R r “~l eiMttnMj i Zaterdag 36 Juni 1915. Me Jaargang. en Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOON. Telefoon latere. 82. Eerste Blad. Spelen met vuur. r FEUILLETON Moeder en Zoon. No. 13816. - - - -- :ssing, erstraat 24. lie meubelen spoe lt. 13 ezx u^d.’vertexLtïeTolsud. voor 0-o-ulcL.su ezx OxxxstrelEezx. Verschijnt dagelijks behalve Zon- en Feestdagen. BERICHT. Brieven uit de Hofstad. Telefoon Intero. 82. vrij en neu, een voor jr«l«n( niet het Mot tegen het DRES voor meu- 13 den naar het niet (Wordt vtrvolgd.) don man Zn., Gouda, Dit nummer bestaat uit twee bladen. "KMO* I*ZWVt* IR HELDE* M Tl 8EMUIKEN EN HEER "VEIDIEWTI.- zen I een I waar van en brak”, van I Ons Genoegen. Con- herpschuUers Rotter- 6 „Schaakbord”. Le- eevereeniging „Gou- men meer be laad uit niet Café „Schaakbord”. Vrijdnnige Studte- ub. ven zelfbeheersching rgroci— rwortels ar keèr n^wryft RRADIG IUIKERS til). haar alleefte gemoed had mij schonken hebben, dacht hij. deed 8tam- binnen wij geregeld tijdig »n ontvangen van >rten, vermakelljkhe- dan in onze agenda de eerbiedig het rijtuig wacht aan het hek bij den uitgang, heer ritmeester: Mag ik uw bagage hebben Ah, zijt gij het, Frederik sprak Ikhiard, den bediende van zijn vader her kennende. Hier is al mijn bagage, ik heb niets dan een kleinen- handkoffer. Hoe gaat het met mijn vader Slecht, mijnheer, zeer slecht En hoe is dat zoo spoedig geko men Een beroerte, mijnheer I In den laatsten tijd was de baron nog al dik geworden en Ja, ik begrijp u. Laten wij voort maken, de koetsier moet maar wat aan zetten. Wij hebben den jachtwagen en het Hongaarwche span, dat vliegt over weg. Eduard luisterde nauwelijks GOUHSCHE COURANT. PRIJS VAN HET ABONNEMENT: Per kwartaal Idem franco per post. Met Geïllustreerd Zondagsblad Idem franco per post. Abonnementen worden C Markt 31bjj onze Agenten middags te 2 uur. n de OnderstapdH- Armenzorg. ren trap bereikte. hief zich een zware Er is in dén laatste» tijd een .onmis kenbare pt rooming in een deel der Ne- derlandkfche openbare meening merkbaar, die aanstuurt op, althans blijk geeft van sympathie met een mogelijk andere hou ding van one vaderland1, 'dan tot dusver aangenomen "tegenover het groote 1 uro- peesche conflict. Deze wijziging onzer houding zou dan volgens die nieuwe zienswijze hierin moeten bestaan, dat wij onze neutrale houding moeten laten vb- ren en .one daadwerkelijk in den brui senden oorlogastroom moeten werpen. Aan welken oever van (Hen stroom, dat ge- ven zij zeer duidelijk te verstaanal wordt het niet met oven zoovele woorden gMegd.-~4ij Wtte» dat Nederland Onver wijld partij kiest en het zoo langen tijd in rust gelaten zwaard uit de scheede trekt, om de balans der kansen van de- dezen wereldoorlog te doen doorslaan. Hun meening, die nochtans die is van, naar wij vertrouwen, een besliste min derheid onzer medeburgers, vindt ijverig propaganda in een deel der organen van onze vaderlandsche openbare meening, en meer dan één blad geeft aan déze meer oorlogszuchtige zienswijze uiting, hetgeen vooral in den laatsten tijd dan ook niet nagelaten heeft in het buitenland bijzon dere aandacht te trekken. Zelfs is men over onze grenzen reeds tot de stilzwij gende conclusie gekomen, dat de uitbrei ding der maatregelen van defensieven aard door onze regeering aanhangig ge maakt, wellicht rechtstreeks verband kun nen houden met een oorlogszuchtige steno- een, overigens klein deel der 08 gelegen is, be- ui om die redenden spannen. En tevens ter duikboot, zoodra wereld in toepassing verandering in den ït zee teweegbrengt, ps- noch handelsvloot veiligheid van hewe- ming van bevolking. Wij achten dat ailes in hooge roateaf- keurenswaardig. Immers, het kén f 1.25 1.50 w 150 .1.90 dagelpks aangenomen aan ons Bureau: ten, den Boekhandel en de Postkantoren. namen hebben alle Iets ge- Maar van rt Circus Carré^pe- kere omtrekken van uitspansel afsteken. H«< slot Altenbroek