Birmenlaiid.
STATEN GENERAAL
Stadsnieuws.
Laatste Berichten.
Rechtszaken.
Telegrafisch Weerbericht
MARKTBERICHTEN.
Een Servisctk officieel communiqué
van 18 Sept. geeft een zeer gunstige
meening omtrent de operatie tegen
Oostenrijk en verklaart dat het Oos-
tenryksche leger geheel gedemorali
seerd en door een paniek getroffen
vlucht voor de Servische troepen.
Het Montenegrijnsche leger staat nu
op slechts 15 K.M. afstand van de
Bosnische hoofdstad en heeft een rijke
buit gemaakt.
De rijsttoevoer naar Deli.
Een Reuter-bericht uit Singapore
zegt dat de handelsroutes ten Westen
van Penang de laatste dagen zijn ge
sloten doordat de Duitsche kruiser
Emden 5 schepen tot zinken heeft ge
bracht en een zesde genomen, hetwelk
daarna met de bemanning van de ge
zonken schepen is vrijgelaten.
Waarschijnlijk bedoelt het Reuter-
bericht dat de geregelde stoomvaart
diensten tusschen de Voor- en Achter-
Indische havens zooals Colombo,
Madras, Calcutta; Rangoon en de
andere Burmaneesche rijsthavens en
de Straits-havens Penang en Singapore
zijn gestaakt. Wij maken dit ook op
uit eeq bericht van Lloyd's agent te
Rangoon, dat het Engelsche stoomschip
Clan Matheson een stoomschip van
4735 ton van de Clan-lijn, (lat tusschen
Voor- en Achter-Indische havens voer
op 15 September in de Golf van
Bengalen door de Emden in den grond
is geboord.
Het sluiten van deze routes zal ook
inhouden een, althans tijdelijke, staking
van den Engelschen maildienst tus
schen Europa en Oost-Azië, welke ook
voor Nederlandsch-Indië, in 't bijzon
der de Oostkust van Sumatra, een van
de belangrijkste buitenlandsche post
verbindingen is.
Tevens zou het beteekenen een
feitelijke afsluiting van den rijsttoevoer
van Rangoon naar Deli. Zooals men
weet, betrekt dit gewest voor zijn aan
zienlijke koeliebevolking het hoofd
voedingsmiddel, de rijst, hoofdzakelijk
uit Rangoon,. Bij het uitbreken van
den oorlog bestond er in Deli vrees
voor rystnood en de Indisfhe regeering
heeft toen bij uitzondering een groote
partij van Java naar de Oostkust van
Sumatra gezonden, echter een betrek
kelijk toch beperkte hoeveelheid. Ge
regelde aanvullingen moeten van
Rangoon komen. Dit geschiedt met
Engelsche schepen met overscheping
te Penang. Misschien kan voor dezen
onontbderlijken rijsttoevoer nu een
Paketboot beschikbaar worden gesteld.
(N. R. Crt.)
Caisse d'emprunt te Antwerpen.
Te Antwerpen heeft zich een con
sortium gevormd, bestaande uit dq
groote banken en bekende financiers,
dat zich ten doel stelt voorschotten te
verleenen, tegen deugdelijk onderpand,
aan personen, die gebrek aan gereed
geld hebben om te leven. Geen winst
wordt daarbij beoogd; directeuren,
commissarissen en personeel werken
zonder vergoeding. De naamlooze ven
nootschap draagt den naam van Caisse
d'emprunt. Het maximum der voor
schotten zal 500 fr. per maand en per
gezin bedragen, dus 6000 fr. per jaar
de rente is 5 pet. per jaar.
Het kapitaal bef! raagt 250,000 fr. en
is uitsluitend garantiefonds voor de
Nationale Bank, welke de noodige
gelden zal voorschieten. De lyst der
deelnemers vermeldtde Banque
d'Anvers, Banque Centrale Anversoise,
Crédit Anversois, Banque de l'Union
Anversoise, Banque de Commerce,
Banque de Crédit Commercial, Soc,
franchise de Banque et de Dépots,
Banque générale Beige, Banque
d'Epargne et de Crédit, Caisse hypo
thécaire Anversoise, Crédit National
industriel, Banque Italo-Belge, Banque
Anversoise de Fonds publics et d'Ês-
compte, Banque populaire Anversoise,
Banque populaire pour l'arrondisse-
mont d'Anvers, Caisse internationale,
Caisse de liquidation, Caisse des valeurs
industrielles, Banque Jos. J. Legrelle,
Banque de Kinder, Bunge Co., L.
Lambert, Jos. Opdebeek.
Voorzitter van den raad van beheer
is M. Gevers, van de Banque d'Anvers.
Zetel zijn de lokalen der Banque
de Reports, Meir. (N. R. Crt.)
DRIE ENGELSCHE KRUISERS IN
DEN GROND GEBOORD.
HOEK VAN HOLLAND, 22 Sept.
Het ss. Titan rapporteert dat in de
Noordzee drie Engelsche kruisers door
Duitsche onderzeeërs in den grond
zijn geboord.
De Titan heeft dooden en gewonden
aan boord.
IJMUIDEN, 22 Sept. Het Nederl.
ss. Flora heeft in de Noordzee c.a. 270
Engelsche matrozen opgepikt van drie
Engelsche kruisers die door Duitsche
onderzeeërs, ter hoogte van den Nieu
wen Waterweg tot zinken zijn ge
bracht.
De Engelschen worden gehuisvest
in hotels, hospitalen en het Roode
Kruis.
IJMUIDEN, 22 Sept. Het ss. Flora
rapporteert dat 20 mijlen ten N.W.
van den Nieuwen Waterweg de En
gelsche kruisers Hogue en Aboukir
getorpedeerd werden door Duitsche
onderzeeërs. Later werd de kruiser
Cressy zinkende aangetroffen, 287 iqan
werden opgepikt en in hospitalen en
Roode Kruis ondergebracht. Er zijn
1 doode en verschillende gewonden
aan boord.
HOEK VAN HOLLAND, 22 Sept.
De Titan had aan boord 23 man en 5
dooden. Het aantal der omgekomenen
bedraagt vermoedelijk 1200.
