Op weg
naar het oorlogsterrein.
Biru3.erLlft.-r-» *j_.
Indisch Nieuws.
Stadsnieuws.
Laatste Berichten.
MARKTBEBICHTKN.
Telegrafisch Weerbericht
BrRGERLIJKE STAND.
60 Meter alles verpletteren en in brand
zetten.
Het duurde dan ook niet lang of
wij zagen het schip in vlammen. De
voormast knakte reeds om door de
enorme hitte.
Toen kwamen we dichterbij en kon
den de verwoesting beter zien. Wat
een schouwspeltwee schoorsteenen
stonden roodgloeiend. Vlammen en
rook loeiden omhoog. De bakboord
zijde zag er uit als een zeef. Het
bovendek was een ontzettende chaos
van scheefgezakte, omgevallen en ver
nielde scheepskanonnen. Ken verwarde
massa ijzerwerk, ijzeren platen, kabels
enz. lag overal opgestapeld en daar
tusschen wrongen zich nog vele zwaar
gewonden en verminkten.
Wij stormden het schip voorbij op
200 Meter afstand. Wij zagen slechts
een paar officieren op het achterdek
staan. Ken hevige kanonnade riep ons
naar het westen en wij ontmoetten in
die richting reeds spoedig nog een
kruiser van ongeveer dezelfde grootte
ais die we nu verlaten hadden. Ook
dat schip werd door ons beschoten,
maar het scheen op een mijn geloopen
of getorpedeerd te zijn, want weldra
zonk het. Toen stormde de Southamp
ton verder westelijk.
Engeland'B macht ter Zee.
Minister Churchil hield Vrijdag een
redevoering te Londen, waarin hij met
betrekking tot de vloot zeide, dat zij
den Duitschen handel van de zeeën
heeft weggeveegd en in den z. g.
Duitschen Oceaan geen enkel vlagge-
schip had ontmoet.
Sedert het uitbreken van den oorlog
is de kracht van de Britsche vloot
bewezen. In de komende 12 maanden
zal het aantal groote schepen> dat voor
Oroot-Brittannië zal worden bijge
bouwd, meer dan het dubbele van de
Duitsche aanvullingsvloot bedragen,
terwyl het aantal kruisers 4 maal zoo
groot zal zijn. Wannoer do strijd dus
voortgaat, zullen de kansen voor dit
land voordurend stygen.
Duitsche kruiser gezonken.
BERLIJN, 14 Sept. Do vertegenwoor-
dlger van den goneralon stal dor Marino
deelt mede dat do kleine Duitsche kruiser
Hela door oen vijandelijke onderzeeboot
ie getroffen en tengevolge daarvan gezon
ken is.
Bijna de gehecle Iteuianning kou wor
den gered.
Aan het Oostetyk Front
D u i t c h o r s en R u s s e u-
PETERSBURG, (Petrograd), 13 Sept.
In oen mededeel log van den generalen
mtal van den opperbevelhebber wordt ge
zegd: Ten gevolge van do noodwendig
heid oiti onze aandacht bijzonderlijk te
w ijihui aan het oorlogsterrein In Gallcië,
waar ons succes krachtig voortduurt, wa
ren wij voor hot oogonbllk verhlndord
eon voldoende troepenmacht tot onze be
schikking te hebben in Oost-Pruim» en
daar verder in door te dringen. In aan
merking daarvan Is het leger van gene
raal Rennenkampf de eerste dagen van
September aan de lijn GardauonLlblau
liiijven staan. Don zevenden September
zijn de Duitsche troepen offensief tegen
dat leger opgetreden en zijn In Zuide
lijke* richting uaar onze grens opgetrok
ken. Het geaccidenteerde karakter van
het gelded der Mazoerfsohe moren maakte
het Intiissclien moeilijk het juiste aantal
troepen te schatten, dat er vereenigd
was.
I erst op 10 September werd de over
stelpende Itoweglng van de Duitsche troe
pen togen don linkervleugel van hot leger
van generaal Rennenkampf bekend. Die
Iteweging noodzaakte ons terug te trek
ken.
heb door een toeval uw zuster als oen
eenvoudig burgermeisje floeren kennen
dat burgermeisje heb Ir lief: nooit heb
ik naar haar vermogen of afkomst ge
vraagd; ik wensch haar tot vrouw, om
dat ik haar liefheb.
Ge zljt oei» braaf mensch, verklaar
de Karei, terwijl hij den graaf de jiand
drukte. Maar laat ik u thans nog iets
zeggen. Het zal aan uw liefde niets at
of toedoen, als ik u mededeel, dat het
arme kind vijf mlllloeri ten huwelijk mee
brengt. Kn nu verteldeKarel de merkwaar
dige geschiedenis van het testament, dat
graaf 'zerny had nagelaten.
Vier weken later vinden wfi het Jong
gehuwde paar to Nizaa. Zij zitten in don
morgen op tam Itank en genieten het
xchoone vergezicht op do Middelandschc
zee.
Hoe schoon is het hier! Hoe zou
oen mensch hier ongelukkig kunnen zijnl
zegt de jonge vrouw.
Wij althans zijn gelukkig, geluk
kiger dan wij kan niemand zijn, niet waar,
lieveling? luidt zijn antwoord.
Toen ik nog op mijn kamertje in
Wkhring zat, kon ik me niet voorstellen,
dat de wereld zooveel schoons oplevert.
Toch was jo toen ook gelukkig en
tevreden.
Ja. maar nu eerst weet Ut wat ge
luk is.
God geve, dat bet zoo blijve. mijn
hartje!
Den volgenden ochtend ondernamen wij,
roet de bedoeling het offensief optreden
van den vijand te belemmeren, op som
mige punten actieve operaties,, die de
aanwezigheid aantoonden van door hun
aantal overmachtige Duitsche troepen.
Aan dit front duren de gevechten voort.
Uit BERLIJN meldt een Wol ff-telegram
dd. 14 Sept. aan de K. R. Crt. de vol
gende mededeeling van het Dnitscbe hoofd
kwartier:
Op het Oostelijk oorlogsterrein wordt de
vernietiging van het Russische eerste le
ger voortgezet. Onze eigen verliezen zijn
betrekkelijk gering. Het leger van veld
maarschalk Von Hindenburg is met ster
ke strijdkrachten reed» over de grens
doorgedrongen.
