■s
■■■■j w mm
73?
:;ZA 4
t.1
Blxa.3a.es1l soa. <3-
TTit ae E^exe.
Gemengde Berichten.
KERKNIEUWS.
km JA,-*hgmX mjm ,yMb
'Zt';
Stadsnieuws. ft Tp
Laatste Berichten
Telegrafisch Weerbericht.
BUKlsERLUKE «STAND.
•»-* m-
Wkfe1 Aratn*wrt6ti
„.Stockholm I
te-palingen mri
begroet floor
held inzien, dl
d« Z Wei-dweil©
wec-fd.
Iruteuloodwen
Wf. «trtruife «I
»»ri Wo^te# gte
Belgische Rood* KniU.
Men meldt ons oit Oraxrenhage
Het Comité van het Koode Krui*
van België in Nederland beeft van
wege een vójgevigen weldoener die
onbekend «ro blijven, een «om van
16000 frank ontvangen voor hot aan
knopen van een volledige auto-ambu
lance, beetemd tot halp op het «lag-
vold. De» schenking doet het getal
door de in Nederland uitgeweken Bel
gen naar het front geatnunle ambu
lancen, tot seven «tijgen.
lts eerste vyf voertuigen sijn op
oogenblik san do gevechtslinie waar
sij reeds onschatbare diensten bewe
zen. De zesde ambulance, wsarvan
de uitrusting (isj voltooid, zal weldra
te Calai» aankomen om ten behoeve
van het vervoer der gekwetsten ge
bruikt te worden.
Een reserve-officier met de
Militaire Willemsorde.
Voor het front der troepen i« gis
teren te '«Öravenhage onder een har
telijke toespraak van den Commandant
ven het Regiment Grenadier» Lui
tenant-Kolonel Jhr.van Suchtelen van
da llaero beoedigd do by dat Regiment
benoemden reserve tweede Luitenant
W. J. DuUsberg, Ridder dor Militaire
Willemsorde, die by het begin der
mobilisatie al« vrijwilliger in dienst
trad. De heor Duysberg was vroeger
sl« tolk verbonden san het Nederl.
gezantschap te Peking en onderscheidde
zich destijds by een aanval op het
irozantschapsgebouw tjjdees den Boxer
opstand deVmate dat hem «1e Militaire
Willemsordo w*r«f verleend.
Kermis te Zaandam.
B. en W. van Zaandam stellen den
Raad voor, dit jaar de kermis wel te
doen doorgaan. Zij ontraden den Rood
de opbrengst der kermisgelden voor
het toepende jaar, een bedrog van
ongeveer f 10.000, prys te geven.
liaadeouwverlevHi tn des oogsttijd'
lie minister vso OMffg «teelt in de
„Htaavirt." «riks* kt aa" krtryW-
leiders en awl heB, 'llo «I» somtsnlg luuf
gee reu la'den oogWIiid, wsooem san deg
Introkken oomptra (trok»., batiy.,
d«»tii.)-commandant de HOOéstfct jkhuid daal"
nsi blijkt, een verlet kso worden vcg-
leemt Onder Istdrljtididder» «oosten ook
wowlcp verslnan mmsk-n. wsff'iuimkere,
liiM'lwuHsten. Uwansnter* en Itwintorseteik
In M tandt vsn isni uswlitne. romnede
jwsrdetitiowtars, wnmnCT «kw dti-nMplloIr
llgen mei den landbouw In betrekkin*
slaan, tn verreweg d«' IWKwtti gevstl.*
sal met verlet vsn 14 ds««si ol iiSiskr
kuoore wnrdtm volstassi, tn geini g««vsl
sal !n< den deur vso :l weken mogen
»v.mwtiri>k'ii. Het ver le! wsuroo» tn*
tiler gnat, mng nsar verkltwlng til een of
meer imrónkw worsten genoten, maar iu»g
nlel vertos») wordisi de oiillkdM»
die voor eereU' wdetilng onder de wsji*
nee »l)n en «ik «i<4 ton hen. «tffstatthlk
In Int liullenlssnl grond hebben In et*eo-
ikmi «f In pnoia hebben.
Il« vertenUen vsn «en <»f«tv«vlot «sn
srhehjers «tl knectitan ta niet |W|I oOgnp
ik' Mengen vsn «k'h dienst en Idle vee
sinteren niet mogettjk en behoort dnk
t- - - - S ta. til gSS „wens
■HnltTWiM"
D© voor d©0 tKHtibouw floor cteu op
perlmv«Hirt»te* van land- w» mmbmM wij
K'fovtih grom» vao IH ptlt voor do at
wezlgen. man ook na I Augurin» tb A
tril \ni*mv van de oogrtverlovtm ni*
worden ovaraahfriten-
l»lj tarwe-, rogge. aawf-
appel-, haver- en hletenoogst dienen hup
■«•hrUtriiJk varaoak oni verlol too apoé-
<*g mogvfijk, 1W1 uUfrilMt op den door
drii wii>|>i««. (eaka. balUj-, lort-, «teteï
emiNitniiakaiM. aan te guv©n datum In. <>f>
»éj gutter© autoriteiten inkomende v«»r*o*
V aal niri wordwt frtri. j
P« oompUw. (rak». haltij., fort-, dri*j-
«toumiandaiit ««rit penroonJijk een owtef-
zoek in (door ouder vraging van de bé-
trokken dienstplichtige en zijn «torpngte
(MKMen, duor nagaan van de control lijdt
©u h«t «dndutetratlebock, ena.) «t vraaft
tiij twijfel adviee aan hot betrokken hè-
inldiWdiliflaliuroau voor den laiulbotiw. lB,i
ri'ipHt het verlof *00 billijk imnfelijk, ré-
keiditff boudond» met tie belangen vah
dim aanvrafter, maar ook met die van ad
deren, «««Mint gegronde klaotiten over oè
roeblmMUifrhednn Ixdiooren te worden voof
floor eon ItedrijftWetder rmla reaotefi
hooMtonwerlof iadwlt voor een K+
uienfpii tHulrijf een verlof In den oor>wt«kl
niet 'lilt te «luiten.
Do complee. (twka. battijfbrt-. deénl-
eounnandantm honden aanteekenln* vi|»
«k» door hen verleende extra-verloven éi
den ooRMtljd en (Henen dew opgave oa-
mlttdnilijk na afloop daarvan reeht«trNdr«
aan het department van Oorlog In.
I>w en andere extra-verloven
a het onveniHjdelijk in, den voorrang
sot* i dP V'-rlnv™ f ef-iMg
«•«.Ti usmS sh» h«
•tat geiteel af
zal - dat U|
kunie»
1>» nifpiHitr f"# fkarna
dien
lOVI
<hi«- mat liet
in èm trdep
perloiBféif rel
«■n den duur van «oronzigf- oog*i»n in
de v^rwshUhndr prwvior*Hi. Hme ge*»
viww xljn verafflkt door "het depart«i»eid
van IsandtMHjw. S'ijverheld en Handel.
hebtoTielrgeïad* knnato W^a'^n"
dm* omgefcrijving wan 'toaatrijd «en
ndenaw a|daar bij fetoa bijval «ra
winde0, aagt mr. Van Bo«|«o, aa ik
kan tevaoabegrijpef,«latten F.ngalech
Staatsman, die ookKnatoad, Frankrijk
en Itaiti <e vriend asoet hoadeo, deze
hoofdgedachte niet te duótolyke woof-
den uitspreekt.
Macht eo Recht.
