Dames- en hinderhoeden
1
Fotografisch-Atelier VAN ZAMEN,
G. v. d. HELM,
HET HALVE GULDENS AANBOD.
Openbare Verkooping
Een fabrieksgebouw
Vo#r Reclame!!!
MAISON VAN TEEFFELEN
Portretten - Interienrs
enz.
Groepen
Bij W. PRINCE, Kipstraat 34-36, ROTTERDAM.
Kinderwagens
Sportwagens
8
FORNUIZEN
GOUDSCHE COURANT
SieiBENFiBRIEK JU", - HING 49,
P. WEIJER,
s
i.
5
3
Grootste keuze in
Contante verkoop waardoor lage prijzen
Oosthaven 20.
Hoogstraat 74, - Rotterdam.
vindt men de grootste sorteering
Een prachtige sorteering Salon- en Kamerlampen vanaf f 2.50. Verder voorhanden een
groote voorraad Giftvrije Emaille en Huishoudelijke Artikelen, Wasch- en Wringmachines.
SLECHTS 50 CENT PER NUMMER.
EEN HUIS
ZONDER BOEKEN, IS EEN HUIS ZONDER GEZELLIGHEID.
Abonneert U op dit Blsd.
Tweede Iliad.
DE KOOKSTER.
VERGADERING VAN DEN GEMEENTERAAD
De Notaris MONTIJN te Gouda is
voornemens om, op MAANDAG 26
APRIL 1915, des avonds ten 7 uur
in het Café „Het Schaakbord" a/d.
Kleiweg te Gouda, in ééne zitting
pnbliek te veilen en te verkoopen:
met erf, open grond
en water,
benevens
stoommachine en ketel
en al Wat zich verder daarin bevindt,
waarin gevestigd is geweest de Meubel
fabriek der NT. „Volharding" geves
tigd te Waddingsveen, staande en ge
legen te Gouda aan den Boschweg
aldaar, kadastraal bekend in Sectie E.
Nos. 1993 en 2316 te zamen groot
5 Aren, 81 c.A.
Aanvaarding na betaling der koop
penningen op 26 Mei 1915.
Bezichtiging 3 werkdagen vóór de
veiling van 9—12 en van 2—4 uur.
N.B. De kooper kan, des-
ge wenscht, 76 van den koopprijs als
hypotheek op het gekochte gevestigd
houden.
Nader onderricht en inzage van het
kadastrale plan ten kantore van No
taris MONTIJN voornoemd.
100 prima Sigaren f 1.10
100 2 ets Sigaren 1.30
100 extra 2 ets Knakken 1.40
100 Modjo Vorstenlanden 1.50
100 Bolknakken 1.50
100 extra 2ets Sigaren 1.60
300 stuks naar keuze franco
rembours. 20
Firma H. v. d. HEIJDEN,
Rotterdam.
Dit blad «erm.ld.n pl.
LUCHTKUSSENS.
IJSBLAZEN.
IRRIGATOREN.
VERBANDKISTEN
volgens voorschift Ab.-Inspeetie,
VERBANDTROMMELS
voor huishoudelijk gebruik
bij
Apotheker.
OOUWE 135. Telefoon 37,
134 Jonker Fransstraat 136
•I* ROTTERDAM. -i-
te
S3
•S*
"S
OQ
GO
3.
a
CM
Fate, Aquarel, Pastel
TELEFOON 188.
i Olieverf.
GEOPEND VAN 9-6
Voor 1 Gulden, afgehaald aan ons Magazijn, ontvangt gij:
200 Sigaretten met knrk mondstuk.
100 Sigaretten met cartonnen mondstuk. 40
10a Sigarett en zonder mondstuk.
Dus al deze 400 Sigaretten als monster voor slechts 1 Gulden
afgehaald of tegen toezenden van postwissel groot f 1.20 franco
hnis door geheel Nederland.
EERSTE NEDERLANDSCHE SIGARETTENHANDEL
In sik Pakkst bsvisdt «lok 1
Smederij: Kipstraat
Tel. 4418,
met houten bak, 2 duwers
hangende in riemen.
Bamboe en Houten
vanaf f 3.75.
Vertegenwoordiger der
Brennabor- en Neather-
Kinderwagenfabriek.
Gegoten en geslagen
vanaf f 10.—
Fijn geëmailleerde
met koperversiering en
roeden, vanaf f 13.50.
Omdat onze Pakhuizen zoo stampwol liggen, puimen wij gedurende korten
tijd een partij prachtige fonkelnieuwe Boeken op voor
Zie onderstaande Keurcollectle, waarbij voor leder keus moet zijn. Hoe de prijs anders is komt er niet
oplaan, thans geven w|j tfldelflk a"en zonder onderscheid voor slechts f 0.50 p2r Nummer.
1. JOH. H. BEIjN, Uit ons Hel-
dentydperk. Prachtig Boek,283 Bladz.
met 15 gr. Platen, Uitgaafsprijs f 1.50.
2. W. N. PEIJPERS, Handboek
voor den Ceremoniemeester, tevens
bevattend Toespraken, Toasten enz
183 bladz vroeger f0.90,
3. De Banketbakker in.de Keuken.
Het eenige boek waardoor ieder zon
der de minste vakkennis| zijn eigen
Banketbakker kan [zijn.
