Stadsnieuws.
Boskoop-
De luiste dagen
ii het bestormde Antwerpen
x.
Laatste Berichten.
406e STAATS LOTERIJ.
Telegrafisch Weerbericht
BrRCxEELIJKE STAJND.
nu toe zal blijven bewegen. Het is
ook nu wederom bewezen dat trots
sommige verschijnselen in het publieke
leven van Roemenië de dvnastische
jf)pee diep ook in de breeaere lagen
der bevolking is doorgedrongen en dat
bet volk zich ook met groote kracht
tot den nieuwen koning wendt wien
het Roemeensche volk diepe genegen
heid en het volste vertrouwen schenkt.
Naar luid van berichten in A^eensche
en Duitsche bladen neemt de span
ning tusschen Rusland en Turkye
meer en meer toe. In Constantinopel
voelt men zich er over bezwaard dat
Rusland tegenover Turkije een uiterst
beieedigende taal voert.
Duitschland en Nederland.
BERLIJN, 14 Oct. De „Berl. Ztg.
am Mitt." sohrüft onder den titel
„Duitschland en Holland" o.m.:
„Het komt Duitschland niet iü de
gedachten om Nederland to bedreigen.
Het bezit van Antwerpen heeft, ook
zonder de vrye beschik
king over de Hollandsche Schelde-
monding, voor ons enorme waarde,
dezelfde waarde, die Antwerpen voor
België had en die de stad ook steeds
in de oogen van Engeland gehad
heeft. Van onvriendelijke bedoelingen,
welke ook tegen het Koninkrijk dat
door het Vorstenhuis van Oranje ge
regeerd wordt, was en is bij ons geen
sp rake.
Wij betreuren het reeds genoeg, dat
Holland door den jpassalon toevloed
vluchtelingen en door de interneering
van Belgische en Engelsche troepen,
zonder zijn toedoen, by de ramp be
trokken word, en bewonderen zeer de
gastvrijheid waarmede men ginds een
toevlucht verschaft aan honderddui
zenden, die zonder eenig middel van
bestaan zijn, en deze allen opneemt.
Het zyn waarlijk geen geringo bezwa
ren en moeilijkheden die den Hollan
ders door deze scharen worden bereid,
die over hun grenzen binnen stroo
men. Do mensohlievende opneming en
verzorging, die deze vluchtelingen
daar vinden is de grootste erkentelijk
heid waard.
Doch Holland thans nog zélf in don
maalstroom van dezen volken-oorlog
te trekken, is zoo ver van onzé be
doeling af als maar mogolyk is;
Duitschland zulke oogmerken toedich
ten is even ongerijmd als arglistig.
Nederlanders en Duitschers.
Nog altijd z|jn er by ons, schrijft
Het Volksbelang van Gent, monschen
die beweren, dat vele Hollanders, de
Duitschers in dezen oorlog genegen
zyn. Ziehier wat een gekend Duitsch
schrijver, Friedrich Von Heilwald,
sprekende over Nederlanders en Duit
schers, in zijn gekend werk „die Erde
nnd ihro Volkor", daarover zegt
„Met de Duitsohers vormen de Ne
derlanders een scherpe tegenstelling.
Geen natuurlijke gronsen sohoiden de
beide volken en toch is het den Duit-
scher, zoodra hy do grenzen over
schrijdt, te moede, alsof hij zich hon
dorden mylen van zyn vaderland be
vond.
„Was hot tot voor korten tyd in
Duitschland de gewoonte, Nederland
als een onderdeel van Duitschland te
beschouwen, reeds in de taal bestaat
een zoo groot verschil, maar in andere
opzichten is het onderscheid tusschen
de beide volken niet minder. Elk des
kundige moet erkennen, dat zoo eenig
volk recht heeft op een onafhankelijk
nationaal bestaan, dit met het Neder-
landsche het geval is. Met uitzondering
van de Engelsohen, is er geen Ger-
maansch volk, met zulk een sohorp
geteekend volkskarakter."
„De Nederlanders zegt Krusse
in zijn werk „Excurse tiber holliindi-
sche und vlëmisohe Art, Spraohe und
Litteratur" zyn e«n volk op zich
zelve. In hun neigingen, zeden en ge
woonten vertoonen zij veel meer over
eenkomst met de Engelschen dat met
de Duitschers en hiervan zyn zij zich
zeer goed bewust. In den regel wil de
Nederlander niets van de Duitschers
weten en zeker zou elke poging, om
zyn vette weigronden in te palmen door
hem op krachtige wijze worden afge
wezen, waarbij een grootach inundatie
systeen nog even goede diensten zou
doen, als ten t|jdo van den grooten
Zwyger."
UIT HET LEVEN VAN EEN VELD
PREDIKER BU HET LEQER
TE VELDE
VI.
Wat een veldprediker nu eigenlijk
te doen heeft met vluchtelingen In
de eerste plaats heeft de uittocht ia 't
r; van zoovele duizenden Belgen
leven in de plaatzen, waar wy
vertoeven, geheel en al in de war
gebrachtal wil men nog zoo graag
men kan onmogelyk dit aangrijpend
feit behandelen alsof het niet bestond,
vervolgens kwam daardoor een alge-
meene opwekking tot het leger om te
helpen, zooveel nooden te bestrijden
en allen ontvingen deze opwekking
met de grootste ingenomenheidsol
daten wijzen den weg, helpen den
vreemdelingen hnn pakken dragen,
deelen brood uit en water, doen af
stand van hun eigen maal warm eten,
loopen en rijden patroelje om langs
de breede wegen het verkeer te waar
borgen officieren beramen maatre
gelen en waarborgen de uitvoering
men weet bijna niet, waar bp te letten
valt, de menschen worden afgezet,
bedreigd, bedrogen door gewetenloo-
zen, die het juiste oogenblik steeds
schijnen te kennen om hun voordeel
te doen met anderer moeilijkheden
dan was er de schoone ontdekking,
dat Nederland ondanks den druk der
omstandigheden barmhartig blijft en
gaarne helpt om wonden te heelen en
tranen te droogeneindelijk was het
gevaar niet denkbeeldig, dat de soldaat
schade zou beloopen aan zijn zedeloos
beid, want die Belgische meisjes en
vrouwen zijn zoo anders dan de onzen,
zoo wuft, zoo gauw vergeten haar
leed, zoo belust op overwinningen
Neen, het waren en het zijn bij lange
niet allen heilige boontjes en ingeto
gen braven, die hier huisvesting zoch
ten, vooral niet, als zij neerstreken
waar veel soldaten gelegerd zyn.