In ayn jongiten itaatkundigcn brief
beapreekt mr. V«n Houten de perorntit
der door Aaquith onlang» in ae Qaild
hall gehouden rede, toen deae heeft
Mllciet het recht of de macht de
menschheid beheerschen?
„Öemak, welvaart, weelde, al die
zaken kunnen wij on» verschaffen voor
een prij» doch voor welken pry»? Door
op te offeren hetgeen het nationale
zoowel als het persoonlijke leven waard
maakt. Wy zullen dat offer niet bren
gen. Liever dan het te brengen wil
len wij vechten tot het einde; tot den
laataten stuiver van ons geld; tot het
laatate overschot van onze krachttot
den laatsten druppel van ons bloed."
Ik heb aan bet onderzoek van den
inhoud dezer begrippen veel nadenkei
gewijd, schryft mr. v. Houten en het
resultaat daarvan samengevat in mya
feestrede bij hot rechtsgeleerd genoot
schap „Pro Excolendo Jure Patrio"
te Uroningen ia 1911, onder den titel
„de hedendaAgsche strnd om het
recht" Ik kom daar tot het resultaat,
dat recht in twee hoofd beteeken issen
gebruikt wordt, waarvan de verwar-
Ving veel misverstand veroorzaakt,
doch die beide een machtsregeling
beteekenen, n.I. van;
constjtutum, d. i. de werkelijke af
bakening der maohtaspheren en
constituendum d. i. de wenschelijke
afbakening der machtasDberen.
Met toepassing van (leze definition
in den tegenwoordigen toestand wordt
deze geenszins juist omschreven als
een «tryd tusschen maoht en reoht,
maar in dezer voege:
lu. Tusschen de in den oorlog ge
wikkelde Btaton is het reoht (d. i. con-
stituturn), de bestaande maohtsregeling
geschorst;
2*. Er wordt gestreden om een
nieuwe machtsregenng een nieuw recht
in den zin van constituendum, en
3°. Deze stryd wordt gevoerd:
a. met militaire machtsmiddelen om
grondgebied in bezit te krngen,
b. met verdelgingsmiddelen om dé
wederparty teegeeflyk te maken en
0. voor een helaas te gering ^eel
met geestelijke wapenen, om weder
party en neutralen te overtuigen, dat
de nieuwe machtserkenning, die men
by vredestractaat hoopt te verkrijgsn,
met ideale beginselen omtrent staten-
vorming, zedelijkheid en recht over
eenstemt.
Van den man die de hoofdleiding
heeft van de zaak der verbondenen
mag in dezen gedachtengang verwacht,
zelfs geëisoht worden, «dat hy aan het
ruik der strydmiddelen sub 1® en
hetwelk hij toch ook menschonl-
eerend acht als het >yn rechtvaardi
ging, niet vindt in het doel, die recht
vaardiging geeft door dit doel duidelyk
en klaar te omschrijven en de wen-
•chelykhetd, dat dit doel bereikt worde,
aan te toonen.
Ik waag de volgende interpretatie
der anders zuiver oratorische peroratie
van Asquith:
„Er woedt een strüd tusschen macht
en recht Wy verdedigen het recht
d. i. hik 'onstitutum, de machtsrege-
liug ter zee, die ons het overwicht
verzekert. Dnitsch'and werpt zyn
maoht in de schaal om een nieuwe
rechtsregeling tor zee te verkrijgen.
„Ook bij «te door Duitsohland ab
constituendum begeerde rechtsregeling
tor zee zijn gemak, welvaart on weelde
ons deel. Dan eohtor moeten vry op-
offbron wat ons als Engelsohen het
nationale en persoonlijke leven waaiü
maakt. Dat is wy Engelsohen on.
dor ons verstaan elkander met eet
half woord ons Rule Britannia the
waves, onze heerschappij tor zee, ode
nationaal en persoonlyk machtsgevoel,
waarin wij zijn geboren en getoge«
dat wat ons in en tegenover de gf-
boete wereld ons zelfhewtutsjjo, ons
krechts- en machtsgevoel geeft. Ab
de zee vry wordt en onder interne-
tionael beheer komt to staan, komen
wij op voet van gelijkheid dn natio
naal dn persoonlyk, mat andere volken
en dat willen niet. Alleen ab
overwonnenen, die er onze laatste per
soonlijke en materieele krachten v
Vrijgelaten. Opgebracht.
Het loggervaartuig K. W. 20, van
de* reeder P. de Bert uit Katwijk*
dat een b-tai dagen door de Engelsche
marine te Kirkwall werd vertgehouden,
is weder vrijgelaten.
Bij de reedery, firma D. Haasnoot,
kwam bericht in, dat hun loggervaar
tuig K. W. Ml door de F.ngelsche
Marine werd aangebonden en naar
Peterhead is opgebracht.
ntgevon vwi vBlache ps*wxi.
Door <k> politie W Maastricht zijn twe«
oué-kioioorklerlufl, H. t*n K. van kti
DuilHch* consulaat, aao«t4ioudt<i. w»*«en#
h<M uitgeven vao valsohe pasacn.
Kee aa nik lacht.
Men inetót aan „De Tetsgraaf"
De pastoor te Weoap lieeft een nie*
Kaïholiik mei-je, (1<U als belangstellend^
in <k liu wél 1 jfcspiochl igiteid van een bruid»-
je, haar kennis, tót de bezoeker# in k
kerk behoorde, bij den arm genoiueö oa
.zeggende „WH jo met die g.nneene klee-
fling Mot Mfeggsan", baar geiaet hof
korkgehouw te verlahti.
H<t mcéaje, dat eenvoudig gekleed waa
in zwarten rok en witte zoniertilouiM', net
eetiigexiiM laag iiitg«*w«den hals, gevoelde
Xlfiti door de*e lutodniwljze indeedigd ed
hooft tegen dun pastoor prowBverbaal
ikon opuiaketi. De officier van ju«tiiie
te AniHtordaiii hoeft leeè door de politie
te Weoup bij den pastoor een onderzoek
doen Inateilen.
Het ge)al lo-eft te Weeap wel eetilgt
iHTwring verwekt, daar men meent, dat
de panNoor dit imdajo beeft willen treffen,
0111 zijn viTontwaardiging te kinnen t*
geven over de zijns inziens minder cor-
ruoto kfeeding van éooMtitge igjner pa-
roebiamn.
Handengebrek.
Naar dn- T({t. vèfneetnt, begint te Ai»-
«tep^uu vpor i^t liuurauto-lHjdrijf de
hande^hdWl «rocdn Merk te nijpen.
'I en" Lnflalftcïïapplj h^eft reodl twoO-derde
an haaraantal Voertuigen in de garage
moeten opbergen. En wal nog erger ia,
een gedeelte \an ''het rijdend- en garage-
poraOuool wordt hierdoor in zijn tfewtaaa
getroffen. An<W*re iniatnchappijen. die nog
handen voorradig hadden, zijn langzaniert
baud «koor haar voorraad hoengeraakt. ca
mosten «uoceaoievelijk eveneen» de wagons
\an de straat afiHnu n. 't Is zoo «turk,
dat, wSniM«*r een wagen voor a'n tijddf
garage IhtcIM, do directeur en hot per
soneel 't eernt naar ik' linialen kijken. Ine
me ra, 11 gesprongen hand kan oorzaak
zij», dat dé wngs-n binnen blijft en d»
eliMilftMir er ds- onaangename gs-volgen
van oftderv Indt.
Sommige ïiMuUMnhappikti weten door
kiiutt- en vliegwerk bun bandon- zoolang'
uiogidijk „in loven" te itouden.
indien de ku^and nog «enige weke*
op de se wijze voortduurt, zal bit oveib
groote g«>deeUe der huurauto's niet inert
op «traat verschijnen*
Tijdooa de w^klcaitig overleden.
