BiïinenlarLd.
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
Laatste Bericliten.
Telegrafisch Weerbericht
weigerde te werken. De luitenant
daalde teneinde zijn taak toch te kun
nen volbrengen en vol planó en wierp
een bom naar beneden. De korporaal
wierp eveneens een bom naar bene
den de beide aviateurs meenen, dat
deze bommen hun doel niet gemist
hebben, hoewel de rookwolken hen
beletten zulks na te gaan.
In Lotharingen.
PARIJS, 17 Aug. (Officieel.) Het
2e detachement Beiersche infanterie
heeft zich in den omtrek van Briey
te buiten gegaan aan geweldpleging
tegen de Franschen en Italianen, die
deze streek bewonen. De woningen
zijn geplunderd, levensmiddelen mee
genomen, de kostbaarheden geroofd.
De" burgemeester van Jamy iB met
verschillende Italianen door de Duit-
Bchers meegenomen. Ben der Italia
nen was doodelijk gekwetst.
Van de Russische grens.
BERLIJN, 1k Aug. (Part.) tfit
officieele Dutefche bron). Volgens
overeenstenamende berichten van de
Gallicische/grens, nemen de deserties
van Russische grenswachten en Kozak
ken s<?eds grooter verhoudingen aan
BERLIJN,^ Aug. (Part.) Officieel.
Volgens betrouwbare berichten bevindt
zich Servië in den grootsten nood,
daar de boeren beginnen weg te loo-
pen, ten einde den oogst te kunnen
binnenhalen.
BERLIJN, 17 Aug. (PartOfficieel.
De bewering van Engelsche zijde, als
zou de Noordzee door Duitschland
met mijnen zijn bezet, is onjuist. Neu
trale schepen, bestemd voor Duitsche
Noordzeehavens, moeten overdag op
een punt tien S N/W van Helgoland
aansturen. Aldaar is van Duitsche
zijde gezorgd voor loodsen, die de
schepen in de havens brengen.
De Oostzeehavens kunnen neutrale
schepen direct bereikener zijn lood
sen voor elke haven. Het verbod van
het uitvoeren van kolen heeft geen
betrekking op bunkerkolen.
BERLIJN, 17 Aug. - De „Nord
deutsche Allg. Ztg." iheldt, dat de in
name van Luik, de Duitsche Regee
ring door bemiddeling van een neu
trale Mogendheid, te Brussel hoeft
doen mededeelen
De vesting Luik is na een dapperen
tegenstand, stormenderhand genomen,
De Duitsche Rogeering betreurt bet
ten zeerste, dat het tengevolge van
positie door de Belgische Regeering
tegenover Duitschland ingenomen, tot
een bloedige botsing is gekomen.
Duitschland komt njet als vijand
naar België; maar onder den drang
der omstandigheden heeft het; metr
hét bog Öp de militaire maatregelen
van Frankrijk het besluit moeten ne
men, België binnen te rukken en Luik
als steunpunt voor zijn verdere krijgs
verrichtingen te bezetten.
Nadat het Belgische legereenheid-
haftigen wederstand tegen oen over-
machtigen tegenstander heeft geboden,
waarbij het aan de krijgsmanseer op
schitterende wijze heeft voldaan, ver
zoekt de Duitsche Regeering den
Koning der Belgen en de Belgisch^
Regeering, om verdere verschrikkm-
gen van den oorlog te voorkomen.
De Duitsche Regeerjng is tot elke
overeenkomst met België bereid, die
op de een of andere wijze in verband
met haar strijd met Frankrijk ver-
eenigbaar isDuitschland verzekert
nogmaals zoo plechtig mogelijk, dat
het niet door het. oogmerk geleid is
geworden, zich Belgisch grondgebied
toe te eigenen, en dat dit oogmerk haar
volkomen vreemd is. Duitschland is "ég
steeds bereid het Belgische Konink
rijk onverwijld te ontruimen, zoodra
de oorlogstoestand zulks toelaat.
Hierop is op 13 Aug. het volgende
antwoord vam-JBelgië ontvangen:
„Het door de Duitsche Regeering
aan ons gedane voorstel herhaalt den
in het ultimatum van 2 Augustus, ge-
formuleerden eisch. Getrouw aan zijn
internationale verplichtingen .kan Bel
gië slechts zijn antwoord opldit ulti
matum, herhalen; en zulks mWr daar
sedert 3 Augustus zijn neutraliteit
schonden en smartelijke oorlog opzijn
gebied werd overgebracht, terwijl
mogendheden-garanten zijner neutrali
teit loyaal en onverwgld aan zijn roep
om bijstand gevolg gegeven hebben."
De dood van den vorst van Lippe,
BERLIJN, 17 Aug. De „Lippensche
Zeitung" bevestigt den dood van den
vorst van Lippe tijdens de gevechten in
Belgifl.
Rusland.
PARIJS. Ten doele houdt men zich
in de kringen van hier wonende Polen
zeer gereserveerd ten opzichte van de
onder de druk der opstandigheden ge
nomen maatregel ten opziohte van
Polen door den Czaar. Anderzijds
hoopt men, dat een zeer dichte toe
nadering tusschen Polen en Russen
het gevolg van den maatregel zal zijn.
Oostenrgk—Servië.
LONDEN, 17 Aug. De Times ver
neemt uit Dalmatië, dat daar een
schrikbarende ellende heerscht. De ge-
heele bevollpng staat onder militaire
controle. Te Ragusa zou de militare
autoriteit acht Slavische notabelen
hebben doen arresteeren als gijzelaars,
om hen ter dood te kunnen brengen
als de bevolking schade mocht toe
brengen aan de staatseigendommen.
Japan en Duitschland.
De oorlogsverklaring van Japan.
Verleden week Donderdag heeft
Japan Duitschland medegedeeld, dat
Japan eischt, dat Duitschland Kiaut-
sjau zonder meer aan Japan zal af
staan, teneinde Kiautsjau eventueel
weder aan China te kunnen terug
geven. Tegelijkertijd heeft Japan ge-
ëischt, dat alle Duitsche oorlogssche
pen, welke zich in de Japansche en
Chineescho wateren zouden bevinden,
teruggeroepen zouden worden of ont
wapend. Hoewel Japan binnen een
week antwoord op deze eischen ver
wacht, spreekt het vanzelf, dat Duitsch
land er niet aan denkt noch aan
denken kan deze eischen in te willi
gen en dat dus de door Japan gestelde
vraag minder als een dreigend ultima
tum, dan wel als een for^eele oorlogs
verklaring moet worden beschouwd.
