bi Ml door hei niioielaid.
ra.
Wat een Brusselaar ons
vertelde.
n.
Brieven uit de Hofstad.
BmnenlarLd.
Gemengde Berichten.
Stadsnieuws.
Laatste Berichten.
MARKTBERICHTEN.
Telegrafisch Weerbericht
GROENTEN VEILING.
Het geschat is van het beste staal en
met groote zorg afgewerkt. De draag
wijdte overtreft de grootste verwach
tingen.
Krijgsgevangenen in Duitschland.
Van de zijde van het Duitsche leger
bestuur wordt medegedeeld dat de
verliezen van de tegenstandera aan
dooden en gewonden aanmerkelijk
gooter zijn dan bij de Duitschers.
aarbij komt dat zij vele gevangenen
verliezen. Het cijfer van de gevangen
genomen vijanden stijgt voortdurend.
Tot 30 Augustus waren in de Duitsche
gevangenkampen ondergebracht
Aan Franschen 283 officieren en
15380 In anaan Belgen officieren
en 12351 man aan RuBsen 70 officie
ren en 10126 man.
Sindsdien zijn in Oost-Pruisen be
langrijk groote aantallen Russen ge
vangen genomen nl. 70.000 Het cijfer
der Ëngelsche gevangenen is nog niet
bekend.
De Duitschers in België.
ANTWERPEN, 6 Sept/ In het
Duitsch-Belgische gevecht bij Cappelle-
au-Bois (Bosch-Kapellen) zijn de
Duitschera gisteren in wanorde op
Vilvoorde teruggeworpen met achter
lating van 1000 dooden. De Belgische
verliezen zijn onbeteekenend dank zij
de Belgische veld-artillerie.
Uit betrouwbare brdn wordt gemeld,
dat de Belgische soldaten, die door de
Duitschers krijgsgevangen gemaakt
zijn, bij de Duitsche troepen zijn in
gedeeld, die tegen de Russen strijden.
Aan de Belgische officieren is op
gedragen aan hun manschappen te
zeggen, dat het beter is gedood of
gewond te worden bij de verdediging
van het vaderland, dan door de Duit
schers krijgsgevangen gemaakt te wor
den en tegen de Russen te moeten
strijden.
Bij allen, die te Contich wachtten,
leefde maar één hoop: in Antwerpen
te komen, waar zij veilig zouden zijn.
Na al de ellende der laatste dagen
zouden zij tot rust kunnen komen.
Sommigen hadden vrienden en ken
nissen m Antwerpen, anderen gingen
er op goed geluk heen.
By heel hun beproevingen hadden
zij steeds als een verre hoop zien
schemeren de stad, waar toch zeker
geen Duitschers zouden komen.
Toen de trein vóór kwam, werd
deze letterlijk bestormd, maar er bleek
gelukkig voor allen plaats.
We stoomden weg. De duisternis
waB reeds gevallen en in de schaars
verlichte waggons klonken soms reeds
weer opgewekte woorden. Niemand
lette op de ellende der anderen. Onop
gemerkt bleef ?elfs een vrouw, die
krankzinnig scheen geworden, en zich
wiegelend met zachte stem te zingen
zat, steeds door te zingen, terwjjl haar
oogen ver staarden. v
De verblindende bundels der zoek
lichten van de forten schoten langs
den hemel en deze waakzaamheid der
Belgische bezetting droeg meer nog
bij tot de geruststelling der vluchte
lingen.
Plotseling hield de trein stil. Mili
tairen verschenen om de papieren der
reizigers te onderzoeken en wie niet
van voldoende papieren voorzien was,
werd onherroepelijk uit den trein ver
wijderd. Dit lot trof velen, o.a. de
verdwaasde vrouw in myn coupé. Het
was een luid gejammer van hen, die
weggevoerd werden.
En weder stoomde de trein verder.
Het station Antwetpen was in ver
band met het bezoek van een Zeppelin
in een der afgeloopen nachten, niet
verlicht. Alleen brandde hier en daar
een enkele kaaralantaarn.
Een stille vreugde heerschte onder
de vluchtelingen. Het doel was bereikt,
eindelyk, na dagenlang zwerven.
Maar toen die wanhoop, toen be
kend werd. dat alleen personen met
een speciaal biljet van den generalen
staf in Antwerpen zouden worden
toegelaten De anderen zouden op het
station moeten blijven om den vol
genden dag verder te worden gezonden
in Westelijke richting.
Vrouwen vielen de gendarmen voor
de voeten en smeekten in de stad te
mogen gaan. Het was een eindeloos
'gejammer, maar onvermurwbaar ble
ken de gendarmes. Goedmoedig waren
zij. Een hunner hoorde ik een jonge,
schreiende vrouw, die een kind op den
arm droeg, troosten„Ge moet een
beetje patiëntie nemen, madame,"
maar streng werd gehouden aan de
ontvangen bevelen.
In een der groote wachtkamers wer
den allen, die de stad niet in mochten,
ondergebracht. Ik ben medegegaan
met die ongelukkigen en heb daarin
die groote, alleen door een enkele bij
den ingang geplaatste lantaarn ver
lichte ruimte een nacht medegemaakt
zoo vol jammerende ellende, dat ik er
nu nog niet zonder ontzetting aan kan
denken.
Met vele honderden waren we bijeen
in slechts enkele banken, die spoedig
alle bezet waren, stonden er.
Er bleef me geen keus en spoedig
had ik me op den vloer neergelegd.
Myn musette gebruikte ik als hoofd
kussen, mijn jas als matras, dezelfde
jas, die ik gedurende mijn voettocht
in de Kempen zoozeer verwenscht had
en die me nu prachtig te stade kwam
en ik dacht aan het lied, dat de phi-
losoof Colline in Puccini's „La vie de
Bohème" zingt op zijn jas
O douillette si chère,
Compagne de joie et de misère
Honneur te soit rendu
Ni le froid, ni la famine
Ne t' ont fait courber l'échine
Dans tes poches profondes
Ont passé les poètes
Avec les philosophes.
