Lenlaxxd..
Stadsnieuws.
Laatste Berichten.
SMOEST.
Telegrafist^, Weerbericht
ten vorderingen gemaakt. Reims ligt
in het gevechtsfront der Fransohen.
Wij zijn genoodzaakt het vnur te be
antwoorden en betreuren het, dat de
stad daardoor schade lijdt. Er is bevel
gegeven om de Kathedraal zooveel
mogelijk te ontzien. Op het centrum,
in de Vogezen, zijn de aanvallen der
Fransche troepen aan den Donon, bij
Senones en Saales, afgeslagen. Op het
Oostelijke oorlogsterrein vielen heden
geen gebeurtenissen voor.
De verwoesting der Kathedraal
van Reims.
BORDEAUX, 20 Sept. Het
bombardement der kathedraal van
Reims, dat verscheidene dagen duurde,
had ten gevolge, dat zij in brand ge
raakte. Het gebouw is geheel vernield.
De stad werd op verscheidene plaatsen
verwoest.
De Regeering besloot zich onmid
dellijk langs diplomatieken weg tot
alle Mogendheden te wenden met een
verontwaardigd protest tegen deze
daad van afschuwelijk vandalisme.
LONDEN, 20 Sept. Naar het
Persbureau meldt, luidt het communi
qué van 4.20 uurIn den toestand is
geen Wijziging gekomen. Het weder
fa zeer slecht. De tegen-aan vallen van
oen vijand, gisterenavond en gedu
rende den nacht uitgevoerd, werden
gemakkelijk, met verliezen aan Duit-
sche zijde, afgeslagen.
Aan het Oostelijk Front.
St. PETERSBURG (PETROGAD)
19 Sept. (Officieel). Een bericht van
den generalen staf meldt, dat de Rus
sische troepen zich meester maakten
van de versterkte posities der Oosten
rijkers te Seniava en Sambor. De Oos-
tenrijksche achterhoede werd terugge
worpen tot aan de overzijde van de
San. In de buurt van Radymno en
Medyka verwoestten de Oostenrijkers
de bruggen over die rivier, en staken
Jaroslaw in brand. Op/15 Sept. maak
ten wij in de buurt van 'Sandomir en
Radomysl 3000 gevangenen en ver
overden 10 kanonnen, terwijl wij in
den omtrek van Memirow 3000 cais
sons namen. In de door ons bezette
streken vindt men veel vijandelijke
soldaten die alleen of in troepjes rond
zwerven. Zij geven zich geleidelijk
over.
St. PETERSBURG. 20 Sept. Door
don opperbevelhebber wordt medege
deeld dat de Oostenrijksche troepen,
die poogden den opmarsch der Russen
in noordelijk Galicië naar het front
BaranofRanisjof te stuiten, met aan
zienlijke verliezen teruggeworpen zijn,
De Russische artillerie heeft de ves
tingwerken van Jaroslaw onder vuur
genomen. De Russen zijn thans in
gevecht gewikkeld met het garnizoen
van Premysl, dat een artillerievuur op
de troepen heeft geopend.
In de bosschen, welke de Russen
doortrekken, zyn Oostenrijksche bat
terijen gevonden, welke zyn achter-
BERLIJN, 20 Sept. (Officieel). Het
groote hoofdkwartier maakt bekend
dat heden van den strijd aan het oos
telijk front geen gebeurtenissen te
melden zijn.
De krijgsverrichtingen ter zee.
LONDEN, 20 Sept. Officieel. De
Engelsche lichte kruiser „Pegassus"
werd hedenochtend in de haven van
Zanzibar door het Duitsche oorlogs
schip „Königsberg" aangevallen. De
„Pegassus" werd geheel buiten dienst
gesteld. De verliezen bedragen vol
gens niet officieele opgaven 25 doo-
den en 80 gewonden. Het was de
N' „Pegassus" die het draadlooze tele-
grafiestation te Deressalam verwoest
heeft; de kruiser was juist in repara
tie toén hij werd aangevallen. De
schade door de „Königsberg" geleden
is onbekend; het schip verdween in
Zuidelijke richting.
LONDEN, 20 Sept. De admiraliteit
meldt, dat op 10 dezer de Duitsche
kruiser „Emden" in de Chineesche
wateren gestationneerd, na gedurende
6 weken geheel verdwenen te zijn ge
weest, plotseling in de baai van Ben
galen is verschenen en 6 Engelsche
schepen heeft veroverd, waarvan er
5 gezonken zijn. Het zesde schip is
met de bemanning naar Calcutta ge
zonden. De „E»den" zou op het
oogenblik bij Rangoon zijn.
LONDEN, 20 Sept. De admiraliteit
meldt, dat 14 dezer de Engelsche
hulpkrui8er „Carmania" een Duitsch
schip, dat men meent de „Cap Tra
falgar" of de „Berlin" te zyn geweest,
tot zinken heeft gebracht. Aan En
gelsche zijde zijn slechts 9 man gedood
het gevecht duurde bijna 2 uur.
Japan en Dtiitschlartd.
Kiautsjau.
TOKIO, 20 Sept. Officieel. De Ja
panners zijn gisteren^ in samenwerking
met de vloot in de baai van Laoshan
ontscheept.
Nader wordt geseind:
De ontscheping van Japanners in de
baai van Laos-han wordt officieel be-
bevestigd. De ontscheepte Japansche
soldaten hebben den vijand Vrijdag in
Wangkohuang, 30 mijl Oostelijk van
Tsimo, aangevalen. De stelling van
den vijand was versterkt, waarbij van
mitrailleurs gebruikt gemaakt werd.
Echter was de vijand tegen den avond
gedwongen zijn positie op te geven
en trok hij in wanorde af, met achter
lating van oorlogsmateriaal en levens
middelen.
Italië en de Donau-monarchie.
BOEDAPEST, 20 Sept. Dé Pester
Lloyd schrijftAangaande de verhou
ding tusschen Italië en de Donau-
monarchie kan worden vastgesteld, dat
deze thans niet minder vriendschap
pelijk en vertrouwelijk is, als voor het
uitbreken van den oorlog.
Er bestaat hoop, gelijk ook door den
tegenwoordigen gezant der monarchie
te Rome, Frh. von Macchio is ver
klaard, dat door den oorlög de weder-
zijdsche betrekkingen nog verbeteren
zullen.