Hij ch' Donderdag gehouden «trunning
\oor tweo Iwh-u van den gemeruteraa#
van Hoofdplaat, d»Hii zich het zeker zeld-
iumim» geval voor, dat een der candidatit»,
het aftredend ltd, dt» heter J. Patoer, in
ibn loop van (ben dag overleed. Bij dh
ojH-ning der ste«ut»riefjm bleek de h«s|-
Pateer gekozen te sijn mot "ft van de lig)
uitgebrachte «temmen.
Art. 14 der (iemwentowot zegt.: Warfr
neer een caodidaat vóór k «temming, of
*00 bxnand ibe In herstemming komt,,
vóór ik' hor«teum4»g komt te overlijden,
of wanneer er «en In-noemde zijn »kw)4
ming niet aaiMennt of de in de M<ft>
vorige artikrien liopaalde tijd (vier wo
ken voor heraad over het al of niet aan
nemen) verstreken is. geschiedt bb.m«
veertien dagen <vo nieuwe verkiezing, op
den door hurffWoeeMer on wethouders fc>
(«'palen dag.
fn het hier plaats gehad hebbend go-
val is du« in letterlijken sin niet in «Jp
wit voorzim. daar de heor Pateer ovro-
l«ed tijdens de stemming. Zeker zal wél
artikel 14 van torpassing worden geaohj.
De hiwr Pattpev bereikte den leeft i|t
van 7S jaar. hij was «inds jaren ooj-
vairger-griffler van den llooidplaatpobbw
en van versohil lende andere waterschap-
Waarom d«. De Ligt verbannen word.'
lis. B. dr Ligt heeft thans de preek
uitgegeven, om wefke hij door de mili
taire autoriteit uit Eindhoven verbannen
werd. H«t „Hbld." geeft or een uittrek
nel uit. dat hier volgt
Wolk christelijk geheeten volk had.
vaor twee wetten het recht PUuwr-
pende zich al moer tegen hot andere
'teren» «te."- om
«00, «K* teort, al «Mterr MS*-*-'
wj te»)*™ «se eerit*w»tij. dis
Bisar rw*t oe, «sa isiHkMB
\ss go*dniiq—iireste* *se
«ut I-re
fc.4 «si as, óschl. «as Issd. em *e-
rtadhsresefcspS ta-GiJ «uil «df <ted
ten minste 0111 t«- houd«« wat
wen Um-Ii. hwr h.v. om Nedeziandach.
India. Daarvoor zullen, wmnoodlg onne
«oidaien moeten bloctim» hun good
bun liefde, hun leven offeren, opdat de
..gorib-i van smaragd" als pronkjuweel
der Nedtrlandncbe maagd om den eve
naar blijft «fingeren; of voor Zeeuwsch-
VhUMkderen; waarvoor dan ook. I>e roo-
da grenzivi zijn met bloed om de lan
den getrokken en aan weerszijden ataat
men gewapend tegen elkander en
*pr«ek« „Indien gij waagt blerovr-
bee» te kom-u. zijt gij eon kind van
don dood t"
Er zijn veel Romeinen onder ons,
voor wie de staat het hoogste is, en
gezag bekleed. Wat de ataat zegt
imvcrlrtddnlijk geschieden. Wij
liet Michaamd in dat vervloekt mili
taristisch systeem. Wat ia dat voor eetl
systeem De *olda*t #UuU onder den
korporaal, de korporaal onder den ser
geant. deze onikw den officier, deze
ouder fb«n lioofdofficlereindelijk komt
<k' generaal. Maar die ia als een hand-
val in de hand van de regeering, die
hem r<<eht't zij naar rechts, 'i zij
naar links. Beweegt de regeering don
generaal, dan bewegen allen mede
't ia óén machine, "i n zegt <k' gene
raal**" „Schiet zoo solriWen al
len, waarop dan ook; al wa» ^et op
liet hart van Jezus Christus, dat heb
lig hart van Cod.
Op dit oogenblik, zegt de schrijver
verhief oen kapitein van de marechaus
see zich van zijne zitplaat» eo gordde
zich aan om de kerk te verlaten. Daaf"
dit mot gerucht gepaard ging, hield ik
nn-t spreken op. De kapitein vertrok
door twee mannen van zijn wapen en
nog iemand, naar ik meao, gevolgd. On
geveer veertig militairen bleven zitten.
Ziende, dat er sommigen onrustig ware*
en ernstig over heengaan schenen te detv-
ken. zei ik, om verdere storing te voor-
komen en niemand min of iikw te noodi-
zaken om te hooren wat hij niet hooren
Hde. dat degimen. <Me vertrekken wil
den, werden verzoclk, nu te vertrekken,
want er zou in dien geest nog nieer vol
gen. irierop verwijderden zich enkele per
sonen.
Over d«e veritanning zelve vertelt ds.
De Ligt dat deze hein ruim oen week
latbr bekend gemaakt Werd door twef* ma-
reehsauMeeA. Hivn werd ruim écn dag
iljd gigeven om zijne zaken op orde te
«Mie». Hij werd bij zijn rets tot VRosHl
IngHtud op nette manier i«n woont than*
lijdelijk te Zeiat.
Da dag wan morgan.
N oor Oou(la is het morgen een bijzon
der gewichtige dag.
1 >nn valt de iK-wiiiwing over de biizet-
ting \au tie zetels in den Raad.
an reebtsche zijdk* wordt er alle» op
gezet om de van die zijde gestelde can-
didaten de overwinning te doen Isihalen,
de rijzlnnigeii i«i de twciaal-democraten
beijveren zich om de «temming ten gun
ste \an de vrijzinnigen te doen zijn.
In de riN'lilsche per», zoowel iu de
a.-r. O ouwen aar al» in de r.k',
•V lente Z u i d*H o I i a nd er is een
campagtu' gevoeni, met bowerjngen, zoo
laag bij den grond en zoo onwaar, dal
deze terecht In breede kringen met ver
ontwaardiging zijn vernomen. Van onze
zijde heblK'ii wij niet nagelaten onze tiv
gcn-Uamk'rs te l>c»trijden, doch op eer
lijke wijze en op principieele gronden.
Aan hetgeen wij ter aanbeveling vak
k vrijzlntkige oandidatep hebbeu gmchro-
ven, hebben wij thans niet» meer too te
voegen
Het g.«é morgen link» tegen rechts.
l>e sociaal-diwuocraten wenachcn op dé
meebt loyale wijze hunne meck»werking te
verltjeoen op morgen. Hit aantal op de
candldaten van links uit to brengen stem
men zal nu .alleen afhangen van de hou
ding dier kiezers, die woifeiaars zijn.
Deze kiezers hchooren niet tot de anti
revolutionairen, noch tot de roomseh-ka-
tholiiken 't algdvneen worden sij tot
de vrijzinnigen gerekend, maar tot de
zulken, wier. iH'langHtriling in zaken van
politieken aard iMnederi het vrieapuitt
staat. Het standpunt van ,,he< laat ndj
koud wie er, in den. R&sd zitten", moet
nu toch worden verlaten, want handelixi
daarnaar Meekeot in den regel nier
gaan stemmen en dat heeft weer hot ro-
«unaat dot «teun wordt gegeven aan de
reojitaohe candidates, met wier richting
m™ *icl> in 't fpdieel niet kan verecnigcn
Pe «tenibuR van morgen kan geen wei
felaars hebben. Fr moet worden ga-
k/vzen tusschen links en rechts en vah
deze beid© «scht naar onze meening h«
briang der gemeente dat herkozen wof-
(hm de aftredende 'vrijzinnige leden.
in district I
a KNUTTEL en
A. J. IJSSELSTIJN Azn.
in distriot III
I. L. VAN EUK en
L PRINCE
lyke vyandelyke strydkrachtan rukkan
0OÜDA, U JWi 1916.
