C. SMITS,
mhandsl
48. Gouda.
(TUNIS
>RES vooe
EREEN.
’01ÏM1
:hl op 'I NEUK b Ml
Magazijn van)
M AA Y ZONEN
INCHEM.
pMfflfoij
anbiedinget
iben in de
he Courant
«Kreet.
Eerste Blad.
^0 12874. j Zaterdag 4 September 1915, 54e Jaargang.
©±x ^,.d-_v"er‘tean.tie“bla,d. voor O-otxd.©- ezx Qxxxstxelcezx.
behalve
ft
1
FEUILLETON
DE STEM DER LIEFDE.
Ons versterkt patriottisme
en de Godsvrede.
MESSING,
eperstraat 24.
Telefoon Interc. 82.
Uitgevers A. BRINKMAN EN ZOOR.
Zon- dn Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
en Heerenll
uw boekhandelur: I
en Hennen! I
i, 7 artistiqueinj^ F
>erde platenbetreffende
ti VrouwenUtmcht,
n Vrouwenbewqh.
32 cM., voorsteileadft
innen ontlast U,
de Wjjsgeerige Hen,
tn, de Onderwijs Hen
kshen. Prijs per Ion,
75 stuk, per map vu
tl. Deeelfde als brie),
lapje van 6 st. 50 ct
'aar niet voorhanden
vangst van postwisu
H.A. STADERMAS!
;ereedschappei
Verschijnt dagelijks
Brieven uit de Hofstad.,
CCLXXXlll.
5
I
1 ADRES voor men-
waar-
ant-
TRECHT.
ge-
inkman Zn.,
.ZUN VAN
Keukengerei,
sn onderdeden.
Naar hot E n g e 1 s e h,
door
PAUL URQUITAItT.
eigen.
als
bestaat uit twee
effect
zoo
Zij
goe-n
h».i
int
deze!
pit nummer
bladen.
ericht 1879.)
en meer naar wat het middel-,
der menschelijke bedrijvigheid
bleef,
en be-,
.h»i;
leven?
was met den rug naar hem
xtlt te lezen.
it__J kwam naderbij, doch plotee-
Het’ 1'”m1 0011 ^aante voor hem.
een
haalde daaruit twee
I
i mei
wan-
daar des;
ken wij geregeld tijdig
logen ontvangen vtt
mcerten, veradwlijtt. j
ie dan In onze ageod»
'eze THEEËN-worden
aleverd in verzegelde
jes van vijf, twee en
half en een Ned. ons
vermelding van "Kom
en Prijs, voorzien van
anstaand Merk, vol*
s de Wet gedeponeerd,
ich tot de uitvoering
geeerde orders aan*
elend,
J. C. BTJL,
BREEBAART U
i alle meubelen spw-
illijk. 13
ferleitien kosten sink
wruitbeialitg:
t 0.35, voor elke rJ
wist ie putten in beeld gebracht. Cor
nelia die een glas gebroken had, vóór
aan de straal, levert stof op vooreen
prachtige kinderfilm. De radeloosheid
van den jeugdigen zondaar kan op
het witte doek tot een schitterend mo-
raal-stukje gemaakt worden. Het staat
alleen te vreezen, dat de toeschou
wende jeugd minder belang koestert
voor de wroegingen van Cornells’
ziel dan wel voor het snood bedrijf
der glazenbrekerij. Jantje, die de
pruimpjes zgg hangen, sticht vermoe
delijk ook niet bijster.
Misschien probeert men het met
vader Cats... Ook hij schreef veel
stichtelijks, al zal het moeilijk vallen
het stichtelijke goed te doen uitko-
het minder-stichtelijke. in de
dagelijks
Markt 31bij onze Agentendén
ritend aan het Br
150
1.90
aangenomen adn ons Bureau:
Boekhandel en de Postkantoren.
17)
Hij heeft de jonge dame eens
kinderen door het bosch zien
dolen. Gewoonlijk zijn ze
“totogs. Als U het pad hier volgt
zu[t ge he» waarschijnlijk vinden. Ik
hier wachten.”
?*tra<'dig,” riep Weedom uit, ter-
WJüj opsprong.
Huk Uw kopje koffie leeg en
ge« mij bevel, hier te wachten,” fluis-
I metgezel. „Zeg dat U gaaf
«édelen.”