4. J. BLANKÊNAAR, Gedichten.
Zeer geschikt tot Voordracht in Bijeen
komsten. Dik boek, 231 bladz. Uit
gaaf spr. f 1.50.
5. GUSDORFF. De Dames-Tailleur.
PrachtJ Methode voor zelfonderricht,
met atlas van 43 fig." Vroeger! f 1.25,
6. LABBERTE. Kamergymnastiek
voor het Mannelijk Geslacht. Met
vele fig. en uitsl. plaat, vroeger f 1.90.
7. LABBERTE. Kamergymnastiek
voor het VrouwelljkjGeslacht. Met
vele fig. en uftsl. plaat, vroeger f 1.90.
8. Prof. FÓLI. De Toekomst ont
sluierd. Diverse methodes van Voor
pellihg, o.a. ook Hatidlnnkunde, vr.
1,55.
9. Pract Raadgever voor Houders
van Zang- ft SÏervogels, Kippen,
Eenden, Ganzen, Duiven, Kontynen
Honden, benevens het aardige
Werkje: Weervoorspellers, uit het
rijk der Natuur, samen 5 nuttige Handl.
10. FOURMEN. Gezondheid,
Schoonheid, Kracht (Physical Cul
ture). Handb. voor Lichaamsverzor
ging, vroeger f0.90.
11. F10, Louter Klucht. Bundel
Grappige Voordrachten; en Courage
Verzameling van Toespraken, voor
alle Feesten, samen 2 dln.
12. BRONS MIDDEL. Aardrijks
kundig Woordenboek van Nederl.
Oost-lndië, met gr. Kaart, in linnen,
vroeger f 1.50.
13. Polyhymnia. Ruim 70 gelief
koosde Romancen, Liederen enz., met
Zang- en Pianomuziek, 2 dln., vroe
ger f 2.50.
14. De Meesterwerken van Gerard
Dou en Adriaan van Ostade, 2 dln.,
samen61 Repr.der beroemdste stukken.
16. Wat iedereen van de Werk-,*
tuigkunde, en Wat iedereen vande-p
Natuurkunde weten moet. 2 Onmis
bare Handl. met vele afb.
16. ANT. DE ROP. Bosch viooltjes.
Gr. gacart. Prentenboek met 22 fijne
ikl. platen en allerliefite versjes.
17. REG-BKSTBIN. Onder de
Menschen. Jong» Dames boek. In
Prachtbaad, vroeger tf 1.90.
18. CHJL DOORMAN, Onze Vrien
den. Verh. voor Jongens en Meisjes.
In Prachtband, vroeger fl.26.
19. GRAM. Het kleine Tooneel,
Tooneelstnkjes voor de Jeugd en B(j
's Levensvreugde, Voordrachten voor
Knapen en Meisjes, samen 2 dln.
20. JULIUS DE GEYTER. Rel-
naert de Vos, in Nieuw Nederlandsch,
met verki., vroeger f2.50.
21. GERMAN. Jezus van Nazareth.
Een Levensbeeld. Modern boek uit
het Duitsch, vroeger f 1.60.
22. LUBACH. Beginselen der
Dierkunde. Groot Boek, 400 Biz., 4e
dr. met 300 Afb., vroeger f3.25.
23. FRANK. Bij Storm en Helder
Weer. Indische Novellen, vroeger
f 2.90.
24. JOH. BEEN. De Wonderlamp.
Flink Kinderboek met Platen. In
Prachtband, vroeger f 1.75.
25. Kapt. SCHOEMAKER. Ver
halen uit den Grooten en Kleinen
Oorlog in Nederlandsch-lndië, vroe
ger f 1.90.
26. De Schoone Slaapster
Asschepoetster, 2 Pracht-Prenten
boeken met vele gekl. pl., vroeger
27. Barnum Energie. Handb. voor
Hen, die in Handelszaken vooruit
willen komen en Atkinson. De Kracht
der Gedachte in Zaken en in het
Dagelijksch Leven, samen 2 Dln.
28. GUIDI. Mijn Eigen Thuis.
Verhaal voor Jonge Vrouwen, uit het
Ital., vroeger fl.90.
29. CORDELIA. MQn Misdaad.
Groote Bundel vroe-
Roman uit het
f 1.40.
30. BRUNINGÊ
te Land en ter
gekl. Platen, vrc
31. ABELS,
wereld, vol afb.
Dieren en Plantei
32. SNIJDERS
eenvoudig behand^
op het Dagel.
33. TROM]
ansch vroeger
Onzé Krijgsmacht
Tee. Gr. Boek vol
f5.-.
der Voor-
>an voorwereldlijke
vroeger f 0.90.
De Scheikunde,
ld, met Toepassing
Geïllustr.
ORUS. Utopia
iekkerland.) Benoemd Werk uit
het Qatijn.
34. X^POOR. De Rjbzenteelt Pract.
HandbT^jor Liefhebbers, met vele
afb. In linneiTüand vroeger f 1.25.
35. BURNETT. Louisiana. Span
nende Roman, vroeger f 1.90.
36. Wm. LE QUEUX. De Dag
der Verzoeking. SenBationeele Roman,
vroeger f 1.90.
37. G. EBERS. Arachne. Historische
Roman, zeer boeiend, vroeger f 1.50.
