In Oorlogstijd.
TM t-i t-> gvn 1
Kiekjes van de Grens.
fSTATEN GENERAAL
TWEEDE KAMER.
ItalA
Stadsnieuws.
Rijta~HTB7 8.
Laatste berichten.
Telegrafisch Weerbericht
MARKTBERICHTEN.
BCRGERLIJKE STAN1).
mede, dat bij de groote gevechten,
waarin de Russische troepen in Oost*
Pruisen bij Tannenberg, Hohenstein
en Ortelsburg verslagen werden, vol
gens voorloopige raming meer dan
30.000 Rassen met vele booge offi
cieren in gevangenschap geraakten.
Het Wolff-bureau te Berlijn seint
dd. 31 Aug. aan de N. R. Crt: Het
groote hoofdkwartier meldt:
In het Oosten blnkt de reeds gemelde
overwinning van het leger van veld
maarschalk von Hindenburg van veel
grootere toteekenis dan aanvankefyk
kon worden vastgesteld.
Hoewel nieuwe vijandelijke troepen
machten over Neidenburg aanvallen,
is de nederlaag van den vijand vol
komen geworden. Drie legerkorpsen
zijn vernietigd. Kr zijn Gö.ÖOO gevan
genen gemaakt. Daaronder bevinden
zich twee commandeerende generaals.
Tal van kanonnen en vaandels zijn in
Dnitsche handen gevallen.
De nog in het Noordelijk deel van
Oost-Pruisen staande Russische troe
pen zijn den terugtocht begonnen,
w. g. VON HTEIN,
k wartinrra oester-generaal
50.000 Duitschers buiten gevocht
gesteld.
ANTWERPEN, 31 Aug. Het ge
rucht gaat, dat in de omstreken van
Perennes (aan de Hommo in Noord-
Frankrijk) generaal Pan er in geslaagd
zou zijn om met oen schitterende
krijgsoperatie 50.000 Duitschers buiten
gevecht te stellen. Het is onmogelijk
een bevostiging van dit gerucht te
krijgen.
Tegenspraak.
PETERSBURG, 31 Aug. Het be
richt omtrent een oproer to Odessa,
door het Wolffbdreau en het Corres-
pondentiobureau, is oen afschuwelijk
verzinsel. In Odessa, evenals in ge
heel Rusland en de grons-provincies
heerscht volmaakte kalmto en orde.
Niet alleen zijn nergens ook maar de
minste ongeregeldheden gemeld, doch
ook is de criminaliteit tot op een on
gewoon laag niveau afgenomen, na
melijk tot 70 pOt., gerekend naar den
maatstaf vóór don oorlog.
DuiUcho propaganda.
Wy hebben reeds meermalen mel
ding gemaakt van pro* Duitsche be-
toogen, welke in verschillenden kring
thans worden vorspfeid, o. a. in de
handelscorrespondentie van DuiUche
aan Noderlandsche firma's, in artike
len van beroemde Duitschers als Haupt-
manii enz.
Thans biykt, dat dit goschiodt op
aansporingen daartoe jn de Duitsche
pers tot net Duitsche volk gericht,
gelijk men o.a. lezen kan in de Kbl-
nische Zeitung. in oen artikel
getiteld „Die Wahrheit in das Aus-
land" or op to hebben gewezen boe
in de neutrale landen en vooral in
Holland allerlei verkeerde berichten
omtrent Duitschland worden verspreid,
vervolgt het blad als volgt:
„Men hoort velon zioh beklagen dat
zij zich niet nuttig kunnen maken voor
het vaderland, omdat zij niet mee te
velde kunnen trokken. Zeer zeker zul
len er velen zyn, die vr(joi> tyd heb
ben en niet behulpzaam kunnen zyn
ann de inrichtingen van weldadigheid
en dergel ij ko. Voor moeilyken en in-
spannenden arbeid zijn velen te oud.
Maar wy kunnen vele Duitsche han-
delsmensohen oproopen om deel to
nemen ann een arbeid, die van het
Ctste belang któ zyn. De geleerden
ten een goed werk op zioh ne
men door do relaties die zij in tyd
van vrede hebben geschapen met ooi-
lega's in hot buitonland en door wion
tij de intolloctueelen van de neutrale
landen kun non bereiken. DuiUche
geleorden, geen morgen raoogt go laton
voorbygann zonder oerst aan uw we
tenschappelijke vrienden in hot bui
tenland oen brief te hebben geschreven
betreffende de binnen- on buitenland-
scho toestand van het vaderland. Zoo
lang gij dit niet hebt gedaan, kunt
Sn niet mot oen goed geweten u ver
lopen in de berichten welke gotuigen
van dn daden van onze tonen to velde.
Knip do interessantste berichten uit
de bladen en sluit ze by uw brièven
in. Couranten1 vinden niet zoo ge-
makelijk hun weg door het buitenland,
maar knipsels gedaan in een enveloppe
komen gemakkelijk over.
Wat wy aan het buitenland moeten
Even, moeten niet alleen nuchtere
richten ayri. maar ook stemmings
beelden betreffende de houding van
het DuiUche volk.
Vergeet niet, welk oen waarde ze
kere bewegingen in Rusland en En
geland voor oime eigen zaak kunnen
hebben. Zulke bewegingen uiten zich
niet, als men daar slechts hoort van
onze nederlagen en als de toeaUnd in
ons land als qpzoker wordt geschetst.
Duitsche kooplieden en geleerden, die
niet kunnen vechten, op deze wijze,
kunt ge bet land van grooien dienst
zyn".
Parijs in staat van tegenweer
gebracht.
De miliUire gouverneur van Parijs
heeft bevolen, dat alle gebouwen, ge
legen in de rayons der forten rond
Parys binnen vier dagen ontruimd en
afgebroken moeten zijn.
Parijs is, aldus merkt een Duitsch
blad op, niet langer een vesting, maar
oen versterkte provincie. Reeds in
1870 was Parijs een vesting van enor
me afmetingen, welker forten destijds
reeds een lengte van 56 K.M. hadden.