was een van die groote adelijke landgoederen, zooals die oostelijk van de Beneden-Elbe aantreft. Eeuwenoude lindeboomen schaduwden liet slot en den weg, die van den grooten straatweg daarheen voerde. De slottuin was omringd door een hoo- gen> muur, met een poort, waarboven het familiewapen in steen, was uitgehouwen. De eentonigheid van het geplaveide slot plein werd verbroken door een sprin gende fontein in het midden, waar eenl- ge fraaie seringen omheen in bloei ston den. Het Mot zelf gebouw, met dezen kén willen, daarvoor heeft het zich ten oorlog voorbereid en getroost zjoh de grootste offers, juist omdat het zoo krach tig mogelijk wil zijn, ten einde te kun nen blijven, wat het isvrij en zelf standig. Die vrijheid en verbonden is met dte voorspellings- In de verscholen hoekjes van de en dvrderangsblaadjes staan nog geregeld de advertenties van de dames, die zich aanbieden om in de toekomst te lm, met of zonder behulp van het ei of dén koffiedik, met of zonder een spel kaarten enz. Wij hebben wel eens gemeend dat het „vak” achteruit ging, dat de „klad” er in was, maar dan hoorden wij weer ver halen van nieuwe „sterren” die versche nen waren, die op nieuwe wijze, met on feilbare methoden te werk gaan en die. honderd klanten tellen. Dat nu is ons nooit recht duidelijk geworden. Een nuch ter verstand zegt toch dat de toekomst Zij, dia slob Met ingang vnn I Juli a»s. voor minstens één kwartaal akoaaaersa, ontvangen da tot dion datum vorsokijaondo nummers gratis. CCLXX1H. Van de stelling, dat de wereld bedro gen wil worde* en dat zo du» maar be drogen moet worden, heeft al menigeen geleefd. Hét is niet met zekerheid te zeggen of bij dit baantje het vet ook reeds van den ketel is, dan wel of er altijd nog een flink stukje brood, aan beide zijden besmeerd1, aan te verdienen valt. Statistieken bestaan er helaas van dit vak niet en zulle» er wel nooit ko men. Dit vak... ja, waarlijk er schijnt een vak te bestaan, dat rechtstreeks gegrond^ vest op de zooeven genoemde stelling, het vak dér waarzegkunst, dat ten nauw ste kunst, tweede id zal gelden na den an het gebruik der egeiing zal ingevoerd inromtrent te maken idhaven geniiIjk de eenige die _-n hoe eerder alle alle neutralen die in les te beter. De nd verzinken daarbij en het is onvergeef- m Regeringen, om irvoor hondérdkhüzen- ihtsvragen te igno- Aan de achterzijde ^rkunst haar krach- Vriéndelijke hoek- zeer breede vensters waren toegankelijk voor licht en lucht. ■Van do met wilden wingerd en klimro- begroeide veranda kwam men langs breede gemakkelijke trap in den tuin, groene grasperken, fonteinen en boschage het oog bekoorden. Langs verschillende slingerpaden kon men van daar bet vrije veld bereiken. de woorden van (ten bediende. Hij sprong op den fraaien wagen. Geef mij de teugels, zeide hij tegen den. koetsier, en na een enkel aansporend woordje vlogen de paarden voort en voerden Eduard V on Altenbrak naar het slot zijner voorva deren. Neem u in acht, hoer ritmeester vermaande de koetsier. ïDe paarden zijn jong en worden licht schuw. De jonge officier luisterde echter naar de woorden van den koetsier, hij legde er soms de zweep over, zoodat de jonge vurige dieren voortdurend in ge- strekten galop bleven. Een half uur later zag hij de PRIJS DER ADVERTENTIÊN: Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerf 0.55 Elke regel meer„0.10 Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend. Dienstaanbiedingen per plaatsing van 15 regels f0.35 bij vooruit- betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.25 per regel. Groote letters en randen naar plaatsruimte. maar éénmaal voorspeld behoeft te wor- (dt-n om bekend te zijn. Hoe daarom ve len zoo eens per maand zich dé toe komst willen laten onthullen, het ie ons niet duidelijk. Maar dat zal wel aan ons liggen. Het boertje uit de Cornells Jolstraat op Scheveningen heeft op het gebied der waarzeg- en voorspelkunst zich een