Kasdruiven
Een schoon wapenfeit.
In Oorlogstijd.
Binnen land.
Stadsnieuws.
Laatste Berichten.
INGEZONDEN.
GROËNTKN VEILING
Telegrafisch Weerbericht.
nrRGERLIJRE STAND.
30 ct. per S ons.
men voor een heilige en rechtvaardige
zaalc.
Velen van onze kameraden zijn reeds
in den slag gevallen. Zij zyn als hel
den voor het vaderland gesneuveld*.
Wij willen hen hier in eere gedenken
en driewerf hoezee roepen voor de
helden, die daarginds staan, floezee,
hoezee, hoezee
Wy hebben nog menigen bloedigen
veldslag voor de boeg. Laten wy hopen
op verder en even groot succes, wij
verslappen niet en zullen den vijand
onverschrokken te lijf gaan. Wy ver
liezen onze goede verwachting niet,
vertrouwende op onzen goeden Qod
in den hemel. Wij willen overwinnen
en wij moeten overwinnen."
De Russen in Oost-Pruisen.
BERLIJN, 27 Aug. (W. Vad.) Door
den Keizer-Koning is aan het ftt&ats-
ministerie het volgende telegram ge
zonden
Groot Hoofdkwartier, 27 Aug. De
bezoeking, waaronder mijn trouwe
provincie Oost-Pruisen, door hot
binnendringen van vijandelijke troe
pen te lijden heeft, vervult mij met
innig medelijden. Ik ken de, in nog
ernstiger tijden bewezen onwrikba-
ren moed van mijne Oost-Pruisen
al te zeer, om niet te weten, dnt zij
Bteeds bereid zijn op het altaar des
vaderlands, goed en bloed te offeren
en de verschrikkingen van den oor
log manmoedig te dragon. Het ver
trouwen op de onweerstaanbare
kracht van ons heldenmoedig leger
en het onwrikbare geloof in den
bijstand van den levenden God, die
het Duitsche volk in zijn rechtvaar
dige zaak en verdediging in nood,
tot dusver op zoo wonderbaarlijke
wyze geholpen heeft, zal niemand
in het vertrouwen op de spoedige
bevrijding des vaderlands van de
omringende vyanden doen wankolen.
Ik wensch echter, dat alles wat
tot verzachting van den tegen woor-
digen nood in Oost-Pruisen, alsmede
van de van haar geboortegrond ver
dreven en van havo en goed be
roofde bevolking geschieden kan,
als een daad van dankbaarheid
jegens het vaderland beschouwd
moet wordenweshalve ik het
Staatsministerie opdraag in voreeni-
ging met de hoofden van do Staats-,
provinciale on stedelyke besturen en
der liefdadigheidsvereenigingen op
verschillend gebiod, de noodige
voorzorgen to treffen en ingrypendo
maatregelen te nemen on my daar
van mededoeling te doen.
(w. g.) WILHELM R(EX).
l>i« houding van Turkije.
Volgens «ui inricht in do Vossischo
Zeitung hooft do Turkaoho rogoorlng silo
Turksch* ondordano» van 20 tot 45 jaar,
dlo ssicli in het buitonland bevinden, on
der de wa|)onon goroepen.
Voorspellingen.
In deze dagen worden allerlei voor
spellingen opgerakeld, die min of meer
den tegonwoordigen oorlog Bchijnen
aan te kondigen.
Zoo behelst hot Journal de Bruxelles
van Dinsdag 10 Docombor 1912 het
volgende
„Wij zijn niet ydel genoeg te ver*
wachten, dat oen van onze lezers dit
blad vol zorg in een vnn zijn laden
legt om de kunde van Mme de Thè-
bes in hot einde van Maart 1914
(omstreeks den 21e) te oontroleoren
toch is het niet geheel zonder belang
vandaag al op te toekenen wat zij
ons in de naaste toekomst voorspelt:
„misschien na twee lentes, maar niet
veel later, zullen sohrikwekkende ge
beurtenissen en gewiohtige verande
ringen plaats hebbeneen afschuwe
lijke oorlog zal uitbarsten tussohen
Duitsohland en Engeland, waarin
Frankryk onvormydelijk betrokken
zal I betrokken worden met Rusland,
en WAarin Duitsohland het onderspit
zai I delven. Keizer Wilhelm II zal
eindelyk zijn wensch om officieel naar
Parys te gaan in vervulling zien ko
men, maar „hij zal niet ais vorst komen
en hy zal Berlijn moeten verlaten,
vlugger dan hij heeft kunnen voor-
zien-. Bovendien zal Duitsohland
voordat zijn bloedige dagen komen,
steeds moeilijker uren beleven ontra
gische twisten in de voornaamste
keizerlijke en vorstelijke families zul
len de zaken slechts ingewikkelder
maken en de gebeurtenissen ver
haasten".
„Oostenrijk zal verscheurd worden
door de scheiding van naties en rassen.
Spanje en Portugal gaan een nienwe
toekomst tegemoet, Polen zal herleven,
sultan Abdul Hamid zal zyn troon
weer bestijgen."
Van de Limburgsche grens.
Men meldt aan de N. R. Ct. uit
tricht. dd. 27 dezer:
Heden zijn drie gewonde Duitschers,
die in Heerlen verpleegd worden, naar
hier overgebracht. Ongeveer 80 vluchte
lingen, allen mannen nlt de dorpen BID
sen en MoperÜngen, kwamen bedenna-
middag aan; ze beweerden dat de Duit-
Hcbers alle mannen meenamen om voor
hm te werken, het schijnt echter dat vrees
voor wat hun van elders verteld is, hun
hierheen heeft gedreven, want er zouden
geen Dnitschers in de baart zijn.
Het comité heeft er dan ook veel terug
gezonden. De vluchtelingen in Maastricht
blijven voorlooplg hier; uit Kijsden gaan
400, nu beele gezinnen, naar Oldebroek.
(Particuliere correspondentie.)
De bladen zullen als deze brief U
bereikt, vermoedelijk reeds melding
Smaakt hebben van het merkwaardige
ijgsbedrijf, uitgevoerd door 800 ver
dedigers van Luik, die er in geslaagd
zyn door de Duitsche linies heen te
dringen en Zaterdag Namen bereikten.
