I
Bi:
Lerxla.ri.d-
Qemengdf Berichten.
Stadsnieuws.
KZ-u.net.
Brieven uit de Hofstad.
ocux.
Laatste Berichten
Telegrafisch. Weerbericht
Htftd bevoorraden, xooHanig, d*t een I
preventieve maatregel diende genomen I
te worden om de stedelingen zeker I
niet zonder brood te zetten.
Van Maandag 16 dezer af mocht I
niets meer dan bruin brood worden I
afgeleverd. Zeep wee een oogenblik I
niot moer te vinden
Nieuwe hoeveelheden worden uit
Holland aangebracht, die wederkeerig I
tegen 0.70 frank den K.G. en tot 1 fr. I
het pak verkocht worden, wat vroeger I
voor de helft minder aangeboden werd. I
Daarentegen zijn aardappelen tegen I
6 totfranken voor 100 K.G.vlwwch
togen 2 fr. tot 2.70 fra. den K.G.,
boter tegen 2.60 fr. tot 3 fr. den K.G.
(in het Walenland is de boter thans
een luxe artikel), is bier in overvloed,
en de oogst, voor wat het fruit betreft,
was zoodanig wel gelukt dat er nog
steeds tegen 10 en 16 centiemen den
K.G. groote boeveelheden van de beste
appelen verkrijgbaar zijn.
Mot de groote druiventrossen, in de
broeikassen van lloeylaert in Brabant,
by Brussel, gekweekt, en waarvoor
geen uitvoer is, wordt geleurd, meer
dan met de goedkoopste artikelen van
groot gebruik. Als de prijs ervan vroe
ger voor gewone beurzon niet te be
reiken was, vraagt men nu van 0.60
fr. tot l fr. de K.G. en schijnt de
voorraat) onuitputtelnk.
Voor de bovoorrading van Gont in
't algemeen hoeft voor het oogenblik
rn vrees te beslaan, dank zij ook
tnssohenkomst van baron hallon,
Belgisch gezant in Den Haag.
Krijgslisten.
Uit een brief van oen Borlijnschon
veld-artillorist uit Bapaumo dd, 5 No
vember, ontleent do Berliner Lokal
Anzeiger,
llier is do beslissing in vollen
gang. Óp Qlen rechtervleugel wordt
met de uiterste verbittering gnvochton
en wel mot suocee. Het gaat altijd I
maar voetje voor voetje vooruit, maar I
het gaat tooh vooruit, t 'ok in hot ge-1
deelte, dat wij bezet houden wordt
van vandaag af er goed op los go- I
slagen. Verscheidene loopgraven van I
dpn vijand zijn genomen, en dit is I
steeds oen groot succes. Het is bijna I
moeilijker een loopgraaf te veroveren I
dan eon vesting, zoo sterk hebben zich I
do t'ransohen genesteld. Nu zijn wii,
dat wil zoggen ons regiment, reeds
sedert een paar weken hier in stelling. I
Onze stollingen zoowol als die van don I
vijand zijn wederzijds nauwkeurig be
kend. Het is je zuiverste verstoppertje
spelen als 's nachts de batterijen ver
plaatst worden. Er worden dan aller- I
lei middelen gebijiiikt om don vijand
te misleiden. Gisteren worden b.v. in
dg verlaten stellingen planken opge
steld, die er uit lagen als het schild
van een kanon. Hu daartusschen dan
weer md omgehakte Doomstool als
loop. De Franschen poperdon vandaag
172 schoten daarop voor dat zij door
vliegers to weten kwamen, dat zij er
tn geloopon waren.
Vliegtuig-eskader.
Voor het eerst sedert hot begin van
den oorlog wordt er nu ook van een
vliegtuig-eskader gesproken. De Duit-
soho industrie hooft gedurendo de d'/j
maand van den oorlog mot hoogen
druk gewerkt en een geweldige hoe
veelheid vliegli?!gen gereed gemankt.
Reeds in Augustus boden zich binnen
enkele dagen 10.000 vliegenier-feerlin-
gen aan, zoodat thans het gebruik I
van vliegtuigen op volkomen afdoende j
wijao zal kunnen plaats grypen.
Begrafenis van lord Roberts.
Het stoffelijk overschot van lord
Roberts werd gisteren mét groote
plechtigheid in do Paul's Kathedraal
te I/inden begraven, slechts weinig
voeten van de graven van Nelson en
Wellington. De begrafenis geschiedde
in tegenwoordigheid van den Koning
en een groot aantal waardigheidsbe-
kleaders van het leger en de marine.
Lord Kiteherter was onder dienen, j
die da slippen van hot lpkleod
droegen.
Een ontzaglijke monigto waa opp-
ateld langs dan wog naar de Kathe
draal, waar «y uren lang in den
koudon en den met sneeuw gomeng-
don regen bloof wachten.
De Turksche en Russische vloot
In de Zwarte Zee.
Hi de Zwarte Zee hoeft oen troffon
plaats gehad van eskaders van do
Turksche en de Russische vloot.
Ook hjj do berichtgeving hierover
ia weder oen buitengewone tegen
strijdigheid te ontdekken.
Wy laten do telegrammen hier vol
gen
PETROGAD, 19 Nov. (Van Rus
sische sijde.) - Offloieel. De Rus
sische vloot-diviste hoeft op haar
terugtocht naar Subas topoi, op 26 mijl
afstand van den vunrtoren van Oker- I
tones, de „Goeben" en de „Breslau" I
opgemerkt. De Russische schepen I
openden het vunr, waarbij mot het
eerste salvo de „Goeben" getroffen
werd, die een gat kreeg in den scheeps
romp en verder beschadigd werd door
ontploffing en brand. De „Breelau"
nam in het geheel geen deel aan het
gevecht en bleef aan den horizon.
De „Goeben" is vervolgent in den
mist verdwenen.
Het Russische admiraalschip be
kwam eenige onbeteekenende averij.
De Russische verliezen bedragen aan
dooden 3 officieren en 29 matrozen,
en aan gewonden 25 matrozen.