38. HAUSER. Spinoza. Lyvige
Historische Roman, bijzonder interes
sant, 346 Bladz., vroeger f2.90.
39. De Snakeryen van Tjjl Uilen
spiegel. Buitengewoon Grappig Kin
derboek met gekl. Platen, flink for
maat.
40. MUSSERT. Bereiding van
Verfwaren, Oliën ft Vernissen. Re
cepten voor Huis- Rijtuig- ASieraad-
.hif
Voordrachten.
ger f 1.50.
42. J. P. HA8EBROEK. Eerste en
Latere Prachtvolle Poëzie 3e dr.
43. LOBEDANZ. Helden uit Napo
leon's Tijd. (Ney, Kieber enz.) Groot
boek met groote Platen van Veldsla
gen en Portretten, vroeger fl.76.
44. HAMERLING. De Koning van
Sion. De Geschiedenis van Jan van
Leiden den Wederdooper (1534) 329
Biz., vroeger f3.—,
46. TROEL8-LUND. De Sterren
hemel en Wereldbeschouwing in den
loop der tijden. Zeldzaam interessant
wetenschappelijk boek, vroeger f 2.25.
46. HOFMEIJR. Zes maanden b|j
de Commando's. De Heldenworsteiing
in Z.-Afrika 340 Biz., vroeger f2.25.
47. WETHERELL. De W||dr
Wijde Wereld, wereldberoemd boeiend
meesterwerk voor ond en jong, 420
Bladz Voll. gr. uitg. met Pl., vroe
ger f2.40.
48. Het Oroote GoochelboekHet
Groote Boek der Gezelschapsspelen
en Het Groote Boek der Kaartspe
len (Whist. Hombre enz.), samen 3
aardige Handl.
49. GRANT ALLEN. De Planten
haar Leven. Populaire, eenvoudige
Handl. met vele Afb., vroeger f0.90.
50. O. G. HELDERING. Verschel-
denheden. Vertellingen in Chr. Geest,
vroeger f2.90.
61. PRINS. Leesboek overdeB|j-
belsche Geschiedenissen, voor Zon
dagsschool en Huisgezin, 3e Dr. rnim
400 Biz., vroeger f2.50.
52. VERHAGEN. Geloofshelden
uit de Middeleeuwen. De Geschiede
nis van vele Martelaren, rnim 450 Biz
vroeger f2.80.
53. De Kindervriend. Christel. Men
gelwerk voor de Jeugd, met vele pla
ten, bijna 300 biz., vroeger f 1.76.
54. Het Morgenlicht Stichtelijk
Dagboek van kolossalen omvang, vroe
ger f 4.60.
55. VERHAGEN. Samenspraken
en Voordrachten voor Jongelingi.-
Vergn. enz.
56. LOOMAN. Geschiedenis der
Israëlieten. 3e dr. met 2 Kaarten,
vroeger f 1.76.
67. COENRAAD MEL. De Lust der
Heiligen In Jehovah. Geliefd Gebe
denboek, 280 Biz.
5R Vaderl. Kerkgeschiedenis, (100
v. Ohr. 1905), 200 Bladz., vroeger
f 1.10.
59. A. COMRIE. De Leer der Waar-
held, volgens den leiddraad van den
Kleinen Catechismus der Westmon-
stersohe Godgeleerden, 3e dr., vroe
ger f 1.
60. LADRILLARD. Graan en
Groen. 81 stukjes in Proza en Poëzie,
vroeger f 1.50.
schilden 3e dr.
41. Wm. v. ZUIJLEN, Laatste
,„P** gelegenheid is eenig om uw Boekenschat te vermeerderen en zooals reeds gezegdelk nummer kost
t|jdel|jk slechts 50 cent. Men mag kiezen welke men wil, doch minder dan 2 Nummers tegelijk kunnen niet tegen
dezen minimum-prijs worden geleverd.
■W Wie voor f 2.50 of meer. uit dit aenbod koopt, geven wij daarenboven nog csuleau: Het fraaie Tee-
kenalbutn met 31 groote, meerendeels gekleurde Platen (naar het vierkant) van J. B. Heukelom, uitgaafsprijs f 2.40.
Verkrijgbaar by D. BOLLE, Bazaar van Goedkoope Boeken, Hang No. 08, bij de Zeevischmarkt, U
Rotterdam.
Toezending geschiedt franco na ontvangst
„Aanbod GOUDSCHE COURANT."
van Postwissel waarop behalve verlangde nummers te melden
273
Eleotr. Dr. A. Brinkman Zn., Goods.
WOENSDAG 31 MAART 1915.
UIT ZUID-AFRIKA.
Men. schrijft uit Johannesburg aau het
l'vrsbureau Vaz L)ia&
liet VV Uboek, bevattende de olfieieele
stukken in zake de rebeillie in Zuid-Afri-
ka is een allermerkwaardigst document
waarover tebjgramiiien niet zulk een goed
licht kunnen doen schijnen als een schrif
telijk uittreksel.
Hel rapport over het uitbreken van den
oorlog begint met van Rensburg, den
„protect" van Lichtenborg. Deze man
werd aangezien voor iemand die een goe
den blik in de toekomst had. Hij had
veel invloed en duizenden geloof dien hem.