Ja, de hongerSedert 's middags
één uur, had ik niets gegeten, had
niets bij me en kon op het station
niets krygen.
Maar wat beteekenden kleine onaan
genaamheden bij de ellende van wie
rond me waren Het was hartbrekend.
In het schemerduisterr der groote hal
ging zacht vrouwengesnik rond Man
nenstemmen vloekten in verbittering
over het lot, dat hun land en hun
dorp trof. Kinderstemmen schreiden.
Sussend was er dan de stem van oen
moeder.
Buiten was de nacht en van boven
dreigde het gevaar voor de Zeppelins.
Nu en dan hoorde men er angstig
over fluisteren maar toch niet dikwijls.
De menschen waren te zeer vervuld
van de geleden en huidige ellende dan
dat zij veel aandacht konden wijden
aan al wat nog komen kon.
En die wanhoop' om me bracht me
een traan in het oog en een vloek op
de lippen. Maar voor wie die traan
wasen voor wie die vloek
Er is verzocht zooveel mogelijk on
zijdig te blijven in onze uitingen. Maar
het valt moeielijk
Nu en dan sliep ik even in, maar
dadelijk daarna ontwaakte ik weder
en zag ik weder voor me die enorme
schemerruimte met de groote, bizarre
sohaduwen op de wanden. En het
morgenlicht wilde niet komen. De
nacht scheen eindeloos.
En dan dat kindergeschrei, dat door
dringender, heviger was dan het geluid
der' zware maiinestemmen. Soms zwe
gen die kinderstemmen even en dom
melde ik weer in, maar dan was er
weer hetzelfde enervèerende geluid,
aanhoudend, martelend als kiespijn en
werd ik weder met een schrik wakker.
Naast me op den grond lag aan de
eene zijde een oude vrouwaan de
andere zijde een man, die niet slapen
kon en telkens weder begon over den
oorlog en over de mogelijkheid, dat
de Duitschers tenslotte toch verslagen
zouden worden.
Verderop was een groepje, dat hef
tig discussieerde en waaruit telkens
de woorden opklonken„Ze hebben
ons verraden en Franschen en Engel-
schen. We zijn maar een'klein landje
en we konden alleen niet op tegen
al die Duitschers. En ze hebben ons
in den steek gelaten".
Bij deze woorden lichtte hier en
daar iemand het hoofd even op en
keek vanwaar het geluid kwam, doch
zeide niets.
En de uren wilden niet gaan. Ter
gend langzaam slopen zij voort over
al die misère. En het daglicht wilde
niet komen. Geen gloortje licht glansde
nog door de vensters, die toch naar
het oosten gericht waren.
Het Belgische Roode Kruis vergat
echter de ellendigen in de „Salie d'at-
tente" niet geheel. Dames en heeren
kwamen met emmers limonade en
gaven de ongelukkigen uit wit-aarden
kommen te drinken.
Het was een weldaad, ook voor mij,
die eveneens hongerig en dorstig was.
Kosteloos werd de lafenis geschon
ken.
Hoe lang de nacht ook duurde,
eindelyk moest toch de morgen komen.
Rozig schemerde het eerste licht door
de vensters en menig oog staarde naar
het kleine plekje glans, dat langzaam,
o zoo langzaam in kracht won.
Maar de morgen kwam dan toch.
De vreemde, groote schaduwen op de
muren verflauwden; het lantaarnlicht
bij den ingang verloor aan belangrijk
heid de figuren der gendarmen maak
ten zioh los uit de schemering.
In de Salie d'attente nam het stern-
rumoer toe. Mensohen verrezen van
den grond anderen echter, ten doode
vermoeid, bleven diep verzonken in
een zwaren slaap, ontwaakten zelfs
niet als er iemand over hen struikelde.
Steeds machtiger werd het koude,
kille morgenlicht, dat de vensters bin
nendrong en toen het buiten al licht
schemerde, gloeiden in de zaal plotse
ling eenige groote booglampen op.
Dat was een wreede daad, want
eensklaps lag daar nu al de in het
duister slechts vermoede ellende in het
volle, helle licht.
O die groepjes van heele gezinnen,
die daar bij elkander waren gekropen
'op den grondmiddenin lag de moe
der, daaromheen de kinderen, met de
hoofdjes tegen haar aan. En zacht
kwam dan de vraag: „Heb je honger?
Misschien dat we dadelijk wel wat
krijgen om te eten."
Allen moesten opstaan. Maar één
vrouw kon niet opstan, ze lag bewus
teloos en mannen van het Roode Kruis
droegen haar weg.
Toen konden we het perron op. Het
was haf vijf en koud en dreigend was
buiten de stationsoverkapping de nieu
we dag.
Maar toch, ik was blij eindelijk te
ontsnappen aan die atmospheer van
onontkoombare ellende.
O die nacht in de stationswachtka
mer te Antwerpen Nooit zal ik dien
vergeten
J. K. BREDERODE.
Met ons twintigen Hollanders in een
compartiment te tarnen, vertrokken
wij met den trein te 3 uur uit Brussel,
nadat onze papieren waren nagezien.
Onder hen bevond zich ook de pre
dikant der stadsevangelisatie te Brus
sel, D8. J. Hoek. Geen' wonder dat
er spoedig een vertrouwelijke geest
heerschte onder allen, die naar patria
terugkeerden. Wij gevoelden ons allen
lotgenooten, die wel is waar niet als
vluchtelingen het land verlieten, maar
toch verlangend waren den Holland-
schen bodem te betreden. Allen had
den het beter geoordeeld in het eigen
land een veilige wijkplaats te kiezen,
dan te blijven in de stad, waar wel
niet direct gevaar dreigde, maar waar
toch, zacht uitgedrukt, geen aange
name verstandhouding heerschte tus-
schen Belgenen Nederlanders en waar
iü de bestaande omstandigheden din
gen konden gebeureri, zooals in dezen
verschrikkefipen oorlogstijd elders
hadden plaat* gevonden. Aller ge
sprekken concentreerden zich op de
gebeurtenissen »der laatste weken en
de ellende die in België daarvan wordt
ondervonden. Toch meenden allen
dat België niet zal ondergaan, maar
dat Jiet als deze verschrikkelijke
krijg is uitgevoerd, als onafhankelijke
staat zal blijven voortbestaan.