In het jaar 1870 waren de forten 3
kilometer van de eigenlijke stadsom
walling verwijderd. Deze onde forten
uit het jaar 1870 zijn ook thans be
houden. Er zijn mo<lerno vestingwer
ken omheen gelegd en deze hebben
een geheel moderne bewapening ge
kregen.
Do vestingwerken, die in het jaar
1870 de geheele vesting van Parijs
uitmaakten, zijn thans nog slechU de
z.g. binnenste verdedigingslinie. Aan
deze linie zijn 32 nieuwe forten op
een afsUnd van 15 kilometer toege
voegd. Was de omtrek der forten in
1870 56 kilometer, thans is deze ruim
driemakl zoo groot.
Het front dor bologeringstroepen be
droeg in 1870 12 mijlen, thans- zou
dit. wil mon Parijs geheel insluiton,
36 k 40 mylen beslaan. Voortdurend
nog wordt er aan de fortificaties rond
om Parys gearbeid, daar de Franschen
Parijs tot een totaal onnoembare stad
willen maken.
Het aanUl kanonnen, dat deze uit
gestrekte fortenlinie bergt, bedraagt
zekor 3000, zoo niet meer.
Aan DuiUche bladen ontleenen wij
de volgende berichten
Wat zegt de geschiedenis
Onder dit opschrift vinden wij oen
artikel in de Köln. Zeit., dat wellicht
ook don Hollanders interrosseeren zal.
„Tot onze schade is in de laatste
iaren, zoowel door ons als door andere
landen vergeten, dat Europa sedert
reeds tweehonderd jaren in zyn be
langen een taaie vijand heeft gehad
lil Engeland. Tusschen Engeland en
Europa bestaat de gemeenschap der
beschaving, doch oen scherpe politieke
tegenstelling. Dat men dit niet tijdig
heeft ingezien, is de oorzaak geweest
van vole cat.utrophen in Europa. Tot
deze ongelukken behoort ook het
tegenwoordig verbond van Engeland
met Frankrijk en Rusland. Dit zou
vermeden zyn, als men tydig had in
gezien, welke groote gemeenschappe
lijke belangen de Europeesche Staten
hebben tegen Engeland. In plaats van
dat men dit hoeft gedaan, wordt men
thans weer gesteld voor den ouden
toestand, dat da landen van Europa
onder elkaar stryd voeren en Enge
land daarvan de voordeelen laat pluk
ken. Voor den Kngelschman zyn
Frankrijk en Rusland nu zyn hulp
troepen. Zii zorgen er voor dat zyn
zakon in Europa op goede manier
worden behartigd, terwyl" hy onge
deerd op zyn eiland zit en de voor
deelen van hun strijd naar zioh haalt.
Het ia reeds sinds twee eeuwen de
Engelsche politiek $0woest, zioh steeds
te wenden tegon die mogendheid, die
op het vaste land het sterkste is.
Daarby laat Engeland zich in goen
enkel opzicht influenceeren doorsym-
pathiön of antipathiën. Maar bet ligt
diep geworteld in het wezen van het
Engelsche machtsbegrip, dat een sterk
contingent en vooral een sterke groote
mogendheid op het vasteland niet mag
bestaan. Dan zonden Engeland zyn
koloniën worden ontnomen en vreemde
handelsschapen zouden de vreemde
zeoën ten zijnen kosto doorkruisen.
De macht van Engeland berust op
do oneenigheid van Europa.
Dat is reeds begonnen in 1713 mot
den vrede van Utrecht. Toon kreeg
Engeland na den Spaanachen oorlog
weliswaar een kléin gebied, maar zeer
belangryk, namelijk Gibraltar, Minorka
en New Foundland. Toen begen
Engeland met het systeem, om door
geheel Europa agenten te zenden, die
ruim met geld konden omspringen en
die zorgden dat het volk m de ver
schillende landen revoluties begon,
waarbij Engeland voordeel had. Even
als het ojade Venetië spon het oen on
zichtbaar pet over Europa, en weinigen
hadden vermoed, dat de draden daar
van ook in deze dagen weer zichtbaar
zouden worden. Een groote en mooie
oogst bad Engeland bij den vrede van
Parijs in 1763. Toen toch verkreeg
het Canada, de meeste West-Indische
eilanden en Irïdiê.
Canada iz op de Europeesche vel
den, op DuiUebe velden veroverd, al
willen de Engelschen dat niet erkennen.
Het is dan ook een feit dat men in
Engeland eerdeV dan in het overige
gedeelte van Europa de belangen inzag
van berichten uit andere landen.' De
19e eeuw, de eeuw van de telegraaf
en de couranten, heeft echter een
trtrichtendienst in het leven geroepen,
waaraan Engeland in hoofdzaak zyn
editieken invloed te danken heeft.
et een ongekende handigheid wer
den de telegraaf bureaux en persbureau*
alle berichten met een Engelsch tintje
gekleurd en aan het volk voorgezet
op een wijze, die slechts zijn domme
ijdelheid kon streelen.
De strijd tegen Napoleon bezorgde
Engeland een aanwinst van land, die
het tot een wereldrijk maakten. Het
had alle Fransche en Hollandsche
koloniën ingepalmd. De groote ge
dachte van Napoleon dat aan den strijd
togen Engeland geheel Europa moest
deelnemen in zijn eigen belang, werd
toenmaals niet begrepen. In de laatste
eeuw zijn de politieke belangen van
Engeland en Europa hoe langer hoe
meer uiteengeloopen door de steeds
grooter wonlende bezittingen van
Engeland in Azië en Afrika.
In den eigenlijken zin van het woord
is Engeland thans geen Europeesche
mogendheid moer. Het is een op den
voorgrond tredende vertegenwoordiger
van Europeesche beschaving, zonder
echter direct Europeesche belangen
te hebben. Twee kleine voorbeelden
uit de geschiedenis van de 19e eeuw
kunnen hior worden aangehaald.
Toen het wezen der Barbaro*ttaten
de scheepvaart van geheel Europa
bedreigde, besloot Frankrijk daaraan
een eindo te maken door de inname
van Algiers. Toen men dooHjet graven
van het Suez-kanaal de lange vaart
naar Indië aanmerkelijk ging bekorten,
was hot wederom Irankrijk dat bet
werk met kracht ter hond nam en ook
beëindigde. In beide gevallen vond
men in Engeland hevig verzet en men
voegde zioh aan de overzijde van het
Kanaal eerst, toen er niets moer aan
te veranderen viel. Altijd als de alge-
meene Europeesche belangen op het
spel stonden, hield Engeland zich ter
zy'de of stelde er zich vijandelijk tegen
over.