Wat een veldprediker heeft uit te
staan met al die vluchtelingen Denkt
u, dat ge een ruimte hebt gevonden
om eene samenkomst te houden met
de aan uwe verzorging toevertrouwden,
een school, een schuur of iets derge
lijks in elk geval een schoone vondst,
want zoo heel weinig bleef beschik
baar tengevolge van de inkwartiering.
Nu dringen drommen vluchtelingen
op ze moeten, als het kan toch onder
dak worden gebracht, reeds teveel
overnachtten onder der. blooten hemel
of bij het brandend vuurtje in de
bosscfien en uw school, uw schuur
is in een oogenwenk in bezit geno-
mon, gij moogt buiten blijven staan
Maar als ge de beschikking hebt
gehoudenbijv. in de weken, toen nog
geen vluchtelingen ons land over
stroomden, over eenige ruimte, hoe
gaat het daar dan toe? Wat komt
er terecht van de godsdienstoefening
Ik ga er u eene beschrijvenOp het
appel is meegedeeld, dat de veldpre
diker er is en kerk zal houden, in
een danstent, in deze dagen voor de
soldaten afgehuurd en dienende voor
kantine. Ryen stoelen en banken
daarvoor een tafeltje of een groote
trommeldit is de plaats voor den
domine. De officieren geven loffelijk
het voorbeeld en zitten vooraan. Er
wordt ook gezongen, meestal zonder
begeleiding, bekende liederen, waarvan
het gebruik belangryk is vergemak
kelijkt sedert een dun bundeltje (bloem
lezing uit psalmen en gezangen met
een enkel koepiet van tWien Neer-
lands Bloed en 't Wilhelmus) den sol
daten in handen is gegevende
meesten hier hebben ook een nieuw
testamentje, dat ze in kleine ruimte
kunnen wegbergen.
1 fl.ri fS
Maximum prijs voor suiker.
Naar Tel. vernöemt, is binnenkort
de vaststelling van een maximum
prijs voor suiker te verwaohten, nl. op
f 48.50 de 100 K.G.
Prijsverklaring.
De Stoomtram-Mij. „Nederland"
ontving van hare agenten de heeren
Keller Bryant en Co., 2 King William
London E. C. de volgende telegrafi
sche medodeoling
De belasting-ambtenaren deelden ons
mede dat hoeveelheden rubber huiden,
molastego, en rood en geel koper van
de schepen „Celebes", „Nias", „Kiouw*
en .Oranje, zyn verbeurd verklaard.
Alle verzoeken om inliohtingen moe
ten worden gericht tot den procureur-
generaal at The Treasury.
Dank betuiging van den Belgischen
Gezant.
De Minister van Bultenlandsche Zaken
ontving van den Belgischen gezant t Ibler
den volgenden brief, in de Fransne t.vol
„Den Haag, den 12 Oct. 1914.
Mijnheer de Minister.
Sedert het begin van den oorlog heeft
Holland, naar het schoone woord vin H.
M. de Koningin, aijo armen geopend aan
de ongelukkigen die een schuilplaats bin
nen zijne grenzen zochten.
Die praohtige opwelling van het begin
is niet verslapt. Integendeel was ln de
jongst ver loopen dagen ten gevolge van het
Meg, het tMMnbardement en de brand van
Antwerpen zoomede van de verwoesting
der omliggende gemeenten, een zeer tal
rijke Belgische bevolking gedwongen een
toevlucht in dit gastvrije land te
ln 't vooruitzicht vzn deze droevige ge
beurtenis had de Regeering des Koning»
sen het Kzbinet te 's Gravenhage ge
vraagd of 't er in zou toestemmen die
vluchtelingen op te nemen. Uwe Kxcel-
lentle beeft mij wel willen antwoorden dat
de Nederlandsche Regeering ai bet moge
lijke zou doen om deze on gelukkigen te
hulp te komen.
Ik heb opdracht ontvangen de Nederl.
Regiering warmen dank te betuigen voor
de welwillendheid waarmede zij de inwo
ners van Antwerpen en der naburige
grensplaatsen heeft ontvangen.
Ik kwijt mij van deze taak met even
veel ontroering als oprechtheid omdat ik
getuige ben geweest van deze spontane
uiting van prachtige edelmoedigheid.
Het voorbeeld daartoe is overigens vzn
hoogerop gekomen. H. M. Koningin Wil-
h el mi na, steeds de eerste om de ongeluk
kigen te ondersteunen, beeft zicb wel per
soonlijk met de arme Beigen willen bezig
houden mi heeft bun levensmiddelen en
warme kleeren laten uitreiken.
Alle Beigen zijn diep ontroerd en dank
baar over de goedheid van hun noordelijke
buren.
Ik heb de eer, uit naam van mijne
landgenooten en voor mijn persoon, Uwe
Excellentie te verzoeken allereerst aan de
geëerbiedigde souvereine van dit land, aan
de Regeering en eindelijk aan het geheele
Volk onzen diepst gevoelden dank en onze
onmetelijke erkentelijkheid wel te willen
betuigen."
Ik maak van deze gelegenheid enz.
(get.) A. FALLON.
Onlusten in Celebes.
PF.N HAAG, 15 Oct. Blijkens een uit
Ned.-India bij het departement van Kolo
niën ontvangen telegram werd bij het
onderdrukken van de in de landstreek Ma-
inasa (afdeeüng Mandar van het Gouver
nement Celebes en onderhoorlghedeo) uit
gebroken onlusten, gestuit op een ver
sterking te Paladsng. Daarbij werden een
I uropeesche sergeant en twee Europee-
scho fuseliers gedood, een onderluitenant
licht gewond en een inlandsch fuselier
zwaar gewond. De versterking is inge
sloten in afwachting van versterking der
troepenmacht.
De Vluchtelingen uit België.
Terug naar Antwerpen.
