POTTELBERG Illllllllllllllllllllllllllllllllll Te loop bij Inschrijving. J „HALF WATT” Dienstaanbiedingen LAMPEN Goudsche Courant •reed* «scce*. GEWETENLOOS No. 1268 “CTit de ZFers. ^Tie-CL- OORLOGSVARIA. Telefoon In Eerste ^.cL"v-ertexxtiëxi.- Adverteerl in dit Blad. BOOGLAMPEN VERVANGEN FEU1L1 Abonneert U op dit Blad. NIEUWE SCHOUWBURG. „Ons Genoegen”, Gouda. MT Deze advertendCn koste» sleckls bij vooruitbetaling: WenDoesfa Het beste Tafelwater Zuiver en natuurlijk Bronwater. PreefletcItJet grall» verkr(fgbaar. -- j Paling, Visch, Snoek enz. NIEUWE PHILIPS Levens, -^BETVEBMURBEBÜOCHAPRON-m— Belgische Operazangers van de Vlaam- sohe Opera te Antwerpen. MP LOUIS CONTRAN "W met zijn Mobilisatie-Reportoire, o.a. Soldaatje spelen, Met 24 uur permissie, Inkwartiering, Ons Vredespaleis, enz. It Directie wnktrt har» jMtlile buiikm ra toeftl untuM md. 52 het G dat was, slotte deze conclusie. Militai- Verte| Agent x dat terug- Dit nummer bi bladen. PI Per kwartaal Idem franco p< Met Gelllustree Idem franco pc Abonnementen Mahkt 31, by go- cuill- van Bis te der Lo- ge en iets Stil- hebben in de 16 regels f 0.35, voor elke regel meer 6 cent». Opgaaf uitsluitend aan hetBuraao. Een beeld der de zee, meer Uit aller naam, A. J. v. d. SPRONG. Haastrecht, Gen. Agent voor Holland-, CATALONIÊ te Tilburg, egenwoordiger voor GOUDA en OmstrekenJf. Af. BBLONJBJr. Amstel-Brouwerg, Keizerstraat Tel. 83, Ho. 148, Gouda. Beleefd verzoekenwrj geregeld tgdig 1 mededeel, g te mogen ontvangen»»* vergode -ng< n, concerten, vennakelijk- 1 heden enz., on deze dan in enz» J agenda te vermelden. Eleotr Dr. A. Brinkman A Zn. Good* 1 Voor do vele blijken van be langstelling ons betoond bij het over lijden van onzen dierbaren Vaderden Heer HENDRIK VAN DER SPRONG betuigen wij onzen welgemeenden dank. De Afd. Aarlanderveen en Om streken der Hoofdafd. Zoetwater- visscherij bieden bij inschrijving TE KOOP aan, de te vangen tot 1 Mei 1915. Inschrijvingsbiljetten worden inge wacht voor 27 Januari a.s. bij den Heer H. BINNENDIJK te Hazers- woude, die tevens inlichtingen ver strekt. Door een Machinefabriek, in de omgeving van Rotterdam wordt per 1 Maart GEVRAAGD een Jongmensch, voor boekhouding en correspondentie, grondige kennis der dubbele boek houding en der Duitsche taal is ver- eischto, terwgl de voorkeur wordt gegeven, aan hen die reeds in een der- g olijke onderneming zijn werkzaam geweest. Brieven met afschriften van getuig schriften onder No. 776 Drukkerij voorheen WOLTERS, Krimpen a/d. IJsel. GOUDA. 22 Jan. Ontspanningszaal voor Mili tairen 510. 24 Jan. Nieuwe Schouwburg, 8 uur. Specialiteiten voorstel ling. 28 Jan. Nieuwe Schouwburg, Bui- teng. Voorstelling Ned.‘Opera. ling met zijn eigenaardig militairisme vier kant in strijd. Aan de Duitsche vorsten en het Duitsche volk zou overgelaten moeten worden, hun eigen bondsorgauisa- tle eens in nadere overweging te nemen. Want het kan toch geen ernst zijn, ook na schitterende overwinning, aan een volk als het Duitsche een andere organi satie op te leggen of op te dringen dan het zelf voor zich passend acht. De echt Napoleontisch-niilitairistische phantasie van een Paul Bourget, dat er niet meer één Duitschland zal zijn, maar slechts Duit sche landen, een mozaïek van kleine sta ten en niet meer het geheel dat de mach tige hand van den ijzeren kanselier heeft saamgesmolten, (King Alberts Book p. 183), zal toch wel als onbereikbaar wor den erkend, waar zoo groote geeetee-een- heid bestaat als in het hedendbagsche Duitschland, dat in de laatste halve eeuw één en ondeelbaar is geworden als Frank rijk. De Oortenrijksche troonopvolger, die na een verblijf van 5 uren gistermiddag te 1 uur Berlijn heeft verlaten, om zich naar het