OORLOG8V ARIA.
De dekking
der oorlogslasten.
BIxxn.era.lan.d_
Stadsnieuws.
BUSio,
SZFOX2T.
NIEUWE UITGAVEN.
Gemengde Berichten.
MARKTBERICHTEN.
Laatste Berichten
me uit het water redden kan. Mijn
kameraden echter zijn naar voren ge
komen. Thans is er niemand meer
over van onze heele cavalerie-afdeeling,
maar ook geen vijand iB gespaard ge
bleven. Ze waren een tweehonderd
man sterk, maar van ons zijn er veel
meer gevallen. De drie mitrailleurs,
die we veroverden, zgn te duur be
taald."
Met geen woord had ik het verhaal
van dezen soldaat willen onderbreken,
waarmee hij blijkbaar z'n gemoed heeft
gelicht. Dof leunde hij ten minste
tijdens het verhaal tegen den muur
en zweeg een poosje na het beëindi
gen. Dan richtte hij zich weerglim-
1 lachend overeind en zeidê: „Als ge
nu weer in Holland komt, kunt ge ten
minste ook over den oorlog praten."
De inundatie bij Nieuwpoort.
Over do inundatie van de Yser ver
nam de oorrespondent van de Tel. te
Sluis de vorige week reeds twee geruch
ten. Het eene beweerde, dat een historie-
minnend burger der stad door oude pro
cesstukken over de streek wist, hoe er
overstrooming opzettelijk kon aangebracht
worden, het andere gerucht beweerde,
dat de inundatie te danken was aan het
initiatief van den boofdsluiswachter. „Ik
achtte ze toen te ongegrond, om ze
de te doelen, zegt de correspondent, maar
nu blijkt het tweede waar te zijn. Zoo
verneem ik uit de beste bron, dat inder
daad de hoofdsluiswachter van Nieuw
poort, die het kanalenstelsel op zijn
duimpje kent, het voorstel deed, het ge
bied ten Westen der rivier onder water
te steken, zooals men in Vlaanderen
zegt. Zijn plan werd uitgevoerd, maar
op moderne wijze: dat is door geschut.
Men versterkte den spoordijk Dixmuiden-
Nieuw poort en Echoot bressen in di
rechter rivierdijk, met het bekende ge
volg. Iemand1, die te Nieuwpoort
voornamen post bekleedde, bevestigde het
mij. De sluiswachter werd met de Leo
poldsorde gedecoreerd. Nu, eigen initia
tief werd tijdens dezenoorlog in het Bel
gische leger nooit miskend en in Veur-
ne-Ambaoht zijn de mannen mét koppen,
al zitten ze niet vol gestudeerdheid, zoo
als men zich daar uitdrukt, niet zeld-
Aan het Oostelijk Front
Aan de Oost-Pruisische-Russische
grens, evenals in Polen en in Galioie
duurt de strijd met hevigheid voort.
Dit is de korte inhoud der berichten,
welke de laatste 24 uur tot ons zijn
gekomen. Overigens bevatten de tele
grammen tegenstrijdigheden, welke op
dit oogenblik niet zijn op te lossen.
De officieele communiquó's luiden
PETROGRAD, 22 Nov. Van
Russische zgde. - Uit het hoofdkwar
tier: De opperbevelhebber deelt mede,
dat de gevechten tusschen den Weich-
sel, de Wartha en het front tussohen
Czenstochowa en Krakau Bteeds voort
duren. In Oost-Pruisen hadden op
20 Nov. enkele kleine vuurgevechten
plaats. In West-Galicië avanceeren de
Russische troepen steeds.
PETERSBURG, 22 Nov. Van
officieele Russische zijde. Uit het
groote hoofdkwartier wordt gemeld
De strijd tusschen de Weichsel en
de Wartha wordt met de 'uiterste he
vigheid voortgezet. Wij behaalden
eenige plaatselijke voordeelen. De
gevechten op het front Czentochow—
Krakau brachten geen werkelijke ver
andering in den toestand. Wij hebben
2000 man krijgsgevangen gemaakt en
mitrailleurs veroverd.
In Galicië werd Novy Sandecdoor
de Oostenrijkers onder den druk onzer
troepen ontruimd.
BERLIJN, 22 Nov. (Officieel). Het
groote hoofdkwartier meldt
In Polen wordt om de overwinning
gestreden. De worsteling ten Z. van
Plozk in de streek van Lodz en bij
Czentochan duurt voort.
Het Opperbevel."
WEENEN, 22 Nov. Van Oos-
tenrijksche zijde. Officieel wordt
bekend gemaakt, dat de verbonden
legers hun aanval op Russisch Polen
krachtig en met succes voortzetten.
Enkele tegenaanvallen van den vjjand
werden afgeslagen. Tot nu toe hebben
de Oostenrijksch-Hongaarsche troepen
meer dan 15.000 krijgsgevangen ge
maakt.
Ook Westelijk van de Dunojec (een
nevenrivier van den Weichsel) en in
de Karpathan zijn groote gevechten
aan den gang.
Zuidelijk Front
Oostenrijk en Servië.
WEENEN, 22 Nov. Van het Zui
delijk oorlogstooneel wordt officieel
gemeld
Onze sterke strijdkrachten zijn reeds
over de Volubara getrokken maar de
vijand blijft in vers heiden goedgeko
zen versterkte stellingen nog tegen
stand bieden.
Door groote patrouilles werden in de
laatste twee dagen weder 2440 krijgs
gevangenen gemaakt. Het totaal aantal
krijgsgevangenen, sedert den 6n No
vember, is daarmede tot dertien dui
zend gestegen.
