Geen dreadnoughts maar
anelkruisers.
33I:n;p.e:a lan.<5..
Stadsnieuws.
ingezonden.
Kectitszaken.
Laatste -Berichten.
Telegrafisch Weerbericht
uitzoeken, om meestor van de situatie
te blijven on ten tweede zijn de moe
rassige wegen zoowel als het gebrek
aan spoorwegen de oorzaak, dat ge
neraal Von Hindenburg een terugge-
legen stelling heeft ingenomen. De
terugtocht had plaats zonder dat er
eenig verlies voor do Duitschers te
constateeren viel en zonder dat de
Russen hen vervolgden. Deze terug
tocht herinnert levendig aan dien van
Von Hindenburg in Oost-Pruisen, die
de voorbereiding was voor de vernie
tiging der Russische legerscharen.
De opstand in Zuid-Afrikn.
BLOEMFONTEIN, 28 October. De
officieren in het hier gevestigde kamp
hebben de leden van do commando's
toegesproken er\ duidelijk doen uit
komen, dat zij zich tegenover de
rebellen stellen. Zij boden vryen
terugkeer aan voor de leden der com
mando's, die naar huis wenschten te
gaan, in plaats van naar Zuid-West-
Afrika te vertrekken.
Naar vernomen wordt hebbon slechts
4 man van hot commando van 1300
ontheffing van hun verplichting ver
zocht.
De aanvoerder van het commando
was majoor Brand, oud-replublikeinsch
generaal, die in don loop van zijn toe-
Rpraak van de rebellie van Beijers en
De Wet, vertelde. Hij herinnerde aan
het verdrag van Vereeniging, dat
door Beijers en De Wet beidon ge-
teekend was.
De commandant constateerde, dat
het gerucht geloopen had, majoor
Brand zou oen commando aanvoeren
tot ondersteuning van de rebelleerende
generaals. Maar hij wilde duidelijk te
konnon geven, dat zoo iets nooit in
zijn voornomen had gelegen.
Deze mededeeling lokte luid applaus
uit.
Majoor Brand zeido, dat, hoe bitter
het hom ook viel, de wapens op te
nemen tegen zyn eigen volk, het zijn
heilige plicht was aan de zijde der
Regeering te staan. Wat hem per
soonlijk betrof, hij zou zijn leven
willen geven ter vermijding van hot
ongeluk, dat te wachten staat.
(Hbld.)
LONDEN, 28 Oct. (officieel). Gene
raal Botha kreeg Dinsdagmiddag bij
Rustenburg voeling mot do aanhan
gers van genoraal Beijers. Botha sloeg
hen uiteen on vervolgde hen don
gehoelen dag. 80 partijgangers van
Beyers werden gevangen genomen,
terwijl velen wordon gewond. Aan de
zyde van Botha werd slechts 1 man
gewond. De vervolging wordt voort
gezet.
AAN HET FRONT VAN
LUIK TOT ANTWERPEN.
EIGEN KKVAHINOEN.
II.
(Nadruk verboden.)
l)e terugtocht ving aan. Toen wij do
hoogten bij Flóron-üoneolloH verlieten, plof
ten do oornto granaten in de stad Luik
neer. WIJ zagen terstond, nadat wij den
knal van hol springen der projectielen
hadden gehoord, uit verschillende huizen
een vuurzuil opstijgen. Telkens ontwaar
den wij nieuwe rookpluimen, nieuwe gra
naten zagen wij boven groote gebouwen
uiteenbarsten ou woer sloegen vlammen
uit, verwoesting aanrichteud en schrik en
outzelting brengend onder ""de bevolking
der stad.
Wij daalden do heuvels af en kwamen
op den weg naar Tlrlomont (Thienon),
waarlieen onze troep zich togaf. Deze
aftocht geschiedde betrekkelijk regelmatig,
de omstandigheden, waaronder zij plaats
had, in aanmerking nemend. De mannen,
die in het vuur waren geweest, waren
niet ik» kalme soldaten, die een wande
ling maken of die tuarcheeren als gold
het een parade. Het oorlogsgeweld doet
den menscli zijn zinnen bijna verliezen, de
kalmte is geweken en heeft plaats ge
maakt voor opgewondenheid, llet was een
vroeselijke teleurstelling voor do Belgen,
dat zij op de hoogten het terrein niet
meester hadden kunnen blijven, dat zij
don grond van hun vaderland moesten
zien vertreden door oon binnendringende»
vijand, die het tractaat waarhij België's
neutraliteit werd gewaarborgd, als scheur
papier beschouwde, die macht deed gelden
boven recht en een rustig land mot oen
vreedzame bevolking het wee van den
oorlog op verschrikkelijke wijze deed on
dervinden. Doze stemming van haat tegen
den indringer, van toleurstelling over
eigen te geringe kraoht, van diop mode
lijden mot de arme medeburgers, wier
woonstoden ten prooi werden van het oor
logsgeweld, deze stemming, was het won
der, spiegelde zich af op onze mannen.
Zij hadden gevochten mot den mood der
vertwijfeling, maar hot had hun niets ge
haat. Hun krijgsmakkors waren gevallen,
naast hen, voor en achter hen de lij
ken van vrienden lagen op het slagveld,
veie kameraden waren verminkt. Dat alles
had zich afgespeeld in onkole dagen, dat
wroede was op hen geworpen, en het had
hen vast gegrepen en het Het hen niet
los op dezen eersten terugtocht, die ge-
:hioddo onder hot gedonder van het ka-
,nou, dat zijn vernietiging brengende gra
natin uitwierp over den weg, welken de
terugtrekkende troepen namen. En tovon-
dien noodzaakten vervolgende Duitsche
l roepon de Belgen zich in gcforceerden
marsch te verwijderen van het terrein,
waar de eerste groote bloedige strijd ge
streden was. Duitsche cavalerie veront
rustte ook de lerugtrekkenden door van
uit hinderlagen plotseling een geweervuur
te openen. Belgische verkenningspatrouil
les reden vooruit oui te zien of de weg
veilig was en zoo marcheerden de troe
pen alles met zich voerend op Thlenen
aan, waarhij de genie de gelegenheid
waarnam om de door de Belgische troe
pen verlaten wegen te barricadoeron met
omgehakte toom stammen of door het aan-
brengen van vrij onzichtbare ijzerdraden
midden over den weg, welke bedoelden de
vervolging door de Duitsche cavalerie on
mogelijk te maken.