hcrofdk wartier te begeven, is naar de Korr. Norden meldt, overal, waar hij zich bij zijn kort bezoek in de stad vertoonde, door de bevolking zeer leven- dig toegejuicht. Aan het Potsdammer sta tion stond bij zijn vertrek een groote me nigte, die voortdurend „Hoch” uitbracht op den troonopvolger, den Keizer vaa Oostenrijk en den Duitschen Keizer. Ook de Oostenrijkse!» gezant werd door het publiek zeer hartelijk begroet. (N.JLCt.) komt of blijft. Lang kan het verblijf fa de lucht niet duren bij wintertemperatuur. Hoeveel mislukkingen" daarbij geschieden is niet bekend. Hoeveel noodlottige neer stortingen evenmin Een not meisje zoekt een betrek king als DIENSTBODE, oud 21 jaar P. G. en van goede getui gen voorzien. AdresA. KREUK, Krimpen a./d. IJsel. Lemberg onder de Russen. Uit Weenen wordt aan de Lokal Anzeiger geseind: Uit brieven die vluchtelingen uit Lemberg te Weenen ontvangen, kan men zich vrgwel een voorstelling maken van den tegen woor- digen toestand in de hoofdstad van Galicië. Op straat ziet men voorname lijk Russische militairen en vreemdelin gen. Ambtenaren, kooplieden en mars kramers uit Kief, Moskou, Saratof en Cherson bewerken, dat bijna uitsluitend Russisch wordt gesproken. Burgers met dragondersabels gewapend doen dienst als politie. Vermagerde studen ten van de Polytechnische School, zijn conducteurs op de electrische trama De Peterburgsche tgd en de orthodoxe kalender zijn ingevoerd. Het stedelijk theater is gesloten. De bioscopen staan leeg. De oude ambtenaren, professoren en onderwijzers lijden gebrek. De scholen zijn nog niet heropend, en de technische Hoogeschool is in een hos pitaal veranderd. De gouverneur-ge neraal woont in het paleis van den stadhouder, de stedelgke commandant in de Oostenrijksch-Hongaarsche bank. De gasfabriek en de electrische cen trale hebben bij gebrek aan kolen, het bedrijf sterk moeten beperken, de stra ten zün slechts zwak verlicht. De weldadigheidscommissie verdeelt dage- Igks 23.000 porties eten. Professoren, ambtenaren en landeigenaars genieten ervan mee. Alleen de docters gaat het iets beter. Vrouwen van aanzienlijke burgers, verkoopen op straat Poolsche bladen, voor zoover die nog mogen verschgnen. De bevolking is van de buitenwereld afgesneden, maar zij heeft ondanks de ondragelijke toestanden, de hoop op een ommekeer niet opgegeven. baren invloed der militaire raadgevers, die van hun beperkt standpunt natuurlijk ook terecht konden aanvoeren, dat elechta op die wijze kans bestond in korten tijd Parijs té bereiken en in elk geval den oorlog op vreemd grondgebied te \oe- ren. Bij de gewone eenheid van gezag x*n normaal overwicht van diplomatieke volkenrechtelijke enr burgerlijke overwe gingen zou in. i. die etech niet mogelijk zijn geweest.men de woede van Von Beth- niann-HoJlweg bij de mededeeling van den Engelschen gezant dat volharding daar bij voor I ngelan*? een casus belli zou zijn, heeft als psychische oorzaak allicht evenzeer gehad de doorkruising van eigen plannen door raadgevingen, waar bij op dit gevolg niet was gelet, als het handig gebruik dat de Engelsche oorlogs partij maakte van de gunstige gelegen heid om met Duitschland af te rekenen, die haar zoo onverwacht in den schoot werd geworpen. Ook de houding van den Rijksdag, de vertegenwoordiging van het volk, dat de zware gevolgen van dezen militairen eiach op zijn schouders kreegwordt daardoor psychisch verklaarbaar. In den oorlogsroes moet hij den etech van door- marsch haast wel als een maatregel op militair gebied hebben beschouwd, waar omtrent het opperbevel had te beslissen en op welk gebied elk Duitecher in ge hoorzaamheid was geschoold. Hoe an ders is de zwijgende aanvaarding dier gevolgen tc verklaren De