Wee dom deed het en wandelde weg>
I 'l bosch liep hij sneller. Opeena
‘°orde hij het geluid van kinderstem*
W. Op een open plek zag hij een
tuigen en een meisje spelen, terwijl
,en. tome, wier haar, door een shawl
Wekt wi -
'gekeerd
-"J wt
"to stond
Hrt was
in het gezicht.
..Wij zijn niet in een Engelsche
krbeg,” merkte hij op. ..Mijn vriend
wil oen ontmoeting op den degen en
heeft alle recht, die te eisohen voor
men en n__
schaduw te stellen.
’t Is zoo jammer, dat het
van het werk dezer commissie
weinig aan den dag zal treden.
voorkomt het slechte en de uitwer
king van het slechte, dat achterwege,
bliiff, blijft een onbekende grootheid.
Voor heti heil der jeugd wordt veel
gedaan. Thans wordt een onderzoek
Ingesteld naar de schade die mis
schien het onderwijs heeft geleden
tengevolge van de omstandigheid dat
oenige schoolgebouwen sedert Augus
tus van verleden jaar door militai
ren in gebruik zijn genomen. Gedii-
uw- en Woningtoezicht
Onderstandscommifl^ I
De invloed der geweldige gebeurle-
i/sseu, die Europa bedreigen en met
een oecojwmischen ondergang bedreig
gen, doei zich overal en al scherper
voe/M. Het duidelijkst is hij natuur-
lijk in de oorlogvoerende landen,
waarneembaar, maar ook daarbuiten;
in de neutrale wereld laat hij zich
Werken, zoowel ip het afzonderlijk
léven der enkelingen als in het open-;
bare der massa. Wij in ons land*
voelen hem ook en maar al te zeer.
Al is de eerste benauwenis, die ons
tden schrik om het hart sloeg, voor-.
Bbij, de meesten van ons worden nog
aan den lijve de uitwerking gewaar,,
die die gebeurtenissen op hel oecono-l
misch leven hadden en nog hebbep.
Maar bovendien weten we nog steeds
I het loerend gevaar, dat ons met een'
I catastrophe, bedreigt. En die weten-
I schap? doet ons leven als in andere^
atmosfeer, als in een wereld, waarin;
zaoveet veranderd schijnt en waar de
waarde van dingen en begrippen
I vaak een zoo geheel andere gewor-i
t den is, dan die wij er vroeger
zagen.
Niet het minst zeker ook is
invloed merkbaar in de veranderde.
I houding, die wij tegenover onze me-;
deburgere en tegenover de samenle-i
ving, waartoe wij behooren, bewust
i of onbewust hebben aangenomen. t Isj
of hel gevaar, dat van buiten af dreig
de, de menschen binnen de grenzen
van eenzelfde land nader tot elkaar*
heeft gebracht, of ze zich tegenover
dat gevaar sterker van hun gemeen-
HChapHgevoel zijn bewust geworden
og tegenover de vijandschap van
anderen duidelijker de nationale saam-
hoorigheid voelen, die hen tot eer^
eigen groep heeft bijeengevoegd. Het
duidelijkst zal ook dit verschijnsel in
de oorlogvoerende landen waarneem-'
baar zijn, waar men immers vrijwel
PRÏJ S 1) E R ADV*E R T E N TÏO:
Van 1—5 gewone regels met bewijsnummerT 0.55
Elke regel meer«0.10
Bij drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels f0.35 bij vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Renames f 0 25 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
3
erktuig-en, 14
ieder, die buiten het nationaal ver
band stond, als een vijand of tenmin
ste als een verdachte loerde beschou
wen en dienovereenkomstig behande-i
len. Maar ook in de neutrale lan
den moest deze uitwerking van de^
geweldigen óörlog, waarin bijna gansch
Europa betrokken raakte, zich doen
gevoelen. De bedreiging, die er bleef,
drong ook daar de menschen samen
als een geweldige prairiebrand de die
ren der wildernis. De onderlinge vee-
ten, de anders zoo krachtige begeer
ten naar de eenzijdige behartiging der
eigen individueele belangen, werden
op zij gedrongen door het bewust
zijn van het gevaar en de weten?
schap, dat alleen vastberaden aaneen
geslotenheid dat gevaar, zoo het na-,
derde, zou kunnen afwenden of be
dwingen.
Maar bovendien
de geweldigheid
„Waarom volgt u me zoo,” vroeg,
zij verwijtend. ,,Ik zei u reeds hery
haaldelijk dat wij moeten "scheiden.