I KONSTANTINOPEL, 19 Nov. Het
Turksche hoofdkwzrtier deelt, volgens
een Wolff-tolegrzm aan de N R. Crt.,
I officieel mede
Onze vloot, die wzs uitgeloopen om
I de Russische vloot, 'welke Trabizonde
I heeft beschoten, op te zoeken, heeft
I ze ter hoogte van Sewastopol asnge-
I troffen. De Russische vloot bestond
I uit twoo slagschepen en vijf kruisers.
In den strijd, dlc zich tussohen
I lieide vloten ontwikkelde, is oen Rus-
I tisch slagschip ernstig beschadigd, de
I overige vijandelijke oorlogsbodems
I namen, door de Turksche vervolgd, de
I vlucht in de richting van Bewastopol.
OOHI/OG8V AKI A.
Oorlogspsychose.
Men had door de ondervinding der
laatste oorlogen guieenl, rekening go-1
honden mot hot voorkomen van mili- I
tftira psychose on daarom had men I
ih Straatsburg daarvoor oen bijzonder
hospitaal ingericht. In de oorlog»-1
bijlage van do Münchener Medizini- I
soho Woohonschrift'van 3 November I
geeft Dr. Wollenberg verslag v»n do I
ondervinding in de eerste zes weken I
van den oorlog opgedaan. Hij ver- I
deelt do behandelde zieken in drie I
groepen, in hen, die reeds onder de I
mobilisatie ziek werden, dan diegenen, I
die gedurende de militaire operatics I
de teekenen vsn bun ziekte gaven en I
dan nog do gevallen, waarbij zich I
zenuwstoringen eerst na de verwon- I
ding of op het ziekbed openbaarden. I
Do eersto groep omvat hoofdzakelijk
gevallen van alcohol-delirium, met I
hevige storing vun het bewusteKn, on
j toestanden van opgewondenbmd met
ernstige angstaanooeningen vooral I
de gedachte voor een spion gehouden
en dood geschoten te worden, speelt
daarbij een groote rol. Dit Waren allen
elementen, die weinig waard waren
voor den militairen dienst en waarvan
zich hot legcr-organisme reeds onmid-
I delljjk zeer beslist en zeer snel be-1
I vrfldde. Daar in Elzas-Iotharingen de
1 landstorm onmiddellijk mee opgoroo-
pen Word, sprak het van zelf, dat een
aantal lieden, die sociaal of wat hun
gezondheid betreft minderwaardig wa
ran en die nu plotseling in een heel
ongewonen toestand kwamen, reeds
spoedig onbruikbaar bleken.
In de tweede groep kwamen eonige
gevallen voor, waarin de opwinding en
de verschrikkingen van den strijd
onmiddellijk geestolüko storingen
hadden veroorzaakt. Het waren hyste
rische schrik-psyclioscn met drama
tische voorstellingen van gebenrte-1
nissen uit deurslag. Storingen dus
die ook anders ba hevige rampen waar
genomen worpen. Talrijk waren de I
rtelijke en zenuwachtige storingen,
op uitputting berustten en waarin I
I by de goestelyke en lichamelijke teoke-
nen van oveyvoïmneidheid nog merk
waardige versohjjnselen van gezichts-
boilrog kwamen.
Fain officier deelde mede, dat Hij na
zeer inspannende dagen van strjjd
hallucinaties had .gehad, die hom byna
I er toe gebracht madden valsche rap-
I porten nit te hreifgen en ongewenschto
I maatregelen ta-Treffen. In andere ge-
I vallen was hét neurasteniache ziekte
beeld begonnen met een plotselingen
I aanval van flauwte of bewusteloosheid.
I Het ^ziektebeeld dat zich voordeed, Was
I zeer' uiteenloopend. Er was oen too-
I stand, dien men wel het best neuraste-
I nische depressie kan noemen, en die
voorkwam by lieden, die zeer zware,
meestal weken lang voortgezette ge-
I vechten in het gebergte hadden door
gemaakt, waarbij zjj bijna nooit tot
rustepé gekomen waren. Zeer lang
kurmen zij de voorstellingen van hot
klagveld niet kwjjt rakon. Zn hadden
het gevoel, dat iomand achter hen
aankwam, als zagen ajj den vjjand aan
sluipen, ent. De wanhopige stemming
word na eenigen tijd steeds beter,-doch
de beslist ziekelijke overprikkeldheid
bleet. Een andera oorzaak hebben de
gevallen, waarin manschappen door
den luchtdruk van een barstende gra
naat omgeworpen zijn, zondor dat men
eerst merken kon, dat ajj iets geloden
hadden.
De derde groep omvet zieken, die in
verband met een wonde een beeliete
overgevoeligheid gekregen hebben.
Men had hierbij te doen met de be-
ichidigiDg van peripbere zenuwen,
liet resultaat van de waarneming iz,
dat er geen bijzondere zielsziekten van
den oorlog bestaan. De inspanning, de
gemoedsbeweging, de onvoldoende
slaap, de qnregelmatige en gedeeltelik
onvoldoende vooding zijn dingen, die
men ook anders als oorzaak van psy
chisch nerveuze storingen zeer goed
i *ent*
In den oorlog treden zij slechts
door hun bijzondere hevigheid en tal
rijkheid op den voorgrond. De ziekte
gevallen hebben echter het zelfde
karakter als in vredestijd. Ze zijn door
den oorlog slechts een weinig bijzonder
gekleurd. Het waarnemingsmateriaal
was ietwat eenzijdig, daar het slechts
een betrekkelijk klein gedeelte van het
oorlogstooneel omvat en slechts reke-
I ning houdt met de gevallen, die naar
een groote verzamelplaats van zieken
als Straatsburg stroomen, maar niet
met de ziektegevallen in het front.
Het is échter niet waarschijnlijk, dat
men daar principieele verschillen zou
I opmerken.
Hulpbetoon voor de Belgische
vluchtelingen.
JEen bijzondere berichtgever van de
N. R. Crt. schrijft uit België:
Alle beschaafde volken zijn begaan
met het deer nis wekkende lot, dat deze I
oorlog over de Belgische natie heeft
gebracht Zoo wat overal zijn comité's
tot stand gekomen of geldinschrijvin
gen geopend om de menigvuldige
nooden eenigszins te lenigen en uit
verschillende landen heeft de gezant
van Boigië in Den Haag in de laatste
dagen vrij aanzienlijke bedragen aan
geld of andore hulpmiddelen ontvan
gen of hom is de belofte gedaan, dat
zij weldra zouden worden toegezonden.