De trein bereikte Schaerbeek te 3.25
en stoomde het station Leuven te 4.30
binnen. Wat een treurigen aanblik
leverde deze schoone stad op. Van
uit den trein zag ik een straat waarin
de huizen totaal waren uitgebrand.
De muren stonden voor het meerendeel
nog, doch de daken waren ingestort,
ramen en paneelen verbrijzeld en bin
nen m lagen de treurige overblijfselen
van wat eens mooi huisraad was, ver
koold en vermengd met wat er van
de ingestorte plafonds en daken op
was neergekomen. Zoo was de geheele
straat, die wij konden overzien, één
ruïne gelijk en ik vernam dat het
overgroote deel der stad in denzelfden
toestand verkeerde. Een Duitsch mi
litair dokter, die ik daar sprak, ver
zekerde mij echter dat het beroemde
stadhuis van Leuven behouden was ge
bleven.
Aan het station Leuven had de trein
een half uur oponthoud voor het op
nemen van zieke en gewonde soldaten,
die in de 2e klasse coupó's, waarin
rustbanken waren geplaatst, werden
neergelegd. Met een militaire dokter
was ook een aalmoezenier in den trein
gekomen, die op de verdere reis nog
in het compartiment naast liet onze
aan een stervenden soldaat de laatste
H. Sacramenten toediende.
Te 5,45 werd Thienen (Tirlemont)
bereikt, waar Duitsche soldaten aan de
reizigers in den trein bouillon, koffie,
thee en brood alsook verfrisschende
dranken aanboden. Na een kwartier
oponthoud reed de trein verder naar
het station Landen, waar meerdere
lijnen samenkomen en o. a. een lijn
naar de Belgische Kempen voert. Het
was daar goed te zien dat daar het
tooneel van den stryd was geweest.
En het bleek ook dra toen ons de
mededeel ing gewerd, dat de trein daar
eenigen tijd zou stilstaan, teneindfreen
trein met zwaar gewonden de gele
genheid te geven zacht rijdende véér
te blijven, teneinde zijn droeven last
te brengeii naar Aken, waar de ge
wonden terstond naar de hospitalen
zouden worden vervoerd.
De trein stohd aan dit station van
7 uur in den namiddag tot aan den
nacht. Toen werd de reis naar Luik
voortgezet, welk 3tation te l uur werd
bereikt. Na Dolhain, het laatste Bel
gisch station te zijn gepasseerd, kwam
de trein te 6 uur in den morgen het
DuitBche douane-station Welckenrath
binnen, waar onze papieren opnieuw
aan een onderzoek werden onderwor
pen, na welk oponthoud naar Aken
werd doorgestoomd, waar de trein te
half acht aankwam.
Het was een vermoeiende nacht ge
weest. Van slapen is niet veel geko
men, eenigen onzer dommelden wel
eens korten tijd in, maar het was toch
verre van rustig. De aankomst te
Aken, na een spoorreis van 16 '/2 uur
door het oorlogsland, bracht verade
ming en opleving in het gezelschap.
Wij vereenigden ons gezamenlijk aan
een dejeuner in het Hotel „Die vier
Jahreszeiten" en beraadslaagden hoe
nu ten spoedigste op onze bestemming
te komen. "Wij waren het er over eens
zoo spoedig het maar kon de Neder-
landsche grens te bereiken en namen
als de beste reisgelegenheid de Aache-
ner Elektr. Straszenbahn, die ons naar
do grenshalte Kerkrade-Bleierheide
bracht. Wij stapten op den Duitschen
straatweg vlak voor den zijweg, die
op Hollandsch gebied ligt, uit en be
vonden ons bij het douanekantoor op
Nederlandschen- bodem, waar de Ne-
derlandsche marechaussees als grens
bewakers dienst doen.
Daar stonden» wij nu voor het doua
nekantoor. De ontvanger der douane
was echter zoo welwillend om zijn
bemiddeling aan te bieden om ons een
grooten wagen te bezorgen, die het
geheele gezelschap naar Heerlen zou
brengen. Dit aanbod werd gretig
aanvaard en wij hoopten dan van Heer
len af per spoor verder te kunnen gaan.
Die wagenrit van Kerkrade naar
Heerlen -Zal ;k niet gemakkelijk ver
geten. De wegen zijn daar vol hel
lingen en de wagen' alsook het span
dat er voor stond, waren niet van de
beste soort, zoodat wij 'meermalen
dachten dat de wagen zou omslaan.
Onnoodig te zeggen dat wij blij waren
toen wij den 16 K.M. langen weg tot
Heerlen hadden afgelegd.
De stationschef van Heerlen tot wien
wij ons nu richtten om per spoor ver
der te gaan, deelde ons nu mede dat
de eenige trein waarmede wij konden
vertrekken, niet verder liep dan tot
Arnhem en onderweg overal stopte.
Na de reis, die wij achter den rag
hadden, leek ons die urenlange trein
reis niet en zochten wij een ander
middel om van Heerlen weg te komen.
Wij vonden in Heerlen een stalhouder,
die het heéle gezelschap per grooten
wagen naar Sittard wilde brengen,
vanwaar dan per sneltrein de reis naar
Utrecht en verder kon worden voort
gezet. Zoo geschiedde. Wij beklom
men opnieuw den wagen, die van be
ter constructie was dan den vorigen
en met een paar flinke paarden er voor
ging het op Sittard aan. Daar konden
wij den sneltrein pakken, die ons naar
Utrecht bracht, waar het gezelschap
uiteenging en vanwaar wij naar Gouda
vertrokken, waar onze familie reeds
vpn onze komst was in kennis gesteld.
Te 8Va u. Vrijdagav. kwamen wij aan.
Wij hebben onzen Brusselaar dank
gezegd voor hetgeen hij ons vertelde
en hebben hem toen de vraag gesteld
of hij tot het eind van den oorlog
hier zou blijven, waarop hij ons ant
woordde spoedig weer te zuilen terug-
keeren, indien de mogelijkheid daartoe
bestaat.
