Groote Kalfjaarlijksche Opruiming
PLANTA
mmimm jromniwi
De Oorlog.
CHR. KEET,
lil.
Uhi - WeillII
deze
PIANO'S - ORGELS.
PROFESSOR:,, HIERUIT
VaLóTDUS DATAURfiENS'
IS 11)1 FDJ] KISTE
Binnen laan.cS..
1 I
Gemengde Berichten.
Tapijten, Zeilen, m
Cocosartikelen,
Bedden, Matrassen,
Dekens, em. enz.
Zie Etalage. Alles d contant
SFOÏST-
Ad vertentiën
OaTEOHItaNTEN
ZONDAGSCHOOL
Eenvoudig
Dl ANTA bli J« c- DEIi BOER,
W. Meininger - Era»mu«»ir..t 84-86
Gebleken ie u.l. dat de import-eoor-
ten nog sterker onderhevig waren
aan de invloeden van bet Haagpoh©
milieu dan de oer-ecfate Hoagsohe zelf.
liet sloqg dezulken heel spoedig in
den bol en zij zelf sloegen tot hen
andere uiterste over van dat waarin
zij verkoerden bij hun eutrée in de
rweidewtie.
In de residentie bestaat een gffoot
gebrok aan dienstboden, hetgeen na
tuurlijk de stijging der looan en de
verbetering hunner positie ton ge
volge had. Veel liever dan het on
vrije baantje van huissloof, tracht de
1 laagwcho achoone een plaatje te ver
overen in een winkel of op een
atelier. Daar komen ze ook altijd
krachten te kort en al ia het niet
(Mik niet alles rozengeur en mane
schijn, deze betrekking heeft althans
dit voor, dat zij Zondagé vrij ie en
'h avonds op een bepaald uur ein
digt. Hot kleine beetje vrijheid dat
de jeugdige atelier- en winkelkippen
over houden, ie in zooverre aantrek
kelijk dat er geen contrdle op ie
gelijk dit in het dienstbode-vak wel
het geval ie.
Het chronisch gebrek aan dienst
personeel heeft geleid tot de eigen
aardige -aanbiedingen gelijk wij in
den aanvang hebben vermeld. Men
tracht het baantje aanlokkelijk te ma
ken door allerlei faciliteiten en bij
komstige genoegens aan te bieden.
He* gaat echter al heel ver wan
neer men de <ft«n*bode wil lokken
door haar den geur van het Kaanor-
lidmaatschap, van den heer dee hui
zes te doen, opsnuiven.
Waar ten slotte het Kamerlidmaat
schap ai niet goed voor. ie, wanneer
he* mevrouw gelukt door middel
daarvan zioh een goede dienstbode te
verschaffen, die er prat op gaat te
dienen bij zoo'n „hoogen" meneer.
Dat ie nu echt Haugpoh
HAGENAAR.
De Prensche vrouwen en
de oorlog.
Ook in Frankrijk wordt thans een
groot deel van het werk, dat anders
mannen doen, door vrouwen verricht.
Voor de Fransohe vrouwen is dit
schrjjft de Times een bijzondere
opoffering, daar de Fransohe vrouwen
niet van mannenwerk houden, in tegen
stelling met de Engelsche vrouwen,
die gaarne cwaar mannenwerk ver
richten. Aan de Francaises ontbreekt
de natuurlijke voorliefde der Engelsohe
vrouw voor sport en lichamelijke
oefening. Men zou van Franyaise
evengoed kunnen verwachten dat zij
er graag van zou afzien, er knap
nit te wen als men van haar ver
wachten kan, dat zy graag werk
verrioht, door haar uitsluitend als
vrouwenwerk beeohouwd. In haar eigen
sfeer is de Fransohe vrouw zonder
evenknie, maar zy zelf maakt uit
vrijen wil dezen sfeer veel beperkter
dan de wetten van het land of de
wensohen der mannen zulkB doen.
Daarbjj leidt haar gezond instinkt,
dat haar ook thans behulpzaam is,
het opgedrongen mannenwerk hy haar
bijzondere krachten te doen aanpassen.
De man-vrouw is in Frankryk een
zeer zeldzaam verschijnsel maar aan
den anderen kant hebben byna alle
Francaises een zekere mate van man
nelijke intelligentie.' Men behoeft
sleohts met eenige aandacht de vrou
wen te volgen, om uit haar geziohten
te lezen, hoeveel mannelijke geest
kracht zioh achter de kleine ydeltuitig-
heden van de Fransohe vrouw ver
bergt. Onder de studeerende vrouwen
wyden er zioh ook meer aan de rechts
wetenschap dan aan de geneeskunde.