Het Russische Gouvernement Saewalki
(aan de Oost-Pruisische grens) is onder
Dultsch bestuur gesteld.
Oostenrijkers en Russen.
WEKKEN, 14 Sept. (Part. telegr. aan
de N. R. Crt.) De slag by lamberg is
afgebroken. De Oostenrfjkscbe troepen wor
den nu op het geheele front teruggetrok
ken en verzameld in een stelling die gun
stige voorwaarden biedt. Het plan om
door ecu snellen en koenen aanval het
Russische leger te vernietigen, is niet we
gens gebrekkige leiding of minderwaardig-
beid der Oosten rijk ache troepen mislukt,
integendeel de leiding en dc troepen heb
ben het bovenmenschelijke gedaan, maar
bun heldhaftigheid heeft het tegen de
reusachtige overmacht van den vijand
moeten afleggen. De Russen beschikten
over verscheidene divisies meer dan de
tostenrijkers en waren veel eerder met
de mobilisatie Iwgonncn. Bovendien stond
de hoofdmacht der Russen tegen dc Oos
tenrijkers.
Wanneer men dat bedenkt, kan men
eerst waardeeren wat de Oostenrijkers
hebben volbracht. In gevochten die bijna
drie weken hebben geduurd, hebben zij
niet alleen overal stand gehouden tegen
den vijand, maar bijna 60,000 gevangenen
gemaakt en ongeveer 300 kanonnen ver-
meesterd. Al deze successen, hoo groot
nok hebben niet tot het gewenschte resul
taat kunnen leiden, omdat de Russen elke
verslagen divisie dadelijk door een andere
konden vervangen. Hot O. H. leger is
niet verslagen, doch strategische overwe
gingen efschen concentratie der troepen
In een stelling, waartegen de ovennacht
der Russen, naar men hoopt, het hoofd
/al stooten.
Do Duitsche rijkskanselier
over de neutralteit.
KOPENHAGEN, 13 Sept. Ritzau's
bureau ontving van den rijkskanselier
Bethmann Hollweg de volgende mo-
dedeeling
De Engelsche premier heeft in de
Gilden hal voor Engeland de beacher-
mersrol van do kleinere, zwakkere
Staten opgeëischt en over de neutrali
teit van België, Holland en Zwitserland
gesprokon, welke neutraliteit door
Duitschland in gevaar zon verkeeren.
„Het is waar, wij hebben België's
neutraliteit geschonden, omdat bittere
nood ons dwong, maar wij hadden
België volle integriteit en schadeloos
stelling beloofd, wanneer hot inet dezen
noodtoestand wilde rekening houden.
België zou dan even weinig leed ge
daan zyn ala bijv. Luxemburg. Had
Engeland als beschermer van zwak
kere Staten aau België eindeloos leed
willen besparen, dan had het dit land
moeten aanraden, ons aanbod te aan
vaarden. Bij ons weten heeft het thans
België niet beschermd.
Is Engeland werkelijk zoo'n belan-
feloos beschermer Wij weten zeker,
at. het Fransche krijgsplan een door
tocht door België ten aanval op de
onbeschermde Rijnprovincie omvatte.
Gelooft iemand, dat Engeland tegen
hot aan Frankrijk verleend verlof zou
opgetreden zijn. De neutraliteit van
Holland en Zwitserland hebben wij
Hij wilde haar hand aan zijne lippen
brengen, maar het gotrappel van nader
koutende paarden hield hem terug. Hij
keek op en zag een fraai gekleed ruiter,
aan wiens zijde oen zeer schoone dame
reed. Uruno herkende haar onmiddellijk.
-- Zie die dame eens Kofje, zeide hij.
Ken je haar? Ze is seer schoon.
Het is de weduwe van je vader
Minona Czerny. Zij is gevlucht, om
aan het gerecht te ontkomen. Op dit
«ogenblik is zij'bet liefje van dien heer
naast haar, prins Troubetakoi. Als oom
zijn zin had gekregen, dan was zij nu
mijn vrouw.
Werkelijk?
Kb nu vertelde hfi van dien avond,
dat hij de opera bezocht om de vrouw
te zien, die zijn oom voor hem bestemd
bod. en bracht hy het toeval in herin
nering, dat hem deed samentreffen met
het lieve meisje, dat thans zijn vrouw
was.
ZU leunde haar hoofdje tegen zijn borst,
terwijl zij naar ben» luisterde, en een
glimlach van geluk speelde daarbij om
baar rozenlippen.
EINDE.
streng geëerbiedigd. Ook de geringste
grensoverschrijding in Holiandsch Lim
burg is pijnlijk nauwgezet vermeden.
Het is merkwaardig, dat Asquith al
leen België, Holland en Zwitserland
döch niet de Scandinavische landen
vermeldt. Zwitserland kan hy genoemd
hebben met het oog op Frankrijk,
Holland en België echter liggen tegen
over Engeland, aan de overzijde van
het Kanaal. Daarom ia Engeland zoo
bezorgd voor de neutraliteit dezer
landen. Waarom zwijgt Asquith over
de Scandinavische rijken wellicht
omdat het ons niet in de gedachte
komt de neutraliteit dezer landen aan
te tasten? Of zou Engeland soms
voor een optreden.*in de Oostzee of
voor het oorlogvoeren van Rnsland
de Deensche neutraliteit niet voor
zoo'n „noli me tangere" honden. As
quith wil doen gelooven, dat de strijd
van Engeland tegen ons is een strijd
van de vrijheid tegenover Het geweld.
Aan deze wijze van voorstelling is de
wereld gewoon. In naam der vrijheid
heeft Engeland met geweld en een
politiek van het onverschilligste egoïs
me zijn geweldig koloniaal rijk ge
grondvest, in naam der vrijheid heeft
het nog bij het naderen van de nieuwe
eeuw de zelfstandigheid der Boeren
republiek vernietigd, in naam der vrij
heid behandelt het thans Egypte in
strijd met alle plechtige beloften, in
naam der vrijheid trachtte het door
afsnijding van den Duitschen kabel te
beletten, dat de waarheid in de wereld
gehoord wordt.
