arbank
I
;ll
OBHBir’i
ji
Elvira.
haar
ter.
TAS
DE.
De Oorlog.
behalve
Zon
en
I 3
hl
1
FEUILLETON.
‘lu
iï
ELSEN.
ECHT.
Eerste Blad.
li
II
)-Salon
ploeg
^Q. Zaterdag 31 October 1914.t 53e Jaargang.
XTievfWS- exx voor O-ouxcLsu ezx Ozncxs'txelceax-
Verschijnt dagelijks
Telefoon latere. 82.
Feestdagen.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon Interc. 82.
Een eeuw geleden.
kSTl
mma met del
■4
zijn verbindingslijn vrij
behalen zijn.
ver-
16)
J*
hij ge-
i miin-
den
dit
(Wordt vervolgd)
le hoofdrol
Dit nummer bestaat uit twee
Haden.
en
ge.
f 1.25
1.50
1 50
1.90
hij
por-
wel
daden
beschrijft,
dergelijks
zijn
Parijs trach-
eens-
in den steek,
J van
Duitschsland te marcheeren. Hij ver-
van
dien hij tot nu toe ha<|bestreden. Zijl
doel was daarbjj de
vreesd te maken voor hfrn i
lijnen. Vrij bekend is het
deelen.
len van Aus*
natuur.
len.Comedie.j
lat Komisch.!
1 a 5 cent.
ik had
hij
met waardigheid
een uitnoodiging van
Nu bemerkte zij, dat hij
achtte aan z**n
geraakte ecnigszlns in verlegenheid.
hij
was,
den moordenaar
GOUDSCHE COURANT.
PRIJS VAN ,HET ABONNEMENT?
Per kwartaal
Idem franco per post.
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post.
Abonnementen worden
Markt 31, bij onze Agenten
i
pi
Aan het Westelijk Front
De worsteling aan den Yser.
De Engelsche bladen achten het pleit
aan de Yser zoo goed als beslist, na
dat de een oogenblik zeer kritieke
toestand op Maandag ten gunste van
de Bondgenooten keerde. Het optreden
van de vloot en de Fransch-Engelsche
versterkingen herwonnen in den nacht
van Maandag op Dinsdag het verloren
terrein en sindsdien zou er een ge-
■den Dinsdag I
nd ten huize I
IVed. A. M.
n des ’s mid-
ing 3
[ET BESTÜCB.
I
geleefd te hebben en wel in den tijd
der Grieken en Romeinen. Vage herin
neringen wekte dat leven bij hem op,
te vaag dan dat zijn idéé omtrent dit
vroegere leven vasteren vorm kon aan
nemen. En wat deed hij nu, om meer
zekerheid te krijgen Hij nam les in
het Grieksch en Latijn, om op die ma
nier den band tusschen het heden en
verleden nauwer toe te halen. Wij heb
ben den jongen man in kwestie uit het
oog verloren en kunnen dan ook niet
vertellen, tot welk resultaat die taal
oefeningen leidden. Dit is zeker, dat
de buitenwereld er nooit mede in ken
nis is gesteld.
Het door ons gesignaleerde ver-
ichijnsel nu doet zich ook in dezen
oorlog voor, doch met dit verschil,
dat we hier onze kennis der geschie
denis te hulp kunnen roepen en als die
niet voldoende is, geschiedboeken
kunnen raadplegen om te controletoren
of dit of dat feit zich niet in een vroe-
geren oorlog in geheel of bijna geheel
gelijken vorm voordeed.
J)it is b.v. het geval met den veld-
»l*g die thans in Frankrijk wordt ge-
de grenzen te bevrijden van hun bele
geraars en met de garnizoenen zijn
leger te versterken.
Hij had echter mis gezien en zijne
berekening faalde. De bondgenooten
aarzelden een oogenblik, toen zij hun
terugtochtsliniën bedreigd zagen, maar
al heel gauw werd het hun duidelijk,
dat „Le petit caporal” zelf met han
gende pootjes zou moeten terugkeeren,
als zij zich geen vrees lieten aanjagen.
Zij hoopten Parijs dat toen nog
geen sterke vesting was te kun
nen innemen, voordat Napoleon ter
hulpe had kunnen snellen. En de ver
bondenen rekenden erop dat in dit
geval Napoleon’s macht gebroken zou
zijn. Zij deden dus niet wat de stoute
veroveraar had verwacht en zagen zich
door de uitkomst in het gelijk gesteld.