Wanneer bijv. „Oom' Niklaas" (hij heette
Nikolaas van Hensburg) verklaarde dat
er geen hngelschen in de nabijheid wa
ren, dan werden er ook geen sohild-
wachten uitgezet. Sedert den Boerenoor
log wae zijn invloed geenszins vermin
derd. Generaal De la Rey stelde veel
belang in den man die tot zijn comman
do had behoord en de sympathie was
wederkeerig. Van Reneburg hadl den ge
neraal menigmaal, voorspeld dab er groote
dingen voor De la Rey waren wegge
legd. In West-Transvaal, vermoedelijk
ook dloor de aanwezigheid van den pro
feet, meende men dat toen de oorlog tus-
schen Engeland en Duitschland uitbrak,
voor Transvaal weder de onafhankelijk
heid zou terugkeoren. Dit gaf reede aan
leiding tot opstandige gevoelens.
Op 3 Augustus reeds waarschuwde com
mandant F. G. A. Wolmbrans zijn vrien
den dat binnenkort zij orders zouden krij
gen om naar oen groote vergadering te
Freierfontein te gaan. Daar zou de vier
kleur geheechen worden en op de vraag
„Wat dan heeft toen Wolmarane ge
antwoord: „Van daar gaan wij naar de
i ngelsche grens
Dit antwoord is van veel beteekenis en
er bleek uit dat Wolmarans iets wist van
do plannen van Maritz. Toon de oorlog
uitgebroken was, was het effect te Lioh-
lenburg enorm.
Dit kwam ook door de voorspellingen
van Reneburg.
De positie van De la Rey |in West-
Transvaal was unique. Hij word reede
boochouwd als den ongekroonden Koning
van het Weeten.
Generaal Botha liet hem, eenig© dagen
vóór de vergadering bij zich komen, ver
zocht hem alles in het werk te stellen
om de gemoederen tot bedaren te bren
gen. Op 15 Augustus (het getal 15 speel
de steeds bij Rensburg's voorstellingen
een groote rol) vond de vergadering van
800 burgers plaats. Men weet hoe die
verliep. Alle opstandige gevoelens wa
ren, schijnbaar, verdwenen.
Maar Maritz had roede lang gebroed op
een herstel van de Zuid-Afrikaansehe Re
publiek. Hij hoopte dat nu met hulp van
Duitschland te doen. Hij bleef in con
tact met Duitsche autoriteiten en was dat
trouwens reeds sedert jaren. Ook in dc
'Vrijstaat en Transvaal onderhield hij po
litieke verbindingen(o.a. met Ben Coeizee
en Commandant P. de Villiers). Het rap
port in het Witboek noemt ook zijn vriend
P. J. Joubort als een der voornaamste
oproerstichters.
Niet alleen in West-Transvaal doch ook
elders was er door den uitgebroken oor
log gisting ontstaan. Het is een feit
dat gedurende de maand Augustus 1914
lien samenzwering is georganiseerd die
tot een algemeenen opstand leidde op 15
September. De aanvoerder daarvan was
Generaal C. F. Beyers en te Pretoria
waren velen die hem wilden steunen dm
het gouvernement omver te werpen.
De verschillende commando's en regi
menten, in het geheim gevormd, zouden
bijeenkomen op 2 September te Potchef-
Htroom voor algemeene oefening. De gou-
vernementsleden en hoofden moesten te
Kaapstad zijn en men meende dat dit een
FEUILL ETON.
De meid had voor de eerste maal va
cantia. Mevrouw Warren had, in haar
huwelijk van drie jaren nog hooit ge
kookt, maar nu moest zij wel.
Het eerste product van deze ongewone
bezigheid zóu de morgenkoffie zijn...
Mevrouw Warren zat in haar peignoir
op de sofa en bladerde lang in een fon
kelnieuw kookboek.
Leo 1 bekende zij eindelijk haar
echtgenoot, Leokoffie staat niet in het
hoek 1
De dokter keek eens na.
Je hebt geiijk zei hij. Die edele
drank staat er werkelijk niet in. Maar
dat is immers heel eenvoudig. Over de
koffie wordt kokend water gegoten en het
brouwsel is klaar.
Mevrouw verdween maar kwam na een
kwartiertje uit de 'keuken in de eetka
mer terug.
Haar lief gezichtje vertoonde duidelijk
sporen van vergoten tranen.
Leo, riep zij, het water kookt als
een jéjo; maar dat goedje wil maarniet
bruin worden
Toen ging hij zelf mee naar de keuken.
Hm, constateerde hij na een vluch
tig onderzoek, 't zou misschien beter
geweest zijn, als je de koffieboonen eerst
goed moment zou zijn om ent beslisseo-
den slag te slaan. Men hoopte De la Rey
winnen voor het plan en werkte op
zijn streng godsdienstige gevoelens.
Maritz was 11 Augustus te Pretoria
aangekomen, en Beyers had hem gaarne
met De la Rey in contact gebracht daar
hij meende dat Maritz bewijzen bij zich
had van Duitsohland's steun.
Ondertussohen waren de berichten uit
l uropa gunstig voor Duitschland De
Duitschers marcheerden onweerstaanbaar
naar Parijs, zoo heette 't. Van Rensburg
had ook al een visioen gehad dat 40.000
Duitschers te 'Londen door de straten
marcheerden.