KONSTANTINOPEL, via BER
LIJN, 22 Nov. Officieel bericht
van het hoofdkwartier:
De kruiser Hamidie bombardeerde
en vernielde gisteren de Russische pe-
troleumdepóts en stations voor draad-
looze telegraphie, welke zich te Tuap-
ve, een plaats bij Noverossijsk, bevin
den. Een heftige strijd, die negen uur
duurde, had plaats op 18 Nov. tus
schen de Engelschen en onze troepen
te Sjat-el-Arab. De verliezen der vijan
den zgn belangrijk. De gevangenen
verklaarden, dat de opperbevelhebber
der Engelsche troeben eveneens ge
wond was. Een def granaten, door
onze kanonneerboot/ Marmariss afge
schoten, trof een^/Engelsche kanon
neerboot en vejKforzaakte daarop een
explosie. Bg3pïiderheden van den strijd
ontbrek»
het Suezkanaal.
De Turken zijn, blijkens ingekomen
berichten opgerukt naar het Suez
kanaal. waar zij met Engelsch-kolo-
niale troepen slaags zijn geraakt.
De volgende telegrammen melden
hieromtrent bijzonderheden.
LONDEN, 22 Nov. Er heeft een
klein treffen plaats gevonden aan de
voorposten in Egypte tusschen den
vijand en het Bikanir kameelenkorps
Het laatste hield zich goed en doodde
verscheiden vijanden. Aan onze zijde
werden 13 man vermist.
CON ST ANTIN OPEL, 22 Nov. Een
uitvoerige mededeeling uit het Turk-
sche hoofdkwartier behelst het vol
gende
Met Gods hulp bereikten onze troe
pen het Suezkanaal. In het gevecht,
dat tusschen Katasa en Kertebe, bei
den 30 K.M. ten Oosten van het ka
naal, en bij Kantara aan het kanaal
zelf plaats vond, zijn de Engelsche
kapitein Wilson, een luitenant en ver
scheidene soldaten gesneuveld. Zeer
velen werden gewond en vrg veel
Engelschen krijgsgevangen gemaakt.
De Britsche troepen trokken in
wanorde terug. Kameeldrij vers, die
zich bij de voorposten bevonden, en
gendarmen, die tot nu toe in Engel
schen dienst waren, gaven zich over.
Het geschil tussohen Turkge en
Amerika.
Naar uit Washington wordt geseind
heeft Turkge vrijwillig opheldering ge
geven omtrent het incident te Smyrna.
Deze verklaring wordt in ambtelijke
kringen als voldoende beschouwd.
Evolutie in den oorlog ter zee.
Een Engelsch vakblad voorspelt, dat
het niet tot een treffen zal komen
tusschen de Duitsche en de Engelsche
dreadnoughts. Over een tiental jaren
zullen alle dreadnoughts, dan ook van
de zee verdwenen zijn. Dit behoeft
echter geen reden tot juichen te zgn
voor de pacifisten. Want is de prog
nose van den Engelschen specialiteit
juist, dan is de tijd daar, dat slechts
groote onderzeeërs zullen worden
aangebouwd, misschien nog grooter en
nog duurder dan de reusaohtigste slag
schepen van het oogenblik. Hij be
weert, dat Duitschland in het geheim
al onderzeeërs van 1500 ton bouwt.
Dergelijke plannen bestaan ook in
Amerika. Zijn dergelijke bpoten prac-
tisch, dan is het rationeel, direct Veel
grooter materiëBf^an te bouwen. En
zoo zal in het jaar 1920 iedere groote
mogendheid een onderzeeërs-eskader
er op na houden van schepen van
12.000 k 24.000 ton.
De tijden zijn te ernstig. Ahders
zouden we meenen, dat de Engelsche
marine-deskundige er een grapje
maakte.
De oorlog en de wetenschap.
Het is te begrijpen, dat de oorlog
niet meehelpt de wetenschap te be
vorderen. Tal van wetenschappelijke
genootschappen in de oorlogvoerende
landen bestaan nu nog slechts in naam,
en de uitgave van hun publicaties is
gestaakt. Congressen worden natuur
lijk ook niet gehouden. Ieder geleerde
behoudt nu zijn wgsheid voor zichzelf,
en wij zgn dus weer even ver als in
de middeleeuwen.
Wij hebben in een onzer vorige
artikelen voorspeld, dat de publieke
opinie zich ongetwijfeld voortdurend
sterker zou uitspreken voor het denk
beeld eener oorlogsbelasting. Wjj con-
stateeren met vreugde, dat tal van
bladen van verschillende richting, zich
in deze richting uitlaten. Dat ver
heugt ons niet alleen om de zaak zelve,
doch ook, omdat hierdoor den voor
standers eener leening een wapen uit
de hand wordt geslagen, dat zij tel
kens weer trachten te hanteeren. Wij
bedoelen het verbreken van den zoo-
genaamden Godsvrede, dat is het stil
zwijgend verbond om de partijpolitiek
te laten rusten. Wie voor een oorlogs
belasting ageert, verbreekt' dit ver
bond. Zoo heet het. Welnu, al ware
het zoo, wg zouden voor zoo ge
wichtige zaak, die verbreking volko
men voor onze verantwoordelijkheid
nemen. Wij wenschen dien zooge-
naamden vrede niet ten koste van een
plan, dat
een ramp voor de ontwikkeling der
Staatsfinanciën zal blijken.
Doch het is niet zoo. Van de meest
verschillende zijden is het verzet tegen
een oorlogsleening gekomen.
Ook van de rechterzijde.
Wij zullen dit door een aantal cita
ten uit recbt8che bladen aantoonen.
Patrimonium, het anti-revolu
tionaire werkliedenorgaan schrijft
„Het stemt tot blgdschap, dat ook
in den kring der vermogenden de
billijkheid van een speciale oorlogs
belasting wordt erkend. Zoo pleit
o.a. de heer D. W. Stork in de
„Nieuwe Courant" voor een belas
ting ineens van de vermogens. Daar
bij wijst hij op het belang, dat alle
bezitters van vermogens hebben bij
de handhaving van onze neutrali
teit. Blgven wij tot het einde toe
buiten den krijg, dan is dit stellig
een groot stoffelijk voordeel voor
allen, die kapitaal bezitten. Dat de
billijkheid van een extra-heffing al
gemeen beseft wordt, doet ons ho
pen, dat wg voor drukkende indi
recte belastingen bewaard zullen
blijven."