Reeds Vrijdagavond heeft er dan ook
een algemeene trek van hooggeplaat
ste Japanners naar Den Haag en
Rotterdam plaats gehad. Zij allen
wachten de eerBte gelegenheid af om
naar hun vaderland te keeren. Enkele
van deze Japansche notabelen verze
kerden ons reeds Vrijdagavond, dat
inderdaad de oorlog tusschen Japan en
Duitschland als een feit kan worden
beschouwd.
Zaterdagmiddag werd ons van offi-
cieelp Duitsche zijde verzekerd, dat
de oorlogstoestand tusschen Duitsch
land en Japan door Duitsche regee-
beschouwd wordt te zijn ingetredeh
Duitschers in een val te willen lokken
de hand op hen te leggen.
1 Behahdeling van Duitschers en
Oostenrijkers in Engeland.
In de „Düsseld. Zeitung1' vinden
wij een bericht betreffende de behan
deling van de Duitschers in Engeland
Daar in Engeland tot voor weinige
dagen een politieverordening bestond
betreffende de aanmelding van vreem
delingen, kon de Britsche regeering
slechts op weinig Duitschers de hand
leggen. Het grootste deel van de
eenige honderdduizenden Duitschers
in Groot-Brittanië was niet zoo licht
ivobr hkar te bereiken. Sinds'Zondag
nhebben zij daarop do volgende list
gevonden.' Officieel wérd bekend ge
maakt, dat de verbinding naar Duitsch
land via Holland niet was gestoord
en dat de Duitschors gerust naar hun
land konden reizen. Ook de Ameri-
kaansche consul, aan wien de belangen
der Duitschers waren toevertrouwd,
bevestigde dat bericht vermoedelijk
zelf op een dwaalspoor gebracht.
^Daarop hebben Zondag verscheidene
^honderden Duitschers, met vrouw en
kind en het weinige dat zij konden
meenemen, in allerijl Londen verlaten
om den vaderlandschen bodem op te
zoeken. Van het Charing Cross-station
vertrokken in de vroegte twee treinen
met Duitsche en Oostenrijksche vluch
telingen het zullen meer dan dui
zend menschen zijn geweest naar
Falkestone, om de boot naar Vlissin-
gen te halen. Toon de trein in Fal
kestone aankwam, werden zij door
militairen opgewacht en aan elk rei
ziger werd gevraagd of hij Duitscher
of Oostenrijker was. Alle Oostenrijkers
en de vrouwen en kinderen van alle
Duitschers werden daarna op het schip
gelaten, terwijl de mannelijke Duitschers
werden tegengehouden, on4er voor
wendsel, dat hun passen moesten
worden nagezien. Toen men zoo
Duitschers bij elkaar had, werd den
kapitein van de Vlissingsche boot
bevel gegeven, dadelijk te vertrekken.
De ellende van de van hun vaders,
echtgenooten en broeders beroofde
vrouwen en kinderen, was hartver
scheurend; daarbij kwam nog, dat
szoowel hun biljetten en bagage als
vooral ook hun geld bij de mannen
wqji zoodat alle vrouwen en kinderen
zonder middelen waren. Zij zijn door
Holland over Goch in veewagens naar
Duitschland gebracht, daar de Neder
landsche spoorwagens, vanwege de
mobilisatie in hun eigen land, niet
genoeg personenwagens tot hun be
schikking hadden. Zoo zijn ze van
alles ontnomen en velen in bitteren
nood in het vaderland aangekomen
De mannen zijn als krijgsgevangenen
in Engeland gehouden en nun ver
wanten blijven zonder eenig bericht
betreffende hun lot. Door deze truc
schijnt de Engelsohe regeering alle
De Oorlog en de'plannen
van Engeland.
De „Times" ziet met spanning den
komenden slag in België tegemoet.
Niet dat deze slag reeds beslissend zou
zijn, maar er zal uit blijken of het
Duitsche leger inderdaad zulk een zui
ver werkende oorlogsmachine is, als
het steeds geschreven heeft, en of de
Fransche organisatie en aanvoering
der troepen zooveel beter zijn dan in
1870.
Het blad wijdt ook een beschouwing
aan de intendance van het Duitsche
leger. Op het oogenblik schgnt alles
goed te loopen, maar of het op den
duur mogelijk zal blijken zulk een
reusachtig leger te voeden en van
verdere benoodigdheden te voorzien,
blijft een open vraag.
Want de „Times" verwacht niet dat
de oorlog spoedig geëindigd zal zijn.
Daartoe hangt er te veel van af. Het
is de strijd om de wereldmarkt, die
aren kanduren. Zelfs als Rusland en
Frankrijk worden verslagen, moet En
geland den strijd voortzetten.
Vandaar het plan van Lord Kit
chener om 500.000 man onder de wa-
jenen te brengen, opdat Engeland
can ingrijpen tot herstel van het ver
broken evenwicht in Europa. Enge-
lannd mag zich door geen nederlagen
laten afschrikken. „Wij vechten voor
de vrijheden en zelfs voor het bestaan
van Europa", zegt de „Times".
Lord Kitchener is niet van plan
wijziging te brengen in de organisatie
van het leger: het nieuwe leger is
uitsluitend voor den oorlog bestemd
en wordt bij het sluiten van den vrede
weer ontbonden. Het moet dienen als
expeditieleger naar het vasteland en
ter aanvulling van het territoriale
leger, voor zoover dit naar het vaste
land gezonden wordt.
Kitchener is echter niet van plan
troepen over te zenden, voordat zij
voldoende gedrild zijn, hij heeft maat
regelen genomen dut dit snel maar
grondig goschiédt.
Ook de troepen door de koloniën
aan hot moederland boschikbaar ge
steld, zullen zeer goed bruikbaar zijn
in het overzeesche leger.