CCXLIX.
Er komt al eenigermate een reactie
op vele maatregelen, die door het
publiek zelf zijn getroffen in de eerste
dagen van Augustus. Men begint in
te zien, dat aan dien algemeenen aan
drang om uitermate zuinig te zijn, geen
gehoor kan worden gegeven zonder
dat men daarbij ook de belangen van
zeer velen schaadt. Het eenige gevolg
van de zuinigheid is het oppotten van
voorraden baar geld en het is toch
heusch een ernstige vraag of dit niet
erger is dan de kwaal, die men met
de zuinigheid wil bestrijden.
De winkeliers klagen steen en been
zij zijn door de malaise genoodzaakt
een deel van hun personeel naar huis
te zenden. Deze melden zioh aanstonds
bij de steuncomité's aan omjiulp. Van
waar komt die hulp Van dezelfde
personen, die nalietom-dé winkels te
bezoeken. Zoo iB op^it oogenblik de
kringloop. Is dit beter dan de gewone
gang van zaken? Allerminst, zooals
ieder zal toegeven. Maar men gevoelt
zich op het oogenblik inderdaad be
zwaard, wanneer men dezelfde uit
gaven bleef doen als voorheen en men
gevoelt zich verplicht stenn te geven
aan hen, die dezen behoeven. Met het
laatste maakt men in geringe mate
goed het nadeelig gevolg van het
eerste.
In een groote stad als den Haag
begint men in\ te zien daar er toch een
groote fout Wordt begaan door veel
af te wijken van het gewone doen
Heel langzaam aan herstelt de oudé
toestand zich wel weer, doch met het
oog op de onzekere toekomst hondt
men nog te veel vast aan zijn voor
nemens van zuinigheid en zelfbeper
king.
Wie vooral veel lijden in deze tijds
omstandigheden, zijn de artisten. Naar
bun schoone prestaties zien ofhooren
de menschen heelemaal niet. Hun'
werk behoort wel tot de eerste weelde
die tijdelijk wordt afgeschaft. Waar
moet dat heen De directie van de
Mengelberg en Diligentia-concerten
besloot weliswaar voort t<e gaan met
het uitschrijven der concerten voor
het aanstaande winterseizoen en het
innen der contributie en andere gelden,
maar het is zeer de vraag of men
reeds neiging zal gevoelen om een deel
van zijn geld af te zondaren voorgenot,
dat pas over eenigemaanden mis
schien zal kunnen worden genoten,
't Is inderdaad veel gevergd van het
publiek om in deze onzekere tijden
zóó lang vooruit reeds te betalen. Wij
gevoelen het groote bezwaar, waar
mede de directie zal te kampen heb
ben, indien niet vooruit betaald zal
worden, maar wij erkennen ten volle
de overweging als juist, dat men toch
eerst nog wel eens de kat uit den
boom wenscht te kijken. Moeilijkheden
soortgelyk aan deze verrijzen er dage
lijks en het is jammer dat geen alge-'
meene regel gevolgd kan worden bij
de oplossing daarvan. Ieder financiert
op eigen houtje en het ware juist in
deze tijden gewenscht dat er wat meer
uniformiteit werd gezocht bij de wijze
van financeeren.
.Een zeer prijzenswaardige gemeen
schapszin valt overal te constateeren,
maar in den kleinen kring voert de
zucht tot zelfbehoud begrijpelijkerwijze
den boventoon. Zoolang het einde van
de crisis niet in het zicht is, is van
de blijvende verandering in goede rich
ting nog niet veel te wachten. Intus-
schen overwege ieder wat hij kan doen.
Zoo ooit, dan ib thans het heil van
allen in de eerste plaats noodzakelijk
voor het heil van den enkeling.
Koninginnedag is voorbijgegaan als
een gewone dag. Aan het verzoek om
geen bijzonder uiterlijk te geven aan
dezen dag is door allen voldaan. Nim
mer zagen wij zoo'n stillen 31 Augustus.
Hopen wij dat dit een volgend jaar
weer geheel anders zal zyn.
Wij zijn reeds een paar malen wezen
kijken naar het africhten der recruten,
dat in de Hertenlamp en in de Malie
baan geschiedt. De leiding der gym-
nastiekonderwyzera komt de jongelui
in groote mate ten goede. Dat er overi
gens aan de, lichamelijke geoefendheid
van onze jongens heel wat ontbreekt,
valt hier den buitenstaander duidelijk
op. De invloed van de sport, de zoo
hooggeroemde sport, toont nu eerst
zijn uiterst eenzijdig karakter. Trou
wens de sport in ons land is door het
voetbalspel geheel vermoord. Daarover
thans uit te weiden, is niet ons doel.
Het viel ons op hoe stijf de jongens
zijn, hoe sjokkerig in hun bewegingen.
Alleen kunnen zij hardloopen, maar
dat is ook het eenige. Vermoedelijk
hebben zij meer naar sport gekeken
en over sport gepraat dan aan sport
gedaan. De wandelsport is totaal op
den achtergrond geraakt, de roeisport,
de meest stalende van alle sport, is
een onbekende, 't Is een heele toer
voor de gymnastiekonderwijz&ra eenige
lenige beweging te brengen in de hon
derden houten klazen, wier beenen\
krom zijn van 'fc voetbalspel en wier
rug gebocheld is van 't gebogen zitten
op de fiets.
Ja, waarlijk dé eerste dagen maakten
de jongelingschap een treurigen indruk
op ons. Gelukkig was dit na veertien
dagen zeer, zeer verbeterd. Daarom
hulde aan de gymnastiekleerarpn, die
dit wisten te bewerken.
HAGENAAR.
Steun voor de uitgewekenen uit
België.
In den loop dezer week hebben
eenige leden van het „Nederlandsch
Comité tot Steun van Belgische en
andere Slachtoffers een bezoek gebracht
aan Maastricht en enkele andere grens
plaatsen, waar zij tot hun genoegen
mochten constateeren dat door de on
derscheidene plaatselijke commissies
den steun aan de uitgewekenen met
de meeste zorgvuldigheid en toewijding
wordt verleend en de gelden zoo oor
deelkundig mogelijk worden besteed.