Ik wil breken met alles uit het ver
leden en een nieuw leven beginnen.”
mij dan tenminste de
de vijandige buitenwereld.
Natuurlijk bleek ook dit idee weer;
in de oorlogvoerende landen van groo- j
ter kracht dan in de neutrale, omdat!
het gevoel van saamhoorjgheid er
grooter, hel patriottisme er sterker
was. Maar ook in ons land, dat ge-?
lukkig nog buiten den strijd
kwam die godsvrede tot stand
heefschte hij voor een groot - d'eelJ
het politieke en parlementaire k,,»,,..
Uitgaande van de gedachte, dat alles*
geweerd moest worden wat de natio
nale eenheid zou kunnen schaden,'
sloot hij alle behandeling van onder
werpen, die een strijd zouden kunnen'
uitlokken, buiten het politiek terrein.
En daardoor maakte hij ook
streeks de regeering sterker
het buitenland. Wanneer hij
GOHIMIIi: COURANT.
IPRIJS VAN Ht'f ABON1n'f.MENT:
per kwartaal
Idem franco per post.
Met Geïllustreerd Zondagsblad
Idem franco per post
Abonnenienteii worden
dat dit
'I
recht-’
tegen-’,
over het buitenland. Wanneer hij niet,
altijd gehandhaafd bleef, was dit ze-l
ker niet het minst het gevolg van de
omstandigheid, dat we aan den toe
stand gewoon rakend, het gevaar nietj
meer als* zoo dreigend en de natio
nale eensgezindheid als zoo gebiedend
noodzakelijk zagen. K.
J
Toen indertijd de verordening op,
de bioscooptheaters werd yastgesteld,
is er van verschillende zijden op ge
wezen hoe moeilijk het zou zijn door
een commissie te doen uitmaken wat
nu wel en wat nu niet geschikt Is
voor de jeugd. Trouwens dat kan
iedereen wel op zijntien vingers na
tellen. Zijn er ooit twee paedagogen
geweest, die het broederlijk eens wa-f
ren Én hoeveel te minder zal dit
het geval zijn bij amateur-paedago-
gen. Een benijden»waardig baantje is;
het dus stellig niet om in de keu-j
ringscoinmissie zitting te nemen. Hen
valt te voorzien dat het daarin wel|
zoo nu en dan hommeles zal zijn.
Moet de deugdzaamheid daar worden
vastgesteld bij meerderheid van stem
men Of zal hel billijk geacht wor
den dat een film ten doode gedoemd,
wordt wanneer een lid er bezwaar
legen heeft In het eerste geval zal'
er een minderheid zijn, die het spoe
dig niet met haar geweten overeen^
kan brengen om films vertoond te
zien met goedkeuring van de corn-,'
missie waarvan zij deel uitmaakt. Enu
in het tweede geval zullen de bios-;
eoop-theaters óf wel kunnen sluiten1
Stanley Poole gevonden. Men heeft,
ontdekt, dat zij vermoord is, en de
politie stelt een omlerzoek- in.”
Met een snik sloeg de dame de,
handen ineen, en als Weedom haan
niet had opgevangen, zou zij geval
len zijn. Nu hield hij haar in de
armen, totdat de Indische kwam, die
hem terzijde duwde. Zij ondersteunde^
juffrouw Fritzgerald, terwijl zij, ge
volgd door de kinderen, het pad af
liepen. Weedom volgde hen tot bij
een poort in den muur. De kinderen
liepen vooruit en de twee vrouwen'
volgdeti. Weedom bedacht eensklaps,
dat zij weten moest, waar hij zich
bevond en noemde zijn hotel, juist
voordat de poort gesloten werd.
Hij stond er buiten en liep, in ge
dachten verzonken terug. Hij was
Verhdugd, maar toch angstig. De
vrouw, did hij beminde was tenmin
ste geen moordenares, maar wat had
dan al die geheimzinnigheid te be-'
duiden Hij, moest en zou het ont
dekken. Bijna was hij het bosch uit,
toen hij plots (wee mannen voor
zich zag staan.
Een hunner, met een bleeke
laatstint, stapte vooruit en gaf Wee
dom met zijn handschoenen een klap
namen tegenover,
van het omringende
de eigen belangen, de eigeii zorgen
en ook de onderlinge twisten en ver
schillen een gansch andere gedaante
aan. Zij verloren hun enorme be
langrijkheid, zooals een groo'te, op
groeiende plant, die de kamer met de
volte van baar bladerentakken ging
vullen, buiten onder den wijden he
mel gezet, eensklaps schijnt in te
krimpen tot zeer bescheiden omvang.