Lord Kitchener denkt over een of
twee weken de eerste 100.000 man
bijeen te hebben, officieren hiervoor
zijn roeds aanèezig. En de kracht die
van den nieuwen minister van oorlog
uitgaat is zoo groot, dat hot» geheele
nieuwe leger van 500.000 man waar
schijnlijk over 6 maanden gevechts-
klaar is.
Aan de Limburgsehe grens.
Men schrijft aan de N. R. Crt. uit
Maastricht, dd. 17 Augustus
In de stad brengen de aanwezige
vluchtelingen uit Visé een ongewone
drukte. Geheele families, die zeker nog
van hun geld wat hebben kunnen
redden, hebben in hotels overnacht en
wandelden hedenmorgen doelloos en
met bedrukte gezichten rond. De
anderen, eenige honderden in aantal,
verblijven nog steeds in „de Rijkskweek
school. Naar ik vermeen, bestaat het
plan ze m enkele naburige gemeenten
onder te brengen in een soort cantines,
waar dan gezorgd zal worden, dat ze
driemaal per dag gevoed worden,
's Morgens koffie en brood, 's middags
boonen of erwten, aardappelen en spek
of vleesch, 's avonds weer koffie en
brood. Ze hebben hier allemaal een
verschooning gekregen, en waar het
rioodig was pantoffels, boven- en onder-
kleeren, schorten en wat dies meer zij
't Was voor menigeen, niet aan vra
gen gewoon, hard dit te moeten aan
nemen.
Voortdurend kwamen klee&eren,
etenswaren en ook giften in geld in.
Niemand, die de ongelukkige stakkers
gezien had, ging heen zonder in den
zak getast te hebben. Maar nu hun
huizen allemaal in den brand gestoken
zijn en hun mannen mee naar Aken
genomen, zoodat het de vraag is, of
ze ze nog ooit terugzien, zal er nog
veel noodig zijn om die vrouwen en
kinderen later, ais de oorlog voorbij
is,- weer een beetje er boven op te
helpen.
Wenken aan den landbouwer.
Het Utrechtsche-Landbouw-genoot-
schap heeft de volgende wenken aan
den landbouwer verspreid
1. Blijft oogsten en zaaien. Bedenk
dat stoppelknollen geschikt zijn voor
menschen voedsel.
2. Houd bij gebrek aan zaaizaad
en mest nw land voortdurend zwart,
het is tevens eén uitstekend middel
om het onkruid te bestrijden.
3. Bewaar uw beste fokvee, al is
het wat duur.
4. Verkoop uw varkens niet voor
eiken prijs. Blijf kaas maken kont ge
ze niet zelf bewaren, huur dan te
zamen een kaaspakhuiB, want dezen
winter zal de kaas waarschijnlijk duur
worden.
6. Bewaar uw appels en peren, of
schil en droog ze. Gratis inlichtingen
hieromtrent geeft de Nederl. Pomolo-
gische Vereeniging, Rijnkade 8,
Utrecht.
7. Hebt ge gebrek aan werkkrach
ten, «wend u dan tot onze afdeelings-
besturen of tot den correspondent van
het Comité voor onderling dienstbe
toon in uw woonplaats.
8. Pot geen geld op, maar breng
het naar de spaarbank, daar is het
volkomen veilig. Verzilver in géén
geval effecten, alvorens inlichtingen
ingewonnen te hebben bij vertrouwde
raadslieden.
9. Hebt ge voorlichting noodig,
wend u dan tot de Rijkslandbouw-
ambtenaren of de vertegenwoordigers
van het Genootschap.
10. Werk kalm door en gebruik
uw verstand. (U. D.)
Duitschland over Holland.
i.m redacteur van de Kolnische Zet-
lung, die zich tijdelijk in Holland be
vindt, schrijft in zijn blad: De gedachte,
waarvan iedereen doordrongen is, is deze
of de Nederlandsche neutraliteit van Ne
derland bewaard zal mogen blijven. De
autoriteiten hebben de meest uitgebreide
maatregelen genomen, welke vernult en
onpartijdigheid hem hebben ingegeven.
Maar dan nog: Zullen wij verschoond blij
ven? Dat is de groote vraag. De inin-
goede stemming der Belgen tegen de Hol
landers doet de stemming nog meer be-,
zorgd worden.
lntusschen gaan ook in België stem
men op ten gunste van de Nederlandscke
neutraliteit. In de meest invloedrijke krin
gen in België heeft men nog niet alle be
zinning verloren. De Vlaamsche professor
I'rof, Raul i-'redericq uit Gent, een ge
schiedkundige, die door de gèheele wereld
bekend is, heeft een voornaam gestelde
oproeping tot het Belgische volk gericht
w aartn hulp voor do nooddruftige buiten
landers in België wordt gevraagd. ik
ben er zeker van, dat zijn brief 'alleen
lie Nederlanders in België geldt, maar ook
de Duitschers, die het land niet meer
hebben kunnen verlaten en welke zich op
straffe van den dood binnen 24 uur bij
den commandant van Antwerpen moesten
aanmelden. Waar blijft bij zulke maatre
gelen ook het internationaal rocht van
private personen?"
Dan worden eenige berichten geciteerd
uit Nederlandsche bladen van vluchtelin
gen, die vertellen van de aanvallen in
België op vroemdelingen of gewaande vreem
delingen.
Len vrouw uit het volk heeft het juis
te woord gebruikt", zegt de Koln. Zeit.,
toen zij zeidc: Men moet die mouscheii
geen kwaad doen. Ze hebben hun vader
land liet, zooals wij het onze. Die vrouw
prak internationaal recht in internatio
nale goedheid en waardigheid".
Onze collega haalt andere voorvallen
in België aan en laakt het optreden van
den Antworpschen burgemeester De Vos,
die volgens hem door valsche gegevens
te verspreiden de haat tegen de Duit
schers nog «ou hebben vergroot. De Ne
derlandsche pers behandelt de berichten
uit alle bronnen met de meeste nauwkeu
righeid, maar ongelukkig genoeg is men
aan Duitsche zijde zeer zwijgzaam en dat
is ons nadoel. In Nederland zelf was de
stemming, toen ik een paar weken gele
den in Den Haag vertoefde, voortreffelijk
Duitsch gezind. Men' begreep in Nederland
geheel en al de houding van Oostenrijk-
Hongarije tegenover Servië. Het strijden
van Duitschland aan Oostenrijksche zijde
na de houding van Rusland. Maar de
Hollanders werden, door een zeer ver
klaarbare "angst aangegrepen, toen de
Duitschers de neutraliteit, welke zij had
don toegezegd te bewaren, verbraken.