Aanvankelijk had Napoleon succes.
Zoo slaagde hij er o.a. in, om bij Reims
een sterke afdeoling Russen, die hem
daar in het geheel niet verwachtte, te
vernielen. Ten slotte keerde hij echter
op zijne schreden terug, doch juist
te laat om Parijs te redden.
Als het waar is wat een bekend
Duisch schrijver betoogt, n.l. dat Na
poleon nog tijdig onder de muren van
Parijs had kunnen zijn, doch dat hij
tengevolge van een liefdesavontuurtje
24 uur verloor, dan zou ook hier „das
ewig Weibliche” weer een groote rol
hebben gespeeld.
Het lijkt ons echter onwaarschijnlijk
dat een man hij moge dan zoo een
voor liefdesbekoringen ontvankelijk
gemoed hebben als Napoleon op zulk
een kritiek moment er aan denkt in
de armen eener vrouw Amor’s ge-
neuchten te smaken.
In den bekenden roman „Napoléon
et les femmes”, waarin heel wat ga
lante avondtuurtjes van den wereld-
veroveraar worden behandeld, wordt
van deze geschiedenis met geen woord
melding gemaakt.
dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
ten, den Boekhandel en de Postkantoren.
regelde vooruitgang bij de Bondge
nooten ingetrede'n zijn.
De Times schrijft o. a.Het krachtig
offensief der Duitschers, waarop zoo
veel verwachting was gebouwd, heeft
tot dusver den vijand geen voordeel
gebracht. Wij zijn oude vechters in
lage landen en kennen de moeilijk
heden van een terrein als rond den
•Yser, waar dijken, kanalen en riviertjes
de vrije beweging der troepen beletten.
Deze dingen schijnen aan de Duit
schers onbekend te zijn geweest en
hoewel zij dapper vochten en de ge
wone massa mensohen opofferden,
werd een geringer resultaat voor zoo’n
bloedstorting misschien nog nooit ge
zien. De Bondgenooten sloegen de
aanvallen niet alleen af, maar ver
overden zelf in versohillende belang
rijke richtingen grond.
Het is moeilijk aan te nemen, ver
volgt het blad, dat het 22e, 23e en de
andere legercorpsen, die de vorige
week zulke dolle pogingen deden, om
Calais te bereiken, nogmaals dat zullen
trachten te doen. Corpsen, samenge
steld als deze n.l. uit jonge vrij
willigers, oude reservisten en kaders
overal vandaan kunnen oen dap
peren aanval doen, maar hardnekkig
stand houden zal hun fort niet zijn.
Zij hebben hun kameraden links en
rechts zien vallen en een groot deel
van hen werd gevangen. De heole
opereerende vleugel van Rijssol tot do
zee is vermoedolijk zeer gehavend.
Zij hebben overal doorbraak be
proefd to Noyon, Rove, Peronne,
Atrecht, Armentières, Yporen, Dix-
muiden en Nieuwpoort doch be
halve het verwoesten van dorpen door
hun zware artillerie hebben zij niets
bereikt. Hoopen doodon, duizenden
gewonden, kudden gevangenen hebben
zij verschaft, maar het dringend bevel
van den keizerlijken meester, tot olken
prijs door te breken naar Calais, is
niet uitgevoerd.
Wat denkt de maarschalk-gouvor-
neur van België omtrent de samen
stelling der troepen, die belast waren
met de uitvoering van den culminee-
renden en beslissendon aanval van don
veldtocht in Frankrijk
De Duitschers in Frankrijk
en B o 1 g i e.
PARIJS, 30 Oct. Van Fransche
zijde In het middag-communiqué
wordt gezegd
Op onzen linkervleugel hebben do
leverd en bekend staat onder den
naam van den Aisne-slag.
We kunnen hierover zelfs teruggaan
naar het Romeinsche tijdperk, toen
Caesar met zijne legioenen in de Aisne-
vallei streed.
Doch interessanter is een vergelij
king met den slag, die een eeuw ge
leden daar plaats vond, toen Napoleon
en zijne soldaten er tegen de Pruisen
vochten.