De gezamenlijke bemanning der
kruisers bedraagt c.a. 2400 man.
Omtrent den ondergang der drie
Engelsche kruisers vermeldt de N. R.
Crt. de volgende bijzonderheden, welke
de wachtpost Dirkzwager aan het blad
mededeelde
Gisteremiddag om vier uur kreeg ik
het 8.8. Titan van de Kon. Nederl.
Stoomboot-Mij. uit Leith naar Rotter
dam in zicht. Zij voerde de kantoor-
vlag en de nationale vlag halfstoks.
Bij de Westpost nam zij een loods en
stoomde toen naar de stoomloodsboot
van den onderzoekingsdienst. Deze
voer de Titan vooruit naar binnen,
met het sein op Z. I. J., dat wil zeg
gen gewonden en dooden aan boord.
Aanstonds werdtoen aan den wal
geneeskundige hulp gewaarschuwd,
ook uit 's Gravezande. Toen de Titan
daarop aan den steiger meerde, waren
doctoren, officieren en manschappen
uit het fort, en de commissie voor
eerste hulp bij ongelukken aanwezig,
met de noodige brancards.
Toen ik aan boord kwam, gaf eon
der Engelschen mij de lijst der gered
den, om naar Engeland over te seinen.
Het aantal geredden bedroeg twintig.
Kapitein Berkhout, van de „Titan,
had het zeer druk met het ontschepen
van de geredden, zoodat hij mij slechts
heeft kunnen vertellen, dat hij gisteren
morgen om 7 uur, op 'n 30 mijl uit
de Hollandsche kust, een Engelschen
kruiser zag zinken. Hij stoomde er
aanstonds op af, en zag inmiddels nog
twee andere kruisers in de diepte ver
dwijnen. Ter plaatse aangekomen dreef
daar, te ^midden van veel wrakhout,
een menigte drenkelingen, zoowel
dooden, als gewonden en blijkbaar nog
fri8sche zwemmers. Er werden prll4
van opgepikt, waarvan het grootste
deel aan Engelsche torpedobooten werd
overgegeven. Vijf stierven er aan
boord er waren vijf gewonden met
been-, armbreuken en borstkneuzing,
blijkbaar na het torpedeeren opgedaan.
De vijf dooden zijn overgebracht
naar het gebouw van de Holland
Amerika Lijn aan den Hoek, wier
vlag hen dekt. Zij waren niet gewond,
zyn bezweken ten gevolge van het
langdurig drijven in zee.
De zwaarstgewonden zijn overge
bracht naar de ziekenzaal van het
R. K. militair tehuis.
Onder de geredden is een. jonge
matroos van 16, 17 jaar. Toen zijn
schip zonk, zwom hjj naar den twee
den kruiser, werd opgepikt, waarna
ook deze bodem getorpedeerd werd.
Toen zwom hij naar den derden krui
ser, die hem opnam en aanstonds even
eens in den grond werd geboord. Het
torpedeeren van deze drie zeebodems
was binnen een half uur geschied. De
Engelsche kruisers zijn blijkbaar ver
rast door de duikbooten. Ovef het
aantal hiervan was men het niet eens.
Er werd gesproken van één, van drie,
van vijf. Maar de geredden stemmen
hierin overeen, dat van de drie En
gelsche schepen niet geschoten is. Ieder
schip was bemand met 750 koppen,
waaronder 50 officieren.
De meeste drenkelingen waren bijna
totaal ontkleed. Enkelen verklaarden
te kooi te hebben gelegen, toen hun
schip zonk. Zn hadden onder het
zwemmen hun laatste kleeren uitge
daan. De bemanning van de Titan
gaf hun ter dekking wat er aan boord
was. Toch kwamen er nog aan wal,
bijvoorbeeld in hemd en onderbroek,
met een zak omgebonden.
De bemanning had onder de me
nigte drijvende schipbreukelingen een
reddingboei zien drijven, met vijf lijken
er aan geklemd. Een drenkeling was
opgepikt in de sloep, maar bij het
overbrengen op de Titan viel hij weer
in zee, greep een touw, toen kneep
de sloep, die tegen boord sloeg, zijn
arm af. Hij verdween in de diepte.
De hand bleef vastgeklemd aan den
reep.
Anderen vertelden, dat nog enkele
stoomtreilers aan het reddingswerk
hsbben deelgenomen. Een der gered
den zei, dat hij vijf uur zwemmende
was geweest.
De geredden en de lichtgewonden
zijn in het fort van Hoek van Holland
geïnterneerd en voorloopig geholpen
met Nederlandsche militaire kleeding.
Toen wij ons daar 's avonds om tien
uur nog meldden, liet de commandant
ons zeggen, dat alle menschen sliepen.
Vóór het fort ontmoetten wij den
etappen-arts, overste dr. Nord, gede
legeerde van het Roode Kruis te Rot
terdam, die op het eerste bericht aan
stonds met zyn staf per auto naar den
Hoek was gegaan. Hij was vergezeld
van majoor Wilkens, dr. Sturkop,
officier van gezondheid, toegevoegd
aan den etappenarts, en de eerste
luitenant-chauffeur V. M- A. K. Hoe-
veis.
Dr. Nord deelde mij mede, dat de
heeren de zieken en gewonden had
den bezocht, en dat zij nu allen na
de beste verzorging, heerlijk onder
de wol lagen. De geredden, die het
er goed afgebracht hadden, waren
zeer opgewekt en dankbaar. Vooral de
blijmoedigheid van den 17-jarigen jon
gen had hen getroffen. Hij was trom
melslager aan boord. Zoo spoedig de
toestand der zieken het toelaat, worden
zij naar Rotterdam geëvacueerd. Ook
de Engelsche consul had hen bezocht.
Bij de vijf gewonden zijn inmiddels
nog vier man ziek gebleken. Zij lijden
aan longontsteking, door het lange ver
blijf in het water.
De doctoren Ten Kate en Rijken,
en de reserve-officieren van gezond
heid van het fort, Dr. Porteine hadden
hen aanstonds behandeld.
Kapitein Berkhout van Titan hoeft
aan de N. R. Ct. nog het volgende
meegedeeld
Het gevecht is gistermorgen onge
veer om 7 uur begonnon, dertig uit
de kust in Z.Z.O. richting ik zag een
Duitsche torpedoboot met groote snel
heid in N.N.O. richting wogstoomen.