Bulgarije en Roemenië.
LONDEN, 20 Sept. Volgens uit
Washington ontvangen mededeelingen,
zouden Roemenië en Bulgarije weldra
aan den oorlog deel nemen, aan de
zijde van Rusland.
Prins Otto Schönberg-Waldenberg. f
PARIJS, 19 Sept. Prins Otto Schön
berg-Waldenberg, zwager van den
prins von Wied, den ex-Mbret van
Albanië, is bij een gevecht in Frank
rijk gesneuveld.
Gregorius Raspoutine. f
WEENEN, 19 Sept. Het blad „Die
Presse" meldt, dat de Russische gees
telijke Gregorius Raspoutine, de be
kende raadgever van den Czaar, door
een student is doodgeschotenmen
vermoedt uit revolutionnaire beweeg
redenen. Twee maanden geleden werd
door een vrouw eveneens gepoogd
den geestelijke van het leven te be-
BERLIJN, 20 Sept. De Norddeut-
sche Allg. Ztg. schrijft: Wanneer de
Engelsche regeering moeite deed om
den vrede te bewaren, stelde de Duit-
sohe keizer nog tot op het laat&t zulke
pogingen in het werk bij de staats
hoofden van Rusland en Engeland,
eil als deze bemoeiingen niet met suc-
cas bekroond werden, weten wij thans
uit onwederlegbare getuigenissen, het
laatst door hot bericht dat de Bel
gische gezant te Petersburg aan zijn
regeering zond, dat Rusland er slechts
op lostrok, omdat de Engelsche re
geering de stellige verzekering gege
ven had, dat zij aan den oorlog tegen
Duitschland zou deelnemen.
Dit punt wordt in de troonrede even
min aangeroerd, als daarin de reden
opgegeven wordt, waarom Grey de
Duitsche aansporing, dat Engeland
voor de onzijdigheid van Frankrijk
zou instaan en hierdoor tenminste het
Westen van Europa den oorlog be
sparen zou, eenvoudig in den wind
sloeg.
Daarmede is ook met de verzekering
van den Engelschen koning afgehan
deld, dat hij „door het opzettelijk ver
breken der verplichtingen van het
verdrag" tot den oorlog gedwongen
werd.
Niet opzettelijk omdat het vermaak
er in schepte, maar met leedwezen en
het onverbiddelijk gebod van het zelf
behoud volgend, zag Duitschland zich
tot het betreden van 't Belgisch grond
gebied genoodzaakt toen de oerloge
dien Engeland had kunnen verhinde
ren, onvermijdelijk geworden was.
Hoe ten slotte het levensbelang van
het Britsche rijk Engeland tot den
oorlog dwong, is ons volkomen on
verklaarbaar. Het heette altijd, dat
Engeland's grootste belang in den
vrede was gelegen, en tot nu toe zal
het verloop der gevechten deze for
mule niet krachteloos hebben gemaakt.
BERLIJN, 19 Sept. In de „Berl.
Ztg. am Mittag", ontleent aan het
invloedrijke Amerikaansche weekblad
„The Nation" van 27 dezer een brief
van den Londenschen correspondent
Tdfasedaarin wordt o. a. gezegd
Sedert 1 Aug., derhalve 3 dagen voor
de oorlogsverklaring, kon men koorts
achtige militaire voorbereidselen en
onophoudelijke troepen-transporten
naar de kust waarnemen, oproeping
van reservisten en soldaten voor het
territoriale leger, requireering van paar
den, vrachtwagens, automobielen enz.
De Regeering handelde zeer snel, hei
melijk en volgens een vastgesteld plan.
Men begreep allengs, dat de oorlogs
toebereidselen reeds voor 3 weken wa
ren begonnen; toen toch werden de
marine-reserve-officiereA opgeroepen
en werd de vloot mobiel gemaakt
onder voorgeven van een vloot-parade
ter eere van den Koning en beval
Churchill op Kitchener's drijven de
mobilisatie zonder daarover de andere
ministers te raadplegen. De vloot was
toen tot optreden volgens de strate
gische plannen geheel gereed.
De Duitsche oorlogsleening.
Zaterdagmiddag 1 uur is te Berlijn
dó termijn van inschrijving op de
1-milliard oorlogsleening gesloten.
Hoewel op het oogenblik nog niet
met juistheid kanv worden vastgesteld
voor welk bedrag in totaal op de oor
logsleening is ingeschreven, valt uif|
de ingekomen inschrijvingen reeds op
te maken, dat, afgescheiden van eenige
liog niet daarbij getelde inschrijvingen,
voor 1.26 milliard mk. op de schat
kistbiljetten en voor 2.94 milliard op
de Rijksleening, te zamen 4.20 mil
liard mk. is geteekend. Dit resultaat
overtreft alle verwachtingen.
De grootste inschrijvers zijn het pro
vinciale bestuur der Rijn-provincie met
65 millioen, de firma Krupp met 30
millioen, de verzekeringsmaatschappij
„Victoria" met 20 millioen, het Kolen-
syndicaat met 10 millioen, de centrale
spaarbank-vereeniging met 3 millioen,
de Dortmunder Spaarbank met 4 mil
lioen. Alle oefen- en krijgsvereeni-
gingen namen voor hooge bedragen
aan de inschrijviil^ deel, vele met hun
geheele kapitaal. De Evangelische,
Katholieke en Joodsche gemeenten
hebben eveneens voor zeer groote be
dragen ingeschreven. Aan de inschrij
ving hebben niet alleen kapitalisten,
maar ook de volksklassen deelgénomen.
De vakvereenigingen en werklieden
bonden hebben voor verscheidene mil-
lioenen ingeschreven. Slechts een
milliard zal worden toegekend.
Het nieuwe Engelsche leger.
Buiten hot Engelsch-Indische loger
bestaat het Britsche leger op het
oogenblik uit 26 divisies, Vormende
13 legerkorpsen of ongeveer 520.000
man. Ze zijn aldus verdeeld
Het nieuwe leger zal zijn samenge
steld uit 18 divisies, verdeeld in 3
f roepen elk van 6 divisies. Gomman-
anten, staven en oeféhings-centra zijn
reeds vastgesteld en het oefenen en
uitrusten zijn reeds in vollen gang,
doch nieuwe kaders kunnen niet in
een d^g, geschapen worden. Met de
oefening1 aet öianschappen zullen
maanden heengaan.