Evenals in dezen oorlog heeft toen
de plaats Soissons een belangrijke rol
gespeeld. Napoleon was er in geslaagd
bij herhaling het Russische leger te
verslaan en eindelijk tegen de Aisne
aan zóó in het nauw te brengen, dat
capitulatie de eenige uitweg scheen.
Blücher was wanhopig, tot de com
mandant van Soissons zonder eenige
noodzakelijkheid capituleerde en daar
mede aan Blücher een uitweg opende.
Zwart van den rook der bivakvuren,
met lange verwilderde baarden, uitge
hongerd, in lompen gehuld, met bloote
vo*£en of met uit elkaar vallende
schenen, smerig lederwerk, geroeste
wapenen, met magere onverzorgde
paarden en manschappen, die de on
miskenbare teekenen droegen van ont
bering en uitputting, trokken de Prui
sen Soissons binnen en daarmede was
Napoleon’s laatste kans verkeken.
Het scheen een oogenblik werkelijk
dat hem gelukken zou met zijn klein
leger van nauwelijks 70.000 man de
verpletterende overmacht der bond
genooten uit Frankrijk te jagen, maar
toen Blücher over de Aisne ontsnapt
was en hij zich over die rivier met
andere troepen kon vereen igen, kon
Napoleon er niet meer aan denken hem
te verpletteren of te verjagen. zVfih
dat oogenblik af was NapoleoA’s lot
beslist. Hij kon *sjjj>-flDdergang nog
vertragen, maar niet meek voorkomen,
en het verraad of de lafnbid van den
commendant van Soishpn* be
sliste feitelijk den veldtocht, redde
Blücher, zooals vroeger het verraad of
de lafheid van kolonel Pain-et Vin den
maarschalk Luxemburg in 1672 gered
had, na diens tocht naar Bodegraven
en Zwammerdam door het ontijdig
verlaten van zijn post aan de Nieuwe-
brug. Thiers noemt dan ook die over
gave van Soissons een der noodlot-
tigste gebeurtenissen uit de Fransche
geschiedenis, en hij verklaart, dat Na
poleon daardoor zijn keizerskroon ver
loor. Toch had zijn veldheerstalent
nooit schitterender uitgeblonken. Nooit
moordzaak cd brachten die ter sprake.
Dc Amerikaan liet duidelijk blijken, dat
hem dit gesprek verveelde.
Ach, zal die zaak dan nooit tot
rust komen? zeide hij. Men schrijft
hier in een gelukkig land te leven, aan
gezien een enkele misdaad van dien aard
zpo lang de gemoederen verontrust.
Dat is natuurlijk, antwoordde een
heer lachend, bij u in Amerika mogen
zulke misdaden onder de dagelijks voor
voorkomende ongevallen gerekend wor
den.
Met des te meer recht mag men de
overheid hier verwijten, dat de moorde
naar nog niet gevonden is, antwoordde
mr. Snoward, met gefronst voorhoofd in
het rond ziende.
Men spreekt in onze kringen juist
zooveel over die zaak, merkte de heer
Von Blumenschein op, omdat de han-
dolsraad Von Dobel een der onzen wasj
In de flnancieele kringen was hij een
geacht persoon.
*>- Het spijt me, dat ik hem niet nader
heb leeren kennen, sprak Snoward om iets
aangenaams te zeggen. Hebt ge hem
ook gekend, mijnheer de baron
Ja, antwoordde Ellerlch, -
eenig kapitaal bij hem geplaatst en
kwam meermalen op mijn soirées.
Snoward luisterde nauwelijks naar
antwoord en keerde met een korte opmer
king terug tot het vorige onderwerp, dat.
spoedig weer door allen werd besproken.
Op zijn tocht om aan den lasteraar
Von Rümmel te ontkomen, kwam Sehwerdt-
Frederik Schwerdtner verliet het
trek door den anderen ingang. Hij was
werkelijk van plan zijn bed op te zoeken;
hot was reeds zeer laat geworden, zag
hij op zijn horloge.
Nadat hij eenige vertrekken was door-
geloopen, kwam hij in het salon, waar
de dochter des huizes gasten ontvangen
had. Daarnaast was de eerste zaal, die in
do voorkamer uitkwam. Daar was hij ge
red Doch neen, juist bemerkte hij mijn
heer Von Rümmel, die tusschen twee da
mes wandelde en van plan scheen hier
heen te komen. Hij had Frederik reeds
opgemerkt, lachte en wenkte hom nader
bij te komen zeker wilde hij hem aan de
dameft voorstellen.