onomwonden erkenning van den Rijkskaneelier, dat hier een rechthreuk werd begaan, was er eerder op berekend, verzet dan bijval te wekken. Het protest van noodstand was oen doorzichtig sophlsme. Het ver wachte militair voordeel werd door den tegenstand van België en de houding van 1 ngeland zeker ten volle opgewogen en verloren, om van de moreele gevolgen van zulk een stellige rechtsbreuk nog te zwijgen. En ten risme laat zich niet met de wapenen uit roeien. Elke oorlog versterkt niet. Het ontstaat uit een gebrekkig volkenrecht en is slechts te bestrijden door versterking der volkenrechtelijke veiligheid. Als de bondgenooten eens, bij de droevige erva ringen die dtao oorlog kweekt met be trekking tot 'het oorlogsrecht te land en ter zee en zijn toepassingen, hun bond genootschap bevestigden door een aan vankelijk voor hen onderling geldend hu maan oorlogsrecht te land en ter zee vast to stellen, zooate het in de na den oor log beloofde aera van vrede en recht zal zijn, zouden zij hun doel zonder offers vee| nader kunnen komen, dan doortal- looze menschenlevens on milliarden op te offeren. Immers de thans neutralen zou den dit gaarne aanvaarden, en dan zou ook een met de wapenen overwonnen Duitschland zich er aan moeten onder werpen, zelfs al was de nieuwe rege- 35) Onno glimlachte. „O!” zeide hij, van plan mijne viool mijne vrouw en kind vergasten; maar in er niet rijk mede, en hik in de Nieuwe V proeven.” „Maar”, hernam de zoo gaarne een midd hem nog op zijn be komen. „Heb ik nie dat gij eene oude n „Dat is zoo, mijn! leiden zoor zwaar va scheiden, maar ik over te halen zich, tl heid, weder op haar vestigen, waar zij si< gevoelen dan hier, betre’t, ik ben hutev 'oor alle dingen voc voorspoed van mijn Wees zoo goed mij der beschikbare landt ni'j, zoo mogelijk, ai het geschiktste punt opslaan mijner tentoi en behalve ten opzichte Mr. 8. van Houten over „Militairisme”. No. 2 van de «Qrie 1915 der Staatkun dige Brieven van mr. 8. van Houten is gewijd aan het militairisme. De schrijver begint met er op te wijzen dat militairisme iets anders is als weer- liaarheid en niets te maken heeft met Oin- vang of wijze van recruteering der weer macht. Evenmin komt hier in aanmerking of het militairisme zich openbaart te land dan wel ter zee. Zonder militaire macht, In welke daante ook, h er natuurlijk geen tairteme mogelijk, maar het wezen het militairisme ligt in het gebruik der strijdkrachten en in de mate van in vloed van militaire overwegingen op bin nen- en buitenlandse!) Meid. Na Uiteengezet te hebben, weerbaarheid hetzij te land of ter tot militairisme wordt als zij niet in dienst staat van het recht, maar van nationaal egoïsme en van het streven naar verzwakking van andere Staten beschouwt de schrijver als bij vogelvlucht, uit dit oogpunt de geschiedenis van onze groote naburen t® komt dan onmiddel- lijk tot „de onbetwistbare conclusie, dat I ngeland zich ten onrechte boven militai- risti» verheven acht." Integendeel heeft Engeland's zeemacht, en moer bijzonder ook zijn oorlogszee- rocht, behalve eigen verweer, eeuwen lang tot bijzondere taak gehad de macht van andere zeemogendheden te breken en van zulke gelegenheden tevens gebruik te maken om hun handel en scheepvaart na deel toe te brengen. Daarentegen Is Duitschland tot op onze dagen steeds het slachtoffer geweest van het Fransche mi- litairten» op het vaste land, in dien zin, dat Frankrijk’s streven er steeds en tot 1870 met goed gevolg op gericht Duitschland te verhinderen door eenheid zijn volle krachtsontwikkeling te Wel ken. Frapkrijk word bij dit streven regel matig van Russische zijde ondersteund. Het naaste terrein, waarop de verzwak king van hot Duitsche rijk in onderlin ge ^samenwerking word gezocht, was ter ritoriaal de I Izas en de Rijnprovincie diplomatiek de bevordering van de riva liteit van Oostenrijk en Pruisen, van de zucht naar zelfstandigheid der Zuid-Duit- sche Staten en van het maken der Main- linte tot een scheidslinie tusschcn Noord en' Zuid1. Het was hot levenswerk van marok, Duitschland van dezen druk bevrijden, ethnteche grensoverschrijdingen in (haringen en Noord-Sleeswijk en eenigo inlijvingen bij Pruisen heb ik daarvoor steeds volte sympathie gehad. Ook van het standpunt van onze eigen volken- rechteiijke stelling heb ik nimmer ver beeld, dat ik met genoegen den derden nabuur, van wien wij nimmer leed had den ondervonden, zich tot zijn volle kracht zag ontwikkelen naast Engeland en Frank rijk, van wie onze vroegere republiek moer nog zelfs dan Duitschland in hun militairistische perioden geregeld het slacht offer was geweest. In Bismarck’s werk school echter een gevaar, dat door diens zorg voor con solidatie van zijn werk en de vredelie vende gezindheid van den tweeden Kei zer langen tijd verborgen was, doch thans den onredelijken etech tot doonnarsch door België HM*t zijn noodlottige® nasleep heeft geliaard. Dit gevaar school in de geheel eigenaardige verhouding, in den Noord-Duitechen Bond, tusschcn burger lijk en militair gezag, e® is uit dezen in het Duitsche rijk overgeplant. De Duitsche oorlogs-organtealte, ntet- ondergeechikt aan burgerlijke gezagsor ganen en van machtigen invloed op den volksgeest, belichaamt een aan de Duit- schers eigen militairteme, waaraan En geland met zijn republikeinschen regee- ringsvorm niet of slechte in zeer bui tengewone omstandigheden blootstaat en dat inderdaad hoogst bedenkelijk is. De quaestiee van oorlog en vrede bijv., die ook In Duitschland theoretisch nog bij den Bondsraad behooren, komen daar door feitelijk te liggen bij het legerbe stuur, dat door zijn zelfstandig genomen besluiten den Bondsraad voor een fait accompli kan stellen, en, zoodra het oor- logscommando gegeven is, door de ge woonte der gehoorzaamheid de massa’s beheersoht. Bij hot licht dor beschouwingen wordt de loop van zaken bij de oorlogssituatie naar aanleiding van Servië gemakkelijk verklaarbaar. Reeds ettelijke jaren was te zien, dat militaire raadgevers de overhand hadden in de wijze van behandeling van Enge land. Bismarck was, zoolang hij zijn plannen tegenover Oostenrijk en Frankrijk niet had uitgevoerd, complaisant, zelfs buig zaam tegenover Rusland1, en hoe weinig bij eigenlijk van Rusland hield zou hij, zoolang de Fransch-Ruseische combinatie niet gebroken was, voor Engeland zon- d<’r<4w|jfel eiken grond tot inmenging heb ben weggenomen. Zijn grootste zorg was elke quaestie afzonderlijk on zoo moge lijk mot een bondgenoot aan zijn zijdo tegenover oen gelsoleerden tegenstander uit te vechten. Het te aannemelijk, dat ook de Rijkskanselier en *de minister van buitenlandsche zaken, die ook herhaalde lijk gerustgtelilMido verzdcerfcgen gaven omtrent België’» noutraliteit, het daar heen trachten te sturen, maar Inmiddels ging de vioolbouw in steeds sneller tem po voort, en op het lieslissend oogen- blik werd de oisch van vrijen door- marsch door België gestold onder blijk- Nu en dan, met ti slechte weinige jaren, de massa, diep in dci gehoopt, in heftige b en hooge rookpluim, opening rustig zich vredesvlag, is dan v plaats gemaakt voor ling van vlammen en kond om aan te ziei van brandende, hoogv den kratermond opboi ling afdalen en weid: ningen bereiken, op genden bergwand aa: ben de bewoners, do verschijnselen gewaar levende en draagbare boned»® kunnen bren> overvalt hen de lav zij ternauwernood in den met achterlating zitten» Men zou 'zeggen: i maal het groote gevi bende, zullen wel z< zich er aan bloot tei len zij angstvallig d( hun zooveel onheil overschot van hun li woonplaats kiezen die ruw zal uitwerpen. geweldige tot kalmte reu terug tot de pla hebbenzij zoeken vaak schamel !