Eigenlijk wantrouwen tegen Duitschland
is er niet geweest, maar om nog meer
zekerheid te geven dat de Duitschors Ne
derland zouden sparen, publiceerden de
bladen de rede van Keizer Wilhelm, ge
daan bij zijn bezoek aan Holland in 1907
aan Koningin Wilhelmina. Aan het slot
van die rede verklaarde de Keizer immers
toen, dat Duitschland niets liever zag dan
dat Nederland bloeide onder het beheer
van Koningin Wilhelmina.
Dan wordt nogmaals er op gewezen
hoeveel de Nederlanders hebben gedaan
voor de vreemde gewonden en hoe gaarne
zij offers voor de behoeftigen uit den
vreemde, terwijl zij toch ook groote ver
liezen lijden door den oorlog. De opi
ming van de nadeelen in handel en in
dustrie wordt niet vergoten en het artikel
eindigt met de mededeeling van de ver
gadering tot het verleenen van steun aan
nooddruftigen door den oorlog onder be-
schermvrouwechap van HM. de Ko
ningin.
Wetenschappelijk Nieuws.
Draadlooze Telefonie.
Reeds sedert lang zijn er pogingen
gedaan om zonder draad te telefo-
neeren. De eerste pogingen zgn zelfs
veel ouder dan de proefnemingen, die
de draadlooze telegrafie tot resultaat
hebben. Graham Bell, de uitvinder van
de telefoon, construeerde in 1880 reeds
zijn photofoon. Daarmede kon men
zich tot op een afstand van 200 meter
verstaanbaar maken. Dit kan worden
beschouwd als de eerste praetische
draadlooze telefonie.
Simon, Duddel en RuhmeiV hebben
het onderzoek voortgezet en brachten
den afstapd langzamerhand op 15
kilometer.
Na hen hadden bekende mannen
als Poulsen, Forest, Majorana, Gold
smith en later nog Vanni, Grindell—
Matthews, Collin èn Jeance meer of
minder succes» met hun pogingen op
dit gebied. En zoo is de draadlooze
telefonie door middel van vrije elec-
trische golven in een stadium geko
men, dat zij voor practisch in de
commercieele beteekenis gebruik
geschikt wordt, doordat de afstands
resultaten zooveel verbeterd zijn en de
toestellen voor verzending en opname
zoodanig veranderd zijn, dat men van
een goed functioneeren, ook op groote
ren afstand verzekerd kan zijn.
De diverse methoden onderscheiden
zich van elkaar door de verschillende
manieren, waarop de benoodigde elec-
trische golven worden opgewekt en
waarop de klank aan de trillingen
zoodanig wordt meegedeeld, dat ze de
menschelijke stem onverzwakt weer
geven. Vooral het systeem van Prof.
Vanni is hierin bijzonder ver. Daarbij
wordt een eenvoudige hydraulische
microfoon gebruikt, waarmede men de
golven tot op 1000 kilometer afstand
can brengen, bv. van Rome naar Tri
polis. Een toestel van dit soort is op
de stedelijke tentoonstelling te Lyon
gedemonstreerd.
De jonge Engelsche ingenieur Harry
GrindellMattheys wist den afstand,
die door middel van zijn toestel be
reikt kon worden van 100 tot 180
kilometer te brengen. Van dit systeem
is de bereikte afstand minder merk
waardig, dan wel de omstandigheid,
dat met de „Aerofoan" bewegelijke
stations als aeioplan en schepen te
bereiken zijn. Daardoor zou dit toestel
vooral op het gebied der scheepvaart
en in oorlogstijd veel diensten kunnen
bewijzen.
De verbeteringen, door Colin en
Jeance aangebracht maken het mogelijk
tot op een afstand van 200 en meer
kilometer te telefoneeren, wanneer de
omstandigheden bijzonder gunstig zijn;
in gewone omstandigheden is die af
stand ongeveer 100 kilometer. Het
groote voordeel dat dit systeem boven
anderen biedt, is de toepassing van
z.g. gefiltreerde golven, die alle andere
geluiden neutraliseeren en de men
schelijke stem in haar natuurlijken
klank overbrengt.
Bij de proefnemingen, die tusschen
Parijs en Vowes genomen zgn, kreeg
men het idee,' of do telefoneerende in
de onmiddellijke nabijheid was, ofschoon
de afstand tusschen de twee plaatsen
103 kilometer bedroeg.
Men mag in verband met deze ver
beteringen dus de hoop koesteren, dat
in de volgende jaren de draadlooze
telefonie algemeen in gebruik zal zijn..
De „Vervloekte Bron" in Algerië.
In de Algerijnsche provincie Kon-
stantine, niet ver van Mjex Ammar,
bevindt zich de warme mineraalbron
Hammam Mesk-Houtin, de „Vervloekte
Bron". Het watef, dat zwavel, kalk
en ijzer bevat, heeft een temperatuur
van ruim 35 graden Celsius en stort
met veel geraas van de rotsen. Om
de bron staan eenige eigenaardig ge
vormde zuilen, waarschijnlijk op een
zelfde wijze ontstaan als druipsteen
rotsen. Van verre gezien doen deze
zuilen denken aan menschelijke ge
stalten monniken in tabbards of
Arabieren in burnoes.
De bijgeloovige Arabieren zeggen,
dat het werkelijk versteende menschen
zijn, en een merkwaardige sage doet
de ronde.
Een rijke Arabier, door het volk
Hammam (de Vervloekte) genoemd)
maakte zich met een bende andere
bandieten schuldig aan allerlei uit
spattingen.
Eens toen de bende juist een wilde
braspartij had georganiseerd, werd
Hamman medegedeeld, dat een ge*
sluierde hem wenschte te spreken. Hg
liet haar bij zich roepen en rukt^haar
den. sluier af. Toen herkende hij zgn
beeldschoone zuster, die langen tgd
ver van hem verwgderd had gewoond
met haar moeder, die niet zijn moed#
was, want hun beider vader had op
Arabische wijze vele vrouwen gehad.
