No. 1207 ft.
Zaterdag 1 Januari 1016.
54e Jaargang.
£T5.e*UL*ws- ©an. <^K.cL"V"e:Etean.ti@"blsLcL ttoot Ot-o\a-cLa. en Oaoo-stxefc
*%B9»litig6ro9Ó9rs.
Brieven uit de Hofstad.
Verschijnt "dagelijks behalve Zon- en Feestdagen.
Telefoon Interc. 82.
Uitgevers A.
Het Hieuwe laar.
fitiUiiTOiV.
Politieke vooruitzichten.
EN ZOON.
Telefoon Interc. 82.
f
GOUW COURANT
jp PRIJS VAN HET ABONNEMENT:
Per kwartaal *N-f 1.25
Idem franco per post150
Met Geïllustreerd Zondagsblad 1.50
Idem franco per post,1.90
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau:
Markt 31, by onze Agenten, den Boekhandel en de Postkantoren.
,1916 is gekomen.
Nog dondert het kanon over de
w^de zeeën, in bijna alle warelddee-
len, ever de landstreken, die voor
korten Öjd waren bloeiende weiden
en akkers, die bezet waren met sle
den en dorpen met een .vreedzaane twvol-
king, In de onherbergzame streken
van de Balkanlauden, dte opnieuw
het toeneel eener bloedige worsteling
meemaken, in het ZuidlWesten van
Azië, in bet land tuBsehen Eupbraat
en Tigrio.
Wie, die bij den aanvang van bet
voorbijgegane jaar een blik slaand
op helgsKt, de oorlog in de vijl
maanden viln zijn duur een weedom
van ellende over de oorlogvoerende
lauden en gijn
bracht, zou vhebben
ten dat thans, een jaar
nog wondt wortgezet,
rende zeventien lange
aan dag met net gruwelijk
bloedvergieten vooi
oaitogBwerk op steeds
wordt aangevat? Wie heeft niethart-
grondig de hoop gekoesterd dat 1915
niet ten einde zou zijn gegaan, zon-
tien, dat de vrejte was gestoten en de
rust In de landen zou zij. weerge
keerd Die hoop is ijdel gebleken
de Vredeagonuehten, die zoo nu en
dan zijn opgedoken, zijn telkenmale
zoo end als maar mogelijk was, weer
verdwenen. De oorlogvoerenden zijn
naar het Sohijnt, thans in een sta
dium gekomen waarin zij elk voor
ziob meeuen, dat hun eer, bun waar
digheid, bun nationale trots ben ver
biedt het eerst een poging te doen,
die leiden kan tot beëindiging van
den gruwalijken krijg- Zij rusten ziob
toe tot nieuwen strijd, mi putten
daarvoor al hunne hulpbronnen uit.
Het mensoheumaleriaal wordt opge
roerd in Steeds grooter aenlaJ om
naar de ontzaggelijke fronten te wor
den vervoerd, die steeds nieuwe man-
reu blijven vragen, steed, meer, om-
at de slagvelden zulke groote of-
eiscben.
Is deze uitrusting tot nieuw®
j strijd bij de oorlogvoerenden een tee-
v oorspol
dat
fen
(Nadruk verboden.)
y
Zijne vrouw, geen middelen bezit-
i tende en zwaar lijdende onder het
mkfttrijf van haar echtgenoot, vond
een onderkomen bij baar ouder®
brbeder, den gepensionneerden ma-
jobr Hartman, een weduwnaar met
e® zoon, die in de naburige badt
plaats Frefenwaide leefde. Mevrouiw
Weriing schreef aan baar man in
bet tuchthuis. Haar dochtertje bad
men onkundig gelaten ran bet lot
haars vadem en jjbo teruggetrokk®
ale moeder en dochter daar leefden,
kwam er wel nianand! op de ge
dachte, dat zij de vrouw en het kind
war® van dm man, die wegensbet
van valsche wissels in den
Heinz Weriing antwoordde zijn
rouw in een berouwvollen brief. Hij
"reef, dat hij bet eenige middel
an boetedoening zfu aangrijp®, dat
overbleef, dat «ij ter wille van
r kind daarin moest toestemmen,
door e® vonnis, zou bij na
outriag idt bet tuchthuis torti
t weer een fatsoenlijke positie
ken van dirang tot optrekk® voor
het vaderland, van enthousiasme, zoo
ais dM in de eerste oorlogsdagen i.
getoond? Of ia deze geweldige actie
een wanhoopsdaad om tot het einde
toe te volhard» uit zelibehoudi
Waartijk, de omstandigheden wijzen
wel op dit laatste. De opofferingen,
die de oorlogvoèreud® zich getroos
ten zijn van di® aard, dat zij bo-
v® bet denkbaar mogelijke zijn ge
komen.