De eerste groep van 6 divisies wordt
reeds onder hoogen druk bfwerkt en
zegt de Daily News rekening houdend
met bij de soldaten levende begeerte,
zoo spoedig magelyk naar den vijand
te mogen gaan, kunnen wij er op
rekenen, dat deze zes divisies in het
vroege voorjaar gereed zijn, terwijl de
andere 12 divisies vermoedelijk niet
voor het begin van den zomer totaal
klaar en toegerust met kanonnen en
trein zullen zijn. Teleurstellingen mee-
gereken is het toch niet onredelijk
te verwachten, dat wij binnen 6 tot 9
maanden een strijdvaardig leger van
een half millioen in het veld zullen
hebben.
De Zeppélinbommen.
In de Dajfy News vertelt een oor
logscorrespondent
Ik verneem dat de Duitsche officie
ren, belast met Zeppelin-bom-affaires
thans aldus te werk gaan
Het luchtschip stijgt tot een hoogte
van 2000 meter en laat dan een stalen
kooi zakken, waarin een man zit, die
de bommen moet werpen. De kooi
d%lttot 300 meter, zoodat er niet
veel verontschuldiging is te pleiten,
wanneer de bommen op huizen en
onschuldige noncombattanten terecht
komen.
^ezelfde correspondent vertelt dat
de 42 c.M. mortieren een bom van
660 K.G. wegwerpenHet projectiel
ontploft, naar men zegt;-niet voor het
4 yards in een hard voorworp is door
gedrongen.
Uitwisseling van krijgsgevangenen:
WEENEN, 19 Sept. Het „Frem-
denblatt" schrijft dat er sprake is van
een uitwisseling van lijsten van
krijgsgevangenen tusschen Oostenrijk,
Duitschland, Engeland, Frankrijk en
Rusland, en wel door bemiddeling
van de Ver. Staten.
Frankrijk's kolenvoorraad.
BERLIJN, 19 Sept. Voor zijn voor
raden steenkolen is Frankrijk bijzonder
aangewezen op den invoer uit Duitsch
land, België en Engeland de kolen-
invoer uit Duitschland bedraagt ge
woonlijk 23 millioen ton. Engeland's
invoer heeft een beduidende inkrim
ping ondergaanFrankrijk's eigen
productie van 40 millioen ton ligt
geheel stil, daar de mijnstreek geheel
door Duitsche troepen is bezet. Het
gebrek aan kolen begint in Frankrijk
zich duchtig te doen gelden.
Ghevillard gevangen
BERLIJN, 19 Sept. (R. B.) Op
2 September heeft een Duitsch soldaat
een Fransch vliegtoestel naar beneden
geschoten. De stafofficier die er inzat
en de vliegenier werden gevangen
genomen. De soldaat herkende den
kopjesduikelaar Chevillard, die aan
vankelijk weigerde zijn naam te noe
men". Op hem werden kaarten van
waarde en bommen gevonden. Che
villard maakte zich ten slotte bekend.
Hij had nog op 100 M. hoogte de
Duitsche troepen voor Engelsche ge
houden.
Het IJzeren Kruis.
BERLIJN, 10 Sept. (R. B.) Prins
August Wilhelm, de vierde zoon van
den Keizer, heeft het ijzeren kruis
gekregen. Vijf zonen van den Keizer
hebben nu de hóógste oorlogsonder
scheiding verworven.
Vredesgeruchten
b en de tegenspraak daarvan.
De laatste dagen zijn vredesgeruch
ten gaande, welke ook reeds weer
sproken zijn.
Een Reuter-telegram uit Washing
ton d.d. 19 dezer meldde
De Duitsche gezant deelt mede, dat
Duitschland bereid is te verklaren, dat
de oorlog onbeslist is gebleven en
vrede te sluiten, mits het Duitsche
grondgebied in Europa ongeschonden
blijft.
Naar aanleiding van dit telegram
verzocht het Vad. aan den Duitschen
gezant te 's Gravenhage eenige nadere
toelichting en deze deelde mede eerst
van bedoeld telegram uit genoemd
blad kennis te hebben gekregen, en
verder niets omtrent deze zaak kon
melden.
De Nordd. Allgem. Zeitung schrijft
Volgens een door Reuter verspreid
bericht uit Washington, zou de Duit
sche gezant aldaar verklaard hebben,
dat Duitschland tot den vrede bereid
was, indien het Duitsche grondgebied
in Europa niet verkleind zou worden
Zulke berichten zijn er op berekend
den indruk te wekken alsof Duitsch
land, niettegenstaande de overwinnin
gen van zijn leger in"het Westen en
Oosten, den strijd moede was. Duitsch
land denkt er op dit oogenblik vol
strekt niet aan, welken stap ook naar
den vrede te doen. Wij herhalen, da$
Düitshland slechts één doel hééft, n.l,
eervol tot het einde toe door te vech
ten in den roekeloos tegen ons opge
zetten oorlog.
Uit New-York werd d.d. 19 Sept.
geseind dat de „New-York Herald"
verklaart, naar aanleiding van je po
gingen door graaf Bernatorff/ oen
Duitschen gezant, voor dek vrede in
het werk gesteld, niet te kminen ge-
looven, dat van de bondrenooten
vredesvoorstellen zullen uitgaan. De
bevolkingen toch der landerk die in
den oorlog tegen Duitschïand/gewik-
keld werden, zijn overtuigd,! d&t de
eenige uitslag van de groote woesteling
de ondergang moet zijn van heVPrui-
sisch militairisme, dat Dalmand
overheerscht gn .sedert langerijd
bedreiging "voor Ehropa is. De legt
der bondgertooten z\llen dan ook bi
ven vechten, totdat zij^dit militaii
verpletterd hebben.
Vredes phantasieën.
Onder alle mogelijke en onmogelijke
vredes- en toekomstfantasieën over
hetgeen er gtj^euren zal als deze oorlog
epnmaaf teneinde is, zijn de volgende
zeker niet het minst merkwaardig:
Het eerste is te vinden in de „Echo
de Paris", waarin iemand, die Del-
cassé zeer na staat, het volgende mee
deelt
De vredesvoorwaarden, die wij van
de Duitschers aannemen, moetenip de
eerste plaats bestaan in de teruggave
van Metz in Lotharingen aan Frankrijk.