De tocht van deze dappere 800 be
hoort tot een der merkwaardigste
episoden uit dezen oorlog en het door
hen bedreven feit zou ons ongelooflijk
toeschijnen, indien de verhalen, welke
ons eenigo der militairen doden, ons
niet duidelijk maakten hoe een grooto
troep aan den vyand hoeft kunnen
ontsnappen.
Zes honderd man van het eerste
bataljon van het 34e regiment infan
terie lagen tusschen de forten van
Chaudfontaine en Embourg. Hot bevel
de interfals te ontruimen, bereikte dit
bataljon niet, waarschijnlijk door dat
de telegrafische gemeenschap tusschen
de verschillende forten gedeeltelijk
ondei broken was. Het is zeer waar
schijnlijk dat de Duitschers de 000
Belgen gewaar werdenzij vielen hen
echter niet aan, daar zij het vuur der
twee dicht opéén staande forten niet
mochten trotseeren. Ofschoon den
Belgen van deze zijde dus geen pn-
middellijk gevaar dreigde, werd hun
positie steeds hachelijker, daar zij door
de Duitsche troepen geheel van de
forten waren afgesneden en zij buiten
dien bloot stonden aan het hevige vuur
dat de vyand op de forten richtte.
Toch bleven de 600 niet werkeloos.
Zy waren vrij goed verschanst en had
den dus niet al to zeer te lijden van
aanvallen der Duitsche verkennings-
troepen, welke herhaaldolijk op hen
werden afgezonden. Zelfs maakten
zy oen niet onbelangrijk aantal krygs-
gevangen, terwijl hun oorlogsbuit even
eens aanzienlijk waB. Maar het was
dan ook noodzakelijk, dat zij voort
durend op hun hoede bleven; acht
dagen en acht nachten hielden zij do
oogon wyd open en sliepen enkelen
hunner weinige uren, het was mot don
vinger aan den trokker. Hun mond
voorraad was niet groot, doch boeren
uit den omtrek voorzagen hun van het
hoognoodige.
Afgesneden van hun makkers brach
ten die 600 moedige Belgen tal van
dagen door in de schaduw der beide
forten, en hoe gevaarvol hun positie
ook was, zij brandden van strijdlust.
Zij hadden vrij primitieve doch nifet
ondoelmatige beschuttingen opgesteld
teneinde zich to beschermen tegen de
Duitsche kogels en granaten. Met den
dag werd het aantal granaten, dat te
midden der 600 Luikenaars viel, groo-
tor; de Duitschers hadden hun zwaar
geschut aangebracht en richtten dit op
de forten van Chaudfontaine en Em
bourg. *En ofschoon deze stand hielden,
de positie VAn het eerste bataillon werd
onhoudbaar. Zij zouden het vaderland
waarlijk geen dienst bewijzen door zich
te laten verpletteren onder oen stort
vloed van granaten; zy besloten dus
den aftocht te blazen. Deze aftocht
zou evenwel een stoute en gevaarvolle
onderneming zyn, want zij moesten
onvermijdelijk door de Duitschq linie's
heentrekken. Ook liepen zij gevaar
dat vanuit Belgische forten op hen
geschoten zou worden, daar men hen
voor vyanden zou aanzien. Waren zij
eenmaal aan deze twee vuren ontko
men, dan moesten zij, teneinde zich
by de Belgische troepen te voegen,
de Maas en de Ourthe over trekken,
hotgeen groote moeilijkheden ople
verde, daar de weinigen vernielde
brieven in handen der Duitschers
waren.
De 600 dapperen besloten Donder
dag het waagstuk te ondernemen;
ook hadden zij geon tijd te verliezen.
Nauwelijks hadden zy evenwel hunna
stellingen verlaten of de Dnitschers
wierpen zich met een groote overmacht
op hen, in 8 dagen tyds hadden zy
sleohts weinige uren geslapen en op
half rantsoen geleefd, doch zy streden
als helden. Zy verloren sleohts wei
nige dooden doch een geheele com
pagnie, 200 man, van de overigen
afgesneden, moest zich overgeven. De
onderen sloegen zioh met ongekende
stoutmoedigheid, door de overmachtige
vijanden heen. Buiten de Duitsche
linie's werd hun aantal verdubbeld
door 400 man van het 14e vesting
artillerie, die eveneens verscheidene
dagen achtereen aan groot gevaar
hadden blootgestaan.
Duitsche af deelingen zetten de 800
Belgen na, doch de aftocht dezer
mannen leek geenszins op een vlucht,
want herhaalde malen boden zij den
vyand dapperen weerstand en ten
slotte gaven do Duitschers de achter
volging op. By Tilff bereikten zij de
Ourthe; gelijk te verwachten was, be
stond de brug niet meer, doch men
stak over door middel van ponten.
Vervolgens werden de begroeide hoog
ten aan gene zijde van den stroom
beklommen, waarna de 800 hun weg
vervolgden in de richting Boncelles.
De Dnitschers haddon juist het bom
bardement van dit fort aangevangen
zoodat de Belgen de vlucht namen
naar Val—St. Lambert, dat reeds door
den vijand ontruimd was. Zij slopen,
den een achter den ander, langs de
versporringen en kwamen onder het
bereik van Tlomalle. Gelukkig hadden
zij de bezetting van dit-Jort kunnen
waarschuwen, zoodat zij er ongedeerd
langs trokken ovenals langs de forten
van Ilollogne en Loncin.
Bij Awans word 's morgens om drie
rust genomen. Hier warea zij geheel
door de Duitschers omsingeld doch zy
sloegen de kleine verkennings-troopen
op de vlucht. Het leek evenwel een on
mogelijkheid deze plaats te verlaten, hoe
noodzakelijk dit ook zijn mocht, nu
de Duitschers een aanvang hadden ge
maakt met het bombardement van Lon
cin. Als gevangenen in handen der
vijanden vallen wilden Uio flinke sol
daten nog minder en met den dood
voor oogen besloten «ij dezen te trots
eeren en een wanhopige poging te
wagen.