Xamina's moeder was gestorvenen
daarom kwam zij haar broeder om
onderdak vragen. Deze werd door
haar schoonheid zoo bekoord, dat y
haar wenschte te huwen. Zij weigerde
en werd daarom opgesloten.
Na een gevangenschap van twee
stemde het meisje eindelijk toe
m ie bende maakte aanstalten, de
j^oft met meer dan gepaste uit-
-digheid te vieren.
Toen het feest in vollen gang was,
jgjmderdert plots alle aanwezigen in
jtaenzuilen en uit den bodem van de
fioof sprong een straal warm water
omhoog. Het was vermengd met zwa
tel en moest de versteenden nog meer
pijnig611-
In België.
(Van een bijzonderen berichtgever).
Brussel, 16 Augs. 1914.
Heden heb ik met een ander jour
nalist een tocht gemaakt langs de
vooruitgeschoven voorposten om ons
van te vergewissen of werkelijk de
Duitschers dicht tot Brussel genaderd
lijn. Wij hebben Duitsche troepen aan-
roffen in de nabijheid van Haelen
piest waar zij bijna een volkomen
nederlaag hebben geleden. Het gevecht
vond voortgang in de omgeving van
Heldert- Hougaerde en St. Jean Geest
bij Jodoigne. Tegen vier uur in den
morgen ving het gevecht aan met een
Htülerieduel, hetwelk werd gevolgd
door een welonderhouden geweervuur.
Kort daarop mengde zich de Belgische
avalerie in den strijd. Op een zekeren
,nd van den vijand genaderd
iprongen de oavaleristen van hunne
paarden waarachter zij zich als't ware
verschansten. De Duitschers tracht
ten een charge uit te voeren doch ze
leden daarbij enorme verliezen. Daarop
voerden de Belgische regimenten even
eens een charge uit die op voortreffe-
wijze werd volbracht. De Bel
gische troepen legdon daarbij grooten
moed aan den dag, in het bijzonder
het 2de regiment jagers dat gedurende
vier uren tegen het 18e regiment
huzaten streed en het groote verliezen
toebracht.
Terwijl wij ons te Haelen bevonden
kregen wij bericht van een officier van
den staf die uit Leuven was aangekomen
dat de troepen die,gisteren en hedenmor
gen waren aangekomen bij Mechelen in
aanraking waren gekomen met het Duit-
scHe ZékerVaü Belgische zijde werd ver-!
lekerd dat de Belgische infanterie 4%
Duitschers volkomen verslagen heeft dopr
een bajonetaanval uit te voeren. De vijand
moest voor de onweerstaanbare charge
terugwijken. Te Haelen en in andere dor
pen welke zich slechts op enkele meters
afstand van de vijandelijke linies bevin
den is de aanblik van de door de Duit-
's aangerichte verwoestingen verschrik-
lijk. De huizen zijn verwoest en ver-
ld, de muren ingestort en alle inboe-
lg. Zelfs de kerken zijn niet ontzien,
ooral die van Haelen heeft zeer van de
uitscho kogels geleden toende Duitschers
het dorp - binnenrukten waaruit zij later
weer verdreven werden. Gedurende den
tijd dat zij het dorp bezet hielden hebben
de DtUbacheys op de muren geschreven
dat het op straffe van den dóód verboden
was het dórp binnen 'té' gdan. Het heden
door 'öriö afgelegd bezoek heeft aange
toond dat do Belgen nog meester waren
van het Belgische grondgebied tot op eea
grooten afstand van Diest.
Het is moeilijk zich een denkbeeld
te vormen van den voortreffelij ken
geest die de soldaten bezielt, evenals
van hun buitengewonen moed. De
Belgische soldaten verlangen vurig om
eindelijk aan een grooten veldslag te
kunnen deelnemen om de overwinning
te behalen. Het slagveld van Haelen
heeft ons werkelijk den indruk ge
geven van verschrikkingen van
den oorlog. De korenvelden zijn thans
kerkhoven, waar mannen en paarden
óp uitgestrekt liggen, Lansen, gewe
ren en bajoneten bedekken den grond,
terwijl reeds roofvogels die over de
lijken liepen, de somberheid van het
geheel verhoogen. De Duitschers heb-
bnn verschillende huisjes in de bos-
ichen in brand gestoken en de boeren
zien in wanhoop hunne bezittingen in
vlammen opgaan. De verwoesting die
de Duitschers in deze streken, die zij
eerst bezet hielden en vervolgens
moesten ontruimen, hebben aangericht,
zijn ontzettend.
Bovendien gaan er bijna ongeloof
lijke verhalen omtrent door hen ge
leegde feiten rond. Belgische kara-
biniers die uit Visó ontsnapt waren,
vertelden ons dat de Duitschers de
Belgische soldaten ophangen en hun
de buiken met bajonetten opensteken.
Dit is ióts dat wij nauwelijks kunnen
gelooven.
De Belgische troepen gelooven dat een
froote veldslag aanstaande is en nemen
daarvoor hunne maatregelen. Toen wij
hedenmorgen uit Brnssei vertrokken kwa-
toen wij met onzen auto eenige Belgische
Soldaten voorbij, die zich naar hun regi-
toent te Leuven begaven. Wij spraken
toet hen en vernamen dat een hunner een
'Amerikaansch millionair was van Belgi
sche afkomst die zich gehaast had naar
*>jn vaderland terug te keeren.
De actie die heden plaats heeft gehad
Jodoigne heeft de Belgische troepen
in staat gesteld een groot aantal krijgs
gevangenen te maken welke naar Leuven
lijn overgebracht. Ook is een Duitsche
spion gearresteerd en ter dood veroor
deeld. Op het slagveld hebben wjj vér-
schillende Duitsche graftombes gezien met
Duitsche inschriften, j Gedurende onze ge
heele tocht langs de| voorposten zagen
wij een Duitsche vliegmachine die ver
kenningen uitvoerde en ons rijtuig scheen
lc- volgen.
GOUDA, 18 Augustus.
De economische crisis en de beperking
van de gevolgen.
Gisterenavond is in de benedenzaal
der sociëteit „de Róunie" een verga
dering gehouden, belegd door de
Goudsche Winkeliersvereeniging en
waartoe waren genoodigd een 13-tal
andere vereenigingen hier ter stede,
welke het zich tot taak rekenen de
verbetering zoo mogelijk te bewerk
stelligen van de economische positie
harer leden.