De oorlog aal hierin wel verandering
brengen en het aantal vrouwelijke
medioi doen toenemen, terwijl ook het
pleegzustersohap voor de betere stan
den een „mogelyk" beroep wordt. Tot
dusver kwamen de verpleegsters
nonnen uitgezonderd zoo goed als
alleen uit de laagste standen. Velen
onder haar zyn ongetwijfeld uitste
kende en verstandige vrouwen, maar
een beetje onbeschaafd en misschien
ook niet al te nanwgeaet by baar
werk.
Onder de vrouwen, die haar ledig
heid van voor den oorlog met in
spannend werk verwisseld hebben,
behooren de beste vrouwen van het
land. Dat zy de beproeving der tyden
begrepen en ook na 16 maanden oor
log nog uit zuiver plichtsgevoel en
vaderlandsliefde volhouden, verdient
volle erkentelijkheid. Men weet, dat
vele in haar leven nog nooit zoo te
vreden z^n geweest als nu zy 10 tot
12 uur per dag flink de handen uit
de mouw steken.
Dat onder de vrouwen der hoogere
standen dezelfde republikeinsche geest
te vinden sou zyn als de mannen
dezer klasse kenmerkt, mag wel be
twijfeld worden. De Fransohman leert
in zyn driejarigen diensttyd zijp kame
raden van alle rangen begrypen zoo
al niet liefhebben. Daarentegen heeft
de Fransohe vrouw de besliste neiging,
zioh in bepaalde kringen te bewegen.
De kaste-geest heeft zich in de so
ciale kringen van Frankryk, trots alle
republiekeinsche instellingen en wet
ten, ongebroken gehandhaafd.
Dezelfde hinderpalen scheiden oók
de andere klassen en scheppen voor
de artisten een wereld op zich zelf.
Het is nog niet zoo lang geleden, dat
een tooneelspeeister voor schuim der
natie gold en zelfs beden nog ont
vangen hertoginnen beroemde kunste
naressen niet als gelijken, maar ook
de eigenlijke bourgeoisie (la boor-
geoise de race) Jegt voor de kunste
nares in haar particuliere leven een
besliate minachting aan den dag.
Heeft nu de oorlog er toe bygedra-
gen, deze verschillende sociale elemen
ten te vermengen en dichter tot
elkander te brengen Veel wijst er op,
dat dit volstrekt niet het geval is.
Onder den machtige indruk van gelyk
lijden en gelijke ontroering ontmoeten
ae vrouwen van alle klassen elkander
wel voor het eerst, maar zoodra de
ziele-temperatuur weer dalen en de
wereld hare rechten opnieuw opeischen
zal, keeren alle Franóaises wederom
in haar nauwe, sociale duiventil terug.
Vredesbeweging.
Ford's vredes-ezpeditie.
Mevrouw C. Ramondt—Hirachmann
te 's-Gravenhage, een dergenen die
de ontvangst van het Ford-gezelschap
voorbereidt, heeft een sohrijven uit
Kopenhagen ontvangen, waaraan het
volgende is ontleend:
De gedachte, die ten grondslag ligt
aan de vredes-ezpeditie van Henri
Ford, is de niet-officieele uiting van
een innig verlangen, gevoeld door 't
volk uit de oentrale landen, om einde
lek aan de ontzettende slachting op
de oorlogivelden van Europa een
einde te maken.
Ziende, dat regeeringen zoo aan
handen en voeten gebonden door
diplomatieke en andere tradities, dat
voorioopig geen spoedige en beslis
sende daad van hen kon worden ver
wacht, werd Henri Ford de voorvechter
van het denkbeeld dat het oogenblik
was aangebroken voor de volken van
de neutrale landen om niet langer te
wachten op hun regeeringen, maar
zelf een kreet voor vrede te uiten.
Het plan is in 't kort als volgt:
In elk van de neutrale landen die
door ons bezocht zullen worden
Noorwegen, Zweden, Denemarken en
Holland zullen wy ongeveer tien
burgers uitnoodigen om zich by onze
ezpeditie te voegen. In Den Haag
hopen wy ook tien Zwitsersohe en
Spaansche vertegenwoordigers te ont
moeten, aangezien Zwitserland en
Spanje niet bezocht kannen worden.
Van land tot land gaande, zullen
wy overal propaganda maken voor
het idee van het byeenroepen eener
neutrale oonferentie. Indien wy echter
by onze komst in Den Haag zien dat
de Regeeringen niet gehandeld hebben
dan zollen de deelnemers van de ezpe
ditie zelf een niet-officieele neutrale
oonferentie vormen, die zal bestaan
uit drie of vyf afgevaardigden van
elke der neutrale landen.
Deze oonferentie zal natuurlyk haar
werkzaamheden beginnen met een
grondige studie van de enormen
problemen die verbonden zyn aan
dezen wereldoorlog en zioh vooral na
den oorlog zullen voordoen.