D(e minister-president dwaalt. Binds
Engeland zich met Rusland en Japan
tegen Duitschland' verbond, heeft het
met in de wereldgeschiedenis nog niet
voorgekomen verblindheid de bescha
ving verraden, en het vrijheidspleit
van de Europeesche volken en Staten
aan het Duitsche zwaard overgedragen.
Dnm-Dum kogels.
BORDEAUX. De president der
Fransche republiek heeft het volgende
telegram gericht aan den President
der Vereenigde Staten
Mijnheer de President.
Ik heb vernomen dat de Dnitsche
regeering getracht heeft U Exc. de
overtuiging te schenken, dat dum-dum-
kogeÏB in werkplaatsen van de Fran
sche rogeering waren vervaardigd en
door onze soldaten zouden zijn ge
bruikt. De laster is oen brutale poging
om de rollen om te keeren. Duitsch
land heeft sedMt het begin van den
oorlog dupi-dum-kogels gebruikt en
hiermede het irolkenrecht geschonden.
Sedert den 18on Augustus hebben wij
gelegenheid gehad deze daden bij U
Exc. en (Ie mogendheden, die de con
ventie van den Haag hebben getee-
kend te signaleeren. Duitschland, dat
met onze protesten bekend is, zoekt
daaraan thans een wending te geven
en zich van leugenachtige voorwend
sels te bedienen om zich opnieuw aan
barbaarsche handelingen over te geven.
Uit naam van het geschonden recht
en van de gehoonde beschaving zend
ik U Exc. een verontwaardigd protest.
BERLIJN. De kroonprins heeft
zooals bekend iB bij de inname van
Longwy den commandant voor de
dappere verdediging van zijn stelling
zijn degen laten behouden. Nu is hem
zijn degen opnienw afgenomen, omdat
vastgesteld is geworden dat bij de ver
dediging van Longwy dum-dum-kogels
zijn gebruikt.
De commandant beweert, dat hij
niets van dum-dum-kogels afweet.
Hot havenhestunr to London heoft, naar
aan de N. R. Crt. wordt gomeld, een be
langrijk contract met Duitsche onderne
mers voor de levering van yzer en ma
chines voor de Albertshaven vernietigd,
i Kon nieuw contract" is thans geteokend
met de Rchotschc firma Arrol te Glas
gow.
In het Engelsche Parlement.
Minister Asquith beeft medegedeeld dat
do Hogoering voornemens was de wets
voorstellen betreffende Home-Rule en de
scheiding van Kfrk en 8taat in Wales
wet te doen worden, doch dat cy thans
een wetsontwerp zal Indienen, waarhij de
tenuitvoerlegging dezer wetten voor den
tijd van 12 maanden zal worden opge
schort of zooveel langer als de oorlog
zal duren.
Dirdkkhofkn, 5 Sept. 1914.
Aan de Fransch-Duitsche grens.
Hier merk je terstond, dat je al heel
dicht by het oorlogsterrein bent. Het
Roode Kruis heeft beslag gelegd op
allerlei lokaliteiten van eenige betoe-
kenis, zelfs de enkele cinema is tot
lazaret ingericht.
En onophoudelijk komen waggons
vol gewonden hier binnen, die, eerst
opgenomen in de wachtkamer, met
auto's, draagbaren en verhuiswagens
naar de stad vervoerd worden. Dage
lijks arriveeren 300 a 400 militairen
meestal uit den omtrek van Verdun
een der hoofdpunten van den strijd.
Dat de stemming in een grensvesting
als deze, tijdens den oorlog opgewon-
is, behoeft geen betoog. Doch de oor
zaak daarvan is niet alleen, de in de
nabijheid gevoerden strijd, 't Schijnt
dat de autoriteiten eenigszins bevreesd
zijn voor een volksopstand in dit
Frankrijk voor 1870 Doch wij gelooven
daaraan niet. De bevolking schijnt toch
voor een groot deel Duitschgezind te
zijn tenminste men poogt ons als men
onze nationaliteit kent, op allerlei wij
zen te overtuigen, dat Duitschland den
oorlog niet gewild heeft. Tegelijk wijst
men dan op de ba weerde slechte orga^
nisatie van het Fransche leger. Zoo
was ook de meening van een Fransch
gewonde, dien wij spraken. Hoewel de
berichten zeggen, dat de Dnitschers
bij Verdun een gemakkelijke overwin
ning behaalden, deelde hij ons mede,
dat de Franschen braaf stand houden
en als leeuwen vechten. Dat zal ieder
terstond gelooven, die hier de vele
rouwdragende dames gezien heeft,
treurend over hun verloren zonen of
andere bloedverwanten.
Op de Crausen-promenade heeft men
een dozijn Fransche kanonnen ge
plaatst juist tegenover het commandan
tenhuis.. De geheelen dag scharrelt een
menigte kijkgrage inwoners daar rond,
om de stukken geschut met hun tal
rijke „blessures" te bewonderen.
Levensmiddelen behooren hier, voor
den reiziger althans, tot de zeldzaam
heden, naar 't schijnt. Eerst na veel
moeite gelukte het ons tenslotte een
middagmaal te verkrijgen met slecht
vleesch, augurken, aardappelen, waar
je de aarde nog uit proefde en der
gelijke heerlijkheden meer.
Andere trachtten uit dit tekort aan
voedsel munt te slaan en zoo zie je
de menschen soms tusschen doosjes
schoensmoor hun diner gebruiken en
loggen de zijden spek netjes uitgerold
tusschen kruiwagens en poppenhuis
nit oen Neurenberger speelgoederen-
trein.
De bewaking der stad is zoo moge
lijker nog strenger dan te Trier en
meer dan eens klinkt het „Halt" om
de passen te vertoonen. Vooral aan
de stations wordt scherpe controle
uitgeoefend. Op sommige trajecten is
de treinenloop geheel geschorst zoo
doende behoort een bezoek aan Metz
nog tot moer illnsiëen.