Wat. zon er niet gewonnen qjjn, als
men dit in geheel Europa inzag!
AU de voltaren van Europa de
vru,ch[en yan hnn eigen arbeid, intel
ligentie en de mocht van hun koloniën
zelf konden genieten, inploats van het
eilandenrijk mot steeds gloeiende goud
dorst te helpen, om een gemakkelijk
en luxueus leven te lijden.
De burgemeester van Kolmar.
Do voormalige afgevaardige f naar
den Rijksdag en burgemeester van
Kolmar, Blumenthal, is naar Parijs
gevlucht. De Journal de Genève be
richt het volgendo over zijn vlucht:
Op den 31sten Juli, 's avonds om
6 uur zou zijn burgemeesterschap een
einde nemen, en juist dienzelfden dag
ontving hy een pakket met biljetten,
welke aangeslagen moesten worden.
Deze biljetten verkondigden, dat de
staat van oorlog was ingesteld en onder
meer word er in gezegd, dat hot rijden
per automobiel verboden was.
De heer Blumenthal zag natuurlijk
in, dat de oorlog naby was. Hij liet
de biljetten wel op de daarvoor aan
gewezen plaatsen aanplakken maar
dadelyk daarna reed hy met zijn auto
in razende vaart naar Meubrisach om
zoo mogelyk nog over de Zwitsersche
grens te komen. De eerste hindernis
die hy ontmoette was een generaal,
die hem or op wees, dat het rijden
per auto verboden *was. „Dat ftist ik
niet", zei de reiziger „myn zaken maken
het noodzakeljjk ik moet naar Bazel".
En na eenig gepraat gelukte het hem
te passeeren.
In Meubrisach werd de auto weer
aangehouden. „Ik ben advocaat", ver
klaart de burgemeester bescheiden „en
ga naar Zwitserland in het belang van
een myner cliënteion". Wederom pas
seerde hij, want evenals de eerste maal
had men hem vergeten naar zyn naam
to vragen. De derde hindernis kwam
aan de Zwitsersche grens. Voorposten
hielden de grens gesloten het zag er
ernstig uit voor den vluchteling.
Wederom gaf hy voor advocaat te
zijn. Men verlangde dat hy zich legi
timeerde. Hij neemt kalm zyn papieren
en duwt ze een oud-officier die ze toch
niet lezen kan, onder den neus. Ook nu
weer laat men de auto door. Nauwe
lijks is de wagen de grens gepassoerd
of Elzassers die in de buurt zyn, her
kennen den reiziger en roepen „Kijk,
dat is de burgemeester van Kolmar".
„De heer Blumenthal".
Het'was hoog tyd.
Veertig meter eerder on deze uit
roepen waren den Klusser hiprgemees
ter noodlottig gewonj|p.
Wat een modern renzenleger gebruikt.
In den modernen oorlog zijn alle
afmetingen zoo reusachtig vergroot
by vroeger vergeleken, dat men als zij
in nuchtere getallen overgebracht wor
den, haast duizelig wondt. Bijzonder
interessant zyn de getallen, die men
krijgt, als men de levensmiddelen, noo-
dig voor een modern leger, berekent.
IIThurn hpft eenigen tijd geleden
hieromtrent oenige cyfers gegeven, die
thans bijzonder belangryk zyn. Men
schat het dagelij ksch verbruik van
iederen man op 1150 gr. en wel 750
gram brood, 200 gram vleeschconser-
ven, 150 gram geconserveerde groen
ten, 25 gram koffie en evenveel zoat.
leder paard verbruikt per dag 6 K.G.
haver, 2,5 K.G. hooi en 1,6 K.G. an
der voer. Een leger van 50.000 man,
waartoe 20 000 paarden behooren, heeft
dragelijks 57.700 K.G. aan levensmid
delen noodigterwijl het gebruik der
paarden 200.000 K.G. bedraagt. In
den modernen zin kan men een troep
van 50.000 man nauwelijks eed leger
noemen. Een leger van 150.000 man
met de bijbehoorende paarden, gebruikt
per dag 172.500 K.G. voor de men-
Bchen en 772.500 K.G. voor de paar
den. Men ziet het, in zekeren zin zijn
deze reuzengetallen een waarborg voor
den korten duur der moderne oorlogen,
de natuur zelf verbiedt het.
fran-tireurs" boorde Ik een Nnttm—
Enfin, 't was een typisebe tijdakiek,
fcooral in die aeer groote stad waarin an
ders bet vraebtgerij, de stermfluiten, bet
kettinggerammel en het enorm gedreoa
van den wereldhandel alles overstemt.
't Was op een Zaterdag dat ik mijn
tocht ilangH de grenzen begon, niet om
nfteneuzen wat niet afgeneusd worden mag,
maar om indrukken te verzamelen over
/•en zoo bijzondere toestand als thans
bijna overal langs onze. grenzen bestaat
en, met 't oog op het in „staat van bo-
leg" verklaren van tal van grensplaat
sen, er niet minder bijzonder op zal wor
den. F.n dat trof goed, nl. dat het juist
een Zaterdag was, want velen, zeer veel
militairen vooral, reizen dan uiel ver Jol
even naar huis naar vrouwen en kinderen.
In een der vroege treinen uit de hoofd
stad zat dan ook een jonge moeder met
baar kind. een meisje van 3 k 4 jaar,
blijkbaar op weg naar vader. Dat bleek
uit het gehahtiel. Aan het eerstvolgende
"tation stapte moeder dan ook uit, vlug
en zoo^ haastig dat er zelfs het kinder-
manteltje bij vergeten werd en hij, papa,
zeker al zeer vroeg uit een der omlig
gende* stelling-forten naar de stad geko
men, stond juist voor de coupé.
„Daar is-ie" klonk het onmiddellijk en
oen oogenhlik later werd er een zeer
hoog opgetild tusschen het horeonigde
ouderpaar.