>ezit strijd om het liestaai vaarden. Is er niets des te. erger, dan z van voren af bepi punt of zoo dicht im hun hoop zoo wreed. Liever dan van den af te wenden, klemm vast, liereid om, als tijding bij herhaling Wij, bewoners van en Maasdelta, wij te van. E<® zoo blinde fabelacbtig. Ja, wij 1 liodi®) ge varen, als at gen der riviernrondei wordt® gesteld1; en slachten, die ze het den, zijn ook niet i hooger gelegen oord< nen. Maar dat te tm Tegen overstroomingi? niet weerloos, er is vaar te keeren, en d De gevaren van verkenningen in de lucht. Door niets is de oorlog zoo gewijzigd in alle onderdeden als door de vlieg operaties, die het element vormen voor de grootste verrassingen, zoowel bij aan vallen van troepen als voor belegerin gen en verkenningsdiensten. Dit laatste, de verkenning In de lucht, is echter niet iets dat iedereen kan lee- ren of waarvoor velen geschikt zijn. Slechts personen met ijzersterke zenu wen, met scherpen blik, uitmuntend ge heugen en met de noodige dosis moed kunnen na veel oefeningen dit loeren. Zelfs bij stil goed weder is de ver kenning vanuit een vliegtuig zeer moei lijk. Ze geschieden echter thans in dezen oonog bij iedere weersgesteld heid, in sneeuwstormen, nevel, enz., enz. en zijn dan reeds levensgevaarlijk uit een technisch vliogoogpunt. Maar nog gevaarlijker wordt de toe stand voor den verkenner, wanneer men hem bemerkt heeft en er geschoten wordt of wanneer vijandelijke vliegers opstijgen en de strijd in de lucht begint. Om niet getroffen te worden, moet de verkenner dan hooger en hooger stijgen. Daarbij echter worden de voorwerpen onder hem steeds kleiner en zijn ten slotte niet meer te onderscheiden. Niet tegenstaande dat moet de verkenner toch blijven letten op de streek, die hij ver kennen moet en niet op de om of bene den hem springende granaten. Van zijn stuurkunst wordt dan het uiterste vergd evenals van zijn temperament zenuwen. Hij mag niet meenen gezien te hebben, maar weten, staan kan hij natuurlijk niet in de lucht. Hij dient dus zoo te manoeuvreeren hij steeds boven het punt weer ZONDAG 24 JANUARI 1915 slechts een schitterende Specialiteiten- Voorstelling met Wereld programma. laprejMrioB.fiojMhalk. Arti:lieklejÉ8rL»aiiC«ntran Tableau de la Troupe. GRETA SCHLEY, Eerste Nederiandschó Piano Humoriste Enorm succes Scala Den Haag. WILLY TILMAN, Moderne Gentleman Jongleur. Onovertroffen in zgn Genre. THE MORELLYS. Ongeëvenaarde werkzaamheden in de lucht. Groot succes Circus Carré Amsterdam. THE REDLOPS. Sensationeele evolution aan de tanden en Phenomenale kunstverrichtingen op het koord. Tot Slot der Voorstelling Opvoering van de Klucht Een slimme rat in de val. Groot Succes door geheel Nederland. Prijzen der Plaatsen Loge en Stalles f 0.75. Leden en Militairen Loge en Stalles f 0.60. Balcon f 0.50. Galerij f 0.30. Alle pryzen worden verhoogd met 5 auteursrechten. Plaatsbespreking vanaf Zaterdag 10-12 2-4. Bureau 7 uur. Aanvang 8 uur. is het, U iets anders in de handen te stoppen dan U vraagt. Ziet daarom goed toe, zoo ge vraagt om een doosje bloed xuiverende Laxeerpillen Slgm-, Gal- en Maagpillen) van Apotheker BOOM., dat ge het goede krijgt. De echte Laxeerpillen van Apotheker BOOM, prgs per doosje 25 en 50 cent, zijn voorzien van den naam Apotheker BOOM en de handteekening firma A. M. BOOM. 19 Verkrijgbaar te Gouda bij ANT0N COOPS, Fa. WOLFF Co., te Rot terdam bg E. VAN SANTEN KOLFF, Korte Hoofdsteeg 3.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1915 | | pagina 3