In de nabijheid van Thienen, de af
stand Luik-Thfenon bedraagt c.a. 00 K,
M. werd voor korten tijd rust genomen
bij oen pachthoeve, welke aan den weg
was gelegen. Kust kan liet echter niet
worden genoemd. Gedurende den s^eer kor
ten tijd, die daar werd doorgebracht, werd
plotseling oen der manschappen, die zloh
achter de hooischelf der pachthoeve be
vond, krankzinnig. Met het geladen ge
weer zwaaiend rende hij over de plaats
en den weg op en luid gillend verdween
hij in een aan de overzijde van den weg
gelegen hosch. Wij hebben dim armen ke
rel, wiens geest de doorgestane verschrik
kingen niet normaal heeft kunnen opne
men, niet weergezien.
Teneinde zich gemakkelijker in het veld
lo kunnen bewegen hadden vele soldaten
in de slaglinie hun ransels afgeworpen,
opdat zij vrijer het geweer konden han-
leeron. Bij dim aftocht waren zij zoo on
voorzichtig hun ransel niet mede te ne
men, waarin hun noodrantsoen en schoone
onderkloeren waren gepakt. Deze onvoor
zichtigheid is velen noodlottig geworden.
De snelle terugmarsch vorderde veel van
de krachten der manschappen, die reeds
vermoeid uit den strijd waren gekomen.
Nu zij echter geen voldoende voedsel tot
zich kondien nemen, daar zij zelf niets
meer hadden, raakten velen uitgeput en
vielen aan don weg neer. Deze zijn on
getwijfeld allen krijgsgevangen gemaakt
door de Duitschers, die ons achtervolg
den. Na dezen vermoeienden macsch werd
Thienen bereikt, vanwaar zonder rust werd
doorgemarcheerd naar Jodolgne en ver
volgens naar Leuven, welke stad als eind
punt van don terugmarsch werd beschouwd.
I gchoole afstand van de hoogten van
Luik tot Leuven liedraagt meer dan 100
K.M., welke In nog geen twee dagen.en
nachten werd afgelegd. Tijd tot slapen
of eten kon onderweg nauwelijks woTden
gegeven.
De ontvangRt van den troep ln Leuven
was allerhartelijkst. Do bewoners dier
stad wachtten ons aan den ingang op en
boden ons brood en andere eetwaren aan,
allerlei dranken werden ons gereikt
sigaren werden ons aangeboden, ja zelfs
geld werd ons in do handen gestopt, op
dat daarvoor onderweg van het noodigt
kon worden aangeschaft.
I >at onze troepon Leuven zonder moei
lijkheden hebben kunnen toreikon, is te
danken aan 'de uit .die stad oostwaarts
oprukkende troepen, die onzen aftocht
dekten, door den vijand op te houden.
In Leuven braken oenige dagen van
rust aan. Onze mannen hadden die rust
hard noodig. Doodelijk vermoeid kwamen
zij aan. Van velen hunner waren door
den langen marsch de voeten gezwollen
en hun was het loopen uiterst pijnlijk ge
vonden. Gedurende de rustdagen te Leu
ven van 9—IS Augustus herstelden de
manschappen zich woor, zoodal zij den
Hen Aiiguslus weer reisvaardig waren
en een deel van hen naar Aerschot kon
vertrekken.
(Wordt vervolgd.)
Een onzer martieme medewerkers
schrijft ons
De oorlog duurt nu bijna reeds een.
kwart jaar, en nog steeds is er geen
zeeslag geleverd, de respectievelijke
dreadnoughts blijven ver van elkaar
verwijderd. Men vraagt zelfs af, of het
tot een treffen komen zal. Enkele des
kundigen meenen beslist van niet.
Zeker, redeneeren zy, er zullen wel
schermutselingen plaats hebben, onder
zeeërs zullen van zich doen spreken,
moderne torpedobooten zullen hun
plicht doen en groote en kleine krui
sers zullen koopvaardijschepen aan
houden, maar tot een zeeslag, waar
aan ook de dreadnoughts meedoen, zal
het niet komen. Tenzij Duitschland of
Engeland het hoofd verliezen, hetzij
door een verpletterenden nederlaag,
hetzy door een schitterende overwin
ning van het landleger.
Is het dan wonder, dat talrijke he
vige Nederlandsche dreadnought-
enthousiasten zich nu verheugen, dat
'ónze 18.000-tons-schepen nog niet op
stapel staan, en dat het zeer te btozien
staat, of de dreadnought-vloot zou
kosten, hebben wy ons thans door den
oorlog bezuinigd.
Evenals do leek iB ook de deskun
dige sterk beïnfluenceerd door de suc
cessen van de lichte en snello Duit
sche kruisers „Embden" en „Karlruho".
lederen dag brengen zij Engeland
millioenen schade. Er worden heele
eskaders op hen afgestuurd, maar zij
manoevreeren er keurig netjes tus-
schen door. Zij zijn de schrik van deu
Oceaan, en Engeland zou er heel wat
voor over hebben wanneer deze
oorlogsbodem in den grond waren
geboord.
Onder onze deskundigen begint de
overtuiging meer en meer post te
vatten, dat wij voor onze Marino
slechts noodig hebben een eerste-klas
torpedovloot met voldoend aantal on
derzeeërs, en voorts een vier- of zestal
kleine snolkruisors, van hot Embden-
type, maar dan nog sneller. Dan kan
het oude materieel radicaal worden
opgeruimd, de „Zeven Provinciën"
Wij zijn dan genoeg beveiligd. En....
het marine budget behoeft niet te
stijgen.
Nederland en de oorlog.
Een gedwongen oorlogsleening
Eenigen tijd had de Arnh. Ct. ge
meld, dat aan het departement van
financiënen een gedwongen oorlogs
leening in voorbereiding was. Hiertoe
schijnt aanleiding te hebben gegeven
het feit, dat tijdens het ministerschap
van den heer Bertling een vooront
werp in dien goeat was opgemaakt.