Maar zus herkende in den gehruinden,
grijsgeuniformdon kapitein vader niet
moer... en keek zeer beduusd omlaag
naar die mooie pet
Ik heb ook gezien hoe kranig onze
jonge officieren er kunnen uitzien als ze
willen, nu, nu heel Nederland het oog
govestigd heeft op het leger. Ze zien er
hier en daar uit oiu door een ringetje
te halen, maar „tevens om er direct op
los te stormen. De kordate nieuwe pet
ten staan de jonge officieren goed boven
de Hollandsche reeds zeer gebruinde ge
zichten. In zekere kleine stad, waar veel
„veld" ligt, trof 't mij dat er zulke
„sturdy boys" bij zijn. Ze stappen in
hun breed geplooide rij-pantalons en glim
mende (teenstukken door de straten en
over de stationperrons even zelfbewust
nis ik dat, na dén eersten Balkanoorlog,
de Servische officieren te Belgrado zag
doen.
Jammer dat in normale tijden die stram
me posturen en kleedzame uniformen zoo
snel verwisseld worden voor de „postiek-
jes Vooral do Hollandsche meisjes zul
len dat betreuren!
Maar er zijn ook vele bestoven uni
formen te zien. Daarvoor moet men de
'velden op, de wegen langs.
£00 zag ik tusschen de kleine hier-
lmven Itsdoelde stad (die ik X noemen
zal) eep zeedorp1 zeer veel schildwachten
bij alle wegen en- kruispunten staan.
tfficieren, wit bestoven, tuften heen en
weer, en alles zag er ernstig uit; er was
ook juist ('t was nog steeds dien Zater-
<lag)kanong*bulder op zee gehoord! Maar
In het ziHriorpje was 't en bleef 't het
doodgewone rustig beweeg van slenteren
de. starende visscherslui en 't gewone
xtrandgedoe van enkele badgasten. Daar
dicht bij, achter de duinen, iag blijkbaar
een groote hoeveelheid militairen, inge
kwartierd. Kn als men nu meent dat
iedere soldaat zijn aardappelen zelf moet
schillen, dan vergist men zich, want vele
landsverdedigers lagen daar op het plein
tje van de dorpsschool rustig te kijken
hoe een aantal dorpsvrouwtjes en meis
jes aan het „jassen" waren. Genoege-
iijk tafereel van primitief-militaire pic-nic,
rustig, landelijk, ongevaarlijk.
I n in een zeer groote stad, waar Zon
dagochtends in tegenstelling met de hoofd
stad. de straten zeer druk bewandeld
worden, trok tegen 12 uur 's middags
met volle muziek een troep van circa
250, hruin geuniformde vrijwilligers, over
het 'hoofdplein, toegejuicht door de me
nigte. In marschtempo sloegen de klan
ken. In het Wilhelmus hoog op tusscheo
cn langs de gebouwen en onder de spoor
viaducten. Dat was opwekkend en goed.
Want 't volk wil, omdat het muzikaal
van hart is, in deze tijden niet heele-
maal gespeend worden van muziek. „Dat
rijn nog aigeolijk verkapte Nederlandsche
Britsch oordeel over Nedei lands leger.
De Daily News wijdt eenige opmer
kingen aan de taak van Nederland om
zijn leger van zessen klaar te houden,
zonder dat het meestrijdt terwyl de
geheele wereld aan het vechten is. Die
taak is nog nooit op znlk een schaal
aan eenig land opgelegd en die toe
stand van gewapende neutraliteit is
geen kleinigheid, is een toestand die
misschien even pijnlijk is als de oor
logstoestand zelf.
Aan de grenzen, soms 80 en meer
K.M. verwijderd van een Nederland
sche stad van eenige beteekenis, liggen
een kwart millioen mannen te wachten.
Het is een aantal half zoo groot ah
dat van het Engelsche expeditieleger,
dat gevoed, gekleed en in goeden staat
moet worden gehouden door een be
volking die slechts één zesde is van
die van Engeland en Wales. Het is
een leger dat niets heeft te doen als
toekijken, 't kan geen zegepralen vieren
geen heldendaden verrichten en in den
letterlijken zin van het woord is er
zelfs geen vijand naar wien het kan
kijken. Nederland heeft op het oogen
hlik geen enkelen vijand.
Ik betwijfelzegt de schrijver in de
Daily News of de geschiedenis oen
enkel geval kent als dit van dit groote,
waakzame leger dat als een pijlspits
mijlenver gedreven is in het hart van
de twee rijken die nn door den oorlog
zijn aangetast, van Antwerpen tot
Aken en van Aken tot Emden. Het
is een leger des vredes, een contradic
tion dans les terpies.
En dit leger dat steeds in gevaar
verkeert en nooit wordt opgeroepen
tot den strijd, moet in een staat van
volslagon oorlog en geschiktheid ge
houden worden, zes maanden langen
wellicht langer. Ik geloof dat als er
een natie in de wereld bestaat die dit
kan doen, is het de Nederlandsche,
doch het is een taak die wel haast
bo venmenschel ijk lijkt. Onophoudelijke
waakzaamheid, bijna even groot als
ze zou wezen wanneer het land wer
kelijk in oorlog gewikkeld ware, mret
dag en nacht betracht worden. Alleea
wie (zooals journalisten soms) ooit be
proefd heeft onophoudelijk waakzaam
te wezen, zeg maar twaalf uur lang,
en toch zijn zenuwen in bedwang te
houden, weet wat het beteekent. Men
krijgt een neiging om onverschillig te
worden of overspannen en in dit geval
zouden beide toestanden even gevaar
lijk wezen. „Zenuwachtigheid" op de
Nederlandsche grens, te middernacht,
kan de eerste stap wezen om den vol-
enden middag de hel los te laten.
nverschiliighoid van een enkel regi
ment, kan het gaatje in den dijk wor
den, waardoor de zee binnenstroomt.
De Staatslofcery,
In verband met verschillende looze
geruchten diene, dat het uitstel van de
trekking der 2e klasse van de Staats
loterij alleen ten doel had, de houders
der klassikale loten niet te benadeelen.