(te («riIeoigiAfes.
(n de zaal „humrimü*' san de Sorie-
4t „Om Ueaawgsa »«Sd giaterarond
aid ÜMéa
l a A. P. ter vlo-
em hst «nest» Wj de jongste gr-
nyrtiteraadsserku slapn1n welke verga
dering de heer A. Dijkgraaf ais spreker
optrad.
D» vergadering, .éi» gapratideard «srd
K»r det» heer I>afeber, was zeer druk be
zocht. De voorzitter bracht in zijn ope-
oord de Meivergaéeriag in herin
nering en constateerde dat deze vergade
ring een goed remillaal hoeft gehad, aas
de h. D. A. P. op het oogeu-
tuk zjj de hulp van de Vrijzinni
gen, mi man in den Goudschon Raad
heeft gebracht.
Spr. cou sta teerde verder met
«fiat het «temtdeoeijfer voor de
ten der B. P. A. P. In
en Ui giwtegen wa» bij
kiezingm. .J :j,r\
Po hew A. Dijkgraaf uit^
(He daarna het woord bekwam,
de d«t bij hut wgord niet alkcj» aal toe
ren over ie gehouden verkinung rit <W
s.s. herstetmning, dóch dat e«g
vergadering af» éne, een feest vergade-
riog, ook nog wol iet» meer op hut ta
pijt zai brengen. Ook bij gpr. is l*ij het
zien van de gevulde zaal de Meivergade
ring in de herinnering teruggekomen en
het komt »pr. voor dat de Goudsche ar
beiders thans reed» meer inzien wat zij
ieder voor zich in. de arbeidersbewegin
gen te doen hebben.
Ir is verleden jaar Augustus gegqgd
iat ile «ociaal-deitiocrage dóórtoedoen
van den oorlog tegen de vlakte zou jeg-
gen. Dit wa» volgens spr. een zéker
soort leedvermaak, want het bewijs iscr
nu door dn bshoald» stemmendjfers, in
dit geweest, dat de sociaal-democratie er
thans beter voor M»at dan een jaar ge
leden.
-Spr. bracht ivp woord van hpMeaao
Mr. Troelstra, die geurende de laatste
maanihm onnlgehrokc-n liezig is geweest
om de Internationale hersteld te krijgen
en nu in het Oosten, van ons land her
stri van gezondheid tracht te vindun.
Spr. hm prak voort» den toestand der
arbeiders in dezen oorlog. Men heeft in
ngcland de industrieën, waarin arbei
der» werken, verklgMé (tot oofjaysindus-
iriidfi, Su«p hóeft Bat feófit*4a« IferksU-
king apgriievivi 1*1 dharvoor in d»> plaats
g»«Ufid het verpüohte schriéegerrtiht. Pit
l»*wij»t dat geen - enkel land op het
oogenblik de oorlog kan voeren zonder
|de mindere of meerdere hulp van de ar-
leider». Hier zit voor de arbeiders deze
C* i». dgt,, mocht ft nog mm» oorlog
Omen, dat de arbsidpr» dan aoo merk
zullen «taan dat zij moeten kunnen aeg-
geu wij hebben maling aan uwe bepa-
linge», wij zijn er om uwe voorwaarden
niet op te volgen. 8pr. vergeleek voorts
de aanvraag voor algemeen kiesrecht door
moer dan 400 duizend Nederlandsofa» man-
non en vrouwen, geteekend, met het adrea
inzake den landstorm, dat door 22 boe
ren, die volgen» vpr. ieder wel vooreen
groote stad mvdrtrilen, werd ingediend1 en
dat direct voof inwilliging vatbaar werd
verklaard. Spr. spoorde de arbeiders aan
om te tracht*», het landstonuontwerp
waarin de leeftijd reedta van 20— 40 jaar
■ugfkrompen is tot 20—30 jaar, geheel
\an de baan te krijgen.
Spr. bracht nog het ontwerp van aan-
itouw van onderzeeërs en kruiser» ter
prake. Deze schepen gekkm natuurlijk
niet voor dozen oorlog, aangezien deze
ooriog over 2 4 3 iaar wel voorbij za!
zijn en de bouw van dc onderzeeërs ze
ker wel dien tijd zal verrischen.
Wij lu-blien echter de Hegeering daar
tegen te zeggen, dat wij arbeiders geen
kruiser» noodig hri>l»en, maar dat wij
moeten jtebbon een penaioen voor oude,
ariiM' arlsMders, een betere arbeidswet en
lietore sociale hervormingen die on» reeds
tientallen, van jaren l»rioofd zijn.
Sff. lies-prak ia een ukvotrig lieioog
dw Godsvrede, waarmede echter «te So-
««ate. WAS". <1* s ril
OMI ai«4 e«»4i* OsOite'. «•}-
■TTri es» (MS**»
v,i liifrtaj wil spr. direct
Oh d«xiasi-U«<wKraisa prsaisa ^g|
«le V
uu%
door
ciaal-Demgoraten volgens spr. niot» te
inoctai hebben. Het: W S^Uopinie
dat in den a.s. winti*r de oorlog nog zal
voortduren. Is het daarom niet zaak
vraagt spr., dat de gemeenteraden o*
thana reed» voor zorgen dat de inwo
ners nu reeds de noodtge brandstoffen te
gen goedkoopi' prijzen kunnen bekomen
of dat dé gemeenten nu reeds voorraden
brandstof inslaan om die In den winter
tegen goedkoop© prijzm aan dc gemeente-
naren verkoopen f Spr. noemt het roor-
iweld dat de gemeente Hengelo reeds het
vorige jaar In dien geest gehandeld heeft
met andere zaken. De winkelier» waren
daar niet genegen om tegen een matig
winstje de waren weder te veHtoopen «1
toen heeft de gemeente een lokaal van het
stadhuis M winkel IndwVdK m Afisrite
waren tot matigen prij» aan dc arbeider»
verkooht. Waarom kan Gouda, dft ook
niet doen? vraagt spr. Wij hebben nu
wri fén man in den Raad, doch éfn U
niet veri en hoewri wij dankbaar zijn,
wij zijn niet voldaan en wij moeten er
voor zorgen binnen eenlge Jaren veie
van onee mannen in den Raad te heb-
l>en. Van der Werf te nu onee pionier,
onze 1'hl aan, hij moet binnen niet te lan
gen tijd door meerdere onzer partijgenoo-
tcn worden gevolgd.
Dc Vrijzinnigen hebben ditmaal met oa»
saamgewerkt. vervolgt spr.. niet omdat
zij ons zulke goede mcMchen vinden
maar omdat zij ons a.*. Vrijdag noodM
hebben. De Vrijzinnigen hebben er rek#-
Muèa
van de zitkrude te-
Raad gaf spr. als zijn rneo-
dat op de wijze waarop
onder ben het raadnlidmaat-
I verval*» nog al wat is aan
J, wiztea. tr tm f «te 10 "te ««V
Ci zijn er iMe tw veei spreken.