Onmiddellijk na do aanvaarding van
zijn beheer van het departement van
financiën heeft minister Treub naar
ons uit goede bron wordt gemeld
deze zaak tor hand genomen. Hij
achtte het noodzakelijk, dat het advies
van deskundigen zou worden ingewon
nen zoowel omtrent de vraag of men
zal overgaan tot hot uitschrijven van
een vrijwillige of een gedwongen lee
ning, als over het bedrag en het rente
type, en over de quaestie of reeds
thans tot leening zal worden overge
gaan, dan wel eerst nadat de beurs
weer zal zyn geopend en een meer
normale toestand op financieel en eco
nomisch gebied zal zijn ingetreden.
Naar de N. R. Crt. verneemt, heeft
de minister hedenochtend op het de
partement van Landbouw, nijverheid
en handel een conferentie over deze
quaestie gehouden met vertegenwoor
digers van den Amsterdamschen,
Rotterdamschen en provincialen geld
en effectenhandel.
Buiten de zorg voor de kleine dui
zend vluchtelingen voorziet het comité
te Amersfoort nog in den nood van
andere ongelukkigen.
Dagelijks komen er velen, die onder
de 16000 geïnterneerden aldaar fami
lieleden hopen te vinden.
Vaak zijn op zoo'n dag reeds andere
depots afgezocht en komen de zoekers
's avonds aan, afgetobd en hongerig
om den volgenden morgen te Amers
foort het zoeken te beginnen.
Hun wordt voedsel verstrekt, zoo
mogelijk tegen kleine vergoeding en
gratis logies kunnen zij vinden in de
shelters. Een dez9r zalen blijft zelfs
geheel voor deze passanten gereser
veerd.
Vaak moet aan meer dan honderd
van deze tobbers onderkomen verschaft
worden.
Het getal vluchtelingen te Amers
foort mindert slechts in geringe mate.
Antwerpen.
Het Antwerpsch Centraal bureel
voor inlichtingen aan vluchtelingen,
govestigd Kunstlei 64 te Antwerpen,
brengt ter kennis van belangheb
benden
I. Dat het politietoezicht van over
heidswege in buitengemeenten van
Antwerpen nog niet van dien aard is,
dat men zijne eigendommen zonder
gevaar voor diefstal of plundering on
beheerd kan laten. Maatregelen om
hieraan tegemoet te komen zijn in
bespreking en voorbereiding.
II. Dat den 26sten October te Ant
werpen is afgekondigd een verbod van
uitvoer uit België van paarden, run
deren, varkens, schapen en levens
middelen, onverschillig van welken
aard en voor welke grenzbn, onder
bedreiging van inbeslagneming by
poging tot overtreding.
Hulp voor België.
Het Engelsche stoomschip Coblentz
wordt vermoedelijk morgenmiddag te
Rotterdam verwacht met 1000 ton
levensmiddelen voor de Belgen. Het
stoomschip zal ligplaats nemen in de
Manshavon bij Furness' loods.
Te Zundert vertoeven volgens of"
ficieele telling nog 2100 Belgische
vluchtelingen. Ofschoon het steun
comité reeds sedert oenige dagen de
uitdeeling van voedsel gestaakt heeft,
geven de uitgewekenen er den voor
keur aan voorloopig nog te Zundert
te blijven. (N. R. Crt.)
Naar aanleiding van allerlei geruch
ten, heeft de minister van binnenland-
sche zaken telegrafisch een instructie
fizonden aan de commissarissen der
oningin, houdende verzoek, den bur
gemeesters te willen mededeelen, dat
het oefenen van zachten drang op de
Belgische vluchtelingen, om terug te
keeren, volstrekt niet medebrengt, dat
die drang zou ontaarden in een direc-
ten of indirecten dwang, om het Ne
derlandsche grondgebied te verlaten.
Dit zou geheel in strijd zyn met de
eischen van onze gastvrijheid. De
vluchtelingen blijven geheel vrij, al of
niet terug te keeren. Zij behooren,
voor zoover ze onvermogend zyn, van
het noodige te worden voorzien.
(N. R. Crt.)
De gisterenmorgen te Vlissingen
gehouden telling wijst nog 4000 arm
lastige vluchtelingen aan.
Lichtschip Noord Hinder.
Volgens mededeeling van het Ministerie
van Marine is do gisteren aangekondigde
rplaatsing van het lichtschip „Noord-
Hinder" heden ten uitvoer gebracht.»
liet lichtschip is verlegd in de richting
No. Ito. O. rechtwijzend tot ongeveer in
de lijn van hot lichtschip „Galloper,1-
schip Schouwenbank.
Oud-Minister Talma veldprediker.
Bij Koninklijk besluit is benoemd
tot veldprediker in algemeenen dienst
bij het leger te velde, ds. A. S. Talma,
predikant te Bennebroek.
Uitvoerverbod van boter.
dags worden ze in do Bank van 1
geveild. (Tel.)
Bij K.
B. van 29 Oct. 1914 is uit
voer van boter verboden, met voor
behoud om dit verbod tijdelijk op te
heffen of in bijzondere gevallen daar
van ontheffing te doen verleenen.
De Minister van Landbouw heeft
o. m. bepaald:
Boter, niet voorzien van het Rijks-
merk, raag niet worden Uitgevoerd.
Gecontroleerde boter mag enkel uit
gevoerd worden wanneer de partij
gedekt is door een bewijs van toela
ting tot uitvoer.
De bewijzen van uitvoer worden
alleen verstrekt aan die bereiders van
gecontroleerde boter, die dertig procent
van hun productie voor het binnen-
landsch verbruik beschikbaar stelden
of afleverden.
Met gecontroleerde boter wordt ge
lijkgesteld de boter welke overeen
komstig de bepalingen der Boterwet
onder toezicht van Rijksambtenaren
in margarinefabrieken uit aldaar aan
gevoerde melk is bereid.
De maximum boterprijs wordt voor
binnenlandsch verbruik voor den ver
koop en gros van maand tot maand
vastgesteld.
Voor kleinere verpakking wordt
deze prijs verhoogd met de gebruike
lijke verhoogingen.
De detailprijs van boter wordt per
K.G. in maximum bepaald op 20 cents
boven den engrosprijs.
Voor speciaal verpakte boter kan
in overleg met het hierna genoemde
Centraal Bureau een verhoogde prijs
worden toegestaan.