Ten tweede in de neutraalverklaring
van den Elzas onder de regeering van
een door Europa te kiezen vorst. Ver
volgens moet Sleeswijk-Holstein weder
aan Denemarken komen, en eindelijk
een schadevergoeding van twee mil
liard aan Frankrijk, dat Kameroen en
Togoland krijgt, terwijl Engeland'
Duitsch-Oost en Zuid-West-Afrika be
nevens Helgoland als deel zou ontvan
gen. De Duitsche vloot moet zes slag
schepen en twaalf kruisers afstaan,
Rusland vordert van Duitschland en
Oostenrijk een oorlogsschatting van
drie milliard en aanmerkelijke grens-
verbeteringen. Als loon voor de neu
traliteit van Italië zal dit land Oattaro
en Zuid-Tirol bij zijn gebied voegen.
Servië wordt een mogendheid van den
tweeden rang.
De Figaro wijdt aan de beslissings-
vraag, wat België betreft,%een artikel,
dat eindigt met den vromen wensch,
om de Belgen met twee milliard en
een schadeloosstelling ten koste
van Nederland (1tevreden te stellen.
Als uitgangspunt van deze „mede
deelingen van diplomatieken aard"
nemen deze bladen een dépêohe,
door den Engelschen Koning aan Pre-
sident Wjlson gezonden, waarin En
geland verklaart, zoolang te zullen
vechten, totdat Duitschland en Oosten
rijk om den vrede moeten vragen.
De Duitsche bladeh maken zich na
tuurlijk vroolijk over deze phantasies
en steken er den draak mee.
De Duitsche Cavalerie.
Ostende, 14 September 1914.
Een Fransch cavalerie-officier des
tijds tot den staf behoord hebbende,
maar gepensionneerd wegeifs een
lichaamsgebrek deelde mij zijn belang
hebbende opinie mede over het verschil
in optreden der Duitsche cavalerie in
België en in Frankrijk.
Hij becijferde hel verlies aan paar
den, sedert het begin van den Duit
schen opmarsch op twee derden. Bij
dien opmarsch is eerst (in België) een
ruim zeer zeker te ruim, gebruik ge
maakt van de diensten der cavalerie-
paarden. Uhlanen zwermden overal
uit en deden lange toeren. De paarden
waren toen meerendeels niet versch
meer na hun geforceerde marschen
uit de Duitsche garnizoensplaatsen en
na hun spoorreizen. Maar toch hielden
de uhlanqp het'lang uit en zag men
fe tot ver in België. Bij schermutse
lingen en gevechten zijn er natuurlijk
velen gedood en tallooze paardenlijken
©p de gevechtsvelden bewijzen dat.
Maar het verlies kan toch niet alleen
daardoor zóó groot geweest zijn dat
men op de verderen marsch Zuid
waarts, naar en in Frankrijk zoo weinig
van .Duitsche cavalerie kenmerkte.
Totale afmatting en een niet ontzien
van hun paarden moeten aan de Duit
schers zooveel verliezen berokkend
hebben. Hebben zij daarbij ook te veel
gerekend op hun benzine-paarden Op
de auto's De berichten dat de Duit
schers thans gebrek hebben aan
benzine kunnen juist zijn, hoe
wel niet aan te nemen is dat ook
daarvoor niet maatregelen zijn voor
bereid evenals voor alles wat bij het
Duitsche leger zoo uitmuntend werkt.
Evenwel heeft er toch hier of daar
iets gehaperd, vooral aan de paarden.
Mijn zegsman veronderstelt dat voort
durend de Duitsche cavalerie-paarden
hun voedsel kregen qit Duitschland,
Daarvoor waren de transport^ nen veel V
te lang en de afstanden te groot. Ver
andering van voedsel nu, kunnen de
paarden best verdragen mits men hen
daarbij de noodige rust gunt.
't Tegendeel is geschied. Bij een af
mattende hitte, te korte rusttijden en
verandering van drinkwater kwam ook
nog verandering in voedsel, dit laatste
ook vermoedelyk wat kwantiteit be
treft. Dat moet den doorslag gegeven
hebben en de oorzaak zijn geweest van
het enorme verlies van rijpaarden dat
de Duitschers natuurlijk niet kunnen
vervangen door trekpaarden. Wellicht
staat hiermee ook m eenig verband
het niet meer zoo krachtig optreden
der Duitschers aan hun rechterfront.
De .achtervolging en mislukte afsnij
ding* van de Engelsche troepen van
21 tot 26 Augustus tusschen Maubeuge
en tot voorbij St. Quentin heeft de
Duitsche cavalerie absoluut gedeci
meerd. Dat verlies aan paarden is ver
moedelijk niet meer te herstellen. Hoe
veel paarden het Duitsche leger telt
is niet met eenige zekerheid vast te
stellen. Men schat de hoeveelheid paar
den van! geheel Duitschland op circa
4V2 millioen. De aanvoer uit Dene
marken kan misschieja nog plaats
hebben maar de uitmuntende Russische
paarden krijgt Duitschland nu natuur
lijk niet meer. Daar Rusland circa 23
millioen paarden heeft, dus een onbe-
perkten aanvoer kan bewerkstelligen
voor zijn troepen, zal, vooral voor het
Oostelijk vechtsterrein, het gemis aan
voldoende paarden voor de Duitschers
een niet te onderschatten nadeel binken
te zijn. Men vergeet niet dat de Rus
sische kozakken, ten getale van 850.000
allen paarden hebben. Wat in het
Westen, d. w. z. in Frankrijk nqg aan
Duitsche paarden over is, zal voor het
Oosten niet veel meer waard zijn als
't daar aankomt. En men heeft daar
juist paardqn noodig voor de lange
afstanden. Hongarije heeft wellicht nog
paarden over en die zijn uitmuntend
voor de cavalerie. Oostenrijk zal daarop
echter wei beslag hebben gelegd.