De neutrale oonferentie zal fladelyk
beginnen met het plan van een voor
ioopig programma voor vrede zoowel
voor de beëindiging van dezenoorlog
als voor het voorkomen van toekom
stige oorlogen en zy zal (lit plan
gelyktydig overleggen aan dé oorlog
voerende mogendheden. Dit vredes-
pro gram zal als basis hebben enkel en
alleen die beginselen van mensohelyk-
heid en rechtvaardigheid, waarop
alleen een duurzame vrede kan worden
gegrondvest.
Ingeval 'teerste programma onaan
nemelijk zou blyken te zyn voor de
oorlogvoerenden, dan zal de oonferen
tie trachten de voorstellen, daarin
vervat, te wyzigen totdat eindelyk de
onderhandelingen zoover zyn gekomen
dat de oorlogvoerende partyen zichzelf
bereid verklaren om indirecte vredes
onderhandelingen met elkaar te treden.
Het werk van de oonferentie zal
worden vergemakkelijkt door den
bystand die zij zal inroepen van de
experts op gebied van internationale
vraagstukken uit de verschillende
oorlogvoerende landen. Deze deskun
digen mogen in geen geval leden
der oonferentie zyn, maar alleen
raadslieden.
Leden van onze expeditie zyn in
't bezit van vertrouwelyken mede-
deelingen ton eerste dat de oorlog
voerende regeeringen bereid zyn tot
vrede, al kunnen zy het niet officeel
erkennen; ten tweede dat eenigen
onder de neutralen «eer verlangend
zyn naar een gemeenschappelijke actie
ten derde dat snik een gezamenlyke
actie welkom zou zyn aan de beide
strijdende partyen.
In en om de DardeneUen.
Het Tnrksche communiqué van
7 Jan. luidt:
Aan het Dardanellenfront werd op
den rechtervleugel en in het centrum
het artillerie-gevecht voortgezet, dat
nu en dan heviger werd.
Een kruiser en een monitor van
den vyand beschoten een tydlang de
omgeving van Altsohitire en trokken
zien daarna terug. Onze artillerie
bracht de houwitsers en veldbattergen
tot zwygen en beschoten met succes
het vijandelyk kamp by Sedul-Bahr.
Onze batterijen aan de Anatolische
kust beschoten de landingsplaatsen by
Sedul-Bahr en Tekke Boeroen.
De luit.-vliegenier Ryck Boddike
deed een aanval op een Fransch vlieg
tuig, dat over de zeeëngte vloog en
beschadigde het, Zoodat het viel op
de Anatolische kast, dichtby Akeasch.
Het vliegtuig kan gemakkelijk gere
pareerd worden. De Fransche vliege
nier werd by den val gedood.
In den sector van Anafarta vonden
wy 2000 kisten met infanterie-munitie,
130 voertuigen en een ingegraven
machinegeweer.
Kardinaal Mercier.
Volgens de Corriere della Sera is
thans de reis van Kardinaal Mercier
naar Rome vastgesteld, nadat hem
•de verzekering is gegeven, dat hy
ongehinderd naar België zal kunnen
terugkeeren. Volgens de Corriere
della Serra aal het verblyf van den
kardinaal te Rome, een gebeurtenis
zyn van groote, zoowel religieuse als
politieke beteekenis. Hy wordt midden
Januari te Rome verwacht. De Secoio
behandelt het vraagstuk van de poli
tiek van het vaticaan en eischt in-
plaats van de voortdurende tegen
spraken een bondige verklaring om
uit te maken, of het al dan niet waar
is, dat het vacitaan op dit geschied
kundig oogenblik een program vólgt,
dat het deelnemen van den paus aan
een, eyentueele vredesconferentie, en
dé internationalisatie van het Romein-
sche vraagstuk bevat. Volgens andere
berichten van de Secoio kon men in
den laatstenjbyd te Rome en in andere
steden m w winkels herhaaldelijk
een vredemnanifest met symbolische
vred es figuren en eenige uitspraken
van dep paus ter gelegenheid van
het laatste consistorie, aantreffen. Het
voor het publiek tentoonstellen van
dit vredesmanifest is thans in alle
publieke lokalen, zoowel als in winkels,
verboden, daar het niet in overeen
stemming wordt geaoht met de be
doeling van den oorlog.
Dienstplicht in Engeland.
De Daily News is van meening,
dat, indien Ierland niet geheel van
de militaire dienstplicht zal worden
uitgesloten, het toen niet op denzelf
den voet zal worden behandeld. De
redenen hiervoor zyn duidelyk. Ier
land heeft meer dan een millioen land
bewoners voor zyn twintig millioen
acres. Van deze grondbezittingen zyn
439,000 minder dan 30 acres groot en
in geheel Ierland zyn er geen 10.000
bezittingen grooter dan 200 acres.