Er is een Centraal Bureau te 's Gra-
venhage gevestigd en belast met:
a. het doen uitoefenen van oontróle
op de naleving van de hiervoor ge
noemde regelingen
b. de uitgifte van de bewijzen van
toelating tot uitvoer.
De Minister heeft benoemd tot leden
van het Centraal Bureau
1. V. R. Y. Croesen, secretaris van
de Kon. Ned. Landbouwvereeniging,
te 's Gravenhage
2. O. Reitsma, secretaris van den
Alg. Ned. Zuivelbond, te 's Gravenhage;
3. J. Wagenaar Hummelinck, on
dervoorzitter van de Vereeniging van
Zuivelfabrikanten in Nederland, te
Vlaardingen.
In de te Amsterdam gehouden ver
gadering van de Commissie voor
levensmiddelen voorziening werd me
dedeeling gedaan van een ministerieel
verzoek om in verband met het ver
bod van uitvoer opgave te doen van
namen van kaashandelaren en van
voorraden van de hier aanwezige kaas.
Een spoedig antwoord zal hierop
worden gezonden.
Kon. Nat. Steuncomité.
De tiende lyst van ontvangen bij
dragen en toezeggingen voor het Kon.
Nat. steuncomité, bedraagt f 68387.36.
Het tootaal bedrag aan bijdragen en
toezeggingen is nu f 639943.11.
In beslag genomen wittebrood.
Er gaat schier geen dag voorbij of en
kele witiebrooden worden bij de Amster-
damsche bakkers in beslag gonowen. Toch
wordt het aantal geleidelijk kleiner, 's Mid-
TWEEDE KAMER.
Vergadering van 29 Oct. 1914.
(Vervolg.)
Indische Begrooting.
Voorz. Mr. H. Goeman Borgesiua.'
Door verschillende spr.'s werd aai»,
gedrongen op reorganisatie van het
rechtswezen.
De Minister van Koloniën
de heer Pleyte zeide overweging toe.
Bij de afd. onderwijs wees de heer
ter Laan s. d. a. p. (den Haag) op de
groote beteekenis van het onderwijl
voor de ontwikkeling van het volk
en meende dat de opleiding van on
derwijzers in Indië veel te wenscheo
overlaat.
De heer Scheurer a. r. kwan
op voor de belangen der christelijke
onderwijzers in Indië.
De Minister de heer Pleyte merkte
opdat de onderwijsverbeteringen geld
kosten en |de tijdsomstandigheden zeer
moeilijk zyn.
De heer 8 c h e n r e r a. r. was van
meening dat dan ook de nieuwe B.
B. S. in Bandoeng dit jaar niet moet
worden opgericht en de post van
f38.200 van de begrooting geschrapt
kan worden.
De Minister de heer Pleyte oor
deelde de H. B. S. to Bandoeng nood
zakelijk waarna het amendement vaa
den heer Scheurer werd verworpen.
De vergadering werd daarna ver
daagd tot Vrijdag ll1/, unr.
GOUDA, 30 October.
Uitvoerverbod van kaas.
De Minister van Landbouw hoeft
benoemd tot leden van het Rijks Cen
traal Bureau voor den uitvoer van
kaas
1. V. R. Y. Croesen, secretaris vaa
de Kon. Ned. Landbouwver., te 'sQra-
2. J. Hibma, voorzitter van de Ver-1
eeniging van Zuivelfabrikanten
Nederland, te Sneek
J. W. F. S. Middelbeek, voorzit-|
ter van de Nederlandsche Vereeniging
van Kaashandelaren,1* te Gouda, en j
4. O. Reitsma, secretaris van t
Alg. Ned. Zuivelbond, te 's Gravqj
hage.
In de Staatscourant No. 265 q
opgenomen de statuten van de Ari
revolutionaire Propagandaclub „Groet
van Prinsteren" alhier, van de R£
Boomkweekersvereeniging onderafde
ling van „de Hanse" te Boskoop, en
van de Weerheidsvereeniging „Prinses
Juliana" te Wdddinxveen.
Eerste Abonnementsvoorstelling.
De eerste abonnementBVöorstelling
in de Nieuwe Schouwburg gisteren
avond was, waarschijnlijk tegen veler
verwachting in, goed bezet, De „mo
bilisatie-tijd" heeft zich voor di
Schouwburg, althans gisteren nietdoei
gelden. De stalles en parterre-plaat*
waren op enkele na ingenomen, en hd
balcon en galerij waren mede vrij goa
De Koninklijke vereeniging
NederlandBch Tooneel" gaf gii
avond een opvoering van „De
Monde", tooneelspel in 6 b<
van Alex Dumas fils.
Wat de duur dezer opvoering
gaat, daaraan is het publiek niet
kort gekomen. Met eenige vrij
pauzen tusachen de bedrijven dm
de voorstelling vier uur.
Het stuk van Dumas, heeft ons
matig kunnen bekoren. Het verwt
dert ons dat het Nederlandsch Tooi
hiermede is gekomen. Er zit zoo y
nig frischheid en leven in, zoo weinig
dat spreekt, het is zoo gerekt, dat vjj,
waren er niet vele gedeelten in, die
geheel op effect van het spel waren
berekend en door een goede vertol
king interessant waren gemaakt, w
zouden ons zeker deerlijk hebben ver
veeld.
Wat de opvoering aangaat, dezelu
vlot van stapel. Vooral de heer Dw
Gimberg, die de rol van Olivier i
Jalin vervulde, gaf door zijn spel J
zoudere levendigheid en een cafli
aan de scenes waarin hij optrad. V
de gedeelten waarin hg samen
met Emma Morel als Marcel»
Sancenaux, die zelf ziel gaf aan
spel, waren zeer mooi.
Mevr. Mann-Bouwmeester h<
Suzanne d' Ange een zeer m:
rol te vervullen gehad. Zij heeft
toond over alle middelen te
ken, die een tooneelspeelster ten a
staan om een gunstig effect op
publiek te woeg te brengen.
Haar plotselinge verandering
uiterlijk en haar manier van do*
de scene met Raymond de Nanjac
(Maurice Meunier), toen deze ontdekte
hoe hij is beetgenomen, was verras
send en miste dan ook niet de ge-
wenschte uitwerking. Het spel van
Mevr. Mann-Bouwmeester in deze
jonge rol was goed bestudeerd en was
correct. Overigens bevredigde het ons
niet zoodanig als wij van een derge
lijke rol meenen te mogen verwachten
Wat de overige rollen aangaat Mevr.