In Denemarken word door de dag
bladen, zonder onderscheid van kleur,
een volksinschryving geopend. Bijna
iedereen heeft wat bijgedragen, zelfs
volo families, welke het blykbaar op
hun dagelijksche behoeften hebben
moeten uitsparen.*Van het ingekomen
I geld word reeds een eerste bedrag van
f 15,000 geschonken, mot de bijzondere
opdracht, om d<pe som hoofdzakelijk
te laten dienen voor Belgische gezin
nen, die slechts tydelijk behoeftig zijn
en bezwaarlyk do openbare liefdadig
heid kunnen aanspreken.
Denemarken heeft tevens den wenscb
I uitgedrukt, een zeker aantal vluchte-
I lingen op te nemen. Een bijzondere
I afgevaardigde, de heer Larsen, is zelf
I in Den Haag gekomen, om met baron I
I Fallon, den Belgischen gezant, over I
Ideze «aak in overleg te treden. Hij 1
Rleelde mee, dat het Deenscho comité 1
I zich verbond om zelf de kosten van I
vervoer van een der Nederlandsche I
havens tot Kopenhagen te betalen.
Noorwegen wil eveneens geld en
kleedingstukken afzonden. De open
bare inschryvinfl^Oj door de pers ge
opend, zullen .weldra een half millioen
kronen bereiken en een eerste gift
vsn 50,000 (tronen is nit dit steun
fonds reeds toegezegd. Ook hier is
opmerkelijk groot het aandéel van de
arbeidende klas in deze mensdMievende
beweging. Het socialistisch blad So-
cial Democraten, van Chrisjknia, heeft
aan den gezant van België te Kopen
hagen een som van 10,000 kronen ter
hand gesteld, den wensch uitdrukkende,
over het gebruik van deze middelen
syne losers later te kunnen inlichten.
Do afgevaardigde in de Tweede Kamer,
de heer Twist, werd gedelegeerd om
de uiogelykheid te onderzoeken, een
zekere hoeveelheid van vluchtelingen,
vooral kinderen, naar Noorwegen over
te brengen. Voor hun onderricht zou-
j den desnoods Belgische onderwijzers
naar Noorwegen worden uitgenoodigd.
j In Zwitserland heeft het Journal
de Oeneve op haar beurt een oproep
gedaan om steun voor de Belgische
slachtoffers van den oorlog, en het
heeft aan den Belgischeif gezant in
Den Haag een som gestuurd van
100,000 frgenomen op de tot einde
October gestorte by dragen.
Uit Zwitserland zijn oök door het
Belgische gezantschap herhaaldelijk
particuliere postzendingen van 50 tot
100 frank ontvangen.
Door den Nederlander Cornelia L.
I J. van der Hoel^, van het Noderlandsch
I sanatorium te Davos, werd namens het
I aldaar gevormd Hollandsch-Belgisch-
I Fransch comité ten bate van de be-
I hoeftige Belgische vluchtelingen in
I Holland een wissel gestuurd van 717
I frank.
AiqgrüRi. Op initiatief van de Chi-
I cago Herald, heeft de Amerikaanschq
I pers een verzending naar Enropa van
J kerstgeschenken, bestaande in onder
kleederen, georganiseerd, als geschenk I
van de Amerikaanache kinderen aan I
de weeskinderen van den oorlog. De I
verzending is verscheept op het atoom- I
schip Jason, e^ wordt op 23 dezer te I
Falmouth verwacht. Zij is geconsig- I
i neerd op naam van den Belgischen I
consul aldaar. Een vierde van de ge-1
heele hoeveelheid is bestemd voor 1
België en 7»/t pet. van dit aandeel zal, I
overeenkomstig de inzichten van de I
gevers, besteed worden aan de Belgi- I
sche vluchtelingen in Nederland en I
met dit doel aan het Algemeen Steun- I
comité te Amsterdam worden toege-1
wezen.
Engeland. Voor een paar dagen I
I werd aan den Belgischen gezant door I
I prinses Louise van Battenberg, ook I
I namens „The Mine-Sweepers Fund", I
I waarvan zij de voorzitster is, een party I
I kleedingstukken beloofd. Maar op I
I gansch bijzondere wijze heeft zich door I
I hare mildheid de bevolking van de I
I stad Glasgow onderscheiden. Het I
I comité dat zich daar gevormd heeft I
I onder de leiding van den heer Dunn, I
I consul van België, heeft reeds ver- I
I scbilU-nde belangrijke bedragen gestort
I in het Belgiam Relief Fund te Londen, I
I en dezer dagen heeft het nog 70,000 I
I pond geschonken aan den Belgischen
I gezant in Den Haag, uitsluitend voor
I de noodlijdende Belgen in Nederland.
Deze menigvuldige blijken van so-
I lidariteit der volken, in het lenigen
I van den ontzettendqn nood, dien deze
I oorlog vooral o^r het arme België
I heeft gebracht, doen weldadig aan.
I Maar zij zullen aan Nederland niet de
I ©ereplaats ontrooven, welke het zich
I op het gebied der liefdadigheid heeft
I verworven on welke het tot het einde
I toe bewaren wil.
Handel in effecten.
Het is gebleken, dat er in verband
met het onlangs op last van den Mi-
nister van Landbouw uitgevaardigd
verbod van handeldrijven in effecten
op de Koopmansbeurs te Amsterdam
in de betrokken kringen eenige onze-
kerheid bestaat omtrent de bedoelin
gen van den Minister o s. met betrek
king tot de bij sommige effectenkan
toren bestaande gewoonte van het
rondzenden van circulaires opgayen
bevattende van te koop gevraagde en
te koop aangeboden effecten, somtijds
met opgaafvan koersen.
Naar wijl vernemen is de Minister
van oordeel, dat het tegengaan van
eiken handel in effecten niet mogelijk
en ook mot gewenscht is en ook het
verspreiden van circulaires als boven-
bedoeld/vry dient te blijven, te meer
waar <fio verspreiding per post zonder
bijzondere wettelijke maatregelen ook
I niet zou kunnen worden tegengegaan.