De vluchtelingen ondergebracht in ver
schillende lokalen, inrichtingen en
kloosters waren vervuld van dank-
Wrheid voor de vriendelijke behande-
handeling, die zij daar ondervinden.
By het bezoek aan Zuid-Limburg is
den Comité leden uit eigen aanschou
wen gebleken, dat de stroom van uit-
gewekenen nog voortdurend aanwast,
fonder te willen uitwei4gnover de
verhalen van de ellende, wenk de on-
gelukkigen hadden te yerduren, den
angst .en de verschrikking waaraan zij
nog uiting geven ook als zij reeds den
gastvrijen Nederlandschen bodem heb-
bereikt, acht het Comité zich ten
volle gerechtigd om met alle erkente
lijkheid voor het vele dat het reeds
mocht ontvangen, nogmaals een be
roep te doen op den liefdadigheidszin
zijner landgenooten, daar er nog veel,
zeer veel leed verzacht moet worden.
Het Comité zou het opzeerhoogen
prijs stellen, indien het werd bekend
gemaakt met adressen van Nederland-
ache families mits niet woonachtig
binnen de Stelling van Amsterdam
die geneigd zijn uitgewekenen in hun
huis op te nemen, hetzij enkele per
soden dan wel gezinnen. Aan dit doel
al spoedig een bijzondere snb-com-
missie haar speciale zorgen wijden.
Het Comité verzoekt aan hen, die
kleedingstukken w.o. ook kinder
en ondergoed ter beschikking van
de uitgewekenen willen stellen, die op
te zenden aan het adres van zijn mede
lid den heer Jos. M. Delville, Kalver-
straat 44.
Als lid van het Comité zij alsnog
toegetreden F. L. Bourlier, den Haag
Otto Graaf van Bylandt, den Haag;
L. Eydems, Kapelaan te Houthem
Renó Graaf de Geloes, Eysden Mevr.
A. Hesseling—Salverde de Gtave,
Leiden Mej. E. Piepers, BaarnP.
Roebroeck, Notaris te Valkenburg L.
Simons, den Haag en H. Ubaghs,
Houthem.
Het secretariaat is gevestigd Kal-
verstraat 64, Amsterdam.
4de verantwoording van den
Penningmeester.
Van Zaterdag 29 Augustus tot en
met Vrijdag 4 September is bij boven
genoemd comité, nog ingekomen aan
giften f31.562,245 en frs. 733.80,
loodat thans totaal is ontvangen
f38.308,575, frs. 2983,265 en Mrk.
49.67.
Het buitenlandsch beleid van onze
Regeering.
De Berlijnsche correspondent van de
„N. Rott. Ct." verhaalt van een gesprek
"*aat hij dèker dag'eh, niüt als jotirnalifit,
had met een hoog en bijzonder inge
wijd Duitsch ambtenaar.
„Wat voor den vakman een ge
noegen is om waar te nemen", zei
deze o. m., „dat is de taktiek van
uw regeering onder deze crisis-
Ieder van haar manoeuvres was
juist. Als men met spanning af
wachtte, hoe zij, schijnbaar in de
klem zittende tusschen Engeland
en ons, zich uit de moeilijkheid
zou redden, dan zag men plotseling
dat de heele zaak maar kinderspel
voor haar was. Het is haar gelukt
ons tevreden te stellen, en Enge
land tegelijkertijd. De Xederland-
sche zoowel als de Deensche regee
ring bereidden ons telkens verras
singen in dit opzicht. De strenge
neutraliteit, die naar beide zijden
is toegepast, stemt ons tot dank
baarheid. Ik kan u geluk wenschen
met uw regeering."
Ziehier een ondubbelzinnig teeken,
zegt de „N. Crt.", dat onze Regeering
te Berlijn vertrouwen geniet. De waarde
van deze verklaring wordt versterkt
door de toevoeging dat in de gevallen,
waarbij onze Regeering „in de klem
zat", het haar gelukte Duitschland
tevreden te stellen en Engeland tege
lijkertijd.
Inderdaad ziet zich onze Regeering,
bij de nakoming van haar verplichting
tot handhaving onzer neutraliteit tegen
over Duitschland en Engeland, telkens
opnieuw voor ware puzzles gesteld,
volkenrechtelijke vraagstukken van den
moeilijksten aard, waarvoor in het
stellig volkenrecht meestal geen op
lossing is te vinden en dus aan de
hand der „beginselen" van het vol
kenrecht en der meeningen van
gezaghebbende volkenrechtsgeleerden
moeten worden opgelost.
Welke dagelijksche zorgen dit mee
brengt en hoeveel beleid hiertoe ver-
eisoht wordt, kan door niet-ingewijden
slechts uit de verte worden gegist.
Prof. Bussemaker. f
jjb In den afgeloopen nacht is te Leiden
Overleden Prof. Dr. Bussemaker, hoog
leeraar aan de LenJsche Universiteit
.in algemeene geschiedenis en aardrijks
kunde.
„Opgebrachte" Nederl. stoomschepen.
Naar uit hier te lande ontvangen
telegrammen blijkt zijn de stoomsche
pen Tambora, Bezoeki en Nieuw-Am
sterdam, van welke schepen de laatste
dagen geen geruchten zijn ingekomen
terecht.
De „Tambora" en de Nieuw-Am-
sterdam zijn naar Brest opgebracht en
de Bezoeki bevindt zich te Dover.
Naar wij vernemen is de „Tambora"
te Brest opgehouden, teneinde dit
schip te ontlasten van de lading thee,
koffie e.d., welke volgens de gepubli
ceerde opgave bestemd waren voor
Duitsche rekening.
Men meldt ons uit GroenloToen
de rijwielhandelaar Van Nijkerken,
wonende in de Wilhelminastraat te
Winterswijk gisterenmiddag omstreeks
2 uur met een benzinebout bezig was
te soideeren sprong plotseling het
reservoir daarvan uiteen. De vlammen
die daardoor te voorschijn kwamen,
grepen zoo vlug om zich heen, dat
binnen enkele oogenblikken de ge
heele werkplaats één vuur was.