Gista de VosPoolman vertolkte de
rol van het luchtige lichte vrouwtje
Valentine de Santis heel aardig en
de Vicomtesse de Vernióres werd door
Mevr. Schwab inplaats van Movr,
Holtropvan Gelder goed weerge
geven.
Van de heeren trad buiten de reeds
genoemde, de heer Maurice Meunier
het meest op den voorgrond. In de
laatste bedryven was hy niet onver
dienstelijk. De heeren C. C. van
Schoonhoven en J. de Jong vervulden
de weinig belangrijke rollen van Hippo
lyte Richond en de Markies de Thon-
uerins.
De aankleeding van het tooneel was
ir. het eerste bedrijf vrij eigenaardig.
Het tooneel had heel weinig weg van
een appartement door Olivier de Jalin
bewoond, al behóórde het eenvoudig
te zijn. In de volgende bedrijven was
de tooneelschikking beter.
Voor den aanvang van de voorstel
ling en tusschen de pauzen gaf een
militair orkestje onder leiding van den
kapelmeester van het militair muziek
korps goede muziek.
Teraardebestelling
Mevr. Steens Zijnenvan der Does.
In stillen eenvoud is hedenmiddag
op do algemeene begraafplaats ter
aarde besteld het stoffelijk overschot
van Mevr. Steens Zijnenvan der
Does.
Er waren velen op den doodenakker
bijeengekomen, autoriteiten zoowel als
eenvoudige menschen, die bij de
ter ruste legging van deze weldoenster
van velen tegenwoordig wilden zijn.
Do heer R. L. Martens was tegen
woordig als burgemeester dezer ge
meente en tevens als voorzitter
der Restauratie-Commissie van de
St.-Janskerk, welke commissie zoo
grooten steun genoot van de* thans
overledene.
Aan de eene zijde van den grafkelder,
die getooid was met chysanthemums en
groen, stonden fraaie sierplanten, die
licht door den wind werden bewogen,
als brachten zij een laatsten groet aan
de vrouwe, wier stoffelijk hulsel in de
groeve werd neergelaten.
Een der aanwezigen van buiten deze
gemeente sprak een waardeerend woord
en woes op hetgeen de overledene voor
Gouda is geweest.
Door eon familielid werd namens de
familie dank gebracht voor de laatste eer
aan deze groeve bewezen.
Met Mevrouw Steens Zijnen is een
vrouw heengegaan, wier naam in deze ge
meente immer mot eer en dankbare her
innering zal worden genoemd.
De Vluchtelingen in Gouda.
Heden keerden weder 24 van de Vluch{
telingen, welke in de Sociëteit „Ons Ge
noegen" zijn ingeschreven naar Bolgië
terug.
Verkort RaadsVerslag.
In de hedenmiddag gehouden Ver
gadering van den Raad dezer Gemeente
werd door den Voorzitter o. a. mode-
deeling gedaan van de goedkeuring
van Gedep. Staten van de Verordening
betreffende den verkoop van witte
brood.
Naar aanleiding van deze mededee
ling sprak de Voorzitter over de hoof
den van den Raad heen het volgend
Waarschuwend woord.
M. H. Naar aanleiding v/d laatste
mededeeling, zij het mij vergund
mededeeling te doen, eigenlijk over
de hoofden van den Raad heen, n.l
deze
Er is geconstateerd dat door een
paar geneesheereji een zeer ruim ge
bruik is goihaakt van de bevoegdheid
om te verklaren, dat zieken en zwak
ken behoefte hebben aan het gebruik
van wittebrood. Ik zou b.v. kunnen
mededeelen, dat één zieke aan
wien het gebruik van wittebrood werd
voorgeschreven, 1 K.G. wittebrood per
dag noodig had. Een andere zieke
heeft een briefje geschreven,' dat het
noodig was dat hij 2 K.G. wittebroód
nuttigde. Er is hier nog eenj brieven^
besteller, die met een briefje bij di
verschillende bakkers rondgegaan
om te trachten niet alleen te voorziet
in de behoefte aan wittebrood vodr
zijn gezin, maar bovendien nog vodr
verschillende andere gezinnen.
Het spreekt vanzelf, dat wanneer
op een dergelijke wijze misbruik
wordt gemaakt van eeh bepaling die
het goede bedoelde, dat dan niet kan
uitblijven, dat doze bepaling moet
worden ingetrokken, of andere maat-
ge-
regelon zullen moeten worden
nomen.
Op dit oogenblik is de voorraad
bloem nog voldoende voor 10 dagen,
wanneer dus z.g. zieken of te goed
hartige geneesheeren oorzaak wordon,
dat de bloem te" vlug opgaat, dan is
een noodzakelijk gevolg dat over 4
of 5 dagen alle ingezetenen, ook de
zieken, niet anders dan bruinbrood
krijgen.
In het belang van de goede zaak
dus ik herhaal dat ik hier eigenlijk
spreek over de hoofden van den Raad
heen zou ik erop willen aandrin
gen, dat zoowel door het publiek als
door de geneesheeren worde gewaakt
tegen misbruik.
Tot leden van het stembureau voor
de verkiezing van leden voor de Ka
mer van Koophandel en Fabrieken
zijn benoemd de heeren I. van der
Want en J. de Jong Hzn.
Goedgekeurd werden
Het voorstel tot wijziging der ge-
meente-begrooting voor 1914
Het voorstel tot toekenning eener
gratificatie aan den eervol ontslagen
metselaar bij de gemeentewerken T.
Pijpers
Het voorstel tot aankoop van een
stukje grond aan den Gouderaksehen
dijk;
De ontwerp-begrooting van de ip-
komsten en uitgaven der gemeente
voor 1915 en inverband daarmede
de ontwerp-begrootingen voor 1915
van de gemeente-lichtfabrieken, het
voorstel tot opheffing der betrekking
van rooimeester, het voorstel tot na
dere regeling van het salaris van den
gemeente-apotheker, het voorstel om
over te gaan tot stichting van eene
derde bewaarschool.