Ver-weg, aan den horizont zag ik de
drie kruisers Aboukir, Cressy en Hogue
en na een tijdje was er een verdwe
nen. Eerst wijdde ik hieraan geen
aandacht, maar toen ik even later
nauwlettend uitkeek, zag dat nog een
ander was verdwenen. Er was rook
en ik hoorde .een lichte ontploffing.
Dadedelijk zette ik daarheen koers
en in de buurt gekomen heb ik twee
booten laten strijken om de manschap
pen te reddem. die ik in het water zag
rondzwemmen. Ik heb zoo 114 man
aan boord gekregen, onder wie 3 of
ficieren. Allen waren naakt, want zg
hadden zich 'in het water van hun
kleeren ontdaan. Een van deze offi
cieren was commandant W. F. Sells
van Plymouth. Het horloge, dat hij
aan zijn pols droeg, stond stil op 5
minuten over 7 en het was 10 uur,
toen ik hem oppikte.
Allen waren uitgeput en- zoodra de
commandant aan boord was viel hij
uitgeput neer. Hij kreeg wat wijn te
drinken en na ongeveer tien minuten
was hij bijgekomen. Hij stond op,
glimlachte en zeideDat was een
langdurige zwempartij. Hij vertelde,
ongeveer drie uren in het water gele
gen te hebben.
Later, toen al het mogelijke gedaan
was om de schipbreukelingen te red
den, hoorde ik, hoe hij van de eerste
kruiser, die getroffen werd, overboord
sprong toen zijn schip begon te zinken.
Hij zwom uit de draaikolk van het
zinkende schip en werd opgepikt door
een van de andere kruisers maar wel
dra werd ook deze door een torpedo
getroffen en J>egon te zinken. Hoewel
commandant Sells opnieuw in het
water moest springen, is hij door de
ontploffing njet getroffen en er in ge
slaagd zich weer uit de zuiging van
het zinkende schip te redden. Een
derde kruiser nam hem op, maar hij
was nog niet lang aan boord voor ook
deze door een torpedo tot zinken werd
gebracht. Hij moest weer in het water
springen en klampte zich vast a^n een
stuk van het wrak, vanwaar hij nu
eindelijk gered werd.
Op onze vraag, of hij mee naar
Holland wilde, antwoorde hij, liever
naar Engeland te gaan en wij hebben
hem aan boord van de torpedojager
Lucifer gebracht en ik hoop, dat hij
nu veilig in zijn land is. De Lucifer
heeft ook de meeste andere schipbreu
kelingen van mijn schip overgenomen
en zij, die overbleven, heb ik naar
Hoek van Holland gebracht.
Enkelen van de gerredden beweren,
dat twee van de drie torpedobooten,
die den aanval deden, gezonken zijn.
Zeker is, dat ik alleen één torpedoboot
met groote snelheid in de richting van
Cuxhaven heb zien wegstoomen, nadat
de drie kruisers getroffen waren.
Toen ik met mijn schip bij de krui
sers was gekomen, waren daar reeds
twee kotters uit Lowestoft, bezig
met de redding van de manschappen
die in zee lagen. Er was een sloep
van een der oorlogsschepen te water
gelaten, vol menschen en overal rond
om matrozen, die zich vasthielden aan
stukken hout, terwijl er enkelen vast
geklampt waren aan een tafel.
Kapitein Berkhout is zelf nog bij
zijn pogingen tot redding te water
gevallen.
De Flora, ook van de Kon. Ned.
Stoomboot-Mij., heeft meer dan 200
man opgepikt en naar IJmuiden ge
bracht. De Lucifer is te laat gekomen
om nog iemand te redden, maar heeft
vele geredden van de andere booten
overgenomen.
Commandant Sells heeft zijn horloge
als herinnering geschonken aan een
van de maats van de Titan.
Een regeeringstelegram aan de En
gelsche legatie te 's-Gravenhage noemt
de in den grond geboorde kruisers
schepen van een betrekkelijk oud type,
14 jaar geleden gebouwd, en vermeldt
voorts dat een belangrijk deel van de
bemanningen is gered.
Omtrent het aandeel dat de Titan
had bij het redden der schipbreuke
lingen der Engelsche kruisers, vertelt
een officier van dat schip aan de N.
R. Crt. het volgende
De Titan was Zondagmorgen met
slecht weer van Leith vertrokken en
zette koers naar Rotterdam.
Gistermorgen te 7 uur ontdekte ka
pitein Berkhout, bij hooge zee, aan
den horizon drie Engelsche oorlogs
bodems. En reeds na een kwartier zag
hij de Hogue, Aboukir en Cressy één
voor één zinken.
De Titan spoedde zich naar de plaats
van het onheil en kwam daar te 9
uur 20 aan. Het schip bevond zich
weldra te midden van vele drenkelin
gen, sloepen en wrakhout van de ge
zonken kruisers.
De gezagvoerder gaf onmiddellijk
bevel, de twee reddingsbooten uit te
zetten. Deze keerden twee keer terug,
vol met drenkelingen, die op de Titan
werden opgenomen. De bemanning
stelde dadelijk alles in het werk, om
de geredden zooveel mogelijk op hun
gemak te brengen.
Terwijl de twee reddingsbooten bezig
waren, die schipbreukelingen aan boord
te brengen, kwamen er ook nog een
aantal naar de Titan gezwommen, die
met haken en touwen binnen werden
gehaald. Ook was een van desloepen
van f de gezonken oorlogsschepen bezig,
drenkelingen op te nemen.
Zoodoende kreeg de Titan 114 schip
breukelingen aan boord, waarvan er
reeds 5 bleken overleden te zijn.
Nog eens gingen de twee reddings
booten er op uit, doch deze derde reis
was tevergeefschbeide booten keer
den terug, zonder nog één schipbreu
keling ontdekt te hebben.
Het was toen kwart voor/12 en
juist wilde de Titan haar reis naar
Rotterdam vervolgen, toen eenige En
gelsche torpedobooten ter redding
kwamen opdagen. Ze kwamen echter
te laat.