Voegt men nu nog hieraan toe dat
't natte en koude seizoen nadert, het
geen voor de welverzorgde, fijnge-
bouwde cavalerie-paarden, zeer nadee-
lig is en de Duitsche officierapaarden
meer verwend dan gehard zijn, dan
valt het gemakkelijk te voorspellen dat
binnenkort het Duitsche leger niet
meer zoo krachtig gesteund zal kunnen
worden by verkenningen en aanvallen
door de cavalerie, als noodzakelijk is
T vooral waar een offensief optreden
een levenskwestie kan worden.
De Rijndam.
/fiet stoomschip Rijndam van de
yLUand-Amerikalijn, Donderdagmor
gen op reis van New-York naar Rot-
tJdain door een Engelsch oorlogschip
.ingehouden en naar Queenstown op
gebracht, is, naar de N. R. Ct. ver
neemt, gisterenavond om 6 uur uit
Queenstown naar Rotterdam vertrqje-
ken.
De Oosterdijk.
Naar een bericht uit Havre aan de
N. R. Ct. meldt, is het stoomschip
Oosterdijk, van de Holland-Amerika-
lijn op de reis „van Baltimore naar
Botterdam, 17 dezer, ter hoogte van
Cherbourg, door den Franschen tor
pedojager Gabion aangehouden en
mar Havre, gebracht, waar de lading
jon worden onderzocht.
Veldpredikers.
Naar de Rott. verneemt is de Mi-
lister van Oorlog niet genegen het
aantal veldpredikers te vermeerderen.
Eindexamens H. B. S. 1914.
De Minister van Binnenlandsche
Zaken heeft den Commissarissen der
Koningin verzocht, de voorzitters der
oommiseiën voor de eindexamens der
boogere burgerscholen uit te noodigen,
die examens (voor zoover zij niet be
ëindigd zijn) te hervatten op 1 October
a,s. Uiterlijk op 3 October d. a. v. moe
ten de examens zijn afgeloopen en alle
candidaten, die door de mobilisatie
verhinderd waren het examen af te
leggen of te beëindigen, moeten in
die drie dagen worden geëxamineerd.
Zoo noodig moet ook des avonds wor
den geëxamineerd.
De Minister van Oorlog zal aan de
candidaten, die het verzoeken, een
week verlof pit den militairen dienst
verleenen, ingaande 26 September,
loodat zij nog enkele dagen vóór het
examen iti de gelegenheid zijn, zich
weder in de examenstof in te werken.
De examinandi behooren zich met een
daartoe strekkend verzoek zoo spoe
dig mogelijk rechtstreeks tot laatstge
noemden minister te wenden. Aan de
ie rijks hoogere burgerscholen met 5-
krigen cursus zal, voor zooveel noo-
fcg, id vèrbahd met de afwezigheid
Aw leeraren, die in een der examep-
I «ümissiën zitting hebben of met de
iioodzakelijkheid om sommige lokalen
toor het examen te gebruiken, op 1,
2 en 3 October vacantie worden ge-
geven. De betrokken gemeentebesturen
rallen worden uitgenoodigd om ten
aanzien van degemeente- hoogere bur
gerscholen denzelfden maatregel te
treffen.
Het Nederl. Comité tot steun van
(Belgische en andere slachtoffers ont
ving tot dusver f 53.446.887 francs en
96 mark.
*r
Lotisico.
Omtrent de Lotisico-quaestio wordt in
dn desbetreffende kringen verteld dat de
Minister van Justitie besloten zou hebben
den polishouders in overweging te geven
df zaak langs den civiel-rochterlijken weg
tol oplossing te
Tegen uitvoer van paarden.
Om den ongeporloofden uitvoer van
paarden zooveel mogelijk tegen te
gaan, heeft naar Het Centr. meedeelt,
de garnizoenscommandant te Nijme
gen, luitenant P. S. De Voogt, in
overleg met de burgemeesters van
Ubbergen en Groesbeek, welke in staat
van oorlog zijn verklaard, een veror
dening vastgesteld,waarbij bepaald
wordt, dat het aan hen, die krachtens
eenig recht de beschikking hebben
over weiden, welke geheel of gedeel-
telyk liggen op een kortér afstand
v»n 1500 meter van de grens van het
Rijk, verboden is deze weiden voor
kot grazen van paarden te gebruiken
of te laten gebruiken.
De a.s. Gouverneur van Atjeh
en onderh.
Wij vernemen, dat luitenant-generaal H.
N. A. Swart, civiel en militair gouverneur
v®n Atjeh en Onderhoorigheden, in Mei
8-B. 'a lands dienst zal verlaten. Er zou
dan in Atjeh nog geen civiel bestuur wor
den ingevoerd.
Generaal Swart zou als gouverneur van
Atjeh worden opgevolgd door generaal-
majoor O. H. Van Rietschoten, gewezen
militair resident van Timor, thans c
mandant der 2de Militaire Afdeeling op
Java, tijdelijk als regeeringscommissaris
in de Wester-afdeeling van 'Borneo werk-
wiam. (N. R. Crt.)
Opwekking tot steun aan de
Ned. Herv. Kerk.
U® ring Enkhuizen heeft, naar de
N. R. Ct. meldt, een brief van den
volgenden inhoud gezonden aan de
Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk.
De ring Enkhuizen geeft uw verga
dering in overweging de vraag, of het
niet wenschelijk is te achten, dat van
het hoogste bestuur onzer kerk een
rondschrijven uitgaat aan de diaco
nieën, kerkvoogdijen, Weeshuizen en
andere heel- of httlf-kerkelijke instel
lingen, met name aan diegenen daar
onder, welke het beheer hebben over
welvoorziene kassen, om hen op te
wekken, ditmaal, in afwijking van het
overigens meer beperkt arbeidsveld,
aan de onder hun beheer staande
geiden een ruimere bestemming te
geven.
Met name zoo uw vergadering er
op kunnen wijzen, hoe de tegenwoor
dige algemeone nood binnenslands en
niet minder in het verwoeste België
het tot Christenplicht maakt voor een
ieder, die helpen kan, om te helpen
zooveel hij kan.
De ring Enkhuizen houdt zich over
tuigd, dat het mogelijk is en zeer
gewenscht, dat door een dergelijk
schrijven de niet 'weinige kerkelijke
fondsen in rustige streken van ons
vaderland hun welvoorziene kassen
althans voor een deel beschikbaar
stellen, nu aller hulp noodig is.