pracht- reputatie, mitsgaders een aardig kapitaal tje veroverd1. Van heinde en. ver komen zij bij hem om zich de toekomst to la ten voorspellen. Hij heeft zijn vaste cliöntèle, die geregeld op de hpogte wensohen te blijven van de dingen die komen, zullen. Denk niet dat het „dom me publiek” alleen onder zijn cliënten voorkomt, want ge zoudt u daarin ton zeerste vergissen. Thans is er in do residentie een nieu we ster verschenen, die de helderziend1- heid weer op een zeer bijzondere wijze deelachtig is geworden, althans toepaet. De ster is van het vrouwelijk geslacht. Of ze oud of jong, mooi of leelijk is, kan ik u helaas niet vertellen, want ik heb nog niet hpt onuitsprekelijke genoe gen gehad van aangezicht tot aangezicht met de nieuwe ster kennis te maken. Haar faam breidt zich echter over de re sidentie uit. Haai1 specialiteit is, om kort te gaan, het geliikkigHiraken van Ongelukkige hu welijken, het voorkomen van dezulken en het geven van onfeilharen raad voor hen, die geneigd zijn den gewichtigen stap te doen. Een nobele taak nietwaar, een nwnsch- Hovend werk, dat niet genoeg gewaar- deerd kan worden. Het middel dat do helderziende dame toepast, is even ge makkelijk als interessant, even goedkoop als diepzinnig. Hot is louter een kwestie van namen. De moderne Pythla hooft, hoe dan ook. geleerd dat hot geheele geheim van het huwelijk geluk schuilt in die voornamen van hoi echtelijk paar. Gesteld dat de man „Jan” heet en de vrouw Marte”, dan kan het zijn dat dit een niet-geluk- klgo combinatie is. (Ik haast me er bij te voegen dat ik daze namen geheel wil lekeurig heb genomen en dat Ik niet wil zeggen dal Iedere combinatie Jan—Marie ongelukkig is.) Dood-eenvoiuMg, zegt de plonwe fee, neem andere namen aan en gij zijt er. Jan zal voortaan heeten „Ze- hedens” on Marte „Pletekootje” of zoo Iets Volla tont, dat is de ganache kunat, het ganache geheim. Menig lezer of lewres zal gdooven dat wij bozig zijn te fantaaeeren en dat wij trachten uit te gaan van de in dm aan vang geciteerde stelling.wij moeten echter met nadrtik verklaren dat het feit historisch Is. De nieuwe r~~ v. hoimzlnnlgw, iets niet-alledaagsch. 1 daarin schuilt natuurlijk hot geheim do stille kracht, do geltikkig-niakonde Een streng-arlstocratische, feodale zindheid was het erfdeel der familie Voji Altenbrak, en dé tegenwoordige bezitter van het stamgoed, do pude zeventigjarige baron voelde zich verplicht de gezind heid zoo zuiver mogelijk op zijn erfgena men over te dragon. Het volk dat meer en meer vervuld werd van de nieuwe ideeën, hield weinig van den streng fro- dalen baron, ofschoon ieder moest erken nen, dat hij een voorbeeld van ridderlij ke eerlijkheid was, dlat hij steeds gereed was tot hulp aan noodlijdenden', en dat zijn pachters en arbeiders ondér zijn aartsvaderlijk bestuur een goed en tevre den leven hadden. Schikte men zich naar den wil van den ouden baron, dan wa« hij do goedhartlgHte en Inschik kei Ijk Me patroon ter wereld; maar de geringste tegenspraak dieedl hem in toorn ontbran den. Zoodanig was het gesteld met hot karakter van (ten heer Von Altenbrak (Me nu door een beroerte onverwacht op het bed was geworpen. De morgenschemering wierp haar eer ste vale stralen door liet ppen venster in de hooge sombere kamer, waar (te* oude baron op zijn legorMede rustte. Aan <te donkere wanden hingen eenige oude fa in IIte-portretten; In die lage breede al cove met haar hooge stijlen en ouder- wetechen bedhemel, waren zeker reeds vele |«ten van het oude geslacht ter eeuwige rust ingegaan. waarbij de kansen dat wij niet daadwer kelijk in liet wereldconflict medegesleurd worden, waarlijk niet gering behoeven te zijn. Daarom is het verwekken in ons land vaneen oorlogeMemuiing, gelijk thans hier en daar maar ai te zeer blijkt, in zoo groote mate alkeurenswaardig. Immers door deze stemming aan te wakkeren, moet ook het oorlogsgevaar vermeerderen. Wij zagen nog onlangs hoe