Onder de geredde schipbreukelingen
bevond zich ook de gezagvoerder van
een van de gezonken kruisers, die,
nagenoeg geheel ongekleed, door een
der reddingsbooten werd opgepikt. Ook
een reddingsboei van de Cressy werd
opgevischt en aan boord van de Titan
gebracht.
Te .12 uur 40 werd de Titan aan
gehouden door de Engelsche torpedo
boot Lucifer, die den gezagvoerder
van de Titan verzocht, de geredde
schipbreukelingen te mogen overne
men. Aan dit verzoek werd natuurlijk
voldaan. Er gingen toen 89 van de
114 geredde aan boord van de Luci
fer. De 5 doode en 1 gewonde bleven
op de Titan, alsmede 19 schipbreuke
lingen, waarvan er een aantal licht
gekwetst waren, en weer anderen door
het lang in het water liggen zoo ver
suft waren, dat ze niet in staat waren,
op de Lucifer over te gaan.
Te ongeveer halfzeven kwam de
Titan te Hoek van Holland aan en
nadat de 5 dooden en 20 overlevenden
aan wal waren gebracht, werd naar
Rotterdam opgestoomd, waar het
stoomschip, dat een lading kolen aan
boord had, te circa half negen aan
kwam.
Het in den grond boren van de
drie Engelsche kruisers heeft plants
gehad in de Noordzee op52°20'N.B.
en 3° 36' O.L., op ongeveer 30 mijlen
Noordwest van den Watérweg.
Kiesrecht.
In antwoord op de betrekkelijke
vraag van het Kamerlid, den heer
Albarda, heeft de Minister van Bin-
nenlandsche Zaken, mr. Cort van der
Linden, medegedeeld, dat een wets
ontwerp in voorbereiding is, strekkende
ter voorkoming van verlies van kies
recht als gevolg van de tegen woor^|
omstandigheden.
Handel op Rusland.
Van deskundige zijde schrijft gn
aan het Vad:
Hoewel de tijd nu niet bepaald ga.
stig is om nieuwe handelsrelaties ai
te knoopen, is toch misschien oj*
kwaad, er eens op te wijzen, dat,
de handel tusschen de met eikand*
oorlogvoerende mogendheden geheil
stil staat en dat na 't sluiten van da
vrede wellicht nog langen tijd het g*
val zal wezen, daardoor voor Ned*
land een gunstige gelegenheid ga-
schapen wordt om tijdelijk of duur
zaam zijn handelsrelatien uit te breiden.
Zonder nu bepaalde producten op
h|t oog te hebben, moeten we er ais
herinneren dat ongetwijfeld vele vaa
die producten, uit andere landen bv.
in Rusland ingevoerd, ook in Holland
vervaardigd worden of door ons'te
betrekken éijn. Wil men inlichtingen
omtrent handelsartikelen in Rusland
te plaatsen, aan het Russische consu
laat te Rotterdam, v. Vollenho?**.
straat 60a, worden gaarne inlichtingen
verstrekt.
Verhulst en Reimers.
De Nederlandsche officieren Verhuist
en Reimers, die zich nog steeds in
gevangenschap in Albanië bevonden,
zijn den 21n dezer maand te Duraszo
aangekomen, van waar zij den vol
genden dag de reis naar Nederland
zouden ondernemen.
Bovenstaand verblijdend bericht u
aan het Departement van Buitenland
sche Zaken bijna gelijktijdig ontvan
gen namen de Italiaanscne, Oos-
tenrijksch—Hongaarsche en Ruraeen-
Bche Regeeringen.
Met dankbaarheid moge worden
herinnerd aan de onvermoeidepogin-
gen, die vanwege genoemde Regee
ringen zijn in het werk gesteld, om
de bevrijding van onze officieren te
bewerken.
Een bom in Maastricht.
Aangaande het gisteren te Maastricht
voorgevallene is, bij navraag aan het
N. v. d. D. gebleken, dat de onbekende
vliegmachine niet één maar twee
bommen heeft geworpen.
De ontploffing t*an de Brussebohe-
straat is veroorzaakt door de tweede,
de eerste is neergekomen op de vlak
voor het gesticht Oalvariënberg gekfN
weide, maar niet ontploft. Zooals abr
weet, worden op het oogenblik in het
gesticht nog verscheidene gewonden
verpleegd, waarom de 5 Roode Krni»-
vlaggen op het gebouw wapperen.
Wat de tweede bom betreft, het is
wonder, dat alles zoo goed, ie afge-
loopen. Tien huizen verder werd een
stuk plaveisel van 6 K.G» op den
zolder gevonden.
De vliegmachine vloog «öo hoog en
het weer was zoo nevelachtig, dat men
haar nauwelijks zien kon, laat staan
de nationaliteit herkennen.
De projectielen waren vrjj lange,
ronde granaten met spitse punt. Bij
de ontploffing was de slag zoo hevig,
dat, naar iemand uit de bunrt ons
meedeelde, iemand in Den Haag, met
wien hij juist intercommunaal stond te
telefonoeren, het geluid hoorde.
De vliegmachine zou volgens oog
getuigen van Zuid-Westelijke naar
Noord-Oostelijke richting gevlogen zijn.
De militairen schoten er op. De bom
werd uitgeworpen bij de Brusselsche
Poort en kwam terecht in den toin
van den heer Graafland in de Brns-
selsche straat, waar zij groote ver
woestingen aanrichtte. Ze sloeg een
gat van een halven meter diep met
een middellijn van 1.50 M. Een deor
in de buurt van het gat was 17 maal
doorboord boomen sloegen-half door
midden en de keien vlogen-tot op een
dak en over de muren in de tuinen
aan weerszijden heen. Zelfs werd een
muur op 30 meter afstand beschadigd.
Alle ruiten, ook op de binnenplaats,
ruim 100, zijn gebroken. De familie,
die in een binnenkamer, uitziende op
de binnenplaats, aan het ontbijt zat,
werd door een vreeselijken knal opge
schrikt de scherven der ruiten vlogen
in de kamer allen vluchtten de straat
op. De dienstmeid, die uit de keuken
kwam, werd tegen den grond gewor
pen en een paar meter ver wegge
slingerd.