De eigenaar wilde eerst nog een en
ander redden, maar liep daarbij zulke
hevige brandwonden op aan de handen,
dat hij die poging terstond moestop-
geven. Door de hoog uitslaande vlam
men, een gevolg van de aanwezig
zijnde licht brandbare stoffen, liet de
brand zich zeer ernstig aanzien. Door
het vlug optreden van de brandweer
bleven de belendende perceelen even
wel gespaard. Verzekering dekt ten
deele de schade.
Men meldt ons uit Halfweg:
Een zekere Hendrik Br., 47 jaar oud,
te Utrecht geboren en te Rotterdam
woonachtig, tegen wien o. ar. in de
Maasbode in een ingezonden stuk werd
gewaarschuwd, heeft zijn praktijk hier
Woensdagavond trachten uit te voeren.
Voor de woning van den heer Scbar-
ringhuijzen vond men den man uit
geput liggen hij werd opgenomen en
liefderijk verzorgd. Zoowel de dokter,
de burgemeester als een geestelijke
verleenden hulp. Nadat hij wat opge-
monteerd was, zou hij op het Stads
huis reisgeld in ontvangst komen
nemen voor de reis naar Rotterdam.
Juist bijtijds las men bovengenoemde
waarschuwing en werd de man vast
gehouden. Hij werd echter weer spoe
dig vrijgelaten, daar er geen voldoende
termen aanwezig waren om hem in
verzekerde bewaring te houden. Men
zij echter gewaarschuwd.
Oorlogshonden in het
Het Belgische leger bezit oen eigen
aardige specialiteit, die voor zoover
bekend, overigens nergens is ingevoerd.
Men heeft namelijk honden aange
schaft, wier taak het is, de machine
geweren bij de infanterie te trekken.
Bij elk der twintig mitrailleuse-com-
pagniën behooren twaalf honden en
zes kleine wagentjes. De militare auto
riteiten zijn zeer tevreden*t)ver de wijze
waarop, de honden hun taak vervullen.
Door zorgvuldige teeltkeuze hpopt
men een speciaal oorlogshonden-ras
aan te fokken. Het spreekt vanzelf,
dat honden veel minder trefkans bie
den dan een paard. Binnenkort kunnen
we vernemen, hoe groot de dienst is,
die de honden kunnen bewijzen, en
welke verzorging de dieren eischen.
GOUDA, 7 September.
Expositie penteekeningen.
Bij den boekhandelaar J. T. Swart-
senburg zyn eon aantal penteekeningen
geëxposeerd van Paul van der Ven
uit Arnhem. Deze goedgeslaagde teeke-
ningen zijn voor het meerendeel land
schapsbeelden.
Voor een ieder £ijn deze pentoeke-
ningen kosteloos te bezichtigen.
JKosteloos treinvervoer.
Men meldt ons
Door de militaire Commandanten zul
len aan enkele met verlof gaande min
dere militairen kosteloos worden ver
strekt retourbilletten derde klasse, geldig
voor dertig dagen. Voor aanvang van
de reis moeten de biljetten op de sta
tions aan de oontröle met het datum
stempel worden geknipt.
De billetten zijn over alle routen
geldig. Op den terugreis moeten de
billetten, evenals gewone plaatsbillet-
ten, aan de stations aan de controle
worden afgegeven.
Op de heen- en op de terugreis mag
de reis eenmaal worden onderbroken,
mits de reis op denzelfden dag wordt
voortgezet.
Liefdadigheidswedstrijd.
Gisteren werd op het terrein der
Voetbalvereeniging „Gouda" een lief
dadigheids-voetbalwedstrijd gespeeld
tusschen een Olympia-comb. en een
Gouda-comb.
Na gekiekt te zijn door de firma
W. J, van Zanen, werd onder leiding
van den heer W. Sanders begonnen.
Bij den aanvang blijkt al dadelijk
dat beide elftallen ongeveer van ge
lijke kracht zijn en ondanks de warmte,
wordt tamelijk goed gespeeld. Rust
gaat in met 32 voor Gouda.
Na de rust heeft het spel veel te
lijden van de warmte zoodat tenslotte
Olympia met 4—3 de meerdere blijft.
Het publiek wat bij zulk een wed-
itrijd niet gemist kan worden, was
niet in zoo groote getale opgekomen
als verwacht mocht worden, wat zeer
te betreuren valt.
Een woord van dank aan de ma-
ziekvereeniging „Juliana" welke door
haar vroolijke wijsjes de wedstrijd
veraangenaamde, is hier zeker op zijn
Tevens een woord van dank
aan de firm* Bik, die gratis zitplaat
sen voor de muziek aanbood.
De Remonstr. predikant.
Boskoop. Het bestuur der Remonstr.
Gemeente alhier heeft [naar Ons
Orgaan meldt in overleg met het
bestuur der Rem. Gemeente te Does
burg en met de beide betrokken pre
dikanten de volgende regeling getrof
fen, welke evenwel nog de goedkeu
ring van de Oommissie tot de Zakap
der Rem. Broederschap behoeft
Door de omstandigheden blijft Dr.
H. P. Schim van der Loeff hier wo
nen, en zal de catechisaties en predik
beurten op zich nemen. Dr. K. H.
Roessingh houdt 27 Sept. zijn intrede,
en gaat dan weer naar Doesburg te
rug hij komt onmiddellijk zoodra Dr.
Schim van der Loeff is vertrokken.
Aan het Oostelijk Front.
LONDEN, 6 Sept. Volgens inlich
tingen aan Reuter verstrekt is de
positie van het Russisch leger in Oost-
Pruisen als volgt
Het heeft Tilsit bezet en nadert de
versterkte lijn aan de Deime-rivier
langs den zuideroever van de Pregel.
Eén linie strekt zich uit over Tapiau,
Alienburg, Gerdauen en Angerburg
De cavalerie van dit korps verwoestte
Korschen en Rastenhprg.
De linie langs de ®a^iscke.«Wn
is nog altijd in handen v*fl den Vijand.