Naar wy vernemen is een nader
overleg met de Duitsche Regeering
omtrent den terugkeer der Belgische
vlnohtelingen nog onvermijdelijk geble
ken. De Regeering heeft inmiddels met
den meesten spoed dat overleg onver
wijld ter hand genomen, maar nog niet
zoodanig antwqord ontvangen dat de
Regeering afdoende maatregelen voor
den terugkeer zal kunnen nemen.
Te Rotterdam beginnen de gegoede
Belgen zelf ook de handen aan de
ploeg te slaan teneinde voor een be
hoorlijke nittocht zorg te dragen. Reeds
is vergaderd met het doel daartoe een
comité te vormen wat wel spoedig tot
stand zal komen.
Achteruitgang visscherij door
den oorlog.
Hoe de oorlog op onze visscherij
uitwerkt, blijkt nit de opbrengst der
visch in de Rijkshal teIJmuiden. De
opbrengst van de maanden Aug. en
Sept. van dit jaar bedraagt f 482.417,
en in dezelfde periode van 1913
f 1.298.976, das een enorme vermin
dering van f 866.559. Is het niet door
staking, thans wordt onze visscherij
door den oorlog hevig geteisterd.
GOUDA, 15 October.
Kleeding voor de vluchtelingen.
In verband met de nog bestaande
groote behoefte aan kleedingstnkken
voor de vluchtelingen hier ter stede,
zullon de padvinders alhier onder lei
ding van den len luit. L. D. Viehoff
Zaterdagmiddag a.s. eon rondrit door
de stad maken, teneinde de ingezetenen
in de gelegenheid te stellen hetgeen
zy aan kleedingatukkan overcompleet
hebben, voor do vluchtelingen af te
staan.
De Vluchtelingen in Gouda.
In dezen tyd van oorlogsverschrik
king en ellende» die de nasleep daar
van is, is het heerlijk te ervaren welk
een warmte en hartelijk medegevoel
er by onze landgenooten is voor de
vluchtelingen, die uit onzen zuidelijken
nabuurstaat onze grenzen zyn over-
geyld in grooten angst om het ïyfte
bergen.
In ons geheele land zyn die nobele
gevoelens óm hulp te bieden aan den
steun-behoevenden medemensch op
prachtige wyse tat uiting gekomen.
Overal geschiedde dit in ons land;
van onze eigen stacl weten wij het het
beste hoeveel er reeds is en nog wordt
gedaan om leniging te brengen in den
nood, waarin zoo talloos velen ver-
keeren.
Het Comité tot staan, afd. Vluch
telingen, dat zich hier met de verzor
ging heeft belast, heeft sinds de komst
aer vluchtelingen op treffende wyze
ervaren hoe zeer velen zich bey veren
het hunne by te dragen, hetzy door
zich zelf beschikbaar te stellen voor
de vele werkzaamheden, die moeten
worden verricht, hetzy door bydragen
in geld, geschenken in voedingsmid
delen, versnaperingen, gebruiksarti
kelen en voorwerpen van allerlei aard,
die in deze dagen bijzonder van pas
komen en kleedingstnkken vooral.
Eenig idee daarvan geeft het vol
gende brood, vleesch, rqst, kaas, worst,
melk en siroop werden door leveran
ciers en particulieren de eerste dagen
gratis verstrekt en daarna totgeredn-
ceerden prys geleverd of wel by be
stellingen werd soms wel de dubbele
hoeveelheid afgeleverd als in reke
ning werd gebracht. Koekjes, cakes,
beschuit, eierkoeken, appelen kwamen
in allerlei hoeveelheden in tot groote
vreugde van de kinderen vooral, die
zich deze lekkernyen heerlijk hebben
laten smaken en speelgoed, waarmede
zij zich vermaken.
Maar niet alleen de kinderen zyn
zoo bedacht, fabrikanten van sigaren
en pypen zonden tabak, sigaren en
sigaretten benevens de pijpen, die spe
ciaal in Antwerpen gebrnikt worden.
Daarmede is aan de mannen een groot
genoegen verschaft in dezen tijd, na
zy tot werkloos blijven zijn gedoemd.
Voorts kwamen er nog by het Comité
in hoeveelheden zeep, eau de cologne,
kaarsen, kleedingstukkpn van allerlei
aard, tof luiers zelfs, die zeer noodig
zijn in dit groote gezin, waarin ook
de zuigelingen niet ontbreken, petten,
die velen welkom zijn, verder ook
geïllustreerde briefkaarten en veel
lectuur, waarin de vluchtelingen zich
in de ontspanningszaal der sociëteit
of in den tuin verdiepen. Door de
welwillendheid van den eigenaar van
een magazijn van uurwerken is het
Comité in staat gesteld den vluchte
lingen in hnnne zoo bereidwillig met
grooten spoed ingerichte nachtverblij
ven de gelegenheid te bieden het juiste
uur te vernemen.
Het Comité ontving van verschil
lende zijden een belanrijk bedrag in
geld, waaruit de uitgaven kunnen
worden bestreden voor de aanschaffing
van allerlei wat npodig is. Onder de
ingekomen bedragen zijn groote en
kleinere, en de wijze waarop dat geld
werd geschonken getuigt van de groote
sympathie, welke voor net verzorgings-
werk van de vluchtelingen wordt ge
voeld. Een R. K. geestelijke, die in
„Ons Genoegen" op bezoek was stelde
het Comité een bedrag ter hand, ten
einde de in de keuken dienstdoende
Belgische vrouwen van klompen te
voorzien.
Verschillende wasscherijen hier ter
stede boden welwillend aan de wasch
voor de vluchtelingen te verzorgen.
Daar niet van al die gewaardeerde
aanbiedingen gebruik is kunnen wor
den gemaakt, heeft het Comité aan
de stoomwasscherijen van de firma
Daalmans Co. en die van de firma
Jaspers, „Het Wapen van Amsterdam"
de verzorging der wasch om beurten
toevertrouwd.