Toen de nacht was ingevallen trok
ken zij opnieuw langs Ilollogne en
Tlemalle. Ook thans slaagden zij er in
de bezettingen te waarschuwen, doch
met groote moeite bereikten zij Cha-
peron-Seraing, dat op den weg naar
Huy ligt, alwaar zy meenden vrienden
te zullen vinden. Duitsche cavalerie-
patrouilles,die den weg versperden, dre
ven zij op de vlucht en zij hadden 't ge
luk krijgsgevangenon te maken, welke
hen mededeelde dat een geheele divi
sie vijandelijke oavalerie zich in de
nabijheid bevond. Langs een omweg
bereikten zij een dorp, waar de be
volking hen met vreugde inhaalde.
Evenwol aanvaardden zij de hun aan
geboden gastvrijheid niet, en zonder
talmen vervolg&n zij hun weg naar
Huy. Hie? kwamJn zij Zaterdagmiddag
na een marset van 16 uren aan. Hot
garnizoen had de stad reeds verlaten,
en Duitsohe patrouilles waren gesig
naleerd. Toen moesten de 800 zich
haasten hun reis te vervolgen. De
stations-overste was nog op zyn post,
hy stelde een trein samen de laat
ste die Huy heeft verlaten en deze
voerde de dapperen van Luik naar
Namen.
Een uur later van de statie van Huy
door de Duitsche uhlanen bezet.
Als do Belgen, op de puinhopen van
hun geluk en hun welvaart, na den
oorlog de daden hunner dappere regi
menten met smart en met trots her
donken. dan zullen zy ook spreken
van denroem, die de 800 mannen
van het 34ste infanterie-regiment en
het 14de regiment vesting-artillerie
oogstten. Op schittereronde wijze heb
ben zij de voortreffelijke militaire
eigenschappen van den Belg, gelykend
op die van den Franschman, aan den
dag gelegd. Zy hebben getoond geen
'schiet-machines te zijn, geen willooze
steenen in een menschelijke vesting
muur, maar levende denkende schat
ters, wier harten en hoofden samen
werken voor de verdediging van den
bedreigden vaderlandsohen bodem. En
zij hebben het geheim ontsluierd van
den langen hardnekkigon weerstand
dion het kleine België het groote
Duitsohland biedt.
eersten Punischen oorlog (264—241 v.
Chr.).
Sedert langen tijd de erfgenamen
der Phoenicische zeeheerschappij, op
zee voor onoverwinlijk geldend, leden
zy dadelijk de nederlaag in den eersten
zeeslag tegen de Romeinen, die van
huis uit landratten waren. En in de
nieuwere geschiedenis! In de I6de
eeuw beheerschte Spanje de zee. Ver
trouwend op het feit zond Philips II
zijn geweldige Armade tegen Engeland.
Maar de „Onoverwinnelijke Vloot"
werd bijna volkomen vernietigd, niet
alleen door den storm droeg niet de
Hollandsche gedenkpenning, die bij
deze gelegenheid geslagen werd, het
''opschrift „God's adem verstrooide ze
maar ook door de aanvallen der
Engelschen en Hollanders. De erfge
namen der Spanjaarden werden op zee
de Hollanders. En die heerschappij
moesten wij na iangdurigen strijd aan
de Engelschen afstaan. En na dezen
oorlog Niemand kan het weten, maar
wij denken, dat Brittania ook na dezen
oorlog „rules the waves" en de meest
gevreesde tegenstander wei voor goed
vernietigd zal hebben.
Napoleon I en de telegraaf in den
oorlog.
De telegraaf, die bij de moderne
strategievolkomen onontbeerlijk is,
in verband met den naam van Napoleon
Bonaparte gebracht, doet op het eerste
gezicht eenigszins vreemd aan. Het
wordt echter althans als vaststaand
beschouwd, dat Napoleon voor meer
dan honderd jaar reeds de mogelijkheid
en de constructie van onze heden-
daagsche telegrafie kende en wel door
een Duischen geleerde. Sommering,
een bekend onderzoeker, wees den
grooten Corsicaan op het belang van
een dergelijke uitvinding. Het blijft
echter onbegrijpelijk, dat een genie als
Napoleon het gewicht van deze vinding
niet inzag. "Wij weten thans, dat de
keizer het denkbeeld van een telegraaf
voor absurd hield en het een onprac-
tisch Duitsch geleerdenidée vond. Door
de blindheid van den wereldveroveraar
heeft de geschiedenis der menschheid
wellicht een anderen gang genomen.
Want men behoeft geen krijgskundige
te zijn, om te beseffen, dat Napoleon
met behulp der telegrafie zijn oorloge-
taktiek geheel gewyzigd zou hebben.
De Btichter van den wereldbrand.
Vredesvrienden, die achter de scher
men hebben gezien, beschouwen de
Russische publicist B. Chwolson als de
veroorzaker van den oorlog. Chwolson
was aan de redactie van enkele ultra-
nationalistisohe bladen verbonden, en
daarin spoorde hij voortdurend tot den
oorlog aan. In 1911 richtte hij een
persbureau op, dat in Belgrado een
filiaal had. Dagelijks publiceerde hij
artikelen, entrefilets en berichten,
waaruit moest blijken, dat een oorlog
tusschen alle Slaven en Germanen een
noodzakelijkheid was. Hij wist toegang
tot den Czaar en de Czarina te krijgen
en weldra was zijn invloed vooral op
de Keizerin zeer groot.
Op het oogenblik moet de stichter
van den wereldbrand ernstig ongesteld
zyn.
Verrassende overwinningen ter zee.
In dezen tijd is het wel interessant
er op te wijzen, dat de heerschappij
ter zee wel eens door een enkelen
oorlog verloren is gegaan. Ja, het is
zelfs wel voorgekomen, dat oen natie,
die de zee gedurende de vele generaties
bebeerscht heeft, de nederlaag leed.
Beroemd is in dit opzicht de zeeslag
by Salamis in 480 v. Chr.310 Griek-
sche schepen behaalden hier de over
winning over 500 vijandelijke schepen.