Maar morgen willen we de eerste
plaatsen bezoeken, waar de strijd in al
zijn felheid gewoed hoeft, en dus zul
len wo trachten te voet langs Dieden-
hofqn, Verdun, Longwy en Montmedy
te gaan.
UIT HET LEVEN VAN EEN VELD
PREDIKER BIJ HET LEGER
TE VELDE.
I.
Veertien dagen zijn verioopen sedert ik
zoo geheel onverwacht! vernam,
(lat ik benoemd was tot Veldprediker.
Wat een zoeken en overleggen om in elk
opzicht klaar to zijn, als ik zou worden
opgeroepen! Wat kon noodig zijn voor de
uitrusting en hoe moest de pet er uit
zien? Alles was onzeker gelaten, behalve
dat wij ons spoedig ter beschikking zou
den moeten stellen. Woensdag kwaiu
schrijven van den opperbevelhebber van
Leger en Vloot; het bewees, dat het be
richt der benoeming juist was en hield
in, dat ik me voor het einde der week
bij den Commandant mijner Divisie moest
aanmelden, alsook hoe mijn pet moest zijn.
Vrijdagavond was ik reeds op mijne be
stemming zonder dat ik gelegenheid had
gehad, van alle middelen van vervoer ge
bruik te maken, die te mijner beschikking
waren gesteld, zóo gemakkelijk maakt
men het don soldaat! Kn wat een be
schaafde beleefdheid, gepaard met gemoe
delijke vriendelijkheid, ontmoet een mensch
op het bureau van den Divisie-staf! Zou
dit zijn toe te schrijven aan het besef,
dat uien zoo hooge belangen heeft te die
nen en dus kleinheid uit den booze is
In elk geval treft het als... een aange
name verrassing. De burgerij schyut aan
getast door een verlangen, nu althans in
dit opzicht by het Leger niet ten achter
te komen er is harteiykheid on gast
vrijheid jegens den ingekwartierde, die
er niets van merkt, dat hij een o n g e-
noode gast is.
Natuurlijk heb ik veel te vertellen van
mijn Generaal. Hé, zoo'n opgewektheid by
zóo verantwoordelijke waardigheid en
zoo'n minzaam woordje voor ieder, van
een man. die duizenden eenvoudig k»n
bevelen tot wat hy noodig vindt! Maar
het meest lieschamend voor onze kerke
lijke verhoudingen was wei, dat ons op
het hart werd gedrukt met groote beslist-
beid, vóór alles de verdraagzaamheid te
betrachten en te bevorderen. Wat men
in het leger merkt en ondervindt van be
dienaren van den godsdienst schijnt op
dit punt inderdaad van weinig-verheffen-
den aard. Men vertelt zelfs van een Veld
prediker. die aanstoot gaf bij de eerste
gelegenheid, toen hij in aanraking kwam
in zijne hoedanigheid met een groot aan
tal officieren, door te ..getuigen" en eene
scheidingslijn te trekken van zeer beden
kelijke richting. Kn dat, terwijl de Regee
ring bij de benoeming van Veldpredikers
zoo duidelijk heeft getoond te willen zor
gen, dat elk zou kunnen krijgen wat hij
liehoeft, en de instructie heeft gemaakt tot
een waarborg voor samenwerking. Al
lerwegen treedt men ons met de grootste
welwillendheid tegemoet en ieder maakt
het ons gemakkelijk, ja hoogst aange
naam, onzen arbeid te verrichten in over
eenstemming met ons persoonlijk inzicht.
Wij hebben een rang, die ons een groot
gezag verschaft en krijgen toegang tot
alle kringen, ja hebben onze plaats aan
den disch van den Divisie-staf.
Van Kol in Japan.
„Het Volk" ontving een schrijven
van den heer Van Kol, waarin hg
mededeelt, dat hy voorloopig in Japan
blijft. Een telegram in Japan meldde,
dat Dnitschland niet alleen België's]
maar ook Nederland's neutraliteit had
geschonden, en Van Kol wilde zijn
kennis en zijn moed in dienst van zijn
vaderland stellen. Hy besprak tele
grafisch plaats op een Amerikaansche
boot, en verzoent den minister van
Koloniën zijn opdracht te schorsen.
Daarop echter kwam het tegenbericht
van de schending van Nederland's
neutraliteit. Van Kol wacht thans den
loop der gebeurtenissen af.
Hij deelt o.a. nog mede, dat de
banken in Japan geen wissels op
Nederland meer uitgeven, zoodat ook
een Nederlander in Japan sommige
kwalen van den oorlog ondergaat.
De behandeling der begrooting.
Naar het flbld. verneemt bestaat bij
de verschillende parlementaire fracties
in de Tweede Kamer het plan zich te
beraden en zoo mogelijk te verstaan
over de wyze van behandeling der
Indische-, en Staatsbegrooting voor
1915. zoolang do tegenwoordige buiten
gewone omstandigheden voortduren.
Opstand in Ternate.
Naar een Reuter telegram uit Bata
via meldt is op Djilolo in de Residentie
Ternate (Molukken) een opstand uit'
gebroken en is de civiel gezaghebber
Agerbeek vermoord, benevens drie
politieagenten en een soldaat, twee
soldaten werden gewond.
„Lotisico".
Tusschen het Departement van
Justitie en den directeur van „Loti
sico" worden besprekingen gevoerd
crm tot eon oplossing te geraken in
zake de „conversie van polissen van
„Lotisco".
Wijziging dienst H. IJ. S. M.
Met ingang van 21 Sept. a.s. wordt
met goedkeuring van den opperbevel
hebber van land- en zeemacht een uit
breiding gegeven aan den dienst op
de lijnen der H. IJ. S. M.
De in te voeren dienstregelingi on
derscheidt zich van de tegenwoordige
doordat
1°. de treinen weder zullen rijden
met normale snelheid en formatie. In
verband met bekorting van stationne-
menton en niet stoppen aan tusschen-
stations zal de reistijd belangrijk wor
den bekort;
2°. het aantal ter beschikking ge
stelden treinen zeer wordt uitgebreid.
Een spoorboekje bevattende deze
nieuwe dienstregeling, zal vanaf 17
Sept. verkrijgbaar zijn.