Het Antirevolutionaire „Arnhem-
sche Dagblad" oordeelt
De „Standaard", die zoo sterk
voor een féenlng pleit, zou ook aan
moeten geven, op welke wijze zij de,
zeg twintig millioen voor jaarlijksche
rente en aflossing, gedekt wil zien.
Daarop komt het toch maar vooral
aan. Moet dit bedrag er komen
door indirecte belastingen die vooral
op de breede volksklassen toch reeds
zoo zwaar door de crissis getroffen,
zullen drukken
Twintig millioen per jaar „oor
logslasten", beteekent natuurlijk ook,
dat geen enkele hervorming van
beteekenis binnen afzienbaren tijd
tot stand komen kan.
Gaat de groote leening tegen 5
a pot. door, dan zal een man van
fchiddelbaren leeftijd wel kunnen
zeggen Zie zoo, nu beleef ik waar-
schijnlijk den gelukkigen dag niet
meer, waarop de financieele gelijk
stelling tusschen bijzonder en open
baar onderwijs een feit is geworden.
Minstens twintig jaar zet de oorlogs
crisis ons dan achteruit.
Ook elke sociale hervorming zal
dan in de komende jaren worden
afgewezen, met de woorden: „er is
geen geld." Wij moeten eerst Van
onze oorlogslasten bevrijd zijn, voor
f en aleer we aan dergelijke hervor
mingen kunnen denken."
Het blad bepleit een extra-oorlogs
belasting van hen, die meer dan een
halve ton rflk atfa.
Het Roonisch-Katholieke „H u i S'
gezin" sohrijft
„Met een oorlogschatting waren
we er in eens door, van een leening
zullen we de naweeën nog jaren
gevoelen, al neemt men den termijn
ook nog zoo kort. Een oorlogs
schatting zou enkel de vermogenden
hebben getroffen. Een nieuwe be
lasting om de oorlogsleening te
en zal allicht den kring niet
erg nemen.
oet ze 'tniet, dan worden be
last, wie niet belast hadden mogen
worden. Doet ze 'twel dan zullen
de vermogenden daarin een vrijbrief
zien om van verdere belastingver
zwaring te worden vrijgesteld. Dit
laatste kan niet omdat vooronder-
wgs, sociale wetgeving en defensie
in de naaste toekomst nög tientallen
millioenen noodig zullen zijn. Vooral
hierom had het maken van schoon
schip met de extra-oorlogslasten
zoozeer aanbeveling verdiend. Het
bezwaren der gewone begrooting
met een twintig millioen vgftien
jaar lang, zal belemmerend werken
voor den hervormingsarbeid op
meer dan één gebied."
Het Christelijk Volksblad „de A m-
sterdammer" schrgft
„Hoe onaangenaam het ook zgn
moge voor de kapitaalbezitters, het
is toch voor alles beter, dat de
groote vermogens wat ingekort
worden en het maatschappelijk leven
zich na den vrede weer met volle
energie kan inrichten op den nieu
wen toestand, dan dat de geheele
natie nog jaren zuchten zou onder
drukkende belastingen."
Wij zuilen het hierbg laten. Waar
van zoo verschillenden kant een
•logsbelasting wordt verdedigd, kan
er geen sprake zgn van politieke
kwestie of van een verbreken van een
politiek bestand. De strijd over leening
of belasting is geen politiek. De zeer
talrijke voorstanders eener oorlogsbe*
lasting behooren tot de meest ver
schillende politieke partijen. De voor
standers van leening staan al zeer
zwak, als zij argumenten als wij hier
boven noemden, moeten aanvoeren
tot verdediging hunner zaak.
D. V.
Plaatsruimte in de treinen.
Verschillende malen kwam het in
den laatsten tijd voor, dat in treinen,
waarmede een groot aantal militaire
verlofgangers reisde, plaatsgebrek ont
stond.
Volgens de officieele uitgave van
1 November 1914 nopens den beperk
ten dienst op de spoorwegen (Titel
blad) worden met de in de dienst
regeling aangegeven treinen in de
eerste plaats militairen vervoerd; het
publiek heeft slechts toegang voor
zoover er plaats is.
Deze zelfde bepaling, die reeds van
1 Augustus af gold, had aanvankelijk
betrekking op in dienst reizende mili
tairen.
Met het oog op den dienst is het
echter gewenscht, dat de verlofgangers
hun reis aanvangen en beëindigen op
denzelfden dag.
Inzonderheid moet er op gerekend
kunnen worden, dat de van verlof
terugkeerende militairen inderdaad op
de aangegeven dagen weder bij hun
troependeel aanwezig zijn, omdat de
dienBt dit eischt.
Hoewel, Wat betreft de joört der
plaatsen in de treinen, niet in dienst
reizende militairen en burger-reizigers
gelijke rechten hebben, indien zij plaats
bewijzen voor dezelfde klassen be
zitten, moet het uitgesloten zgn, dat
verlofgangers door achterblijven hunne
bestemming niet meer kunnen be
reiken.
Als maatstaf moet dus worden aan
genomen, dat de militairen, die alleen
door met een bepaalden trein te reizen
nog in den loop van den dag hunne
bestemming kunnen bereiken, in dien
trein den voorrang hebben.
Uit deze maatregel volgt, dat zulks
in sommige gevallen voor burger
reizigers aanleiding kan geven tot groot
ongerief.