De Minister beoogt slechts tegen te
gaan den openbaren handel in effec
ten, waar die min of meer het karakter
aanneemt van een officieuse Beurs.
Dit is trouwens reeds medegedeeld op
I blz. van do onlangs aan de Staten^,
I Generaal aangeboden Nota betreffende!
I den economisol en toestand. I
Geïi terneerden.
De nit het intemeeringkamp te Ber
gen ontvluchte Bhiitsche officieren zijn
een landweor-luiulnant en een vaan
drig der marine m« rang van officier.
Beiden hadden by schriftelijke verkla
ring hun eerewoord gegeven, niet te
zullen ontvluchten.
Een' uitlevering naar Nederland van
de ontvluchten kan niet geschieden,
maar wel kunnen zij in Duitschland
voor een militairon eereraad worden
gebracht.
Gebrek a%l lucifers.
De oorlog brengt belangrijke wijzi-
fjing in de lucifersfabric&tie in Duitach-
and. Het hout ervoor noodig werd
voor hot meereadeel uit Rusland be
trokken en nu de uitvoer daarvan
is gestaakt, is er gebrek aan de noo-
dige houtsoort. Men neemt nu proeven
met andere houtsoorten, maar vermoe- I
delyk zal een groot gebruik van mid-
delen tot vervanging van lucifers on
vermijdelijk zijn. De lucifersfabrikan-
ten rekenen reeds met inkrimping van
hun bedryf en matige prysverhooging.
Soldaten in Limburg.
Men schryft nit Nederweert aan de
Limb. Koerier
Zondag na de Hoogmis stegen zware
i rookkolommen uit de woning van de
j kinderen van wylen burgemeester Ho-
bus. In dit kapitale hnjs, dat sinds
oenige maanden onbewoond was, zyn
verleden Dinsdag militairen ingekwar
tierd. Het stroo voor de slaapgelegen
heden heeft op een der kamers vuur
gevat, dat weldra op dat der andere
kamers overliep. Ook kleederen der
I ingekwartierde soldaten raakten in
brand. Een korten tijd woedde een
hevige binnenbrand, waartosschen men
het knetteren der patronen hoorde, die
op de kamers lagen geborgen. Dank
het spoedige en doelmatige optreden
van militairen en burgers, die op han
dige wijze de brandspuiten wisten te
hanteeren, was men den brand, die
aanvankelijk een grooten omvang
dreigde te krijgen, spoedig meester.
De brand- en waterschade is vrü aan
zienlijk. Oorzaak onbekend, doch ver
moedelijk onvoorzichtigheid.
Bij het blosschingswerk viel een
militair van een aanzienlijko hoogte
van een ladder en bekwam een ga
pende wonde aan het achterhoofd,
zoo£at hij naar het hospitaal is moeten
vervoerd worden.
GOUDA 20 November.
Rywieldief gepakt.
DoOr de politie is gisterenavond
alhier aangehouden een Duitscher, die
verdacht wordt gisteren te Boskoop
een rijwiel te hebben ontvreemd, terwijl
er mede vermoeden bestaat, dat hij
aan den rijwieldiefstal op 18 dezer hier
ter stede gepleegd, ook niet vreemd is.
De aangehoudene, die hier met het
ontvreemde rijwiel werd aangetroffen,
is naar Boskoop overgebracht, teneinde
hem aan een onderzoek te onderwer-
P®n*
Ontspanningszaal voor Militairen.
Hedenavond zal er in de Ontspan
ningszaal voor Militairen (bovenzaal
van Het Schaakbord) mnziek zijn van
I het Goudsch Militair Strijkorkest.
De, zaal is vrij toegankelijk voor
militairen.
Ter beschikking van den Gouver-
neur-Genoraal Ned. Indië is gesteld
om te worden benoemd als onderwijzer
2e klasse by het Europcesch Lager
Onderwijs in Nederlandsch Indië de
heer C. J. v. Putte, onderwijzer alhier.
Waddinxveen.
Woensdagavond j.l. vergaderde de
vereeniging „Ziekenzorg" alhier ten
huize van den heer Vermeulen, onder
voorzitterschap van den heer G. van
I Dort Kroon.
Tegenwoordig waren van de 450
I leden byna 50. De notulen der vorige
I vergadering werden gelezen en onver»
I anderd vastgesteld. De begrooting voor
I het dienstjaar 1915 werd opgemaakt
I tot een bedrag van f 1176.89. De
I voorzitter werd met bijna algemeene
stemmen herkozen tot lid van het
bestuur.
Tot leden eener Commissie tot in
spectie van het materieel werden ge
kozen de hh. J. G. Bulder, Abr. Hoo-
gendoorn en J. Timme. Voorts had
uitloting plaats van, 2 aandeeien in de
4% geld leening, groot f 4000.—. De
aandeeien ten name van den heer J.
C. van der Torren en wylen den heer
'tlMtodyk waren niqt nit uitgeloot
Een en ander werd nog medegedeeld
omtrent de contributie-inning. Door
een der leden werd een wenk gegeven
omtrent het plaatsen der lighallen.
Door enkele ingezetenen, onder
wie de alhier wonende doctoren, wor
den naar wij vernemen, pogingen in
het vork gesteld om te geraken tot
aanstelling van een wijkverpleegster.
Een Oommissie welke dit zal bespreken
zal in de eerstvolgende week daarover
een bijeenkomst houden.
Wiener Operette.'
Die Kino-Königin.