In deze vergadering sprak het lid
van de Tweede Kamer, Mr. M. M.
Schim van der Loeff alhier over de
middelen, welke kunnen dienen tot
afwending van de meest ernstige ge
volgen van een economische crisis,
welke door den grooten Europeeschen
oorlog over ons land is gekomen.
De heer Schim van der Loeff wees
er op dat al neemt Nedèrland geen
deel aan den grooten Europeeschen
krijg, de gevolgen daarvan reeds aan
ons land ernstig nadeel hebben be
rokkend. Ook al wordt de neutraliteit
van Nederland niet geschonden, van
de rampen die de oorlog, met zich
brengt, blijft Nederland niet ver
schoond. Tot die rampen behoort een
economische crisisde ontwrichting,
der geldmiddelen. Waar zoovelen thans
onder de wapenen zijn ter bescher
ming van de neutraliteit van ons land,
daar is het de taak en de plicht van
allen, die zijn thuis gebleven om de
economische crisis tot de kleinste pro
porties terug te brengen.
De crisis hier te lande heeft zich
geopenbaard in de dolle angst voor
de veiligheid van het .bezit, als ge
volg waarvan een run heeft plaats
jjrqhad pp de bankinstellingen, spaar-
bgnk&n/èn op de postspaarbank, in
het gevaar dat het publiek bankpapier
weigerde en slechts zilver wilde ont
vangen en ook in het niet betalen van
wissels en rekeningen door hen, die
daartoe wel in staat zijn.
Spr. wees er dan op hoe dwaas het
publiek heeft gedaan door bij de rijks
postspaarbank hun gelden op te vragen
daar zij in betaling ontvingen bank
papier, dat dezelfde waarborg voor de
waarde heeft als het spaarbankboekje
zelf. Het oppotten van zilver is even-
,zoo dwaas, omdat de zilvermunt niet
de constante waarde heeft, welke de
Staat' daaraan toekent. Door dit op
potten "t^brdf echter een onnoemelijke
schade aangericht, daar dé muntspecie
onontbeerlijk is in het dagelijksch le
ven. De Regeering is door het vast
houden van de zilvermunt in de nood
zakelijkheid gekomen tot uitgifte vai
zilverbons, teneinde in de behoefti i
aan een circulatiemiddel te voorzien.
Deze zilverbons moeten voor de daarop
aangegeven waarde worden gpaecm}-
teerd. Indien deze zouden /wordeï^
geweigerd, dan is het spr.'s haeeningy
dat de Regeering zeker niet zoïi aar
zelen tot strafmaatregelen overtegjaan.
Het niet betalen van wissels
keningen, indien men daartoi
is noemde spr. zeer verkei
Verkeerd omdat de crei
middelen worden onthoud'
zaken voort te zeffea of
behoeften aan te schaffen en dom,
omdat het oqder zich houden van aan
een ander toebehoorend geld een ge
vaarlijk bezit zou kunnen worden.
Teneinde den bona-fide handelaar
en industrieel, die door de huidige
tijdsomstandigheden in moeilijkheden
is geraakt te helpen, is opgericht de
Algemeene Nederlandsche Midden-
standscredietbank, welke in verbinding
staat met het bankconsortorium ge
naamd de „Vereeniging voor den Geld
handel", welk consortium beschikt
over een kapitaal van 200 millioen
gulden, hetwelk voor credieten be
stemd is. Dit consortium werkte op
zich zelf te stroef en kan nu door de
Alg. Ned. Middenstandscredietbank,
die, in zooveel mogelijk gemeenten
verbinding zoekt met plaatselijke cre-
dietbanken, of deze opricht, direct in
aanraking komen met den handelaar
en industrieel om deze aan de direct
noodige credieten te helpen. De bedoe
ling is dat alleen de bedragen worden
verstrekt, welke oogenblikkelijk noo
dig zgn, teneinde zeer velen te kunnen
helpen. De aanvragen kunnen dan
telkens worden hernieuwd.
De Regeering heeft verklaard dat
voor elke f 100.000 die aan aandeelen
worden genomen, het Rijk zich voor
hetzelfde bedrag zal interesseeren.
Te Gouda kan de verbinding met
deze cehfcrale credietbank worden ver
kregen door de bestaande coöperatieve
Middenstandscredietbank en door de
credietbank „De Hanze", die daarvoor
slechts een aandeel behoeven te nemen
van f 500.waarop f 200.moet
worden gestort. De moeilijkheid bij
de verleening van credieten is alleen
hierin gelegen dat de plaatselijke cre
dietbank aansprakelijk is voor de
crediet-accepten (promessen). Daarom
moet de plaatselijke bank een com
missie van advies instellen tot meer
deren waarborg.
Het ligt in de bedoeling van de
Centrale Ned. Credietbank dat tijdelijk
credieten worden verleend op buiten
gewone onderpanden, op hypothecaire
grossen, voorraden, coupons, boekvor-
deringen, rekeningen en wissels.
Wil de toestand helderder worden,
dan is het noodig, dat de betalingen
geregeld plaats hebben.
De Regeering heeft te kennen ge
geven thans van een moratorium in
deu zin van verschuiving van de be
talingsverplichtingen niets te willen
weten waar de Staat dus een mora
torium afwijst, mag een particulier
moratorium zonder eenigen wettelijken
grond niet bestaan. Wanneer de be
talingen worden stop gezet,, wordt de
economische toestand aanzienlijk ver
scherpt, wordt werkeloosheid veroor
zaakt en kan armoede niet uitblijven.
In dezen tijd, waarin geen partij
schappen bestaan, is het een nationale
plicht dat ieder doe wat maar eenigs-
zins mogelijk is om in den bestaanden
toestand verbetering te brengen. (Ap-
plans).