Ten einde daaraan tegemoet te
komen, loopen op trajecten, waar het
vervoer van verlofgangë» grooten
omvang heeft, voor- en volgtreinen,
zoo mede extra militaire treinen.
Bijeenige inschikkelijkheid kan
voorts dit ongerief tot een minimum
worden beperkt.
Daartoe is het dan noodig, dat men
zich in voorkomende gevallen met min
der plaatsruimte tevreden stelt, dan
waarop men volgens de inrichting der
spoorwegcompartimenten reoht kan
doen gelden en dat sommige reizigers
zich zoo getroosten een gedeelte van
de reis staande hetag in de bagage
wagens door te brengen.
Den militairen is op de noodzakelijk
heid gewezen om zich, wat hen betreft,
aan het vorenstaande te houden en om
aan het spoorwegpersoneel hunne volle
medewerking te verleenen om te be
reiken, dat het openbaar reizigers'
vervoer zoo min mogelijk belemmering
ondervinde.
Indien ook het publiek in dien zin
medewerkt, kan er op vertrouwd wor
den, dat het aantal teleurgestelden
slechts zeer gering zal zijn.
Staatsloterij.
De uitgiften der loten voor de a.s.
407de Nederlandsche Staatsloterij zal
ditmaal, bijna onmiddellijk nadat de
thans trekkende zal zijn afgeloopen,
plaats hebben op Woensdag 26 Nov.
en volgende dagen, terwijl de trekking
der lste klasse zal beginnen op Maan
dag 7 December. (Hbld.)
De „Grotius".
Bij de Stoomvaart-Mg. Nederland
is een draadloos telegram ontvangen
van de „Grotius", meldende, dat het
schip niet vóór Dinsdag of Woensdag
te Genua zal arriveeren. (Tel.)
Het spoorwegverkeer.
Men meldt uit Valken»waard0^
trent het yerbod van treinenloop over
de Brabantsche grens bij Achel, ver
nemen wg van Duitsche zijde, dat deze
maatregel noodig was, omdat gebleken
is, dat van dien trein gebruik werd
gemaakt om verschillende Duitsche
voorschriften inzake uit- en invoer te
ontduiken. De wachten op het station
Achel zijn niet sterk genoeg om een
voldoende toezicht te kunnen houden.
Van andere zijde deelt men mede,
dat de Duitsche commandant het ver
bod vooral heeft uitgevaardigd om het
willekeurig passeeren van de grens
tegen te gaan.
Uit Hasselt wordt mededeeld dat op
last van de Duitsche Commandant
Zondag 23 November en Maandag 24
November het treinenverkeer tusschen
LandenGembloux en St. Truyen is
uitgeschakeld. Ook te Trienen staat
het treinenverkeer stil.
Boterprijzen.
De minister van landbouw heelt inge
trokken de besohikking van 5 November
in zake den maxim um-boterprijs voorbim
nenlandisch verbruik voor den verkoop en
dien vastgesteld: en gros gedurende het
overblijvende deel der maand November
1914 te bepalen op f 1.45 per K.G. bij
verpakking in wit fust van 50 K.G.
Bij verpakking in wit fust van 25 K.
G. kan vorengenoemde prijs verhoogd
worden met 1 oent per K.G.
Bij verpakking in eiken fust van
K.G. kan vorengenoemde prijs verhoogd
worden met 5 cents per K.G.
De detailprijs van boter wordt per K.
G. in maximum bepaald op 20 cents bo
ven den vorengenoemden en-gros prijs.
V oor speciaal verpakte boter kan een
verhoogde prijs worden toegestaan in
overleg met het Rijks Centraal Bureau
voor den Uitvoer van Boter, 42a Buiten
hof, 's-Gravenhage.
Het Rijks Centraal Bureau voor den Uit
voer van Boter heeft ten aanzien van
den prijs van speciaal verpakte boter hot
volgende vastgesteld1:
Voor speciaal verpakte boter mag pet
K.G. ten hoogste f 0.10 meer berekend
worden dan de vastgestelde maximum
prijs bedraagt. Voor onderdeelen van K.
G. van dergelijke boter mag de prijs
naar boven op geheele stuivers afgerond
worden.
Zij die van het Rijksbureau de mach
tiging ontvangen speciaal verpakte bota
af te leveren, moeten in al hunne ver
koopplaatsen steeds roomboter tegen den
maximum-prijs voor aflevering in voor
raad hebben en op aanvrage afleveren.
Voor onderdeelen van K.G. van deze
boter mag de prijs naar boven op halve
stuivers afgerond worden.
Begrafenis Jhr. Mr. S. Laman Trip.
Onder groote belangstelling is heden
morgen op Eik en Duinen te 's Graven-
hage ter aarde besteld het stoffelijk over
schot van Jhr. Mr. 8. Laman Trip, in
leven president van den Hoogen Raad.
Op de begraafplaats waren een groot
aantal hooggeplaatsten uit Regeeringa-
kringen en van Justitie aanwezig, onder
hen o.a. de ministers Cort van der Lin
den en Ortt en de oud-ministers Loeff en
Wentholt.
In een statiekoets volgde Mr. G. J:P.
Graaf Schimmelpenninck, kamerheer in
b. d., als vertegenwoordiger van H. M.
de Koningin.
Onder de bloemstukken, die de btuu
dokten was er een van H. M. de Konin
gin en van Z. K. H. den Prins.
Aan het graf werd gesproken door
Jhr. Mr. de Savornin Lohman, die den
overledene herdacht en door Dr. F. vin
Gheel Gildemeester.
De zoon van den overledene Jhr. Mr.
W. H. Laman Trip dankte voor de be
toonde deelneming.
De Vrijz.-Democr. Bond.
Zondag vergaderde te Utrecht de
propagadisten en afgevaardigden met
het Hoofdbestuur van den Y.-D- Bond
en het Algemeen Ned. Werklieden
verbond. Deze zeer drnk bezochte ver
gadering werd o.a. bijgewoond door
alle v.-d. leden der Tweede Kamer.