Ten Westen van deze meren strekt
het Russische front zich uit van Johan-
nisburg tot Nilawa en Neshawa.
Een geblindeerde Duitsche trein
verscheen aan den linkeroever van den
Weichsel, bombardeerde Nashawa en
begaf zich daarna naar Alexandrowo.
De verdere Russische linie- strekt
zich uit langs den Weichsel over Kola,
Serads, Petrokof, Radom en Toezefow.
LONDEN, 6 Sept. De stemming in
Rusland is kalm, doch zeer vaderlands
lievend. De geruchten betreffende
troebelen in eenige provincies zijn
valsch.
KRAKAU. De Krakauer „Nova
Nestawa" vertelt nog het volgende
betreffende de gevechten aan de
Dnjester en Weichsel. De beide groote
gevechten nabij Krasnik en Ljeder-
zwjoa en Duza waren in werkelijkheid
een aantal kleinere gevechten. Tege
lijkertijd bij bet overschrijden van de
Russische grens bij Sandomierz aan
den Weichsel begonnen de voorge
vechten van het leger van generaal
Dankl bij Krasnik, welke drie dagen
duurden en dank zij do dapperheid
van het Poolsche regiment Krakauors
gewonnen werden.
Fransche leening.
BERLIJN. De Fransche regeering
heeft zich tot de firma J, P. Morgan
Co. te New-York gewend vooreen
leening van 100 millioen dollar, die zij
niet in baar geld, maar in den vorm.
van levensmiddelen en boomwol
wenscht.
De Fransche regeering sluit het
gansehe bedrag in eens af in Fransche
schuldbekentenissen, terwijl het bank
huis de waren langzamerhand heeft
te zenden. Na veel strijd in den Ameri-
kaansche Senaat werd, volgens het
Kopenhaagsche Beursblad, aan de firma
J. P. Morgan verlof gegeven om de
leening af te sluiten.
Yelen waren aanvankelijk van mee
ning, dat zulks niet in overeenstemming
zou zijn met de Amerikaansche neu
traliteit.
Bij Haliez en Lemberg.
WARSCHAU, 6 Sept. Omtrent de ge-
vechten bij Haliee ten -Z.-O. van Lemberg
wordt bericht dat de Oostenrijksche troe
pen wanhopig streden in de c.a. 80 for
ten van Lemberg om te trachten die plaats
te behouden. Do troepen onder generaal
Broemloff leverden bij Haliez een gevecht
dat in hevigheid dat bij Lemberg over
trof.
Generaal Broemlofl is voorgedragen
voor de orde van St.-George 4e klasse.
De Russen vochten 8 dagen lang en
vormden een aanvalsbasis van 140 K.M.
in 17 dagen.
Burgemeester Max Amerikaansche
Gezantschaps-Secretaris.
GENT, 7 Sept. De Burgemeester
van Brussel M a x is door den Ameri-
kaanschen gezant te Brussel benoemd
tot gezantschaps-secretaris. Dit is ge
schied omdat herhaaldelijk Duitsche
officieren burgemeester Max hadden
gezocht met het doel hem als gijze
ling te arresteereu. Als lid der Ame
rikaansche legatie is de heer Max na
tuurlijk onaantastbaar
LONDEN, 7 Sept. Volgens een tele
gram uit Boulogne aan de „Times"
heeft de burgemeester dier stad de
bevolking verzocht de wapenen in te
leveren en zich niet te verzetten tegen
de Duitsche troepen, wanneer deze in
de nabijheid van Boulogne komen.
GENT, 7 Sept. Op het bureau van
de „Bien Public" is een Duitsch spion
gepakt, die in Oent alle Belgische
bladen opkooht.
Men meldt ons uit IJmuidenVan
den in IJmuidên aangekomen logger
„Magdeburg" uit Emden zijn alle op
varenden per trein naar huis terug
gekeerd. Het schip zal gedurende den
oorlog in IJmuiden blijven liggen.
Duitsohe stoomtrawlér vervolgd.
Dezer dagen is te IJmuiden binnen
gekomen de Duitsche stoomtrawler
„Senator Sanden HG 18" van de
„Cuxhafener Hochseefischerei Actien-
gesellschaft" geheel bemand met jeug
dige opvarenden van plm. 20 jaar. De
schipper geeft voor in Cuxhafen naar
de visscherij te zijn gestoomd, doch
dat de trawler door een Engelsch
oorlogsschip achtervolgd is.
Turkije's Maatregelen.
KONSTANTINOPEL, 5 Sept. In
de dezer dagen afgekondigde bekend
making van het Ministerie van Marine
wordt bepaald, dat de verboden Zone
aan den ingang van de Bosporus zich
zal uitstrekken van de Rumeli vuur
toren tot Messarburnu bij Boejackdere,
dus over een lengte van ongeveer
10 K.M.
Hieruit blijkt, dat de aanvankelijk
betrekkelijk nauwe mijnenzone belang
rijk is uitgebreid. Het legerbestuur
laat bij trommelslag bekend maken,
dat de reservisten en de niet geoefende
landstorm tot aan don leeftijd van
46 jaren, die beschouwd worden als
vrijgesteld van den dienst, met ingang
van heden onder de wapenen moeten
komen.
Dum-dum kogels.
Het Engelsch consulaat-generaal te
Rotterdam heeft gisteren doen uit
reiken een proclamatie van Minister
Grey, waarin uitdrukkelijk verklaard
wordt dat geen dum-dum kogels zyn
gebruikt, dat bij de ammunitie ia geen
enkel opzicht de voorschriften van de
Haagsche conventie zyn overtreden.
De Duitschers in België.
ANTWERPEN. België blijft In alle op
zichten nauw verbonden inet zijne bond-
genooton en stemt geheel in met do mo
gendheden der Triplo Entento wat aan
gaat de conventie te Londen geteekend.
ANTWERPEN. In Brussel zijn de Duit
sche soldaten gedemoraliseerd. Het leven
te Brussel gaat zijn normalen gang. In
Tcrinondo hebben de Duitschers oen trein
met vluchtelingen gebombardeerd. Er zijn
dooden on gewonden.
