Firma C. SMITS,
Schoenhandel.
4
A. Brinkman Zoon
mie OMf ra
Men wordt venookt op ’t MERK te letten
uit het Magazijn van
LEZING
door den
HET ADHES VOOR
IEDEREEN.
No. 1271
XTie-e
Brokkenhuis
WdEirw. lur I: KILEiTS K Uil,
op VRIJDAG 23 APRIL, des avonds
te 8 uur in „KUNSTMIN” der Soc.
„Ons Genoegen”.
De G
Ad ver ten tien.
i
1
Inkt
irkt 31
alle drukwerken
Kleiweg 48. Gouda.
Telefoon
Vereeniging van Vrijz.-Herv.
-in Z.-H.
FEVL
Warmoe
Es» baalt d
Iele kleintjes maken een groole.
De Drukkerij
r- ^saa
M*i
M. RAVENSWUYZONEN
GORIHCHEM.
HET BESTUUR.
3
vAN Bl'OMMEST^N’i
■met spoedig toe nor
male .Hiooo
veer den handel en voer parti*
onlior gebruik»
(Opgericht 1879.)
ON SCHADEL
RN HOLLAND
Per kwartaa
Idem franco
Met Gelllust
Idem franco
Abonnement
Markt 31
AfdeeHng GOUDA.
Als U het oude papier opgaart en
wilt afstaan aan ons
Dienzelfden da|
Iwmd aan het bc
zij te Rome
manuel de Joeacl
den eersten minis
op bet onberekenl
hebben een zoo 1
leerde als Cornell
107)
Al haar spaar)
zijne ziekte opga»
zou zij opnieuw
leggen wat zij k
gen die mochten
eigen begrafenis
der. Holdius *ou
geen oogwenk ze
haar gesproken,
daarover niet. 1
jeugd voorbij wa«
zat wat den blik
en Maar wat 1
er op aan Het
hemel afsmeekte
neden nog eenig<
nen, en vooral o
worden als de gi
was.
Onderwerp: Het voorloopig door de
Synode aangenomen voorstel om
in art. 39 van het regl. op het
Godsd.onderwijs te schrappen de
woorden: „althans wat betreft
den geest en de hoofdzaak,” enz.
Gelegenheid tot debat
Entrée voor niet-leden der vereeni
ging 10 ct.
In Champagne
Perthes deden de
springen in de n
sche loopgraven
sche verbindingag
Franschen joegen
van zij behielden
<*nkel deel -van c
werd echter door
ver daar vandaan
nil, werd een Di
Fransohe linies
In Woëvre ha
plaats, met name
het booch van 5
infanteriegevecht I
heden.
In do V ogezen
val, dio was voc
bombardement vai
Fransche steiiingf
den Elzas, afgeeli
ten talrijke doodt'
sche loopgraven,
oen 40-tal vijand
Fransohen hebbe
ringen gemaakt a
rivier de Fecht
meer betreft een verbetering van de
bestaande waterleiding. Maar wanneer
wij willen komen tot de oprichting
van een centrale waterleiding, dan
ben ik overtuigd, dat de gemeente de
daartoe benoodigde concessie niet zal
krygen. Ik heb daarvoor verschillende
gegevens, welke ik niet zal krygea.
Ik heb daarvoor verschillende gege
vens, welke ik niet zoo in het open
baar kan mededeelen, doch welke mij
recht geven uit te spreken, dat het
denkbeeld van den heer van der Want
niet voor verwezenlijking vatbaar is.
Als wij dien kant wilden uitgaaa,
dan zouden eenige jaren verloren
gaan en dan zou de gemeente weer
zooveel langer het met minder be
trouwbaar drinkwater moeten stellen.
De Voorzitter: In de eerste plaats
wensch ik en ik ben er zeker van
namens u allen te spreken hulde
te brengen aan de commissie voor
haar buitengewoon degelijk en om
standig rapport. Al zal men mis
schien niet algemeen instemmen met
het standpunt en de conclusie van de
commissie, zeker zal door allen wor- i met um, ui anoaaiug ia rerun
den gewaardeerd de degelijke arbeid, wel niet. Het gaat hierom, dat,
die in deze door haar is verricht.
(Toejuiching).