De militaire en burgerlijke autori
teiten waren spoedig ter plaatse
niemand kon juiste inlichtingen geven
van welke nationaliteit de vliegmachine
was.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag 22 Sept. 12 n.
Voorzitter: de heer Goeman Bor-
gesins.
De Voorzitter doet mededeeling van
ja D,men
knaken van de Degrootingscommis-
met aan wijziging van hnnne
^ot'leden*der HuishoudelijkeCom-
-«gae worden gekozen de heeren
Sjman en Loeff; tot- leden dér
Commissie voor de Stenographic en
voor de Tactygrafische inrichting
«orden herkozen de heeren de Savor-
uin Lobman, de Beaufort en Van
Besloten wordt eiken Vrijdag waarop
do Kamer vergadert, des namiddags
3«/, n. gelegenheid te gegeven tot het
joen' van vragen.
Overgegaan wordt tot het trekken
dor '5 afdeeljngen, waarvoor daarna
benoemd worden tot voorzitters de
boeren Bos, Van Vlijmen, Loeff, de
Ugoster en Helsdingen, en tot onder
voorzitters de heeren Tydeman, de
Visser, Lohman, Eland en Ter Laan.
Be regeling der werkzaamheden
*ordt vervolgens vastgesteld.
Be vergadering wordt verdaagd tot
Dipdag (i Oct.
der leden welke deel znlien
GOUDA, 23 September.
Gasleidingen in den Noordelijken
IJseldijk.
Door den Raad van State, afdeeling
geschillen van bestuur is in de heden
morgen gehoqden vergadering behan-
handelt het beroep ingesteld door
Dijkgraag en Hoogheemraden van
Rijnland tegen het besluit.„xaü Qed.
Staten van Zuid-Holkwi waarbij aan
de gemeente Goud^ vergunning
verleend tot het leggen van eene gas
leiding in het gedeelte van den bi.
Rijnland in beheer en ondorhoud
zijnden Noordelijken IJseldijk.
Rijnland voert o.a. jan, dat de dijk
door herhaalde opgravingen zal ver
zwakken, waardoor overstroom ing
dreigt.
t Het bestreden besluit is gehand
haafd, maar de aan de vergunning
verbonden voorwaarden werden zoo
gewijzigd, dat aan dit on dergelijke
bezwaren tegemoetgekomen woïtit.
De komeet,
lederen avond, en den geheelen
'tocht door, kan ipen nu zoo doet
j§t N. v. d. D. opmerken do komeet
tia Dölavan (1913) zeer goed waar-
'ïlÖiëh "Ttfdtétf dè lüfcht ftiaaf Hólde#
gënoeg is. Zelfs toen de maan in haar
Itotste kwartier storend werkte, bleef
l'ie nog goed te zien.
Zondagavond stond de komeet bijna
vlak onder de beide eerste sterren van
den Wagen (alpha en beta Groote
Beer), in het verlengde van
die twee. -Hoewel ze laag bij den
noordelijken horizont staat, valt dade
lijk in het oog, dat dit geeü ster is
de kern is wel ster-achtig, maar het1
geheel is wazig' en een vage staart
Iterkt zioh eenige graden ver uit van
de zou af, dus naar bpven rechts.
Later in den nacht rijst ze hooger en
is dan nog duidelijker waar te nemen.
De glans van den „kop" der komeet
komt overeen met een vrij heldere
ster van de vierde grootte. Ze beweegt
zich nu vrij snel naar links,
Hoewel geen treffend verschijnsel,
is „Delavan" toch ook geen onbetee-
kende komeet, en vermoedelijk zal ze,
na haar perihelium gepasseerd te zijn,
nog mooier worden.
Arnold Spoel.
Do Gemengde Zangvereeniging Ar
nold Spoel zal Woensdag 30 dezer des
avonds half negen in de bovenzaal
der sociëteit „de Réunie" een alge-
meene vergadering houden, waarin
o.a. aan de orde komen de rekening
en verantwoording van den penning
meester, bestuursverkiezing en een
voorstel van het bestunr.
Programma van het Concert van
hedenavond 8 uur op de Markt door
het muziekkorps van het Garnizoen.
•Kapelmeester de heer Elzenaar.
Aux Armes Marsch. W. v. Perk.
Confiance ouverture. Ch. Volke.
Entre-Nous Mazurka de
Concert. Jos. Kessels.
Fr filings erwachten. E. Bach
(arr. Elzenaar.)
Pauze.
Fantasie over motieven der
opera „La Somnabuble" Jos Keósels
Amertume Valse Lente. Kessels.
Elvira ouverture. J- Werkhoven.
Onafhankelijkheidsmarsch
1813—1913. P- A. Stenz.
BOSKOOP. Vergadering van den Raad
der gemeente Boskoop op Maandag 21
September -des namiddags halfacht.
Voorzitter: de Burgemeester.
Afwezig de heer J. Nieuwesteeg.
Nadat de vergadering door den Voor
zitter is geopend en de notulen der va
rige vergadering na gelezen te zijn, on
veranderd zijn vastgesteld.
Voorlezing geschiedt van het rapport
der Commissie tot het nazien der reke
uingen over 1913.
De Commissie zegt in haar rapport
dat de rekeningen door haar zijn in
orde bevonden en adviseert:
1. de gemeenterekening voorloopig vast
4 stellen in gewone ontvangsten op
7179.69 en in buitengewone op
144068.89)4 totaal f 241248.58)4 h» ge
wone uitgaven op f 89601.72)4 en in bui
tengewone op f 142601.66 totaal f 232203.38
de rekening der gasfabriek en water
leiding vast te stellen met een winstsaldo
respectievelijk van f 5579.47)4
3418.79)4.
3. de rekening van het burgerlijk arm
bestuur vast te stellen in ontvangsten op
6005.26 en in uitgaven op f 6058.86,
apadeelig saldo alzoo f 53.60.
Met algemeene stemmen wordt overeen
komstig het voorstel der commissie he
loten.
In verband met art. 220 der gemeente
wet hebben de wethouders zich bij het
nemen van dit besluit van medesten
onthouden.