Wat het verloop van den krijg zai
zijn, boe lang deze nog zal duren
er is niet naar te gissen toetfe.
Waar 1915 is ingegaan met de
hoof) de stellige verwachting dat
een spoedig einde aan de nmnseben-
sllacbting zou kom®, daar blijven op
den eersten dag van 1916 alle® de
hoop en d® vurlgeu wansoh dat dit
jaar althans niet ten einde zal gaan
zonder dat de vrede tot stand wgo
bracht.
De verwachting dlat zulks gsgchie-
d® zal, wij durven ze hela® niet
te koestaren.
De begrootingsdubatteu zijn
achter den rug. ,liet voomeinem dar
Jm om baar arbeid op welge
kend gebied te hervatten, heeft, zoo-
als te verwacht® was, bij de Alge-
meene Beschouwingen over de Staats
begrooting tot schérpe critiak van
rechts aanleiding gegegen. Men is
aan die zijde lang niet ingenomen
met bet vooruitzicht, dat binnen at
ziembarea tijd de hervormingen, voor
welke de verkiezingsstrijd van 1913
werd gestreden, bij de Kamer in be
handeling zuil® Konten De zooge
naamde Godsvrede was een prachtig
motief om de verwezenlijking van het
Algemeen kiesrecht w de Ouderdoms-
verzekering uitgesteld te krijgen. De
heer Kuypar beeft in de Standaard
uit d® treure betoogd, dat het Ka
binet dergelijke ontwerp® niet in
behandeling mocht brengen, ffu de
regeartng beeft aangekondigd, daPzij
tot de behandeling der groote wets
ontwerpen wenscht over te gaan
de tijdelijke mimstecpreaident te ken
nen heeft gegeiv®, dat oen verwer
ping van e® wetsvoorstel niet het
geheele Kabinet tot aftreden zou no
pen, juicht de beer Kuyner, dat de
reohirëhe vogefkens uit de kooi op
de kruk zijn gekom® en bun liede-
ke weer lustig en blij kunnen kwee-
kunnen innemen, daarom zou bij baar
nooit weder tot hblp en sieun kun
nen zijn. Derhalve was het zijn wil
en wenSoh, dat zij hem voortaan ai.
oen vreemde zou beschouw». Aan
zijne dochter moest gezegd word®,
dak haar vader dood was; nooit
wensobte hij weder ®nig recht op
vrouw m kind te lat® geld».
Majoor Hartman drong er op aan,
dat zijne zuster in deze levenslange
scheiding zou bewillig®; bij meen
de dat zij dit wel verplicht' was, al
ware het slecht, om hare dooktor
die bijna volwassen zou zijn wan
neer rij tok bur man terugkeerde.
Met bloedend hart stemde mevrouw
Weriing nu toe tor wille van baire
Nu wis Heinz Weriing weer vrij
man.
Maar de kleine som gelde welke
hij vier wek» geleden als uitgang»-
ka. bad ontvang®, was tot d» laat
st® panning verbruikt. De eerste
kans out iets te verdien® was ham
daarev® aangeboden door een ba
ruchk misdadiger, die met hem in het
tuchthuis had gezet»
HOOFDSTUK II.
Weriing keerde op zijne schreden
Mrog en bleef weder voor het sier
lijke restaurant staan. Ofschoon hij
voortdurend aan zelfmoord dacht
koesterde hij tooh vreemd ge-
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Van 1—6 gewone regels met bewijsnummer. f 0-55
Elke regel meer- 0.W
Bi) drie achtereenvolgende plaatsingen worden deze tegen twee berekend.
Dienstaanbiedingen per plaatsing van 1—5 regels 10.35 by vooruit
betaling, elke regel meer 6 ets. Reclames f0.26 per regel.