Het Comité ondervindt ook bijzon
dere medewerking vfcn h.h. doktoren,
die gezamenlijk een apgeling voor de
medische verzorging der vluchtelingen
hebben getroffen, van de directrice en
de zusters van het van Iterson-Zieken-
huis, waar de menschen worden ge
baad, van de R.K. liefdezusters, de
zusters van de Wijkverpleging en van
de particuliere verpleegsters hier ter
stede, die ook des nachts hun wakend
oog over de slapende vluchtelingen
laten gaan. De Stadsapotheek bereidt
gratis de recepten, hetgeen zeer wordt
gewaardeerd.
Het aantal vluchtelingen in Gouda
bij het Comité ingeschreven, bedraagt
1135. Van dit aantal vertrokken reeds
naar Haastrecht 180, naar Schoonho
ven 100, naar Oudewater 121, en naar
Moordrecht 21. Laatstgenoemde ge
meente achtte het zioh ten plicht
meerdere vluchtelingen tot zich te
nemen het plaatselijk comité aldaar
wendde zioh daarom tot het comité
te Gouda, dat op dat oogenblik zelf
zijn menschen goed kon bergen, waar
na het Moord rechtVcomité er in slaagde
aan een 50-tal vluchtelingen uit Rot
terdam een goede wijkplaats te kunnen
bieden. Dit doortastend optreden ver
dient alle waardeering.
Voor zulk een beduidende vreem
delingen-bevolking is het natonrlyk
noodig dat een goede regeling wordt
getroffen, teneinde te zorgen dat
alles op tyd geschiedt. Wy noemden
reeds de verdienstelijke prestaties
van de militairen onder leiding van
den le Luitenant W. H. Holsteyn,
doch daarnaast dient ook melding te
worden gemaakt van het feit dat vele
diensten worden verricht door de
vluchtelingen zeiven, mannen zoowel
als vrouwen, die dit doen met het
grootste genoegen, en daarvoor «en
welkome hulp zijn. De vrouwen schil
len de aardappelen en helpen bij werk
zaamheden in de keuken ook zyn er
vrouwen, die aan de naaimachines
werken, welke door de dames van het
Comité zyn aangeschaft teneinde de
linnenvoorraden bij te houden, ver
stelwerk te doen enz. De mannes
helpen by het aandragen in de keuken
en verrichten ook andere werkzaam
heden, die hen worden opgedragen,
zoodat langzamerhand het werk w»t
gedaan moet worden, in eigen beheer
kan geschieden.
Het aantal vluchtelingen ondergac
heden een beduidende verandering
Een 25-tal vertrekt heden met door
den stalhouder, den heer J. A. C. de
Goey welwillend beschikbaar gestelde
rijtuigen, naar Bergambacht, waar een
Comité de verzorging van deze men
schen op zich neemt. Tegenover deze
vermindering staat dat morgen weder
500 vluchtelingen uit het zuiden des
lands worden verwacht. Deze mensehen
zullen in de kweekkassen van de H.V.
v/h Gebr. Steensma aan den Qnof
Florisweg hun «nachtverblijf vindei.
Ook de vluchtelingen, welke than
welwillend worden geherbergd in lo
kalen van de sociëteit „de Réunie",
gaan naar het verblijf aan den Graaf
Florisweg over.
Door oe bijzondere welwillendheid
en het doortastend optreden van des
heer H. Eijssen op Vrijdagavond jl. toen
de groote stroom van vluchtelingen aan
kwam, waarvoor aanvankelijk geen on
derdak was, mocht het Öomitó dien
avond reeds beslag leggen op de pak
huizen van den heer Eyssen, waar met
groote snelheid slaapplaatsen voor de
menschen werden ingericht. Daarvan
is tot heden een dankbaar gebrnik ge
maakt. Nu ter anderer plaatse vol
doende ruimte voor nachtverblijf is
verkregen door vertrek van velen
naar omliggende gemeenten, is door
den hoer W. F. A. Lambrechtseo
van Ritthem namens de ca. 200
vluchtelingen die daar verbljjf hielden,
den heer Eijssen dank gebracht voor
zijn welwillende beschikbaarstelling
van zijn gebonwen, waardoor &\\e
aangekomenen Vrijdag reeds een onder
dak kon worden verschaft. Ook bracht
de heer Lambrechtsen namens het
Comité den heer Eijssen bijzonderen
dank voor de aan de vluchtelingen
verleende gastvrijheid.
In den tuin der Sociëteit rtGnaG»«
noegen werd Woensdagmiddag een
concert gegeven door de militair!
kapel, die na elk nummer door de
vluchtelingen warm werd geapplaudi-
seerd. Voor Zondag a.s. is door de
muziek van het R. K. Jongenspatro
naat „St. Alloysius" een concert in
„Ons Genoegen" toegezegd.
De Directie van de Witte Bioscoop
stelde Dinsdag en Donderdag van deze
week zyn zaal voor de vluchtelingen
open. Van dit vriendelijk aanbod werd
een dankbaar gebrnik gemaakt
Onderbreking stroomlevering.
De Directie der Gemeente Lichtfa
brieken maakt bekend dat met goed
vinden van Burgemeester en Wethou
ders van Gouda, de stroomlevering
der Centrale zal worden onderbroken,
op Zondag 18 October 1914, en zoo
noodig ook op Zondag 25 October
1914, telkenmale *ran des voormiddags
7 uur tot 12 uur, tot het doen van
eenige werkzaamheden in den hoog-
spanningsaanleg der fabriek.
De vorige aankondiging vervalt
hiermede.
Gisteren zijn van hier afgezonden
naar Bergen op Zoom vier automo
bielen geladen met levensmiddelenen
verschillende kleedingstnkken, daartoe
dopr ingezetenen dezer gemeente be
reidwillig afgestaan voor de Belgische
vluchtelingen.
Door het alhier opgericht Mili
tair Mannenkoor „Nooit gedicht"
op a.s. Zaterdag des avonds 7 uur in
het Hotel Neut eene uitvoering wor
den gegeven, waarvan de opbrengst
zal komen ten bate van het steun
comité.
Haastrecht.
Door den heer Commissaris der
Koningin in Zuid-Holland zyn her
benoemd tot Zetters voor 's Rijks Di
recte Belastingen alhier, de heeren B-
Smit en P. Blanken.
En in de gemeente Vlist de heeren
G. Boer en J. A. Rooken.
Stremming passage.