Waar zoo menigmaal is gerept van
belastingen van de gelden in de „doode
hand", doet zfch nu een goede gelegen
heid voor om te doen blijken, dat onze
kerkelijke administratiën vermogen
mede te leven met wat het nationale
leven beweegt en ruimer interesse heb
ben, dan voor het enge gebied binnen
de grenzen harer gemeente.
Ook hieruit heeft te blijken, dat onze
kerk met recht een nationale kerk
wenscht te heeten.
Er bestaat een Koninklijke Nationale
Steuncomité, er worden pogingen in
het werk gesteld om den velen ramp
zalig rondzwervenden Belgen een
onderdak te verschaffen, er is door
de regeering een Verdedigin^sfonds
gesticht; het zijn even zoo vele ge-
egenheden om mede te helpen, een
ieder naar zijn aard en voorkeur. Er
zijn vele streken van ons land, waar
de oeoenomisohe nadeelen van den
oorlog althans vöorloopig zeer luttel
zijn. Ook in die omgeving komen wel
voorziene kerk- en diaconiekassen voor.%
Het zal goed zijn, wanneer door de
Synode het oog van zulke beheerders
op ruimer arbeidsveld wordt gevestigd.
GOUDA, 21 September.
Gouda, 15 September 1914.
De tijdsomstandigheden laten niet
toe dat de gemeente öp langen termijn
eene leening sluit tot dekking van de
door den Raad toegestane buitenge
wone Uitgaven. Ter voorziening in
de behoeften van de gemeentekas en
van de kas der lichtfabrieken zal nu
geld op promessen opgenomen en ge
deeltelijk weder aan de lichtfabrieken
voorgeschoten moeten worden tot h00-
ger bedragen dan waarop bij de ge
meen tebegrooting voor 1914 is gere
kend, terwijl ook de daarop voorko
mende post voor rente van opgenomen
kasgeld ontoereikend zal blijken.
In verband met de tijdsomstandig
heden wederom zijn van gemeente
wege bij wijze van werkverschaffing
een aantal werklieden tijdelijk in dienst
genomen voor verschillenden arbeid aan
wegen, plantsoenen enz. De kosten hier
van zijn tot nog toe bestreden uit
eenige op de fabricage betrekking heb--
bende posten. Beter is het 0. i. deze
uitgaven gedeeltelijk te brengen ten
laste van den op de begrooting voor
komenden te verhoogen post vóór
werkverschaffing (Volgnummer 184)
en tevens den post voor onvoorziene
uitgaven te versterken.
De gemeente-begrooting voor het
loopende jaar zal voorts wijziging
dienen te ondergaan, wanneer Uw
Raad goedkeurt ons voorstel om op
den voet van de bekende circulaire
van den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel over te gaan
tot de instelling van een tijdelijk fonds
ter verzekering tegen werkeloosheid.
Het is niet mogelijk deze door de
tijdsomstandigheden noodzakelijke uit
gaven te bestrijden uit de gewone
middelen, zooals deze zijn geraamd
bij de vaststelling der loopende be
grooting. Misschien de eenige, zeker
de beste wijze van dekking dezer uit
gaven achten wij de beschikking over
een deel van het batjg saldo van de
gewone ontvangsten en uitgaven van
het dienstjaar 1913, hetgeen evenwel,
wij ontveinzen dit niet, bezuiniging op
de pntwerp-begrooting voor 1915 ten
gevolge moet hebben.
Wij hebben mitsdien de eer Uwe
Vergadering het volgende besluit ter
vaststelling aan te bieden
De Raad der gemeente Gouda
Gezien de voordracht van Burge
meester en Wethouders van 15 Sep
tember 1914, No. 95/1181
Besluit
De gemeente-begrooting voor 1914
te wijzigen door de volgende posten
te verhoogen:
ONTVANGSTEN.
Artikel 2 van Hoofdstuk I „Gedeelte
van het batig saldo der gewone ont
vangsten en uitgaven van het dienst
jaar 1913" (Volgn. 2) met. f4000.—
Artikel 11 van Hoofdstuk V „Bij
dragen voor bijzondere doeleinden door
Rijk, Provincie, instellingen of bijzon
dere personen verstrekt" (Volgnummer
44) voor een onderdeel j „bijdrage
van het Rijk in de kosten van ver
zekering tegen werkeloosheid" met
f 750.-
Artikel 8 van Hoofdstuk VII „Tijde
lijke geldleening ter voorziening in de
behoefte aan kasgeld" (Volgnummer
65) met f 30000.—
Artikel 10 van Hoofdstuk VII „Te*
ruggave van aan de gemeente-licht
fabrieken ter voorziening in gebrek
aan kasgeld verstrekte voorschotten"
(Volgnummer 67) met f 60000.
UITGAVEN.
Artikel 9 van Hoofdstuk VIII, „Kos
ten van werkverschaffing" (Volgnum
mer 184) met f 1Ö00.
Artikel 3bis van Hoofdstuk IX „Kos
ten van verzekering tegen werkloos
heid" (Volgn1. 187bis) met f 2000.—
Artikel 5 van Hoofdstuk XI „Rente
van tijdelijk ter voorziening in de
behoefte aan kasgeld opgenomen gel
den" (Volgnummer 204) met f 1000.
Artikel-1 van HÉ>fdstuk XIV „On-
voorzieneUitgaven"Wolgnummer 222)
met f 750.
Artikel 5 van Hoofdstuk XV „Aflos
sing van tydelijk ter voorziening in de
behoefte aan kasgeld opgenomen geld"
(Volgnummer 227) met f 30000.
Artikel 7 van Hoofdstuk XV „Voor
schotten aan de gemeente-lichtfabrie
ken ter voorziening in gebrek aan'kas
geld te verstrekken" (Volgnummer 229)
met f 60000.—.
De Raad voornoemd,
Secretaris. Voorzitter.
Aan den Raad der Gemeente Gouda,
Vrij?. Studie- en Prop. Olub.
Do Vrijz. Studie- en Propagandaclub
alhier houdt Dinsdagavond a.s. een
spoedvergadering in de bovenzaal van
het Café „Het Schaakbond".