Deze THEEËN worden
afgeleverd in verzegelde
pakjes van vijf, twee en-
een half en een Ned. one
metvermelding van Nom-
mer en Prijs, voorzien van
nevenstaand Merk, vol
gens de Wet gedeponeerd.
Zich tot de uitvoering
van geeerde orders aan
bevelend,
J. C. BIJL,
voorheen J. BREEBAART Lz.
volkomen overtuigd zijn, dut in het
betrokken huis werkelijk op buitenge
wone wijze met water gemorst wordt.
Natuurlijk, het spreekt van zelf,
dat op het water niet te nauw gezien
mag worden, dat de zindelijkheid in
de hand gewerkt moet worden, wat
men doet met het gebruik van veel
water.
Nu zou misschien wel die quaestie
van de gootsteenen uit den weg
geruimd kunnen worden, maar de
waterleiding-maatschappy zou ernstig
bezwaar hebben tegen het plaatsen
van een watermeter in dergeiyke wo
ning. Men ver ge te niet, dat zoodanige
meter aan slijtage enz. per jaar kost
f 2.—. Het abonnement voor de hier
bedoelde woningen bedraagt per jaar
f 5.20 vergeleken met dit bedrag zou
f 2 wel een buitengewoon hooge meter-
huur zijn. De maatschappij zou dus
wel te vinden zijn voor het doen ver
vallen van de desbetreffende bepaling
in art. 11, maar dan moet de Raad
iets anders aanwijzen, waardoor water-
verspiliing kan worden tegengegaan.
Op welke wijze dat zou geschieden,
is de directie geheel onverschillig.
De door den heer van der Want
genoemde cijfers zijn juist; zij zijn van
I- hot rapport afkomstig. Men verlieze
echter niet uit het oog, dat zy thans
reeds eenige jaren oud zijn en verder
er '°pi dat de cijfers, zooals
zij hier zijn neergeschreven, verre van
overdreven zyn. Het tegendeel is waar.
Zij zyn feitelijk zoo laag mogelijk
De commissie heeft als prijs voor
de overneming der inrichtingen enz.
van de maatschappij bij het einde der
concessie aangenomen het bedrag, het
welk de heer Moret in zijne berekenin
gen hoeft genoemd, n.l. f 270.000.—»
maar de heer Moret maakt daarbj
zelf restrictie, dat hij geen rekening
hoeft gehouden met afschrijvingen enz.
Rekenen wii die er bij, dan komen
wy natuurlijk tot een hooger bedrag.
Dan zal het wel worden f 370.000.
Ik weet, dat de heer van der Want
mot dit bedrag geen rekening houdt
hij vertrouwt op de cijfers van het
rapport, zeer terecht, maar ik wilds
maar even constateeren, dat die cijfers
alle zoo laag mogelijk zijn genome*
ten einde geen overdreven voorstel
ling van dö zaak te geven.
Nemen wij alles in aanmerking, da*
zal hot tekort, dat in het rapport ge
raamd is op f 17.000.— jaarlyks, veilig
met eenige duizenden guldens verhoogd
moeten worden; het sou dus worde*
f 20.000.gezien ook de cijfers va*
do exploitatie der waterleiding in
de 2, 3 laatste jaren. Dat zou overeen
komen met ongeveer 1% van de in
komstenbelasting.
Ook heeft de heer van der Want
gesproken over Gouda als een even
tueels centrale voor de waterleiding
voor verschillende gemeenten. Ik ge
loof, dat dit een illusie ia, een denk
beeld, hetwelk waarschynlyk wel nooit
voor verwezenlijk vatbaar zal zyn.
Wanneer de heer van der Want
nauwkeurig had gelezen het rapport
van den Directenr van het Ryksbu-
reau voor Drinkwatervoorziening, den
heer Oldonborgh, dan zou hij daarin
gezien hebben dat bij de regeering
aanhangig is het denkbeeld om een
groote centrale waterleiding te maken
voor verschillende deelen van Noord-
Holland, Zuid-Holland en Utrecht, die
thans nog van behoorlyk drinkwater
zijn verstoken. Wordt nu een concessie
gevraagd voor het maken van een
waterleiding speciaal voor Gouda, dan
zal het Rijk wel geen bezwaar maken,
vooral nu blykt dat het drinkwater
bier niet van dien aard is dat hetab
Verder wensch ik nog op een enkel
punt aan te vullen hetgeen door den
heer Knuttel zoo voortreffelijk is ge-
lieer van der Want heeft ter
verduidelijking van zyn standpunt
verschillende bezwaren ingebracht
tegen de voorgeetelde regeling, be
zwaren van hygiënischen en van
financieelen aard.