Schwerdtner keerde zich haastig om en
eind terug. Hij twijfelde niet of
wel langs oen anderen weg ont-
PRIJSTDER A D VERTENTIËN:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.55
Elke regel meer 0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 by vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
liep een
hij zou
komen.
Intusschen waren de gesprekken in de
rookkamer een weinig onderbroken. Hoe
vluchtig ook, had men Schwerdtner toch
op den drempel gezien. Men keek elkaar
verbluft aan.
’Wie was dat jonge mensch, die het
hoofd naar binnen stak vroeg mr. Sno
ward den hoer des huizes.
De baron gaf inlichting.
Bij het hoor en van den naam Schwerdt
ner herinnerden eenige heoren weer aan
Frcderiks getuigenis in de raadselachtige
L'histoire se répète.
De geschiedenis herhaalt zich... Ook
in den Europeeschen oorlog, /lie dui
zenden en duizenden jonge mannen in
den bloei van hun leven, ontrukt aan
den kring waarin zij zich gelukkig
voelden, valt weer op, hoevele wapen
feiten en heldendaden zich voordoen
die herinneren aan vroegere veldsla
gen.
Het zal een ieder wel eens overko
men, dat de eene of andere daad die
hij pleegt of ziet plegen, of handeling
welke hij waarneemt of ondergaat,
een flauwe herinnering wakker roept
aan soortgelijke daden of handelingen,
reeds lang geleden, waarbij men in
dezelfde positie verkeerde. Dit ver
schijnsel heeft verschillende menschen
tot het geloof aan zielsverhuizing
gebracht. Een sterk staaltje is ons
hiervan bekend.
Een ontwikkeld jongmensch had
enkele jaren geleden de voor hem
vaststaande overtuiging, dat hij niet
voor het eerst op de wereld was. Hij
meende honderden jaren terug al reeds
had hij meer behendig van den tijd
en de omstandigheden partij getrok
ken. Met groote overmacht een tegen
stander dood te drukken en te ver
pletteren is geen kunst, maar een
veldheer toont eerst wat bij waard is,
wanneer de verhoudingen in zijn na
deel zijn en hij door talent moet ver
goeden wat hem aan macht ontbreekt.
De Duitsche geschiedschrijver Bleibt-
zen raakt dan ook in vuur, als hij de
van Napoleon van die dagen
„Nooit”, zegt hij, „is iets
o vertoond en terecht is het
opgemerkt, dat de veldtocht van Wa
terloo vermoedeljjk heel anders zou
verloopen, indien Napoleon zich
in 1815, even voortvarend en werk
zaam had getoond als in 1814.”
Het veelbesproken Reims van deze
dagen, is toen getuige geweest van
een Fransche overwinning. Toen Na
poleon zag, dat de verbondenen steeds
meer Parijs naderden en dat zijn
geniaal verzet hem ten slotte toch niet
zou baten, deed hij een wanhoopsdaad.
Eerst had hij vóór alles P—v
ten te dekken, maar hu liet hij
klaps „la ville lumièrer i_ 2-
om rechtstreeks in de richting
3 x_tra
wijderde zich dus van den vijand,
rbondeuen be-
J verbindings-
J - we zien
het ook weer in den huidigen oorlog
dat daar voor elk leger het zwakke
punt ligt.
Word het van zijn operatiebasis af-
gesneden, dan hangt het in de lucht,
i Uit eigen land kan het geen toevoer
meer krijgen van manschappen, wape
nen, ammunitie, paarden, levensmid
delen, kleederen en al wat het noodig
heeft. Evenmin kan het naar eigen land
afvoeren zijn zieken, gewonden en
krijgsgevangenen. Het gaat dood, zoo
als een plant die af gesneden is van zyn
wortels. Daarom moet elk leger zijn
uiterste best doen om in zijn rug te
zijn gedekt en zijn verbindingslijn vrij
te houden.