Groote letters en randen naar plaatsruimte.
lea. De zoete vogoltaal beteek eat
dat de hoeren van Réchts een lellen
strijd zullen aanbinden tegen ineer-
diere ontwerpen van iet Kabinet en uiner we nog betü, dai toen
wel in ,d» eerste piaate tegen betont
weip-ouderdémswet va» minister Treub.
Voor die reohtooWa woordvoerder» is
odt ontwerp een soort vattaachtmerrie.
Wanneer wen d» üli. Lobman en
Rutgers boort, is er eigenlijk niet*
ergere te bedenken, \yeinu de bee-
ren moeten dan maar tegen bet twee-
gtuldenpensioen aan ieder, die bet
uoodlig beeft, stranmen. Ze zuilen af-
wachten boe biet Nederfpulsche .volk
over dfce atean zal oordéeién.
Dit voorjaar moeten bebaive de
ouderdomswet, d&e in openbare be
handeling komt, die voorstellen tot
Grondwetsherziening en een aantal
balastingontwerpen yan den beer
Treub in de afdeeliag d«r Kanjer
wondien behandeld. Kr gaat niets
vanaf, de Kamer moet daartoe ko
men en\op de ünksefce meerderheid
rust in eerste plaats de taak te
zorgen dak dit zal gesehaeden.
Voor '/w immer» ia bet als 't.
ware een lev en» vraag de hervormin
gen, die in 1913 werden beloofd, in
het Staatsblad' te brengen. De liw
kerzijoe, zij zal alle klachten héb
ben in te «pannen om de tijdige be
handeling der wetsontwerpen te ver
zekeren.
Geschiedt dat, dan gaan wij met
e® gerust hart dé verkiezingen, van
1917 tegemoet. Op de vrijzinnigen in
dien lande rust een wriibso tadk. Zij
hebben in onophoudelijke propaganda
den kiezen» duidelijk te maken, welk
een kleingeestige bestrijding aan
Treub's ouderdomswet ten deel valt.
Het lijdt geen twijfel of honderden
zullen zich afwendén van hqt recht-
Sche kamp, al» huil duidélijk wordt
gemaakt boe de rechteChe leidien» het
billijke en rechtvaardige Staatspen
sioen trachten tegen te werken. Bij
eendrachtige en krachtige samenwer
king i» en buiten de Kamer zijnd©
politieke vooruitzichten voor ons gun
stig. Mits en daarop kan niet ge
noeg de nadruk worden gelegd), voor
voldoende voorlichting onzenzjjd» ge
zorgd worde.
UIT HET LEVEN VAN EEN VELD
PREDIKER BIJ HET LEGER
TE VELDE.
LXVI.
Wederom is het Kerstmis geweest
in deze mobilisatie. Vodr den twee-
dén keer heb ik dit leeft gevierd met
de troepen te velde. Ditmaal hadden
we voldbendé vrijmoedigheid erop te
zinspelen dat het tooh Oog wel eens
noeg I het eigenaardige verlangen
om nog een» in het gezelschap te
dineeren. Hij wildé zoo gaarne nog
een» in een fatsoenlijke omgeving zich
„eobt heer' gevoekaa. Toen hij de
gevangenis veriiet, had hij om diie re-
dén ook een gedeelte van zijn uit-
gangeka» besteed om bij een uitdra
ger een net zwart coetuum te koo-
pen.
Wat maakte het uk, dat hij geen
duit meer in den zak had Hij zag
er uit al» een net heer, dus kon hij
gerust zijn dinar bestellen: de moei
lijkheid kwaan eerst, al» het oogen
blik van betalen was aangebroken.
Vóór daen tijd zou het hem wed ge
lukken om wég te Sluipen, dadhthij.
Wanneer hij van tafel opstond, zijn
overjas liet hangen en alleen zijn
hoed opzette, zou men aan geen
kwaad denken. Op weg naar de
Spree zou hij het dan wel koud
hébben, maar wat kon hem dat scho
len Het water zou spoedig aan
alle» een einde maken.
Dit besluit genomen hebbende, trad
hij het restaurant binnen, nam plaats
op een ledigen stoel en bestelde aan
den toegesnelden kellner een klein
maar fijn diner. Om zichzelven wat
op te monteren, liet hij ook
fleéoh champagne aanrukken. Toen
keek hij eens rond en bemerkte, dat
hij hier te midden van zeer «et ge
zelschap was.