Daarbij kwam nog een gerucht dat aan
vallen zouden worden gedaan op Duitsch-
Zuid-Weet-Afrika. De verschillende hoofd
mannen, Beyers, De la Rey, Kemp, Jou-
bert, e.a. telegrafeerden en confereerden-
druk met elkaar. Generaal De la
werd op den 15en te Potchefstroom ver
wacht op zijn terugtocht van Kaapstad
Beyers zond hem Jou bert tegemoet
per auto tot Johannesburg, zóó verlan
gend was hij De la Rey spoedig te ont
moeten en hen» mee te tronen naar de
■rgadering te Potchefstroom.
Beiden verlieten 's avonds Pretoria maar
worden vóór Johannesburg aangehouden.
Toen de auto stopte werd geschoten en
werd De la Rey doodelijk getroffen.
In het Kamp bij Potchefstroom, waar
alles in spanning verkeerde en alle maat
regelen voor den opstand gereed wareq,
werd dfit bericht met ontzetting vernomen.
Kemp verloor zijn zinnen. Toeh men ech
ter hoorde dat De la Rey's dood niet in
verband stond met de plannen, kwam de
moed weer boven. Het oögeluk was op
|5 September geschied! en dit bracht weer
herinnering de voorspeilingen van Aran
Rensburg.
Generaal Smuts seinde aan Maritz fl^t
hij hem onmiddellijk in Pretoria wenschte
te zien en hij zijn commando moest over
geven aan Knslin, die echter dloor Ma
ritz niet vertrouwd werd en dae pas la
ter, door oen list te weten kwam wat
Maritz in het sohild voerde. Hoewel toen
algemeen bekend werd dat Maritz me* die
Duitschers heulde, durfde men hem toch
niet officieel uit zijn ambt te zetten uit
vrees dat dan de opstand zou beginnen.
Maritz seinde aan Smuts dan ook diat
hij niet kon komen waarop kolonel Brits
gezonden werd met schriftelijke instruc
ties. Toen kwain 't moment dat Maritz zijn
masker moeet afwerpen.
Den 9en September verzamelde hij alle
aanwtlzige strijdkrachten, ten getale van
500 600 man, hield een toespraak en
verklaarde dat hij alleen wilde vechten
om zijn eigen land' te bevrijden.
Toen Brits te Uppington aankwam was
Maritz met zijn legertje vertrokken, dloch
hij zond luitenant-kolonel Bouwer naar
Maritz die toen te Van Rooisvlei was,
waar hij de vierkleur geheschen had. Den
samenzweerders in Transvaal en de Vrij
staat spoorde dit tot gTOOter activiteit aan,
Het plan was generaal Beyers tot presi
dent van het nieuwe voorloopige gouver
nement te maken en generaal De la Rey
zou commandant-generaal gemaakt zijn ge
worden.
Beyers en Pienaar moesten naar Kru-
gersdorp marcheeren en Kemp en De Ia
Rey naar Lichtenburg. Dan moest allee
naar Pretoria optrekken en daar alles
overhoop werpe».
Men weet hoe 't afgeloopen is
Het rapport doelt verder mede dat men
algemeen geloofde dat, als de opstand
gelukt was, de Duitsche Keizer de onaf
hankelijkheid zou garandeeren van het
nieuwe Rijkje.
Generaal C. Muller heeft dit openlijk
uitgesproken op een vergadering te Klein-
fontein den 26en October.
De toestand in Albanië.
Aan een particulier schrijven uit Brin-
disi is het volgende ontleend
„Zonder twijfel zal het inenigen land
genoot nog wel intereeseereo, hoe 't er op
dit oogenblik in Albanië uitziet. Ik kom
„gebrand" en „gemalen" hadt Met
heele en rauwe koffieboonen gaat het
niet
Dien morgen dronken zij chocolade en
die maakte de heer des huizee klaar.
's Middags aten zij in. een. restaurant.
Het avondeten wae weer het werk voor
de huisvrouw.
Door dit kleine ongelukje 's morgens
Het zij zich niet ontmoedigen.
Kijk, Leo, zei zij. Koffie staat zelfs
niet in het kookboek, dius dat kan ik
niet helpen. Maar de pudding, dien ik
je vanavond zal voorzetten, die staat in
hot kookboek. Ik heb hem al opgesla
gen. „Lentepuddang" heet hij. En naar
al de ingrediënten, dóe er bij hooren, te
oordeelen, moet bij fceerlijk worden. ,Ik
heb al allee er voor ingekocht...
I- r werd gebeld.
Aan de achterdeur.
O, dat zal de loopjongen van den
kruidenier zijn, die mij alles brengt.
Triomf eer tmd liep mevrouw naar de
keuken.
Spoedig kwam zij weer terug.
Leogeef mij nog f 30 alsjeblieft.