Daarna worden aangeboden de begroo
tingen voor 1915 van de gemeente, de
gasfabriek, de waterleiding en het Bur-
iijk Armbestuur. Deze begrootingen wor
den ter fine van rapport gesteld in han
den der Commissie van onderzoek.
Vervolgens is aan de orde een voorstel
van Burgemeester en Wethouders tot het
verleeuofc van een crediet van f 10.000.
voor het uitvoeren van werken ter be-
itrijding van werkeloosheid, met name het
rerbreeden en verharden van de Zuidkade
en de Biezen zoomede het uitbaggeren van
slooten.
De heer van Gelderen zegt dat het hem
genoegen doet dat B. en W. met zijn
wensch, uitgesproken in de vorige ver
gadering hebben rekening gehouden
spoedig met deze voorstellen zijn gekomen.
Spreker hoopt dat dit bedrag mag blijken
voldoende te zijn ter bostrijding der wer
keloosheid en dat de werkgevers vooral
zoolang mogelijk hunne .werklieden aan
het werk zullen houden.
De heer Guldemond brengt B. en W.
ook hulde voor de spoedige voorstellen
Spreker zou van dit bedrag ad f 10.000.
f 2000.— willen reserveeren voor eene
eventueele verbooging der subsidie
het Burgerlijk Armbestuftr, daar dit
den komenden tijd noodig zal blijken.
De heer van der Tak zegt dat tegen
woordig de gemeente zoo goed als elk
persoon zuinig moet zijn met hare pen
ningen en de gelden welke men uitgeeft
nuttig moeten worden besteed. Op dien
grond wenscht spreker dat alvorens
crediet wordt verleend, wat de verbree
ding der Zuidkade betreft, hiervan
nauwkeurig plan en teekening wordt op
gemaakt.
Dte heer Ottolander sluit zich hierbij aan
De heer (i*iklemond zegt dat men in
deze omstandigheden in de eerste plaats
aan B. en W. zijn vertrouwen moet
schenken.
De heer Grootendorst stelt in het licht
dat he( hior toch in de eerste plaats gaat
om aan werkeloozen werk te verschaffen
en bespreekt verder do wijze waarop mo
menteel het steuncomité het baggerwerk
laat uitvoeren.
Nadat door verschillende sprekers hier
over het woord is gevoerd,, wordt beslo
ten aan B. en W. het gevraagde crediet
van f 10.000.toe te staan onder voor
waarde dat in de eerstvolgende vergade
iing oen uitgewerkt plan voor de ver-
betering der Zuidkade ter goedkeuring
wordt aangeboden.
Niets meer aan de orde zijnde sluit de
Voorzitter de vergadering.
De mishandelde diende een vordering
tot schadevergoeding in, tot een be
drag van f 5.25.
Het G. M. eischte wegens mishan
deling f 25 boete subs. 25 dagen
hechtenis.
De niet-verschenen bekl. A. v. L.
zou op 19 Juli den gemeente-veld
wachter en onbezoldigd rijks veld wafch-
ter C. P. Korebloenl te Krimpen aan
den Lek voor mispnnt hebben uitge
scholden.
Ter zake van eenvoudige beleediging
van een ambtenaar eischte het O. M.
f 10 boete, subs. 10 dagen hechtenis.
De 47-jarige bleeker L. J. J. te
Gouda zou op 10 Juli een emmer heet'
water over een hond hebben uitge
stort, ten gevolge waarvan die hond
pijnlijk was getroffen en brandwonden
bekomen had. Bekl. ontkende.
De eerste getuige had uit de poort
van de bleekerij Het Wapen van Am
sterdam aan den Bleekerssingel een
hoeveelheid vocht over een hond zien
uitstorten.
Wie dat deed, had bekl. niet kunnen
zien. De hond was met schuim op
zijn bek en krimpend van pijn achter
een boom gekropen.
Even nadat het feit had plaats ge
had, had getuige bekl. in een blauwe
boezeroen en blootshoofd aan de poort
zien komen.
Bekl. erkende op het janken van den
hond naar buiten te zijn gekomen.
De tweede getnige had een emmer
water over den hond zien uitstorten;
de persoon, die het deed, was in een
blauwe boezeroen gekleed en bloots
hoofds geweest.
De eigenaar van den hond had het
dier na een afwezigheid van een paar
uren, kreunend van de pijn zien thuis
komen. Het beest vertoondo een rauwe
plek op den rug, welke den volgen
den dag aanmerkelijk in omvang toe
genomen was. Toen getuige den hond,
twee uur nadat het dier was thuisge
komen. gqwasschen had, was hem
gebleken dat de huid vettig was,
Het O. M. eischte wegens mishan
deling van een dier f 25 boete, subs.
25 dagen hechtenis.
De niet verschenen bekl. A. de R.
had op 23 Juli juffrouw A. Zwaag-
man, huisvrouw va^i H. Koehoorn te
Schoonhoven, eenige beleedigende
woorden toegevoegd :h
Ter zake van eenvotidiga beleediging
werd f 25 boete, sttbtoö&dagen beehf
tenis geëischt.
Uitspraken 30 dezet.
De rechtbank heeft gisteren ver
oordeeld
A. P., wegens eenvoudige beleedi
ging te Moordrecht, 'tot f5 boete,
subs. 5 dagen hechtenis. (N. R. Crt.
mando gespaard worden zoo lang de
vijand haar niet tot zijn voordeel ge
bruikte.
Van 2 Sopt. af werd op de Kathe
draal de witte vlag geheschen en door
ons geëerbiedigd. Niettemin konden
wij op den toren een observatiepost
waarnemen, die de goede uitwerking
der vijandelijke artillerie tegen onze
aanvallende infanterie verklaarde. Het
was noodig deze post te verwijderen.
Dit geschiedde aoor Schrapnelvuur
uit de veldartillerie. Het voren door
de zware artillerie werd ook thans.noch
niet toegelaten en het schieten gestaakt
toen de post verwijderd was.
Naar wij kunnen waarnemen staan
de torens en buitenwal der Kathedraal
onverwoest. De dakstoel is in vlam
men opgegaan. De aanvallende troepen
zijn slechts zoover gegaan als zij be
slist gaan moesten, de verantwoorde
lijkheid rust op den vijand die het
eerwaardig bouwwerk onder dekking
van de witte vlag trachtte te misbrui
ken. (Hbld.)