In de. geweldige worsteling, die gaan
de js, zag’ep we zoo titanische, zoo
geheel andere krachten werken dan
die veelal ons leven in beweging had
den gebracht. Veel van wal men-
schenhanden met de uiterste zorgvul
digheid en liefde hadden opgebouwd
werd als het waardeloos bouwsel uit
een kinderblokkendoos omvergegooid.
Wat tot nu toe voor ons vaak de
hoogste waarde had, werd als nutte
loos vertrapt, en de eenvoudigste din-,
gen des levens, waarmee wij, als van
geen beteekenis zorgeloos hadden lee-1
reu omgaan, kregen plotseling een
waarde terug, die wij er nooit ach
ter gezocht hadden. Begrippen en begin
selen die wij als richtsnoer van’s men
schen handelingen hadden leeren be
schouwen, werden met een enkele
handbeweging als beteekenisloos ter
zijde geschoven, ’t Was of alles werd
omgekeerd en de eenige vaste lijn
die wij in die veranderingen ontdek-
oogen doordringend aanzag. Toen zo
de dame waarschuwde, liep deze snel
weg, zonder Weedom haar gelaat te
toornen.
„Laat me dóór, ik ben een vriend,”
nep Weedom. Toen zij de klank van
zijn stem gehoord had, wachtte de
dame. Weedom liep de zwarte voorbij.
Doch bij de dame gekomen, wachtte
hom een tweede verrassing. De shawl
bedekte niet het bekende bruine haar,
doch een vuurrood kapsel. De wenk*
brauwen waren van dezelfde kleur en
haar geheele uiterlijk was specifiek
Fraqsch.
„Pardon, dame,” zei Weedom, zijn
hoed afnemend, „ik heb mij vergist.”
De dame boog glimlachend.
.zocht waarschijnlijk iemand
vroeg zij in uitstekend Fransch.
Nu herkende Weedom de stem eq
een blik uit hare oogen gaf hem ze
kerheid.
„Ah, u is het toch, juffrouw Fritz-
gerald.”
De dame ging naar het midden van
het veld, zoodat iemand, die mis*
schien tusschen de hoornen kon staan,
niets zou kunnen verstaan.
„U moet dien naam hier niet uit
spreken,” fluisterde zij. „Waarom is
u gekomen
„Voor uw eigen bestwil”, ant
woordde hij. ,,Ik kon niet langei
wachten en zal u alles vertellen
f 1.25
1.50
ken konden, was dat alles wat voor
het individueele leven waarde had
aan belangrijkheid verloor en al wat
de gemeenschap van nut konzijn
enorm in waarde en beteekenis steeg.
Dit alles bracht ons ongetwijfeld in
verwarring, maar hief ons toch ook;
vaak uit boven de bekrompen klein-»
heid van eigen levensfeer. Wij za
gen niet meer het individu, niet meer
ons zelven als middelpunt, maar de
gemeenschap. De gemeenschap was^
dan echter niet de menschelijke sa
menleving, maar de .nationale samen
leving. En waar wij de eigen levens
dingen en levensbelangen, de
opvattingen en begrippen ook
klein en ongewichtig kwamen te zien,
richtte onze aandacht zich als van'
zelf naar die nationale gemeenschap,
die het middelpunt van alle zorgen,
van alle bedrijvigheid en alle belang
stelling geworden scheen.
Zoo kwamen We langs twee wegen;
tot een sterker nationaal gemeen
schapsgevoel, tot een sterker patriot
tisme. liet van buiten dreigend ge-'
vaar, de buiten loerende vijandschap
drong ons nauwer aaneen en deed
ons onze nationale saamhoorigheid in
niger en vaster voelen. Maar ook het
gigantische der gebeurtenissen en de
veranderingen, die zi;j zoowel in de
wereld der realiteit als in die der
gedachte brachten, deden ons de be
langrijkheid van eigen leven gerin-j
gei* achten en trokken onze aandacht
rneor
punt
bleek.