Maar kindje 1 ik heb je vanmorgen
vroeg pas f 30 gegeven
Ja, weet je de ingrediënten voor
«ten pudding zijn wat duur. Zoo, dank
je. Maar hij zal ook verrukkelijk wor
den
En toen begon het groote werk, waar
bij niemand haar storen mocht, ja zelfs
juist uit Durazzo, waar ik |iog
koop mans zak en had af' te wikkelen, bet-
geeu mij, wonder boven wonder, gelukt
Overigens iB bijna iedereen hier te
Brindisi, die neg debiteuren te Valoua
of Durazzo had, zeer gedupeerd, daar in
Albanië geregeld meer los te krijgen is
voor destijds geleverde waren. Destijds
was er een levendige handel tusechen de.
kustplaatsen, in bet bijzonder Bari en
Brindisi, met Vaiona en Durazzo en
groote hoeveelheden levensmiddelen, bouw
materialen, waaronder vooral geheels
scheepsladingen steenen, cement enz„ zijn
toen over de Adriatische Zee naar den
overkant vervoerd. Men was driekwart
zeker zijn geld te krijgen, wanneer men
voor het overige kwart maar flink aan
het dreigen én schelden bleef en zorgde
een der zeer weinige invloedrijke en be
middelde Albaneezen, te vriend te houden.
Zoo'n mannetje had ik te Durazzo en
nog juist bijtijdis zorgde hij die vorige
week voor mijn twijfelachtig „Kwart".
Want als 't ooit misliep in Albanië, dan
is dit nu wel zeer hevig het geval. Ik
vernam te Duraefeo, dat men daar elk
oogenblik een aanval op die plaats en
een verwoesting tegemoet ziet, zooals nim
mer tevoren. De mannen van Kroja, Shi-
ak en Tirana hebben vast besloten de
onverdedigde en thans regeeringlooze stad
in bezit te nemen. De consuls, die
er nog z ij n, kunnen nog scheep gaan
vluchten, maar doen zij dat niet, of
liever deden zij 't nie* reeds, want gister
avond kwam hier bejrieht, dat de stad'
reeds hevig beschoten werd' en het bom
men regende op het z.g. „Paleis", dan
komen zij er niet heelhuids af. F.ssadi
Pascha's toestand) is critiek, want alles
keert zich tegen hem. Niemand gelooft dat
hij nog lang zal blijven. Bij Medua is
gevochten tusechen do volgelingen van
Brenk Bib Doda en Esead's troepen en
te Skoetari gaan de Christenen en Mos
lims elkaar te lijf.
De toestand is chaotisch en hier, zoo
wel als In geheel Italië ziet Ynen dat
alles met vreugde aan. In een groote
internationale havenplaats als Brindisi
men de Dardanellen ook een deel der
gedachten in beslag, dóch nóg meer be
langstelling bestaat er direct over den
„overkant", d. w. z.! voor het knstge-
deelte waarop Italië zoo gaarne vasten
voet zou willen zetten. Over Vaiona
wordt te dien opzichte, alles geheim ge
houden. Daarheen is het scheepsverkeer
volstrekt nog nie* gestopt. Integendeel
Militaire maa.tregelen ziet men hier
maar spreekt er niet over. De post gaat
vrij regelmatig maar de mooie Oalais-
Brindisi mail verbinding is natuurlijk da
nig in de war en daardoor ook de
gelmatige vaart der P. en O. poethooten
van hier naar Alexandria. T)e geest
hier is beslist Anti-Düitsch en dat is
vooral merkbaar in de havenwijken waar
de taliooze Franscbe Spotprenten, brief
kaarten enz. van allee behalve zachtzin-
nigen aard, en waarvan de meeeten on
geschikt zijn voor kostschoolmeisjes, gre
tig aftrek vindbn. Ook sommige Italiaan-
sche bladen dóen aan die grappen met
veel animo medle.
te GOUDA,
VRIJDAG 26 MAART 1915.
(Vervolg.)
De heer IJsselstijn: M. de V. Na
hetgeen reeds door andere sprekers
in het midden gebracht is kan ik mij
zeer bekorten.
Een gedeelte van het betoog van
den heer Donker was mij minder sym
pathiek. Hij ageerde m. i. terecht tegen
het voorstel tot verhooging van de
gasprijzen, maar hij knoopte daaraan
vast de bewering, dat het onbillijk
zou zijn indien niet tevens de tarieven
van het verbruik van electrischen
stroom verhoogd zou worden.
Als dit geschiedde, dan zou de on
billijkheid feitelijk nog grooter worden
gemaakt, ook volgens zijn standpunt.
Wij beschikken trouwens over geen
niemand bij kijken mocht.
Moederzielalleen liep mevrouw in de
keuken op en neer on mompelde
Men neemt twintig eieren... hó, dat
is eigenlijk niet veel... nu de eieren zoo
goedkoop zijn...
...zoo, d«n neemt men drie liter ver-
ache room nu, die hebben wij hier al..
dit mengt men dooreen... goed, ik
meng met drie pond' fijn ineel...
ker, met het allerfijnste zelfs...
Nu neemt men drie pond fijngehakt
niervet... is er gelukkig ook...
...Verder twee pond goed gewasschen
krenten...
De vrouw des huizes hield op.
De gewasschen krenten gingen niet
meer in de puddingvorm'. De vorm was
vol.
Overloopens vol.
Zij dacht na Wel ja, dan nemen wij
de visohpan 1
He* mengsel werd overgegoten.
Toen ging zij verder Men voegt er
drie pond groote rozijnen bij... heeft de
kruidenier die gestuurd Goddank, daar
zijn ze...