Besproken werd hoe in de komende
weken en maanden door den V.-B.
Bond de propaganda zal worden ge
voerd.
Dr. Bos hield een uitvoerige rede.
De leening.
Naar wij vernemen, besloot het
hoofdbestuur van den Vrijzinnig*
Democratischen Bond in zijn te Utrecht
gehouden vergadering tot het houden
van een groote openbare vergadering
te Amsterdam op a.s. Zondag, ter be
spreking van het leeningsplan der
Regeering.
Alle afdeelingen en personeele leden
van den Bond zullen voor deze ver
gadering worden opgeroepen.
Eenige Bprekers, wier namen nadef
sullen worden gepubliceerd, zullen er
het woord voeren. Het Kamerlid, wï
p. Merchant, zal een der sprekers
GOUDA 23 November.
Sooieteit „Ons Genoegen",
n, Maandag 30 November 1914,
ijivonds 8 uur, zal een algemeene
iM-vergadering worden gehouden,
JSrin aan de orde komen de vol
gende punten:
«Benoeming der Commissie, belast
met het nazien der Rekening en
Verantwoording over het loopende
8ocieteitsjaar.
o Benoeming der Commissie, belast
met de keuze der ih de Sooieteit
voorhandenTijdschriftenenNieuws-
3 Ktïoüng van 10 obligatiën der
Electriciteits-Premieleening van
4 Verkiezing van een bestuurslid in
de plaats van den heer P. de Boer,
die als zoodanig bedankt heeft,
5. Verkoop van Tijdschriften
Nieuwspapieren
De Vluchtelingen.
Het aantal vluchtelingen dat naar
België terugkeert, neemt weder ge-
r%an de ingeschrevenen bij het Co
mité tot steun vertrokken er heden
38, terwijl er zich voot morgen reeds
106 voor vertrek hebben opgegeven
Notarieel Staatsexamen.
Voor het 3e gedeelte (schriftelijk)
notarieel staatsexamen slaagden te
's Gravenhage de heeren H. Binnerts
en C. J. C. de Hhan beiden alhier.
Lichting 1915.
Naar de Leeuw. Ct. verneemt, zullen
de dienstplichtigen van de lichting
1915, die op 15 December a.s. worden
ingelijfd, niet in de garnizoenen, doch
in de depóts worden geoefend.
Is dit bericht juist en wij hebben
goeden grond om zulks aan te nemen
dan komt das half December een deel
der recruten het garnizoen hier ver
sterken.
De Rijkspostspaarbank.
Men schrijft ons:
Zooals bekend is heeft het Koninklijk
Bëdttft van 8 Aug. U. bepaald, fiat
de Directie der Rijkspostspaarbank de
terugbetaling van aangevraagde gelden
linger dan 14 dagen, desnoods tot 6
maanden toe, kon uitstellen. De Di
rectie heeft van die bevoegdheid slechts
een matig gebruik gemaakt en, waar
het noodig was, de terugbetaling zeer
bespoedigd. In verband hiermede
werd door postambtenaren dikwijls aan
inleggers, die een spoedige terugbe
taling wenschten, den raad gegeven
de reden van de aanvraag aan den
Directeur der Rijkspostspaarbank mede
te deelen.
Aangezien in de tegenwoordige tgds
omstandigheden aan elke aanvraag
weder, zooals vroeger, binnen een paar
dagen wordt voldaan, is het volkomen
onnoodig in een schrijven aan den
Direct,enr der Rijkspostspaarbank de
reden van de aanvraag te melden,
weshalve aan de postambtenaren ver
zócht iB het geven van bovengenoem-
den raad in het vervolg achterwege
te laten.
Witte Bioscoop.
De Graaf de Monte Christo, het be
kende verhaal omgewerkt tot Kino-
drama gaat deze week als hoofdnum
mer in de Witte Bioscoop en wel met
reusachtig succes. Het is dan ook in
alle opzichten een uitstekend geslaagde
film, die van het begin tot het einde
de toeschouwers boeit. Na het oorlogs-
journaal dat als gewoonlijk de moeit(
waard is om gezien te worden, eenige
heel aardige films, waarvan de film
„De Huwelijksreis" bijzonder uitmunt
door het geestige spel en de aardige
handeling terwijl ook de explicateur,
vooral in dit beeld, de toeschouwers
op zeer aangename wijze bezighoudt.
Als altgd goede muziek, terwijl de zaal
uitstekend verwarmd is, wat met deze
koude zeer aangenaam aandoet.
Minderjarige aangehouden.
Door de Rotterdamsche politie is
ijdaar een minderjarige uit deze ge
meente zwervend aangetroffen en aan
gehouden.
De aangehoudene is naar hier over
gebracht.
Passen voor Duitschland.
Van iemand, die eenige weken in
Duitschland is geweest en heden van-
-daar terugkeerde, vernamen wij^
fie controle aan de grens, zoowel bij
het binnenkomen in Duitschland als
bij het verlaten, uiterst scherp is.
Is reeds gemeld dat het buiten-
landsch paspoort door een notarieele
verklaring moet zijn gedekt, het blijkt
dat bovendien nog iegalisatie door een
Duit8ch| consulair ambtenaar van die
notarieele verklaring noodig is om de
grens over te komen. Bij niet stipte
nakoming der voorschriften wordt geen
doorgang verleend.
Het onderzoek op bescheiden of
bagage is mede uiterst streng, zoodat
er soms een half uur en wel meer
verloopt eer de controle gereed is.
Bij aankomst in Duitschland is het
bovendien noodzakelijk dat ter plaatse
waar men zgn moet, binnen 24 uur
van de aankomst aan de politie wordt
kennis gegeven.
Gouda Vooruit.