Door B. en W. dezer gemeente
wordt kennis gegeven dat het verkeer
voor rijtuigen over de ophaalbrug vsj
de gekanaliseerde Hollandsche IJ**
by Haastrecht van 19 tot en met w
Oct. is gesloten.
get was een akelige nacht, toen de
bommen ons over het hoofd floten....
gaar neen, laat ons eerst een Heilige
plicht vervollen met al onze dank
baarheid jegens het Hollandsche volk
oit te roepen. Ja, onze dankbaarheid
js »oo groot als de menschlievendheid
der Hollanders oneindig is. En een
jjailige plicht is het voor onze uit
wijkelingen van het arme België, nooit
tl vergeten op welke zoete brooderlijke
wSge wy hier ontvangen werden,
ftoral wij, Belgische journalisten mo
wn dit niet vergeten, den dag dat
wij weer als vrye Belgen onze ge
dachten zullen kunnen neerschrijven
I^at ons hopep, dat die dag van ver
lossing niet te lang uitblijve en dat
we zoo baast mogelijk Onze schnld
van erkentelijkheid kunnen kwyten
Een ding kunnen we nu reeds zeggen
en dit is, dat zelve, nooit onze
vluchtende landgenooten op zulke
aandoenlijke wijze ontvangen hebben
als wij hier door onze Noorderburen
opgenomen zyn.
Dit broederlijk onthaal was dan
ook zeer zoet en opbeurend ria de
verschrikkelijke dagen, die we beleefd
hadden. Ja, verschrikkelijk was het,
zoo verschrikkelijk, dat men niet ver
staat hoe de meesten er niet hun
zinnen bij verloren. Wat mij aangaat,
noojt zal ik het vergeten. Met gansch
de Antwerpsche bevolking hadden wij
moed en vertrouwen in de toekomst
behouden tot de allerlaatste dagen.
Niet dat we dachten dat het een vol
strekte onmogelijkheid was dat de
Duitschers ooit Antwerpen zouden
innemen, oh neen, de val der forten
van Luik, Namen, Maubeuge en an
dere hadden ons geleerd hoe weinig
we nog op forten rekenen mochten,
wanneer de vijand er zijn helsch ge
schat op richt. Maar we waren
vol vertrouwen in den moed van onze
dappere soldaten, vertrouwen, dat
trouwens nooit bedrogen werd. En
had men ons|niet de hulp van Frankrijk
en Engeland toegezegd Zondag nog
verzekerde mij een commandant van
den Fransohen Staf dat Antwerpen
slechts met zijn eigen garnizoen had
liand te houden om gered te zyn.
Dien dag waren er reed» 3000 Engel-
«hen met prachtige mitraileuses aan-
ajfweo, «r ontscheepten nog 7000
.Engelschen, die een driehoek zouden
vormen tusschen Brugge, Gent en
Kortrijk, dan zouden daarna nog im
mer Engelschen ontschepen,, zoodat
er op 't einde der week wel 50.000
zouden zyn. Ook Frankrijk zond ons
twee kanonnen van 20 cM. en twee
andere van 27 cM. Dit alles alles zou
ons van den Duitschen inval vrij
waren.
Ongelukkig, toen de vier Fransche ka
nonnen aankwamen was er geen tijd te
veel ze richtig op te stellen en de voor
vallen hebben ons geleerd dat de Engel
schen wat laat kwamen om hot onheil te
voorkomen. Intusschen vochten de 3000
reeds gearriveerde Engelschen als leeu
wen. Pas waren zij te Lier oi zij ver
sloegen de Duitschers, die kolossale ver
liezen leden. Maar ook onze bondgenoo-
ten worden erg beproefd. Van de drie
duizend werden er duizend buiten ge
vecht gesteld. Onze eigen soldaten deden
nog immer meer dan hun plicht. Met den
heldenmoed, dien zij van ai het begin
van don oorlog getoond hadden, verde
digden zij hun stellingen, voet voor voet.
Maar wat kan de Leeuwenmoed vaneen
haodjevoi mannen tegen de altijd toene
mende stroom der overweldigers uitrich
ten. Wat baat hot als zij een gansch re
giment uitroeiden, wanneer oogenbükke-
lijk twee nieuwe regimenten do plaats van
het gevallen innamen. Dit was te veel
Met tJ*. Niet alleen kon men in het Bel
gische leger de jongens die op het slag
veld vielen niet ramplaceeren om de goede
reden dat er geen ramplacanten waren,
waar ook waren het immer dezelfde jon
gens die aan het front stonden. Nooit
kon men hen een weinig rust laten, zoo-
dit het geval bij den vijand was en
kwam het dat men sommige regimen
ten zag, die aangevoerd moesten worden
door een pas benoemde onderluitenant bij
gestaan door een paar onderofficieren
da? al de andere aanvoerders reeds een
roemrijke dood op het slagveld gevonden
hadden of in de ambulances lagen.
Kn dat dit verschrikkelijk Duitsch be-
leger ingsgeechut!
Toen het fort van Waelhem viel, stond
ik er zeer dicht bij en zag hoe een schut
ter, gansch bebloed langs eeo ladder over
de vestinggracht poogde te komen. Toen
ik den armen kerel op een veilige plaats
had gebracht, wilde ik hem wat nieuws
v'«gen, maar het eenige wat de onge
lukkige kon uitbrengen was een lange
klacht.
„Ochl" mompelde hy, „het is ver
schrikkelijk. Van waar ze schieten
weet men niet, maar hun granaten
doorboren twee meter dikke beton-
mnren alsof ze door boter vliegen. In
zulke voorwaarden was de strijd niet
neer gelijk. Ook wrong zich de kring
van staal en vuur hoe langer hoe
dichter rond de stad. Vele burgers,
vooral de vreemdelingen, vonden het
raadzanm Antwerpen te veriaten.
Anderen bleven, daar zij niets bezaten
om in den vreemde te leven, deels
daar ze immers nog hoop hadden.