Als punt van behandeling vermeldt
de agendaWat onze vereeniglng
in dezen tijd voor de
doen. iv nW *0
Waddinxveen. Zooéls we eene
week geleden mededeeldén, bestonden
er in deze Gemeente] plannen om te
geraken tot de oprichting van een
Steuncomité. Deze plannen zijn thans
verwezenlijkt. Het Comité waarvan
uit een aantal ingezetenen deel uit
maken (het Bestuur bestaat uit de hh.
G. van Dort Kroon, Burgemeester
Voorzitter, A. Kreupeling, Secretaris
en J. G. Herfst, Penningmeester) is
voornemens eerstdaags inschrij vings-
lijsten aan de, ingezetenen aan te
bieden.
veld uit Keizerstraat 64 naar Delft, Oos-
terstr.5 J. L. Boesten uit Raam 824
naar Klimmen.
INGEZONDEN.
Buiten verantwoordelijkheid der Red.
Olympia en T. O. P.
Mijnheer de Redacteur,
Gaarne zouden wy het volgende
opgenomen zien in uw veelgelezen
blad, bij voorbaat onzen dank.
In uw avondblad van 16 dezer lazen
wij hpt ingezonden stuk van de G. C.
en F. 0. „Olympia".
Ook wy wenschen te verklaren, dat
pogingen om een vereeniging te" be
werken, onzerzijds steun zullen heb
ben; Olympia m<tet dan echter niet
zijn wensch om haar naam onveran
derd te behouden, trachten door te
zetten, daar ook onze leden en aan
hangers zeer aan onzen naam gehecht
zyn.
Het Bestuur der G. V. V.,
„T. O. P."
Opgave van Personen
die zich gedurende de week van
5 Sept. tot 12 Sept. in de Gemeente ge
vestigd of deze verlaten hebben.
OE VESTIGDEN
C. J. Crols en gez. uit Turnhout in
Ürapiersteeg 40; K. M. A. Limbeek uit
Arnhem in L. Tiendeweg 98; A. Siebe-
ling uit Voorburg in Regentesseplantsden
10k C. Kraan uit Amsterdam in Gouwe
152; A. J. van der Logt uit Rotterdam
in Turfsingel 63; A. L. (Jroendaal uit
Nijmegen in IJssellaan 77; D. Benschop
uit Hilversum in Kuiperstraat 31; N. M.
J. Timmermans uit Amsterdam in Dub-
belebuurt 8; P. J. J. Trossel uit Dor
drecht in Markt 12.
V EBTliOKKBNMN
G. J. van der Ploeg uit Fluweelensin
gel 79 naar Arnhem, Instituut „Kleiq
Warnsborn" S. Bokhoven uit Jaagpad
19 naar Amsterdam, Ruijsdaalstr. 53g.
L. J. do Ven uit Wijdstraat 4 naar Ba
tavia (N.-I.); H. J. Slenters uit Nieuwe
Markt 19 naar Zwolle, Pannekoekdijk
E. Rolffs of Roelofs uit Nieuwehaven 3
naar Hilversum, Tromplaan 9; M. Laan
uit Gr. v. Bloiatr. 23 naar Watergraafs
meer C. S. van Buuren uit Nobelatraat
35 naar Breda, R. K. Gasthuis; N L.
A. Schilt uit Krugerlaan 79 naar Drift,
Oude Delft 162; P. van den iOng en gez.
uit P. C. Bothstraat 15 naar Rotterdam,
RaapOrststr. 23; J. A. W. M. 'Schone-
veld van der Cloet, uit Ooathavon 54 n&ar
's Gravenhage, v. Blankenburgstr. 5 P.
de Jong uit Prins Hendrikstr. -9 naar
Rotterdam, Goudschesingel 145; M. Kocx
uit Gouwe 158 naar Watergraafsmeer,
Breedeweg 39; J. B. Roodbol uit Laza
ruskade 2 naar Utrecht, Springweg 68
H, S. H. van Pelt en gez. uit v. Bever-
ninghlaan 18 naar Utrecht, Koningslaan
57; J. M. Bruikman uit Walesteeg 23
naar Culeraborg Westerwal 86 A. E.
C. U. Hannsma uit Fluweelensingel 94
naar Zuidhorn; H. H. de Korte uit
Markt 53 naar Waddinxveen; N. Riet-
Beroep op het Amerikaansche volk.
Naar uit NEW-YORK wordt gemeld i»
aldaar aangekomen Mevr. Van der Velde,
•ehtgenoote van den Belgischen minister,
teneinde een beroep te doen op den steun
van het Amerikaansche volk voor haar
Belgische landgenooten, die door den oor
log in nood verkedren.
Aan het Westelijk Front.
Hovig gevecht bij Peronne.
LONDEN, 21 Sept. Naar aan de Daily
Mail uit Amiëns wordt geseind is eon he
vig gevecht begonnen. Uit Péronne wordt
gemeld dat de Franschen pogen den rech
tervleugel der Duitsche troepen om te
trekken.
Kolonel Von Reuter.
Kolonel Von Reuter (bekend uit de
Zabern-affairo) wiens dood reeds werd
gemeld, blijkt in leven te zijn, alleen zijn
paard werd ondor hem doodgeschoten.
PARIJS, 21 Sept. Officieel commu
niqué van gisteravond 11 uur
De troepen der geallieerden hebben
op den linkervleugel ten noordeh van
de Aisne westelijk van Soissons he
vige tegenaanvallen van den over-
machtigen vijand moeten doorstaan,
en eenig terrein moeten ruimen, dat
echter terstond daarop werd heroverd.
Op den rechteroever van deOise wordt
de, voorwaarts ruk^eqde beweging der
geallieerden voortgezet.
Ten noorden van Reims werden alle
aanvallen afgeslagen.
In het centrum behaalden de bond-
genooten nieuwe voordeelen.
In het gebied van Argonne is de
toestand onveranderd.
In de streek van Woevre worden
de troepenbewegingen zeer bemoeilijkt
door den regenval der laatste dagen.
Generaal de Maudhey heeft op het
slagveld het commandeurskruis van
het legioen van eer ontvangen.
De beschieting van Reims.
LONDEN, 21 Sept. De Timescorr.
te Parijs seint dat volgens een oog
getuige de beschieting van Reims
Vrijdag aanving. De Duitschers had
den een stelling ingenomen op een
hoog gelegen terrein ten noorden van
de stad.