VooHl in de derde acte moest ik
gisteravond steeds denken aan dien
heer, die in 'n restauratie een broodje
met Zwitsersche kaas bestelde oneen
niet-gemeubileerde boterham kreeg
de stakkerd had toevallig een gat ge
troffen. Zoo erg was 't nu wel niet
maar meer dan twee derde van de
operette hebben we gisteravond niet
te hooren gekregen, 't Aantal coupures
was legio en maakte 'fc volgen der toch
reeds zeer ingewikkelde handeling niet
gemakkelyker. Trouwens, de geheele
uitvoering van gisteravond kenmerkte
zich door de buitengewone noncha
lance, ik zon haast zeggendoor
de buitengewone minachting waar
mee Herr Direktor Braun 't Goudsche
publiek behandelde. Zou Herr Braun
ook in Den Haag waar z'n gezel
schap dezen winter in hoofdzaak'
I schijnt te spelen het niet-optreden
I van een der hoofdpersonen pas aan
kondigen nadat reeds een geheele acte
door de invallende zangeres is gezon
gen Zou Herr BrauiK ook in Den
Haag die invallende zangeres in een der
I hoofdnummers doen bijstaan door eene
zooal.s gisteravond in
wals aan 't eind der eerste
hóedde Laat hij daar, zooals
■f* hetdoet Juplala door Clntter-
«o s'n vrouw zingen in plaats van
Viktor en Annie, zooals het tekst-
r~[ aangeeft En laat hij ook daar
i koristeu in 't laatst van de derde
lL is iristoilet zingen Bitte, Herr
tóofé in 't vervolg 'n beetje meer
tegenover uw publiek
sri &r wel K0611 Hagenaars, maar
J toch nog te goed voor eene
gakslve deze tekortkomingen in
-Jbfsedheid waren er ook nog
gebreken en wel in de eerste
t gemis van Tn orchest. Want
Taoodanig kannen we toch kwalijk
j* riSno met de enkele strijkers be-
zfcjawen, die in de orchestrnimte
plaats genomen. Wat kan er
ip deze wijze van 't muzikale gedeelte
Jjchtkomen, waar vele der hoofd-
ggguners juist in de karakteristieke
prtracieotatie hunne grootste aan-
trekkingskracht bezitten?Ook „Stimm-
üch" ontbrak er veel; eigenlyk had
iIImq Direktor Brann zelf 'n stem,
waarvan 't timbre aangenaam aandeed.
Doeh ontbrak er in muzikaien zin
veel aan deze uitvoering, het spel was
over 't algemeen vlot en dikwijls aar
dig. Kalman Knaack als Jottiax Clut-
terittck had kostelijke momenten even-
alt Direktor Braun, terwijl ook Hansi
kim en Else Kenter dikwijls verdien-
italijk spel gaven, 't Is jammer, dat
'f hoe langer hoe meer gebruik schijnt
te warden, de dialoog met schunnig-
beidjes te doorspekken ik zou me niet
gaarne als kuischheidsapostel willen
opwerpen, maar 'fc is me toch niet
mogelijk in te zien, dat al die bedekte
es soms ook onbedekte viezigheden
gehalte van de uitvoering zouden
tea goedo komen.
H. N.
Statistieken zijn vaak heel leerzaam
m geven, met eenige reserve, oen
♦verzicht daar waar oen enkel ver-
noedon niet voldoende is. Het zomer
seizoen in cyfers gebracht geeft wel
geen precies beeld van den toestand in
den Haag gedurende de afgeloopen
maanden, doch werpt een goed licht
op de gebeurtenissen.
Men 'herinnert, zich dat de maand
Juli de maand der tramstaking was,
twwnl jnist met 1 Augustus de toe
stand tengevolge van den oorlog in
trad. 't Is voor de Haagsche tram een
gedichte achteruitgang in vervoer
geworden. In de maand Juli werden
één en drie kwart millioen menschen
minder vervoerd dan verleden jaar in
die maand in Augustus één en drie
tiende millioen, in September één en
één tiende millioenf> te samen vier en
één tiende millioen in drie maanden
tyd. Terwijl verleden jaar in deze drie
maanden rond elf' millioen menschen
werden vervoerd, bedroeg dit getal in
het afgeloopen seizoen nog niet zeven
millioen.
Nu dient men hier aanstonds bij in
aanmerking te nemen, dat 15(13 een
byzonder jaar was. Het groote aantal
feeiten, congressen en tentoonstellin
gen lokte toen duizenden en dnizenden
naar de residentie. De verhouding tus-
»ohen 1913 en 1914 is dus wel ongun
stiger dan men mag aannemen. Het
is ner de vraag of in normale om-
handigheden dit jaar de zelfde cijfers
zondat zyn behaald als verleden jaar.
Intnsschen, dat staat wel vast, dat
een zeer ernstige schade is toegebracht
door de staking en de crisis. Dit komt
onder andere zeer goed nit en de cyfers
van vervoer voor de trams die
stations beginnen. Deze toonenden
grootsten achteruitgang.
De drie lijnen die op Scheveningen
rijden geven een beeld, een droevig
beeld Van het badseizoen. Gedurende
de vier maanden Juni, Juli, Augustus
en September werden door die trams
één millioen vyftig duizend personen
minder vervoerd dan in 1913 het ge
val was. Wij mogen een gedeelte van
het hooge cijfer in 1913 op rekening
stellen van de landbouwtentoonstelling,
die nabij het strand gelegen was, doch
oen achteruitgang errben niet geringe,
valt ongetwijfeld te^onstateeren. Hier-
by dient dan ten slotte ook nog ge-
W*end te worden met de weergesteld
heid gedurende de zomermaanden,
omdat deze natuurlijk een zeer grooten
invloed heeft op de drukte aan het
«trand. Men pleegt het weer in drie
•oorten te onderscheiden zeer goed,
goed en slecht. De. cyfers dienaan
gaande over de laatste drie jam^mzen
uit, dat in 1914 het hoogsSjg^tal
van zeer goede dagen werd bereikt n.l.
61, terwijl dat in 1913 56, in 1912
slechts 38 bedroeg. Het aantal goede
dagen was in die drie jaar resp. 38,
0, ^tet
42 en 30, het aantal slechte resp. 51,
24, 31. 1
Het jaar 1914 stond er dos ten aan
zien van het weer zeer fraai bij en
dubbel te betreuren is het, dat nn juist
deze extra mooie zomer werd ver
moord door dien verfoeiden oorlog.
Het jaar 1912 was slecht, het jaar 1913
goed en het jaar 1914 had evenals
het weer was, zeer goed kunnen zijn.
Helaas het heeft niet mogen zijn!