En toch weril de kern van de Perzische
vloot gevormd door de Phoeniciers,
de Engelschen van de Ondheid. Wel
waren de Grieken al reeds lang zee
bevaren. En vooral do Atheners hadden
zich op initiatief van den grooten
staatsman Themistodles reeds jaren op
een zeeoorlog voorbereid. Nog voel
gunstiger als voor de Perzen was de
toestand voor de Kartbagers in den
Het standpunt der
Engelsche Pacifisten.
Het centrale Engelsche vredeslichaam
de National Peace Council, heeft in
vereeniging met de drie groote En-
gelsohe Vredesvereenigingen aan de
gevoelens van het Engelsche pacifisme
uiting gegeven in het volgend mani
fest, dat groote overeenkomst heeft
met den brief van „Vrede door Recht"
aan zijn leden:
Het feit, dat de mogendheden van
Enropa hun toevlucht genomen heb
ben tot den oorlog is een terugval
van de beschaving, waartegen de paci
fisten van alle naties zich moeten ver
zotten met den diepsten afkeer.
Maar het is thans niet de tijd om
te besproken en af te wegen, op wie
de verantwoordelijkheid rust voor den
onmenschelijken waanzin waartoe Eu
ropa zich heeft laten verleiden.
In deze tijden heeft de pacifist een
plicht te vervullen tegenover de mensch
heid en tegenover zyn land.
Tegenover de menschheid is hy ver
plicht om onafgebroken uit te zien
naar de eerste redelijke kans om op
regeeringen en volkeren van de oor
logvoerende mogendheden drang uit
te oefenen tot het aannemen van de
Bemiddeling, aangeboden door de
eenige groote Mogendheid, die staat
buiten den stryd, de Amerikaansche
Republiek.
Tegenover zyn land heeft hy, als
burger, plichten, waarvoor hij niet
mag terugdeinzen. Alle mogelijke steun
moet gegeven worden aan alle natio
nale en plaatselijke pogingen tot hulp
aan de honderden en duizenden ge
wonden, tot onmiddellijken steun aan
degenen die afhankelijk waren van de
gevallen, tot werkverschaffing en hulp
aan hen, die door de prysverhooging
der levensmiddelen en de toenemende
werkloosheid niet meer in eigen on
derhoud kunnen voorzien.
Iedere man en iedere vrouw, wi&r
ook, ondervindt de gevolgen van de
maatschappelijke ontwrichting, die de
oorlog medebrengt. Het is de plicht
van allen om zooveel in hun vermogen
is, hulp te bieden, teneinde de ellende,
die onvermijdelijk moet komen, te ver
minderen.
Oorlog is een worsteling tusschen
staten wij strijden niet tegen indivi
duen. Wij pacifisten, die jarenlang heb
ben gestreefd naar de verbetering van
de Engelseh-Duitsebfl verstandhouding
en naar internationale verbroedering,
wij weten met hoeveel instemming
onze pogïngen beantwoord zijn ge
worden door mannen en vronwen van
alle landen. Wy doen een beroep op
alle rechtschapen mannen en vrouwen
om achting en medegevoel te toonen
voor de ongelukkige Duitsche en Oos-
tenrijksche onderdanen, die in ons mid
den een toevlucht hebben gezocht. En
dit niet alleen, omdat onze eigen land-
genooten een gelijk lot deelen over
geheel Enropa, maar uit hoogere be
ginselen van zelfbewustheid en van een
verstandige en edelmoedige mensch-
lievendheid.
Ten slotte hebben de pacifisten een
heiligen plicht te vervullen door met
alle middelen, waarover zij beschikken,
te bevorderen een geest van nationale
zelfbeheersching en van meer edel:
moedige en menschliëvende gevoelens,
welke door de wreedheden van den
oorlog zoo gemakkelijk worden ver
drongen. Want tenzij deze plicht in
al haar waarheid wordt beseft, zullen
wij, samen met de democratieën van
geheel Europa, niet kunnen ontsnap
pen aan den vernietigenden invloed,
welke zich onvermijdelijk zal doen
gevoelen aan de volkeren, die den
vrijen teugel laten aan den geest van
wreedheid en aan de overwinnings-
zucht welke voortkomen uit de bar-
baarschheid van den oorlog".
Burgerwerklieden bij de landmacht.
De minister van oorlog heeft bepaald,
dat, indien in verband met de mobi
lisatie van het leger burgerwerkliedsé
in vasten dienst bij de korpsoi of in
richtingen van de landmacht zijn ont
slagen of hun de dienst is opgezegd,
dat ontslag of die dienstopzegging
moet worden ingetrokken.
De vorenbedoelde werklieden moe
ten ter plaatse in het militair belang
worden gebezigd zooveel mogelijk in
het vak waarin zij werkzaam waren,
of, zoo daartoe de gelegenheid ont
breekt, evenals de z.g.n. burger-
corveeërs, tot liet reinigen en onder
houden van de militaire gebouwen.
Ook kunnen zij worden belast met de
bewaking van zoodanige, tijdelijk niet
in gebruik zijnde gebouwen.
Vrij vervoer van verlof-soldaten.
Naar de Tijd verneemt, is men aan
het departement van oorlog druk be
zig om de maatregelen voor te berei
den, die noodig zijn, om den miliciens
en landweerlieden, die prijs stellen op
het een of tweemaal 24 uur verlof,
ook vrij vervoer op de spoorwegen
te verzekeren, voor zoover zij in de
kosten niet zelf kunnen voorzien.
R. Bloembergen Ezn. f
Te 's-Gravenhage is op ruim 69-
jarigen leeftijd overleden de heer B.
Bloembergen Ezn., lid van de Eerste
Kamer der Staten-Generaal.
De thans ontslapene, die tot de libe
rale partij behoorde, is gedarende
eenige jaren lid van de Provinciale
Staten van Friesland geweest, die hem
in 1907 naar de Eerste Kamer afvaar
digden.
De heer Bloembergen was te Leen-
warden geboren, waar hy sedert looi
werkzaam was op het bankierskantoor
A. Bloembergen en Zonen, waarvan
hij laatstelijk gedelegeerd commissaris
was. Ook van verschillende andere
financieele instellingen was hij
saris. Hy was ridder van den Neder-
landschen Leeuw en officier van de
Oranje-Nassauorde.
De teraardbestelling is bepaald W
a.s. Zaterdag te 1 nor van het sterf
huis naar Elk en Duinen.