A»r. iegdi- de vergadering uit wat het
-(f Ud, de heer Van der Werf in dfcai
aiuad zal hebben te doen. Hij zal zij»e
[Birtijgenootcn kurnwn wakóakm wutee
rzadsicdizk in Gouda vrienden en welke
Mjanéan van do arbeiders zijn. Hij zai
d« vertegenwoordiger zijn van zijne str^-
LaartVfn; hij zal de l»etea«*n van de
nÜMMtecbe arbeiders zoo veel mogelijk lieb-
J*n le VurdcdlgMI-
apr. bewprak hierna wat rijdag le
Uoen «taal. Wij inoefen a.s. Vrijdag met
'de Vrijzinnigen loyaal medewerken, «poor-
■«b- spr. zijne hoorder» aan.
4 Dp rijzinttigen zijn geiiondeu aan het
fccimvnteprograui van de Lib. i nie of
ikn V. P. Hond. Zijn de heeren van
rmtm 4* 0+ t wraégt »pr. Wij gaan
uint met de heeren van recht»
ut u 1 1 V r,( ouida t zij
1 recht» zijn, maar oiuda't zij
iirtMeiclioDttiir zijn. Het
gaat hier am onze eigen po-
m i t i'-W, a ui onze eigen macht.
W ij hebben ons verzameld om
liet program van de Liberale
U a he, en wij zijndus verplicht
out te zor|p» dat onze par.tij
.in deze ft aak «*n goed figuur
utaakt, dit zij nakomt wat zij
beeft beloofd. Wij moéten du»
[Vrijdag a.s. oven hard wer-
k no voor de vrijziaaigen, al»
de v r ij i au if eo dit gedaan
hebben voor ons.
Spr. memoreerde nog het resultaat van
ite gehouden steuauingen ia de omUgfcn-
de plaatHen, ais Izeerdatn, Lekkcrkcrk
U addinxvoen enz., waar partijgenooten in
lierstemming koaxo en eindigde roet een
opwekkend woord om op den ingcsiagin
voort te gaan m Vrijdag in ieder
geval dc vrijzinnige candidates te steu
nen. (Applaus.)
Als volgende spreker hekloiu het nieu
we raadslid, de beer E. van der
W e t f. het Hpreckgestoritc.
Hh is voor »pr. moeilijk, aldus de
lieer van der Werf, om- na hetgeen de
keer Dijkgraaf reed» gezegd hooft, nog
•ets nieuws in het midden te brengen.
Spr. brengt dank aan de kiezers dtc
op de partijgenoot 111 huu
uitgebracht. Hpr. zai zijn
vgor 4o #.«A hggincHe». in
tw komCtvf otti allee' te doen wat in het
briaog is tan de partijgeuoot« n ia Gou
da- spr. bcopf de kracht té hebben nJet
at te wijken van zijn beginsel en dat hij
g«©n foaten ia den Raad zal maken, die
ntet door den H.-D, beugd kunnen.
»l>oor(te dc klewer» in de dlstric-
tea '1 on III aan. /.ifcb nlel van de wij»
t« laten brengen door de rechterzijde en
het aéricn #a» da 8. D. A. P. to vol-
gin, zoodat dc kicaars Vrijdagavond zul
te» tollmen zeggen Iris gedaan te heb
mi?doét (k' 8. D. A. P„ afd. Gouda en
•hop ztebzrif in het hijzomter. Pooi uw
pidbt- lit III. roept spr. de aanweaigcii
toe.- êodi vergeet uw plicht In f niri
(Apftloes.)
ÉftlPw E. van P a n t z i g, die
Wtern* fcet woord ijekwaiu, zeide hri Op
zl|t> f vind™ itlOèg te gevetv aan
datgrwe wat omgaat bij nlle partijgenoot en
te hri gewutet, namelijk «m woord van
hal*- te breng.» aan partijgenoot Dijk-
«raêf.
Pljkffraaf hebben wij Iemand gevon-
écn^ aldus spf„ die Jaren achtereen on-
*énoorii voor on» warkt met groott
kracht üpr. W(«urbt Dijkgraaf die voort
da rende 'groote Werkkracht toe, waarvan
hri rarialicro.. zaf profiteer™. (Appfaus.)
De vergadering, die ook door verschil-
TriNncige gemecntoraaddcdcn werd
WWOOMi, werd opgriitlstuid door het
„De Pionier", die ver-
wiaroroier dc Inter-
ien gritoore bracht. waarvoor
wri daverend applaus werd
-f
f Moriprijaen.
'mm v*' Londbouw heeft na
ftfyW ovorhf o.a. met de bcnoetnde
•fggitevoa», ds hroodberekening der
vermwitemte grrnwnten «n met eenlge
gericht
W «te Burgemeesters, waarin de Mfnis-
W mededeelt Ixwloten U' hebben hri
vraagstuk van k meriprijsen ft. dien zin
Pu ossei), dat hri minimum, waarvoor
*<*700P meel Man k gemeenten zal
verstrekt, f9 per 100 K.G. zal
*yn- Daarnaast is vaatgeptelé een maxi-
voor hri goedkoop Regering»-
»'^ood van 12 cent per K.G.
ftera Cfc "rMrvoof hri meri voor z.g.
aT aan k gemeenten zrt wor-
TLJLH* Voor het ffeh^c "land
yteogewteld op f 1SJ50 per 100 K.G.
Veiling Notaris Koeman.
Bij de op 12 decor te Gouda door No-
S Vgp Haastrecht gehouden
«Hng is kooper gewordmi van hri
•r;_ q Woonhui» aan den Langen
Hmdrweg No. 7S te Gouda, de heer P.
•Swanenburg te 'teGravriihage, voor
terwijl «te perceeien Bouwgrond in
Misdrijf art. 218 bte W. v. a
I »oor de politie is aangehouden de 2,">-
tarige v. d. H. alhier, die verdacht wordt
zirii te hriibeu schuldig gemaakt aan het
OMdrijf genoemd in art. 248 bi» Wetboek
van .Strafrecht.
Pe aangehoudene zai morgen worden
jvergobraeht naar hri Huis van Bewa
ring te Rotterdam.
Boskoop.
lie onderlinge rozeutentoonrielting in
de zalen van Hotel Neuf op Donderdag
en V rijdag 15 en 16 dezer belooft voor
kenners eo liefhebbers U-lang rijk te zijn,
oorai wat betreft nieuwe soorten.
Waddinxveen.
De lus-r J. A. A. Stramau. ainbuuaar
ter S«-cretario alltier, i» benoemd tut ad-
juiK*t-commies ter Secretarie van Delft.
Van den dienst bij de militie zijn vrij
gesteld voor een jaar wegens kostwin
nerschap, dc (ttcoripiichtigen W. J. Ra
,ven«é*Tg, D. van Soest en NV. Varruijt.
Gouderak.
Ds. P. Kruit alhier heeft iiedauktvoor
hri lieroep bij de Ned. Herv. kerk te
ItergRchenlloek.
f* ahktbkrichten
Gouda, 15 juli 191 s-
GRANEN: Weinig handel.
Tarwe: Zeeuwsche 14.— 4 1425
mindere dito J 13.50 4 13 75. Afwij
kende 13.— k 13.35. Polder ta.—
A 13.—. Rogge Zeeuwsche ia A
11.15. Polder 11.35 4 5° Buiten
Undschc per 70 kilo 11.— a 11.50
GerstWinter 10.— a 10.50. Zomer
9-75 I0«*5 Chevalier 11.50 4 ia.—
Buitenl. voergerst per 65 kilo 8,15 4
9.—. Haver per H.L. y 7.15 4 7.75
P»r 100 kilo 15.50 4/ 15.90. Hennep-
zaad Buitenlandsche per 50 K.tlo 9 50
4 10 JCanariezaad «3.— A 35. -
p. H.L. Karwijzaad per 50 Kilo
4 Koolzaad A
per IIL. Erwten: Kookerwten 15
A 27.— Buitenlandsche vocrerwten per
80 Kilo 4 Boonen bruine
boonen 35.— 4 38.witte boonen
f 4 Paardenboonen 15.—
a 15.35- Duivenboonen 20.— A 22
Maia per 100 Kilo Amerikaansche Mixed
10.— 4 1050. Kiemeronde 11.50
A f 12.50.