Van de tram gesproken, onze ge
meenteraad heeft j.l. Maandag weer
eens een uur of vier over de tram
gediscussieerd, natuurlijk zonder eenig
resultaat. In de concessie is o.a. be
paald dat het aantal kilometers van het
tramwegnet moet worden uitgebreid
naarmate het aantal inwoners van de
stad toeneemt. Die verhouding is niet
bijster gelukkig, omdat daaraan niet
onmiddellijk aansluit dat de dienst op
die lynen eveneens moet worden uit-
gebrrid. Thans was weer eens het
oogenblik gekomen waarop het net met
veertien kilometers kan worden uit
gebreid. Maar hoe Na twee jaar over
leg met de directie van de Maatschappij
kwam er een voorstel. Het bevat veel
goeds. Toch wilde de raad meer hebben
en besloten werd te trachten nog twee
veranderingen te verkrijgen, waarvan
er één stellig mislukt en de andere
niet veel kans heeft.
Dit is weer duidelijk aan het licht
gekomen, dat de gemeente aan handen
en voeten aan de concessie gebonden
zit en alleen met zeer veel taot iets
gedaan kan krijgen.
Nog twaalf jaar geduld, dat is het
eenige wat er op zit. Dan is de con
cessie afgeloopen en gaat de tram
maatschappij met volle muziek de laan
uit. Eer wordt het toch niet goeden
eer hebben wij op geen afdoende en
bevredigende regeling te hopen.
Het overzicht over het zomerseizoen
zoo ons tot vele beschouwingen kun
nen leiden, die voor de hand liggen.
Met de vermindering van het verkeer
gaat natnurlijk een vermindering van
de inkomsten in geheel den Haag en
Scheveningen gepaard. En de gevolgen
daarvan doen zich reeds duchtig ge
voelen. Nu bovendien de visschery ten
gevolge van het gevaar op zee is ptop-
gezet ziet het er voor Scheveningen
droevig uit.
Hopen wy dat een zayhfce winter
ons wachten zal.
HAGENAAR.
406* 8TAATS-LOTERIJ
5d® KI. Trekking van Vrijdag 20 Nov.
No. 8076 f 70 en premie van f 3000.
10167 f 400.
15818 f 200.
18104 f 100.
Prijzen van f 70.
1877 M
tm i
8864 67 8410 l
0808
7410 40 7670 t
8118 8407
0014 0108 8800 0061
11806
10168
18801 18788
16740
18060 10618
17846 17784
18887 18B78
80488 80018 80008
5e Klasse 16e Lijst
m.z. 17965 f 70.
17976 f70
Aan het Westelijk Front
PARIJS, 19 Novombir. (Officieel).
Van het oorlogsterrein jralt niets bij
zonders te vertellen. D«J dag is kalm
voorbij gegaan.
De kathedraal te Mechelen.
BERLIJN, 19 Nov. De Norddeut-
sohe Allgom. Ztg. schrijft volgens een
Wolff-telegram aan de N. R. Crt.
De geheime regoeringsraad von Falk
bericht dd. 13 dezer nit I BrusselAls
nan vulling van myn rapport van den
5den Novdnber over delkunstwerken
te Mechelen is een vrijwillige mode-
deellng van den dorahaor der kathe
draal van Mechelen, van lUngendonck,
van belang. Te' Brussel bndervraagd,
verklaarde deze, dat de aan de kathe
draal toegebrachte schade onheteeke-
is en dat de eerste beschiet i ng van
den toren der kathedraal en^ zonder
twijfel ook de volgende beschietingen
ten doel hadden de op den toren ge
posteerde Belgische waarnemingspos
ten tot heengaan te nopen.
LONDEN, 19 Nov. De Daily Chro
nicle meldt nit Noord-Frankrijk Een
Belg, die vannit Brussel door de Duit-
sohe linies is heeogeloopen deelt mede,
dat de wagens, die gednrende ver
scheidene dagen de weg naar Brussel
hadden versperd, thans achter de
strijdlinie in veiligheid zyn gebracht.
Voor de verdedigingslijn van de Maas
hebben de Duitsohers die verdedi
gingslinie Waterloo—Namen in ge
reedheid gebracht. De vlakte van Wa
terloo is vol loopgraven, welke met
beton gevoerd tyn, soodat zij ondanks
de winter kunnen verdedigd worden
zonder dat de troepen te veel onge
makken moeten doorktaan.
Bet kanonvnnr vindt dagelijks over
de geheele linie voortgang.
LONDEN, 20 November. De Daily
Chronicle verneemt nit Pxfijs, dat
Duitsche krijgsgevangenenen mede-
deelen dat toen de Keizer de streek
ten aaiden van de Somme bezocht, de
Duitsche officieren, om blijk te geven
van hnn {Ver, het aantal granaten dat
5er dag werd afgeschoten, van 100 op
1000 brachten. Toen de Keizer den
volgenden dag bij Lihora was, deed
zich daar hetzelfde verschijnsel voor.
De oorlogsleening in Engeland.
LONDEN, 20 Nov. Ofschoon 250
millioen pond voor de Engelsche oor
logsleening noodig was, werd reeds
voor 600 millioen pond ingeschreven.
Verschillende effectenmakelaars kregen
zelfs aanvragen van cliënten voor meer
dan millioen.
Oostenrijk en Servië
WEENEN, 19 Nov. (Part. V. D.)
Het Neue Wiener Journal publiceert
een onderhoud met den linieschip-
luitenant Wolff, den kommandant van
do thans opereerendo Donauflottille.
Luitenant Wulff geeft een beeld van
de werkzaamheden der Donaumoni-
teren, welker doel van den beginne
af was het oorlogstooneel in de Save
te versperren. 0e uiterst moeilyke
toegang tot de Save werd voor de
eerste nraal in den nacht van don 19
September door den monitor Ternes
geforceerd. Ondanks de talrijke Ser
vische mijnen gelukte de doorvaart
onder de brug van Semlin die ter
bescherming van de doorvaart door
alle monitors tegelyk onder vuur werd
genomen. Nadat de Ternes de Servische
stelling op beide oevers van de Save
radt goed gevolg onder vuur had ge
nomen, voer zij weder weg. De Ternes
herhaalde dit stoute stuk nog twee
maal en stiet, gelijk men weet, de
derde maal op een mijn, waarby zy
in de lucht sprong. De begeleidende
patrouilleboot, waarop zich komman
dant Wulff bevond, borg onder heftig
vuur van den vyand, de gewonden,
waarby het eenige nog bruikbare
kanon van de Ternes het vnur be
antwoordde. Daar sindsdien de beide
Save-oevWs in Oostenrijjksche handen
zijn, zal men trachten <le boot te
lichten. Met het oog op dö grbWte
schade, welke <ie monitors den vyand
hebben toegebracht,, noemden dezen
hen „vliegende' duivels". 50 Dinaren
zijn gesteld op het hoofd van eiken
gevangengenomen matroos' en 1000
dinaren op eiken officier.