Dit beteekent dat de Iersohe land
bouwers en hun zonen als regel zelf
hnn land moeten bewerken. Er zyn
in Ierland nipt meer dan 200.000 land
arbeiders, die geregeld als gehuurde
arbeiders werken. Vrouwen, jongens
en meisjes verrichten in zaai- en
oogsttyden zwaren arbeid op het land.
Daar er geen gelegenheid is voor
industriëelen arbeid buiten een hoek
in Ulster, zyn de jonge mannen, zoo
wel als jonge vrouwen gedwongen te
emigreeren, en het zyn de meest ener
gieke in ondernemende die zulks doen.
Van 1861 tot 1890 hebben niet minder
dan 3406639 landverhuizers Ierland
verlaten. Het natuurlijk gevolg van
dezen uittocht is niet alleen een ver
mindering van jonge lieden, maar ook
een abnormaal laag geboorte-oyfer. In
de tien jaren 1901 tot en met 1910 be
droeg het aantal landverhuizers tus-
sohen 15 en 30 jaar, wel 129,167
mannen en f36,754 vrouwen en meisjes
het is dus geen wonder,dat er schaarsoh-
te aan jonge lieden is in Ierland.
In Griekenland.
Het Achilleion wordt ingericht tot
hospitaal.
De Eng. regeering heeft aan de Gr:
regeeiing medegedeeld dat ze van
plan is beslag te leggen op het Achil
leion op Korfoe en dit buitenverblijf
van keizer Wilhelm in te riohten als
hospitaal voor gewonde Serviërs.
Keizer Wilhelm, naar men weet,
kocht in 1907 het Achilleion van keizer
Frans Jozef, voor 8.400.030 gulden.
Het paleis geheel in marmer uitge
voerd, werd gebouwd voor de onge
lukkige keizerin Elisabeth van Oos
tenrijk, ongeveer zes jaren voor zy
stierf door moordenaarshand. Het
buitenverblijf met zyn parken beslaat
ongeveer een oppervlakte van vyftig
acres in het heuvelachtige Gasturi-
district en er wordt van gezegd dat
het schoon is als een droom. Het telt
een ontzaglijk groot aantal slaapkamers,
receptie- en andere zalen en is merk
waardig om zyn standbeelden en znn
decoratieve versieringen. Het kolossale
standbeeld van Achilles bij het paleis
gaf het zyn naam.
De duur van den oorlog.
Een hoofdartikel van de Nowoje
Wromja behandelt de oorzaken van
de langdurigheid van den oorlog. Een
van de voornaamste redenen waarom
Duitoobland niet ie ten onder te bren
gen, Ligt, volgens het blad, in de
onvoldoende wijze waarop de Enleo-
t smachten Duitaehland beletten, le
vensmiddelen te betrekken. Het blad
behandelt dan in het bijzonder de
Engetoeh-HollaiKteche betrekkingen.
De N.O.T. werkt betrekkelijk wel
goed, maar er kan toch nog te veel
door naar Duitskhland. Aan neu
trale mogendheden zooals Holland
zou de keus moeten worden gelaten
mm, hetzij werkelijk volkomen op te
houden met goederen naar Duitach-
land in te voeren., hetzij zich bloot
gesteld te zien aan het volkomen *f:
breken van alle handelsbetrekkingen,
met de Entente. Halve maatregelen
zooals die tot nu toe genomen zijn,
doen Sleehits schade.
In Engelsfeh-Indië.
Volgens een Keuter-bericht nit
Delhi heeft Lord Bnaaeey aan de re
geering van Indië zijn befaamd jacht
Sunbeam geschonken, dat is ingericht
als hodpitaal. De onderkoning heeft
zijn hartelijken dank betuigd voor de
prachtige gift.
De Sunbeam werd bij het uitbre
ken van den oorlog vastgehouden in
de haven van Kiel, daar Lord Br*s-
Sey van Spionnage werd verdacht; hij
werd echter Spoedig vrijgelaten. De
beroemdste episode uit die geschiede^
nis van het Schip was zijn rondreis
om de wereld- in 1876 en 1877, waar
bij de eigenaar zioh een voortreffe
lijk zeevaarder toonde. Het Schip
vertrok uit Torbay naar de Westkust
van Afrika, ging vervolgen» naar
BrelriHë en om Kaap Hoorn naar
Valparaiso. Daarop stak het dpn
Stillen Oceaan over" naar Japan en
keerde dan naar Engeland terug. Het
legde op die rei» 35.373 mijlen af.
Het schip is een driemastige schoe
ner en zijn snelheid is acht knoo-
peui. Het is wel het meest beroemde
jacht, dat de zeeën heeft bevaren.