Vkimarkt Melkvee red. aanvoer, han
del stroef, prijzen blijven hoog.
Vette varkens, red. aanvoer, handel
dug, 37 4 47 ct. per half K.G.
Biggen voor Engeland, redelijk aanvoer
Itandel matig? 37 A 34 ct, per half K,G,
Magere Biggen, goede aanvoer, handel
'lUf3.— 4 3.50 j>er week,
Vette Schapen, geen aanvoer.
Lammeren, geen aanvoer.
Nuchtere Kalveren, red. aanvoer handel
vluy, 14.— 14.
Graskalveren, geen aanvoer.
Fokkalveren, ao.— A 38.—.
Eieren goede aanvoer, handel vlug
pei 100 stuks, 5.35 4 ƒ5.75.
Kaaa, aangevoerd 150 partijen, handel
vlug met voorwaarde.
kwal. J 50.4 53.—. tde kwal.
/nJL- A 49.-.
Z%*rdere 5»— 55---
Nocédhollandsche 1
Boter red aanvoer. Handel vlug.
Goeboter 1.6 A 1.70.
Weiboier 1.45 4 1.55.
Orjits en Lidtoia. Onze (toepen heb
ben lieh sentier een betlisnnd ge
vecht des nachts teruggetrokken
ipnamestelting. Aan denltekar-
oever van de Werahsal is de toestand
onveranderd. Ons leger, dat by Vil-
kotetsj gestreden hemt, maakte iade
week van 4 tot 7 Juli 897 officieren
en 22.464 manschappen krijgsgevan
gen. In de richting van Cholm had
den gevechten aan de Volitsiapli
in den nacht van den 1!
Juli meer dan 150 kry0g8vanL
maakten. Op andere gedeelten w<
het gewone inf&nteriegevecht v<
gezet.
Staking in Zuid-Waks.
Men seint ons uit Londen
De Mijnwerkers in Zaid-Wales wei
geren op bevel van de Begeving den
arbeid te hervatten.
De staking der mynwerkert in Zuid-
Walis is bijna algemeen.
H. M. de Koningiu to Rotterdam.
De datum van 15 Juli 1915 zal zeker
iik-4 gulden UH teren iu de geuebieiknun
xun Itulterdum orden ouugeteekeud, daar
zij het aanzijn «ehonk »»n twee histori
sche gein-urteuisHcu x oor Kottel dat» van
groote »«<©ekt*iis eu aau welke nog hoo-
gere waard© is le hechten, daar beide
geHchiedden dooi' II. M. de Konbkgiu. iu
legeuw oonhg lieid yao Z. K. H.< Prins
Hendrik ril vele Uot^ge regwriugnperao
non le. de inwijding van de Uroote
Kerk na hare belangrijke restauratie en
2e. de eerst» rieenlogging voor hri niou
we -iuuliiui».
Ton 2.30 kwamen 11. M. en de Priu»
per auto aau de grens der gemeente aau
den .Seineweg uit Den Haag
stapten tiaar over in de rijtuigen, Lang»
,-xcliiekadc en Opport werd nu direct naar
de kerk gereden. AklAar werden de lloo
ge gasten ontvangen en naar hun plaat
sen geleid dooi GeootniUeerdeu, terwijl
iuioiddeis het Rotterdamsch kerkkoor km
lied „Dankt, dankt nu allen God" ten
geitoore bracht. Dr. J. R. L'aileubach
leidde deu dienst. Na openiug roet ge
ïnd zoug de gemeeihte Ges. 212 I.
N ©rvolgen» heette du prediker alien
wtdkoui, en bracht dank aau God Ml
allen, die tol de hcrriciling der kerk
medewerkten. Nadat het koor gezongen
had „De wereld zingt God» lof", hield
Dr. alleiklmch eon predicatie over Je»,
«i 7c. Mijn hui» zal een bedehui» ge
noemd worden voor alle volkeren.
Nogmaals werd gezongen mi daarna de
dankiK|gi»g
Juli
Aan het Wettelijk Front.
PARIJS, 14 Juli. Officieel. De
vyand heeft Venrne en Ooet-Duinker-
ken gebombardeerd. De Dnitschers
hebben tot tweemaal toe getracht uit
de loopgraven bij Souchez te komen,
doch tevergeefs. De artillerie is voort
durend in actie. Vooral de wijk van
de Kathedraal te Atrecht heeft veel
te lijden. Er werden drie burgers
gedood. In Argonne zyn wij tot den
aanval overgegaan en hebben vasten
voet gekregen in de Duitsche loop
graven ten westen van het Argon-
nerwond. De terreinwinst, welke de
Duitachere gisteren in de Argonnen
hebben behaald, bedraagt niet minder
dan 400 voet. 20 Vliegers hebben
een militair spoorwegknooppunt tus
schen Douai en Ryssel gebombardeerd.
Vliegmachines, welke met mitrail
leurs bewapend zijn, hebben het vlieg-
eekader vergezeld en een stilstaanden
trein beschoten.
Aan het Oostelijk Front.
PETERSBURG, 15 Juli. Officieel.
De vijand is in den avond van den
12en op het Narew-front tot het of
fensief overgegaan. In de richting van
Lomja bepaalde hn zich in den avond
van dien dag en den volgenden mor
gen tot een hevig artillerievuur. De
vyand heeft zich den 13en op den
rechteroever van de Piaaa meester go-
maakt van onze loopgraven over een
front van twee werst, doch werd door
tegenaanvallen daaruit verdreven. Aan
beide zijden van de Oka heeft een
verbitterd gevecht plaats. Aanzien^
«aiiH-ukoiitri HM't dsnkwogging besloten.
Terwijl het zangkoor nog oeu'kge Rede
ren ten geikoore brkcht, rnaakj^ *M-
en d© l'riiw een rondgang door liet go*
houw om de aangebracht© verhrieringeo
in oogeiu*chouw te mxuen.
NV aniieer uien weet, dat de korten
ruim f iUO.OOl) bedroegen, zal men iiegrij
fs'ii, dal de verbeteringen belangrijk ziju.
Zoo werden de pilaren van zandsteen
eit de oroiijrtingun der ramen, die vroe
ger met kalk hedeki waren, weixr Idoot-
gelegd, de ramen, waarvan than» reeds
vijf van kostbare gedenkramen voorzien
zijn, alle van gekleurd glas gemaakt
xx at oen praebtigen aanliiik oplevert. De
onoogefijke- zoldering werd herschapen in
een houten plafond in dónker eiken kleur
met gouden rosetten mi versieringen-
Voort» werden ai do banken vernieuwd
en de schuttinguu achter de banken door
nieuwe en «maakvolle stijl verVangen.
Hijzonder fraai is ook het nieuxro doop
hek, waaraan herttmd werd feu AOnziuu-
iyku gift vroeger df»»r de Koningin SMi
du Kerk gcsiciK>nk4M) eo dot ook ver
sierd is met het wapen der Koningin.
Voorts wenken de fraaie koperen kro
nen voor hri 'gebruik van electrisoh licht
gesehikt genaakt.