Plotseling blééf zijn oog rusten op
niet voor het laatst zou kunnen zijn.
cuK jn uil opzicht i» ie» ander» ge
worden sedert verletten jaar. ik hui-
siaehts een paar diagen na Keratnus,
een aamvoeruer van eene indtritnleuï-
auieaung zich de opmerking veroor
loofde in verband niet heg' meer dan
sombere van de plaat», daar hij ge
légerd wu» „wij klageif maar met,
doch doen on» best, her dragelijke
ook hier te ontdekken au dan op de
wuariue te schatten, welke het ver
dient, hot volgend! Kempeest hopen
we in eeu aangenamer "aiitonneiment
door te brengen} in de eerste jar«n
blijven we wol gemobiliseerd. Deze
opmerking klonk me bijna ongepaei
de ooren. Ken enkele- zinspeelde
in die dagen een jaar geleden
op langen dluur van dén oorlog,
kreeg dan gewoonlijk van verschil
lende kanten bestrijding en tegen
spraak. Mij was dé gedachte aan
nógpflHbJs een Kerstfeest te veld© bui
tengewoon weerzinwekkend. En wij
waren in groeten getale eenstemmig
op dit punt, dat tegen het voorjaar
de beslissende slag zou vallen... Vale
slagen zijn geleverdverscheiden
keereu was dé spanning groot: door
braak zou het caret het Weefcer-
fromt wijziging brengen van Wijven-
die gevolgen, of*., het Oosten
We zijn een jaar oudér geworden;
kwamen wij ook een jaar... verder?
Zoo ja, van hpis of naar den
vréde? In elk geval is men nu in
een paar punten vooruitgegaan', ver
geleken bij een jaar geleden 1 We
döen niet meer alsof 0var een maand
of wat, Europa zijn oudé voorkomen
zal hebben teruggekregen. En wij
dénken er niet meer aan, dat dé vol
keren binnen een menöohenleven zich
zullen kunnen herstellen, waartoe ze
thans worden opgezweept. Ook wa
gen .wij het, openlijk te beweren, dat
on» Vaderland voorloopig dé ge
wone toestanden en verhoudingen
niet zullen terugkeer en, al zou ook
morgen aan den dag de vrede kun
nen worden gesloten.
We zijn nu dén gekomen in een
staat van heldérziendlheid, maar wer
dén er niet opgewekter door. Aller
lei vertoond© teekenen van vetndluur-
zaming, ook wat verband houdt met
de kecrStfeeötvieriing der Soldaten.
Waar kwamen we verleden jaar sa
men In een School hier, in eon ge
lagkamer ginds, in een gemeentehuis
elders. We haddén zoo'n gevoel van
tijdelijkheid en vónden het niet erg
ons te moeten behelpen. Nu kwa
men we «amen in eene Soort barak
ken, uitsluitend gebouwd voor ver
blijf der manschappen buiten dienst;
men kan er een kom koffie of „poe
der" (cacao) koopen voor beschei
den prijs, een reep ki*atta,
broodje, een koek, Sigaren,
schoensmeer, veter» ens., ens., bo
vendien een krant lezen en een brief
schrijven. Gewoonlijk genieten deze
tehuizen een druk beooefc.
Hoe vierden we verleden jaar Kert*-
rai» Sommige plaatsen kenmerkten
zich door gioote feiten bijv. in
de kerk door de gemeenteleden
aapgieboden; andere lieten de bevor
dering van gezelligheid over aan
elk, die zdeh daartoe gedrongen ge-
voedde, zoo kon ik met ruime hand
geschenken uitreiken, me toegezonden
uk "alle dealen van hst land. Nu was
alles nauwkeuriger geregeld en wel-
overiflgdl; alleen de troepen aan die
grenzen kregen iets; de kantonne-
ments-kornmamdunten ontvingen geld
van een comité en konden dit naar
goeddunken besteden.
een heer, die met vier dames en drie
hoeren aan het andere einde der zaal
zat te eten. Een der heeren, een
jonge man van vijf zes en twin
tig jaar, die in diruk gesprek was
met zijne buurvrouw, een sohoono
dlame met Sohitterende diamanten, be
merkte toevallig Werling'S scherpen
blik.