De eerste vorst van Albanië.
Wederom zijn de blikken der we
reld op Albanië gevestigd, het land1,
dat in de geschiedenis van dien Bal
kan-oorlog reeds vaak een belangrijke
rol speeldp. De eerste onafhankelijke
vorst van Albanië was de beruchte
Aii Tebelin, de zoon van een. Alba-
neeSch opperhoofd, dlie door zijn per
soonlijke energie en brutaliteit reDd»
in zijn jeugd een aantal andere stom
men aan zijn heerschappij onder
wierp. De ontdekking van een groote
som glddis, die aan zijn familie moest
toebahooren, deed hem het mklded aan
de hand1, hoe zijn eergierige plan
nen te verwezenlijken. Hij rustte
eon paar duizend man uit en rukte
hiermee op tegen de Turken. Door
zijn kennis van het terrein en zfin
.buitengewone militaire gaven gelukte
het hem, het Turksche bezettingsle
ger uit be* land te verdrijven en de
Sultan had den feitelijken heerscher
van Albanië te erkennen. Hij noemde
zioh Pascha van Sanima en voerde
een onbeperkt despotisme over land
en volk. Over het algemeen hearsohte
er orde en rust in het land'. Op zijn
initiatief werd een aanvang gemaakt
met de ontginning van het onher-
bergwatoe land. Met Napolion I kwam
de vorst meer dan eens in aanra
king. De beide mannen, wier karak
ters in vele opzichten op elkaar le
ken, hadden zqlfs een ontmoeting,
toen Napoleon, (leeftijd» nog consul,
in Boven-Italië oorlog voerde. Als
keizer wenschte hfj dan ook de Éf-
zefting van den Albaneeöohen mlo-
nnrch en zond hij zelfs een legbr
om zijn woorden kracht bij te zet
ten. Voetje voor voetje hebben de
Turken daarna het land heroverd.
Ali werd met zijn heele familie te
recht gesteld.
Boterpryaen.
De minister van Landbouw heeft
met ingang van 10 Januari bepaald:
A. Dat de maximum-prys voor
boter, bestemd voor verbruik in Ne
derland, geleverd door producenten
aan verkoopers van boter gedurende
het tijdvak van 10 t/m. 31 Jannari
1916 f 1.60 per K.G. aal
pakking ia wit lost van
By verpakking in wit fast van 25
K.G. kan vorengenoemde prys ver
hoogd worden mek 1 oent per K.G.
By verpakking in Delftsch of Leidsoh
fust van 20 K.G. kan vorengenoemde
prijs met 5 oent per K.G. en by ver
pakking in Delftsch of Leidsoh fust
van 10 K.G. met 6 cent per K.G.
verhoogd worden.
Bovengenoemde prijzen zyn franco
station van afzending.
B. Dat de maximum-prijs voor boter
verkocht aan verbruikers gedurende
bovenvermeld tijdvak f 1.80 per K.G.
zal tyn.
De verkoop aan verbruikers tegen
detailprijs kan geschieden onafhan
kelijk van de to leveren hoeveelheid.
Voor boter bereid onder rabbinaal
toezicht kan door de Rijkscommissie
van Toezicht op de Botervereeniging
in overleg met de betrokken hande
laren of boterbereiders een verhoogde
prys worden toegestaan.
De bedeelden en de millioenen.
De N. Ct. schrijft:
De "hoeren De Meester en De Jong,
Tydeman en Drion, Bos en Limburg
dat wil das zeggen de drie groepen
der Vrijzinnige Concentratie in de
Tweede Kamer hebben gisteravond
het verwachte amendement ingediend
om de uitsluiting der bedeelden nit
het ontwerp Ouderdomsrente te laten
vervallen.
Hnn amendement komt overeen
met de wijziging, reeds door den
Minister van Financiën by voorbaat
geformuleerd (bijlage III van de Mem.
von Antw. betreffende het ontwerp)
voor het geval'de Kamer zooals uit
het V. V. viel op te maken, van de
handhaving der uitsluiting niet mocht
willen weten.
Men kan dus vry wel met zekerheid
zeggen dat door de indiening van het
Concentratie-amendementdeuitslniting
der bedeelden nit het ontwerp ver
vallen is.
Met onverdeelde instemming be
groeten wy dit niet.
Daargelaten nog, dat de argumen
ten Van maatsohappelyken aard welke
de Regeering tot de uitsluiting be
wogen hun waarde behouden, al zyn
er ernstige bedenkingen tegenover
gesteld is het wellicht niet onge
oorloofd er de aandacht op te vestigen
dat de voorgestelde schrapping der
uitsluiting de keeten frma de Ouder
domsrente-wet voor de schatkist ver
hoogt met een bedrag dat voor 1917
„drie en een half millioen" beloopende,
geleidelyk tot 1943 opklimt tot een
surplus ruim „elf millioen".