We noemden slechts de hoofdzaak
want, verder word ook de geheel© kerk
zorgvuldig gerestaurwrd.
N er melding verdient, dof de architect
de luxer IJ. Hoovkaas Jr., niet alleen dit
werk griieel koHteloo» griyid heeft, maar
daareid»ov»m ook nog ©eo fraai geocfiil-
derd raam schonk.
Gtxeoinuiitteenhm garen vAn hun waar
deering blijk door iïi ©rii der muren een
gedenksteen te plaaj»«ti, Waarin aan den
heer Hoovkan» hulde wordt geliracbl.
Toen aan hri einde Van den roiuigang
de toonen van hri Wffheimus" weer
klonken, wa» dit voor de getioodigde» hri
teek en, dat H. M. de kerk had verlaten
en uien hulmrtarte kow keuren.
A ten u werd een rijtoer door de rtad ge
mankt en o.m. hri fraaie monument van
Prof. Van 't Hoff bezichtigd, evenal» de
tunnel aan den HnukriMftijk.
Hri eindpunt wa» d© Ooolvort, waar
II. M. en de Hrin» nu hot terrein van
het nieuwe stadhuis betraden, waar Zij
door burgemeester en wethouders ont
vangen werden.
Ito heining, wdko M tetrein omgif,
waa w igg«nomenzojxtet ook het 'pniiltek
griuige kon zijn van wat er plaat» vond.
Dp (te plaats wriar de „hoofdingang van
hri stadhuis moet komen Mi dus de eerste
steenlegging zou plaat» hebben, wa» («on
groot pixttuoi gehouwd, waarop («m pa
viljoen gedekt met de tifoniuklijk© kroon,
waar zich de zriete voor H. M. enden
Prins bevonden en ook de oorkonde werd
grieefcend.
Venter waa hri terrria mri marien
groeri vlaggen versop* en waren oj'
hri pudinm tronken voor <te genoodlgdM».
Nadat de burgemeester de Koningin en
den Prin» had welkom geheet en en be-
i «te heage eer Rotterdam aan-
plechtighrié dar eerste »mn-
legging van het nieuwe stadhuis te wil
len volvoer©n lurid de Koningin re
de, waarin «*j va» «hare groom belang-
stuffing in Hriterdam en ttjn nijvere Imr-
ger» getuigde en tteh gaarne bereid ver
klaarde de eerrie s(«>enlegging te vurrlch-
ten. Al sou werd daartoe overgegaao
waarbij H. M. gebruik maakt© van den
troffel, liamer mi kalkbak, in 1874 door
ijieu Koning Wiilriu UI gebruikt bij
wrrte steenlegging van de Maasbrug.
Nadat dexe handriing was verricht, te«s
kende H. M. de oorkonde en terwijl dexe
eersten steen werd gnmntoalé
bracht de Kon. Zangvcreeniging Rot (er-
Mannenkoor een schooit lied tewi
x-oor deze gelegenheid vervaar-
<d door I>». B- ter Kate.
Vervolgen© Ixxxicbiigdrii H. M. en de
Prin» in hri (Krerii«xgei>ouw de nadere
piannen voor den rtadhutebmw, waarna
*ij di« rgtuigen writer hertegen tot ver
trek. Aan ée grens n«im-n tij weder
plaats In de auto oui naar VG rit ven ha-
ge terug fe keer ril.
Hot ongeluk met do Marinealoep.
Het stoffelijk overschot van den
bij het vergaan der defensiesloep
omgekomen milicien-matroos C. de
Jong is heden met militaire eerbewij
zen te Ho«k van Holland begraven.
De begrafenis van don eveneens by
dat ongeluk omgekomen milicien
stoker v. Holten zal morgen te Looa-
duinan plaats hebben eveneens met
militaire honneurs.
TWLKPi: KAMt R.
N ergaduring vati Donderdag 15
('©upend te II uur 20.
De V I o o t w o 11
Yoortgrart worden tk- lieraadHlagingen
over du vurhoogingen der Mariuriiugroo-
titig on der ludiachu Imgrooting.
Minister R a m h o u n e t is verheugd
over de geoefende oritiek. omdat dw
hum du gelegenheid g*rit aiju lieieid op
verschillende punt Mi te verdedigen,
ilnt dp Kantor kan beoordeelen iu lKle
ver re zij hem het vertrouwen kan blij
ven schenken, dat voor lesu onatirtmar ls.
Toen du Miiurtei in 1914 opmdiorting
vaa aanbouw voOfrtckl©, geschiedde dll in
de veriMuterrteléng, dat <te oorlog itiri
zoo lang zou duren en met hri oog op
de tijdsomstandigheden, tb' riKMiseii uioet
evouwel leereu zich to schikken naar
veranderde omrtandlghrilen. Van «hu af
zonderlijken aanbouw van onderti<©boo(«!
zag Z.l' xp. toen liever af, voor (hit oogeie
blik, omdat hij vrerade dat Staters
verlrond met verderen vioolbouw zou ver
loren gaan. Ea dit Vonsohl© hij niri mri
hri oog op de ervaring, in dezen oor
log opgedaan, mi wriko leert, dat de
1 dulkhootott ntet sImMm suoceaarii wirteft te
bolialcn, ofaehaon «»f groote schepen op
zee varen. Dit roaaiiite lot voorzichtig
heid trii aanzien van de plotseling op
gekomen uteotving, dat alloen van onder
zeeftrs in (ten zeeoorlog iris valt te ver-
wachtel).
Hri verwijt, dal spr. zou handelen oui
den officieren aangenaam te zijn. l» ge
heel in strijd met zijn daden. In hot'
vlootplan zooals hri ten vorige Jare °°r'
spronkelijk wa» ontworpen, kwamen be-
halve liitieMufmprtk. ornhrapeboolen Miz
ook 5 kruUers voor.
In antwoord* op du vraag waarom wordt
afgeweken van (te torpedokruteers van
12UU ion, door de ritartsuoimtesod© ge
wenacht, merkt »pr. op, dat hij In (te
Marineeommissle. die de StaafNCOmmifsdi'
bad te adviseer Mlzlcil »t«ril| tegen (Be
l«' xwukk.' xaartdigMi heelt VerM».
adviezen van huil «n van
droit der Marib» ia Indlë komril aug©-
x-rirr neur op du thanu voorgixrteide krui
ser». Do beur van iter Voort van
Zijp dit' Im* verbluffetKl noemde
dat de kruisers bij (te Memorie van Anl-
véoord piotsriing KMX) ton grooier zijn
xoorgortekl. merkt Z-lxe. op, dal mende
tkjnO geraariMl had naar een voorontwerp
en de gegevens van buitenl a ixteche Imuw-
uworter». Pp miJIIaire eiuchon. die na
der inkwamen, ikxh-n hri echter duidelijk
worden dat dc waterverplaaislng TMft ton
zou moeten /Ij*.
Vnu liri op tónw zettrit wn«*r actie
geu d© plannen van Minister Wenibolt
xun de zijde du» Minisier» was geen spra
ke. iedereen kon «iiid» jaren weten lm©
hij ov«xr verschil lende zaken dacht.
Hri Isjroep van de te-e reu van der
N'oort van Zijp, ffugeidioitz en - Hichon
op vakmannen, wijrt Z.Exc. op veragiiil-
lende grond™ af- Pe vakmannen zijn
niri als zoodanig te Is-sehonwen. Hri
Oranjetioekje van (ten gepcnKiontieerden
luitenant ter zee MMtenbaeli „liet 25-tnil-
Uomi ontwtvp" iiorait Z. F.xo, hri boekje
vim ©au grappeiunakpr. (La zegt bij (tof
een onheil uiori worden ontgaan, hei-
wrik liri vaderland liovcii hri hoofd
hangt.
