka
tholieke tak vormen van het Zuid-Slavi-
sche ras. De bezetting van Bosnië en
Herzegowina vormde bij het verdrag van
Berlijn een onderdeel van de politiek der
overheersching van het Zuid-Slavische ras
en om de verschillende takken daarvan
beter verdeeld te houden om ze zoodoen
de gemdkkelijker te kunnen onderdrukken.
Tegelijkertijd trachtte de Oostenrijk-
Hongaarsche diplomatie overwicht le ver
krijgen over het koninkrijk Servië en
jarenlang was Servië practisch niet meer
dan een vazalstaat van Oostenrijk-Hon-
garije. Na de nederlaag van Servië tegen
Bulgarije te Slaonitza in 1885 kwam Oos-
ttnrijk-Hongarije tusachenbeide als be
schermer om het voorttrekken van Bulga
rije te stuiten.
Pas in 1901 begon Servië zich gelei
delijk van de Oostenrijk-Hongaarsche
contröle te bevrijden. Keaing Alexander
übrenovitch begon toen neiging te ver-
toonen om zich naar Rusland te wenden.
Maar zijn huwelijk met Mme. Draga Ma-
shin, een vroegere hofdame van zijn moe
der, Koningin Natalie van Servië maakte
hem niet bemind en moedigde de partij
gangers van zijn tegenstander Karageor-
gevitch aan om samen te spannen voor
zijn afzetting. Het bericht van den moord
op Koning Alexander en Koningin Draga
op 11 Juni 1903 werd in Weenen met In
stemming ontvangen.
Op den morgen na den moord wijdde
het „Fremdenblatt”, orgaan van het Oos-
tenrijksche ministerie van Buitenlandsche
zaken uit over de goede relatie welke het
huis Karageorgevitch met de Dubbel-mo-
x—Tijk voor het laatst het zwaard
fan Sadowa tot de tegenwoordige
stige crisis is een lang tijdsverloop,
teee gebeurtenissen staan evenwel nader
tot elkaar dan men wel zou denken.
De nederlaag van Sadowa, welke Oos
tenrijk van Duitschland scheidde, ver
dichtte het Habsburgsche huis een ander
Centrum te zoeken voot zijn eerzucht
en het richtte zijn oogen naar het Zui
den.
Men besefte de volle beteekenis van den
nederlaag bij Sadowa pas in 1870 toen
de overwinningen van Duitschland op
Frankrijk, aan Oostenrijk alle illusies van
een wraak voor Sodowa ontnamen.
Maar intusschen was er een nieuwe
«ituatie geschapen in de Oostenrijksche
monarchie zelf. In de hoop de Magyaren
te winnen voor een nieuwe strijd met
Duitschland was Hongarije toegelaten tot
I de monarchie en aldus de dubbel-monar-
I chie tot stand gekomen. Toen na den
Fransch-Duitschen oorlog keizer Franz
Jozef er de noodzakelijkheid van inzag,
ook de slaven in de monarchie op te
Hemen, vond hij in dit dubbel systeem
een 'onoverkomelijk bezwaar voor dit
schema.
vrij gehoor geven aan de stem van
hart. Dan kan je gelukkig zijn
man van j. w “Jr““
ik leef, aan
leggen en
mijne.
Ter herinnering aan dat utiT, stak hij
mij dezen kostbaren ring aan den vinger
dien ik nog draag en ik legde een be-
lefte af, die ik gehouden heb... totdat Ik
kennis met u maakte.
Minona, sprak de baron, met een
lichtzinnig lachje, het spijt me werkelijk
dat die aanklacht tegen je zelve zoo wei
nig gerechtvaardigd is.
Een niet minder lichtzinnig lachje be-
i antwoordde het zijne, terwijl de jonge
yronw vervolgde:
Wees maar wat ernstiger, mijn ge
tókte heer; je zal zoo dadelijk vernemen