In het amendement staat er dat niet
by, maar de Minister heeft (in Sb
genoemde bylage) gezorgd dat men
hiervan niet onkundig zon blyven.
De totale kosten van ouderdoms
renten (die van artt. &69 en 370 wet
Talma en van de wet Treub tezamen)
zullen dan na bedragen voor 1917
f 18,380,000 (in plaats van zooals eerst
geraamd was f 14,819.000), welk be- j
drag tot 1943 geleidelyk zal oploopen
tot f 26,472,000 (in plaats van
f 16,346,000).
De wyziging kost slechts een
„Handnmdrehen" op papier.
In klinkende mant, die joorlyks
opgebracht moeten worden iets
méér.
Maar we zitten er immers zóó
warmpjes in, dat zelfs by de behan
deling van de nieuwe belastingvoor
stellen geen haast hoegenaamd is!
De tijdelijke Gezant bij den Peu»-
De Homeineche correspondent van
De Tijd eednt:
De nieuwe NederlandSebe gezant
in buitengewonen (fienflt bij den H.
Stoel, Jhr. Mr. Van Niapen tot Se-
venaer, in alhder aangekomen en door
kardinaal Gaspar ri ontvangen. Deze
week zal hdj zijn geloofsbrieven aan
den Paue overhandigen. De nieuwe
gezant te Borne heeft voorioopig zijn
intrek genomen in het Palace-hètel.
Uit de gevangenschap ontsl&geh.
Gistermorgen arriveerden teOIden-
■aal 10 manschappen, behoorende tot
de Royal Arms Medical Corps (En
gelsohe Roode Kruis), die hnn gevsn-
genschap in Dnitaehland waren ont
slagen. Het waren 1 onderofficier, 1
korporaal en 8 vrj willigere (privates),
waarvan 2 Canadeeaen en 8 En-
gelachen.
Vier manschappen daarvan waren
26 Augustas 1914 in de omstreken
van St.-Quentin gevangengenomen en
bleven deer tot 6 Jannari 1915. Var
volgens werden ae naar 'Wittenberg
vervoerd, wear in hevige mate koort
sen woedden en veel slachtoffers
maakten. Gemiddeld werden daar 50
Markt 3 en 4,
Talef. Intern. 448
MAANDAO 10 JANUARI begint onze
van alle
krijgsgevangenen pe» deg begraven.
Gedurende den tyd dat ze in Witten
berg vertoefden, nl. tot 28 December
jX, zonden door ongeveer 600 Engel
achen en 500 Franschen overleden
syn. Nz laatstgenoemden datum wed
den ze getransporteerd naar Aken en
vertrokken zy 5 dezer van daar naar
Nederland.
De zes overige manschappen werden
in Augustas 1914 te Yperen gevan
gengenomen en vandaar naar Döbbe-
ritz en Giessen opgezonden. Ook deze
werden later neer Aken vervoerd om
met de vier anderen de reis naar
hais te eenvaarden.
Allen zagen er zeer flink en gezond
uit De behandeling in hnn gevangen
schap liet aanvankelijk teel te wen-
eobeo, doch zy werd later geleidelyk
beter. Die in Aken was zelfs volgens
de verklaring van een der Canadeezen
uitstekend geweest
Gedurende hnn gevangenschap
hadden ze echter veel hulp aan zieken
en gewonden bewezen.
Te 12J37 vertrokken ze naar Vlis-
singen.
Te Maastricht en wellicht ook in
andere grensplaatsen dreigt g&rnk
aan werklieden. Een paar duizend
mannen uit de naaete omgeving, Veld-
wezeti, Smeermae», Lanaeken, Vroon
hoven em. kwamen dagelijks hier
heen en hadden tot voor korten tijd
geen moeilijkheden ató zij een pas
hadden en een boekje, afgegeven, door
den werkgever- Nu is hun echter
aangezegd dat al wie achter de
grenpzdne woont na 15 Januari niet
meer er over raag en voor degren»-
zöne zelf zdjn er bezwarende bepalin
gen gemaakt, terwijl mannen van
bepaalden leeftijd geen paeuen meer
krijgen. Velen, ook in dienst der gas
fabriek, hebben te Maastricht slaap
gelegenheid gekregen, en blijven daar.
Maar mannen, die vrouw en kinde
ren in België hebben, kunnen meest
al geen twee gezinnen onderhouden.
Of de in te voeren maatregel in
verband Staat met militaire operaties
valt niet te zeggen..
Wat de vredetocht van Fort kost.