I>«- hoer H ii g e n h o 111 a.d.Hij lieeft
groot geiijh- A m. a. I
l)« Ni i'A i s t e r Pus riezrifd© hniUr
litrit als de tetor Hugenholtx. (Gfllach.)
Spr. i» van plan, al» de zaken weef
geregeld loopan, voorloopig nog twe«
krulaora en vief onderzeeër» t© vragen.
NVat echter nog ntet voldoende is te ach
ten, daar Z. Kxc. het vlootplan der
Staatscommissie nog altijd hri berie blij*
ate hri financiert uitvoerbaar ld.
Romende tot (te noodzak dijk held vao
den aanbouw van kruiaer», hoi iét Z. I xe.
vol éri XIIMr.» tcfcppea ooodig sijn voor
ofHtorrirtining dar sella ran k onderz«*-
Itoafen* Met ie "kritis©r» wordt beoogd eet
actie tegen hri vijandelijk materiaal, dat
P©
hri optreden onaer du ik booten wilb©
Bawendien mori m*} bedart.t
aaówuodeu van nieuwe mW-
daartoe. zooala staten netten en der
gelijke. Vorder mag worden verwacht
dat de vijand tegen ooien Archipel klein
materiaal zal gefiruiketa Pe Archipel i»
daartoe al» vanaclf aangewezen. Fn voor
hri handhaven onaer neutraliteit te hri
uitwriten van porten noodig in den vorm
an welvarende kruiser». Kleine natiën
ntori©11 zeer op haar hoede zijn tegx'n
overrompeling. Venter wijrt Z. Exc. er
op, dat op kleine schepen geen voldoen
de hMtatiatie» voor em krachtige draad-
looie triegrafie aanwezig kunnen zijn-
Door den bouw van dergelijke schepen
wordt ©en flinke stoot gegeven aan croa©
industrie «tn een ©norm economisch voor-
deei verschaft.
lte heer Hlphon. Iiotoogt Z. Kxc. ver
der. hteéd ntet «te «riwééiugwlijk to hri
oog t«N*eh«*i xwti nog theorie I» «t* wat
l|i de praktijk mogelijk is gebleken. Zeer
groote onder wri'rs zijn nog alterminrt
te-Ier geldek <xi> dan midsk-limilig groote.
Ite Ktand»ar«jeisch«>u voar oiKtern«ei»oot«n
gaan niri veritef' dnn dte. welke bfi deu
houw «ter voorgurteith' liooteu wordeu in
Acht genomen»
Koosude tot de te-handcllng van ver-
scbtlb'iide afzonderlijk© punten deelt Z.
xc. mede, dat sinds hei uitbreken x-an
den oorlog vier ontMlagdanvragen van
officier™ zijn ingewilligd: terwijl er nog
x ifftal op afdoening wachten. In aut
w«ioré op «h» xTaag of hij bnrtk! 1»
(róiacr* vöorloöplg tetng t© maften, v©r
klaart Z. hxe. dat, waar hij m©eut ie
hrtdten aangetoond, dal gevraagde mate
riaal noodzakelijk te waar hri voor
Nederland «tm zaak la van «te uerrte or-
te te te doen wat hri kan, hri voor ht-ui
fyffëlflk te d«pi aanliouw vgn-wpurlfuf
«Mterteri |e gaan ubataite».
Ite he«»r T y d e m a li v.li h«s-ft eerst
genarzrid alvorens zijn stem 1© Ixxpaien.
Vji wel omdat hri een korthare aativr.t-
g© geldt mi de Ihjuw iiovuudiw onder
builopfoaQDon moeilijk© omulamliglMdMi
n»o«d plaats hftbben. Het )M>y.w4lr dat (We
schepen In iteauo oorlog niet jneer zul
teft kunnen dien™. w«s»gt bij spr. niri
X0Q|Xri'r> N aoreerst w«s-t meo daar niri»
van! Fn tmi tweede kunnen julrt bij het
•dutten van (hm vrede voor de koloniale
■nogendhistei» inoeilijkhiNhui opduitosi.
Spr. accepteert de kostixnverde«x|lng tu«
when Nederland en Indlë xomh-r dl©
venwel al» norm voor de «nxkouiHt te
sanA-aartbvi. HIJ wil, waar Iedereen naai
gelooft, ook golnox-iii aan de voorifftfr
lijkhrid der ondertcriioot™doch tWwnt
dat nieuwe feiten wrillcbf spoedig weer
grond zulten geven voor eei» ander©
meriting.
Fn <h> Iriwarui tegen d«- kruiaer# hceh
de Miné ster op afdoend©, krachtige en
overtuigende wljae weeraproken. Hri v«xr
trouwon van spr. in «hoi Miitiatcr l»
Versterkt. Zija aarxritng te owvwonneu
©n hij zal voorstemmen.
F>o beer Ank er man ar. verklaart
'te Kliffen tegenrteinmen omdat de mogè-
lijkhrid van algemecne ontwapening niri
te uitgoriot™.
Pe heer Lobman c.h. meent dat dit
propaganda I» van den AntMtorlog
Raad.
Pe lieer de M e s t r u.l. (kwrtt uw
d© dat hij zijn motte niri zal irwUyneu
omdat hfj ©en mln4ridrl©elc erlaf» vreest.
De heer Vin écr Vóórt van
Z IJ a.r vraagt «ten Minister of de por
tefMiilte-kwertte zal gesteld word™.
Hel wetsontwerp wordt ten
slotte aangenomen met 46 te
gen 21 stemmen.
Over de grens bij Iroge Mierde zijn
gisteren drie personen door de draad
versperring gekropen. Zekered. L uit
Rety la gedood.
van het KoninkJylt MotorioloKtai'h
Instituut to DK BILDT.
Hoogst, baronetorstand 769.8 te
Breslau, laagste borometorstanil Ht.'i
to H*hler.
Vre-oraohting tot den vnlgeudett «iog
Aanvankolijk monstmatige we»telije
tot noonlelijke later krimpende en al-
nemende wiad, meest «waar bewolkt
met ty'delijke opklaringen, wnarschya-
lyk eenige regen, zelfde temperatum
GOUDA.
«H-fM,H'N 12 ,I*H. isonh Msrtir.ta.
'z. v. J. van der Hoeven mi M. M©i*rs
13. N©eitje Hartiaanlj©. i(. v. ff. ^fti
«lm II,V* IJ. M. ven Itack. Asrlse
'Of*®, 4 f. v«" "X"1 ra Kejipré
«trselrr. Ahmonliis .fohsim,.-. v. VI
,,n C. II. vsn WrrkbeovMi.
'ometis, ,t. V. L, J. «fe l'sirr hi C
Itijneliel.
OBTUOIIW!) 11 Juli. p. c, D.itk
ksiue H- I'lslir. T, Vertdrea re
«tan Wh. ff. riloei re R, Abrrtrea,
I'. W. IIHtkcr re 8. J. Arrets.
OVEKLI* 1)FX 19 doll. NireJss. Vlta
kert. RB j. IA. Baetlset, Nrerdrrvrs»
7»
ItEHUWUK.
(ff flttKRK ('ernetta Wontar r v
vs. ére Kffi) re W. %M^r.
-((VRRIffWEN P. Hoebeel, II med.
XVrf.Hi! rehtgre. vsn J 'vim Schalk
fflkSloi I m, •'•.«KM