Vaart op Bordeaux.
Naar de „N. R. Crt." verneemt,
wordt de dienst van Rotterdam op
Bordeaux hervat. Aanstaande week
(24 Sept.) zal het stoomschip „Hol*
landia", dat vroeger geregeld voor
noemden dienst waarnam, van Rot
terdam vertrekken.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Van iemand, gisteravond uit Berlijn
teruggekeerd en absoluut geloofbaar,
vernamen wij dat hy te Löhne gezien
heeft een Dnitschen spoorwagen vol
Engelsche gevangenen waarop met
groote letters met krijt geschreven
was „Raubtiere für Hagenbeek". Op
een daarop volgenden wagen las hij,:
„Bitte keine Liebesgabe".
Deze spoorwagens warenbeesten
wagens
De opstand in Borneo.
De Indische bladen bevatten nadere rae-
dedoelingen omtrent de opstand in de Wes-
torafdeeüng van Borneo, waarover tele
grammen reeds een en ander hebben ge
meld.
Ken expeditiecorps van anderhalf batal
jon is naar West-Borneo vertrokken.
De resident van Batavia maakte 6 Aug.
bekend, dat de militaire reserve- en land-
weerplichtigen, zoomede de officieren op
non-activiteit niet naar Nederland behoe
ven te vertrekken.
Staten-Generaal.
heeren v. d. Maesen de Sombreff, de
Beaufort, de Boer, v. d. Kun, v. d.
Velde, Loeff, de Visser, de Meester,
Zylma, Bavinck, van Deventer, Patijn,
Knobel, de Murqlt en Bongaerts.
Te 1 uur had H. M. het Paleis aan
het Noordeinde verlaten, 't "Was als
gewoonlijk een statie volle stoet, hoe
wel ditmaal iets kleiner dan andere
jaren.
Een commando cavalerie opende de
optocht, gevolgd door een rij knecht
majoor en twee rijknechts te paard.
De opper-ceremoniemeester A. baroh
van Pailandt-Neerijen kwam vervol
gens gezeten in een rijtuig met twee
paarden, naast elk portier een lakei.
Onmiddellijk daarop volgde H. M. de
Koningin, vergezeld van Z. K. H. de
Prins, gezeten in een statiekoets met
acht paarden bespannen, gaande een
koetsier naast elk paard, en vier
lakeien naast elk portier. De opper
stalmeester, C. A. Baron Bentfnck,
reed naast de statiekoets, een weinig
achter het portier ter rechterzijde en
de gouverneur der Residentie aan de
linkerkant. Achter de statiekoetsen
schreden officieren van het Mili
taire Huis van H. M. de Koningin,
twee aan twee, naar ouderdom van
rang. Door een commando cavalerie
werd de stoet besloten.
Toen H. M. van het Paleis afreed,
weerklonken minuutschoten nit het
geschut. De stoet reed door de Heul-
straat en Lange Voorhout en over den
Korten Vijverberg naar het Binnenhof.
De Koningin werd door een talrijke
schare levendig toegejuicht, waarvoor
H. M. voortdurend vriendelijk buigend
dankte. De Prins salueerde van tijd
tot tijd voor de hulde ook aan hem
bewezen.
Nadat gejuich buiten heeft verkon
digd, dat de Koninklijke stoet is aan
gekomen op het Binnenhof, staan allen
in de zaal eerbiedig op.
£)e diepste stilte heerscht, totdat de
stem van den Ceremoniemeester aan
kondigt „Hare Majesteit", en dan
schrijden Koningin en Prins, omgeven
door hun hofstoet, door de zaal naar
de voor hen bestemde troonzetels,
waarvan de Koningin na gezeten te
zijn, onmiddelijk de volgende troon
rede voorleestv
De Opening der
Voor "het Vorstelijk toonqpl eener
pfccfctige opening van de Staten-
jjeaeraal is de Vorstelijke Ridderzaal
fm het Binnenhof de aangewezen
•tests. In de door kunstenaarshand
00 sober-mooi gedecoreerde zaal,
ir>arin een door gekleurde ramen ge
temperd licht binnenvalt, vormt het
gefemel van uniform goed en kleuren,
ujders soms hinderlijk druk, een ge
heel van voornaamheid en weldadig
nadoende pracht, dat een waardige
omlijsting vormt voor de verschijning
3er Voretin, die in persoon komt
mreken tot de vertegenwoordigers van
£sr volk.
Reeds vóór twaalf uur verschenen
je eerste gaiagewaden, de eenvoudige
der Kamerleden, waaraan door de uni
formen der officieren onder hen, het
gala van Kamerheeren in buiten ge
wonen dienst en zelfs door het zwart
der door enkele gedragen rokken wat
teekening werd gegeventerwijl de
jaeerendeels fraaie toiletten der dames
hb voor het oog aangename afwis-
nfing boden.
Meer schakeering kwam er nog toen
ds in groot gala 'gekleede vreemde
diplomaten plaats kwamen nemen, be
nevens de leden van de Rekenkamer,
vin den Hoogen Raad en een aantal
hooge ambtenaren, en officieren, allen
eveneens in prachtgewaad. Toen te
1 uur de Ministers en de leden van
den Raad van State, in hun schitterend
nla binnentraden, werd het lang
zamerhand stiller in de zaal, daar hun
verschijning de komst van H.» M. de
'Koningin en Prins Hendrik aankon
digde. Even was het heel stil geworden,
toen de Voorzitter voorlezing liet doen
van het Koninklijk Besluit zijner be-
noemihg tot Voorzitter der Eerste
Kamer.
Werd H. M. andere jaren van het
paleis af vergezeld door geheel haar
hofstoet, thans waren de grootmeeste-
tm, de dienstdoende dame dn palais,
d# Groot-officieren der Kroon, do
ospemoniemeester en de acht dienst
doende kamerheeren reeds te kwart
voor één in de zaal verschenen om
daar de komst der Koningin af te
wichten en H. M. bij het binnentreden
der zaal vooraf te gaan of te volgen
met de commissie van in- en uitgeleide
uit de Kamerleden, bestaande uit de
MIJNE HEEREN
Onder zeer buitengewone omstandigheden kom Ik heden weder in
/Uw midden.