Nu zou ik en ik meen my wat
de hygiënische bezwaren betreft eigen-
lijk daartoe te kunnen bepalen den
heer van der Want nog eens nadruk
kelijk er op willen wyzen dat, wan
neer het voorstel der commissie zoo
als het door B. en W. is geamen
deerd wordt aangenomen, de gemeente
krijgt een overwegende meerderheid
van het getal aandeelen. De gemeente
is dus volkomen vrij om het college
van commissarissen samen te stellen
in haren geest. Wanneer door de
maatschappij in haren nieuwen vorm
iets zou worden ondernomen of belet
wat ongewenscht of gewenscht is,
dan heeft de gemeente het volkomen
in hare macht door persoonsverwis
seling te zorgen, dat hare belangen
steeds boven drijven. Daarom zijn de
hygiënische bezwaren van den heer
van der Want de heer Knuttel
wees er reeds op eigenlyk geene
bezwaren.
Wanneer den heer van der Want
niet voldoende voorkomt de formu-
leering van artikel 9 betreffende de
eischen, waaraan het drinkwater moet
voldoen, dan ligt er toch een volle
dige geruststelling in het feit, dat de
gemeente uit hoofde van het bezit
van de meerderheid der aandeelen ook
zal hebben overwegende stem in het
colletffe van commissarissen. Wanneer
commissarissen niet het wateronder-
zoek willen doen plaats hebben vol
gens een goede methode, dan zal de
gemeente eenvoudig ingrypen.
In ditzelfde verband zou ik er op
willen wijzen, dat ook het bezwaar
van den heer van der Want, dat men
tegen het tijdstip van den afloop der
nieuwe concessie (1 Januari 1946),
wanneer opnieuw ter sprake komt de
quaestie van naasting, misschien we
der in dezelfde moeUykheid zal gera
ken, evenmin behoeft te worden ge
teld. Ook in 1946 heeft de gemeente
do meerderheid van de aandeelen e*
kan zij dus om het maar eens cru
uit te drukken alle dusdanige re
gelingen doordryven, als zij zelf zo*
willen.
Nu is het bezwaar van den heer
van der Want, dat men ook rekening
moet houden met de belangen van de
aandeelhouders die tegenover de ge
meente staan.
Dit is volkomen juist en van de
zijde van de maatschappij zelf wordt
dit ook terdege gevoeld. Daarom kan
ik hier wel mededeelen, dat van de
zijde der maatschappij vermoedelijk zal
gesteld worden de voorwaarde, dat de
gemeente op zich neemt de verplich
ting om, wanneer de concessievoor
waarden worden gewijzigd, te allen
tijde de óverige aandeelen tegen een
vast te stellen prys over te nemen.
Dit is een voorwaarde, welke ik
zeer billijk acht, die niet is tegen het
belang vsn de gemeente. Immers, boe
meer aandeelen de gemeente in bezit
krygt, hoe grooter haar invloed is.
Daartegenover staat ook, dat het billyk
is tegenover de aandeelhouders, die
dus gevrijwaard worden voor verlies
en voor willekeur van de zijde der
gemeente. Is men als aandeelhouder
niet tevreden, met den gang van zaken,
acht men dat het dividend door de
maatregelen van de gemeente te zeer
wordt geschaad, welnu, men kan zijne
aandeelen dan aan de gemeente te
koop aanbieden en deze zal dan ver
plicht zijn ze over te nemen.
Ik geloof, dat daarmede de ik zo*
haast zeggen ethische bezwaren van
den heer van der Want betreffende
de aandeelhouders, die tegenover de
gemeente staan, uit den weg zouden
worden geruimd. -
Dan zou ik er op willen wijzen, dat
de cijfers, door den heer van der Want
uit het rapport aangehaald, alle zy*
gebaseerd op een rente van 4,/> °/o.