Naar aanleiding van de besprekin
gen in de afdeelingen over de begroo-
tingspost betreffende het leveren van
het Stenografisch Verslag van den
Gemeenteraad en de voorstellen welke
daartoe behooren, is een levendige
discussie gevoerd en werd door den
heer H. Knuttel voorgesteld, op grond
van de te lage berekening van dezen
post dezen met f 200.-— te verhoogen
voor één jaar, teneinde de gelegen
heid open te stellen het volgend jaar
bij de aanbesteding van het drukwerk
e^n andere regeling te treffen dan de
tot nu toe gevolgde.
Dit amendement werd aangenomen
met 13 st. voor en 6 tegen.
Na de behandeling van de begrooting
ging de Raad over in besloten zitting
voor het ontvaügen van mededeelin-
gen, welke niet voor openbaarheid
zijn bestemd.
Boskoop.
Onlangs werd een en ander meege
deeld omtrent tusschen Confessioneelen
en Gereformeerden bestaande geschil
len over de Ned. Herv. Evangelisatie
en haar gebouw te dezer plaatse. Men
meldt nu, dat de godsdienstoefeningen
tijdelijk zijn geschortBt, totdat uitge
maakt zal zijn aa% wie dat gebouw
behoort.
Waddinxveen.
Bij „De Baars" in den Polder Bloe-
mpndaal geraakte een wagen met zakken
ineel, in de sloot langs den Bloemendaal-
ai Rijweg te water. Paard en wagen
waron spoedig op het droge, doch van de
lading meel, waren een aantal zakken be-
chadigd, en konden eerst na eenigen tijd
vorden opgevischU
Volgens het te snel varen in de
Gouwe zijn door do Gemoonte-Politie we
derom een viertal gezagvoerders van
stoombooten bekeurd.
Togen zekero J. B. te Boskoop is
prooes-verbaal opgemaakt wegens het vis-
schon in den Polder „Aohterof" zonder
vergunning van den eigenaar of recht
hebbenden.
406® STAATS LOTERIJ.
5do KI. Trekking v. Donderdag 29 Oct.
No. 475, 960, 4448, 5652, 12992 en
15268 ieder f 1000.
8492 en 14736 ieder f 400.
11039, 12831, 15163, 15352,
17846 en 20496 ieder f 200.
496, 1420, 5496, 8325 9412
12768 en 19792 ieder f 100.
Prijzen van f 70.
190 808 <00 607 840 86 98 948
1197 1706 89 08 I860 m
2041 -2337 50 64 2418 42 2501 2738 2816 2906 10
8006 18 3419 8660 3665 8977
4076 4188 <233 4808 4858 74 4818 4948
6088 96 5212 21 80 5866 79 R410 6674 5606 6742
6119 6285 6412 18 20 62 88 6885 0788 6861
7272 79 7784 7817 84 7910 82
8174 8347 8506 87 70 84 8667 8955
9015 0172 9810 9182 87 97 9605 90 8801 9934
10007 10227 41 80 10810 06 10721 10088 80
11408 11677 11667 11748 11986
12061 87 12107 84 86 12289 12323 54 12678 12870
18008 18287 18428 95 18782 41 18896
14084 14221 14878 14407 14688 14748
15888 15403 15502 15721 88 15863
10029 16108 10209 16448 88 18652 16705 16800 18967 77 82
17181 17860 75 17427 65 17569 17000 17721 17885 17923
TO 18207 18362 18506 9 18818 65 18901 68
10105 19241 50 61 10340 19160 10518 71 98 1972» 89 07
20216 3l1S 20608 20796 20868 77 20024 26
Buiten verantwoordetijkheid der Bed.
De sloot nabij het Ziekenhuis.
M. de R.,
Tot dusver was het alleen in de
zomermaanden, dat de Krugerlaan
verpest werd door een ondrageliko
stank, opstijgende uit het slootje, dat
de panden van de weilanden afscheidt.
Tans, hoewel de warme dagen voorbij
zijn, blijft het euvel met onvermin
derde kracht aanhouden. Moet hier
het keren van een heel gemakkelik te
verhelpen kwaad afstuiten op de hoge
eisen van oen grondbezitter? En is
de gezondheidskommissie niet toet vol
doende macht om in te grijpen Men
moet dan wel oen eigenaardig denk
beeld krijgen vnrj wat men hier voelt
voor gezondheidsleer on dat in een
stadsgedeelte waar het Ziekenhuis ligt
en weldra de H. B. S. verrijzen zal.
Dank voor de opname,
Een Rrugerlaanbewoner.
De vergiftiging aan den Koningin
neweg te Amsterdam.
De zaak tegen H. C. J. Wijnoogst,
beschuldigd van poging tot moord
(vergiftiging) op zijn moeder, broeder
en zuster werd gisteren voor de vijfde
Kamer der rechtbank te Amsterdam
in openbare zitting behandeld. Voor
de behandeling van deze zaak zijn een
aantal dagen gereserveerd.
Er zijn 27 getuigen gedagvaard,
onder wie zes deskundigen (scheikun
digen.)
Het openbaar Ministerie werd waar
genomen door Mr. W. L. Luyken
Glashorst.
Als verdediger van den beklaagde
trad op Mr. Th. Muller Massis.
Aan beklaagde werd ten laste ge
legd, dat hij te Amsterdam ter
uitvoering van het door hem na kalm
beraad en rustig overleg beraamd en
opgevat voornemen om zijn moeder
Alida van Dijk, weduwe van Herman
Christiaan Jacon Wijnoogst, zijn broer
Dirk "Wijnoogst en zijn zuster Alida
Agatha Joaina Wijnoogst althans één
of twee hunner van het loven te be-
rooven.
1. Op 10 November 1913 opzettelijk
in een flesch, gevtild met melk en
staande in het destijds dóór bovenge
noemde personen bewoonde bovenhuis
van perceel Koninginneweg 190, welke
melk bestemd was om door die per
sonen te worden genultigd een hoe
veelheid cyaan-kalium, althans een
hoeveelheid van een stof, bevattend
een blauwzuurverbinding, heeft ge
bracht, en wel een zóódanige hoeveel
heid, dat zij bij nuttiging van die
melk den dood van dengene, die er
van gennttigd had, ten gevolge zoude
hebhen, zijnde evenwel de verdere
uitvoering van het door hem voorge
nomen misdrijf niet voltooid alleen
ten gevolge van de van zijn wil onaf
hankelijke omstandigheden, oensdeels
dat niet ieder van de hier bovenge
noemde personen een hoeveelheid van
die melk heeft genuttigd, onderdeels,
dat bij dengene der drie gemelde, per
sonen, die een gedeelte van die melk
genuttigd heeft, do nuttiging daarvan
geen doodelijk gevolg heeft teweeg
gebracht.