Het programma opent met een
interessante Pathé-opname van het
allerlaatste nieuws van het oorlogsveld.
Bijzonder dient vermeld te worden dat
men op deze buitenlandsche opname
ook een kijkje krijgt op hetgeen door
de Hollandsche militairen gedaan
wordt voor de bewaring van de neu
traliteit van Nederland. Men ziet een
jontonbrug slaan door de Neder-
andsche genie, terwijl daarna wan-
deze gereed is, het Corps der
Rijdende Artillerie uit Arnhem met
het geschut over deze ponton trekt.
Het hoofdnummer van deze week
„Een Beestmensch" is een magnifiek
gekleurde opname die van het begin
tot einde boeit. Tot slot een heel
aardige film gespeeld door den, door
verschillende bladen, reeds dood ge
waande, Max Linder, de bekende „Roi
du rire" die ook in deze film zijn repu
tatie geen schande aandoet. Als ge
woonlijk uitstekende explicatie en
mooie toepasselijke muziek.
IJs.
De vorst der laatste dagen heeft
reeds in de slooten een laagje ijs ge
vormd, van zoodanige dikte dat het
bergdbaar begint te worden,
Heden werd reeds door enkelen op
de slooten achter de Krugerlaan schaat
sen gereden.
Het is echter zaak nog zeer voor
zichtig te zgn.
kringen de verliezen voor heel Duitsch
land tot heden toe op 1.250.000 doo-
den, gewonden en vermisten (ongeveer
31 legerkorpsen) geschat worden. Hier
bg zijn niet inbegrepen zieke officieren
en soldaten, wier aantal zonder over
drijving op bijna een half millioen kan
worden geschat.
De juistheid van deze berekening,
zegt de correspondent, schijnt bewezen
te worden door het feit, dat er tachtig
officieele Duitsche verlieslijsten zijn
uitgegeven, met 580.000 namen. Ver
der zijn er 57 Saksische, 60Wurtem-
bergsche, 53 Beiersche en 11 marine-
lijsten geweest, die te zamen melding
maken van ongeveer 400.000 verliezen.
De bemanning van de „Emden".
Uit Calcutta wordt aan de „Mor-
ningpost" geseindHet havenbestuur
van Rangoon heeft bekend gemaakt,
dat de driemast-schoener „Ayesha",
die door het landingsdetachement van
den kruiser „Emden" in beslag werd
genomen en het kolenschip „Exford",
dat eveneens Duitsche manschappen
aen boord heeft, nog in vrijheid zijn.
Deze landingstroepen bestonden uit
44 officieren en manschappen met vier
machinege weeren
deerd, de hallen en het stadhuis werden
verwoest. In de omstreken van Soissons
en Vailly had een hevige kanonnade
plaats. Overigens valt niets te vermel
den.
Duitsche' versterkingen.
MAASTRICHT, 23 Nov. Te Luik kwa-
iuüu ongeveer 17000 man infanterie door
bestemd voor de omstreken van Yperen.
Gisteren kwaui hier een hospitaal trein
aan met meer dan 800 gewonde soldaten.
MAASTRICHT, 23 Nov. Te Luik
kwam een trein van Antwerpen aan met
80.000 kilo ruwe wol, die de Duitschers
Antwerpen in beslad hebben genomen
en die thans naar Duitschland vervoerd
worden.
DOVER, 23 Nov. Britsche oorlogssche-
:u zijn wederom aan de operaties in
het Zuidwestelijk gedeelte van België
gaan deelnemen. De schepen bombardeer
den zeer hevig de Duitsche stellingen aan
de Belgische kust. De beschieting is zoo
hevig dat men te Dover het kanonge
bulder kan hooren.
Haastrecht.
De L.W. Hospitaalsoldaat C. Oskam,
wqnende qlhier* is, afgekeurd. Hem is
oncslag uit den dienst verleend.
- Vertrokkenen van Haastrecht
naar Gouda, Adrianus van den Hoek
(en gezin), Willem van Dijk (en gezin)
Oudewater.
Ingekomen te Haastrecht, Bartho-
lomeus Boere, C 26, Westerbork,
Leendert Kastelein (bg H. v. d. Vlist)
L. R. Weide.
Voetbal.
Voor de Gondsche Voetballiefheb
bers gisteren een verloren dag.
Gouda—U.N.I. werd niet gespeelc
daar het terrein 's morgens werd afge
keurd. Ook de G.V.B. wedstrgd
de Struis"—Olympia II ging niet door.
T.O.P. trok^onvolledig naar A.D.O.
in den Haag en werd met 5—1 ver
slagen.
Des morgens om 10 unr wist Gouda
III te winnen van het nog niet ge
slagen Olympia III.
Korfbal.
De Gondsche Korfbalclub Swift"
maakte een vergeefsche reis naar Lei
den, daar het terrein reeds 's morgens
afgekeurd was. Niet erg prettig!
Konden de Leidenaars dat niet be
richt hebben
Troepenvervoer.
Tot den huidigen oorlog, schrijft de
marine-correspondent van de Times,
was het vervoer der troepen naar
Zuid-Afrika verreweg het belangrijkste
vad dien aard, dat in den modernen
tijd verricht werd. Het transport van
een kwart millioen man overeen af
stand ter zee en te land van onge
veer 7000 mijlen, was inderdaad een
schitterende prestatie. Bij die gelegen
heid behoefde men niet het hoofd te
bieden aan een vijand op zee en ge
leide was overbodig.
Gedurende de laatste drie maanden
is echter een transport van veel grooter
omvang ten uitvoer gebracht en al
dien tijd voerde Engeland oorlog op
zee en te land. Van officieele zijde is
heel weinig meegedeeld omtrent het
overbrengen van het expeditielegei
naar Frankrijk, maar dit moet een
zeer groot aantal koopvaardijschepen
geëischt hebben, en bovendien zijn
versterkingen uit Indië en Dominions
over zee vervoerd.