Wij zijn allen vervuld door de gedachte dat een verschrikkelijke oorlog
een groot deel der beschaafde wereld teistert. Ons land is diontengevolge
I in een toestand geraakt welke nog steeds onafgebroken waakzaamheid eischt
Ik mag echter dankbaar vaststellen dat Onze vriendschappelijke
betrekkingen met alle mogendheden ongestobrd zijn gebleven.
De volstrekte neutraliteit die Nederland in acht neemt en met al zijne
krachten zal handhaven, is tot dusvor op geen enkele wijze geschonden.
Tot Mijno groote voldoening werd do mobilisatie van zoo- en landmacht
zonder eenige stoornis in minder dan den daarvoor vastgestolden tijd vol
tooid. Beide deelen Onzer weermacht vervullen, met don besten geest
bezield, hun vaak zware taak.
Diep begaan met het lot van alle volken die in don krijg zijn mode-
gesleept, draagt Nederland de buitengewone lasten die het wordon'opgologd
gewillig en ontvangt met open armen alle ongelukkigon die binnen zijne
grenzen een toevlucht zoeken.
Het economisch leven ondervindt in al zijn vertakkingen do drukkende
gevolgen van den toestand, waarin Europa verkeert.
Het handelsverkeer met het buitenland is tot zeer beperkte afmetingen
teruggebrachtde scheepvaart, voor zoover zij niet stilligt, gaat met onge
kende moeilijkheden en gevaren gepaard voor de zeevisscherij geldt dit in
niet mindere mate; landbouw en nijverheid vinden, voor zoovor zij voor
export werken, haar afzetgebied voor oon groot deel verstoord in den
geld- en fondsenhandel bracht de toestand een heftige' crisis te woog de
toevoer van granen en van grond- en hulpstoffen voor de nijverheid is
zeer belemmerd.
Toch komt er eenige verlichting in den druk. Vasthopd^g en prijs
opdrijving van levensmiddelen en huishoudelijke artikelon is voorkomen. De
crisis in den geld- en fondsenhandel is in banen geleid, die de mogelijkheid
van een geleidelijk verloop daarvan openen. Krachtige pogingen worden
aangewend tot beperking van werkloosheid en tot voorkoming en leniging
van nood. Verschillende producten van land- en tuinbouw en van de voedings
industrie vinden weer afzet, zoowel naar Engeland als naar Duitschland
en België.
De geregelde gang van zaken in do koloniën heeft voel te lijden van
de stoornis in post-, telegraaf- en scheepvaartverkeer. Op handel, landbouw
en nijverheid in Nederlandsch-Indië is een zware druk geleed, doch, waar
noodig met den steun der Regeering, is door de circulatiebank en ver
schillende credietinstellingen, tot dusver met bevredigende uitkomst, die
druk verlicht en oen crisis voorkomen. De invoer staat stilgroote voor
raden uitvoerproducten wachten op verscheping en heropening der Euro
peesche markten. Maatregelen zijn door de Regeering genomen ter
voorkoming, dat gebrek aan levensmiddelen ontsta. Do economische toe
stand der inlandsche bevolking, wier houding niets te wenschen overlaat,
is voor het oogenblik niet onbevredigend te noemen.
De toestand in Suriname behoeft, wanneer de aanvoer van levens
middelen, ook van Regeeringswege ter hand genomen, bestendig blijft,
geen zorg te baren. t
De toestand op Opra^ao is onbevredigendde handel ligt stil en er
heerscht groote droogte. Op Aroba en Bonaire veroorzaakt de droogte veel
armoede en ziekte onder de bevolking. De aanvoer van levensmiddelen ook
naar de West-Indische eilanden is verzekerd.
In alle koloniën werden maatregelen getroffen tot handhaving onzer
staatkundige onzijdigheid.
Met vertrouwen doe Ik een beroep op allen om ook in handel en
verkeer met zorgvuldigheid alles te vermijden, wat onze neutraliteit in
gevaar zou kunnen brengen.
Waar ons volksbestaan eischt, dat de buitenlandsche handel, voor zoover
de omstandigheden toelaten, doorgaat, behoort ieder handelaar zich bewust
te zijn, dat zelfs de schijn behoort verroeden te worden als zon in en door
den Nederlandschen handel partij worden getrokken voor .één der oorlog
voerende Mogendheden boven andere.
Ik gevoel My gelukkig, dat Mijn volk, in trouwe plichtsbetrachting,
met Mij vereenigd het vaderland tracht te dienen on Ik verwacht dat de
oendracht die zich alom in het land heeft geopenbaard tot den einde zal
worden volgehouden.
Met de bede dat God ons kracht moge schenken verklaar Ik de gewone
zitting der Stdten-Generaal geopend.
Het „Leve de Koningin" driemaal
herhaald, dat op de voorlezing der
rede volgde, klonk ditmaal nog harte
lijker en enthousiaster dan anders. De
Volksvertegenwoordiging gevoeldo or
blijkbaar behoefte aan de Landsvrouwe
te doen gevoelen, dat Haar volk in
deze droeve dagen dicht om Haar
troon wenscht te staan.
Terwijl minuutschoten uit het ge
schat zich weder deden hooren, verbet
H. M. met den Prins de Ridderzaal
en begaven zij zich met den Statie
stoet weder naar het Paleis.
GOUDA, 15 September.
Post- en Telegraafkantoor Gouda.
Vanaf heden is de dienst op het
Post- en Telegraafkantoor te Gouda
geregeld als volgt:
Geopend
Voor postzegelverkoop en
pakketpost van 8 u. v.m.9 u.
n.m.
Voor postwisselsen kwitan
tie n en voor zaken de R ij k s v e r-
zekeringbank betreffendevan
81/2 u. v.m.—3 n.m.
Voor de Invaliditeitswet
van 81/2 u. v.m.—12 u. 's middags op
Maandag, Dinsdag, Woensdag en Don
derdag.
Voor aangeteekende stuk
ken van 8 u. v.m.9 u. n.m.
Voor Spaarbankzaken van
9 u. v.m.9*u. n.m.