2. Op of omstreeks 12 November
1913 opzettelijk in een karaf, welke
eveneens in het bovengenoemde des-
ijds door meergenoemde personen
bewoonde bovenhuis stond en waarin
zich water bevond, hetwelk bestemd
was om door oen of meer van die drie
personen te worden gebruikt, een hoe
veelheid cyaankalium, althans een hoe
veelheid van eene stof, bevattende een
blauwzuur verbinding, heeft gebracht,
en wel oen zoodanige hoeveolheid, dat
zij bij gebruik van dat water als drink
water den dood van den gebruiker
ten gevolge van de van zijn wil onaf
hankelijke omstandigheden, dat niet
ieder van de drie hierboven genoomde
personen zich van het zich in die
karaf bevindende water heeft bediend,
anderdeels dat voor zoover van dat
water door een of meer der genoemde
personen is gebruik gemaakt dat
gebruik geen doodelijk gevolg heeft
teweeg gebracht.
KRIJGSRAAD TE 's GRAVENHAGE
De auditeur-militair heóft veroordee
ling geëischt van
L. J. v. L., korporaal-kok depót le
reg. vesting artillerie te Schoonhoven,
wegens diefstal van 21 K.G. vleesch
ten nadeele van de menage, tot 3
maanden militaire gevangenisstraf met
degradatie
J. v. M. milicien depót 4e infante
riebrigade te Leiden, wegens openbare
dronkenschap en 2°. desertie met vrij
willige terugkomst, tot f3 boote of
3 dagen hechtenis en 2 maanden miji'
taire gevangenisstraf. (N. R. Crt.)
Aan het Westelijk Front.
FRANKFORT, 30 Oct. (R.). Aan
„Aften Bladet" wordt aan de Frank
furter Zeitung uit Parys geseind: dat
Woensdag oen Zeppelin-luchtschip
bovou de stad verscheen, dat zes bom
men naar beneden wierp. Drie van
de bommen veroorzaakten belangrijke
schade. Aoht personen werden gedood
en een groot aantal gewond. Eenigo
Fransche vliegers trachtten het lucht
schip aan te vallen, dat echter in de
wolken verdween.
PARIJS (R.), 30 Oct. Het com-
munequé van elf uur luidt: Er valt
niets belangrijks te vermelden.
Meu seint ons uit LONDEN aan het
Ilbld. De Daily News verneemt uit
Erankrijk dat 2 Duitsche aeroplanes bom
men gooiden boven Betunen, een ontplofte
boven de markt en doodde 19 menschen
10 menschen wordon gewond.
In Duinkerken beschadigden bommen 2
huizen, een vrouw en een kind worden
gedood.
BERLIJN, 30 Oct. (Officieel). In
de omtrek van Nieuwpoort en ton
Oosten van Yperen gaan wij met
succes voort. 8 Machinegeweren wor
den buitgemaakt. 200 Engelschen
werden gevangen genomen.
In het Argonnerwoud en ten N.W.
,n Verdun waren de aanvallen zon
der succes, overigens is de toestand
onveranderd.
Uit Antwerpen!
i on tocht vau Antwerpen door de ste
den eu dorpen in de nabijheid van de
Scheldostad/ls om nimmer te vergeten,
llior is eeu oord vol bange verschrikkin
gen en iroostelooze verlatenheid. Wij to
gen op de fiets van Antwerpen naar Lier,
(Jontich, Düffel en Mocheleu en met geen
pon is te beschrijven het ontzettende en
rschrikkelijke wat het oog to zien krijgt.
Het welvarende stadje Lier, oen luxe
plaats met circa 30.000 inwoners, waar
de kautnijve»-heid bloeide, goud- en zil
versmeden eeu behoorlijk stuk brood ver
dienden, waai voor eenige weken nog
welvaart was en vredeverwoest.
De strijd bad Lier hevig gewoed. De
Duitschers üaddeu hier alles op liet spel
gezet om de Nethe over te trekken, dat
hun met groote hardnekkigheid door flo
Belgen en hugelsehou werd belet.De
bruggen waren opgeblazen, aan ddp hui
zenrij aan weerszijden vau de Nette is
één groote puinhoop. Maar weinig hui
zen zijn ongedeerd.
Wij hadden van den beer Louis tranek
een introductio gekregen, waarin wij aan
do gemeentelijke overheden voor inlich
tingen werden aanbevolen eu hiermede
gewapend worden ons op de moeste be
reidwilligheid door de plaatselijke auto
riteiten inlichtingen verstrekt.
De gemeentelijke overheden waren meest
al door do Intercommunale Commissie,
waarvan Franck voorzitter is, aange
steld, want bijna velen, ja meestal allen
der gemeente-autoriteiten, burgemeesters,
wethouders, poiitie-ooiiunissarisseu waren
gevlucht eu hadden hun vertrouwenspost
in den Htixfk gelaten.
Ken waarnemend burgemeester zeido
ons verontwaardigd
„Wij schaamden ons, dat wij Belgen
waren, zoo la/hartig gedroegen zich onzo
autoriteiten".
Dank zij het energiek optreden van den
heer Franck werden in de vorschillendn
plaatsen voorloopige, bewindslieden aan
gesteld. Het zijn moest menschen, die
uooit aau „politiek" doden, of een open
baar ambt bokloeden, maar góede en trou
we burgers, die vol loowijziug de hun
vreemde taak op zich namen.
Wal er gedaan wordt met de gevluchte
autoriteiten, waarvan velen nog in Hol
land rustiger tijdou afwachten „Wel.
zij komen niet. meer over den drempoi
van het gemeentehuis, mijnheer," zoo
antwoordde ons oen waarnemend burger--
vader, die zich al bijzonder goed aan zijn
nieuwe waardigheid begon aan te passen.