Ik behoef den heer van der Want
wel niet mede te deelen, dat die rente
voet niet alleen nu doch ook waar
schijnlijk ook voor èen aantal jaren
belangrijk hooger zal zyndat men
dus zal moeten rekening houden mis
schien met een percentage van 5
Daarmede wordt natuurlijk het be
drag van de rente dat betaald moet
worden zooveel hooger.
Maar dit laat ik nog rusten. De
heer van der Want heeft gezegd:
men komt nu weder met de redenee-
ring: aflossing zou zyn verlies. Maar
dat is hier niet beweerd. Het gaat er
niet om, of aflossing is verlies dan
t wan*
neer de gémeeate heeft te betalen aan
rente en sHowing van het kapitaal,
dat is moeten worden opgenomen
voor de overneming van de water
leiding, een bedrag dat zooveel hooger
is dan hetgeen zy aan winst uit het
bedrijf ontvangt, de belastingschuldi
gen het nadeelig verschil zullen moe
ten opbrengen. Of men dat nu noemt
aflossing, verlies, afschrijving, of hoe
men wil, het komt er niets op aan.
Wij hebben het naakte feit dat, wan
neer de gemeente minder ontvangt
dan zij moet betalen, het verschil moet
bijgepast worden door de belasting
schuldigen.
Nu stel ik wederom de vraag -
>- een vraag, die ik hier zoo dikwijls
heb gesteld hoe zullen de belas- I
i tingschuldigen er over denken wanneer
zij op een gegeven oogenblik hebben
te betalen f 20.000.— per jaar en dan
het bescheid krijgen kijkt eens, maar
wij hebben de waterleiding genaast?
De belastingschuldigen zullen dan
waarschijnlijk niet weten te waar-
deeren, dat het misschien theoretisch
heel prachtig is om de waterleiding
te hebben als gemeentebedrijf, dochr
dat practisch f 20.000.-—tuier jaar
hunne zakken wordt gehaald, tp^wijl
dat niet noodig is als de oplossing
wordt gevonden op de wijze als door
de commisie en door B. en W. wordt
voorgesteld.
De heer Van der Want: M.
de V. De heer Knuttel is zijne be
antwoording van mijne opmerkingen
begonnen met een zeer onvriendelijke
inleiding. Hij zeide n.l. dat ik de ont-
werp-concessie-voorwaarden niet goed
gelezen had.
Ik wil verklaren, dat ik dat wel ge
daan heb, en nagaande hetgeen de
heer Knuttel verder daaraan heeft
vastgeknoopt meen ik eerder te mogen
zeggen dat de heer Knuttel mij niet
goed verstaan heeft.
Ik heb volstrekt niet beweerd, dat
de watermeterhuur zal bedragen f 3.- -»
Ik heb allen gezegd dat indien bij het
plaatsen van een meter de hand ge
houden wordt aan het huidig tarief,
dan de meterhuur f3.zal zijn. Ik
heb er bij gezegd, dat het niet in de
concessie-voorwaarden is omschreven,
juist om aan te toonen dat het een
bezwaar is, dat dergelijke dingen er
niet in staan. Dan kan later tot moei
lijkheden aanleiding geven.
Wat betreft de bepaling omtrent
de gootsteenen, ik heb daarop niets
aangemerkt. Ik heb het alleen aan
gehaald omdat in dit opzicht B. en
W. recht van spreken hebben, i*
tegenstelling met de quaestie van het
plaatsen van meters, ten aanzie*
waarvan B. en W. niets in te brenge»
hebben. Ik heb juist te kennen wille»
geven dat met betrekking tot de goot>-
steenen het gevaar voor willekeur va*
de zijde der maatschappij niet zoo
groot is.
De heer Knuttel, die mij verwijt
dat ik de ontwerp-concessie-voorwaar-
dan niet geleien zou hebben, zegt in
hetzelfde verband, dat de gemeente
raad nn de baas zal worden. Dat heb
ik niet in de ontwerp-concessie-voor-
waarden kunnen vinden.
In zoover verschil ik dus ook met
den heer Knuttel van meaning en ik
blijf er by, dat bij een gemeentelijke
exploitatie de rechten van de gemeente
beter gehandhaafd zullen kunnen wor
den dan op het oogenblik het geval ia.