Voor telegraaf en tolefoon
van 8 u. v.m.—10 u. n.m.
Voor RegeÖrings-enDienst-
zaken doorloopend dag en nacht.
Kamer van Arbeid.
In do gisteren gehouden vergade
ring van ae Kamer van Arbeid voor
de Bouwbedrijven zijn benoemd
tot voorzitter-patroon de heor H.
A. C. BRINKMAN,
tot voorzitter-werkman de heer J.
VAN DUIN en
tot secretaris de heer M. GELIJNS.
Het voorzitterschap zal worden waar
genomen door den heer van Duin van
12 September—12 Maart en dooi den
heer Brinkman van 12 Maart—12
September.
Door de politie alhier is ^aégohou-
don oen minderjarig jongmensch die
te Utrecht woonachtig is.
Do aangehoudene is naar zijn woon
plaats toruggebracht.
Ammerstol. Met ingang van 16
Sept. a s. is benoemd tot kantoorbe
diende aan het post- en telegraafkan
toor alhier do heer A. J. E. Stuurman.
Ouderkerk ajd IJêel, Ds. B.
Batelaar alhier heeft een beroep ont
vangen naar do Nod. Horv. Gemeente
to De Bildt.
Aan het Oostelijk Front.
BERLIJN 15 Sopt. (Officieel.) De
Generale Staf meldtGeneraal von
Hindenburg seinde den Keizer dat het
Wilna-leger het tweede, derde, viorde
on 20e legercorps on de derde en
vierde roseVve-di visie benevens vijf
cavaleriedivisies in de op den slag aan
de Meren volgende vervolging totaal
werden verslagen. In het gevecht bij
Lyck hebben het reserveleger van
Grodne gedeelten van het Siberische
legercorps, het 22e legercorps ernstige
verliezen gelodon aan dooden en ge
wonden. Er is veel oorlogsbuit ver
overd, terwijl het aantal gevangenen
stoods toeneemt. De juiste opgave
van de veroverde buit kan nog niet
wordep opgegeven. Eenige Duitsche
afdeelingen hadden het hart te ver
duren, doch de verliezen waren gering.
Over de geheele linie hebben wij hard
nekkig gestreden en ten slotte den
vijand op de vlucht gedreven. Het
leger is er trotBch op dat een keizer
lijke prins in hun midden heeft ge
streden en zijn bloed heeft vergoten.
De Duitsche verliezen zyn zeer gering
de Russische niet te overzien. Gene
raal von Hindenburg heeft de Russi
sche grens overschreden. Het Russi
sche gouvernement Suwalki is sinds
heden onder Duitsch bestuur >gesteld.
De bevolking is tot nu toe rustig,
doch terughoudend.
PETERSBURG, 15 Sept, (Officieel)
De Russen trokken over de San en
hebben by Havaroeska eenige stellin
gen ingenomen. Er werden 1000 man
krijgsgevangen gemaakt en groote
voorraden oorlogsmateriaal. Wij ver
volgen den vijand in die richting.
Het leger van generaal Broessilof heeft
den wanhopigen aanval van de Oos
tenrijkere afgeslagen en vele kanonnen
buit gemaakt en vele krijgsgevangen
genomen. Op den rechteroever van de
Dnjester zijn de Oostenrijkera in de
richting van Dorogobytsj teruggewor
pen. De Russen bezetten zonder slag
of 8toot Czernowitz, de hoofdstad van
Bukowina.
St.-PETERSBURG, 15 Sept. Vol
gons mededeelingen van den generalen
staf zijn de Duitsche troepen, na ver
sterking van het westelijk front aan
vallend opgetreden tusschen de Ma-
zoerische meren, waar het terrein be
staat uit een reeks doorgangen tusschen
meren en bosschen, waarop de Duit-
schers volkomen thuis zijn.
De Duitschers ontplooiden hun troe-.
penmacht over de linie Rodenburg—
GoldropSouvalby.
De Russische dekkingstroepen heb
ben na bloedige gevechten den vijand
opgehouden, waarna de Russen stel
lingen hebben ingenomen, om vandaar
opnieuw de operaties voort te zetten.
ST. PETERSBURG, 15 Sept. In de
nabijheid van liawa Ruska hebben de
Russische troepen een «tol ling op de O os
tenrijkers veroverd, waarbij zij 8000 ge
vangenen maakten en 30 kanonnen (in
voorraden in hun handen vielen.
De Oostenrijksche troepen hebben in de
moerassen bij Bulgoraj in Russisch Polen
batterijen in den steek inooton laten, wel
ke in den modder bleven.
De Duitschers in België.
ANTWERPEN, 15 Sept. Officieel. Het
resultaat van den veldslag in de laatste
dagen de Belgen on Bultscbors geleverd
wordt volkomen bevestigd door de laat*
•to inliohtingen. Da verheien door don
tegenstander geleden, zijn belangrijk en
worden bevestigd door het algehcele go-
brek aan optreden, gisteren en vandaag
geconstateerd. Het zich terugtrekken van
de Belgische afdeelingen onder Antwer
pen werd uitgevoerd zonder dat do tegen
stander probeerde dit te verhinderen.
Do Britsche legatie bevestigt dat do
Duitschers hier en in de koloniün dum-
dumkogels zouden gebruikt hebben.
Duitsche kruiser gezonken.
BERLIJN, 15 Sept. Betreffende het zin
ken van den Duitschen kruisor „Ilola"
vernemen wij nog, dat de vijandelijke on
derzeeboot, dip den kruiser in den grond
l»oorde tot de Engelsche marine behoort.
De „Hela" is in 1895 van stapel geloo
pen en heeft oen waterverplaatsing van
2000 ton, terwijl de bemanning uit 29(1
koppen Iwstond. Bijna de geheele Imuan-
ning is gered kunnen worden.
Aan het Westelijk Front
Do terugtocht der Duitschers in
Frankrijk.
PARIJS, 15 Sopt. (Officieel). Onze
troepen hebbon overal met de achter
hoede en zelfs met de hoofdmacht
van den vijand voeling gehad. Wy
zijn Amiens, dat door de Duitschers
verlaten was, binnengerukt. Thans
schijnt do vijand weerstand te bieden
op oen front, door de Aisne begrensd.