Wbt Mr. Fort met zijn vredetocht
heeft willen bereiken, is nog altijd
twijfelachtig; zeker i», dat <fó onder
neming* hem vrij wat grid gekost
heeft. De NoorSche pers schat de
uitgaven; van de rede tot de aan*
Ohristiania bp een ha!f millioen kro
nen. Voor bet veraturen van. draad-
looze telegrammen is f 24.000 uitge
geven.; het persbneri van de „ÖSoar
-^-Tr*"órtiy!t»g T2rtw aih «fM&ia.
En dat la nog maar het begtin ge-
wieeMt; wanneer Ford zfjn plhmnen
uitgevoerd had, zouden ook Stock
holm, Kopenhagen en Den Haag be»-
zocht zdjn. De onderneming zou dan
waarschijnlijk niet veel minder dan i
millioen gekost hebben. Maar 'n. re
clame, dat er in zat."
Het stoomschip „Delfland".
Uit IJmaiden wordt gemeldt:
Door het ruwe weer zyn de laiken
van de rnimen van het achterschip
van het stoomschip „Delfland" afge
slagen, zoodat de lading grootendeels
bestaande nit vaten vet, aan land
spoelt
Reeds zyn een 400-tal vaten mar-
gorinevet geborgen en opgeelagen.
Door duikers van de bergers werden
nog steeds de onderzoekingen voort
gezet.
Met de lossing van de lading mais
nit de beide voorruimen is men be
gonnen en reeds een lichter geladen
met zakken mais uit het stoomschip
„Delfland" is door de sluizen geschut
om naar Amsterdam te worden ver
voerd.
Steeds werden allerlei goederen van
het stoomschip hier door verschillende
visschersvaartuigen aangebracht, welke
deze binnen de pieren aantreffen.
NabQ de grens onder St. Jan Steen
werden 2 smokkelaars met de fiets,
waarop zy meel vervoerden, oohter-
volgd door een kommies en een sol
daat. Niet kunnende ontkomen, wierp
een der smokkelaars zyn rywiel den
commies voor de voeten, waardoor
deze viel.. Zyn revolver, die hij in de
hand droeg, ging af en de kogel
doodde den 17-jorigen C. Aerts, die
bet rywiel neerwiepr.
Autowoeetriingwn.
Gieteruaimckkag kwamen acht fiets
rijder», achter elkaar rijdende, in de
richting naar Amsterdam, in botafijig
met 'n automobiel van Amsterdam ko
mende. De auto, welke geen lichten
ophad, reed de vier voorat© fietsen
onderst boven, zoodat ze totaal ver
nield wenden. De berijders kwaimen
cr, wonder boven wonder, nogal goed
af, behalve één, een militair te WeeSp
in garnizocfi, een zékere R. Bok,
van Diemen afkomstig. Deze werd
in den auto geslingerd, maar viel
er weer uit, met het gevolg dat hij
ovprreden werd en een been brak.
De juist paaseerendfe Gooioriie stoom
tram nam de fietsrijders met hun ge#
broken fietsen op en bracht ze naar
Diemen, waar door den rijksveld
wachter van een en ander proces
verbaal werd opgemaakt. De auto
waa doorgereden, maar letter en
nummer zajn bekend. HbldL
Het zinken van de „E. 17".
Omtrent de E. 17 wordt nog ge-
meid Da E 17 had tijdens de stran
ding in de II aak «gronden averij op-
geloopen, bestaande uit een gebro
ken nohroef, een gebroken roer en
verbogen as. Ook was het schip lek
geworden. Toen het vaartuig door
de Noord-Brabant werd opgemerkt
verkeerde het reeds 10 uur in ste
kenden toestand.
Door de officieren der duikboot
werd de Noord-Brabant voor een
Duitschen kruiser aangezien. Door
den commandant werden toen de klep
pen geopend om het vaartuig te doen
zinken om te voorkomen dat het in
handen van den vijand viel. Kort
nadut de bemanning door de sloe
pen van de Noord-Brabant aam boord
genomen was, is het voortuig dan
ook gezonken in 7 M. water. De
manschappen waren voorzien van
met lucht opgeblazen reöddngSgor-
dels. Tot de equipage, welke uit 33
koppen bestond, behoorden 3 officie
ren en 5 machinisten.
Nadat zij aan boord van de
Noord-Brabant gekomen waren werd
door den duikbootcommaindant in een
toespraak tot zijn manschappen de
wenseh uitgesproken, dat allen spoe
dig naar Engeland zoutten kunnen, te
rugkeeren, om d»n met een andere
boot weer uit te varen, waarbij op
meer Succes gehoopt werd1.
In afwachting van de bestiering
omtrent het al of niet interneeren
der equipage werd de bemanning in
de Marine-kazerne te Niouwedlep on
dergebracht.