Vredesp&leis.
Heden (28 Augustus) Is het «en W
geleden dat hetVredespaleis
geopend werd. Het heeft in 'teerste jfat
van zijn bestaan nog weinig vrede of
aarde gezien.
De minister van justitie heeft besloten
de militairen, behoorende tot de gw®*"
in het kanton Nijmegen en het
detachement te Zutfen aan te stel-
onbezoldigd rijksveldwachter.
De werkloozen-ver zekeri n g
la aansluiting aan hetgeen door den
gigister van Landbouw, Nijverheid en
fijndal Woensdag in de openbare ver
ifiëring van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal is medegedeeld om-
mat voorstellen over de werkloozen-
ering door hem aan gemeente-
luteren gedaan, kan worden mede-
pdeeld dat aan de bestoren van ge-
gienteo, waar een werkloosheidsfonds
Entert, een schrijven is gezonden,
yura&n wij het volgende ontleenen:
De regeering meent, dat er reden
a om de volgende eenvoudige en op
UB enkele uitzondering na uniforme
ngeling in deze moeilijke dagen tijde-
jjjk toe te passen.
Het recht op uitkeering gaat in acht
Jagen nadat ae Werkloosheid is aan-
prangen.
Uitkeering wordt gegeven aan de
itfzekerden die onder dan 18 jaar zijn,
II drie maanden contribntie-betaling.
De* uitkeering bedraagtf 5 of f 6
foor gehuwden en kostwinners.
ff 4 of f5 voor andere».
Welk der twee bedragen geldt, zon
doer uw bestuur zijn vast te stellen,
fbrsonen beneden 20 jaar, die ongo-
Atnrd zijn, ontvangen de helft.
De kosten van dezo uitkeeringen
worden gedragen voor de helft door
de kas, voor de andere helft als bijslag
door het gemeentefonds.
Aan een groot aantal overige ge-
neenten, waar vakvereenigingen zijn
net werkeloosheidskassen, word het
volgende schrijven gericht:
„Aan de twee-en-dertig gemeente
besturen, die door het instellen van
een werkloozenfonds de verzekering
der arbeiders tegen werkloosheid on
dersteunden en aanmoedigden, is door
mij een schrijven gericht, waarvan een
afdruk hierbij is ingesloten.
Volgens mij verstrekte gegevens
ibevinden zich ook in uwe gemeente
een of meer werkloosheidskasson.
De regeering zon het van het groot-
ite belang achten, indien do regeling,
looals die voor de gemeenten met oen
werkloozenfonds is voorgesteld, door
uw bestuur eveneens zou kunnen wor
den aanvaard ten behoeve van de
werkloozenkasson in uwe gemeente,
en wel als een noodmaatregel, die uw
bestaar aan niets bindt voor de toe
komst.
i regeling zou ongeveer aldus
ten zijn:
v bestuur stelt in oen tijdelijk
loozenfonds, waaraan een crediet
«ordt verleend, gelijk aan 75% van
bet totaal der saldi, die op 1 Aug.
iüchikbaar waren of der saldi, die
foor werkloozenuitkeering beschik-
ir zijn gesteld door .de werkloozon-
ttssen.
Het bestuur van hot tijdelijk werk-
oozenfonds wordt door u benoemd en
biodelt naar de regelon, zooals die
'in den overgelegden afdruk van mijn
brièf van 22 Aug. zijn aangegeven.
Op die wijze kan ook in uwe ge
meente door samenwerking vah de
reenfce en het Rijk aan een kern
arbeiders steun gegeven worden
in een der beste vormen.
Gaarne verneem ik zoo spoedig mo
gelijk of uw gemeentebestuur bereid
is het in dit schrijven vervat voorstel
ts aanvaarden."
Men meldt ons uit Gondringen. Het
Tweede-Kamerlid voor het district
Doetinchem, de heer P. van Vliet is
heden aan een groot gevaar ontsnapt.
Terwijl hij met de auto van de firma
Becking en Bongers van Ulft naar
Gendringen reed, botste de auto tegen
wen omgehakten boom en vloog dwars
Wer den weg tegen oen anderen boom.
bi auto werd zeer beschadigd. De
cbsuffeur en do heer van Vliet be
kwamen eenige schrammen.
Tegen den persoon, die de boom
W den weg had laten liggen, werd
proces verbad opemaakt.
Harderwijk.
Dezer dagen kwam het hier meer
dere malen voor, dat visschers, wier
schuiten 's nachts met visch in hare
ruimen in de haven gelegen haddon,
's morgens constateeren moesten, dat
de visch gestorven was. Als oorzaak
werd algemeen door de visschers aan
genomen de vervuiling van het water
«oor afval door de gasfabriek in de
Wen geloosd. Dit vermoeden werd
door tusschenkomst van den Directenr
den Gemeente-vischafslag ter ken-
ris van het gemeentebestuur gebracht
heeft tot gevolg gehad dat ge-
teemden Directenr thans den visschers
kon mededeelen, dat het inlaten van
vuil uit de fabriek in de haven hedpn
zal worden gestaakt.
Blauw-wit-rood.
Het toeval wil, dat bijna alle vol
keren, waarmee Dnitschland in oorlog
is, dezelfde vlaggekleuren bezitten
blauw-wit-rood. Rusland's kleuren zijn
wit-blauw-rood, die van Frankrijk
blauw-wit-roofr, van Engeland rood-
wit-blauw, en ten slotte die van Ser
vië blauw-rood-wit.
GOUDA, 28 Augustus.
Liefdadigheidswedstrijd.
De G. C. en F. C. Olympia zal Zon
dag a.s. 3 uur een wedstrijd spelen
tegen de voetbalvereeniging „Gouda"
op het Gouda-terrein a/d Karnemelk-
sloot. De opbrengst zal aan het steun
comité worden afgedragen.
Verwacht wordt een talrijk publiek
daar het een wedstrijd is tusschen de
2 sympathieke voetbalvereenigingen
en de bate voor een goed doel is.
31 Augustus.
Was het vorige jaren de gewoonte
dat op 31 Augustus, Koninginnedag,
de Goudsche Courant niet
word uitgegeven, nu, in verband met
de tijdsomstandigheden op dezen dag
geen feestelijkheden plaats hebben, zal
het blad op Maandag a.s. op den ge
wonen tijd verschijnen.