Van de gelegenheid tot vragen stel
len werd gebruik gemaakt door de
heeren J. G. Potharst, P. Rond Pz.,
H. C. van Staveren en E. Arends.
De heer Potharst meende dat de
spreker tekort was geschoten in de
mededeeling van de oorzaak van den
crisis. De heer P. meende dat de schuld
daarvan lag bij de fabrikanten en
grossiers, die hun prijzen bed uidend
hadden verhoogd en niet dan bij voor
uitbetaling leverden. Deb. was er niet
zeker van dat de fngezonden gelden
dam niet ^werden afgeschreven op de
bestaande rekening, inplaats dat Jaag-
(vQor de bestelde goedepn wedden ge
zonden. Waarom vroeg,deb. moet de
afnemer alleen vertrouwen schenken
aan zijn leverancier Voorts vroeg
deb. of de koopcontracten moeten
worden nagekomen en of kassiers het
recht hebben om v. wissels welke zij ter
in casseering hebben aangenomen) alle
verantwoordelijkheid van zich af te
schuiven.
De heer Rond ^telde spr. de vraag ot
het niet mogelijk was dat eenigen drang
op fabrikanten en grossiers werd uitge
oefend om hel omhoog drijven der prij-
Iztm tegen te gaart: Voorts- of tor verIw
Inïig- m cpadicten aan <je, Centrale Bapk
geen wissels betaalbaar kannen werden
gesteld, e\ ten slotte welke rente de Bank
zal vragei
Dd h#er|
de beiangei
stand, die
komt
gelijk is
dien
•inde /een steun te behoeven te geven.
Ook tp spoediger afdoening der rekenin-
gen./dio thans op langen termijn loopen,
g de heer Van St. aan.
De heer E. Arends vroeg ten slotte
'don spr. of in het bijzondere geval dat
een meelhandelaar die contracten in voor
koop had afgesloten, doch w>ens voorraad
voor algemeen gebruik was onteigend om
tot een maximum vastgestelden prijs af te
leveren, zijn contracten niet bohoefdc na
Ï(S komen.
J De heer Schim van der Loeff antwoord
de op do gestelde vragen.
Spr. gaf den heer Van Staveren als
zijn meening te kennen dat van gemeente
wege zeker wel zal worden gepoogd oin
de werkloosheid tegen te gaan. Wat de
arbeid bij particulieren aangaat, daarover
kan alleen door henzelf worden beslist.
Een verzoek tot spoedige afdoening'
van rekeningen door particulieren,
vindt spr. billijk en thans volkomen
op zijn plaats.
Wat de vragen van den heer Potharst
aangaat, de oorzaken liggen niet zoo
aan de oppervlakte als deze vrager
meent. Grossiers en fabrikanten zijn
er eerst na terugontvangst van pakken
onbetaalde wissels, waarop gemeld
„Betaling na den oorlog", toegekomen
hunne krasse maatregelen te treffen.
Het meerendeel van hen is daarvan
thans reeds teruggekomen. Alle koop
contracten moeten worden nagekomen,
zoowel door den verkooper wat aan
gaat den gecontracteerden prijs, als
door den kooper het accepteeren der
goederën. Dat is het risico van den
handel. Niemand heeft het recht zgn
contracten te annuleeren, tenzij hij
b e w ij z e n kan, dat hij niet tot leve
ren of tot accepteeren in staat is.
Kassiers, die wissels ter incasseering
geven aan derden, kunnen voor de
incasso's niet aansprakelijk worden ge
steld.
H. C. van Stavoren bepleitte
van den arbeidenden midden
hans evenzeer in het nauw
•oeg den spr. of het niet rno-
fat een comité zou trachten voor
lenstand arbeid te krijgen, ten-
De heer Rond antwoordde spr. dat
hg geen heil verwacht van een druk
van regeeringswege op fabrikanten en
grossiersgeleidelijk zal wel een nor
male toestand terugkeeren. De rente
voet is afhankelijk van den economi-
schen toestand van het land.
Op de vraag van den heer Arends
antwoordde spr. eveneens dat koop
contracten niet kannen worden gean
nuleerd. Is directe levering niet moge
lijk, dan blijft de verplichting tot leve
ring toch bestaan. Dat de levering
niet zou kunnen geschieden in het
geval als door den vrager bedoeld,
kon spr. niet aannemen. De details
dezer zaak leenden zich overigens niet
voor een bespreking in deze verga
dering.
Ten slotte drukte spr. de talrijke
aanwezigen nog eens op het hart goed
boek te houden, daar daardoor alleen
mogelijk is een overzicht te krijgen
van den juisten stand van zaken.
De voorzitter der [Goudsche Winke
liersvereeniging, de heer A. D. van
Vrenmingen, die ook de druk bezochte
vergadering met een inleidend woord
had geopend, bracht thans den heer
Schim van der Loef dank voor zijn
uiteenzetting en voor de goede wen
ken door hem gegeven, alsmede aan
hen, die vragen hadden gesteld, waar
door nog enkele zaken nader konden
worden toegelicht.
De vergadering werd daarop met
dank voor de groote opkomst en aan
dachtig gehoor, door den voorzitter
gesloten.
Militair Concert.
Morgenavond zal door het Muziek
korps van het Depót-bataljon, alhier
in garnizoen weder een concert op de
Markt worden gegeven.
Het programma van dit concert
zullen wij morgenavond mededeelen.
Het ligt in de bedoeling, zoolang
het muziekkorps hier verblijft, geregeld
des Woensdagavonds op de Markt een
concert te geven.
Nederlandsche Vereeniging van
Kaashandelaren.
I De Ned. Ver, van Kaashandelaren
^gevestigd te Gouda heeft een schrij
den gericht aan .den Mrajater, yan
'OorWg waarin zij verzoekt;
1°. den vrijen uitvoer van kaas uit
de stelling Amsterdam te willen toe
staan
2°. Wagens voor het vervoer van
kaas beschikbaar te stellen
3°. de consumptie van kaas bij het
Leger te bevorderen.
Een afschrift van dit verzoek is ge
zonden aan den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel. Tevens
>is dien Minister gewezeg pp tyet. groote
behing ,v«q. de g#rqgetfo afzet yan
(kaas naar het buitenland eo-jfi^yfpn-,
>(;sehelgkheidi dat, og&,,,dt uitvoer per
spoor weer mogelijk worde gemaakt
door beschikbaar stellen vnn wagons.
Boskoop. Onder voorzitterschap
van den Burgemeester dezer gemeente
is alhier opgericht een comité ter ver
leening van steun in verband met de
tegenwoordige tijdsomstandigheden.