Wel, kijk eens, Hollenberg
sprak bij, die man daarginds Staart
je aan alsof hij een spook meent te
zden. Ken je hem
De aangesproken heer wendde het
hoofd om en vestigde zijn blik aan
dachtig op Weriing. Daarna zei-
de hij
- Ik weet niet wie hij i», maar
zijn gelaat komt mij zeer bekend
voor. Wat kijkt hij me aan
Misschien iemand, aan wien je
nog iets schuldig bent van vroeger,
Koert, zei de dame met de diaman
ten.
Hollenberg lachte.
Dat geloof ik niet. Allen, die
wat te vorderen hadden, meldden
zich spoedig aan toen rij hoordén
daf ik met jou getrouwd was.
Het geheele gezelschap lachte. Al
len wisten wel, dat Koert Hollen
berg een echte betaler was vóór hij
trouwde roet Melanie Warnstedt, dé
weduwe van George Warnstedt, die
op zeS-en-twdntig jarigen leeftijd in
een krankzinnigengesticht Stierf. Ook
wist het gezelschap zeer wel, dlat rijn
CCXCIX.
Ten tweed© mafe staan, wij voor
de wisseling der jaren en moeten wij
niet diep leedwezen constateeren dlat
(tóe vervloekte oorlog, waarvan ^geen
heil is te wachten, over Europa
woedt. Een dichte schaduw werpt
dé gedachte aan de naamlooze ellen
de die geleden wordt door mdllidenen
mlllioenen, op de vreugde waar
mede wij, Hollanders, hot mogen ge-
denkeu, dat de vreeSeliJke krijg bui:
ton onjzé grenzen bleef. Wij gaan
het nieuwe jaar in, met minder hoop
op een Spoedig einde dan wellicht iri
den aanvang van 1915 het geval was'.
1wij allen vurig dat
zal komen,
wa» voor de reai-
if. Bijzonder opval-
eniasén haddén niet
as een eentonig, éémvor-
De breede ontwikkeling
van alle leven,, die in de laatste de
cennia zoo snel wa» gegaan, lag
Stil mi 4é algemeen» toestand iederen
voortgang remt en iedere ontplooiing
van energie tegenhoudt.
De klgemeen» toestand was goedl:
in verschillende takken van industrie
word goed geld verdiend; de werk
loosheid' was in den loop van het
jaar gemiddeld niet veel hooger dan
In normale jaren. Natuurlijk Wordt
in veel de gevolgen van den oorlog
gevoeld, déch zóódanig dat dit ge
vaarlijke afmetingen gang aannemen,
was het gelukkig nergens het geval.
Het openbare leven, waaronder wij
ook dat van dé kunst en omtspanr
ning willen rekenen, ging zijn ge
wonen gang. Het breidde zich niet
uit, hét venpinderdé ook niet. Het
dentie
lende
verleden niet geheel vlekkeloos was.
Melanie Warnstedt had vroeger ge
schitterd in een café-chantant, van
haar Speldengeld had zij een kleiin
vermogen vastgesteld in dure edel
gesteenten, die haar rijke echtgenoot
vóór haar betaald had, vóór hijdtoor
zijn onmatig drinken krankzinnig ge
wonden was. Toen dus de jonge we
duwe roet den knappen Koert Hol
lenberg trouwde, had hij alle gedd-
zorgen afgeschud en kon nu vóort-
aan een aangenaam leven leiden.
Misschien wordt hij wel ge
boeid door uwe schoonheidme
vrouw sprak de jonkman, d&e naast
baar zat.
Of door je diamanten, zei haar
echtgenoot. Het is misschien een ju-
weeleiulaef, die uitkijkt naar een rij
ken buit.
O, Koert, praat toch zoo niet,
riep Malenie. Ik droom altijd van
inbreker», die het op mijne diaman
ten gemunt hebben nu zal ik
vannacht zeker geen oog kunnen
(Jicht dloen.
Toen Heinz Weriing bemerkte, dat
gyégfc»*„TM. bet, g®elsAap op
■Wv g«v««tgö was, «oeghijdteoogen
neér/en schonk zich een glas cham
pagne in. Zoodra hij At geledigd'
had, wenkte hij dén kdUner, Bet
zich papier en potlood geven.
(Wordt vervolgd.)