Aan Staats Crt. 200 zijn toegevoegd
de Koninklijk goedgekeurde statuten
der vereeniging: af deeling Gouda van
den Roomsch-Katholieken Diocesanen
Vrouwenbond te dezer stede.
Het dool der vereeniging is de deel
neming der Katholieke vrouw aan
het godsdienstig en maatschappelijk
leven op de krachtigste wijze te be
vorderen, aan te moedigen on te steu
nen, met uitsluiting echter van alle
politieke actie.
Gemeente-Verslag 1913.
Nu het Verslag van den toestand
der Gemeente Gouda over 1913 in
druk is verschenen, ontleenen wij daar
aan eenige bijzonderheden.
De bevolking dor Gemeente nam
over 1913 toe met 369 personen, waar
door het totaal aantal inwoners op
31 Dec. 1913 bedroeg 25362.
Het aantal geboorten bedroeg 712
tegen 751 in 1912, het aantal sterfge
vallen bedroeg 306 tegen 349 in 1912,
dus ongeveer 1.2 van de gehoele be
volking. Het aantal personen dat zich
hier veBtigde bedroeg 1502, het aantal
dat vertrok 1527.
Er werden 186 huwelijken gesloten
tegen 172 in 1912.
Omtrent de brandbluschmiddelen
vermeldt het Verslag:
liet UrandHpuil huisje op de
Varkenmarkt werd afgebroken, dat in
„Amerika" ingraomen door de Slangen-
wagen, ter wijf/al de bergplaatsen van
spuiten en amngonwagens van een sleutel
werden voorzien.
liet u i t h u i e j o bij de Kerk werd
aan de Ned. Uorv. Gemeente overge
dragen.
Voor do S t o o m b r a n d s p u i t werd
op 't Stadaerf oen remise, annex paarden
stal, gebouwd en op 1 Augustus in ge
bruik genomen.
De lirandbluscbmiddelen on
dergingen een wijziging door het buiten
gebruik «teilen van 4 «tel handspuiten.
In de St. Janstoren werd een z.g.
brandleiding gemaakt, en wel door een
van de straat tot in de spits opgaande
getrokken ijzeren 2% incli pijp en een
dito 3 inch van de straat tot boven het
looden plat, waarop gesteld 52 brouchus
en oen gelegenheid om van den omloop
met de gewone brandweerslangen water
te geven, iiij beproeving voldeed de in
richting goed. Al dit ijzerwerk werd inot
de in 1912 aangelegde afleiding verbon
den. Voor de groote torenvlag werden 4
kleine genomen: 1 oranje-, 1 stads- en 2
nationale vlaggen.
Aan de straten, pleinen en waterleidin
gen werden do volgende werkzaamheden
verricht:
In de Markt werden 6 groote en 5
kleine straatkolkon geplaatst, in de Lange
Noodgodsteeg 2 kleine en in de Lange
Tiendeweg 1 kleine. Op 't stadserf werd
l kleine straatkoik weggenomen, zoo ook
aan de Boeiekade.
In de Groenendaal zijn 90 M. beton-
riool 20 b(j 30 c.M. gelegd en 2 kleine
kolken gepipatst. Bij het schuren wordt
de Groenendaal nu niet meer onder water
gezet.
In de L. Noodgodsteeg is 40 M. beton-
buis, wijd 0,20 M. gelegd.
Verstraat of vernieuwd werden de op
rit naar het Veerstai, de kleine Vest, de
3e Kade, (laatste gedeelte), de Raam (van
Vlamingstraat tot Verloren kost en tot
Drapiersteeg), de Gouwe (van Peper
straat tot de Haven), de Westhaven (van
de asphaitgedeeite tot het Veerstai), bet
Veerstai (van de Haven tot de Groote
Sluis), van den Kattensingoi, (Klinker
pad), de Bogen en de Vrouwesteeg. Van
de Bock en bergstraat werd 't laatste ge
deelte en met aansluitende dwarsstraat be
straat. Voorts werden de Muilepoort. de
Noodgodsteeg en van de Lange Groe
nendaal het eerste gedeelte verstraat.
Het onderhoud der straten vorderde een
uitgaaf van f 12819,30 aan materialen en
arbeidsloonen en bovendien f 1066,57% aan
arbeidsloonen.
Van voornoemde cijfers komen ten laste
van de Klectrische Centrale f642,65.-—
Gasfabriek f 3324,28 Goudsche Waterlei
ding Mij. f 416,05^ Goudsche Telepb.
Mij. f 19,- Samen f 4401,98^
Voor de plantsoenen is uitgegeven
f 1708,06% aan materialen en f 3140,05%
aan arbeidsloonen.
De kosten aan de bruggen bedroegen
f 2047,89% aan materialen ea f 840,34 aan
arbeidsloonen.
De onderhoudskosten van kaaimuren
enz. bedroegen f 3389,01% aan materialen
en f 1230,30% aan arbeidsloonen.
Voor het onderhoud van den weg van
de Hofiaan te Rotterdam naar Gouda
wordt ingevolge eene in 1859 getroffen
regeling door de Gemeente een som van
f 900,— 's jaars bijgedragen.
De gezondheidstoestand was in het af-
geloopen jaar wederom zeer gunstig; het
sterftecijfer bedroeg 12.24 op de 10ÜU te
gen 14.04 in 1912 en 15.06 in 1911.
Ter Secretarie werd aangifte gedaan van
6 gevallen van febris typholdea, 8 geval
len van dipthiritis en 1 geval van rood
vonk.
Voor het overige bleef de Gemeente van
besmettelijke of epidemisch hcerschende
ziekten verschoond.
Influenza en catarrhaie aandoening der
ademhalingsorganen kwamen ook in het
nfgeloopen jaar voor.
Op den oersten Vrijdag van elke maand
wordt in het Gasthuis door de Gemeente
artsen zitting gehouden om aan ieder In
woner der Gemeente, dio zich daartoe
aanmeldt, gelegenheid te geven zich go-"
heel kosteloos met animale stof te doen
inenten of herinenten.