Immers, de Engelschen hadden ons
verzekerd dat Antwerpen nooit zou
vallen. En zoo leefden we voort in
het geteisterde Antwerpen, kalm niet
tegenstaande alles, kalm niettegen
staande reeds de granaten tot in
Edeghem, óp weinige kilometers van
de stad losbarsten, kalm, niettegen
staande van alle zijden de slechtste
berichten toekwamen, kalm, niettegen
staande den ganschen Dinsdag het
kanon onophoudend zoo hevig bul
derde, dat men zou gezworen hebben
hebben dat de batterijen in de stad
zelve waren opgesteld. Maar het werd
hoe langer hoe meer een exodus van
gegoede burgerij, vooral wanneer men
Dinsdags morgen vernam dat de trei
nen zeer onregelmatig liepen en de
telegraafdienst voor het pnbliek geheel
gesloten was. Wanneer 's avonds de
duisternis was ingevallen, word het
nog akeliger. Telkens als een donde
rende losbarsting de bevolking ver
ontrustte, zag men een grooten rosshn
vuurgloed. Dit zyn de „long tonio",
die de Engelschen op onze vesting
wallen gesteld hadden, zeiden goed-
ingelichtenEn dan, dan kwam
op eens het slechte bericht, zoo onver
wachts alsof het reeds een granaat
was die te midden van do stad los
brandde.
We zaten, een klein groepje nota
belen der stad en eenige journalisten,
in de Salons des Royal Yacht Club,
het eenige lokaal waar men na zons
ondergang nog kon blijven. lederen
avond vergaderden wij daar en reeds
heette het „Le dernier Salon ou Ton
cauBe". Rond 11 uur kwam een onzer
collega's met het allerlaatste nieuws,
en wat nieuwsDe toestand te Ant
werpen is erg, do personen, die zich
aan het gevaar van een bombardement
willen onttrekken zijn verzocht zoo
spoedig mogelyk zich langs het
Noorden of het Noordoosten te ver
wijderen.
Is dit officieel vroeg men ten allen
kanten
Zoo qffioidel als het maar zijn kan,
was het antwoord. Generaal de Guise
heeft het aan al de burgemeesters der
omliggende gemeenten laten schrijven
en morgenochtend verschijnt het al
'in de krantén,
Een doodsche stilte Volgde op dit
antwoord..
Nu, wie komt er morgenavond
nog hier
„Alleman* was het algemeen ant
woord, waarop oen ieder langzaam
huiswaarts keerde. Aan slapen viel
nochtans niet te denken. Dat zou het
kanongebulder nog wel aan eon doove
beletten.
JASPAERS.
Vette varkens, redri. aanvoer, tarnde1
vlug, »8 A 32 ct. per half KG.
Biggen voor Engeland, góede aanvoer,
handel matig, si iaa»/fct. per half K.G.
Magere Biggén, goede aanvoer, handel
vrijwel 0.90 k f 1.30 per week.
Vette Schapen, geen aanvoer, handel
k f
Lammeren, redelijke aanvoer. Handel
matig 16.— a al.—.
Nuchtere Kalveren, goede aanvoer, hun
del vrijwel, 8.k 15
Graskalveren, goede aanvoer, handel vrij
wel 30.— a 85.—.
Fokkalveren 14 4 28
Eieren matige aanvoer, handel vlug per
100 stuks, 8,— k f 9.
Kaas, aangevoerd 100 partijen, handel
seer vlug.
ie kwal. 37.— k 38 50. 2de kwal.
34-- i 36--.
Zwaardere 40.— k f
Noordhollandsche a
Boter weinig aanvoer. Handel vlug.
Goeboter 1.55 k f *.6a
Weiboter ƒ1.40 k 150.
4<1# KI. Trekking v. Donderdag 15 Oot.
No. 9454 f 400.
12562 f 100.
Prijzen van f 60.
aas 888 04 414 746 003
8619 8819 70
4061
6908 6788
Ö370 8498 6518 94 60 0006 <tt» 03
7990 7890 7000 7771
8087 8187 8669 8096 8702
7904 77 (UHi 0684
10697 90 10617 10098 10742 10864
11006 99 11479
19009 19979 12882 19696 12748 19828
18189 18068 89 08 18640 51 18797
11090 14167 14980 14404 14505 14876 14990
15106 16914 16085 15780
10090 10481 10814 47 10914
17166 17908 17847 17666 17800 86
18178 188"
19132 1"
90114 S
4e Klasse 3e L^st No. 13563 m. z.
13564.
MARKTBERICHTEN-
Gouda, 15 October. 1914.
GRANEN: Onveranderd vast.
Tarwe: Zeeuwsche ia.— k ta.a
mindere dito 11.75 Ia-—Afwij
kende 10.50 A 11^-. Polder 10.—
A f 11.—. Rogge Zeeuwsche 10.— k
li.—. Polder 9.75* 10.—. Baiten-
landsche per 70 kilo 10.50 i 11
GerstWinter 8 75 k f 9 Zomer
8.60 a 9.—. Chevalier 9-»5 k f 9-5°»
Huiten!, voergerat per 65 kilo k
Haver per H.L. 5 75 6—
Per 100 kilo *i.»5 75- Hennep
zaad Buitenlandsche per 50 Kilo 8 50
k 9.—. Kanariezaad ƒ24.—A ƒ25.—
p. HX. Karwijzaad per 50 Kilo 17 75
k 18.50. Kooliaad 14.— f »4-5o
per H L. ErwtenKookerwten 13 50
k 14.50. Buitenlandsche voererwteti per
80 Kilo k f Boonen bruine
boooen f 16.— k f 17.—. witte boonen
*0.— k ai,— Paardenboonen 9.50
k f 10.—Duivenboonen IL50 k 13.50
\Uis per 100 Kilo Amerikaansche Mixed
j 4 Kleine ronde 13.50
Vmmarkt. Melkvee redelijke aanvoer,
handel en prijzen zeer goed
Aan het Westelijk Front
LONDEN, 14 Oct. Het officieele
Fransche communiqué meldt dat de
Engelsche en Fransche troepen Yporen
hebben bezet.
LONDEN, 14 Oct. In oen officieel
Engelsch communiqué wordt gemeld
dat de Engelsche troepen op don lin
kervleugel der geallieerden in contact
zijn gekomen met den vijand. Hieruit
wordt opgemaakt dat de Duitschers
iets zijn teruggedrongen aan hun flank.