Do vyand trokt zich nog steeds tus
schen Argon» en do Maas terug.
Het gelukte ons het fort Troyon te
bevrijden. In Lotharingen blijven wij
in contact met de Duitschers. Het
moreel en de gezondheidstoestand van»
onze troepen blijft uitstekend.
BERLIJN, 15 Sept. (Van Duitsche
zijde). Fransche en Engelsche bladen
verspreiden berichten over de Fran
sche overwinning aan de Marne, zeg
gend dat bet Dnitsche leger volkomen
verslagen is. Betreffende deze bewe
ring verneemt een zeer vertrouwbare
bron De beweringen van den Duit
schen generalen star dat de toestand
voor Dnitschland goed is, zeggen te
weinig; de Duitsche troepen bevinden
zich in uitstekende stelling en hebben
de aanvallen van het Fransche leger
herhaalde malen overwinnend terug
geworpen. Waar zy op «enige punten
door een kolossale macht teruggedron*
gen zijn, trokken zij op andere punten
met goed gevolg vooruit. De verwach
tingen van den Duitschen generalen
staf zijn in hoofdtrekken vervuld. De
groote beslissende slag van Parijs tot
de Vogezen verloopt ten gunste van
Duitschland. Het aantal van de tot
nu toe veroverde kanonnen is over de
150het aantal krijgsgevangenen is
nog niet vastgesteld. Alle berichten
van Parijs en Londen over groot suc
ces zijn slechts gedeeltelijke successen.
Een gezamenlijke voortschrijding van
het Duitsche leger niet verhinderend.
Fransch communiqué van
hedenmiddag.
De Fransche legatie te 's Graven-
hage deelt mede:
De geallieerden hebben over het ge
heel e front de offensieve bewegingen
voortgezet.
De Duitsche strijdmachten zijn terug
getrokken naar St. Qnentin.
Sedert vandaag is het hoofdkwar
tier der Franschen naar Reims
overgebracht.
De Duitschers hebben de aanval op
het fort TroyoÜ niet kannen weer
staan en zijn gisteren teruggetrokken
ten Noorden van do lijn Frianeourt-
Issancourt.
Lotharingen wordt gehoel ontrnimd.
De vijand trok terug naar Chateau
Salins en Saarbourg.
Duitsche prinsen gesneuveld.
Prins Friedrich Wilhelm en Adalbert
\an Pruisen zouden in een der hospita-
Ie» vhn Brussel overleden zyn evenals
Karl van Würteiuburg.
Prins Friedrich Wilhelm werd i© 18.80
op het kasteel Camenz in Siloziti geboren
als zoon van prins Frederik Wilhelm Al-
bert van Pruisen en kleinzoon van prin
ses Marianne der Nederlanden. Hij pro
moveerde tot doctor iu de philosophic eu
klom op tot luituuant-koloucl hij de garde.
Hy huwde met Agathe prinses van Rati-
bor ou Corvey en prinses vau Hohen-
lohu-SchillittgsfUrst (Katb.) Hij laat drir
kinderen na.
Prins Adalbert' Uorengar werd iu 1881
in het Marmorpnleis bij Potsdam als der-
du zoon des kekers geboren, liy ontving
een maritiem militaire opleiding en huw
de met Alexandra Victoria van Blees-
wijk-Ilolsteiu Bouderburg Glucksburg. Hij
heeft oen zoon.
Wy kennen twee prinsen Karl van WUr-
tcniburg n.l. Karl Alexander, zoon van
don veldheer prins Albroct van Würteiu-
burg. Deze word in 1896 te Btuttgart ge-
horen en is luitenant en verder vorst
Karl Joseph hertog van Uruch, uhlaueu-
kolonel, in 1865 geboren. Welke van deze
gesneuveld is, is niet uit te maken. Naai
de Belgische bladen melden, hooft de be-
grafeuis eergisteren plaats geluid. Do
definitieve bijzetting zal in Duitschlaud,
na den oorlog plaats hebben.
Stoomboot gostrand.
Men seint ons uit Vlissingen:
De Belgische stoomboot „Luxemburg",
die op de Domburgsche Rassen, is ge
strand, zit niet gevaarlijk. De reddlug-
boot die ter assistentie was vertrokken,
koerde hedenavond zeven uur terug.
Do bemanning bleef aan boord vau het
stoomschip.
Men seint ons nader:
VLISSINGEN. De Belgische stoomboot
„Luxemburg" Is vlot gekomen, en van
morgen opgcHtoomd naar Antwerpen.
Voomarkt Rotterdam.
Vette Ossen on Koeien goede
aanvoer, prijzen wnron voor lsto kw.
40, 2e 35 en 3o 30 cent por half kilo.
Magere Ossen Melkvee» on Vaar-
koeien goed aangovoord.
Vette Kalveren goede aan voor,
Iste kw. 28, 2e 24, 3o 20 cent por
half kilo.
Stieren goede aanvoer, lsto kw. 36,
2e 32, 3o 27 cont per half kilo.
Graskalvoren goed aangevoerd.
Handel in 1ste kwaliteit vet vee
flink prijshoudend, mindere soorten
vet voe traag, Vette Kalveren onver
anderd in prijs handel stil, Stieren in
de eerste soorten vlug, mindere soorten
traag en moeilijk verkoopbaar, Gras-
kaltoren onveranderd in- prijs handel
stil, op de magere markt had de han
del een gewoon verloop.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 762.8 te
München, laagste stand 734.6 te
Christiansund.
Verwachting tot don volgenden dag:
Matige tot krachtige moest zuid
westelijke wind, betrokken tot zwaar
bewolkt met tijdelijke opklaring, waar
schijnlijk regenbuien. Zelfde tempe
ratuur.
GEBOREN: 12 Sept. Frederik, o.
P. Nuvelstijn en D. van der Kleij.
13. Geertrny, oudere J. Boot en J. C.
Boon.
OVERLEDEN12 Sept, Alida Boer
6 j. 14. Hendrikus P. A. de Zeeuw
6 jaar.
.-jk-sMtmittm