Het eerste werk wat ter hand word ge
nomen, ia de opruihiing van de ruïnes.
Dit gebeurt iu overleg mot den comman
dant der Duitsche bezettingstroepen. In
Lier b.v. waron reeds velen aan het werk
gezet, waarmede de tot werkeloosheid ge
doemde arbeiders dan een klein daggeld
verdienen.
Nauwlettend wordt toegezien op de roo-
vefs. En niets was noodiger dan dit.
Want bij alle ellende, waarmede het Bel
gische volk werd getroffen, kwam ook
nog dit, dat velen, die terugkwamen, hun
huizen geplunderd, het vee geroofd von
den door deBelgen. De losgelaten
gevangenen, do landloopers uit de work-
huizen waren hoer en meester in het land
en hebben gestolen wat los en vast zat.
Maar deze elementen niet alleen. Uit
den mond van vele boeren moest ik hoo-
ren, dat er waren, die voor den oorlog
maar 1 of 2 koebeesten op stal hadden
en nu soms f> of meer.
t Die eerst kwamen, hebben 'hun slag ge
slagen.
Krachtig werd dit kwaad den kop in
gedrukt. Zoo staan aan de poorten van
Bcrghein behalve de Duitsche wachtpos
ten eenige leden der burgorwacht, die
nauwlettend toezien op alles wat voorbij
komt.
Iodero wagen wordl geinspeoteerd en
zij, die meubels, vee of andere dingen
vervoeren, moeteu do herkomst hiervan
opgeven. Vermoedt men te doen te heb-
ton met roovers, dan worden zij aange
houden. In de eerste dagen van deze
maatregel werden soms 80 of 90 lieden
per dag op grond van het vermoeden,
dat zij geplunderd hadden, aangehouden.
Het Fooven gebeurt niet alleen op do
plaatsen rondom Antwerpen, maar ook in
Antwerpen zelf op grooten schaal. De
deuren werden keel gewoontjes ingetrapt
en olies wat bruikbaar was weggeknapt.
De tovengenoemdo maatregel werd op
de meeste plaatsen iu toepassing gebracht
eu had tevens het resultaat, dat vau de
duizonden losgelaten gevangenen, landloo
pera «nz. velen weer in handen -vielen
en naar hun vroeger verblijf kunnen wor
den teruggezonden.
Opvallend is do broederlijke wijze,
waarop de civiele autoriteiten met do mi-
litalro autoriteiten samenwerken. Do ver
houding tusschen den overwinnaar en den
overwonnene „is van den moest vriond-
ichappoiijken aard."
„De Dutsck valt nog al mee zulle",
hoort men vaak getuigen.
Ook vernamen wij van meer dan dén
burgemeester, dat de Duitsche legorauto-
riteiten medehiolpen den nood te lenigen,
door uitdeeling van brood en soep,
LONDEN, 30 Oct. Prins Louis van
Battenborg werd gisteren door don
Koning ontvangen, waarbij hij zijn
ontslag aanbod als eerste zeelord.
Oorlog Turkije en Rusland
BERLIJN, 30 Oct. Uit Potersburg
wordt geseindHet Petersburgscho
Telegraaf Agentur meldt, dat in den
voormiddag tusschen half tien en half
elf een Turksche kruiser met drio
schoorsteenen het station en de stad
Theodesia beschoot. De Grioksche kerk
de Kathedraal, de pakhuizen aan do
haven on de pier worden boschadigd.
Een soldaat werd gewond. Het filiaal
van de Russische bank voor buiten-
laudschon handel geraakte in brand.
Do kruiser stoomdo daarna weg in
zuidwostelijko richting. Te Noworos-
yak Ankan eischte de Turksche krui
ser „Hamidjo" dat de stad zioh zou
overgeven en de Staatseigendommen
uitleveren. Indien de stad weigert,
zou zij gebombardeerd worden. Do
Turkscbo oonsul on zijn beambten
werden gevangen genomen. De kruiser
verwijderde zich.
De opstand in Zuid-Afrika.
LONDEN, 30 Oct. Een honderdtal
rebellen kwamen gisteren to Ondorsto-
doorn hunne ondorworping aanbieden.
Zij Tiadden nog niet aan don strijd
deelgenomen. Onder do robellon bo-
vinden zich een kapitein en twee of
ficieren. De Zuid-Afrikaanscho troopen
rekenen er op, dat zij in dozoifde
streek nog 120 andere rebelion zullon
overmeesteren.
LONDEN. Do „Morning Post" doolt
mede, dat in do zitting van hot Lager
huis op 11 November aanstaando do
Rogooring oon oorlogscrodiot van 100
millioen pond sterling zal aanvragen.
TWEEDE KAMER.
In de heden gehouden vergadering deel
de Minister Pleyte mede dat de ordon
nantie betreffende invoering van mijn-in-
h pee tie reeds ijj het Indisch Staatsblad
hooft gestaan. Een onderzoek naar mis
handelingen van koelies op Middon-Sumn-
tra gaf do G. G. aanleiding het hoofd
van het gewestelijk bestuur op Sumatra's
westkust zijn ernstige ontevredenheid te
betuigen. Deu ingenieur Kwlsthout Is straf
dpgelegd bestaande uit eenige maanden
pschorsing promotie.
hntront do brand op West-Borneo zijn
nog geen verdere berichten ontvangen,
.chtor heeft iemand ter plaatse bekend
iledegedeeld dat droogte aldaar brand
kan veroorzaken, over een oppervlakte
joter dan Nederland.
De vergadering duurt voort.
Oorlogsbelasting.
Do Minister van financiën Mr.
Treub hooft heden op zyn departement
oen conferentie gehad 'met een 15-tal
vertegenwoordigers van instellingen
die daarvoor waron uitgenoodigd.
De conferentie duurde geruimon tijd
on had tot onderworp de plannen van
den minister inzake een oorlogsbe
lasting.
an het Koninklijk Meteriologisch
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 773.3 te
Hernosand, laagste stand 748.3 te
Karlsruhe.
Verwachting tot den volgenden dag:
Matige, in het noorden, tijdelijk
krachtige winden uit oostelijke rich
tingen, betrokken tot zwaarbewolkt,
waarschijnlijk oenige regen, zelfde
temperatuur.