Eenige voorstelling van den omvang
van het vervoer wordt verkregen uit
hetgeen gemeld wordt omtrent de
wijze, waarop de spo|Ojrwegen het mili
taire transport bewerkstelligden. De
heer H. A. Walker, directeur van de
London and South-Western Line, ver
haalde dat de Regeering den spoor
wegen een termijn van 60 uren gaf,
om gereed te zijn tot het verzenden
van 350 treinen, elk van ongeveer 30
wagens, naar Southampton. In 48 uur
was dit in orde. Gedurende de eerste
drie weken van den oorlog werden
elke 14 unr ongeveer 73 van die trei
nen geladen, naar de schepen gebracht
en gelost, waarbij de treinen uit alle
oorden van het land met tusschen-
po.ozen van gemiddeld 12 minuten aan
kwamen.
Even groot moet de prestatie ge
weest zijn van de scheepvaartmaat
schappijen, die de troepen, hun kanon
nen, ammunitie, paarden, enz. over
het Kanaal brachten. Alles was uit
nemend geregeld. Zoodra een schip
aangekomen was, werd het gevuld en
was in een ommezien weer verdwenen.
De schepen volgden elkaar, volgens
een ooggetuige, als een linie van
manoeuvreerende vaartuigen. De sche
pen hadden niet allo dezelfde tonne-
maat. Een der groote Atlantische
koopvaardijschepen bracht in één keer
bijna 3000 man over.
Bij de Hollandia-drukkerij te Baarn
zijn versohenen de volgende brochures:
Uit Zenuw en Zieleleven, serie III
no. 10. De Waarde van Kindergetni-
genis in IToro door Mr. H. J. Leendertz.
Pro en Contra, serie IX, no. 6. De
nieuwe richting in de strafwetenschap.
Pro Mr. J. H. Polenaar, Contra Mr.
B. van der Meij.
Onze Koloniën, serie I no. 9. De
BosBchen van Nederlandsch-Indië,
hunne benutting en verzorging door
Ch. S. Lugt, houtvester.
Onze Groote Mannen, serie Ino. 7.
Willem van Oranje, door Dr. P. J.
Muller, ond-hoogleeraar.
Duitsche verliezen.
De correspondent van de Daily Mail
te Kopenhagen schrgft: Ik vernam uit
Berlijn, dat in goed ingelichte militaire
Veemarkt Rotterdam.
Vette Ossen en Koeien goeden
aanvoer, prijzen waren voor lste kw.
43, 2e 39 en 3e 32 cent per half kilo,
Vette Kalveren redelijke aanvoer,
lste kw. 33, 2e 30, 3e 26 oent per
half kilo.
Vette varkens goede aanvoer,
lste kw. 33, 2e 29, 3e 26 cent per
half kilo.
Schapen en lammeren goed aan
gevoerd.
Handel in vette koeien in de beste
kwaliteiten goed, mindere soorten traag,
Vette kalveren duur.
Vette varkens traag, afloop lager,
Enkele zware hokken varkens 1 cent
lager noteering.
Schapen en lammeren Hotter.
Aan het Westelijk Front.
PARIJS, 23 Nov. Het Communiqué
van gisterenavond 11 uur luidt:
Den 22 werd Yperen hevig gebombar-
genomen door de Anna Josina en te
IJmuiden binnengebracht.
Vette varkeus.
Men meldt ons uit DEN HAAG: De
enorme uitvoeren van vette varkens en
de duurte van het voer, doet zich aller-
gevoelen. Er zijn naar véij ver
nemen bijna geen vette varkens meer te
verkrijgen en de varkensmesters denken
niet aan bij de tegenwoordige duurte
van het varkensvoer voort te gaan met
het mesten van varkens.
Wittebrood'.
Men meldt ons uit DEN HAAG: Ten
gevolge van een stagnatie in don aan
voer van bloem, is het te verwachten,
dat het nog wel een maand langer zal
duren, als aanvankelijk werd gedacht,
het verbod van het bakken van wit
tebrood zal worden opgeheven. Aanvan
kelijk dacht men, dat de omstandigheden
dit na een week of drie zouden veroor-
Aan hèt Oostelijk Front
KEULEN, 23 Nov. Te Keule
Zaterdag ongeveer 70 stukken
schut aan, die naar Koningsbergen wer
den
ZEVENAAR, 23 Nov. Te Keulen kwa-
em ongeveer 200 veldkeukens aan, die I
naar het Oostenrijkschc front in Galicië
Ook werden gisteren twee 42 c.M.-ka-
nonnen aangevoerd) die naar Graudenz
werdén vervoerd.
Aan het Zuidelijk Front.
LONDEN, 22 Nov. Het Persbureau be
richt: Er heeft een weinig beteekenend
gevocht plaats gehad in Egypte tusschen
den vijand en het Bikanirkameelcorps.
Het corps streed uitstekend en doodde
een groot aantal vijanden. Onze verlie-
n zijn dertien vonnisten. Hbld.
KONSTANTINOPEL, 22 Nov. (Bericht
uit het hoofdkwartier).
Wij hebben een aanval gedaan op
Russische troepen, die door het dal van
Moeradrivier voortrukten. De
leden zware verliezen en vluchtten.
Wij heroverden drie veldkanonnen.
Hbld.
De Turken bij het Suezkanaal.
Omtrent het bericht van een Duitsch
nieuwsbureau als zouden Turksche
troepen aangekomen zijn bij het Suez
kanaal, was hedenochtend nog niets
naders bekend bij het Engelsche con
sulaat te Amsterdam.
LONDEN, 23 Nov. Uit Dublin wordt
geseind dat de Iersche leiders Redmond
en Devlin functies in het leger hebben
gekregen. Redmond sprak Zaterdag
op een meeting te Obrk. Hg verklaarde
dat hij spoedig tot de Ieren zou kun
nen zeggen hem te volgen.