Het zou mogelijk zijn, dat dezen door
geldelijke omstandigheden of afwezig
heid ten gevolge der mobilisatie moes
ten verzuimen hun lot in te wisselen.
Uiterlijk 3 dagen vóór de trekking
der volgende klasse moeten do loten,
zooals men weet, ingewisseld worden-
Gebeurt dit nieC dan verliezen de
houders het recht tot verwisselingen
krijgt de collecteur de vrye beschik
king over het lot. Vandaar werd de
trekkingsdag voor de 2e klasse uitge
steld, waardoor tevens de verwisselings
termijn is verlengd.
Vprmelding verdient voorts nog, dat
op den dag, waarop de ver&huivmg
werd afgekondigd, toch slechts een
vijfde der klassikale loten nog niet
verwisseld was. Don volgenden dag
zou de verwisseling»-termijn verstre
ken zijn.
Nederlanders in België.
De oorlogscorrespondent van De
Maasbode schrijft:
„De Brusselaars hebben absolunt
partij gekozen tegen alle daar vertoe
vende Nederlandschen werklieden en
neringdoenden wordt het leven in
Brussel totaal onmogelijk gemaakt.
Onze Minister van Buitenlandsche
Zaken heeft krachtige financieele hu lp
voor hen toegezegd, terwyl de Belgi
sche gezant te's Gravenhage een groot
communiqué ten spoedigste naar "ros*
sel heeft gezonden, waarin omschre
ven zyn geworden de goede dienste*
op gebied van liefdadigheid, on<w-
stenning en verpleging aan duizenden
vlochtelingen bewezen en
de Belgen aangemaand wor-
jg vooral geen waarde te willen hech-
m ton verspreide verhalen als zoude
li goztraliteit van Nederland geschon
jgi rijn door het doortrekken van
p^toche troepen.
Wy kunnen nu hopen, dat een en
jpta aanleiding zal geven, dat de
gagas van Nederlanders te Brussel
Iggpover de Belgen wederom als vei-
Kg sou worden beschouwd."
De Belgen en onze Koningin.
Aan H. M. de Koningin is toege-
aden het volgend telegram:
Tweehonderd vier en dertig Bel-
Éafce vluchtelingen, ten diepste ont-
toard over de gevoelens van deelneming
Km bewezen god arende hunne reis
na Eysden tot Oldebroek en hunne
Srtv&ngst en goede huisvesting aldaar,
samen de eerbiedige vrijheid om Hare
Majesteit hunne gevoelens van alge-
geene hoogste dankbaarheid uit te
takken.
J. DREES,
Belgisch Pastoor uit Mouland,
thans te Oldebroek in het
vluchtoord onder Doctor Hen
drik Mulder.
Amerika en onze Koningin.
Aan H. M. Wilhelmina, Koningin
èr Nederlanden, is gisteren uit de
kgatie van de Vereenigde Staten van
Amerika de volgende in het Engelsch
gmtelde brief gericht
Mevrouw,
De vele Amerikanen, die veilig en
gelukkig zyn in Uwer Majesteits land
io deze moelijke tijden, wenschen hun
tfkentolijkheid to betuigen voor do
vriendelijke gastvrijheid, welke zij in
kat onzijdige Nederland genieten. Zij
bieden Uwe Majesteit hunne oprechte
90 diepgevoelde goede wenschen aan
by gelegenheid, dat Uwer Majesteits
geboortedag met zooveel getrouwheid
entrots door geheel de bevolking des
iuds wordt herdacht en zij bidden,
dat God Uwe Majesteit en uw vrij
bnd in vrede en voorspoed on in eere
moge bewaren.
(w.g.) HENRY VAN DYKE,
Amerikaansch gezant in Ne
derland.
W. G. van Nouhuys t-
Te 's Gravenhage is in den ouderdom
van 60 jaar overleden de heer W. G.
Bvao Nouhuys, letterkundige, ■oud-let-
undig medewerker en tooneelcriti-
t s van het Vaderland.
Vergadering van 31 Aug. 1914
n.m. l'/j uur.
Itarzitter: Mr. H. Goeman Horgeeius
Verjaardag van II. M. do
K o|n i n g i n.
De voorzitter zegtzich van
tin zetel verheffend, ongeveer het vol
gende:
Mijne IleerenNu zich het bijzon
dere feit voordoet dat de Kamer op
31 Augustus bijeenkomt, past het ons
«en woord van eerbiedige hulde te
tiengen aan H. M. do Koningin die
beden verjaArt. Hedenmorgen was ik
reeds in de gelegenheid persoon!yk
deze aan te bieden, waarbij H. M. ver
klaarde het byzonder te waardeerey
dat de Kamer in deze moeilijke dagen
met terzijdestelling van alle partijscha-
keeringen blijk gaf. van groote een
dracht en eensgezindheid. Dit zal
Haar een aansporing te meer zijn
foor de vervulling harer plichten en
▼oor de bevordering met alle kracht
die in Haar is van de belangen des
lends en van het Haar dierbare Neder-
kndsche volk. Deze verklaring zal uw
•lier waardeeriDg vinden.
Al is deze dag niet tot een feest
dag gemaakt, wij gevoelen toch allen
l*eer dan anders hoezeer de band, die
flns verbindt aan Vostenhuw en door
ti zorg en de moeilijkhederf welke wij
aA* doormaken en door wyze waarop
H. M. is opgetreden, nauwer is toege-
Niet alleen erkentelijk zyn wij, maar
ook trotsch, dat wy in deze dagen,
Weliswaar voor de rampen van den
oorlog gespaard, den nood daarvan
toeh ernstig ondervinden, aan het
hoofd hebben een Vorstin, die zooveel
«loet tot leniging van dieil nood en
zelf het initiatiatief nam om rond
om zich te scharen mannen en vrou
wen uit alle kringen teneinde daarvoor
•tem te werken.
Moge de bede, dat het kanongebul
der zeer spoedig moge verstommen,
▼ervuld worden en moge ons volk het
▼oorrecht te beurt vallen nog vele,
vele jaren geregeerd te worden
door een Koningin, die zichzelf ge-
tikkig gevoelt, wanneer zij ziet dat
fet kleine volk datgene doet, waarin
ten klein volk groot kan zyn.