het opwek ken eener oorlogsstomming bij de Italia- de oorlogskansen, verhaast en krijg doet uitbreken, die wellicht achter wege had kunnen blijven. Zulk een stem ming ook bij ons aan te wakkeren, staat gelijk met en moet in zijn mogelijke ge- Volgen even gevaarlijk geacht worden als het spelen met vuur. Daarvan behoort elk burger, die zijn land liefheeft, en het niet wil prijs geven aan de ontzettende gevolgen, zich niet alleen te onthouden, doch hij moet ook degenen, die blijk ge in dézen tijd oua allen opgelegde te hebben verloren, krachtdadig tot de orde roepen, aleer het te laat mocht zijn. zijn, dat het prijsgeven eener neutrale houding, hoe moeilijk deze ook overigens moge zijn, aan een land ten goede komt, wanneer daar geen alles overwegende re denen toe nopen; deze redenen kunnen voortspruiten uit het krenken van’s lands rechten, uit het tekort doen aan ’s lands eer, uit het in gevaar brengen of bena- deelen van 's lands levensbelangen. En, hoe ernstig de tijden ook zijn, hoe zeer ook Nederland, gelijk de andere neutraal gebleven landen, vaak uiterst moeilijke oogenbiikken doorgemaakt heeft en nog doormaakt, van een opzettelijke krenking onzer eer, levensbelangen of rechten, in dien zin, dat wij daarvoor vergelding mogen en moeten eischen met het zwaard uit de scheede, daarvan kan, de zaken helder beschouwend en nuchter beoordee- lend, moeilijk sprake zijn. Het wil ons dan ook voorkomen, dat zij, die Neder land roekeloos in den oorlog zouden wil len storten, hoe warme vaderlanders zij zich overigens ook mogen heeten, te zeer hun zelflieheersching, zoo noodig voor ieder oneer in deee tijden van op win ding, uit het oog verloren hebben. Hebben dezulken, is men geneigd zich ernstig af te vragen, dan geheel verge len, wat het büteckenft zijn land in hei groote wereldconflict te betrekken, zon der dut daar alles overwegende diwang- rtdeneft voor aanwezig zijn Deze rede nen, zop zij al bestaan mochten, te ken nen, behoort immers niet tot hun be voegdheid, doch is het uitsluitend eigen dom der regeering, iiie. meer dan een onzer volkomen op de hoogte is v^n de verschillende omstandigheden in de bui- tenlandéche regeeringekriugen, die ten deze op onze houding van beslisten in vloed moeten zijn. Aan haar, onze re geering, aan ouee Koningin, staat een wetenschap ter beschikking, die noodza kelijkerwijze niemand meer deelachtig kan zijn. WMnu, daar, waar men dus denin- térnatlonihen toestand in het algemeen, en de positie van ons vaderland zeer in hel bijzonder beoordeelen kan, is van een oorlogszuchtige tendenz niet alleen in de verste verte geen sprake, maar wordt in tegendeel omtrent de door Nederland te volgen politiek niemand, ook maar één oogenblik, jn hei onzekere gelaten. „Ne derland", aldus luidden nog dezer dagen de woorden van onzen eersto-ininister „Nederland wil den vrede”. En dat het Terzijde van het slot vond men nog ver schillende bijgebouwen, en verderop lag een klein dorp, dat met zijn oud kerkje, zijn lioerenhofMeden en arbeiderswoningen eveneens tot de heerlijkheid' van het Mot Altenbrak liehoordeu Zoover het oog op den slottoren in het ronde kon zien, behoorde al het aan de heerlijkheid. Van het slot waren deze uitgestrekte landerijen goed te besturen en te bewerken. Daar om hadden vorige baronnen verschillen de groote hofsteden laten bouwen inden omtrek. De grootste daarvan was „Neuen- ongeveer op een half uur afstand» hel stamslot gelegen. Jongere zo nen uit het geslacht van Altenbrak had den reeds beproefd „Neuenbrak” van het groote erfgoed1 af te scheiden en oen on afhankelijke zijlinie te grondvesten. Doch steeds hadden hun pogingen schipbreuk geleden op de bepalingen, die de grond vester van het majoraat had1 gemaakt, daardoor werd iedere deriing van het erf goed verboden, op straffe van vervallen verklaring van bet majoraat. Toen bij de regeering verzocht was, deze bepa ling te vernietigen, had deze iedere ver