Naar men ons mededeelt was men
aan boord van den onderzeeër blijk
baar Slecht bekend met het vaarwa
ter. Men zou niet geweten hebben,
dat de kuetverliohting te Nieuwedlep
gedoofd was. Men vreesde ook dat
het schip zich ter hoogte van IJmui-
den bevond.
Als merkwaardigheid kan nog wor
den medegedeeld, dat een der opva
rende» behoort tot de overlevenden
van den. Engelschen pantserkruiser
„Natal" wrike eenigen tijd geleden
in de lucht gevlogen is.
De E 17 was een boot van 850
ton, ongeveer 60 M. lang en hadldlrie
cylinder-motoren. Er werden 10 tor
pedo's medegevoerd!.
Voetbal.
Het wedStrijdprograamna voor Zon
dag luidt
iekl.: H. B. S.—H. V. V.
HaarlemQuick.
Hercules—Sparta.
V. O. C.—D. F. C.
3e kl. D.Sportman—L. V. V.,
J. Germeroad.
Alphen-T. 0. P„
C. Brands Jr.
Goudto—Olympia,
W. F. v. d. Lee.
Goudschie Voetbal band
le kl.; WoerdenAltijd; Weerbaar,
A. H. v. Droog».
Schoonhoven—de Struis,
C. Rietveld.
T. O. P. 2—Boakoop,
R. Lareen.
Olympia 2—Gouda 2,
W. de Ru ijler.
2e kl.Altijd Weerbaar 2—Gouda 2L
M. de Mol.
Wanneer het terrein van Gouda
Zondag bespeelbaar is en het weder
werkt mede, don kan hetaandeKar-
nemrfkrioot spannen.
No. 1 en no. 2 van de competitie
zullen dan hun best moeten doen
Olympia om zich als eerste te hand
haven, Gouda om bovenaan te ko
men. Het laatste is heel goed moge
lijk, daar Olympia één punt meer
dan Gouda beeft en er met een ne
derlaag twee zou verliezen en dus
één punt onder Gouda zou komen.
We zien met spanning het verloog
tegemoet.
T. O. P. moet op bezoek bij Al'
phen en zal het wel niet kunnen
bolwerken, vermoed»), we,
VVjj vernamen nog, dat Sportman
-—L. V. V. uitgesteld zou worden.
Vermoedelijk om finamciepte redenen
met het oog op den wedstrijd Ajax
Blauw Wit te Leiden.
Voor dten Goudsöhen Voetbal Bond
heeft de wedstrijd van Zondag j.J.
Woerden—Olympia 2 5—0 tot uit-
riag gehad, wegens niet opkenneb van
Olympia 2.
Voor het programma voor Zondag
van dén G. V. B. verwijzen wo naar
bovenstaand programma.
Onderga toekende betuigt hiermede
z(jn hartelijke., dank voor de vele be-
wijzen van belangstelling by zijn 30-
jarig jnbilé ondervonden.
W. F. VAN DE WEG.
Gouda, 8 Jan. 1916. 7
Aangifte van
op MAANDAO 10 JANUARI mj.
's middagB van 1 tot 2 nren aan het
Kerkgebouw. Ingang Kosterswoning,
Raam. 14
De predikant,
H. VAN ASSENDELFT.
VAN MCN
Inschrijving van
(niet jonger dan 7 jdiMn) op MAAN
DAO, 10 JANUARI KJ vqn 1 tot 2
uren, in de Remonstrafltsche Kerk.
Ingang Kosterswoning, 'Raftlm.1 16
De Voorz.,
H. VAN ASSENDELFT.
Zeer mooie sollede meubelen
als Tafels, Stoeien, Kasten,
Spiegels, Schilderden, Theeta
fels, Buffetten, Stijlameublemen
ten in leer en peluch, Boeken
kasten, Tweepersoons onbesla-
pen Veerenbedstellen, Kapok
matrassen, Slaapkamermeube
len enz. enz., alles spotgoedkoop.
Rugbekleede Leerstoelen vanaf
f 17.60, Sfljlkast f20.—Sfljl-
tafel f 9.50, Sple£ls f5.50, f 7.50
Odol sHsen acht in
Flacon*!
's morgens, 's middags en
's avonds den mond terdeeg
Odol spoelen en de tan
den borstelen, dan beeft men
steeds een welriekenden adem
van bederf vrijen
mond, die onoatbeerlijke voor.
waarde' voor mooie en gezonde
tanden. 62
I BaHIff 1 M Korts QrosnsnUssl. 6 Tsl.
Ruime sorteering vakkundig uitgezochte, prijswaardige fabrikaten.
ROTTERDAM.
STEMMEN. REMRICRIR.
VENHOREN. INRUILEN.