De Fransche positie bevond zich
ten zuiden en ten westen van Reims.
De zegsman verklaarde dat de ver
sieringen en de gekleurde ramen door
granaatscherven vernield waren.
Uit Bordeaux wordt geseind dat de
kathedraal in vlam staat.
BERLIJN (E.), 20 Sept. Sedert drie
dagen zijn de Duitschers tot het offensief
overgegaan. De Duitsche rechtervleugel
is zeer versterkt evenals het centrum. De
hoofdmacht staat tusschen Bery, Aubac en
het Woud van Argonne. De vesting Ver
dun, waarop het Fransche middenleger
steünt, wordt van twee kanten aangeval
len met het zware 42 c.M.-geschut. On
danks het slechte weer zijn in hot Duit
sche leger weinig zieken.
Aan het Oostelijk Front
LONDEN, 21 Sept. Uit Rome wordt aan
de Daily Mail geseind dat de Oostenrijk
sche generaal Von Auffenberg zich met
zijn leger uit Polen heeft kunnen terug
trekken.
Generaal Dankl zou van Krakau zijn
Des namiddags te vijf uur had tusschen
Irpe en Eronteghem op den Gentschen
Steenweg een schermutseling plaats tus
schen oen patrouille Duitsche wielrijders
en een patrouille Belgische infanterie. De
Bolgen openden het vuur waarbij een
Duitseher werd gewond. Toon de Duit
schers versterkingen kregen moesten de
Belgen langs Impo naar Lede, waar zij
gekampeerd waren vluchten.
GENT, 20 Sept. Vrijdagmiddag
de Duitschers Dendermonde weer gebom
bardeerd. De Duitschers beschieten do
stad voortdurend om te beletten dat do
Belgische troepen langs die zijde oen uit.
val uit Antwerpen doen.
Op den Steenweg naar Oordeghem wer
den Zaterdagmiddag Duitsche troepen ge
zien die uit Aalst kwamen. Om 10 uui
passeerde ook een troep Duitsche wiol-
rijders. Door de Belgische troepen wer
den maatregelen genomen om deze vor-
kenners te omsingelen.
Tusschen Gilles en Dendermonde had
Vrijdag een schermutseling plaats.
GENT, 21 Sept. De Duitschers
versterken zich te Gembloux en tus
schen "Waveren en Leuven. Auto's
niet voorzien van papieren geteekend
door het Brusselsch legercommando,
worden uit deze streek geweerd.
In de Zwarte Zee.
NAPELS, 20 Sept. Hier is bericht ont
vangen, dat een Russisch eskader in de
Zwarte Zee bij de Dardanollen gereed
ligt. "De Turksche vloot is eveneensge
reed.
LONDEN, 21 Sept. Volgens de
Globe is de hofmaarschalk van den
Koning van Engeland, Lord John
Hammiltpn, gesneuveld.
Fransch communique.
ï-Gravenhage, 21 Sept. De Fransche
legatie deelt hedenmiddag mede:
De veldslag duurt over het geheele
front voort zonder belangrijke wijzi
gingen.
Op den rechteroever dor Oise bezet
ten de Franschen tegen het einde van
den dag dó lijn Ressoni sur Matzo
Ribecourt,
Tusschen de Oise en Craone is de
toestand ongewijzigd. Een vaandel
werd veroverd.
Tusschen Craonne en Reims heeft
dé vrjand een heftigen aanval gedaan
en is teruggeslagen.
,Het bombardement van Reims duurt
voort. De Kathedraal is verwoest.
In Champagne hebben wy Souin
en Melzicourt ingenomen.
Aan dén rechtervleugel is cle toe
stand niet gewijzigd.
BERLIJN (E.), 20 Sept. Do oorlogs
correspondent van de „Taglicho Rund
schau" schrijft over do Russische wreed
heden:
„Met oigen oogen on oofon heb ik mij
er van overtuigd, dat het Russische logor
niet bestaat uit eerlijke eji ridderlijke sol
daten. Do wreedheden, welke "door de
Russische legérs zijn bedreven, kunnen
niet aan onkole individuën worden toege
schreven: wat wij hior zien, wijst er op,
dat er sprake is van een methodische
wijze van werken. Over do geheele linie
in Oost-Pruisen van Hohenstein over Nor-
denhtirg en Intorburg tot aan Stallupoo-
nen zag ik overal sporen van do wrood-
hoden dor Russen."
De Russische troepen bevonden zich op
c.a. 90 mijlen afstand van Krakau.
ROME, 21 Sept. Berichten uitCet-
tinje melden, dat de Montenegrijnen
Goradza in Bosnië hebben bezet, 32
K,M. van Serajewo.
De Duitschers in België.
GENT, 20 Sept. Zaterdagmorgen te on
geveer half acht werd een patrouille Duit
sche soldaten gezien te Erpe-Vijfhuizen,
even buiten Gent. De patrouille bestaande
uit 40 Uhlanen nam de richting Eron
teghem, waar zij kampeerde op denStecn-
weg.
V 0 e t b a 1.
De wedstrijd tusschen Gouda 1
T. O. P. I op het Gouda-terrein eindig
de gisteren met een 6—0 overwinning
voor Gouda. Scheidsrechter was de
heer.W. Sanders.
MARKTBERICHTEN.
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien redelijk
aanvoer, prijzen wareo^voor 1ste kw.
40, 2e 35 en 3e 30 COTt per half kilo.
Vette Kalveren goede aanvoer,
Lste kw. 28, 2e 25, 3e 21 cent por
half kilo.
Vette varkens goede aanvoer,
lste kw. 30, 2e 27, (3e 23 cont per
half kilo.
Schapen en lammeren goed ann-
Handel in vet vee redelijk, prijzen
als vorige week. Vette kalveren flauw.
Vette varkens willig. Schapen en lam
meren onveranderd in prijs.
van het Koninklijk Meteriologisch
Instituut tel DE BILDT.
Hoogste barometerstand 765.2 te
Vlissingen, laagste stand 755.1 te
Memel.
Verwachting tot den volgenden dag
Zwakke tot matige noordelijke tot
noordwestelijke wind, gedeeltelijk be
wolkt, weinig of geen regen, zelfde
tetnperatnur.