...één pond suiker... één pond zou
dat niet te weinig zijt maar het kook
boek zal wel goed zijn één pond...
dan vier pond aalbessen..
Mevrouw Warren hield op.
De vischpan was vol.
Nu, dan gieten wij het maar over! In
het waschteiltje...
gegevens in zake de centrale. Van
den heer van der Want hebben wij
vernomen, dat de centrale waarschijn
lijk wel winst zal opleveren in plaats
van verlies. De Voorzitter is van een
tegenovergestelde meeuing. Volgens
dezen 'zal de Electrische Centrale
waarschijnlijk verlies opleveren en dat
verlies zou dan schuilen in de ver
plichte aflossing, welke de centrale
zou moeten doen en welke zij niet
zou kunnen doen, zoodat dan natuur-
lijk de gemeente aansprakelijk daar
voor zou gesteld worden. Maar dan
rijst direct de vraag: is dan een ver
plichte aflossing, die dan toch in elk
geval het bedrijf als zoodanig ontlast,
niet als winst aan te merken? Wan
neer ik een hypotheek heb genomen
met verplichte aflossing, dan is de
aflossing toch winst? Iedere koopman
zal dat moeten toegeven.
Ik noem deze dingen alleen om er
op te wijzen, dat het feitelijk niet
aangaat om de centrale in de discussie
te betrekken, waar wij eigenlijk toch
maar te oordeelen hebben over het
voorstel betreffende de verhooging van
de gasprijzen.
De Voorzitter: De heer IJsselstijn
geeft een zachte wenk, dat ik feitelijk
buiten de orde was door te spreken
over de verhooging ook van den prijs
van den electrischen stroom.
Ik zal de zaak verder laten rusten.
Hij heeft gelijk. Op het oogenblik
iB dit niet aan de orde.
Ik geef echter den heer IJsselstijn
de verzekering, dat hetgeen ik gezegd
heb berust op de balans van het jaar
1914, op de begrooting, op de bij de
begrooting gegeven raming van de
benoodigde hoeveelheid steenkolen.
Welnn, de raming van de inkoops
prijzen zal met 40 pCt. vermeerderd
loeten worden. Daarmede kan ik den
heer IJsselstijn de verzekering geven,
dat wat ik zeide is zuivere waarheid.
De heer Donker: M. de V. Ik
wensch den heer IJsselstijn te doen
opmerken, dat .ik het voorbeeld van
de Electrische Centrale heb genoemd
in verband met de onbillijkheid, dat
de gemeente om niet het gas krijgt
voor verlichting van straten en ge
bouwen. Er zou zoodoende een on
billijkheid bijkomen wanneer dit voor
stel werd aangenomen.
De heer IJsselstijn heeft mij das in
dit opzicht niet goed begrepen.
Zooals ik reeds zeide, hoofdzakelijk
zal de middenstand den last moeten
dragen van het voorstel van B. en W,
Onder de gasverbruikers treffen wij
aan vele winkeliers en vele caféhou
ders, die tot 12 uur des nachts het
gas moeten laten branden. Die men
schen hebben het in de gegeven om'
standigheden al zwaar genoeg. Ik heb
ondervinding wat betreft den midden
stand en ik kan verklaren, dat zijn
draagkracht minder wordt.
Ik zou dus den Raad ernstig in
overweging willen geven het voorstel
van B. en W. niet aan te nemen. Als
het voorstel niet aangenomen wordt,
dan zal het gevolg daarval alleen zijn
een kleine verhooging van de in
komstenbelasting en dan dragen wij
allen den last. Dan dragen daarin
ook bij degenen, die tot heden niet
hebben bijgedragen in de kosten van
de openbare verlichting en ook dege
nen, die een contract voor stroomle-
vering hebben. Kortom, dan wordt
daarin bijgedragen progressief, naar
draagkracht.
De heer Jongenburger: M. de V.
Ik sluit mij gaarne aan bij het betoog
van de verschillende heeren, die de
aandacht er op gevestigd hebben, dat
deze zaak feitelijk niet voorbereid is
geworden zooals wel moest.
Fit wat krijgen wij nu Aalbeseen,
een half pond geeneden sucade...
...een half pond eitroensohilleo...
drie kwart pond muskaatnoot...
...een flcsch rooden wijn.
Weer hield ze op.
De wijn ging niet moer in het wasch
teiltje...
Komaan Dan gieten wij 't maar weer
over! do wasohtobbe... nu gaat de flesch
rooden wijn er gemakkelijk in... Wat nu
nog meer Al» men dat heeft, doet men
er een halve floech Rijnwijn bij... Als
men hot heeft Natuurlijk heeft uien
Igd 1... O, jé 't wa» geen half flesch je
maar oen hééle...
Nu in de waschtobbe i» plaats
noeg.
...Venter neemt men twee wijnglaaen
rum he lekker en een achtste
pond zout... Maar een achtste?
...Dit alles wordt goed dóór .elkaar ge
roerd... dat zullen wij doen Wte klopt
daar O, Leo ben jij het
...Wat wil jij nu in de k^ken
dom... Jij hebt toch niets geen verstand
van die dingen...
De doktor bekeek het mengsel vroeg,
of het niet een beetje veel was
O neen, Leo,, dat slinkt nog onder
het koken. Je zult verbaasd' staan.