Ik geef gaarne toe ik heb het.
ook op den vóórgrond geeteld dat
wn ons een offer moeten ’getrooste^
maar dat is door het belang van de
zaak wel gerechtvaardigd. Wij krijgen
het heft in handen. Dat mogen wjj
niet uit het oog verliezen.
Er zyn overigens wel eens meer
zaken in een gemeente, waarvoor de
belastingbetalers moeten byspringen.
Dat is heusch niet alleen bij deze zaak
het geval. Het is natuurlijk een argu
ment, maar een goedkoop argument
Het kan aangevoerd worden bij elke
zaak, waarby een offer van de zijd*
der gemeente gemoeid is.
M. de V. Ik heb nog niet voor my
de zekerheid, die u schijnt te hebben,
dat alles zal loopen als Van een leiöi*
dakje. Ik heb die sekerheid alleen,
wanneer de waterleiding komt in eige*
beheer van de gemeente, en daarom
blijf ik by myn voornemen om t*
stemmen tegen het voorstel van B.
en W. (Wordt vervolgd.)
24 April. Concordia, 8 uur. Prop. Fee^
avond Jongl. Goh- Onth. Bond-
28 April. Bureau Bouw- Woningtoo-
aieht 2 uur Verga'
comfflisaie Armen»
26 April. 9.30 u. Café
atd. Gouda Ned.
persbond.
Mei. OnderalandffrCouNmaeie „Armen-
BeleeM verxoeken wij geregeld tijdig
mededeoling te mogen ontvangen vaa
vergaderingen, concerten, vermakelijkhe
den, en»., om d«e dan in onxe agenda
te vermeièaa.
laten wij het gaarne halen zoo dik
wijls als U verkiest.
Onze beambte loopt door de stad
met een wagen waarop staat „Armen
zorg” afd. „Brokkenhuis”.
Mocht hij niet geregeld bij U aan
komen, dan kunt U hem ontbieden
bij een der ondergeteekenden of per
telefoon 178.
Het Bestuur v/h. Brokkenhuis,
W. GOL, Voorz.
1. VAN DANTZIG, Vice-Voorz.
W. DE VEN, Secr.
B. D. GROOTENDORST, Penn.
Onderstand»*-
„Harmonie”, Vergk
Barbiers en Kaj>
cessie, zijn niet meer in ons midden.
Intussobe*, wjj kunnen er hun moeilijk
een verwijt van maken. In de eerste
jaren bleek, dat de waterleiding niet
zoo groote bron van inkomsten was;
de grootere dividenden zyn eerst van
de latere jaren. Wanneer wij dus na
zoovele jaren er op terugzien, dan
ligt het voor de hand te zeggen, dat
het zeer jammer is geweest dat de
gemeente deze zaak uit handen ge
geven heeft, maar niemand had dat
verloop kunnen vermoeden men kon
niet zoo ver in de toekomst zien, al
is het tenslotte te betreuren.
Wat betreft de hygiënische zijde van
het vraagstuk, toen de concessie ver
leend werd, was het wateronderzoek
nog betrekkelyk gebrekkig; de beste
methode was toenmaals de methode-
Kubel en die is in de toenmalige conr
cessie-voorwaarden opgenomen. Dat
is steeds zoo gebleven, omdat de voor
waarden sedert niet veranderd zyn.
Maar de leer van de hygiëne gaat
gestadig vooruit en genoemde methode
is dan ook totaal verouderd.
Thans wordt de codex alimentarius
gebruikt als leidraad bij het onderzoek
van drinkwater; zoowel de Gezond
heidscommissie als de inspecteur van
de Volksgezondheid de heer van Led-
den Hulsebosch geven in overweging
te bepalen, dat het water voldoet aan
de eischen, in den Codex alimentarius
aan goed drinkwater gesteld.
De Commissie echter hoeft het vol
gende overwogen. Volgens het voorstel
van B. en W. zal de concessie ver
lengd worden met 25 jaar en nu is
het mogelijk, dat in dat tydsverloop
er wederom een veel nieuwere en
betere methode van wateronderzoek
komt. Nu verdient het met het oog
daarop de voorkeur in de concessie*
voorwaarden niet vast te leggen een
bepaald onderzoek, maar in het alge
meen te bepalen, dat het water moet
beantwoorden aan eischen, door be
voegde hygiënisten aan goed drink
water gesteld.