Leve de Koningin
(Na deze woorden weerklink een
driewerf Leve de Koningin!)
De Minister van Binnenlandsche
Zaken, de heer Cort van der Linden,
sluit zich gaarne aan by deze woorden.
Niemand beter dan de Regeering kan
beseffen welk een onwaardeerbaar
voorrecht het is dat H. M. een ver
heven voorbeeld is voor ons allen. De
Regeering hoopt, dat Zij nog vele
jaren en in betere tijden voor ons volk
gespaard zal blijven. (Bravo's).
De Kamer gaat hierna over in de
afdeelingen tot onderzoek van hek
spoedeischend wetsontwerp. Amnestie
verleening (voor desertie bij het Kol.
leger 1 Ang. 1914).
Na heropening doet de commies
griffier voorlezing van het eindver
slag, waaruit blijkt dat geen opmer
kingen zijn gemaakt.
De Minister van Éoloniën
brengt nog een redactiewijziging aan.
Beurswet.
Aan de orde kwam daarna de be
handeling van het ontwerp bepalingen
betreffende den geld- en fondsenhandel
in de tegenwoordige omstandigheden.
De heer Marchant opperde
eenige zakelijke bezwaren by art. 6
(herbeleening bij prolongatie).
Spr. schetste het systeem van geld
belegging en prolongatie. Waar tot
dusverre een bankier die het onder
pand tot dekking van schulden van
derden gebruikt zich schuldig maakt
aan verduistering, daar geeft dit ont
werp hem absolutie.
Spr. hoopte dat de Minister dit ont
werp zal wijzigen, dat onrecht sanctio
neert, en toelaat wat misdadig is.
I)e heeren Rutgers en Van
N i 1 p e n maakten evoneens enkele
opmerkingen.
De heer deSavornin Lohman
vindt de usance van het ontwerp zoor
verderfelijk, maar noodgedwongen zal
men er toe moeten overgaan.
De Minister, de heer T r e u b,
boantwoorddo de sprekers en zette de
beteekenis van art. 6 nader uiteen.
Do bezwaren van doa Marchant kent
de Min. ten volle. Wel is art. C in
't belang van de geldgevers, maar daar
tegenover staat, dat volo bepalingen
in hun nadeel zijn.
De onrechtmatigheid, begonnen bij
het sluiten der beurs door de gold-
nemers, maakt het noodzakelijk dat
de geldgevers geholpen moeten wor
den.
tDe heeren Rutgers en Mar
chant replicoerden, waarna art. 6
z. 'h. st. werd goedgokeurd. Eveneens
de art. 7, 8, 9 en 10.
Het wetsontwerp werd daarna mot
algemeene stemmen aangenomen.
Aan de orde do behandeling van
het ontwerp houdende bopalingen,
strekkende om don rechter de gelegen
heid te geven dadelijke uitwinning te
voorkomen naar aanleiding van gelde
lijke moeilijkheden tengevolge van de
tégen woordiga buitongewone omstan
digheden.
Door de heeren Mondeis en
Limburg werden enkele inlichtin
gen gevraagd, waarna het ontwerp
z. h. st. werd goedgekeurd.
Do vergadering ging daarna tot
nadere bijeonroeping uiteen.
GOUDA, 1 September.
Rijks H. B. S.
Tot leeraar in do Engelsche taal aan
de Rijks II. B. S. alhier is benoemd
de heer A. Speyer te Amsterdam.
Voor het 2e toelatingsexamen aan
de Rijks H. B. S. alhier dat Maandag
a.s. en volgendo dagen afgenomen zal
worden in „do Handelscnrsus" hobben
zich voor de verschillende klasse 26
candidaten aangegeven.
Het begin der lassen zal nader be
kend gemaakt worden.
Gedurende de maand Augustus zijn
in de Spaar- en Hulpbank ingelegd
en terugbetaald de navolgende be
dragen
Inleg in 56 posten f 3756.47
Bygeschreven rente 6.63
f 3763.10
Terugbetaling in 693
posten - 33622.94
Meer terugbetaald dap
ingelegd f29859.84
Aan het einde der
maand Juli was ten
name der Inleggers in
geschreven 655060.21 '/j
Zoodat hnn tegoed
nltimo Augs. bedroeg f 625200.37 '/j
In den loop der maand Angpstas zijn
4 nfiawe boekjes afgegever, 2 afge-
loopen boekjes opnieuw in gebruik
gesteld en 7 boekjes geheel afbetaald,
zoodat aan het einde der maand Augs.
2551 boekjes in omloop waren.
Collecte Militair Tehuis.
Naar wij vernemen heeft de collecte,
gisteren gehouden ten behoeve van
het Militair Tehuis f252.opgebracht.
Gedurende de maand Augustus wer
den in de Volksgaarkeuken alhier, ver
bruikt
In de zaal 2126'/j portiën
Afgehaald 403
Totaal 2526Vj portiën
Gedurende de maand Augs. zijn door
de Mallegatsluis geschut 2502 schepen
met een inhoud van 262854 M5. en
914 stoomschepen, inhoudende 81294
M3., totaal dus 3416 vaartuigen met
344148 M3. inbond, en 5 houtvlotten,
uitmakende 10 koppels.
Gemeenteraadsvergadering.
In de hedennamiddag gehouden
vergadering van den gemeenteraad,
welke werd bijgewoond door alle loden,
uitgenomen de heer I. van der Want,
die door ongesteldheid verhinderd was,
was aan de orde de benoeming van
twee wethouders, ter voorziening in
de periodieke aftreding van de heeren
J. van Galen on C. W. van de Volde.
Bij stemming voor de vacature-van
Galen werden uitgebracht 18stemmen,
waarvan verkregen de hoeren J. van
Galen 12, A. J. IJsselstijn Azn. 3,
J. L. van Eijk en W. Bokhoven 1,
terwijl 1 stem in blanco was uitge
bracht, zoodat herbenoemd is de heer
J. VAN GALEN.
Bij do stemming voor de vacature
van de Veldo werden uitgebracht 18
st., waarvan verkregen de heeren C.