Typhus onder de Duitsche troepen.
LONDEN, 19 Nov. De correspon
dent /an de Dailv Cronicle uit Noord-
Frankrijk seint, dat onder de Duitsche
troepen die achter Rijssel staan, een
vdeeselrjke typhus-epidemie is uitge
broken. In twee dagen tyds zijn 5000
soldaten in de hospitalen opgenomon.
De Duitschers hebben Rystel ontruimd.
De epidemie begon zich in de Duit
sche rangen te verspreiden te Ronbaix
in Tourcoing. De fabrieken daar ter
plaatse zijn tot hospitalen ingericht,
doch het aantal ziektegevallen groeit
steeds aan en de g©leg«nheid tot ver
pleging is schaars.
De verbinding EngelandFrankrijk.
De Engelsche consul te Vlissingon,
Mr. Haag/iieeft zyn leedwezen uitge-
gedrukt over de verscherping van
maatregelen genomen om het verkeer
naar Frankrijk toe te staan. De over
vaart uit de Engelsche zeehavens naar
Noord-Frankrijk heeft een belangryke
wijziging ondergaan. Naar Calais is de
passagiersdienst stopgezet. Le Havre
kan slechts bereikt worden na grondig
ondenzoek der passen by vertrek uit
Southampton. Het overzetten ge
schiedt thans naar Sieppe.
LONDEN, 20 Nov. De «Timea^
correspondent in Noord-Frankryk
seint, dat er onder de troepen slechts
enkele gevallen van rheumatiek voor
komen, niettegenstaande het gure weer.
De gezondheidstoestand is over het
algemeen goed. De troepen hebben
overvloed van voedsel, tabak en siga
retten. (Hbld.)
LONDEN, 20 Nov» De Daily Newa
verneemt dat in de City bericht is
ontvangen dat de „Akbatana" van de
Hamburg-Amerikalyn, een schip van
4573 totufn van een waarde van
ongev«|§9.2 millioeO gulden, in de
PerzisJBrrlolf gezonken is. (Hbld.)
Op een myn geloopen.
HULL, 17 Nov. Het Zweedsche
stoomschip „Andrea", met hont van
Haparanda naar Hull, is 15 dezer
'a morgens in de Noordzee op een myn
geloopen en gezonken. De geheele uit
16 man bestaande equipage en twee
vrouwen werden door het stoomschip
„Destro" gered en heden alhier ge
land. w (Hbld.)
De beschieting van Liban.
BERLIJN (E. B.) Naar aanleiding
van de beschieting der militaire in
richtingen in de Russische haven
Libau wordt opgemerkt, dat deze de
eenige Russische Oostzeehaven is die
's winters van ijs vrijblijft, en zij thans
voor Russische oorlogsschepen ontoe-
gankelyk gemaakt is, zoo de vloot
tvoor den aj. winter geen operatie
basis bezit zoodra de overige havens
dichtgevroren zullen zijn.
De New-Yorksche Beurs.
NEW-YORK, 20 Nov. Dc herope
ning van de effectenbeurs die a.s.
Zaterdag zou plaats hebben is wegens
onvoorziene moeilijkhe^n voor onbe-
paalden tijd uitgesteld, daar de om
standigheden nog niet stabiel gegoeg
zyn. Bovendien hebben de banken
vernomen dat groote massa's fondsen
na aankondiging der voorgestelde
opening zijn aangeboden voor prijzen
die aanzienlijk lager zijn dan de laatste
noteering. Naar Reuter vernoemt wer
den ook fondsen aangeboden voor
rekening van Europeesche verkoopers.
Aan het Oostelijk Front.
St. PETERSBURG, 19 Nov. De
groote Generale Staf deelt mede dat
op het front tusschen den Weichsel
en de Warthe en op de linie Czento-
chan—-Krakau nog steeds gevochten
wordt. Een afwisselend offensief en
defensief heeft plaats, de gevechten
dragen oen verwoed karakter.
Onze troepen vallen de versterkte
stellingen van den vgand aan. Eetu
gedeelte van de stellingen van de
Duitschers welke voorzien waren van
drievoudige draadversperringen, ver
overden wij, In Weat Galicië zetten
wy ons offensief voort.
Een zeegevecht?
CHKI8TIAN1A, 19 Nov. (Part. V.
Van de vuurtoren te Naors in Noorde
lijk (iothlaud wordt gemeld dat men daar
eergiHterenuiddag in noordelijke richting
vanuit zee eerst een kanonade van zwaar,
vervolgons van lichter geschut gehoord
heelt. Na een kwartier begon hut schie
ten opnieuw. Kr woei een sterke wind
zoodat liet kanongebulder op zeer groo
ten afstand hoorbaar kon tljn.
De Bedoulnen en Arabieren.
KONSTANTINOPEL, 19 Nov. De par
tlculiere correspondent van „het Wolff-
bureau verneemt uit betrouwbare bron
dat ten gevolge van het opdringen dor
Bedoulnen eu Arabieren de crlUeke over
heid te Sues, Port Said on Ismalieh naar
Zagazig zijn vertrokken. Hot Buezkanaa!
is onder militair bestuur gesteld. De
scholen in Zagazig zijn gesloten en in
hospitalen veranderd. (Hbld.)
Mr. 8. Lam au Trip.
fiedennaoht is plotseling te 's Graven-
bagu overleden «ie president van den Hoo
gen Raad der Nederlanden, Mr. S. Ira
nian Trip.
Mr. I/oman Trip werd geboren to 0r>
uingen in 184U, promoveerde In 4868, In
1912 werd hij benoemd tot president vsn
den Hoogen Raad.