De terreinsgeeteldheid is, daar het
operatieterrein een mijnstreek is, oen
belemmering voor een sneller opmarsch.
De Duitschers iu België.
PUTTEN, 14 Oct. (Part. Maasbode.)
De Duitsche vicc-couBui van Terneuzen
die per boot van Terneuzen naar Ant
werpen was gevaren verklaarde dat het
raadzaam is niet op het Belgisch gebied
der Schelde te varen daar er drijvende
mijnen liggen.
OOSTBURG, 14 Oct. De Duitsche troe
pen zijn in verschillende grensgemeenten
aangekomen overal wordt de Duitsche
vlag geheschen. Op Brugge is oen bom
geworpen die dicht bij de Lancierskazerne
ontplofte.
AARDENBURG, 14 Oef. {Part. N. v.
d. D.) Duitsdie verkenners zijn gezien
te Stroobrugge, 10 injputon over de
Zoeuwsch-D^lgischc greqa bij
?Zij gingen terug in de
froyens. Alle bewoners vliichton over ''de
Neder landsche grens. Even ten Zuiden
van Maldoghem schoten de Engelsohen
Woensdagmorgen een boflch plat ómdat
zij moetiden dat er Duitschers in waren
De Koningin van België.
LONDEN, 14 Oct. De Evening Standard
vernoemt uit betrouwbare bron 'dat Ko'
ningin Elisabeth nog la België verblijf
houdt, en dat zij zich voortdurend aan
de zijde van den Koning bevindt.
TERNEUZEN, 14 Oct. Personen
die vandaag uit Gent langs een om
weg over de grens zijn gekomen ver
zekeren dat te Gent een troepenmacht
van meer dan 100.000 Duitschers is
gelegen. De soldaten logeeren in groote
lokaliteiten, do officieren zyn bij de
gegoeden ingekwartierd-
De huizen van hen die vertrokken
waren zijn opengebroken. Het leven
gaat zijn gewonen gang. De winkels
zijn geopend en de fabrieken werken.
Opvorderingen worden met bons be
taald maar uit de buitengemeenten
worden gevallen medegedeeld dat de
soldaten zelfs paarden medenemen zon
der daarvoor bons af te geven. Per
sonen blyven ongemoeid.
Terugkeer naar Antwerpen.
Men seint ons uit ROOSENDAAL
Heden hebben schepenen van Ant
werpen en leden van het /comité
openbare besprekingen gehouden te
Roosendaal ten einde de vluchtelingen
te bewegen naar Ahtworpfto terug te
keeren. Hieraan wordt eéhtar over 't
algemeen geen gehoor gegeven, om
dat men de Duitschers niet vertrouwt.
Men seint ons uit DEN BOSCH
Heden nacht zijn hier weer een aan
tal vluchtelingen aangekomen, waar
onder een aantal nonnen.
Onder deze vluchtelingen waren ook
krankzinnigen, die naar het Konde-
watergesticht zijn overgebracht.
Per4rein passeerden nog 3000 ge
ïnterneerden.
De Nederl. Commissie tot steun aan
Belgische en andere vluchtelingen
heeft per auto 200 brooden naar de
grens gezonden.
Men verneemt dat de kinderen,
waarschijnlijk door de ongewone voe
ding en het buiten verblijven, aan inge
wandsziekte lijden.
Binnenkort zullen weer 5 vracht
wagens met levensmiddelen naar het
zuiden vertrekken.
Brugge b e o t
Men seint ons uit SLUIS t Volgens
hier ontvangen berichten is Brugge door
dè Duitschers bezet. Gisteren verschenen
aldaar 800 Uhlénen. Het gerucht loopt
.lat op deze l'binnen ia geschoten en twee
hunner gedood werden^ doch een bevesti
ging daarvan i» niet ontvangen. Te
Hoeefce l«j de Nederlandsche grens wer
den patrouilles llhlanen gezien. Te Brug
ge heeft een Duitsch vliegtoestel twee
bommen op de kazerne geworpen doch er
is bijna geen schade aangericht. Hlor te
Sluis kwamen gisteren en ook heden tal-
loozo vluchtelingen aan. Zij komen uit
het noordwestelijk gedeelte van België ter
wijl ook zoor vole zich daaronder bevin
den die reeds vroeger uit het Belgische
achterland naar bet noordwestelijk deel
van België waren gekomen. Men schat
het aantal vluchtelingen dat hier gepas-
oerd is op tiO.OOO. De toestand Is onbe
schrijfelijk. Er is geen onderdak zoodat
vele den nacht hebben doorgebracht li rgs
do straten zittend. Ook is er gebrek aan
voedsel. In de bakkerswinkels is niets
moer aanwezig. Alle boerenwagens zijn
gerequiroerd om de vluchtelingen over te
brengen naar Breskons, doch ook aldaar
is alles stampvol. Kr liggen o.a. 20 groo
te booten die anders de suikerbieten ver
voeren en nu geheel met vluchtelingen
zijn bezet. Bij Hamme houden de Duit-
scher de vluchtelingen tegen.
De Belgische uitgewekenon.
LONDEN, 14 Oct. In een artikel
over de Belgische uitgewekenen zegt
de Daily Chronicle dat hot vraagstuk
wordt beheerscht door do 600.000
vluchtelingen die zich in Nederland
bevinden.
De Nederlanders vervolgt het
blad zijn geen talrijk volk, zij voe
ren geen oorlog maar lijden toch reeds
op andere wijze schade door den oor
log die hun groote kosten oplegt. Zij
hobben ban ongelukkige naburen met
de grootste menschenliefdfe en edel
moedigheid ontvangen maar men kan
van hen niet verwachten (fat zij hen
wor onbepaaldon tijd zondotr vergoe
ding zullen onderhouden.
Van de verschillende wegen welke
openstaan is voor de Belgen beslist
het besté dat zij in Mederland blijven
op kósten van 'Engeland, indien dit
aldus zou kunnei^/rden geschikt.
De Vlaamscl^sprekende Belgen zul
len zich hot meest thuisgevoelen in
Nederland daar hun taal slechts dia
lectisch afwijkt van.het Nederlandach,
torwyl ook hun leefwijze het meest
met die der Nederlanders overeen
komt. In alle Opzichten zal het voor
hen boter zijn in Nederland te blyven,
en wij kunnen niet insaen dat het voor
Engeland kostbaarder zou zijn wan
neer zij daar bleven etn wij voor hen
betaalden.