andering geweigerd en zoo was het ge heel e landgoed door één enkelen majo- raateheer bezeten. Daarom ook had in de familie altijd groote afhankelijkheid ge- heeracht, en hoe ver de familie ook in Duftsohland verspreid was, op dagen, die voor het geslacht merkwaardig moch ten heeten, verzamelden alle bloedver wanten zich steeds op het oude stamslot 5) De dood zijner moeder had de ernsti ge richting zijner gedachten nog versterkt en die richting werd! ook niet gewijzigd, toen hij te Rome bij de ambassade werd geplaatst en in het schitterend' gewoel der Romeinsche gezelschappen gevoerd werd. In Rome had het toeval hom toen Mar gherita in de armen gevoerd. Aan hare zijde was hij gelukkig geworden, geluk kiger dan wejeer en... ook beter. Dat gevoelde hij wel, en daarom koesterde hij niet alleen, eenige liefdé voor Marghe rita, maar hij werd ook bezield1 door dankbaarheid jegens haar, die hem tot pen lieter mensch had gemaakt. Als mijn moeder nog leefde zou ik den moed gevonden hebben bekennen, en haar zacht f begrepen, zij zou mij vergiffenis schonken hebben, dacht hij. Het schril gefluit der locomotief Eduard opschrikken. Dreunend en pend reed de trein het station waar de ritmeester moest uitstappen. Snel verliet hij de coupé en keek zoekend! rond op het slecht verlichte perron. Daar naderde hem een bediende in don kere livrei, hij nam de hoed af en zei- a<ne vrede, maar vermacht van een en- j mogelijk, wanneer de jaloersche Staten ver- s vol duikbooten met 1 komt te dtten. dé pers nog niet go. en ik wijs er daarom een massief oud hooge, donkere vesti bule, die men langs een breede marme- Midden op het slot ver teren, het hoofdge bouw sloot met de beide vleugels vierkante slotplein in. De achtergevel maakte een veel vrién delijker indruk dan de sombere ouder- wetsche voorgevel. had de nieuwere ten mogen beproef kamers met daar zelfstandigheid is ons hoogste goed, dat wij niet beter kunnen dienen, dan gelijk wij nu reeds vanaf het bt*gin van den wereldbrand deden, waak zaam te zijn en ons sterk te maken. En zulks niet ou» aan oorlogszuchtige nei gingen, zoo déze waarlijk bij enkelen on zer aanwezig mochten zijn, voedsel te gé ven, doch om don vrede willende in de ongetwijfeld zeer moeilijke tijden, die nog wachtende zijn, aan alle omstan digheden het hoofd te kunnen bieden. Die omstandigheden^ zij zullen vooral naar mate de tijd vordert en, gelijk een maal immers móét geschieden dé vrede naakt, uiterst moeilijk voor ons zijn. Immers’ er kunnen, zoowel voor het ge val dat de overwinning aan de gealli eerden toevalt, als indien deze door hunne tegenstanders behaald! wordt, belangen in het spel komen, die in elk geval met dé Nederlandsche belanden in lijnrechte te genspraak zijn. Wanneer dan dót oogen- blik ons niet volkomen waakzaam, niet volkomen voorbereid mocht vinden, dan lijdt het geen twijfel o( aan ons volks bestaan, aan onze rechlJt), aan onze eer, zou een onherstelbare krenking toege bracht kunnen worden, die te voorko men waard is dat elk recht geaard va derlander, elk naar de mate zijner krach ten, zich de grootste opofferingen daar voor getroost. Mocht echter blijken, dat ten slotte alle vredelievende pogingen schipbreuk zouden lijden, welnu laat dan, doch eerst ddn, ons volk toonèh, zich van zijn rechten zoo bewustte zijn, zijn oer zoo hoog te willen houden, dat het niet aarzelt naar het voorbeeld1 dor va deren te handelen en zijn belagers van het lijf en uit zijn erf te houden. Mogelijk, gelijk een ieder onzer vurig zal hopen, behoeft dat alles niet te ge schieden do onberekenbare kansen van dezen wereldoorlog, dé niet te onderken nen wisselvalligheden ook in het mo derne krjjgMjed'rijf, de onnaspeurlijkheden eener altoos werkzame diplomatie, dat alles baant den weg voor wellicht nog geheel andere uitkomsten, dan dfo te voren kunnen overzien wordén, was een

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1915 | | pagina 1