Krijgsraad te 's Gravonhago.
i Voor den krijgsraad tc 's Gravenhage
had sicb heden te verantwoorden den
30-jarige J. W. v. d. M.. landweyrpllch-
tig korporaal tor zake van bot ioor
schuld veroorzaken van bet ongeluk dat
op 29 Sept. to Rijswijk plaats vond,
waarbij d« landweerman C. W. J. Ho-
vet om het leven is gekomen.
Do auditeur-militair rekening houdend
met de omstandigheden i«i met hot hu
mane verzoekschrift van de weduwe Ho-
vet, vorderde «chuldigverklaring tot '*«rie
weken gevangenisslraf.
Het nieuwe krankzinnigengesticht.
Een dor hoofdgebouwen van het krank-
zinnigeugfWticlit te Noord wijkerhout lssoo
goed als gereed. Binnen enkele weken zal
er reeds een aantal krankzinnigen in
worden ondergebracht.
Zuinigheidshalve.
Thans is m«« in 't bollenland zoovef
gevorderd, dat nien zuinigheidshalve in
sommige gezinnen geen Bteenkoh-n, doch
bloembollen stookt. Vooral de crocus-boh
len branden uitstekend.
*5?
Tabaksbelasting^
Men meldt ons uit Den Haag:
Naar wy uit betrouwbare bron ver
nemen, wordt door de Minister van
Financiën de samenstelling overwogen
van een „Commissie van advies in
zake de takabsbelasting". Deze com
missie zal bestaan uit personen uit
handels- en indnstriekringen. De Voor-
zitter van de Kamer van Koophandèl
te Amsterdam, de heer van Ifeghen,
schijnt aangezocht als-voorzitter der
commissie op te treden.
Moord te Meppel.
Men seint ons uit MEPPEL: Gis
teren ia hier door landvolk de boeren
knecht Klaas Warnders uit Ruiner
wol de doodgestoken. Drie andere boe
renjongens werden zwaar gewond.
Voor de Steuncomité's.
Door het Hoofdbestuur der Kon.
Nederl. Jachtvereeniging „Nimrod"
werd aan haar leden een circulaire
gericht, waarin het denkbeeld aan de
land werd gedaan om de zuivere
opbrengst van het door hen verkochte
wild en schadelyk gedierte aan een
der steuncomité's voor Nederland te
schenken. Van verscheidene jachtrecht
hebbenden meestal van uitgestrekte
terreinen word een toestemmend ant
woord ontvangen, zoodat door de
openstelling der jacht eene belangryke
bate aan de Steuncomité's ten goede
zal komenhierbij dient te worden
opgemerkt dat hoe strenger de «troo
pers gestraft worden des te belahg-
rijker die bate worden kan. Ook werd
op voorstel van het Hoofdbestuur uit
de kas der vereeniging eene gift van
duizend gulden aan het Centraal
Steun-Comité geschonken.
Zuinigheid bij het leger.
Door den Minister van Oorlog is
een schrijven aan de autoriteiten van
de Landmacht gericht, waarin op
spaarzaamheid by het buitengebruik
stellen en zoogenaamd zonder waarde
inleveren van kleeding en uitrusting
wordt aangedrongen.
Ook de zorg voor de verzending in
allen der afgekeurde voorwerpen laat
hi<er en daar alles te wenschen over.
Tusschen do goederen, zoogenaamd
zonder waarde worden, naast geheel
nieuwe kleedingstukken, allerhande
voorwerpen, als scherpe patronen, stuk
ken ledergoed, revolvers, enz. gevon
den, achteloos daarbij ingepakt.
Op die wyze mag niet worden voort
gegaan. Er moet aan vorkwistii^j on
slordigheid oen einde komen.
Ia dit op zich zelf reeds een onaf-
wysbaro eisch, de omstandigheid dat
er schaarschto ontstaat aan sommige
grondstoffen en dat met name de in
voer van wol voor den aanmaak van
laken niet meer verzekerd is, dringt
te meer tot de uiterste spaarzaamheid.
Ook wordt door den Minister de
aandacht gevestigd op het misbruik
dat een deel der verlofgangers dien
voorzien van nieuwe kleedingstukken
iqet verlof vertrekken en met versleten
voorworpen van dezolfde soort torug-
keeren.
Dit schynt vooral het geval met
voorwerpen als schoenen, onderklee-
ding en ook grjjzo broeken, voorwer
pen dus, die ook 4oor opkoopers of
familieleden van waarde zyn
Strengere controle is dringend tioo-
dig en do minister verlangd dat alle
officieren hoog en laag, zullen mede
werken tot het opheffen der mis
bruiken.
Spion gefusileurd.
MAASTRICHT, 20 Nov. Op eene
binnenplaats van oen kazerne to Aken
is gefusileerd ©one Engelsche dame,
als spion aangehouden. Ze was als
gdtstoiijko gekleed.
Iti'Rf.KKLIJKK STAND.
BOSKOOP.
GEBORENJohanna Hendrika,
ouders J. H. Méijers en J. Ploeger.
liendrikus Gerardus, ouders /Th. Ver-y
bey on A. Moraal. -Ingetje, ouders
A. O. van Klavers en T. van der
Kleij. Jozina, ouders J. Loef en
M. van Vliet.T— Lena Hendrika,
P. Vuyk en E. Jongejan. Meintje,
ouders J. van den Dool en M. Broo-
dijk. - Cornelia Evért, ouders H. II.
Akerboom en "W. D. van der Laan.
Nicoiaas, ouders J. Boore eu P. van
Duiken. Johannes Cornells, ouders
H. A. Akerboom en A. M. Heomo- i
laar. Adrianus Johannes, ouders
G. Pannebakker en C. van Leeuwen,
GEHUWD: C. Veen, oud 29 i.
wontmde te Amsterdam en F. de
Bruin, oud 23 j.
OVERLEDEN: Adriana W. van
Leeuwen, oud 8 j.
van Éét Koninklijk Mëteriologiach
Instituut te DE BILDT.
Hoogste barometerstand 772.7 te
Syft laagste stand 764.6 te Bodo.
Verwachting tot den volgenden dag
Zwakke tot matige oostelijke tot
noordelyke wind, gedeeltelijk bewolkt,
weinig of geen neerslag, eenige vorst
in den nacht, over dag dezelfde tem
peratuur.