Het getal inentingen en horinontingen
bedroeg 679.
Het onderzoek van den keurmeester
voor melk en melkproducten had tenge
volge, dat tegen 12 personen proces-ver-
baal moest worden opgemaakt, wegens
het vorkoopen of ten verkoop in voorraad
hebben van melkproducten, als zijnde deze
ondeugdelijk van samenstelling.
Op 1 Januari 1913 was het aantal abcta-
nements-contracten der Goudsche Water
leiding-Maatschappij 3561 voor 5370 per-
ceelen tot een gezamenlijk bedrag van
f 52256.40 en dat der metorcontractcn 288
van 410 porceelen tot oen gezamenlijk be
drag van 16042.80.
Op 31 December 1913 waren aangeslo
ten 5417 perceelen met 3604 abonnements
contracten voor f 43164.— fa 432, Oorde
len met 307 meter-contracten voor f 6650.70.
Het aantal gewone contracten vermeer
derde in den loop van het jaar dus uiet
43 voor 47 perceeien en oen bedrag van
f 907.60, on dat van de metercontracten
met 19 voor 22 perceelen en een bedrag
van f607.90.
Het buizennet der Waterleiding word
op verschillende plaatsen uitgebreid met
qeno lengte van 204 Meter.
Krachtens Art. 20 der concessie-voor
waarden ontvangt do Gemeente als haar
aandeel 20 pCt. van de zuivere winst
boven de 6 pCt. rente van het kapitaal
van aanleg. Dit aandeel bedroeg over het
afgeloopen jaar f3120.—.
(Wordt vervolgd)
Rijkstuinhouwwinterschool.
BOSKOOP. Bij het gehouden toelatings
examen van de Kijks-tuinhouwwlnterschooi
alhier, slaagden: J, v. d. Berg, Lelden;
A. Boerhave, Musselkapaaf; H. Brouwer,
Amsterdam; P. Buijzo, 's-Gravenhage
J. W. Cox, Den Dolder; J'V. Dwarshua,
B aam brugge; L. H. Foyer, Botterdam; J.
Hoogcndijk, Scheveningen; JU. Splinter,
(voorwaardelijk), Zwanuuerdam F. E. v.
Kempen, 's-Gravenhage; 8. Keuls, Lel
den; W. J. Kolk, Groningen; H. de Ko
ning, Schiedam; R. F. Krop, Rotterdam;
H. Leurs, Alphen a./d. Rijn; M'. van Nes
Boskoop; J. p. v. Niftrik, VLisslngcn
H. Reemeyer, 's-Gravenhage; CL P. F..
Rijstenbil, Rotterdam; J. Straatman, Ba
tavia; W, Timmerman, Akkirum; P- van
lilden, Leiden. Afgewezen 3. ,Wognjs mo
bilisatie niet opgekomen 8,
algemeen e collecte op Woendag een
zoo groot succes zou hebben. Toch is
dit gebeurd en mogen wij vermelden
dat de opbrengst f830.24 is, zoodat
wy in totaal f887.16'/j ontvingen.
Deze hulp onzer stadgenooten in een
tijd, waarin ons oorlogsfonds, bestaan
de in Inschrijving Grootboek N. W. S.
niet door ons gebruikt worden, is na
tuurlijk hoogst welkom en wij danken
zeer bijzonder allen, die by de inza
meling hulp verleenden.
Wellioht zal het dezen en geenen
aangenaam zijn te vernenen, dat onze
Nood-Ziekenhuizen in 't begin der
week bezocht werden door het hoofd
van den geneeskundigen dienst by het
leger, Generaal Quanjer, en dat
Z. Hoogedel Gestr. de inrichting van
ziekenzalen, operatie en verbandka-
mers, enz. enz. enz. geheel conform
vond aan de ons gegeven voorschrif
ten en zijn groote tevredenheid her
haalde malen betnigde.
Namens het Vrouwencomité
van Gouda.
M. J. TEN BOSCH SCHOLTENS
voorzitster.
N. J. SCHELLING, f
secr.-penningmeestereese.
Gouda, 28 Augustus 1914.
Woddinocveen, Gisteren slaagde
te 's Gravenhngei voor bet examen
hoofdakte de heei* K. de Rooy alhier.
Buiten verantwoordelijkheid der Bed.
Het Roode Kruis.
Damea Bestuurderessen van toet
Vrouwencomité voor Gouda van böi
Nederiajidsche Roode Kruis zeggen
hartelijk aan allen, die hebben mede
gewerkt tot het boven verwachting
goede welslagen der collecte^ gehouden
op Dinsdag en Woensdag jX
De opbrengst op den earstgenoem-
den dag was f 66.91'/j. Eere aan de
vele dienstmeisjes, die toonden het
Roode Kruis een goed hart toe te dra
gen, vooral aan het elftal, dat deze
giften inzamelde.
In den moeilijken tyd, dien. heel
Nederland door maakt em na den
rondgang der collecte voor het Steun
comité in de vorige weken, heeft zeker
niemand £jurven denken dat onze
Luchtschip boven Luxemburg.
LUXEMBURG. In den nacht
van Zaterdag op Zondag werden de
menschen in- de omgeving van het
station door een hevige knal opge
schrikt. Het bleek dat een Fransch
luchtschip over de stad was gevaren
en 5 bommen had neergeworpen met
het doel het station te vornielen. De
eerste bom kwam terocht bij het station,
de tweede in het vrije veld, de derde
vlak bij de Bonne Weserbrug. Deze
bom beschadigde eon twental huizen.
De vierde bom viel voor het vorstelyk
paviljoen op het trottoir en bleef daar
liggen zonder te ontploffen. De vyfde
bom vernielde de oorste verdieping
en de keukon van het hotel „Inter
nationaal".