W. van de Velde 13, W. Bokhoven 1,
terwijl 4 st. in bianco waren uitge
bracht, zoodat herbenoemd is do heer
C. W. VAN DE VELDE.
De heeren van Galen en van de
Velde namen onder dankzegging voor
het in hen gestelde vertrouwen hunne
herbenoeming aan.
Vervolgens werden benoemd
tot leden der Commmissie voor dp
Strafverordeningende aftredendon,
de heeren de Jong, van der llee,
Jongonburger en van Veen
tot leden dor Commissie van bystand
in het beheer van het amnoente'pem-
sioenfonds de aftredenden, dö Hi&rorc
Prince en van der Torren;
tot leden der Commissie van by-
stand in het behoor der gemeente
lichtfabrieken de nftredenden, de
heeren Bokhoven, MuylWijk en Van
der Roe
tot ledon der Commissie van bijstand
in het beheer dor gomoonteworkon
de heeren Bokhoven, Van dor Ree en
Muylwijk
tot leden der Commissie van onder
zoek van bezwaarschriften tegon aan
slagen in do plaatselijke directe be
lasting naar het inkomen dienst 1914:
de heeren Van der Ree en Van dor
Want
tot lid de Commissie van Toezicht
op het middelbaar onderwysdo heer
J. de Bruyne
tot tijdolijk-leeraar aan de school
v. g. I. o. No. 4, de hoer P. J. Bijlo
te Barwoutswaarder
tot leeraar in de Eng. Taal aan het
Gymnasiumde heer A Speyer, be
noemd leeraar in do Eng. Taal aan
R. H. B. S., alhier.
De afdalingen voor het ondftpoek
der ontwerpbegroting der Gemeonte
voor 1915 werden getrokken.
De rekening over het dienstjaar 1913
werd goedgekeurd.
Vastgesteld werden de begrooting
van de Bank van Leening, sluitend
tot een bedrag van f 93400de be
grotingen van het Hoffmansgesticht
sluitend met een bedrag van f 9736.50;
van de Volksgaarkeuken, sluitend met
een bedrag van f 7400; van het Bur
gerlijk Armbestuur, sluitend met een
totaal van f 8790, met onder de ont
vangsten gemeente-subsidies van f 750
voor personeel en van f 5124 voor
andere uitgaven van het Israël. Arm
bestuur sluitend met een bedrag van
f1578.24, met onder de ontvangsten een
gemeente subsidie van f365; van het
van Iterson Ziekenhuis sluitend met
f 26100, waaronder gemeente-subsidies
van f 2737.26 voor personeel en van
f 8262.75 voor andere uitgaven van
het St. Cath. Gasthuis sluitend met
f 10511.45 met gemeentesubsidies
van f 1525 voor personeel en f 2162.45
voor andere uitgavenvan het St.
Elisabeth Gasthuis of Oude Vrouwen
huis sluitend met f6862.50, met ge
meentesubsidies van f 925.— voor per
soneel en f 3046.816 voor andere uit
gaven err van het Wees- en Aele-
moeseniershnis, sluitend in totaal met
f 161068.81, waaronder gemeonte-snb-
sidies van f2150.en f5644.51.
Zonder stemming werd besloten de
invoering van den keuringsdiensteen
jaar uit te stellen.
By de behandeling van het voorstel
betreffende den reinigingsdienst om
dezen te nemen in eigen beheer gaf
de heer van der Torren in overweging
by aanneming van dit voorstel de
dienst te beboeren als eeq afzonderlijk
bedrijf, en daarvoor een commissie
van bijstand in te stellen.
Na beantwoording door den Voor
zitter dat deze tak van dienst als af
zonderlijk bedrijf zal gelden en dat de
benoeming van een commissie als door
den heer van der Torren bedoeld,slechts
kan geschieden op voorstel van B. en W.,
werd het voorstel z. st. aangenomen.
Van af 1 Jan. 1915 komt dus de
reinigingsdienst van Gouda in eigen
beheer bij do gemeente.
Door de politie is alhier aangehou
den een minderjarige uit Rotterdam
afkomstig.
Onder politie geleide is deze minder
jarige naar Rotterdam overgebracht.
Begrafenis R. Leopold f.
Hedenmorgen 11 uur heeft op de
algemeene begraafplaats ter aarde-
bestelling plaats gehad van het stoffe
lijk overschot van don heer R. Loopold,
in leven oud-hoofd eener school en
directeur der Rijks-Normaallessen al
hier.
In den stoet gingen de hoofden van
scholen en leeraren der Rijks-Normaal
school, terwijl aan de groeve vele
onderwijzers, oud-leerlingen en leer
lingen van den overledene de laatste
oer bmveton.
Bij*het graf sprak de hoer J. G.
Kropman, oud-hoofd eener R. K.
school alhier, woorden van grooto
waardeering jegens den overledene,
die hy én om zijn capaciteiten én om
zijn vriendschap hoog heeft gehouden.
Ook namens den districts- on den
arrondissementsschoold^zienor, de hh.
Boswyk en Poutsma, die wegens ambts
bezigheden verhinderd waren hier te
zyn, getuigde hij daarvan.
Vooral den hoer Boswijk deed het
leed hior aan de groeve niet zolf tegen
woordig te kunnen zijn.
Daarna nam de hoor B. P. van
Citteft in waardeerendo woorden af
scheid van zijn goeden vriend.
Een broeder vafï" den overlodone
dankte allen, die door hnflno tegen
woordigheid van hunne doelnomlng
déden bfijkon.
De „Nieuwe Gazet" deolt mode dat
de Amerikaansche consul aan do rogeo-
ring van de Voreenigde Staten oen
uitvoerig tolegram zond over de
gruwelen dio de Duitschor» in Bolgië
ebben bedreven.
ANTWERPEN. Do President van
de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika do heer Wilson hoeft aan
keizer Wilhelm oon telegram gezonden
waarin hij meedeelt dat indien Duitsch
land zoo voortgaat de steden in België
te vernielen en oorlogsschattingen to
heffen de Vereenigde Staten oen
milliard francs bolasting zal heffen
van de in Amerika verblijvende Duit
schers en de Duitsche instellingen,
ten einde België schadeloos te stellen.