De Duitsclwrs in België.
ANTWERPEN, 23 Sept. Te Bornhem
werden Dinsdag Duitsche troepen in den
omtrek gesignaleerd. Zij hebben zich waar
schijnlijk in de richting vergist. Naar men
erzekert waren het wel 5000 man.
Maandag heeft een schermutseling plaats
gehad te Putten, oostelijk van Mechelen.
Ongeveer 300 Duitschers trachtten de Bel
gen te overvallen, doch werden verrast
door de waakzaamheid der Belgische troe-
en die na een kort gevecht op de
lucht gedreven zijn.
Het schijnt, dat de Duitschers deren
aanval deden om te weten te komen waar
de Belgische troepen lagen.
GENT, 23 Sept. Tijdens het gevecht te
Charleroi hadden de Franschen zich met
mitrailleuses opgesteld in de kerk van
Marchiennes au Pont. Voor de kerk is
-en groot plein. De Duitschers dwongen
•00 burgers voor hen uit te gaan om den
Franschen het schieten te beletten. Toen
deze gepasseerd waren, begonnen de mi
trailleuses to werken, waarbij bijna 500
JDuitschers werden neergeschoten.
OSTENDE, 22 Sept. Hedenmiddag heeft
hij Oudenaorde een gevecht plaats gehad
tusschen Duitsche troepen en Belgisch#
gendarmen.
De Belgen slaagden er in een auto der
Duitscherste hemachtlgen en vijf Duit
-schors gevangen te nemen.
De Belgen kwamen er zonder verlie
zen af.
Ophorst op het perron.
Onder luid en hartelijk hoe-zee
geroep van alle aanwezigen, vertrok
toen de trein naar 't Noorden.
De commandant, kapitein Nichols o n
is naar Den Haag gebracht.
Onder de geredden te IJmuiden,
waren ook de commandant van de
Hogue en 23 officieren, waarbij de
icheep8dokter en een predikant.
Te IJmuiden zijn voorloopig 21
gewonden en zieken achtergebleven.
Van hen is de hoofdmachinist van de
Hogue zwaar gewondde anderen
hadden lichte kwetsuren of waren on
gesteld. Hun toestand is over 't alge
meen goed.
Naar ons van bevoegde zijde wordt
gemeld, bestaat er bij de Regeering
geen zekerheid of de geredde Engel
schen, die te IJmuiden en Hoek van
Holland zijn aangebracht, al of niet
geïnterneerd kunnen worden.
In de op de 2e Vredesconferentie
vastgestelde verdragen ten opzichte
van den oorlog is in een geval als
thans zich voordoet, niet voorzien.
Hulptroepen voor de bondgenooten.
BERLIJN, 22 Sept. (Duitsche bron.)
#Uit Rome wordt gemeldEen tole-'
gram uit Londen aan de „Tribuna"
meldt, dat 50.000 Indiërs tot de tan
den gewapend het station Lyon pns-
seerden. Zij werden de eerste week
in September te Bombay ingescheept.
De begeestering voor den oorlog onder
hen zou zeer groot zijn. Het Giornale
'Italia meldt uit Londen, dat een
bont mengsel van Indiërs, Marok-
kaners en Egyptenaren op het slag
veld zijn aangekomen. Tevens zijn de
Russen over Archangel in aantocht.
Engeland heeft Japansch aanbod van
50.000 man geweigerd, omdat het
gevaar van het aanwezig zijn van hot
gele ras in Europa te groot werd
geacht.
Suikerinvoer in Engeland verboden.
LONDEN, 22 Sept. Officieel. Aangezien
het Ministerie van Koophandel hot be
wijs kreeg, dat niettegenstaande het ver
bod der Nederlandsohe regeerlng om sui
ker uit Nederland uit te voeren Duitsche
kooplieden hun product van de hand doen
en door Hollandsche tusschenkomst be
taling krijgen, heeft de Engelsche regoe-
ring den invoer in Engeland van dit
product uit Nederland moeten vorbledon.
De heer A. v. Balen alhier is j.l.
Zaterdag te Barneveld met zijn motor
fiets tegen een boom gereden met het
treurig gevolg dat hij ernstig gekneusd
werd opgenomen en den volgenden
dag zonder tot bewustzijn te zijn geko
men in het militair hospitaal te Arn
hem is overleden.
De Heer van Balen was sedert eenige
weken vrijwillig in militairen dienst
ais mqtorrijder.
De heer Dr. H. P. Schim van
der Loeff beroepen predikant te St.-
Petersburg, wiens vertrek tengevolge
van de oorlog was vertraagd, heeft
heden de reis naar zijne nieuwe stand
plaats aanvaard.
Bergambacht Aan den Kerkweg
alhier is het zesjarig dochtertje van
den heer W. Looren de Jong Maan
dagavond in het water geraakt en ver
dronken. Het meisje was een eenig
kind.
RECHTBANK TE ROTTERDAM.
Strafzitting.
Po 22-jarige juffrouw' P. v. R., zon
der beroep te Nieuwerkerk a. d. IJsel
had op 29 Juli Johanna C. M. de
Koning met een stnk ijzer een slag
tegen het voorhoofd gegeven en haar
"^BelA'verklaarde meTjohinna twist I het hoofdstandpnnt van hu"™rde:
te hebben gekregen cm haar in drift diging hadden gemaakt, dwongen zg
L slag met hetBatnk ijzer te hebben zelf ons U>t den aanval op de etad
gegeven, teen Johanna''op haar aap- met alle m.ddel«Kath^raaJ ztou
vloog.
Aan hei Westelijk Front.
De Duitschers in Frankrijk.
PARIJS, 22 Sept. (Officieel). Het
communiqué van hedenavond 11 uur
meldt dat in den toestand aan het
front geen wijziging ia gekomen.
LONDEN, 23 Sept. De Daily Mail
ontvangt een telegram dat de Duit
schers St. Qnentin en Peropne hebben
ontruimd. De Fransche artillerie ver
nielde twee treinen en deDuitsche ver
sterkingen tusschen Peronne en St.
Qnentin.