De heele groote tobbe volen
móet dat in één kleinen puddingvorm
Wel natuurlijk Maak je maar
niet bezorgd. Maar als je bang bent dat
Toen ik de stukken van B. en W'
ter inzage kreeg, heb ik mij gehaast
ter secretarie de desbetreffende rap-
jorten na te lezen, in de verwachting
lier te zullen aantreffen een uitge
werkt rapport van de directie ter
otiveering van dit voorstel.
Tot mijn groote verwondering vond
ik in de stnkken alleen, dat de com
missie van bijstand in het beheer der
Gemeente-Lichtfabrieken er voor was
de gasprijzen te verhoogen met Vi cent,
dat B. en W. de verhooging willen
doen bedragen 2 cent, en dat tenslotte
de commissie gezegd heeft: laten wij
het dan stellen op 1 cent
Ik werd eenigszins koud bij het
lezen van dergelijk rapport en vroeg
my zelf af: hoe heb ik als leek eenig
houvast aan dergelijk gegeven? Dat
gegevens is gelegen in de verhooging
van de steenkolenprijzen. Dat is zeer
zeker een argument. Maar niemand
in deze vergadering zal my toch zeggen,
dat het een afdoend gegeven is om
te beoordeelen, of wjj al dan niet
moeten overgaan tot verhooging van
de gasprijzen.
Dat tengevolge van de hoogere
steenkolenprijzen de uitkomsten van
het gasbedrijf niet zoo zullen zgn als
andere jaren, ligt voor de hand, maar
de juistheid van de redeneering van
B. en W. en van de commissie dat
de last juist gedragen moet worden
door de verbruikers van het gas, meen
ik in deze buitengewone omstandig
heden ten zeerste te moeten betwg-
felen..
In de eerste plaats wijs ik op groote
onbillijkheid, dat zij die profiteeren
van het electrisch licht er niet aan
edebetalen.
Ik geloof niet dat het buiten de
orde zou zijn als wg in verband hier
mede ook het electrisch licht noemen.
De centrale heeft per jaar noodig
2300 ton steenkolen. In de stukken
wordt gesproken van een verhooging
van den inkoopsprgs der kolen met
f 4.per ton. Dat zon dus voor de
centrale beteekenen een hoogere uit
gaaf in zake kolen ten bedrage van
f 9200.Het zal dus ieder in het
oog springen, dat ook de rekening
van de centrale dit jaar zal moeten
sluiten met een aanmerkelijk tekort.
Wie betaalt nu dat tekort? De ge
bruikers vau het electrisch licht? Neen,
maar wel de gasverbruikers. Dezen
zullen eerst voor hun gas meer moeten f
betalen en ten slotte het nadeelig saldo
van de electrische centrale. Dat is een
onbillijkheid.
Wat betreft de vraag, wat dan in
deze rechtvaardig zou zijn, sta ik ge
heel aan de zijde van den heer Donker.
De gemeenschap moet ia deze de ge
volgen van den abnormalen toestand
bekostigen.
In gewonen toestand meen ik niet
dat er zelfs niet over gedacht zou
moeten worden. Dan zou ik de eerste
zijn om met dergelijk voorstel mede
te gaan, maar wij leven in buitenge
wone omstandigheden.
De verhooging van de steenkolen
prijzen is een gevolg van den nood-
lottigen oorlog, die thans ons in alle
geval teistert, en in dergelgke om
standigheden moet dan ook volkomen
in toepassing gebracht worden hetgeen
alom in den lande voorgenomen wordt:
draagt elkanders lasten.
Ik behoef het niet meer in het
licht te stellen, niemand zal het tegen
spreken, het is de middenstand
die ,my altgd zeer ter harte gaat
die hier voor 80% het gelag betaalt.
Wg zgn thans in de gelegenheid
een bij uitstek sociale daad te doen.
Van zekeren kant hebben wij jarenlang
gehoordvoor de arbeidersklasse is
het niet gaat, telefoneer dan even aan
den porceleinhandelaar, dat hij nóg oeo
vorm stuurt of een paar oin uit te
kiezen maar stoor mij nu niet, ga
naar do sociëteit, dit moet nu koken...
vier uur lang...
i n de pudding kookte.
Gp alle zes vlammen van de kook
kachel, want de1 bodem van dó tobbe was
preoie» zoo groot ai» de plaat van de
kook machine...
Maar het mengsel slonk niet.
Integendeel...
Het steeg...
Het zwol...
Het rees.
Gelukkig had1 do porceleinhandelaar 15
puddingvormen ter keuze gezonden. Toen
nu het kokend© mengsel in do wasch
tobbe steedfc meer rees en dreigde over
te koken, schepte d© huisvrouw uit de
borrelend© massa, den eersten pudding
vorm vol... toen dón tweeden pudding
vorm vol... én eindelijk den vijftienden
puddingvorm vol.
Maar in de tobbe bleef nog altijd zoo
veel dat men blij mocht zijn, als het
niet overkookte...
Na verloop van het vierde uur maakte
een kruidig geurtje bekend dat de hoofd
pudding in de waschtobbe gaar was...
Maar het duurde tot laat in dón avond
dat op dó talrijk bezette gasvlammen de
vijftien „bijpuddlhgen" ook alto j gaatr
waren... en de zestiend© In den ondóu