In de vlam van dit versterkt pa
triottisme schenen nu langzaam dq
resten der onderlinge veeten en par
tijschappen te verteren. Ons sterker
gevoel van saamhoorigheid deed ons
geringqr achten wat ons scheidde en
belangrijker wat ons aaneen bond. En
de liefde voor de nationale eenheid,
voor het vaderland en de vaderland-
sche gemeenschap maakte ons tot op
offering voÖr het gemeenschappelijk
doel gretiger bereid. Zoo werd in de
meeste landen en ook in hel onze
hut idee van den godsvrede geboren,
die alle ouderlingen strijd wilde bui
tensluiten ter bereiking van het eene
doel de innerlijke eenheid tegenover
bosch.”
Het was geen aanranding,” pro
testeerde Weedom.
„Verschil van opvatting,” meende
de ander. „Mijn vriend acht zich in
zijn eer Aangetast en eischt vol
doening.”
Hij nam een foedraal, dat bij
boom stond en L_„!.L
degens te voorschijn.
De man, die Weedom had gesla
gen, trok zijn jas uit.
Jk veronderstel, dat u geen rucht
baarheid apn het duel wilt geven, en
er genoegen mede neemt, dat ik voor
beiden als secondant fungeer.
Weedom kende deze Fransche twee
gevechten uit de boeken.
Er zou gevochten worden, en als
er slechts even bloed gevloeid had
was er aan de eer voldaan.
Tets bijzonders in het optreden van
den getuige trok zijn aandacht. Toen
deze hem een
zag Weedom moordlust i„ /dj
Hij dwohg zich zelf kalm' t
ven. terwijl zijn tegenstander
groote heftigheid aanviel.
Weedom wist nu. dat dit
schijngevecht” was, doch dat
streed voqr zijn leven.
„Zeg
heid.”
„Dat zou tot niets leiden,”
woordde zij bitter.
Dat kan niét zoo erg zijn,” ant
woordde hij. „Als u alleen met uw
vrienden of liever met uw vijanden
zou künnen breken, zou, ei' hoop zijn,
Zou ik kunnen hopen.”
„Neen, neen,” viel zij haastig In,
„daar is geen hoop op. Dat is on^
mogelijk... onmogelijk.”
Zij zeide dit ales om ook zichzelf
to overtuigen en vermeed zijn blikken..'
„Waarom onmogelijk vroeg hij.
„Ik weet meer dan u denkt, maar
dat hindert niet. Mijn liefde voor u
kan door niets gedood worden. Zelfs
niet en hier ging zijn stem over
in een onstuimig gefluister zelfs
niet, &ls u schuldig was aan den dood
van uw zuster.”
„De dood van mijn zuster Wat
bedoelt u vroeg zij verschrikt. Mijn
zuster is niet dood. Ze leefde toen
ik haar verliet en nu nog... dat weet
ik uit goede bron.”
„Maar hebt ge geen ahdere zuster?
Een die sprekend op u gelijkt en met
hetzelfde merk op den schouder
..De dame, die ik u beschrijf, is
bij gebrek aan films óf ze worden
zulke brave Hendrikken-theatprs dat
geen kind er meer heen wil. Kinde
ren schuwen over het algemeen al
dat braaf-gedoe. Wanneer de bioscoop
theaters de sympathie van de jeugd
gaan derven, zijn zij ten doode op
geschreven.
De samenstelling van de keurings
commissie is van dien aard, dat wij
verzekerd kunnen zijn van een al
zijdige beooVdeeling, waaruit tevens
de conclusie valt te trekken dat er in
de praktijk niet veel van terecht zal
komen.
Al die papdagogische bevliegingen
van de overheid hebben voor ons
iets lachwekkends. Immers, de over
heid wil in dergelijke „gemoeds”-
aangelegenheden zooveel mogelijk neu
raal blijven en het gevolg daarvan
is, dat in de praktijk van al die
goedbedoelde opvoedkundige maatre
gelen een schamel beetje terecht komt.
Wij zien dan ook nu weer met be
langstelling de werkzaamheden van
deze commissie tegemoet en wij wach
ten met spanning af hpe zij het zal
klrtar spelen om de griezelige on
steeds meer griezelig wordende dra
ma’s uit de bioscoop-theaters te ver
wijderen
Misschien worden straks de geschie-
lenissen waaruit wijlen Hieronymus
van Alphen zulke schoone zedeJessen
even bloed gevloeid i
er aan de eer voldaan,
s bijzonders in het optreden
hem
degen overhandigde
J’ t in zijn dogen.
te bllj-
met
(Wordt vervolgd.)
die hem met haar zwarte
vriend.'
op de kamers van mijn neer
dame in het