DEN HAAG, 23 Sept. Een officieel
Fransch communiqué van 22 Sept.
meldt dat 20 gerequireerde auto's en
een aantal gevangenen van de Duit
schers werden buitgemaakt en dat op
de Fransche linkervleugel en het cen
trum terrein werd gewonnen.
De Kathedraal van Reims.
LONDEN, 23 Sept. Naar de corr.
van Daily Mail uit- Reimd seint zijn
bij het bombardement van de kathe
draal 13 van de zich in de kerk be
vindende 130 Duitsche gewonden in
de vlammen omgekomen. Het was
onmogelijk hen te redden.
Van de schoone beelden aan den
"Westelijken gevel, zijn vele hoofdeloos.
LONDEN, 23 Sept. „Central News" ont
vangt een telegram uit RomO dat Z. H.
de Paus in een telegram aan Keizer Wil
helm protesteert tegen de verwoesting van
de kathedraal van Reims.
BERLIJN, 22 Sept. Officieel uit
het groote hoofdkwartier: De Fransche
regeering boweerde, dat de beschieting
der kathedraal van Reims zeer mili
taire noodzakelijkheid zou zijn geweest.
Daartegenover zij hnt volgende opge
merkt Nadat de Franschen de stad
Reims door sterke verschansingen tot
op last van het Dnitsche legercom-
Drie Engelsche kruisers gezonken.
Onze correspondent te IJMUIDEN
seint naderIn verneem nog, dat de
drie Engelsche kruisers vanmorgen
bij helder weer voeren, toen plotseling
de Aboukir zonk. Het schip verdween
spoedig in de diepte. Op de Hógue
dacht men dat op de Abofikir een
ontploffing plaats had gevonden en
wilde men te hulp komen, maar wel
dra werd ook de Hogue door een
onderzeeër beschoten en werd spoedig
tot zinken gebracht. De Cressy werd
geruimen tijd later aangevallen, nadat
deze kruiser nog kans heeft gezien
een tweetal Duitsche onderzeeërs in
den grond te boren.
De overige onderzeeërs, zes in getal,
werden door een Êngelsch eskader
achtervolgd.
LONDEN, 23 Sept. Dertig Engel
sche officieren, die niet verwond wer
den en gered zijn, kwamen te Harwich
aan. Daar zij geen tijd hadden gehad
kleeren aan te trekken, waren zij ir
chales, zakken, enz. gewikkeld.
Doortocht der Engelsche zeelieden
te Amsterdam.
Tegen 10 uur stond het Stationsplein
vol met nieuwsgierigen en belangstel
lenden in de komst van de Engelsche
zeelieden uit IJmuiden. Te 10.14 kwam
de extratrein mét geredden aan. In
elke coupé waren Hollandsche mili
tairen, bajonet op het geweer, aan
wezig. Het beleidingsdetachement
stond onder bevel van Luitenant W.
S. Lambert. In het geheel bevatte deze
trein 266 man en 7 officieren. Toen
de trein stilstond en door de aanwezige
autoriteiten besproken werd hoe verder
te onderhandelen werden er sigaren
uitgedeeld en foto's genomen. De vice-
consul van Engeland liet den officieren
koffie geven. Eerst scheen het plan
geweest te zijn de zeelui hier te houden
maar na telefonische gedachtenwisse-
ling met den generaal, kwam 't bevel
dezen trein door te laten gaan naar
Gaasterland. Inmiddels rookten de vrq
vroolijke bluejackets, thans allen be
hoorlijk gekleed, met zichtbaar genoe
gen de groote Hollandsche sigaren. Ze
voelden zich allen „happy" zeiden ze
en waren verrast over de vriendelijke
ontvangst. In een der coupó's spraken
wij een jongen van 15 jaar, jong-
matroo8, die tweemaal in de lucht was
geslingerd. Hg was uit het water ge
red door een stoeren matroos, die naast
hem zat en alle zorgen aan hem be
steedde. Even voor het vertrek van den
trein te circa J0.45 kwam kolonel
Afrikaansch Kxpeditieleger.
LONDEN, 22 Sept. Uit Johannisburg
wordt geseind dat generaal Botha bet
'xpoditiolegor togen Duitsoh-Zuid-Wopt-
Afrika zal aanvoeren.
Een bom op Düsseldorf.
DUSSELDORF, 23 Sept. Naar do DUfl
seldorfer Zeitung meldt zijn heden in do
nabijheid van de loods voor de luolit-
schepon bommen uitgeworpen door twee
-ijandolijke vliegtuigen.
Schade werd niet aangoricht. Slechts
nkelo ruken braken.
BERLIJN, 22 Sept. De „Nordd.
Allgem. £eitung" bevat de mededee
ling, dat de ertsgroeven, in het district
Briey onder een beschermend bewind
zijn gesteld, dat voor rekening van de
igenaars werkt. Het onderloopen der
schachten is verhinderd en de voor
handen voorraden zijn te gelde ge
maakt, opdat zij niet door lang liggen
zouden bederven. In beslagneming van
privaat eigendom had niet plaats.
(Alg. Handelsblad.)
Te Haailem is heden met militaire
eer ter aarde besteld het stoffelijko
overschot van den milicien Van Ouwel.
Bij de pogingen een hond te redden,
die bij de pier te IJmuiden te water
was geraakt, viel de jonge man in zee
en verdronk.
De „Automaat" gezonken.
ROTTERDAM, 23 Sept, Uit eon uit
Gothenburg ontvangen telegram van
den bootsman J. van Os te Capolle
a.d. IJsel blijkt aan de Reederij van
het s.s. Automaat alhier dat dit schip
Vrijdagochtend j.l. gezonken is.
Van Ob werd door het s.s. Dickson
gered.
van het Koninklijk Meteriologiscli
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 773.1 te
Groningen, laagste stand 761.6 te
Boda.
Verwachting tot den volgenden dag:
Zwakke uiteenloopendo winden, ne
velig tot licht bewolkt, droog weer,
mogelijk nachtvorst, zelfde tempera
tuur overdag.
"Woerden 23 Sept. 1914.
Aangevoerd278 kaaspartijen prijs
f 29—32 f 26—28. Zwaardere f 30—
34. Gestempelde f 2932, handel vlug.
Lammeren f 19.Biggen f 47.