ANTWERPEN. De verlichting in
Brussel op straat is tot op de helft
teruggebracht. De stad ziet er niet
aanlok kol ijk uit
Na 8 uur rijdt geen tram raeor. De
uitvoer van alcohol is verboden, oven
eens van groenten en fruit.
PARIJS. Gemeld wordt dat in hot
Fransche leger 15000 tot 20000 pries
ters dienen.
WEEN EN. Officieel. Een geweldigo
stryd wordt gevoerd in Oost-Galicië.
De Oostenrijksche troepen komen
steeds vooruit. Do Russiscno infanterie
is dapper maar schiet slecht.
BERLIJN. Officieel. Do Duitsche
autoriteiten bereiden een ondorzoek
voor omtrent het gobeurdo te Leuvon.
Het rosultaat zal worden bekend ge
maakt.
BERLIJN. Do toebereidselen voor
de belegering van Antwerpen gaan
voort. De 22 forten zijn niet alle
gereed, op vele forten ontbreken nog
kanonnen. De omtrek van de ver
dobbelde fortenlinie bedraagt 100 ki
lometer. Voor de belegering zullen
100000 man noodig zyn.
Het garnizoen is door de velen die
uitgevallen zijn belangrijk verzwakt.
De berichten dat Engelsche troepen
de Belgen ter hulp zullen komen
vindt geen geloof ornaat de Engelschen
door de neutrale wateren van Neder
land zonden moeten komen.
Onder het bereik van Antwerpen
staat reeds het zware Duitsche liele»
geringsgesehut,
WEENEN, 31 Aug- Aartshertog
Jozefdie gisteren van het Oostelijk
oorlogstooneel hier ter stede is aan
gekomen, verklaarde, naar aanleiding
van de geruchten van zijn verwonding,
dat hu ongedeerd is. Alleen werd zyn
mantel op een aantal plaatsen door
schrapnel-kogels doorboord.
(Alg. Hbld.)
ANTWERPEN. De bezetting van
Bni8sel door de Duitschers duurt voort,
Generaal von Arnim is vervangen door
generaal von Jakowski. Deze bewoont
het Paleis der Natie, terwijl zijne offi
cieren hun intrek hebben genomen in
de verschillende Ministerieoio gebou
wen. Het stadhuis is bestemd voor den
Groothertog van Mecklenburg. Het
park is gesloten. De ambtenaren heb
ben vrijen toegang door de Boyaerta-
straat naar hunne bureaux. Niemand
is er op gestold om to werken onder
de bajonetten van do Pruisischo sol
daten, die, in do gangen van hot Stad
huis slapen en do bureaux doorkruisen.
Gistermorgen hebben de Duitschers
een plakkaat doen aanplakken zoo
hoog dat niemand het plakkaat kou
aftrekken. Officieel word vermeld de
Duitache .overwinning in den Eleaa,
waarschijnlijk om de berichten in de
Engelsche kranten tegen te spreken.
Niemand echter hecht er geloof aan.
Naast die plakaten hangt er eert van
burgemeester Max waarin de bevolking
gesmookt wordt niet do minste wan
daad of beschadiging te verrichten.
ANTWERPEN. Gisteren heeft men
do draden van de Duitsche telefoon
in do Nieu'westraat on in do Kruid-
tuinstraat doorgosnodon, waarop gene
raal von Jakowski een proclamatie
deed bekend maken waarin gezegd
wordt, Jat indien zioh zoo iets nog
maals voordeed beide wijken verwooat
zouden worden. Burgemeester Max
smeekt dan ook de bovolking zulke
dadon achterwege te laton.
ANTWERPEN, Te Koninshyokt
zyn volo vluchteljngon teruggekoord,
enkelen kwamen aan zonder klooien.
Nu do Duitschor* uit dn buurt zijn
ziet men de menschen als wilde dieren
uit bosch nn struiken te voorschijn
komen.
WNTWV.RPm rtlsterMi heeft êe Ka-
einirin hare kinderen op hun reis naar
Fngetand vergesold. Be Koningin zal bin
nen enkele dagen naar Antwerpen terug-
Jteewn. OlsUmuorgen hebban de Buit-
schers M echel en opnieuw gel»oiiii»ardeerd.
In de kerk Notre Dame is het schooue
en kostltare schilderij van Kubens ver
woest. Men zegt dat 100.000 Kussen op
de Fransch-Uelglsche kusten zullen lan
den ten einde hot leger der verbondenen
te versterken. F,veneens wordt gezegd, dat
In de omstreken van l'éronne generaal
I'au er iu geslaagd Is fjO.OOO BulUohera
bulten gevecht te stollen.
Wothoudorsbononming Amsterdam.
Men seint ons
In do hedenmiddag gehouden raads
vergadering is tot wethouder benoemd
do hoer W. II. Vliegen, voorzitter van
do S. D. A. l\
van het Koninklijk Motoriologisch
Instituut te DE B1LDT.
Hóógste barometerstand 772.9 te
Heldor, laagste stand 763.3 to Hnpa-
randa.
Verwachting tot don volgenden dag:
Zwakke tot matige oostelijke tot
noordelijke wind, licht tot half liewolkt,
droog woer, zelfde temperatuur.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen on Koeien goede
aanvoer, prijzen waren voor 1ste kw.
41, 2e 35 en 3e 32 (ïent per half kilo.
Magere Ossen Melkvee en Voar-
koeien goed aangevoerd.
Vette Kalveren goede aanvoer,
late kw. 27, 2e 24, 3e 20 eont por
half kilo.
Stieren goede aanvoerIste kw. 34,
2e 30, 3e 26 cent por half kilo.
Handel en omzet als vorige week.
OEBÖREN9 Ang. Ario, z. v. C.
Vorwoij en A. M. de Knecht.
Jansje Pietertje, d. v. J. van der Stairo
en T. Plak. Maria Cornelia, d. v.
li. A. Tnythof en H. W. van der Poat.
OVERLEDEN29 Ang, Roelof
Loopold, goh. met M. Veldman 72 j.
31. Hillogonda Wiliemina van
Amerongen, 32 j. Abraham Oabriftl
de Leeuw, wedr. v, H. E. Monasch 71 j.