Zondag i.l. waren twee kinderen
van de wed. Boot alhier met een z;.g.
kano in de Gouwe aan het spelevaren.
Het ranke vaartuigje kwam in het
schroef water van een der booten der
.Volharding waardoor het omsloeg én
de inzittenden te water geraakten.
Een soldaat van de vesting artillerie
die het ongeval opmerkte sprong ge
kleed te water en mocht het genoegen
smaken de drenkelingen te redden.
BODEGRAVEN. In de gisteren gehou
den raadsvergadering is niet 6 tegen 6
steramen het voorstel-De Jongh, om de
raadsvergaderingen met gebed te openen,
verworpen. (N. R. Ct.)
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur.
We kunnen de slagers dankbaar
zijn voor hun genomen besluit, eerst
in het uiterste geval de vleeschprii-
zen te verhoogen. lntusschen zijn de
marktnoteeringen van koeien aanmer
kelijk lager geloopen. Naar mij uit
betrouwbare bron verzekerd wordt, is
de prijs waarvoor de koeien doorh.h.
slagers aan het accijns-kantoor worden
aangegeven, f 100 per stuk (1/3 van
de waardelager dan voorheen. Ié
er misschien reden voor b.h. slagers
ons te verplichten, door hun prijzen
te verlagen
Met dank voor plaatsing.
Consument.
Servische overwinning.
LONDEN, 18 Aug. De Servische
legatie heeft aan Reuter medegedeeld
dat de Oostenrijksche troepen door de
Serviers bij Chabatz zijn verslagen en
op de vlucht zgn gejaagd. Drie regi
menten Oostenrijksche infanterie wer
den volkomen vernietigd. De Serviërs
maakten 14 kanonnen buit en vervolg
den de Oostenrijkers.
LONDEN, 18 Aug. De Times ver
neemt uit Nisj (regeeringszetel van
Servië) dat de Oostenrijksche troepen
een nederlaag leden bij Chabatz en dat
de Montenegrijnen en de Serviërs een
tocht in Bosnië hebben ondernomen.
De Montenegrijnsche troepen beschie
ten Cattaro.
Wraak-maatregelen
LONDEN, 18' Augs. De „Times" ver
neemt uit Bern dat Buzweiier door
de Duitsche troepen in brand is gestoken
De gasfabrieken werden vernield, wijl de
bewoners op Duitsche patrouilles schoten
en 8 man van het 14e legercorps dood
den.
MAASTRICHT, 18 Augs. Te Bilsen
(c.a. 13 K.M. ten westen van Maastricht)
zijn Maandag vier burgers gefusilleerd
door de Duitschers.
De burgemeester werd in gijzeling ge
nomen. De bevolking vlucht in allerijl
naar de gemeenten op de Nederlandsche
grens.
Generaal Ulrich von Bulow.
LUIK, 18 Augs. Het sneuvelen van
generaal-majoor Karl Ulrich von Bulow,
broeder van den vroegeren rijkskanselier
Vorst von Bulow, wordt door het Depar
tement van Oorlog te Berlijn bevostlgd.
De Duitschers in Noordelijk-Bolglë.
Uit Ha/nont (op de grens van Bclgië-
N. Brabant en Limburg) wordt aan de
Telegraaf geseind: Gisterenavond hebben
Duitsche troepen het kamp van Boverloo
hij Hechtel (c. a. 15 K. M. ten
zuiden van de Nederlandsche grens) bij
verrassing genomen. De Belgische bevol
king heeft overhaast de vlucht genomen.
I)e Duitschers verschenen in gepantser
de auto's met mitrailleuses.
Do gansch onbeschermde streek van
Noordelijk-België, op 4 uur afstand van
de Nederlandsche grens is met Duitsche
cavalerie bezet.
Door de Nederlandsche cavalorie wordt
mot nauwgezqtjiphj fU> j
bewaaly.
•lirtf :i\ y- t'I
ut»., Japaai'e» Duitschland.
LONDEN, 18 Aug. Uit Shangni
wordt gemeld dat Japan aan de Re-
geering van China heeft gevraagd te
trachten Duitschland te overreden de
havenstad Kiautchou vrijwillig te ver
laten. Japan is gereed voor den aanval
op Kiautchou, te land en ter zee.
Paus Pius X.
LONDEN, 18 Aug. (Tel.) Uit Rome
komt het bericht de Paus, die zich
sedprt het uitbreken van den oorlog
ligt oen voortdurencjen tpeétagd van
'zenuwachtige neerslachtigheid bevjncjt,,
genoodzaakt was,, «zich tp fced tq Vé_
geven.
De H. Vader heeft hooge koorts.
Zijn toestand boezemt deRomeinsche
curie ongerustheid in, vooral daar de
helft van de leden van het II. Col-
_e zich in vreemde landen bevindt
en zich in de onmogelijkheid bevindt
zich naar Rome te begeven.
Oostenrijksche torpedoboot gezonkon.
ROME, 18 Augs. Uit Pola wordt
gemeld dat een Oostenrijksche torpedo
boot in de haven is gezonkon. Slechts
oen der opvarenden word gered.
Drie miligiGh» verdronken.
Te Veeren bij Gorinchem zijn drie
miliciens Sanders, Hendriks en Moor-
dijk, allen uit Eindhoven, bij het
baden verdronken.
Het baden geschiedde niet bij de
militaire oefeningen.
Engelsch expenitieleger.
LONDEN, 18 Aug. Een Engisch
expeditiecorps is behouden in Frankrijk
aangekomen.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 766.9 te
Lahagrie, laagste stand 757.8 te Nice.
Verwachting tot den volgenden dag:
Zwakke tot matige noordwestelijke
tot noordoostelijke wind, gedeeltelijk
bewolkt, weinig of geen regen, zelfde
temperatuur.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN13 Aug. Margrietha
Johanna Francisca Fredrika, ouders
A. Meerman en J. G. Vestering.
16. Gerarda Johanna Elizabeth, ouders
A. G. Scheggrond en J. E. Groenen
dijk. 18. Marinus ouders W. Riet
veld en M. C. Smits.
OVERDEN15 Aug. Albertus G.
Scholten, 7 mnd. 16. Hendrik N.
Boom 12 j.