Men seint ons nit Roosendaal:
Vluchtelingen uit Mechelen, die hier
aan de grens zijn aangekomen, ver
klaarden dat het ongelooflijk was hoe
de Duitschers zelfs do wogen, die ge
boren Mechelaars onbekend waren,
wisten te gebruiken om de stad te
naderen. De reden waarom do forten
een gedeelte der stad hebben vernield
is, dat de Duitschers zich in de huizen
van dit gedeelte nestelden en van
daaruit de Belgen beschoten. De rede
nen waarom verder de Belgische sol
daten de Duitsohers bij tytechelen
hebben aangevallen is ton oorBte het
vornielen door de Belgen der tijdelyke
verdedigingswerken, welke rondom
Brussel door de Duitschers waren aan
gebracht en ten tweede om naar den
kant van Antwerpen een zoo aanzien
lijk mogelijk pantal Duitsche troepen
te trekken ten einde de verdedigings
lijn van het leger der bondgenooten
aan de ftauMoe grenzen, aan den
Franschen linkervleugel, zooveel mo
gelyk te ontlasten. De tydelyke ver
dedigingswerken z(jn door het Bel
gische leger vernietigd en hot grooto
vierde Duitsche legerkorps, dat reods
ver naar het zuiden was voortgerukt,
was inderdaad verplicht rechtsomkeert
te maken, om de Duitsche strijdmach
ten die tegen de Belgen by Brussel
en Mechelen in gevecht -waren, te
komen versterken.
Nader seint men ons uit Roosondaal
Te Mechelen is geen enkele Belg
meer aanwezig. Zestigdnizend vluch
telingen hebben de stad verlaten. Vol
gens de verklaringen van sommige
vluchtelingen hebben de Duitschers
verklaard dat zij, uit wraak over het
feit dat het Belgische leger opnieuw de
Duitschers heeft aangevallen, de stad
Antwerpen zullen plat schieten.
GENT. Volgens de Flandre Libérale
heeft het Engelsche eskader, dat voor
Ostende kruiste, troepen on mitrail
leuses ontscheept.
GENT. Emile van den Velde, de
bekende Engelsche socialist heeft deel
genomen aan de gevechten tusschen
Mechelen en Vilvoorde en daarbij de
troepen aangemoedigd te strijden voor
de rechtvaardigste zaak ter wereld.
In Lotharingen.
STRAATSBURG. (Elzas). Uit Dahl-
heim in Lotharingen wordt aan de
Morchingen Nachnchten gemeld Na
dat op 20 Angustus uit de huizen op
Duitsche troepen geschoten was, gaf
de militaire commandant bevel hot
dorp te beschieten. Dahlheim, een dorp
mo^ 286 inwoners word daarna be
schoten en mot den grond gelijk ge-
Het gevecht te Meohelen.
Mechelen hernomen door de Duitschers.
ANTWERPEN. Ten spyt vaneen
prachtige verdediging van het Belgi
sche leger, dat gedurende twee dagen
bij Mechelen in een ontzettend gevecht
was gewikkeld, den eersten dag tegen
20,000, den tweeden dag tegen 40,000
Duitschers, zijn de Belgen genood
zaakt geweest op Antwerpen terug te
trekken. Terstond daarna nestelden de
Dnitschers zich in de stad, waarvan
een gedeelte, nadat de bewoners eerst
gewaarschuwd waren door de forten
van St. Catherine, Waelhen en Hein-
donok werd plat geschoten, om aldns
de Duitschers geen dekking te geven
om de forten bij verrassing te naderen.
Na dit vreeselijk gevecht en bombar
dement is de bevolking als gek de stad
uitgevlucht. De prachtige kathodraol-
toren werd op acht plaatsen geraakt,
nadat het beroemde carillonwerk ver
nield was. De spoorwegverbindingen
zyn met Mechelen verbroken, ovenals
het telegraaf- en postverkeer.
Mechelen.
Uit ROOSENDAAL komt hot be
richt dat Mechelen niet door de Duit
sohers heroverd is, doch uit SAS VAN
GENT wordt gemold dat Mechelen in
het bezit van do Duitschers is en groo-
tendoels is verwoest.
Do kruiser Magdeburg.
St. PETERSBURG, 26 Aug. By
de Duitsch-Russischo kust is de Duit
sche kruiser Magdeburg, die aan den
grond was geraakt, bij do pogingen
on vlot te rakon, beschoten door de
Rassen, waarop de kruiser het vuur
beantwoordde.
Van do Duitsche kruiser werd daarop
de brug woggeschoton en do sehoor-
stoenon vernield, waardoor do voor-
stevon ontplofte.
De commandant en oen gedeelte der
bomanning word krijgsgevangen ge
maakt.
Do verdediger van Luik.
BERLIJN. De „Berl. LokaJ An-
zoiger" meldt dat genoral Leman naar
do vesting Maagdenburg is overge
bracht.
Naar de Russischo grens.
AMSTERDAM. Naar verluidt zijn
gisteren 170 treinen met, Duitsche
militairen naar do Russische grenzen
vertrokkon.
Aan do Fransche Noord-Oostgrens.
PARIJS, 27 Aug. (officieel). In de
Vogezen hernamen de Fransehen het
offensiof en dreven do Dnitschers weer
terug.
Do Duitschers bombardeeren en
plunderon do stad St. Dié.
Bij de inneming van Longwy is de
helft van de bezetting gedood of go-
wond.
St. PETERSBURG, 27 Aug. De
Russische troepen naderen Konings
bergen. Zjj drijven do voorposten vnn
het garnizoen voor zich nit.
27 Augustus 1914.
Veiling lloutmansgrocht 4 uur.
Bloemkool van f 8 per 100.
Sav. Kool. van f7 per 100.
Roode Kool van f 5 por 100.
Speroieb. v. f 5 tot f 7 per 100 pond.
Snijboonenjv. f 1.60 tot f 2.por 1000.
Kropsla van f 1.50 per 100.
Wortelen van f 2.— tot f.3.— per 100.
Andyvie van f 1.60 per 100.
van het Koninklyk Moteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 770.3 te
St. Mathieri, laagste stand 756.9 to
Nice.
Verwachting tot don volgenden dag
Zwakke tot matige noordoostelijke
tot noordwestelijke wind, moest licht
tot half bewolkt, weinig of goen regen,
zelfde temperatuur.
BEEUWIJK.
GEBORENAdrian;,, oudor» L. A.
vin der Laan en K. van Dam.
Ie dualiteit
WESTLANDSCHE BLAUWE
Aanbevelend,
LANGE TIENDE WEG 27,
Teleph. 313.