Dat is voldoende. Wij moeten voor
opzetten, dat de Gemeenteraad per
slot van rekening de baas zal worden
in de Waterleiding. Wanneer het voor
stel van B. en W. wordt aangenomen,
dan zal de gemeente met 20 aandeelen
in de meerderheid zyn en nn spreekt
het van zelf, dat, wanneer dergelyk
gewichtig vraagstuk als het onderzoek
van het water aan de orde komt, toch
zeker de gemeente al het mogelijks
zal doen om de allerbeste en aller
nieuwste methode van wateronderzoek
steeds op den voorgrond te stellen.
Ik meen dus, dat de heer van der
Want zich niet ongerust behoeft te
maken over het voorschrift van art. 9.
De heer van der Want zegt, dat
hij daarom aan gemeentelijke exploi
tatie de voorkeur geeft. Ik heb vol
doende aangetoond dat het wat dit
punt betreft op hetzelfde neerkomt,
indien de gemeente zelf de waterlei
ding exploiteert dan wel do meeste
zeggenschap in de maatschappij heeft.
Tot myn spyt heb ik verder be
merkt, dat de heer van der Want het
rapport der commissie niet voldoende
heeft doorgelezen en de ontwerp-con-
cessievoorwaarden niet voldoende heeft
bestudeerd.
Hy zegt, dat de meterhuur zal be
dragen f B.~ per jaar, maar waar leest
hij dat? Ik geef de verzekering dat
het nergens te vinden is. Wanneer
dus ergens een meter geplaatst wordt,
dan zal dit den waterverbruiker niets
kosten. Het gaat er hier alleen om
dat, wanneer waterverspilling ergens
geconstateerd wordt, men dit voor
komt door het plaatsen van een meter.
Wanneer een meter geplaatst wordt, uioi me* vnu uiou a»iu io uai ucv ar-
dan heeft de betrokken bewoner took gemeen vertrouwen verdient en het dus
het reoht om een zeer groot aantal
kubieke meten water te gebruiken,
hoogatwaaraohiinlyk veel meer dan hij
ooit noodig zal hebben, en dui alleen
wanneer werkelijk water venpild wordt
hetgeen dan de meter zal aanwjj-
zen moet daarvoor betaald worden.
Dat ia niet meer dan billyk.
Dan de quaestie van de bevoegd
heid van den oonoeuionaria om het
aanbrengen en hebben van gootatee-
nen onder tapkranen te verbieden.
Dit betreft woningen van geringer
oppervlnkte dan 30 M1., voor welke
woningen het abonnement bedraagt
f 5,20 per jaar.
Het betreft hier woningen, waarvan
er hier ter stede zeer weinige zyn.
Wanneer daar nu waterverspilling
plaats heeft, zal dit vooreerst moeten
worden geconstateerd door de directie
van de maataohappy. Wanneer dat
bij herhaling wordt waarjjenomen, dan
heeft de directie nog niet het recht
het hebben van een gootsteen te ver
bieden; zy heeft daarvan mededeoling
te doen aan B. en W., wier toestem
ming zij noodig heeft.
B. en W. zullen natunrlyk geen
toestemming verleenen tot het weg
nemen van den gootsteen, als zij niet
Aan het W
Het Fraasohe cn
óegaudièeg luidt
Te Notrp Dame
buitócherH driemaa
ken tegenaanval v<
lievig bouibardeinvr
reu volkomen leg»
déh zij in hun p
van 15 op 16 A
gevecht in Mortmi
rranschen 3 bat^i
den zij een ai/Huu
springen.
De Franeche ai
ijverig. Tien bom
op de spoorwegfi
1-eopoldhohe, ooete
op t oogenblik
van bommen gebn
men worden gewo
te Rottweil. Zee t
vlam verhief zich
pluim. De vliegen
in hun toestel, i
den terug. Veert i,
troffen) werden c
irale te Meeièree-h
Metz, geworpen,
stad en de forter
rookwolk kwam
Op hun terugeer
sohen drie vijark
ten jaoht op de-zf
landen. Trots
van de Metz-fo
Irtael.