'Onlusten in een kamp.
LONDEN, 23 Nov. Eerst thans is
bekend geworden dat 1.1. Donderdag
De Rijstvoorraad in Suriname.
Blijkens een mededeeling van den
Gouverneur van Suriname is het voor-
loopig niet noodig dat de aldaar aan
wezige voorraad rijst wordt aangevuld,
kwamen I Op grond daarvan zal tot nader be
zwaar ge-1 richt geen ontheffing meer worden
verleend van het verbod tot uitvoer
van rijst naar Suriname.
Het Koninklijk Paleis.
De Koninklijke Familie, die sinds
Sept. jl. verblijf houdt op het Huis ten
Bosch, zal Woensdag a.s. het Paleis
het Noordeinde weder betrekken.
KONSTANTINOPEL, 23 Nov. (Van
Duitsche zgde). De Turksche troepen
bevinden zich op,een halve dagmarsch
van het Kanaal van Suez.
Italië's houding.
KOPENHAGEN, 23 Nov. (Van
Duitsche zgde). Naar men verneemt
Werd de Italiaansche ambassadeur te
Berlijn naar Rome geroepen en is het
resultaat van de daiar gevoerde be
sprekingen dat de Italiaansche minis
ter van buitenlandsche zaken Fonnino
verzekerde dat Italië zijne strikte neu-
traliteit zal blijven handhaven.
Men seint ons uit Oldenzaal: Zon
dagmiddag kwamen met de stoom
tram van Losser twee FranBchen te
Oldenzaal aan, die uit Linden (Han
over) waren ontvlucht. Ze hadden zich
in Duitschland van burgerkleeren we
ten te voorzien en waren na een om-
rfWörving van vflf dagen en nachten
via Gronau in de gemeente Losser op
Nederl. grondgebied aangekomen.
Daar ze ruimschoots van geld waren
voorzien, konden ze de reis naar 't
Fransche consulaat in Den Haag on-
middelijk voortzetten.
Vluchtelingenkamp te Nunspeet.
We brachten een bezoek aan het
in aanbouw zijnde vluchtelingenkamp
te Nunspeet. Er wordt nog steeds mot
alle kracht gewerkt om op den be
paalden tijd gereed te komen. Toch
I loont een bezoek reeds de moeite.
ero J Groote tenten zgn in een wïjiden kring
vreemdelingen te Douglas op het eiland I gepjaat8t en elke tent biedt plaats aan
Man. De tucht was reeds sedert eenigen I niet mjn(jer dan 250 personen. Deze
tijd zeer slecht geweest. De slechte I tenten zyn verdeeld in vele kamertjes,
stemming nam zoodanig toe dat Don- I die den viuchtelingen familiesgewijs
derdag onlusten uitbraken, welke van I fcot gulplaatsen zullen dienen,
dien aard waren dat de kaapbewoners I jn jiet midden van die tentenkring
genoodzaakt waren van de vuurwape- I zijn enjjeie gr0ote tenten gebouwd, die
nen gebruik te maken. Vijf personen VQor gemeenschappelijke eetzalen, voor
gehftd in het opsluitingskamp van
werden gedood, terwijl twaaf ernstig
gekwetst werden. Een onderzoek is
ingesteld.
Koers op spoorwegstations.
Men meldt ons uit Amsterdam
Op de stations der Nederlandsche
Spoorwegen is de koers waartegen
Engelsche en Duitsche bankbiljetten
in betaling mogen aangenèmen worden,
vastgesteld als volgt
100 k f 1190.— RM. lÖISp a f 520.-
50 a f 595.— lOQaf 52.-
20 a f 238.- f 26.-
10 a f 119.— 20 k f 10.40
bki 59.50 10 è.f 5.20
5 k f 2.60
Op de op Duitsch grondgebied ge
legen stations is deze bepaling niet
van toepassing.
G. W. Keessen. f
Men meldt ons uit Aalsmeer
Vermoedelijk door de duisternis mis
leid is de heer G. W. Keessen hoofd
van de Koninklijke Kweekerijen „Terra
Nova" te Alsmeer Zaterdagavond te j
water geraakt. Men voïid zijn lgk in
een sloot naast zgn huis.
De heer Keessen was een zeer be
kend figuur in de Tuinbonwwereld.
Men seint ons uit IJmuiden:
Door de stoomtrawler Anna'Josina I
werd op zee drijvende aangetroffen I
de stoomtrawler Bertha Elisabeth uit I
IJmuiden. De Bertha Elisabeth had
machineschade en werd op sleeptonw J
school en voor het houden van gods
dienstoefeningen zijn bestemd. Het
geheel wordt van electrische verlich
ting en centrale verwarming voorzien.
Met het oog op de koude zijn overal
dubbele buitenwanden aangebracht,
die met het oog op het brandgevaar
met asbest zijn bekleed.
STAD AAN 'T HARINGVLIET.
Zaterdagmiddag had te Stad aan 't
Haringvliet een droevig ongeluk plaats.
Terwijl de 60-jarige landbouwersknecht
W. Berkhout aldaar bezig was met
het uitoefenen van zijn beroep, viel
hij van een rijdenden wagen met het
gevolg dat hij dood werd opgenomen.
De overledene laat eene onbemiddelde
vrouw achter.
WEENEN, 23 Nov. (uit Oosten-
rijksche bron). In de nabgheid van
Tiflis is een samenzwering ontdekt,
waarvan de deelnemers ten doel zouden
hebben een opstand van de Kaukasi-
sche bevolking tegen Rusland voor te
bereiden. Talrijke personen zijn in
hechtenis genomen. De verbittering
der Koejden neemt toe, daar dertig
Koerden op aanklacht van wapenen
in hun bezit te hebben, gefussilleerd
zgn.