Aan België's Zeekant.
Men seint ons De Dttitachei"» heb
ben na Brugge ook West-Ka pelle,
Kncbe en Heyst bezet.
Zestig lanciers zijn bij Anrdonburg
over de Ned. grens gekomen en go-
interneerd.
Aan het Oostelijk Front.
BERLIJN, 14 Oct. (Van Duitsche
zijde,) Op het oostelijk oorlogstooneel
hebben de Russen op 13 October in
het geheel 11000 gevangenon verloren.
51 Kanonnen en 12 Machinogeweren
vielen de Duitsche troepen in handen.
De stad Lyck bevindt zich wederom
in Duitsch bezit.
Een Duitsche aviateur heeft ver
schillende bommen op Warschau ge
worpen. Een bom viel op hot station
en doode een onderofficier.
BERLIJN, 14 Oct. De „Nova tte-
forma" bericht dat de Russen bij hun
vertrek uit Lamberg den aartsbisschop
Dr. Joseph Bilczewski als krijgsge
vangene hebben meegevoerd^
LISSABON, 14 Oct. De Gouverneur
van Angolo heeft voor geheel Portu-
goesch Congo d.e staat van beleg afge
kondigd.
Japan en Duitschland.
LONDEN. 14 Oct. Officieel wordt
bericht dat de Japanscho regeerng met
do Duitschera in Tsingtau is overeen
gekomen dat- de Japanners op 15
October den consul der Vereenigde
Staten en een aantal Chineezen en
Duitsche vrouwen en kinderen naar
Tientsin zonden brengen.
Duitsch spion in Amerika.
ONTARIO, 14 Oct. Naby het rariio-
telegrafisch station te Porthurwell aan
hetEriemeer ia een Duitach spion ge
arresteerd op Wien tal van foto's en een
kaart van do haven en het district
werden ge vond on. BQ zijn overbrenging
naar de gevangenis wist hij te ont
snappen door uit den in beweging
zijnden trein te springen.
KREFELD, 14 Oct. Volgens een
hier ontvangen telegram is de vroegere
commandant van Antwerpen, luite
nant-Generaal De Guise in het gevan
genkamp dor Krefeldor huzaren-
kazerne ondergebracht.
Cholera.
ZURICH, 14 Oot. Volgons een tele
gram aan de Zwitsersche Regeering is
Servië, Rusland en GaliciÖ voor zoover
het Oostenrijksoho gedeelte betreft,
wegens cholera besmet verklaard.
Er ontbreokt echter ambtelijko be
vestiging. 0
De krijgsverrichtingen ter zee.
BERLIJN, 14 Oct. Hot Marineambt
verklaart dat het bericht van de P.
T. A. als zouden bij de vernieling van
de Russische kruiser Palada 2 Duitsche
onderzeeërs zijn gezonken, volkomen
onwaar is.
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer heeft in hare ver
gadering van heden achtereenvolgens
zonder stemming aangonomen do wij
zigingen van de ovorgangsbopaling
van de auteurswet, do tijdelijke regeling
van de militaire rechtspraak, de be
stendiging van den staat van oorlog,
het buitengewoon oorlogscrediet van
50 millioen, de ruiling van grond met
do gemeente Amsterdam, buitenge
wone waterstaatswerken ter voorko
ming van werkloosheid, oon renteloos
voorschot van den spoorweg Roer
mond—Vlodrop en do overeonkomst
betreffende de ruiling van grond onder
Makkinga.
De Eerste Kamer is daarop tot
nadore bijeenroeping uiteen gogaan.
Brood in beslag genomen.
Do burgemeester van Enschede hoeft
oen geheele voorraad brood van eon
bakkersvereüniging in beslag doen
nemen dat niot voldeed aan de vori
eisohte bestanddeelen.
Het brood is publiek verkocht.
Men meldt ons uit Aalsmoor
Sedert Maandagmorgen wordt ver
mist de sergeant majoor v. P. Al zij"
eigendom heeft hy achtergelaton. Zyn
administratie is in ordo. Men vermoedt
dat hem eon ongeluk is ovorkomen.
Allo nasporingen zijn tovergoefs.
Hollandsche waren voor Brussel.
Volgens berichten in een Engelsch
blad moet Veldmaarschalk van dor
Goltz verschillondo pogingen gedaan
hebben om voedingsmiddelen aan te
koopen in Holland en daartoe agenten
bierheen hebben gezondon. De hon
gersnood die te Brussel dreigt, noopte
daartoe dochj die agenten zijn niet go-
slaagd om voorraden op te doen. De
Nederlandsche regeering bewaakt zeer
streng den exporthandol.
Te Brussel zijn veertig verkoopors
van kranten veroordeeld tot strafar-
beid in de Duitsche gevangenissen,
omdat zy Engelsche, Fransche en
Belgische couronten verkocht hobben.
Te Gent verschynfc weder een blad.
van het Koninklyk Meteriologixch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 773.5 te
Memel, laagste stand 762.5 te Karls
ruhe.
Verwachting tot den volgenden dag
Zwakke tot matige wind, uit ooste
lijke richtingen, afnemende bewolking
weinig of geen regen, iets koeler.
GOUDA.
GEBOREN 12 Oct. Gerrit Johan
nes, ouders J. Schipaanboord on H.
Groen. 13. Maria, ouders P. C.
Alblas en M. Jonkman. 15. Hen
drik, ouders J. Vonk on M. Hoogen-
doorn.
GEHUWD14 Oct. O. G, M. van
Boxtel en G. M. Stravers. K. van
Groningen en D. J. Hofstede. T.
Reosink en C. J. Nieuwenhuizon.
J. Loendersloot en M. Verhart.
OVERLEDEN: 11 Oct. Catharina
J. van der Sprong, 6 j. 13. Joan
nes Boer, 85 j. 14. Agatha P.
Wiezer, 4 j.
REEUWLJK.
GEBORENWillem Jacobus, ouders
N. Koster en C. Oosterwyk.
OVERLEDENT. J. do Ryk, 10
maandep.
I