ANTWERPEN, 6 Sept. De Duitschers
zijn gisteren bij Boschkapellen in wanordo
teruggeslagen op Vilvoorden een duizend
tal dooden achterlatenden de verliezen
der Belgen zijn onbeduidend, dank zij het
vuur van het Belgische veldgeschut.
TERNEUZEN. De spoorwegverbinding
Dendermonde-Lokeren Is gestoord, zulks
in verband met de krijgsverrichtingen tus
schen die plaatsen. Lokeren is nog niet
bezet, doch de Duitschers trekken in dio
richting. In de omgeving van Willebroek
en Puera hebben gisteren bij de daar
plaats gehad hebbende gevechten de Duit
schers door hot vuur van verdekt opge.
stolde Belgische troepen groote schade ge
ledon.
TERNEUZEN. De spoorwegverbinding
tusschen Gent en Antwerpen over St.
Nicolaas is verbroken. Van uit België
hier aangekomen reizigers hebben mede-
gedeold, dat een Belgische legermacht uit
getrokken is om te trachten de Duit
schers uit het Land van Wacs terug te
drijven.
De verwoesting van Leuven.
ROME. Mercier aartsbisschop van
Meehelen heeft den gezant .van Oosten
rijk geweigerd het plegen der bar"
baarschheden der Duitschera in België
te ontkennen. De gezant weigerde
Kardinaal Mercier daarop een vrijge
leide om naar Meehelen terug te
koeren. Mer zal naar Parijs gaan. j
Engelsch Witboek.
Wij ontvingen van den uitgever Mart.
Nijhoff te 's Gravenhage het vanwege de
Ëngelsche Rcgoering uitgegeven Witboek,
in Hollandsche vertaling getiteld „Enge
land in Oorlog voor de rechten van klei
ne naties."
Dit 171 pags. dikke boek bevat de
briefwisseling welke door de Engelsohe
regeering in verband met de Europeescho
crisis is gevoerd met de staatslieden der
groote mogendheden, welke geëindigd is
met het terugroepen van den Kngelschcn
gezant te Berlijn en de gevolgen daar
van.
Aan dit Witboek is toegevoegd de mo
tie van sympathie met België in het Ën
gelsche Lagerhuis aangenomen en de briei
van den Engelschen gezant te Berlijn
over het afbreken van diplomatieke relaties
met de Duitsche Regeering.
BORDEAUX, 6 Sept. In een hevig
gevecht hebben 2 soldaten van het
137 e Reg. infanterie het vaandel ver-
meesterd van het 28e Duitsche Infan-
terie-regiment waarvan de comman
dant krijgsgevangen werd gemaakt.
Als belooning van dit schitterend
wapenfeit is het vaandei van het 137e
Inf.-regiment met het legioen van oor
versierd.
In Albanië.
BAR1, <i Sept. Overeenkomstig de mot
het stedelijk bestuur getroffen overeen
komst trokken de rebellen Zatordag 11 >u-
razzo binnen. Bij de brug aan de Sjiak-
straat waron reeds gisteren talrijke per
sonen uit beide, elkander tot dusver vijan
dige gezindo kampen bijeengekomen. He
denmiddag werd bet nog drukker. To
12 uur zette zich een stoet van eenige
duizenden gewapende mannen met do
Turksche vlag voorop van do brug uit
in bewoging naar do stad, waar de stoet
to ruim óón uur aankwam. Uit den ko-
uak, waar zich de mufti van Tirana bo-
vond word onder groot gejuich van do
aanwezigen do Turksche vlag gesloken,
waarop verschillende toespraken werden
gehouden.
Tenslotte verklaarde de multi van Tb
rana, dat do konak thans gesloten werd
en in denzelfden toestand zou blijven tot
een andere vorst kwam. 's Namiddags
werden de vroogore ministerios en an
dere dienstgebouwen door vertegenwoor
digers der nieuwe voorloopigo regoering
vferzegeld.
Tegen don avond begaf zich do menig
te grootondeels weder terug naar Sjialc,
Kawaja, enz. In de stad is het rustig.
Tal van families die hior gebleven zijn,
de Oostenrijksche vrijwilligers en de Roe
menen hebben oergistoren of gisteren de
stad verlaten.
(Alg. Handelsblad.)
Tiet Britsclie leger op bot oorlogs-
terrein.
LONDEN, (Offlclopl.) Sinds den Ö7on
Augustus hooft hot Uritsche leger 5 rus
tige dagen doorgebracht. Hot leger ver
loor van den eerston tot den 2ou Sep
tember 15000 man, doch een groot aantal
van dezen ontbreekt nog en men verwacht
dat, zij zich opnieuw ,bij het logqy zullen
voegen. Intusschen zijn versterkingen aan
gebracht en zijn do vooruitzichten gun
stig.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goede
aanvoer, pryzen waren voor 1ste kw.
40, 2e 35 en 3o 31 cent per half kilo.
Vette Kalveren goede aanvoer,
Iste kw. 28, 2e 25, 3e 21 cent per
half kilo.
Vette varkens goede aanvoer,
lste kw. 23, 2e 22, 3o 19 cent per
half kilo.
Vette Schapen en lammeren goed
aangevoerd.
De handel had voor alles een traag
verloop. Enkele hokken zware varkens
Va cent boven noteoring.
van het Koninklijk Meteriologisoh
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 771.3 te
Breslau, laagste stand 755.3 te
Haparanda.
Verwachting tot den volgenden dag:
Zwakke tot matige oostelijke tot
zuidelijke wind, meest licht bewolkt
droog weer, koele nacht, overdag
warm.
4 September 1914.
Veiling Houtmansgracht 4 uur.
Bloemkool van f 8 per 100.
Sav. Kool. van f7 per 100.
Roode Kool van f5 per 100.
Spercieb. v. f5 tot f7 per 100 pond.
Snijboonenjv. f 1.60 tot f 2.per 1000.
Kropsla van f 1.50 per 100,
Wortelen van f 2.—tot f 3.—por 100.
Andijvie van f 1.60 per 100.