Daarop nu was Napoleon’s tactiek
gebouwd. Hij rekende er op, dat de
verbondenen hem onmiddellijk zouden
volgen en hun opmarsch naar Parijs
staken. In dat geval wilde hij hun vóór
zijn en voordat zij hem bereikt hadden,
zou hij gelegenheid hebben gevonden
geducht op de verbindingslijnen huis
te houden, de Fransche vestingen aan
bij elkaar, allen met ernstig gelaat, en
dicht gehuld in den damp van hun siga
ren. Hier zag hij den kleinen, dikken
heer, dien Rümmel hem had aangewezen
als mijnheer Von Blumenschein, daar den
Amerlkaanschen inillionnair, mr. Snoward
en ginds stond waarlijk de heer des
huizes zelf, baron Ellerich, omringd door
verscheidene heeren, die Frederik in het
begin van den avond had leeren kennen
èn die hem uitgevraagd hadden over den
moord.
Plotseling was hij geheel ontnuchterd,
zijn verstand helder, de kortstondige zins
begoocheling was voorbij I Die ellen
dige moordgeschiedenis Die was hem
door het praten er over dezen avond
weer in het hoofd gaan spoken, een der
hem bekende stemmen had hem aan het
verschrikkelijke avontuur herinnerd
in den droom had hij zoo duidelijk
hoord, dat hij zelfs in wakenden toestand
had geloofd, dat de raadselachtige moor
denaar zich onder deze mannen uit de
geldwereld bevond.
Neen, zei Schwerdtner, terwijl
met een eigenaardigen glimlach de
tière liet dichtvallen men moet
denken, dat hij zich in de deur had ver
gist neen, zoo’n booze verdenking zou
zelfs bij mijnheer Von Rümmel niet op
komen Die heeren hinnen mogen dan
geen geweten hebben, naar hij beweert,
doch zij zullen zich toch niet schuldig
maken aan moord of doodslag. De mid
delen hebben zij niet noodig en voor
hen zou er ook te weinig winst mee te
ner door een deur, die hij te voren nog
niet bemerkt had, in den wintertuin.
Hier vond hij zuivere lucht.
Frederik bleef een oogenblik slaan om
zich le verkwikken door een paar diepe
ademhalingen, voordat hij naar een uit
gang zocht.
Daar hoorde hij in zijn nabijheid oen
zijden japon ruischen. Hij koerde het hoofd
om en zagbarones Elvira, die mei
vlugge schreden voortliep. Nu bemerkte
zij hem ook en bleef slaan. Haar gelaat
toonde de grootste verbazing. Zij beet
zich op de lip, doch onmiddellijk loonde
haar gelaat een spottenden glimlach. Ver
volgens beantwoordde zij zijn diepe bui
ging met een>k^jM)g^oedig hoofdknikje.
U hieiyJt^^^èj. Schwerdtner? Wer
kelijk, ik Yifrffmtó- HftóAmlijks mijn oogen.
Ik dacht als u het ijdele
vermaak van gezelschap zou
vermijden.
Zij zei dit zoo boosaardig, dat Frede
rik in haar woorden een verwijt van on-
liescheidenheid meende te hooren. Zonder
zich beleedigd te toonen, antwoordde hij
Ik gaf gevolg aan
uw papa.
'j zich herinnerd
zijn afhankelijke positie, en
Hij deed zijn best om goed te hooren
Pn zijn bewustzijn te behouden. Hij luis
terdenaar de twee reizigers die met
hem in dezelfde coupé zaten. Ja, hij
hoorde den eenen zeer duidelijk
Daar werd plotseling zijn verstand hel-
llerhij besefte, dat dit reizen in den
spoorwaggon de herinnering was van iets,
dat vroeger was voorgevallen hij wist
nu ook hoe het was afgeloopen hij zag
het slachtoffer der bloedige misdaad
en meende de stem te hooren van
“wordenaar.
Met geweldige inspanning opende
do oogen, hij wist niet, waar hij
raaarde stem van 2— ---
hlonk hem duidelijk in de ooren.
Daar is de moordenaar hiernaast,
was de gedachte, die hem bliksemsnel
door het hoofd vloog.
Hij sprong op en snelde naar de deur.
Op dat oogenblik klonken verschillende
^wnmen weer door elkaar, zoodat die ééne
•dot te herkennen was.
Haastig schoof hij de portière weg en
keek in een rookkamer. Daar stonden
®«er dan een dozijn heeren in groepjes